Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt II AKa 110/12

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 września 2012 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku w II Wydziale Karnym w składzie

Przewodniczący

SSA Jacek Dunikowski

Sędziowie

SSA Andrzej Czapka

SSA Dariusz Czajkowski (spr.)

Protokolant

Monika Wojno

przy udziale Prokuratora Prokuratury Apelacyjnej w Białymstoku – Janusza Kordulskiego

po rozpoznaniu w dniu 11 września 2012 r.

sprawy:

1.  A. S. oskarżonego z art. 258 § 1 kk, art.278 § 2 kk w zw. z art.91 §1 kk, art. 271 § 3 kk w zw. z art.299 § 1 i 5 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 12 kk

2.  M. Ł. oskarżonego z art.258 § 1 kk, art.18 § 1 kk w zw. z art.272 kk , art. 18 § 1 kk w zw. z art.270 § 1 kk w zw. z art. 12 kk, art. 18 § 1 kk w zw. z art.271 § 3 kk w zw. z art.299 § 1 kk w zw. z art. 11§ 2 kk i art. 12 kk, art. 271 § 3 kk w zw. z art.299 § 1 i 5 kk w zw. z art. 11 § 2 kk w zw. z art. 11 § 2 kk i art. 12 kk

3.  S. Ł. oskarżonego z art. 272 kk

z powodu apelacji wniesionych przez obrońcę oskarżonych

od wyroku Sądu Okręgowego w Ostrołęce

z dnia 5 grudnia 2011r. sygn. akt II K 62/10

I.  Zmienia wyrok w zaskarżonej części:

1)  w stosunku do oskarżonego A. S. w ten sposób, że:

a)  uchyla orzeczenie o karze łącznej pozbawienia wolności (pkt.4 wyroku);

b)  oskarżonego A. S. od popełnienia czynu przypisanego mu w punkcie 2 wyroku uniewinnia i kosztami procesu w tej części obciąża Skarb Państwa;

c)  na podstawie art.85 kk i art. 86 § 1 kk za czyny przypisane w punkcie 1 i w punkcie 3 wyroku orzeka wobec A. S. karę łączną 1 (jednego) roku i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

d)  na podstawie art. 69 § 1 i 2 kk i art. 70 § 1 pkt. 1 kk wykonanie orzeczonej wobec A. S. kary łącznej pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na okres próby wynoszący lat 5 (pięć);

e)  na podstawie art. 63 § 1 kk na poczet orzeczonej wobec oskarżonego A. S. w punkcie 3 wyroku kary grzywny zalicza okres jego rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 13 kwietnia 2006 roku do dnia 19 stycznia 2007 roku, przyjmując, że jeden dzień pozbawienia wolności równy jest dwóm dziennym stawkom grzywny i uznaje przez to grzywnę za wykonaną w ilości 564 (pięciuset sześćdziesięciu czterech) stawek dziennych;

2)  w stosunku do oskarżonego M. Ł. w ten sposób, że:

a)  uchyla karę łączną pozbawienia wolności (pkt.11 wyroku);

b)  zmienia orzeczenie z punktu 7 i oskarżonego M. Ł. od popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie III wyroku uniewinnia i kosztami procesu w tej części obciąża Skarb Państwa, zaś za czyn z punktu II wyroku, wyczerpujący dyspozycję art. 18 § 1 kk w zw. z art. 272 kk, na podstawie art. 272 kk wymierza mu karę 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności;

c)  zmienia orzeczenie z punktu 9 wyroku w ten sposób, że:

- uznaje, że czyny opisane w punktach V i VIII wyroku stanowią jeden ciąg przestępstw wypełniający dyspozycję art.271 § 3 kk i art.299 § 1 kk w zw. z art. 11§ 2 kk i za te czyny oskarżonego M. Ł. skazuje, a na podstawie art. 299 § 1 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art.91 § 1 kk oraz art.33 § 2 kk w zw. z art.309 kk wymierza mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności i 300 (trzystu) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych, zaś na podstawie art. 41 § 2 kk orzeka zakaz prowadzenia działalności gospodarczej wymagającej koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres 4 (czterech) lat;

- uznaje, że czyny opisane w punktach VI i IX i X wyroku stanowią jeden ciąg przestępstw wypełniający dyspozycję art.271 § 3 kk i art.299 § 1 i § 5 kk w zw. z art. 11§ 2 kk i za te czyny oskarżonego M. Ł. skazuje, a na podstawie art. 299 § 5 kk w zw. z art. 11 § 3 kk w zw. z art. 91 § 1 kk oraz art.33 § 2 kk w zw. z art.309 kk wymierza mu karę 1 (jednego) roku i pozbawienia wolności oraz 700 (siedmiuset) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 50 (pięćdziesięciu) złotych, zaś na podstawie art.41 § 2 kk orzeka zakaz prowadzenia działalności gospodarczej wymagającej koncesji na obrót paliwami ciekłymi przez okres 6 (sześciu) lat;

d)  na podstawie art. 85 kk , art.86 § 1 i 2 kk w zw. z art.91 § 2 kk i w zw. z art. 90 § 2 kk orzeka wobec M. Ł. karę łączną 1 (jednego) roku i 10 (dziesięciu) miesięcy pozbawienia wolności oraz 1.000 (jednego tysiąca) stawek dziennych grzywny, ustalając wysokość jednej stawki na 50 (pięćdziesiąt) złotych oraz tytułem środka karnego 10 (dziesięć) lat zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wymagającej koncesji na obrót paliwami ciekłymi;

3)  w stosunku oskarżonego S. Ł. w ten sposób, że uniewinnia go od popełnienia zarzucanego mu czynu i kosztami procesu w tej części obciąża Skarb Państwa;

II.  w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

III.  zasądza od oskarżonych A. S. i M. Ł. koszty procesu za postępowanie odwoławcze w częściach związanych z ich udziałem w sprawie, w tym od A. S. 8.300 zł, a od M. Ł. – 10.300 zł tytułem opłaty za obie instancje.

UZASADNIENIE

Prokurator oskarżył:

1. A. S. o to, że:

I. w okresie od maja 2005 r. do grudnia 2005 r. w P., woj. (...) oraz w innych miejscowościach na terenie kraju, działając wspólnie i w porozumieniu z M. Ł. i M. S. oraz z innymi ustalonymi osobami brał udział w zorganizowanej grupie mającej na celu wprowadzanie do obrotu paliw płynnych bez wniesienia opłat skarbowych oraz poświadczenia nieprawdy w dokumentacji finansowo księgowej w postaci faktur i legalizacji środków płatniczych pochodzących z przestępstw,

tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.;

II. w nieustalonym okresie czasu, nie później niż w dniu 30 maja 2005 r. w M., działając w warunkach ciągu przestępstw, uzyskał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, bez zgody osoby uprawnionej, programy komputerowe, które posiadał zainstalowane na twardym dysku swojego komputera przenośnego typu laptop m-ki (...), a mianowicie:

1. (...), wartości 262,84 zł, na szkodę firmy (...).

2. (...), wartości 3547 zł, na szkodę firmy (...).

3. (...), wartości 120 zł, na szkodę firmy (...),

4. (...), wartości 218 zł, na szkodę firmy (...).

tj. o czyn z art. 278 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k.;

III. w okresie od października 2005 r. do grudnia 2005 r. w P., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M.-G. Ł., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wiedząc o tym, że M. S. jest fikcyjnym właścicielem Zakładu Usługowo-Handlowego o nazwie (...) z/s w P. ul. (...) zarejestrowaną w Ewidencji Działalności Gospodarczej Urzędu gminy C. posiadającym koncesję na obrót paliwami ciekłymi, kierował działaniem M. S. w ten sposób, że polecił mu poświadczyć nieprawdę w dokumentach finansowo księgowych, co do okoliczności mających znaczenie prawne na niżej wymienionych fakturach VAT mających dokumentować sprzedaż fikcyjnej firmie (...) z/s w D., gm. S., pow. (...) w woj. (...) należącej do W. C., niżej wymienionej ilości oleju opałowego na wymienione kwoty, wiedząc o tym, że firma (...) nie jest faktycznym nabywcą towaru oraz, że opisane w fakturach zdarzenie gospodarcze ma jedynie uwiarygodnić sprzedaż oleju opałowego, który wykorzystywany był przez firmę (...) do bliżej nieustalonych celów za co przekazywał M. S. wynagrodzenie miesięczne w kwocie 1200 zł, a tym samym znacznie utrudnił ustalenie przestępczego pochodzenia środków pieniężnych wynikających z poniższych faktur:

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 12.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 29 944 litrów oleju opałowego za kwotę 73 793,99 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 13.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 14 966 litrów oleju opałowego za kwotę 36 882,21 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 15.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 36 966 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 16.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 56 821,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 17.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 56 821,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 18.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 56 821,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 18.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 726 litrów oleju opałowego za kwotę 57 392,24 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 19.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 000 litrów oleju opałowego za kwotę 53 948,40 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 19.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 000 litrów oleju opałowego za kwotę 53 948,40 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 24.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 23 160 litrów oleju opałowego za kwotę 56 792,95 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 25.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 23 166 litrów oleju opałowego za kwotę 56 526,04 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 25.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 18 076 litrów oleju opałowego za kwotę 42 561,75 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 27.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 47 580 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 27.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 47 580 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 28.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 229 litrów oleju opałowego za kwotę 48 124,79 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 07.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 14 800 litrów oleju opałowego za kwotę 35 931,44 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 07.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 24 079 litrów oleju opałowego za kwotę 57 871,47 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 08.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 36 417 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 10.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 52 429,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 17.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 52 429,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 17.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 46 604 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 18.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 21 966 litrów oleju opałowego za kwotę 51 185,17 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 21.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 34 221 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 23.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 53 436 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 23.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 53 436 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 23.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 800 litrów oleju opałowego za kwotę 55 573,44 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 24.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 19 300 litrów oleju opałowego za kwotę 48 033,84 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 24.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 303 litrów oleju opałowego za kwotę 34 912,26 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 25.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 44 896 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 25.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 19 511 litrów oleju opałowego za kwotę 43 798,29 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 29.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 33 123 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 29.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 385 litrów oleju opałowego za kwotę 33 973,16 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 30.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 14 800 litrów oleju opałowego za kwotę 34 125,84 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 05.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 34 587 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 06.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 230 litrów oleju opałowego za kwotę 44 918,69 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 06.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 44 408 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 06.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 248 litrów oleju opałowego za kwotę 44 958,66 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 06.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 178 litrów oleju opałowego za kwotę 44 803,23 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 07.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 282 litrów oleju opałowego za kwotę 33 559,27 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 07.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 32 940 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 08.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 216 litrów oleju opałowego za kwotę 33 785,61 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 08.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 33 306 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 09.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 18 000 litrów oleju opałowego za kwotę 39 088,80 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 09.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 18 000 litrów oleju opałowego za kwotę 39 088,80 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 12.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 19 550 litrów oleju opałowego za kwotę 42 454,78 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 16.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 44 164 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 16.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 200 litrów oleju opałowego za kwotę 44 605,64 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 19.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 412 litrów oleju opałowego za kwotę 45 073,78 zł,

tj. o czyn z art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k.;

2. M. Ł. o to, że:

I. w okresie od stycznia 2005 r. do grudnia 2005 r. w miejscowościach P., R., G., G. oraz w innych na terenie kraju, działając wspólnie z innymi ustalonymi osobami brał udział w zorganizowanej grupie przestępczej, mającej na celu wprowadzanie do obrotu paliw płynnych bez wniesienia opłat skarbowych oraz poświadczenia nieprawdy w dokumentacji finansowo księgowej w postaci faktur i legalizacji środków płatniczych pochodzących z przestępstw,

tj. o czyn z art. 258 § 1 k.k.;

II. w styczniu 2005 r. w P., woj. (...), chcąc aby M. S. wyłudził poświadczenie nieprawdy z Urzędu Gminy C. w postaci zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej nr (...) Zakład Usługowo-Handlowy (...)M. S. z/s w P. ul. (...) zajmującą się obrotem paliwami płynnymi kierował działaniem M. S., przez co wyłudził on z wymienionego urzędu poświadczenie nieprawdy co do faktu podania w przedmiotowym zaświadczeniu z dnia 21.01.2005 r. niezgodne z rzeczywistością dane co do osoby kierującej firmą,

tj. o czyn z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 272 k.k.;

III. w dniu 22 kwietnia 2005 r. w C. w woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z M. S. wyłudził poprzez wprowadzenie w błąd poświadczenie nieprawdy od funkcjonariusza publicznego w osobie notariusz E. Z. z Kancelarii Notarialnej w C. w ten sposób, że będąc wieczystym użytkownikiem nieruchomości znajdującej się w miejscowości G. nr (...), gm. G., pow. (...) wraz ze znajdującymi się na niej budynkami zawarł fikcyjną umowę sprzedaży przedmiotowej (...) za kwotę 84 960 zł, wiedząc, że w rzeczywistości nie nastąpi przeniesienie prawa użytkowania wieczystego tej nieruchomości na kupującego oraz nie zostanie zapłacona kwota wynikająca z umowy,

tj. o czyn z art. 272 k.k.;

IV. w okresie czasu od czerwca 2005 r. do listopada 2005 r. w miejscowości G., gm. G., pow. (...) oraz w miejscowości P., woj. (...), działając w krótkich odstępach czasu w wykonaniu z góry powziętego zamiaru polecił nieustalonej osobie podrobienie podpisu M. S. na poniższych fakturach VAT, dotyczących zakupu oleju napędowego z firmy (...) przez firmę (...) M. S., w tym:

- faktury VAT nr (...) z dnia 20.09.2005r. dotyczącej zakupu 15 000 l oleju napędowego za kwotę 51 606 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 01.07.2005r. dotyczącej zakupu 30 000 l oleju napędowego za kwotę 103 578 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 20.08.2005r. dotyczącej zakupu 15 000 l oleju napędowego za kwotę 53 436 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 29.07.2005r. dotyczącej zakupu 15 000 l oleju napędowego za kwotę 51 972 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 16.08.2005r. dotyczącej zakupu 15 000 l oleju napędowego za kwotę 53 802 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 11.08.2005r. dotyczącej zakupu 15 000 l oleju napędowego za kwotę 52 704 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 09.08.2005r. dotyczącej zakupu 15 000 l oleju napędowego za kwotę 52 972 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 17.09.2005r. dotyczącej zakupu 15 000 l oleju napędowego za kwotę 52 521 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 18.07.2005r. dotyczącej zakupu 15 000 l oleju napędowego za kwotę 53 436 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 17.06.2005r. dotyczącej zakupu 15 000 l oleju napędowego za kwotę 51 789 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 25.11.2005r. dotyczącej zakupu 30,324 m 3 oleju napędowego za kwotę 100 738,15 zł,

- faktury VAT nr (...) z dnia 07.11.2005r. dotyczącej zakupu 29 800 l oleju napędowego za kwotę 70 894,20 zł,

tj. o czyn z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

V. w dniu 11 stycznia 2005 r. w miejscowości P., woj. (...) działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej jako właściciel Firmy Handlowo Usługowej (...) z/s w P. ul. (...) polecił pracownikowi tej firmy (...) wystawienie dwóch faktur VAT dotyczących sprzedaży oleju opałowego firmie (...) z/s w T. ul. (...) wiedząc o tym, że transakcja taka nie miała nigdy miejsca, a tym samym znacznie utrudnił ustalenie przestępczego pochodzenia środków pieniężnych wynikających z obrotu olejem niewiadomego pochodzenia:

- faktura VAT nr (...) z dnia 11.01.2005 r. dotycząca sprzedaży 23 800 litrów oleju opałowego za kwotę 42 102.20 zł,

- faktura VAT nr (...) z dnia 11.01.2005 r. dotycząca sprzedaży 29 800 litrów oleju opałowego za kwotę 54 170.44 zł,

tj. o czyn z art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 3 k.k. i art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k.;

VI. w okresie od listopada 2004 r. do grudnia 2004 r. w miejscowości P., woj. (...), działając wspólnie i w porozumieniu z A. S., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej polecił kierownikowi bazy paliw (...) z/s w T. Oddział w P. ul. (...) T. J. wystawienie faktur VAT dotyczących sprzedaży oleju napędowego przez (...) w P. firmie (...) z/s w P. ul. (...), której był właścicielem wiedząc, że transakcje takie nigdy nie miały miejsca, a tym samym znacznie utrudnił ustalenie przestępczego pochodzenia środków pieniężnych wynikających z obrotu olejem niewiadomego pochodzenia:

- faktura VAT nr (...) z dnia 01.12.2004 r. dotycząca sprzedaży oleju napędowego w ilości 30 000 litrów za kwotę 90.036.00 zł,

- faktura VAT nr (...) z dnia 06.12.2004 r. dotycząca sprzedaży oleju napędowego w ilości 18 000 litrów za kwotę 54.460.80 zł,

- faktura VAT nr (...) z dnia 17.11.2004 r. dotycząca sprzedaży oleju napędowego w ilości 30 000 litrów za kwotę 86.742.00 zł,

- faktura VAT nr (...) z dnia 09.11.2004 r. dotycząca sprzedaży oleju napędowego w ilości 30 000 litrów za kwotę 90.036.00 zł,

- faktura VAT nr (...) z dnia 03.11.2004 r. dotycząca sprzedaży oleju napędowego w ilości 30 000 litrów za kwotę 93.696..00 zł,

tj. o czyn z art. 271 § 3 k.k. i art. 299 § 1 i § 5 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k.;

VII. w okresie od 20.09.2005 r. do dnia 27.09.2005 r., w miejscowości G., gm. G., pow. (...), działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej poświadczył nieprawdę na dwóch fakturach VAT tj.:

- fakturze VAT nr (...) z dnia 27.09.2005r. dotyczącej zakupu 12 460 kg oleju (...) za kwotę 39 827,14 zł,

- fakturze VAT nr (...) z dnia 20.09.2005r. dotyczącej zakupu 12 000 kg oleju (...) 0,1 za kwotę 39 356,80 zł,

w ten sposób, że niezgodnie ze stanem faktycznym, w podanych dniach wykazał na w/w fakturach sprzedaż wymienionych ilości oleju (...) firmie (...) M. S., który w rzeczywistości nigdy tego oleju nie zakupił i nie przyjął na stan firmy,

tj. o czyn z art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k.;

VIII. w okresie od 19.04.2005 r. do 20.06.2005 r. w miejscowości P., działając w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej jako właściciel firmy (...) z/s w P. ul. (...) w podobny sposób poświadczył nieprawdę na poniższych fakturach VAT dotyczących sprzedaży fikcyjnej firmie (...) z siedzibą w D. oleju opałowego a tym samym znacznie utrudnił ustalenie przestępczego pochodzenia środków pieniężnych wynikających z obrotu niewiadomego pochodzenia:

- faktura VAT nr (...) z dnia 19.04.2005 r. dotyczącej sprzedaży oleju opałowego w ilości 25 000 litrów na kwotę 57 035.00 zł Zakładowi Produkcyjno – Handlowemu (...) M. Z. z/s w D.,

- faktura VAT nr (...) z dnia 26.04.2005 r. dotyczącej sprzedaży oleju opałowego w ilości 31 000 litrów na kwotę 72 614.40 zł Zakładowi Produkcyjno – Handlowemu (...) M. Z. z/s w D.,

- faktura VAT nr (...) z dnia 02.05.2005r. dotyczącej sprzedaży oleju opałowego w ilości 25 000 litrów na kwotę 53.070.00 zł Zakładowi Produkcyjno – Handlowemu (...) M. Z. z/s w D.,

- faktura VAT nr (...) z dnia 20.06.2005r. dotyczącej sprzedaży oleju opałowego w ilości 29 600 litrów na kwotę 62 532,32 zł Zakładowi Produkcyjno – Handlowemu (...) M. Z. z/s w D.,

tj. o czyn z art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k.;

IX. w okresie od października 2005 r. do grudnia 2005 r. w P., woj. (...) działając wspólnie i w porozumieniu z A. S. i M. S. w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wiedząc o tym, że M. S. jest fikcyjnym właścicielem Zakładu Usługowo – Handlowego o nazwie (...) z siedzibą w P. ul. (...) zarejestrowaną w Ewidencji Działalności Gospodarczej Urzędu Gminy C. posiadającym koncesję na obrót paliwami ciekłymi, kierował działaniem M. S. w ten sposób, że za pośrednictwem A. S. polecił mu poświadczyć nieprawdę w dokumentach finansowo-księgowych co do okoliczności mających znaczenie prawne na niżej wymienionych fakturach VAT mających dokumentować sprzedaż fikcyjnej firmie (...) z/s w D., gm. S., pow. (...) w woj. (...), należącej do W. C. niżej wymienionej ilości oleju opalowego na wymienione kwoty, wiedząc o tym, że firma (...) nie jest faktycznym nabywcą towaru oraz, że opisane w fakturach zdarzenie gospodarcze ma jedynie uwiarygodnić sprzedaż oleju opałowego, za co przekazywał M. S. wynagrodzenie miesięczne w kwocie 1200 zł, a tym samym znacznie utrudnił ustalenie przestępczego pochodzenia środków pieniężnych wynikających z obrotu paliwem niewiadomego pochodzenia:

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 12.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 29 944 litrów oleju opałowego za kwotę 73 793,99 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 13.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 14 966 litrów oleju opałowego za kwotę 36 882,21 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 15.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 36 966 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 16.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 56 821,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 17.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 56 821,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 18.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 56 821,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 18.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 726 litrów oleju opałowego za kwotę 57 392,24 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 19.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 000 litrów oleju opałowego za kwotę 53 948,40 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 19.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 000 litrów oleju opałowego za kwotę 53 948,40 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 24.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 23 160 litrów oleju opałowego za kwotę 56 792,95 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 25.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 23 166 litrów oleju opałowego za kwotę 56 526,04 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 25.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 18 076 litrów oleju opałowego za kwotę 42 561,75 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 27.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 47 580 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 27.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 47 580 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 28.10.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 229 litrów oleju opałowego za kwotę 48 124,79 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 07.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 14 800 litrów oleju opałowego za kwotę 35 931,44 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 07.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 24 079 litrów oleju opałowego za kwotę 57 871,47 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 08.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 36,417 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 10.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 52 429,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 17.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 22 500 litrów oleju opałowego za kwotę 52 429,50 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 17.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 46 604 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 18.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 46 604 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 21.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 34 221 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 23.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 53 436 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 23.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 53 436 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 23.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 800 litrów oleju opałowego za kwotę 55 573,44 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 24.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 19 300 litrów oleju opałowego za kwotę 48 033,84 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 24.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 303 litrów oleju opałowego za kwotę 34 912,26 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 25.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 44 896 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 25.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 19 511 litrów oleju opałowego za kwotę 43 798,29 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 29.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 33 123 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 29.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 385 litrów oleju opałowego za kwotę 33 973,16 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 30.11.2005r. dotyczącej sprzedaży 14 800 litrów oleju opałowego za kwotę 34 125,84 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 05.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 34 587 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 06.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 230 litrów oleju opałowego za kwotę 44 918,69 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 06.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 44 408 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 06.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 248 litrów oleju opałowego za kwotę 44 958,66 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 06.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 178 litrów oleju opałowego za kwotę 44 803,23 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 07.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 282 litrów oleju opałowego za kwotę 33 559,27 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 07.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 32 940 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 08.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 216 litrów oleju opałowego za kwotę 33 785,61 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 08.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 15 000 litrów oleju opałowego za kwotę 33 306 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 09.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 18 000 litrów oleju opałowego za kwotę 39 088,80 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 09.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 18 000 litrów oleju opałowego za kwotę 39 088,80 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 09.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 18 000 litrów oleju opałowego za kwotę 39 088,80 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 12.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 19 550 litrów oleju opałowego za kwotę 42 454,78 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 16.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 000 litrów oleju opałowego za kwotę 44 164 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 16.12.2005r. dotyczącej sprzedaży 20 200 litrów oleju opałowego za kwotę 44 605,64 zł,

- polecił poświadczyć nieprawdę w fakturze VAT nr (...) z dnia 19.12.2005r. dotyczącej sprzedaży20 412 litrów oleju opałowego za kwotę 45 073,78 zł,

tj. o czyn z art. 271 § 3 k.k. i art. 299 §1 i 5 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k.

X. w okresie od 27.08.2004 r. do 22.10.2004 r., w nieustalonej miejscowości, w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej jako właściciel Firmy Handlowo – Usługowej (...) z siedzibą w P. ul. (...) wspólnie i w porozumieniu z nieustaloną osobą poświadczył nieprawdę na poniższych fakturach VAT dotyczących zakupu oleju napędowego od firmy (...) sp. z o.o. z/s w T. ul. (...) wiedząc, że transakcje takie nie miały miejsca a tym samym znacznie utrudnił ustalenie przestępczego pochodzenia środków pieniężnych pochodzących z obrotu olejem niewiadomego pochodzenia:

- Faktura VAT nr (...) z dnia 27.08.2004 r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 30 000 litrów za kwotę 91 134 zł,

- Faktura VAT nr (...) z dnia 30.09.2004 r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 21 000 litrów za kwotę 62 256,60 zł,

- Faktura VAT nr (...) z dnia 08.09.2004 r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 20 000 litrów za kwotę 59 292 zł,

- Faktura VAT nr (...) z dnia 06.09.2004 r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 20 000 litrów za kwotę 59 292 zł,

- Faktura VAT nr (...) z dnia 05.09.2004 r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 15 000 litrów za kwotę 44 469 zł,

- Faktura VAT nr (...) z dnia 02.09.2004 r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 20 000 litrów za kwotę 59 292 zł,

- Faktura VAT nr (...) z dnia 21.10.2004 r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 30 000 litrów za kwotę 94 428 zł,

- Faktura VAT nr (...) z dnia 18.10.2004r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 30 000 litrów za kwotę 94 428 zł,

- Faktura VAT nr (...) z dnia 12.10.2004 r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 30 000 litrów za kwotę 94 428 zł,

- Faktura VAT nr (...) z dnia 22.10.2004 r. dotyczącej zakupu oleju napędowego w ilości 30 000 litrów za kwotę 94 428 zł,

tj. o czyn z art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. i art. 12 k.k.

3. S. Ł. o to, że:

w dniu 16 maja 2006 r. w C. działając wspólnie i w porozumieniu z M. S. wprowadził w błąd notariusza A. P. co do faktu zakupu nieruchomości w miejscowości G. (...), gm. G. w ten sposób, że wiedząc, iż M. S. nie jest faktycznym użytkownikiem wieczystym przedmiotowej nieruchomości z uwagi na fikcyjność umowy kupna zawartej w dniu 22 kwietnia 2005 roku pomiędzy M. Ł. a M. S. oraz, że kupujący nie przeniesie na rzecz sprzedającego ustalonej w umowie kwoty 90 tysięcy złotych zawarł z M. S. umowę sprzedaży przedmiotowej nieruchomości w formie aktu notarialnego repertorium A nr (...),

tj. o czyn z art. 272 k.k.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce wyrokiem z dnia 5 grudnia 2011r.:

1. oskarżonego A. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie I i za ten czyn na podstawie art. 258 § 1 k.k. skazał go na karę 9 (dziewięciu) miesięcy pozbawienia wolności;

2. oskarżonego A. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie II i za ten czyn na podstawie art. 278 § 2 k.k. skazał go, a na podstawie art. 278 § 2 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 44 § 6 k.k. w zw. z art. 91 § 2 k.k. orzekł przepadek na rzecz Skarbu Państwa przez zniszczenie nielegalnie skopiowanych programów komputerowych: (...), (...), (...), (...);

3. oskarżonego A. S. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie III i za ten czyn na podstawie art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 12 k.k. skazał go i na podstawie art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 309 k.k. skazał go na karę grzywny w wymiarze 1000 (jeden tysiąc) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 40 (czterdzieści) złotych, a na podstawie art. 41 § 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wymagającej koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres 6 (sześciu) lat;

4. na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. i art. 91 § 2 k.k. wymierzył oskarżonemu A. S. jedną łączną karę pozbawienia wolności w wymiarze 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy;

5. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego A. S. kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 13 kwietnia 2006 roku do dnia 19 stycznia 2007 roku;

6. oskarżonego M. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie I i za ten czyn na podstawie art. 258 § 1 k.k. skazał go na karę 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności;

7. oskarżonego M. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w punktach II i III, z tym, że przyjął, iż stanowią one jeden ciąg przestępstw, wypełniający dyspozycję art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 272 k.k. i art. 272 k.k. i za ten czyn skazał go i na podstawie art. 272 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6

(sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

8. oskarżonego M. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie IV i za ten czyn na podstawie art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 270 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. skazał go i na podstawie art. 270 § 1 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

9. oskarżonego M. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanych mu czynów opisanych w punktach V, VI, VIII, IX, X z tym, że przyjął, iż stanowią one jeden ciąg przestępstw, wypełniający dyspozycję art. 18 § 1 k.k. w zw. z art. 271 § 3 k.k. i art. 299 § 1 k.k. i art. 271 § 3 k.k. i art. 299 § 1 i 5 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. za ten czyn skazał go i na podstawie art. 299 § 5 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. w zw. z art. 91 § 1 k.k. wymierzył mu karę 1 (jednego) roku i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, a na podstawie art. 33 § 2 k.k. w zw. z art. 309 k.k. skazał go na karę grzywny w wymiarze 1000 (jeden tysiąc) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 50 (pięćdziesiąt) złotych, a na podstawie art. 41 § 2 k.k. w zw. z art. 91§ 2 k.k. orzekł wobec oskarżonego środek karny zakazu prowadzenia działalności gospodarczej wymagającej koncesji na obrót paliwami ciekłymi na okres 10 (dziesięciu) lat;

10. oskarżonego M. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu opisanego w punkcie VII i za ten czyn na podstawie art. 271 § 3 k.k. w zw. z art. 12 k.k. skazał go, a na podstawie art. 271 § 3 k.k. wymierzył mu karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

11. na podstawie art. 85 k.k., art. 86 § 1 k.k. i art. 91 § 2 k.k. wymierzył oskarżonemu M. Ł. jedną łączną karę pozbawienia wolności w wymiarze 2 (dwóch) lat;

12. na podstawie art. 63 § 1 k.k. na poczet orzeczonej wobec oskarżonego M. Ł. kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył okres jego zatrzymania i tymczasowego aresztowania w sprawie od dnia 15 marca 2006 roku do dnia 19 stycznia 2007 roku;

13. oskarżonego S. Ł. uznał za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za ten czyn na podstawie art. 272 k.k. skazał go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k. i art. 70 § 1 pkt 1 k.k. warunkowo zawiesił na okres 2 (dwóch) lat próby, a na podstawie art. 71 § 1 k.k. skazał go na karę grzywny w wymiarze 50 (pięćdziesiąt) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 20 (dwadzieścia) złotych;

14. zasądził od każdego z oskarżonych na rzecz Skarbu Państwa koszty postępowania w sprawie w częściach równych, a tytułem opłaty sądowej od oskarżonego A. S. kwotę 8 300 (osiem tysięcy trzysta) złotych, od oskarżonego M. Ł. kwotę 10300 (dziesięć tysięcy trzysta) złotych, a od oskarżonego S. Ł. kwotę 220 (dwieście dwadzieścia) złotych.

Apelację wywiódł obrońca oskarżonych.

Zaskarżył powyższy wyrok w całości na korzyść wszystkich oskarżonych.

Na podstawie art. 438 pkt 2, 3 i 4 kpk w skarżonej części wyrokowi temu zarzucił:

mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę przepisów tj.:

I. sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego polegającą na przyjęciu, że M. Ł. i A. S. wspólnie z M. S. oraz innymi ustalonymi osobami brali udział w zorganizowanej grupie przestępczej i wskazaniem za podstawę powyższych ustaleń zeznań M. S., P. D. i S. N.w sytuacji gdy każdy z w/w świadków w złożonych zeznaniach zaprzeczył udziałowi wymienionych wyżej oskarżonych w ramach grupy przestępczej im przypisanej (k. 6144 - 6146 akt, k. 6181 akt), a nadto gdy świadek M. S. wykazując się brakiem świadomości co do charakteru ostatecznie przypisanego mu zarzutu udziału w grupie konsekwentnie wskazywał, że transakcje, których udziałem była spółka (...) miały charakter legalny i nic służyły wprowadzaniu do obrotu paliw płynnych bez wnoszenia opłat skarbowych, a nadto w ramach działalności spółki nie miały miejsca działania polegające na legalizacji środków płatniczych mających pochodzić z jakichkolwiek przestępstw (k. 6399 - 6400 akt)

II. art. 2 § 2 kpk, 4 kpk, 7 kpk w zw. z art. 410 kpk poprzez błędną wykładnię i nieprawidłowe zastosowanie przedmiotowych przepisów, naruszenie przez sąd I instancji zasady swobodnej kontrolowanej oceny dowodów, wydanie orzeczenia z pominięciem szczegółowej analizy szeregu dowodów zgromadzonych w sprawie, a istotnych dla rozstrzygnięcia o karnoprawnej odpowiedzialności oskarżonych za zarzucone im aktem oskarżenia czyny oraz przyjęcie przez Sąd za podstawę wyroku hipotez i z góry założonego scenariusza polegające na tym, że Sąd ten:

-

w sposób dowolny ocenił wyjaśnienia oskarżonych M. Ł., S. Ł. i A. S. ograniczając się do wskazania, że są one: „wiarygodne jedynie w tych fragmentach gdzie nie powstają w sprzeczności z innymi, nie budzącymi wątpliwości dowodami (...) W pozostałej części są linią obrony na użytek tej sprany” z jednoczesnym zaniechaniem skonfrontowania tych wyjaśnień z innymi konkretnymi dowodami w sprawie,

-

dokonał dowolnej oceny przyjętych za podstawę poczynionych ustaleń zeznań złożonych przez M. S. nie wyjaśniając oczywistych sprzeczności rysujących się na tle poszczególnych relacji świadka w odniesieniu do konkretnych zarzutów stawianych oskarżonym i nie konfrontując tych zeznań z całokształtem innych zgromadzonych w sprawie dowodów,

-

zaniechał szczegółowej analizy wyjaśnień P. D., S. N., P. N., W. C. w takim zakresie, w jakim wymienieni akcentowali brak podstaw do formułowania wobec M. Ł. i A. S. zarzutu współudziału z wymienionymi w zorganizowanej grupie przestępczej, ale również P. D. na okoliczność rzeczywistego charakteru transakcji pomiędzy firmami (...) i (...) oraz (...) i (...),

-

w zakresie stawianego M. Ł. zarzutu poświadczania nieprawdy w fakturach dokumentujących transakcje pomiędzy firmami: (...), a (...) pominął szczegółową, rzeczową ocenę całokształtu zeznań złożonych przez B. Z. (1), T. J., B. L., W. S. oraz J. W. ograniczając się do przytoczenia w treści uzasadnienia jednozdaniowych fragmentów tych zeznań,

-

zaniechał szczegółowej analizy dowodów w postaci zeznań P. D., Ł. D. i A. B. w zakresie stawianego A. S. zarzutu kradzieży programów komputerowych ograniczając się wyłącznie do przyjęcia za podstawę rozstrzygnięcia w tym zakresie dowodu z protokołu przeszukania i opinii biegłego w sytuacji gdy konieczną podstawą odpowiedzialności A. S. w tym zakresie jest konieczność udowodnienia świadomości w/w co do zawartości posiadanego przezeń komputera;

III.  obrazę przepisu art. 424 § 1 i 2 k.p.k., polegającą na:

a)  niedopełnieniu określonego tym przepisem obowiązku zamieszczenia w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia koniecznych elementów, a przede wszystkim szczegółowego wskazania jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nie udowodnione, na jakich w tej materii konkretnie oparł się dowodach i dlaczego nie uznał dowodów przeciwnych w takim zakresie w jakim przyjął, że oskarżeni M. Ł., S. Ł. i A. S. dopuścili się czynów szczegółowo wymienionych w skarżonym wyroku

b)  zaniechaniu wyjaśnienia przez sąd I instancji podstaw prawnych wyroku w odniesieniu do przypisanych wszystkim oskarżonym przestępstw oraz zaniechanie stosownej subsumcji ustalonych aspektów zachowania każdego z nich pod ustawowe znamiona ostatecznie przypisanych im przestępstw, w rezultacie podniesionych uchybień;

IV.  błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za jego podstawę, który miał istotny wpływ na treść orzeczenia i polegał na nietrafnym ustaleniu, że oskarżeni M. Ł., A. S. i S. Ł. dopuścili się czynów w formie opisanej w sentencji wyroku, podczas gdy przeprowadzona w sposób prawidłowy wszechstronna, zgodna z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego ocena zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, prowadzi do odmiennego wniosku

Z ostrożności procesowej orzeczeniu zarzuc ił również:

• w zakresie rozstrzygnięcia o karnoprawnej odpowiedzialności S. Ł. i M. Ł. za czyn z pkt. III wyroku;

  • V.  mającą wpływ na treść orzeczenia obrazę prawa materialnego, tj. art. 272 kk polegającą na rażąco błędnym przyjęciu, że zachowanie polegające na sporządzeniu przez Notariusza zgodnie z wolą stron aktu notarialnego, zawierającego w swej treści pozorne oświadczenia stron tego aktu, w tym przypadku M. Ł. i S. Ł., a dotyczące sprzedaży nieruchomości w miejscowości G. – aktu notarialnego, który w swej treści nie zawierał jakiegokolwiek nieprawdziwego oświadczenia sporządzającego go Notariusza – wypełnia znamiona występku wyłudzenia poświadczenia nieprawdy w rozumieniu powołanego wyżej przepisu.

Stawiając powyższe zarzuty, na podstawie art. 427 § 1 kpk i art. 437 § 1 kpk wniósł o uchylenie wyroku w całości i przekazanie sprawy M. Ł., S. Ł. i A. S. Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Wniesiona apelacja w niewielkim stopniu zasługuje na uwzględnienie, co skutkowało wydaniem przez Sąd Apelacyjny częściowego orzeczenia reformatoryjnego, a czego powody przytoczone zostaną w końcowych fragmentach niniejszego uzasadnienia. Zasadniczej jednak części zarzutów apelacji Sąd nie podzielił w tym znaczeniu, że uznał, iż ewentualne uchybienia popełnione przez Sąd I instancji – jeśli nawet miały miejsce – nie miały wpływu na treść orzeczenia, a tylko stwierdzenie tego rodzaju mankamentów może – w myśl art.438 pkt.2 i 3 kpk – skutkować jego uchyleniem lub zmianą. Niezasadny jest zatem końcowy wniosek apelacji, by Sąd I instancji z uwagi na zarzucane uchybienia, których tylko część można podzielić, a które nie miały wpływu na treść orzeczenia, po raz kolejny (w sumie już po raz czwarty) przystępował do rozpoznania niniejszej sprawy.

Przed ustosunkowaniem się do kolejnych zarzutów środka odwoławczego poczynić należy kilka uwag natury ogólnej, odnoszących się do kwestionowanej na łamach całej apelacji formy uzasadnienia wyroku Sądu I instancji. Krytykując – w wielu miejscach poniekąd słusznie – sposób argumentowania i lakoniczność podanych przez Sąd Okręgowy motywów jego orzeczenia, autor środka odwoławczego zdaje się nadawać temu pismu znaczenie decydujące i niejako przesądzające o niesłuszności – jego zdaniem – rozstrzygnięć zawartych w sentencji orzeczenia. Od uzasadnienia wymaga ustosunkowania się do wszystkich szczegółowych kwestii, również tych – zdaje się – oczywistych, które same nasuwają się po analizie istniejących w sprawie dowodów, bez potrzeby ich pisemnego opisywania. Kwestionując zgodność sporządzonego przez Sąd I instancji uzasadnienia z wymogami art.424 § 1 pkt.1 kpk, obrońca zdaje się rozumieć ten przepis w sposób skrajnie formalistyczny, wypaczając przez to jego rzeczywisty sens. Żąda od Sądu I instancji ustosunkowania się do wszystkich dowodów i wszystkich kwestii faktycznych istniejących w sprawie, również tych, których oczywista wymowa nie wymaga pogłębionej myślowej analizy, nie dostrzegając, że w tak obszernej dowodowo sprawie jest to czynność, która nie tylko, że nie przyczyni się do poznania motywów wydanego orzeczenia, ale może je wręcz zagmatwać. Wprawdzie ustawodawca w art.424 § 1 pkt.1 kpk expressis verbis nie wypowiada się o jakiego rodzaju fakty i dowody mu w tym przepisie chodzi, ale nie można mieć wątpliwości, że formułując go w ten sposób jego intencją było, by wymóg wskazania, jakie fakty sąd uznał za udowodnione lub nieudowodnione i na jakich w tej mierze się oparł dowodach, dotyczył faktów istotnych i dowodów istotnych z punktu widzenia postawionych w akcie oskarżenia zarzutów, a nadto, by te fakty i dowody były w minimalnym choć stopniu kontrowersyjne, powodując przez to konieczność ustosunkowania się do nich. Nie wydaje się natomiast, by Sąd w motywacyjnej części swego orzeczenia zobowiązany był do szczegółowej analizy linii obrony niedorzecznej, już na pierwszy rzut oka niezgodnej z elementarnymi zasadami wiedzy i doświadczenia rzeczowego. Taka interpretacja przepisu art. 424 § 1 pkt.1 kpk powodowałaby skutek odwrotny od zamierzonego, gdyż uzasadnienie wyroku w sprawie wielowątkowej i wieloosobowej musiałoby przybierać rozmiary wręcz monstrualne, skoro obowiązkiem Sądu byłoby ustosunkowanie się do każdej kwestii i każdego problemu, niezależnie od jego znaczenia dla meritum sprawy. Wreszcie stwierdzić należy, że uzasadnienie wyroku jest dokumentem wtórnym w stosunku do jego sentencji, sporządzanym już po jej ogłoszeniu, dlatego w istocie nie może ono mieć wpływu na treść rozstrzygnięć, o których mowa w art.413 § 1 i 2 kpk. Z całą mocą stwierdzić też należy, że Sąd Apelacyjny dokonuje kontroli instancyjnej wyroku nie tylko na podstawie samego jego uzasadnienia, ale również – a właściwie przede wszystkim – w oparciu o analizę materiału aktowego i analizę dowodów tam zebranych. Uzasadnienie wyroku służy natomiast skontrolowaniu prawidłowości rozumowania Sądu I instancji i nawet jeśli znajdują się tam określone błędy czy luki to nie oznacza jeszcze, że sam wyrok jest wadliwy i musi ulec uchyleniu.

Oczywiście rację ma obrońca, powołując się na stosowny prejudykat (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 listopada sygn. V KK 74/03), że tolerowanie w obrocie prawnym orzeczeń uzasadnionych w sposób rażąco odbiegający od kodeksowych reguł nie jest możliwe, ale przecież w realiach niniejszej sprawy, pomimo częściowo uzasadnionych krytycznych uwag co do jakości motywacyjnej części wyroku Sądu Okręgowego, tego najcięższego zarzutu postawić mu przecież nie można. Powołując się na szereg orzeczeń sprzed blisko trzech dekad, w dużym stopniu już zdezaktualizowanych, autor środka odwoławczego nie dostrzega aktualnych poglądów, które zdają się odstępować od nadawania uzasadnieniu wyroku roli absolutnej, determinującej prawidłowość rozstrzygnięć zawartych w sentencji. Aktualne orzecznictwo i stanowisko doktryny pozwala Sądowi meriti na autonomiczną selekcję dowodów, które wymagają bądź nie omówienia w motywacyjnej części wyroku, zaś tylko rażące wady uzasadnienia i to w sporadycznych tylko wypadkach, mogą prowadzić do wydania orzeczenia kasatoryjnego ( vide m.in. Lech K.Paprzycki – Komentarz aktualizowany do art.424 Kodeksu postępowania karnego ; LEX/el, 2012; postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 19.01.2012r. sygn. V KK 425/11, LEX nr 1103643, z dnia 10.08.2011r. sygn. III KK 444/10; LEX nr 955025; wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 17.09.2009r. sygn. II AKa 232/09 LEX nr 553847).

Po tych wstępnych uwagach, przejść należy do omówienia konkretnych zarzutów apelacji, zachowując przy tym przedstawioną przez jej autora ich chronologię.

Podniesiona w pkt. I wniesionej apelacji rzekoma sprzeczność ustaleń Sądu z materiałem dowodowym sprawy, której obrońca nadał formę obrazy bliżej nieokreślonych przepisów postępowania – nie istnieje. Wbrew temu, co podaje w tym zarzucie obrońca, Sąd Okręgowy nie wskazał żadnej z wymienionych tam osób (P. D., M. S. i S. N. (2)) jako pomawiających oskarżonych w sposób werbalny i bezpośredni o udział w zorganizowanej grupie przestępczej. Przekonuje o tym lektura uzasadnienia zaskarżonego wyroku, gdzie na str.26 Sąd I instancji stwierdza tylko, że ,, Z wyjaśnień złożonych przez P. D. wynikają kulisy powstawania przestępczych porozumień(…)”, które to okoliczności miał potwierdzić S. N. (2) i P. N. ( ibidem). Nie sposób doszukiwać się zatem – i Sąd I instancji tego wcale nie czynił – bezpośredniego pomówienia przez wyżej wymienionych o udział w grupie przestępczej osób oskarżonych w sprawie niniejszej. Z cytowanej części uzasadnienia wynika natomiast, że Sąd I instancji w oparciu o zeznania tych osób ustalił, na czym polegał mechanizm obrotu nielegalnym paliwem i późniejszy proces jego przestępnej legalizacji. W mechanizm ten zamieszana była bardzo duża grupa osób działających na terenie całego kraju, z których wiele zostało już skazanych za ten proceder prawomocnymi wyrokami. Osoby te bardzo często nie znały konkretnego ,,kontrahenta” działającego pod szyldem założonej jedynie w tym celu firmy. Jednak fikcyjne transakcje tych osób z fikcyjnymi podmiotami takimi jak (...), (...), (...) ,(...)czy (...)czynią logicznym wniosek, że i M. Ł. oraz A. S. dokonywali również transakcji pozornych, a czyniąc to – uczestniczyli w ramach zorganizowanej grupy przestępczej zajmującej się właśnie obrotem i legalizacją nielegalnego towaru. W świetle doświadczenia życiowego nie sposób sobie wyobrazić, aby przy wszystkich okolicznościach towarzyszących, wynikających z zeznań wyżej wymienionych świadków, fikcyjne firmy dokonywały akurat w przypadku M. Ł. i A. S. transakcji rzeczywistych. Rację ma Sąd I instancji, że oskarżeni, podobnie jak i inne osoby, z których większość została już za to prawomocnie skazana, stanowili ogniwo we wprowadzaniu do obrotu znacznych ilości paliw niewiadomego pochodzenia i kamuflowania pochodzenia pozyskanych w ten sposób środków pieniężnych. Rację ma też twierdząc, że bez znaczenia są tu depozycje obydwu oskarżonych o nieznajomości wielu osób zamieszanych w ten proceder (str.24-25 uzasadnienia).

Zarzucając Sądowi I instancji sprzeczność ustaleń Sądu ze zgromadzonymi w sprawie dowodami, obrońca odwołuje się do tych relacji, a raczej ocen, które P. D. – już jako świadek – składał w czasie rozprawy (K.6441 i nast.). Oceniając te zeznania zgodnie z zasadami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz w kontekście uprzednich wyjaśnień składanych przez niego w charakterze podejrzanego i oskarżonego nasuwa się nieodparty wniosek, iż wyżej wymieniony obecnie robił wszystko, by nie zaszkodzić komukolwiek postronnemu zamieszanemu w ten proceder. Wcześniej, w toku śledztwa wyjaśnił dokładnie, na czym polegał mechanizm obrotu nielegalnym paliwem i fikcyjnymi fakturami na ich zakup (por. w szczególności wyjaśnienia z K.3620-3631, które P. D. potwierdził w całości na poprzedniej rozprawie –K.4083).

Podobnie ocenić należy ostatnie zeznania świadka S. N. (2). Na rozprawie zaprzeczył on nie tylko udziałowi obydwu oskarżonych w grupie przestępczej, ale nawet udziałowi własnemu, oceniając proceder handlu paliwem niewiadomego pochodzenia i legalizowania go za pomocą fałszywych faktur jako ,,normalną działalność” i ,,handel z firmy do firmy” (K.6398v). Jeśli weźmie się natomiast pod uwagę wyjaśnienia tej osoby złożone w charakterze podejrzanego i oskarżonego (K.2560-2561,4145), w czasie których wyżej wymieniony przyznał się do wszystkich zarzucanych mu czynów i bez ogródek potwierdził fakt legalizacji przez siebie paliwa pochodzącego z niewiadomego źródła poprzez wystawianie fikcyjnych faktur, to wydaje się, że oparcie linii obrony oskarżonych na relacjach tego świadka i na jego ocenie prawnej i etycznej przedsiębranych działań można pozostawić bez komentarza.

Szczególnego komentarza nie wymagają również zeznania skazanego wcześniej M. S., którym obaj oskarżeni posługiwali się jako narzędziem do realizacji przestępnego procederu, pod przykrywką założonej na niego firmy (...) i wyjaśnienia którego złożone w postępowaniu przygotowawczym stanowią jeden z ważniejszych dowodów winy oskarżonych. To co natomiast świadek ten opowiadał na rozprawie w dniu 28 czerwca 2011r. (K.6399-6400v), nie tylko jest całkowicie niezgodne z jego wcześniejszymi relacjami i innymi dowodami przeciwnymi, ale również sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem. W obliczu tego wszystkiego twierdzenia świadka, iż ,, wszystko było legalne i że był rzeczywisty obrót paliwami”, i że ,, nie rozumie na czym to nierzetelne wystawianie faktur polegało” ( ibidem) potwierdza dobitnie, że nie wyzwolił się on z roli tzw. ,,słupa” i nie jest w stanie w sposób przynajmniej dorzeczny zakwestionować faktu, że realizował polecenia swoich mocodawców w zakresie wystawiania na swoją ,,firmę” fikcyjnych faktur, a w chwili obecnej – już po skazaniu go na karę w zawieszeniu – solidaryzuje się z nimi i za wszelką cenę-ryzykując nawet odpowiedzialnością karną za fałszywe zeznania – stara się im pomóc.

Znamienne jest, że wskazując w uzasadnieniu apelacji na wybiórczość w zakresie sądowej oceny zeznań świadków i uchylenie się od wyjaśnienia przez tenże Sąd istniejących odmienności, autor środka odwoławczego nie daje choćby jednego przykładu takiej sprzeczności, chyba że za takowe uznaje nieudolne próby podjęte dopiero na ostatnich rozprawach przez tychże świadków (K.6144 i nast.) nadania działaniu oskarżonych pozorów legalności. Kwestionując ustalenia stanu faktycznego zawarte w uzasadnieniu wyroku jednocześnie obrońca nie podejmuje – choć w świetle przepisu art.74 § 1 kpk czynić tego nie musi – próby własnej interpretacji dowodów, stanowiącej uwiarygodnienie wyjaśnień oskarżonych. Wobec takiego wyboru trudno jednak wymagać, by sam Sąd, który w zeznaniach osób, które obrońca wymienia w punkcie III uzasadnienia apelacji dopatrzył się jedynie okoliczności potwierdzających winę oskarżonych, we własnym zakresie dopuszczał się nieracjonalnych – ze swojego punktu widzenia – interpretacji fragmentów zeznań, które miałyby potwierdzić sprzeczną z zasadami doświadczenia życiowego linię obrony oskarżonych. To, że inkryminowane działania powodowały w ostatecznym rozrachunku tzw. ,,pranie brudnych pieniędzy” w rozumieniu art.299 § 1 kk poprzez nadawanie pozorów legalności fikcyjnym transakcjom i de facto utrudniały ujawnienie środków pochodzących z obrotu paliwem nielegalnego pochodzenia, nie wymaga – czego żąda od Sądu autor środka odwoławczego – szczególnego wyjaśniania, gdyż jest to rzecz na wskroś oczywista i wkalkulowana w całokształt działań przedsiębranych przez wszystkich biorących udział w tym procederze, w tym A. S. i M. Ł. i należy niejako do natury takich zachowań. I nie może być argumentem na legalność tych działań fakt, że w firmie (...) nie zakwestionowano zgodności z obowiązującymi normami zbywanych paliw (zarzut z pkt. IV b uzasadnienia apelacji) – wszak wiadomym jest, że kontrole jakości na stacjach nie mają charakteru ciągłych i permanentnych.

Odnośnie zarzutu II apelacji, sugerującego obrazę przepisów art.2 § 2kpk, 4 kpk,7 kpk w zw. z art.410 kpk ,, poprzez błędną wykładnię i niezastosowanie tych przepisów”, to trudno uznać – w kontekście argumentacji mającej świadczyć o tejże obrazie – aby w rzeczywistości Sąd I instancji naruszył zasady określone w cytowanych przez obrońcę przepisach. O ile rzeczywiście sposób odniesienia się do wyjaśnień oskarżonych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku należy często uznać jako nazbyt powierzchowny, uproszczony i ,,blankietowy”, o tyle nie oznacza to, że rozumowanie Sądu nie poddaje się kontroli odwoławczej. Wszak Sąd I instancji omawiając wyjaśnienia A. S. stwierdził w końcowej części, iż ,, Co do innych twierdzeń oskarżonego (S. – przyp. SA), zawartych w jego wyjaśnieniach, dowody, na podstawie których Sąd dokonał ich oceny, zostaną omówione niżej” (str.18 uzasadnienia wyroku). I rzeczywiście – po omówieniu wyjaśnień M. Ł. – Sąd Okręgowy przytacza te dowody, których analiza przeczy w sposób logiczny wiarygodności przyjętej linii obrony (str.22 i nast. uzasadnienia). Prawdą jest, co jakże często zdarza się w motywacyjnej części orzeczenia, że Sąd w wielu miejscach przyjął rolę sprawozdawcy z przeprowadzonego postępowania dowodowego, a nie jego recenzenta, to jednak to uchybienie nie może skutkować postulowanym przez obrońcę uchyleniem zaskarżonego wyroku, skoro dowody te – rozpatrywane jednostkowo jak i we wzajemnym powiązaniu – są do tego stopnia oczywiste, iż ich intelektualna analiza wydawałaby się zabiegiem ocierającym się o truizm. Skoro Sąd wszystkie dowody miał na względzie, a ich racjonalna i logiczna ocena nie powinna nastręczać większych trudności i w ostatecznym rozrachunku Sąd wyciągnął z nich prawidłowe wnioski, to nie ma powodu do wydawania orzeczenia kasatoryjnego tylko dlatego, że motywacyjna część wyroku nie odnosi się do każdego z nich szczegółowo i odrębnie.

Jeśli chodzi o wskazywane przez obrońcę ,,oczywiste”, choć bliżej przez niego nieokreślone sprzeczności w zeznaniach M. S., to Sąd z urzędu takowych się nie dopatrzył. Chyba, że chodzi o ostatnie relacje, a raczej oceny tego świadka, złożone na rozprawie w dniu 28.06.2011r., ale do tych Sąd Apelacyjny odniósł się już powyżej. M. S. podobną próbę mataczenia – za namową innych osób – podjął również na etapie postępowania przygotowawczego (K.971-972), jednak szybko ją porzucił i wyjaśnił kulisy, w jakich doszło do namawiania go do składania fałszywych wyjaśnień (K.1009-1010).

Zatrzymując się na chwilę przy argumentacji uzasadnienia apelacji, że Sąd w sposób dowolny przyjął w oparciu o zeznania M. S., że M. Ł. polecił nieustalonej osobie podrobienie podpisu tego pierwszego na fakturach zakupu oleju napędowego z firmy (...) (pkt. IV części dyspozytywnej wyroku), to stwierdzić należy, że taka interpretacja jest logiczna. Wszak M. S. konsekwentnie zeznawał, że bez wiedzy M. Ł. w firmie (...) nic się nie działo i rozmowy o interesach odbywały się bez jego udziału, a on sam nie zna się na handlu paliwami i procedurze z tym związanej, a wszystkim kierował Ł. (por.K.3489 i odwr., K.1885). Skoro zaprzeczył prawdziwości podpisów na fakturach z firmą (...) jednocześnie nie kwestionując prawdziwości innych swoich podpisów na fikcyjnych transakcjach, to ponad wszelką wątpliwość podpisy te musiały powstać z inspiracji kierującego firmą, a nie jakiejś innej osoby postronnej, która nie miała w tym żadnego interesu. M. S. jak i pozostali zatrudnieni przez G. Ł. wykonywali czynności techniczne, a nie ekonomiczne, zatem nieprawdopodobnym jest, by którakolwiek z tych osób miała interes by z własnej inicjatywy ,,zalegalizować” transakcję z oskarżonym P. D., podpisując się za M. S..

Dowodami negującymi wiarygodność linii obrony M. Ł. są rzekome transakcje z rzekomą firmą (...) polegające na sprzedaży jej oleju opałowego. Sfałszowane dokumenty dotyczące istnienia tej firmy miały zostać – wedle pisma Dyrektora Urzędu Kontroli Skarbowej w W. z dnia 13.09.2006r. przekazane przez pełnomocnika M. Ł., jako mające uwiarygodnić sprzedaż oleju opałowego tejże firmie (K.3150 i nast.). Wobec wszystkich innych dowodów obciążających zebranych w sprawie, twierdzenia oskarżonego, jakoby transakcje z firmą (...) rzeczywiście miały miejsce (K.3250 i nast.), uznać należy za całkowicie niewiarygodne. Biorąc pod uwagę liczbę osób, która została skazana w ramach grupy przestępczej przyznając się do popełnionych w ramach zorganizowanego procederu przestępstw i wyjaśniając mechanizm jego funkcjonowania, naiwnością byłoby uznanie, że oskarżeni w dobrej wierze i bez świadomości dokonywali rzeczywistych transakcji z rzeczywistymi firmami. Takiej tezie przeczy zwykła, oczywista logika, skoro proceder był znany nawet osobom stojącym najniżej w hierarchii i tworzącym tzw. firmy – ,,słupy”.

Odnosząc się do zarzutu zaniechania szczegółowej analizy relacji P. D., S. N. (2), P. N. i W. C., to odnośnie tych dwóch pierwszych była już mowa wyżej, zaś co do P. N. i W. C. – Sąd Okręgowy miał ich zeznania na względzie, oceniając materiał dowodowy ( vide str.26 i str.27 uzasadnienia wyroku). Znamienne jest, że obrońca czyni zarzut nieustosunkowania się przez Sąd do relacji tych osób w zakresie, w jakim miałyby one zaprzeczyć udziałowi A. S. i M. Ł. w zorganizowanej grupie przestępczej. Tymczasem P. N. zaprzeczył jedynie znajomości tych osób, nie zaś ich przestępczej działalności (patrz zeznania z rozprawy-K.4367). Bardziej istotne jego wyjaśnienia dotyczą znanych mu mechanizmów związanych z legalizacją paliwa nieznanego pochodzenia i tworzenia w tym celu fikcyjnych podmiotów gospodarczych kreujących fałszywe faktury (K.1159-1164, 1435-1437).

Podnosząc natomiast nieustosunkowanie się przez Sąd do zeznań W. C., autor środka odwoławczego zdaje się nie zauważać, że w istocie osoba ta ostatecznie pogrąża w swoich relacjach obu oskarżonych. Po pierwsze, W. C. potwierdził, że prowadzona przez niego firma (...) była czystą fikcją, podobnie jak i faktury o rzekomej sprzedaży jej paliwa, które na polecenie M. Ł. i A. S. wystawił M. S. (K.905-907,917, 3446-3448).

Kolejnym zarzutem sformułowanym przez autora środka odwoławczego jest uchylenie się przez Sąd I instancji od oceny zeznań złożonych przez B. Z. (1), T. J., B. L., W. S. oraz J. W. i ,, (…)ograniczenie się do przytoczenia w treści uzasadnienia jednozdaniowych fragmentów tych zeznań” (str. 2 in fine apelacji).

O ile rzeczywiście omówienia zeznań wyżej wymienionych osób na pewno nie sposób nazwać wyczerpującym, to jednocześnie stwierdzić należy, że relacje większości z tych świadków bez trudu można ocenić i skontrolować i na pewno nie stawiają one oskarżonych w korzystnym świetle, a stanowią wręcz dowód ich obciążający. Trudno uznać za korzystne dla linii obrony M. Ł. zeznania B. Z. (2), który stwierdził wprost, że firma (...) ani nie kupowała, ani nie sprzedawała firmie (...) żadnych paliw, a faktury zakupu są fikcją, zaś hipotetyczne transakcje, za którymi nie szły żadne przelewy – były wręcz nielogiczne (K.2981-2994, 3205). Podobnie zeznania T. J. (K.2934-2932, 2955-2960), w zestawieniu również z relacjami W. S. (K.2965 i nast.), pogrążają nie tylko M. Ł., ale i A. S., wedle którego z M. Ł. miał on zacząć współpracować dopiero od połowy listopada 2005r. Zeznania te w sposób istotny obciążają A. S. i zadają lansowanej przez niego tezie, że nie miał nic wspólnego z tym procederem, a z M. Ł. zaczął współpracę dopiero od listopada 2005r. jako jego pracownik.

Nie wiadomo również, do czego miałaby się przyczynić – z punktu widzenia interesu oskarżonych – postulowana przez obrońcę szczegółowa analiza zeznań B. L., który jako Prezes (...), współoskarżony w innym postępowaniu obciążył odpowiedzialnością za handel paliwami właśnie wyżej wymienionych W. S. i B. Z. (2), którzy przyznali się do tego procederu. B. L. nie podał natomiast żadnych okoliczności, które świadczyłyby na korzyść oskarżonych w niniejszej sprawie, a które Sąd I instancji by pominął (patrz K.2999-3011,3198-3199v, 6182-6183, 6394-6396). Podobnie ocenić należy zeznania J. W., która jako księgowa firmy (...), na polecenie M. Ł. wystawiła kwestionowane faktury (K.3013-3018, 4291-4292).

Zasadny jest natomiast zarzut obrońcy odnośnie dowolnej oceny dowodów dokonanej przez Sąd I instancji, związanych z przypisanym A. S. czynem polegającym na nielegalnym uzyskaniu programów komputerowych. Uwzględnienie tego zarzutu spowodowało zmianę zaskarżonego wyroku, dlatego zostanie omówione w końcowej części niniejszego uzasadnienia.

Kolejny – wedle chronologii środka odwoławczego – podniesiony zarzut dotyczy obrazy przez Sąd I instancji przepisu art.424 § 1 i 2 kpk. Do kwestii interpretacji § 1 pkt.1 tego artykułu Sąd Apelacyjny odniósł się szczegółowo na wstępie swoich rozważań, zatem powielanie przedstawionej tam argumentacji wydaje się zbędne. Stwierdzić jedynie należy, że w realiach dowodowych niniejszej sprawy twierdzenie, jakoby wady uzasadnienia wyroku powodowały, że obrońca nie może skutecznie realizować prawa do obrony i nie jest w stanie ustosunkować się do rozumowania Sądu (str.6 uzasadnienia apelacji) – jest absolutną przesadą.

Skupienia natomiast wymaga podnoszony przez obrońcę zarzut zaniechania przez Sąd I instancji w uzasadnieniu wyroku wyjaśnienia podstawy prawnej wydanych rozstrzygnięć (pkt.III lit. a apelacji). Zarzut ten wydaje się częściowo słuszny, ale na pewno nie uzasadnia wydania przez Sąd odwoławczy orzeczenia kasatoryjnego, chociaż motywacyjna część wyroku Sądu Okręgowego nie do końca spełnia wymogi utrwalonej przez wieloletnią praktykę modelowej formy tego dokumentu, zgodnie z którą wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku winno nastąpić po analizie materiału dowodowego (por. szczegółowo na ten temat wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 8.08.2012r. sygn. II Aka 12/12; KZS 2012/4/33, LEX nr 1169420). Tymczasem uzasadnienie zaskarżonego wyroku po analizie materiału dowodowego przechodzi bezpośrednio do przytoczenia okoliczności, które Sąd miał na względzie przy wymiarze kary. Z całą mocą stwierdzić jednak należy, że zasadnicze powody dla których Sąd zastosował taką, a nie inną kwalifikację prawną dadzą się odczytać z tego uzasadnienia, gdyż Sąd Okręgowy przy omawianiu dowodów analizował zachowanie oskarżonych pod kątem możliwości zakwalifikowania go pod występek z art.258 § 1 kk, art.299 §1 kk czy art.271 § 1 i 3 kk (patrz w szczególności str.24 in fine – 26 uzasadnienia). I choć w rozważaniach Sądu trudno znaleźć bezpośrednie stwierdzenia, z których wynikałoby, że chodzi mu o wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku, to jednak jego przemyślenia w sposób nieunikniony prowadziły do takiej właśnie subsumpcji. Pisząc o cechach grupy przestępczej i konfrontując je z zachowaniem oskarżonych, stwierdzając wprost, że zachowanie to miało na celu kamuflowanie pochodzenia pozyskanych z przestępstwa środków pieniężnych, Sąd dał wyraz swojemu przekonaniu, jakie przepisy ustawy karnej powinien zastosować. Rozważania te należy uzupełnić o stwierdzenie, że w świetle utrwalonego orzecznictwa osoba wystawiająca fałszywą fakturę VAT-owską może być podmiotem przestępstwa z art.271 § 1 i 3 kk, zaś faktura taka stanowi dokument w rozumieniu tego przepisu (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 30 września 2003r. sygn. I KZP 16/03, OSNKW 2003/9-10/77, LEX nr 80376). Również w odniesieniu do przyjętej konstrukcji sprawstwa kierowniczego, rozważania Sądu I instancji uzupełnić należy o stwierdzenie, że polecenia oskarżonych wobec M. S. miało takie właśnie cechy, gdyż ten ostatni – uwagi na swoją niską pozycję i wiedzę oraz związaną z tym niezdolność do samodzielnego podejmowania ważnych decyzji składających się na realizację przestępstwa, działał pod ich całkowitym kierownictwem. We własnym zakresie nie byłby w stanie podjąć tych przedsięwzięć, które z polecenia i pod nadzorem wyżej wymienionych realizował (por. szerzej na temat sprawstwa kierowniczego – Jacek Giezek Komentarz do art.18 Kodeksu karnego wraz z przytoczonym tam orzecznictwem – LEX 2012).

Sąd Apelacyjny zmuszony był natomiast zmienić wyrok w punkcie 9, w części skazania M. Ł. za czyny z punktu V,VI,VIII,IX,X, które Sąd I instancji uznał za jeden ciąg przestępstw, ,,mieszając” przy tym różne kwalifikacje prawne czynów jednostkowych i wymierzając karę z przepisu przewidującego typ kwalifikowany (art.299 § 5 kk), chociaż dwa spośród czynów wyczerpywało typ podstawowy (art.299 § 1 kk). Przypomnieć zatem należy w tym miejscu rzecz wydawałoby się oczywistą, że nie ma tożsamości kwalifikacji prawnej, a tym samym możliwości uznania za jeden ciąg przestępstw, czynów popełnionych w formie podstawowej i kwalifikowanej lub uprzywilejowanej (por. J.Giezek, Kodeks karny. Część ogólna. LEX 2012., A. Marek Kodeks karny. Komentarz. LEX 2010). Z tego też względu należało uznać, że zabieg, którego Sąd I instancji z rażącym naruszeniem art.91 § 1 kk dokonał, powinien być naprawiony na korzyść oskarżonego M. Ł. w szczególności poprzez przyjęcie, że czyny z punktu V i VIII stanowią odrębny ciąg przestępstw, kwalifikowanych jako występki w formie podstawowej (art.299 § 1 kk) i ta kwalifikacja powinna być w odniesieniu do nich przyjęta jako podstawa wymiaru kary. Dokonując tej zmiany Sąd uwzględnił fakt, że apelacja została wniesiona tylko na korzyść oskarżonego, zatem żadne rozstrzygnięcia – również co do wymiaru kary – nie powinny pogorszyć jego sytuacji. Stąd też w orzeczeniu reformatoryjnym znalazły się takie rozstrzygnięcia penalne, które w stosunku do stanu poprzedniego nie zawierają elementów dla skazanego mniej korzystnych, tak w wymiarze jednostkowym, jak i w zakresie orzeczonej kary łącznej.

Rację ma obrońca, że w zaskarżonym wyroku nie ma jakiegokolwiek odniesienia się ze strony Sądu Okręgowego do kwalifikacji prawnej przypisanych oskarżonym M. Ł. i S. Ł. przestępstw z art.272 kk. Szczegółowe rozważania w tym przedmiocie zawarte zostaną w końcowej części uzasadnienia wyroku.

Jeśli chodzi o sformułowany w pkt. IV apelacji obrońcy zarzut błędu w ustaleniach faktycznych, poprzez który jego autor kwestionuje prawidłowość wniosków Sądu I instancji co do popełnienia zarzuconych przez oskarżonych czynów, to stwierdzić należy, że jest on sformułowany w sposób do tego stopnia ogólny, iż w intencji jego autora miał chyba stanowić konkluzję wszystkich wcześniejszych zarzutów. Z uwagi na tę ogólność nie wydaje się zatem, by Sąd odwoławczy musiał się do tak postawionej tezy szczegółowo odnosić.

Reasumując, dowody zebrane w sprawie, a przemawiające za uznaniem oskarżonych za winnych zarzucanych im czynów w takim zakresie, w jakim zaakceptował to ostatecznie Sąd Apelacyjny są na tyle liczne, zaś w świetle wskazań wiedzy i doświadczenia życiowego – oczywiste, że podzielenie zarzutu obrońcy, iż istnieją tu dowodowe luki oraz wątpliwości związane z wadliwym uzasadnieniem przez Sąd I instancji swojego stanowiska, które nakazywałyby uniewinnienie oskarżonych od popełnienia zarzucanych im czynów (pkt. IV apelacji) – nakazywałoby ocenić taką decyzję nie tyle nawet jako błędną, ale podjętą wbrew podstawowym regułom oceny dowodów, wynikającym z treści art. 7 kpk.

Podziela natomiast Sąd Apelacyjny zarzut z pkt.V apelacji, iż uznanie oskarżonych M. Ł. i S. Ł. za winnych popełnienia czynu z art.272 kk, polegającego na wyłudzeniu poświadczenia nieprawdy od notariusza poprzez sporządzenie przez niego aktu notarialnego dokumentującego zawarcie pozornej umowy kupna sprzedaży, stanowiło obrazę wyżej wymienionego przepisu prawa materialnego, o czym szczegółowo w końcowej części uzasadnienia.

Jeśli chodzi o przyczyny częściowej zmiany orzeczenia i uniewinnienia oskarżonego A. S. od popełnienia czynu polegającego na uzyskaniu programów komputerowych bez zgody osoby uprawnionej (punkt 2 zaskarżonego wyroku), to decyzja ta wynika z podzielenia zarzutu z punktu II apelacji (str.2 in fine). Rację ma bowiem obrońca, że orzeczenie o skazaniu za ten czyn nastąpiło bez szczegółowej analizy dowodów, które Sąd przeprowadził, przez co ocenę tychże dowodów należy uznać jako fragmentaryczną, powierzchowną, a przez to – dowolną. Dodatkowo potwierdza to lektura uzasadnienia wyroku w tej części, z którego wynika, iż przekonania o winie A. S. odnośnie tego czynu Sąd Okręgowy nabrał tylko na podstawie dwóch okoliczności: że w samochodzie oskarżonego znaleziono komputer przenośny i że w komputerze tym zainstalowane były nielegalne programy komputerowe (str. 6 i 18 uzasadnienia wyroku). Dodatkowo Sąd stwierdził, iż ,, Twierdzenia oskarżonego co do rzekomego przyznania się do własności tego komputera innej osoby, jej odpowiedzialności za ten czyn w innym postępowaniu, po ich zweryfikowaniu poprzez załączenie dokumentów akt innych postępowań okazały się nieprawdą(…)”(ibidem).

Powyższy wniosek stanowi konsekwencję niedostatecznej analizy przez Sąd Okręgowy wielowątkowego materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Skoro A. S. od początku twierdził, że laptopa do naprawy otrzymał od Ł. D., szczególną wagę dla oceny prawdziwości tych wyjaśnień miały zeznania tego ostatniego. Ten w toku pierwszego przesłuchania stwierdził, że rzeczywiście laptop przekazał oskarżonemu, ale wcześniej otrzymał go od G. C.. (K.3441-3442). Z kolei przesłuchany w toku rozprawy w Sądzie w dniu 27.06.2007r. G. C. potwierdził, że Ł. D. miał przekazać laptop do naprawy A. S. i że laptop ten był własnością spółki z W. (K.4365). Cofając się do wydanej opinii przez biegłego informatyka zauważyć należy, że biegłemu temu udało się odczytać dane firmy, pod którą zarejestrowany był nielegalny program (...) firmy (...) i była to rzeczywiście spółka (...) ( (...) Sp. z o.o., Z. R. ul. (...), (...)-(...) W. – por.K.3226). Analizując dalej materiał dowodowy porozrzucany w różnych tomach akt sprawy, Sąd I instancji winien zauważyć, że przesłuchiwany przez niego po raz kolejny G. C. zeznał, że właścicielem komputera była właśnie firma (...) (K.6144). Świadek ten mówiąc, że za tego laptopa został ukarany przez Sąd w Płońsku wyraźnie doprecyzował, że skazanie miało związek nie z bezprawnym uzyskaniem programów komputerowych, ale ,,(…) za 19 faktur, które tam wydrukowano’’ (K.6144 in fine). I rzeczywiście – z wyroku Sądu Rejonowego w Płońsku z dnia 10.01.2008r. sygn. (...)niezbicie wynika, że G. C. kierował działaniem niejakiego Z. R. – Prezesa firmy (...), polecając mu poświadczenie nieprawdy w kilkunastu fakturach VAT. Z kolei z uzasadnienia aktu oskarżenia przeciwko G. C. wynika, że dokumenty dotyczące działalności spółki (...) znajdowały się w torbie z laptopem, znalezionym w czasie przeszukania samochodu A. S. w dniu 13.04.2005r. (K.6449). Zachowując niezbędny sceptycyzm co do wiarygodności twierdzeń A. S. odnośnie rzeczywistego celu przekazania mu laptopa przez G. C. (nie daje się sprzętu do naprawy wraz z dokumentacją firmy /K.1035-1036/, która – akurat dziwnym zbiegiem okoliczności – potwierdza fałszywy obrót paliwami), wobec skupienia się oskarżyciela wyłącznie na wątku bezprawnego uzyskania programów komputerowych, Sądowi pozostaje zatem skoncentrować się jedynie na tym zagadnieniu i na ocenie przypisanego oskarżonemu występku pod kątem subsumpcji z art.278 § 2 kk.

Logiczna analiza wszystkich powyższych dowodów musi prowadzić do konkluzji, że nie da się wykluczyć prawdziwości twierdzeń oskarżonego A. S. co do sposobu wejścia przez niego w posiadanie spornego laptopa i tego, że to nie on był jego właścicielem i nie on uzyskał programy komputerowe pozbawione cech legalności. Z tego też względu A. S. od popełnienia tego czynu należało uniewinnić w postępowaniu odwoławczym, gdyż zebrane dowody absolutnie do tego uprawniają.

Na marginesie tylko Sąd Apelacyjny zauważa, że w świetle doświadczenia życiowego bliska znajomość A. S. z G. C., również skazanym za przestępstwa związane z poświadczaniem nieprawdy w fakturach VAT dotyczących rzekomych transakcji paliwami, a konkretnie kierowaniem w tym celu inną osobą, jest jeszcze dodatkową poszlaką wzmacniającą przekonanie Sądu, iż to ,,bliźniacze” przestępne zachowanie nie jest kwestią przypadku. Wszak G. C. jest tą osobą, która w grupie przestępczej zajmującej się legalizacją odgrywała niepoślednią rolę.

Podzielił Sąd odwoławczy słuszność zarzutów podniesionych w punkcie V apelacji, czego skutkiem było uniewinnienie M. Ł. i S. Ł. od czynów z art.272 kk, przypisanych im odpowiednio z punktu II komparycji wyroku (pkt. 7 sentencji) oraz w punkcie 13. Sąd Apelacyjny podziela pogląd prawny wyrażony przez autora środka odwoławczego, że złożenie przed notariuszem oświadczeń odbiegających od rzeczywistej treści umowy, czyli krótko mówiąc – oświadczeń pozornych – nie wyczerpuje znamion występku z art.272 kk. Teza ta znajduje zresztą oparcie w najnowszych poglądach doktryny (patrz Kodeks karny. Część szczególna pod red. A.Zolla; komentarz do art.272 kk, Zakamycze 2006).

Istotą przestępstwa określonego w tym przepisie jest wyłudzenie poświadczenia nieprawdy przez podstępne wprowadzenie w błąd funkcjonariusza publicznego lub innej osoby upoważnionej do wystawienia dokumentu. Notariusz potwierdza to, że strony złożyły przed nim oświadczenia o określonej treści, nie kreuje natomiast treści sporządzanego na wniosek stron dokumentu ( vide art.1 § 1 ustawy z dnia 14 lutego 1991r. Prawo o notariacie tekst. jedn. Dz.U. Nr. 189 z 2008r. poz.1158). O wyłudzeniu poświadczenia nieprawdy od notariusza sporządzającego akt notarialny można mówić natomiast wtedy, gdy w sposób podstępny zostanie on wprowadzony w błąd np. co do tożsamości strony umowy (np. poprzez posłużenie się przez nią sfałszowanym dowodem osobistym), lub gdy umowa będzie zawierała nieprawdziwe informacje wynikające z fałszywości przedstawionych dokumentów (np. podrobione zaświadczenie urzędowe stwierdzające nieprawdziwy stan rzeczy). Wprawdzie w orzecznictwie dotychczasowym istniały spory co do prawnokarnej oceny czynności pozornych zawieranych w formie aktu notarialnego, a podstawę tych wątpliwości stanowiła uchwała Sądu Najwyższego z dnia 12 czerwca 1975r. sygn.VI KZP 8/75 (publ. OSP 1976/5/98- LEX 20869; por. też wyrok Sądu Najwyższego z 4 stycznia 2004r. Sygn. II KK 286/04, LEX Nr 146226), podjęta jeszcze w okresie funkcjonowania Państwowych Biur Notarialnych, to jednak zauważyć należy, że i w tym prejudykacie warunkiem uznania działania strony umowy za wyczerpujące występek opisany w art.267 d.kk było stwierdzenie, że zamiarem sprawcy było podstępne (podkr. SA) wprowadzenie w błąd notariusza. Wprowadzenie w błąd musiało zatem mieć zabarwienie szczególne, mierzone zabiegami podstępnymi, a nie zaś złożenie zwykłego, chociażby nieprawdziwego oświadczenia co do treści zawartej umowy (np. zaniżonej ceny kupna przedmiotu umowy).

Zawarcie pozornej umowy niesie za sobą skutek nieważności dla czynności pozornej (art. 83 § 1 kc) i często może mieć podłoże kryminalne, związane np. z udaremnianiem egzekucji i działaniem na szkodę wierzycieli, ale przepis art.272 kk nie jest instrumentem do penalizowania tego typu zachowań. Statuuje on bowiem czyn godzący w dobro prawne, jakim jest wiarygodność dokumentów wystawianych przez funkcjonariuszy publicznych. Cywilnoprawne skutki wadliwości oświadczeń woli nie mogą się wprost przekładać na bezprawie kryminalne tylko dlatego, że czynność została potwierdzona notarialnie. Notariusz, chociaż jest funkcjonariuszem publicznym, nie występuje w stosunku do stron umowy z pozycji zwierzchności administracyjnej, charakterystycznej dla czynności urzędowych oraz dokumentów w ramach tych czynności wytworzonych. I dlatego spisując tylko pozorną umowę, sporządzony w ten sposób akt notarialny nie może być uznany za przedmiot czynności wykonawczej przestępstwa z art.272 kk, zaś strony czynności pozornej – za sprawców takiego przestępstwa.

Z powodu tej właśnie subtelnej różnicy Sąd Apelacyjny uznał, że inaczej należy potraktować zachowanie M. Ł., polegające na kierowaniu M. S. uzyskaniu z Urzędu Gminy C. zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej. Ponad wszelką wątpliwość, zachowanie oskarżonego nosiło znamiona podstępu. Prowadząc samemu działalność gospodarczą, zaewidencjonował ją na osobę będącą tzw. ,,słupem”. Pokierował on działaniami M. S. przyprowadzając go do urzędu jako ,,przedsiębiorcę”, który w oparciu o dokonany wpis do ewidencji działalności gospodarczej był uprawniony i zobowiązany do występowania na zewnątrz firmy (...). Tymczasem M. S. nie był żadnym przedsiębiorcą, gdyż takowym- w myśl art.4 ust. 1 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 173 poz. 1807), jest osoba która taką działalność wykonuje we własnym imieniu. Ewidencja działalności gospodarczej nie ma charakteru wyłącznie deklaratywnego, ale warunkuje powstanie szeregu innych zdarzeń prawnych. Legitymowanie się dokumentem w postaci przedmiotowego zaświadczenia jest konieczne do otrzymania numeru REGON i NIP, realizacji obowiązku podatkowego i z ubezpieczenia społecznego, wreszcie – pomimo swobody działalności gospodarczej – służy państwowym organom kontrolnym do analizy, czy deklarowana w zaświadczeniu działalność mieści się w granicach obowiązującego prawa i nie podlega np. koncesjonowaniu. Wyłudzenie tego zaświadczenia narażało również na negatywne konsekwencje potencjalnych kontrahentów tej firmy, skoro jej rzekomy właściciel był tylko jej zwykłym pracownikiem, nie posiadał własnego majątku oprócz rzeczywistych dochodów w wysokości 1200 zł uzyskiwanych z zatrudnienia w tejże właśnie firmie. Dlatego też zachowanie polegające na podstępnym uzyskaniu poświadczenia o prowadzeniu działalności gospodarczej uznać należało za zachowanie przestępne, w rozumieniu art.272 kk.

Skazując za ten czyn, Sąd wymierzył oskarżonemu karę w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Występek ten stanowił jeden z wielu elementów szerokiej działalności przestępczej M. Ł. i nie ma powodu do wymierzenia akurat za ten czyn kary szczególnie surowej.

Sąd Apelacyjny z uwagi na zmianę jednostkowych rozstrzygnięć w odniesieniu do oskarżonych A. S. i M. Ł. zobligowany był do nowego ukształtowania kar łącznych wobec tych oskarżonych. Na wymiar tych kar, poprzez ich nieznaczne złagodzenie w stosunku do orzeczeń penalnych Sądu I instancji, niewątpliwy wpływ miał fakt, że oskarżeni zostali uniewinnieni od dwóch czynów jednostkowych (z art.278 § 2 kk i art.272 kk). Wymierzone kary, w obliczu rozmiaru działalności przestępczej i działania w zorganizowanej grupie na pewno nie porażają surowością, ale brak apelacji oskarżyciela nie pozwala na dokonywanie weryfikacji ocen co do współmierności zastosowanych rozwiązań penalnych.

Sąd Apelacyjny miał również na uwadze, że orzeczenie winno spełniać kryteria wewnętrznej, jak i zewnętrznej sprawiedliwości. Nie można pominąć zatem, że oskarżony A. S. działał niejako na zlecenie M. Ł. i na jego rzecz, to ten drugi podejmował strategiczne decyzje w zakresie swojej firmy (...), jak też fikcyjnie założonej firmy (...), gdzie A. S. zajmował się jedynie administrowaniem i kierowaniem czynnościami pracownika – M. S.. Biorąc również pod uwagę liczbę czynów, za które obaj oskarżeni zostali skazani oraz fakt, M. Ł. był karany już trzykrotnie, wymierzenie obu oskarżonym zbliżonych w swojej dolegliwości kar pozbawienia wolności, nie wydaje się rozstrzygnięciem spójnym. Również fakt, że inni oskarżeni w innych postępowaniach za podobne czyny częstokroć za jeszcze poważniejsze czyny otrzymali kary łagodniejsze, poddaje pod wątpliwość celowość rozstrzygnięcia, by A. S., (...) mężczyzna, nigdy wcześniej nie karany, trafił do zakładu karnego, bez dania mu szansy poprzez zastosowanie wobec niego instytucji probacji. Incydentalność wejścia w kolizję z prawem w jego przypadku uzasadnia zatem w obliczu przesłanek z art.69 § 1 i 2 kk warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej wobec niego kary na maksymalny okres próby, co Sąd Apelacyjny uczynił, zaliczając jednocześnie jego 282 dniowy okres zatrzymania i tymczasowego aresztowania na poczet orzeczonej kary grzywny.

Inaczej rzecz się ma w przypadku M. Ł., którego konflikty z prawem, wynikające z danych o karalności (K.6529), jak i rola w obecnej działalności przestępczej zobrazowana skazaniem za przypisane czyny, w żadnym stopniu nie uzasadnia zastosowania instytucji probacji, gdyż w jego przypadku tak orzeczona kara nie będzie w stanie spełnić swoich celów tak w zakresie indywidualnego oddziaływania, jak i kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie art.632 § 1 pkt. 2 kpk w zw. z art.634 kpk oraz art.636 § 1 i 2 kpk, w tym o opłatach za obie instancje – w oparciu o art.2 ust.1 pkt. 4 w zw. z art.3 ust. 1 i w zw. z art.10 ustawy z 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych (Dz.U. Nr 27 poz.152 z późn. zm.).

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny orzekł jak w sentencji.