Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wrocław, dnia 30 lipca 2013 r.

Sąd Okręgowy we Wrocławiu I Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSO Sławomir Urbaniak

Protokolant:Irmina Szawica

po rozpoznaniu w dniu 30 lipca 2013 r. we Wrocławiu

sprawy z powództwa R. O.

przeciwko Skarbowi Państwa - (...)we W., (...) w K., (...) w W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powoda na rzecz strony pozwanej kwotę 3.600 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

W pozwie złożonym w dniu 24.04.2013 r. powód R. O.domagał się zasądzenia od pozwanego Skarbu Państwa – (...)we W.oraz (...) w K.i (...) w W.kwoty 120.000 zł tytułem zadośćuczynienia za przeludnienie w celi w której przebywał, niewłaściwe warunki odbywania kary pozbawienia wolności. Żądanie swoje powód opierał na przepisach art. 77 ust.1 Konstytucji Rzeczpospolitej Polski, art. 110 kodeksu karnego wykonawczego, art. 417 kodeksu cywilnego, jak i przepisach Europejskiej Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Zapobieganiu Nieludzkiemu Traktowaniu. R. O.wskazał też, że 30% uzyskanego w tym postępowaniu zadośćuczynienia przekazane ma zostać na wskazaną przez niego Fundację Użyteczności Publicznej.

Na uzasadnienie swego żądania powód podał, że będąc skazany na karę 10 lat i 3 miesięcy pozbawienia wolności przebywał we wskazanych wyżej jednostkach penitencjarnych w okresie od 11.03.2006 r. do 5.09.2007 r. i w okresie od 5.09.2007 r. do 24.02.2010 r. Podczas odbywania kary pozbawienia wolności nie zapewniono powodowi odpowiednich warunków bytowych zgodnych z przepisami prawa. W szczególności wskazywał, że w celach, w których przebywał powierzchnia przypadająca na jedną osobę była znacznie mniejsza niż 3 m kw. (wynosiła niecałe 2 m kw.). W takich celach swobodny ruch był ograniczony. Do tego cele były brudne w wyniku długoletniego użytkowania i nie były remontowane. W okresie zimowym było zimno ze względu na nieszczelność stolarki okiennej, co skutkowało częstotliwością zachorowań powoda na grypę, zapalenie oskrzeli, gardła a także stwierdzoną u niego astmą oskrzelową. Natomiast w sezonie letnim w celach panowała nadmierna temperatura (do 30 stopni). W takich warunkach wzrastała agresja wśród więźniów. Powód skarżył się również na konieczność spożywania posiłków na krześle lub na kolanach. W ocenie powoda poprzez łamanie praw człowieka wyrządzono powodowi ogromną szkodę, której rekompensaty dochodził w niniejszym postępowaniu.

W odpowiedzi na pozew (k. 13-14) strona pozwana Skarb Państwa- reprezentowany przez (...)wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie od powoda kosztów procesu. Strona pozwana podała, że powództwo jest nieuzasadnione zarówno ze względu na brak wskazania okoliczności faktycznych, jak i ze względu na brak podstaw prawnych. Pozwany podnosił, że wszelkie roszczenia związane z rzekomymi bezprawnymi działaniami lub zaniechaniami pozwanego na 3 lata przed wniesieniem pozwu są- zgodne z art. 442 ¹kc- przedawnione. Powód od początku miał wiedzę o szkodzie niemajątkowej, jaki i majątkowej oraz o podmiocie zobowiązanym do jej naprawienia. Wskazany w pozwie okres osadzenia powoda w pozwanych jednostkach penitencjarnych zakończył się w dniu 24.02.2010 r., a pozew nosi datę 22.04.2013 r. Jedynie z daleko posuniętej ostrożności pozwany odnosił się merytorycznie do twierdzeń powoda i zaprzeczał wszystkim jego twierdzeniom. Nie jest prawdą, że w całym podawanym przez powoda okresie przebywał on w celach przeludnionych, choć pozwany Skarb Państwa nie zaprzeczał, że mogły występować okresy osadzenia powoda w takich celach. Umieszczenie R. O.w celi, która nie spełniała ustawowych wymogów miało jednak oparcie w obowiązujących przepisach prawa -art. 248 kkw, a po jego uchyleniu art. 110 kkw. Pozwany zaprzeczał zatem, że przy zapewnieniu warunków bytowych powodowi działał wbrew prawu. Opisywane przez powoda okoliczności albo w ogóle nie miały miejsca albo pozostają w zgodzie z przepisami prawa, w tym przepisami kkw i rozporządzenia dotyczącego warunków bytowych osób osadzonych w (...). Również wysokość dochodzonej kwoty jest całkowicie nieuzasadniona. Jeśliby nawet zostało wykazane, że doszło do naruszenia dóbr osobistych powoda to opisane nieprawidłowości nie miały takiego charakteru i natężenia i nie trwały tak długo, aby uzasadniać zasądzenie jakiegokolwiek zadośćuczynienia, a tym bardziej w żądanej wysokości.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

R. O.odbywał karę pozbawienia wolności w (...) w K.i (...) w W.w okresie od 11.03.2006r do 5.09.2007r. i w okresie od 5.09.2007 do 24.02.2010 r.

(bezsporne)

Rzeczywisty okres przebywania powoda w celi, w której norma 3m2 powierzchni mieszkalnej na jednego mieszkańca nie była zachowana trwał od 27.01.2010 r. do 10.02.2010 r. w związku z wyrażoną na to zgodą sędziego penitencjarnego na podstawie art. 110 par 2c kkw.

( Dowód: decyzja nr (...)Dyrektora (...)w W.z dnia 28.01.2010 r., k.26, decyzja nr (...)Dyrektora (...)w W.z dnia 9.02.2010 r., k.25, decyzja nr (...) Dyrektora (...)w W.z dnia 24.02.2010 r. k.24).

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Powód R. O. domagał się zadośćuczynienia za wyrządzoną mu przez stronę pozwaną szkodę niemajątkową (krzywdę) wynikającą z niezapewnienia mu odpowiednich warunków bytowych podczas odbywania kary pozbawienia wolności, co miało się przejawiać w nadmiernym przeludnieniu cel, niewłaściwym stanie technicznym pomieszczeń mieszkalnych, w których było albo zbyt gorąco albo zimno, ciasnocie, nieodpowiednich warunkach spożywania posiłków, co z kolei wywoływało ujemne skutki w postaci wzrostu agresji więźniów i częstych zachorowań powoda. Jak wynika z treści pozwu zadośćuczynienie miało stanowić środek ochrony jego dobra osobistego – prawa do godności. Podstawę prawną żądania zgłoszonego przez powoda stanowił zatem przepis art. 23 w zw. z art. 24 kc. W zakresie żądania zadośćuczynienia z tytułu naruszenia dóbr osobistych cytowany art. 24 kc odsyła z kolei do przepisów o czynach niedozwolonych, w szczególności do art. 448 kc, w myśl którego w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, m.in. odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Roszczenia wynikające z czynów niedozwolonych ulegają przedawnieniu, jeżeli mają charakter majątkowy, a do kategorii roszczeń majątkowych należy zaliczyć także roszczenia o zapłatę zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę na podstawie art. 448 k.c.

W pierwszej kolejności należy zatem wskazać, że pozwany skutecznie podniósł zarzut przedawnienia żądania pozwu obejmującego okres pobytu powoda w pozwanych jednostkach wskazując, że roszczenie powoda w całości uległo przedawnieniu z dniem 24.02.2013r..

R. O., jak wskazał w treści pozwu, przebywał we wskazanych jednostkach penitencjarnych w okresie od 11.03.2006 r. do 5.09.2007 r. i w okresie od 5.09.2007 do 24.02.2010 r. Wynika z tego, że wskazany okres osadzenia powoda w pozwanych jednostkach penitencjarnych zakończył się w dniu 24 lutego 2010 r.

Do przedawnienia roszczeń z tytułu czynów niedozwolonych stosuje się ogólne zasady przedawnienia określone w art. 117 i n. kc, z modyfikacjami wynikającymi z art. 442 kc (obecnie zastąpiony przez 442 ¹ kc) dotyczącymi początku biegu przedawnienia i sposobu liczenia terminu przedawnienia. Art. 442 §1 kc (obowiązujący do dnia 10 sierpnia 2007 r.) jak i obecnie obowiązujący art. 442 ¹ k.c. ustanowiły trzyletni okres przedawnienia roszczeń z czynów niedozwolonych przy czym okres ten liczony jest od dnia kiedy osoba poszkodowana dowiedziała się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Chwilą określającą początek trzyletniego biegu przedawnienia jest moment „dowiedzenia się o szkodzie” i „osobie obowiązanej do jej naprawienia”. Uznaje się, że jest to moment, gdy poszkodowany zdaje sobie sprawę z ujemnych następstw zdarzenia wskazujących na fakt powstania szkody, ma świadomość doznanej szkody i osób za nią odpowiedzialnych..

Nie ulega wątpliwości, że powód miał świadomość wyrządzonej mu szkody i osoby zobowiązanej do jej naprawienia już w czasie kiedy był osadzony w pozwanej jednostce i od tego momentu biegł termin przedawnienia. Zatem przyjąć należy, iż termin przedawnienia upłynął z dniem 24 lutego 2013r. W sytuacji w której pozew w niniejszej sprawie został wniesiony w dniu 22 kwietnia 2013r. Sąd uznał, że powództwo uległo w całości przedawnieniu.

A zatem powództwo niniejsze należało oddalić ze względu na podniesiony zarzut przedawnienia, o czym Sąd orzekł w pkt I sentencji wyroku.

Orzeczenie o kosztach zawarte w punkcie II wyroku Sąd wydał na podstawie art. 98 § 1 k.p.c., w myśl którego strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Zgodnie z art. 108 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. Nr 167, poz. 1398, z późn. zmianami) zwolnienie od kosztów sądowych nie zwalnia od obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi. Koszty procesu poniesione przez pozwanego w niniejszej sprawie sprowadzały się do kosztów zastępstwa procesowego należnych Skarbowi Państwa w oparciu o art. 99 k.p.c. w z przepisami Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28.09.2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu - Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.) .

Z. 1) odnotować uzasadnienie,

2) odpis wyroku z uzasadnieniem doręczyć powodowi,

3) kal. 14 dni

W-w, 30.08.2013 r.