Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 3 grudnia 2013 r.

Sąd Rejonowy w Nowym Dworze Mazowieckim I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 3 grudnia 2013 r. w Nowym Dworze Mazowieckim

na rozprawie

sprawy z powództwa:

1.  M. W. przeciwko Powiatowi (...) o zapłatę kwoty 2000,00 złotych ((...)),

2.  M. W. przeciwko Powiatowi (...) o zapłatę kwoty 2000,00 złotych ((...)),

3.  M. W. przeciwko Powiatowi (...) o zapłatę kwoty 2000,00 złotych ((...)),

4.  M. W. przeciwko Powiatowi (...) o zapłatę kwoty 2000,00 złotych ((...)):

I.  zasądza od pozwanego Powiatu (...) na rzecz powoda M. W. kwotę 2000,00 (słownie: dwa tysiące) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 24 września 2013 roku do dnia zapłaty,

II.  zasądza od powoda M. W. na rzecz pozwanego Powiatu (...) kwotę 717,00 (słownie: siedemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

III.  zasądza od pozwanego Powiatu (...) na rzecz powoda M. W. kwotę 2000,00 (słownie: dwa tysiące) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 24 września 2013 roku do dnia zapłaty,

IV.  zasądza od powoda M. W. na rzecz pozwanego Powiatu (...) kwotę 717,00 (słownie: siedemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

V.  zasądza od pozwanego Powiatu (...) na rzecz powoda M. W. kwotę 2000,00 (słownie: dwa tysiące) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 24 września 2013 roku do dnia zapłaty,

VI.  zasądza od powoda M. W. na rzecz pozwanego Powiatu (...) kwotę 717,00 (słownie: siedemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

VII.  zasądza od pozwanego Powiatu (...) na rzecz powoda M. W. kwotę 2000,00 (słownie: dwa tysiące) złotych z ustawowymi odsetkami od dnia 24 września 2013 roku do dnia zapłaty,

VIII.  zasądza od powoda M. W. na rzecz pozwanego Powiatu (...) kwotę 717,00 (słownie: siedemset siedemnaście) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu,

IX.  wyrokowi w punktach I, III, V i VII nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

UZASADNIENIE

Pozwami z dnia 29 sierpnia 2013 r. (data stempla pocztowego) powód M. W., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wniósł w sprawach: (...), (...), (...), (...) o zasądzenie od pozwanego Powiatu (...) na rzecz powoda w każdej z tych spraw kwot po 2.000,00 zł wraz z odsetkami naliczonymi od dnia doręczenia pozwu do dnia zapłaty oraz o zasądzenie w każdej z tych spraw od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu według norm przepisanych, w tym opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł oraz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 600 zł (k. 1, akta spraw: (...), (...), (...)).

W uzasadnieniu swojego stanowiska powód podniósł, że zarejestrował w Starostwie Powiatowym w N. sprowadzone z zagranicy z terytorium UE po 4 samochody osobowe o numerach rejestracyjnych:

- w sprawie (...): (...), (...), (...), (...)

- w sprawie (...): (...), (...), (...), (...)

- w sprawie (...): (...), (...), (...), (...)

- w sprawie (...): (...), (...), (...), (...)

oraz że organ rejestrujący pobrał opłatę w wysokości 500 zł za wydanie karty pojazdu, od każdego samochodu przy pierwszej rejestracji na terytorium RP, łącznie po 2.000,00 zł w każdej ze spraw. Powód wskazał, że powyższe opłaty zostały od niego pobrane na podstawie rozporządzenia w sprawie opłat za kartę pojazdu z dnia 28 lipca 2003 r., niezgodnego z Konstytucją oraz ustawą prawo o ruchu drogowym, co zostało wyrażone w orzecznictwie Trybunału Konstytucyjnego, a zatem jest to opłata nienależna, w związku z czym powodowi przysługuje roszczenie na drodze procesu cywilnego o zwrot tej opłaty. W ocenie powoda pobranie przez pozwanego tych opłat jest także sprzeczne z prawem wspólnotowym, albowiem powyższa opłata nie jest nakładana w związku z nabyciem w Polsce używanego pojazdu samochodowego, jeżeli jest on tam już zarejestrowany (k. 1-2, akta spraw: (...), (...), (...)).

Zarządzeniem z dnia 11 września 2013 r. oraz zarządzeniami z dnia 13 września 2013 r. sprawy (...), (...), (...) zostały połączone do wspólnego rozpoznania ze sprawą (...) (k. 12, akta spraw: (...), (...), (...) ).

W odpowiedzi na pozew z dnia 8 października 2013 r. (data stempla pocztowego) pozwany Powiat (...), reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika od dnia 21 października 2013 r. (data złożenia pełnomocnictwa w tutejszym Sądzie), uznał żądanie pozwu, jednak wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, albowiem pozwany nie dał podstaw do wytoczenia tego powództwa (k. 14).

Pismem z dnia 21 października 2013 r. (data stempla pocztowego) pełnomocnik pozwanego oświadczył, że uznaje powództwo w czterech sprawach wniesionych przez powoda oraz wniósł o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych na podstawie art. 101 k.p.c., albowiem pozwany nie dał powodu do wytoczenia powództwa i uznał żądanie pozwu przy pierwszej czynności procesowej (k. 25-26).

Do zamknięcia rozprawy stanowiska stron nie uległy zmianie.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W latach 2004-2005 powód M. W. zarejestrował w Starostwie Powiatowym w N. sprowadzone z zagranicy z terytorium UE po 4 samochody osobowe o numerach rejestracyjnych:

- w sprawie (...): (...), (...), (...), (...)

- w sprawie (...): (...), (...), (...), (...)

- w sprawie (...): (...), (...), (...), (...)

- w sprawie (...): (...), (...), (...), (...). Organ rejestrujący pobrał od M. W., na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, opłatę w wysokości 500 zł za wydanie karty pojazdu, od każdego samochodu przy jego pierwszej rejestracji na terytorium RP, łącznie po 2.000,00 zł w każdej ze wskazanych powyżej spraw (okoliczności bezsporne pomiędzy stronami, dane pojazdów (...), decyzje o rejestracji pojazdów k. 6-11, akta spraw: (...), (...), (...)).

Wyrokiem z dnia 17 stycznia 2006 r., wydanym w sprawie o sygn. akt U 6/04, Trybunał Konstytucyjny orzekł, że § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz. U. Nr 137, poz. 1310) jest niezgodny: a) z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908, Nr 175, poz. 1462, Nr 179, poz. 1486 i Nr 180, poz. 1494 i 1497), b) z art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Powyższy przepis utracił moc obowiązującą z dniem 1 maja 2006 r. (okoliczność bezsporna, wyrok TK z dnia 17 stycznia 2006 r., sygn. akt U 6/04, LEX nr 182440 ).

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej postanowieniem z dnia 10 grudnia 2007 r., w sprawie C-134/07 (Dz.U. UE C 64, poz. 15) orzekł, że art. 90 akapit pierwszy TWE należy interpretować w ten sposób, iż sprzeciwia się on opłacie, takiej jak przewidziana w § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, która w praktyce jest nakładana w związku z pierwszą rejestracją używanego pojazdu samochodowego przywiezionego z innego państwa członkowskiego, lecz nie jest nakładana w związku z nabyciem w Polsce używanego pojazdu samochodowego, jeśli jest on tam już zarejestrowany (postanowienie (...) z dnia 10 grudnia 2007 r., w sprawie C-134/07 (Dz.U. UE C 64, poz. 15).

Powiat (...) nie zwrócił powodowi M. W. nienależnie pobranych opłat w wysokości po 500 zł naliczonej od każdego pojazdu, łącznie po 2.000,00 zł w każdej ze spraw. M. W. nie wezwał Powiatu (...) do dobrowolnej zapłaty na rzecz powoda nienależnie pobranych opłat (okoliczności bezsporne pomiędzy stronami).

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie zgromadzonych w aktach sprawy dowodów w postaci wymienionych powyżej dokumentów.

Sąd dał wiarę wymienionym powyżej dowodom z dokumentów, które nie budzą wątpliwości Sądu co do swej autentyczności i wiarygodności oraz nie były kwestionowane przez strony, a zatem stwierdzone nimi okoliczności Sąd mógł uznać za ustalone już na podstawie art. 229 k.p.c. i art. 230 k.p.c. Ustalając stan faktyczny rozpoznawanych spraw Sąd Rejonowy miał na względzie, że powyższe okoliczności nie były kwestionowane przez żadną ze stron postępowania.

Sąd Rejonowy zważył co następuje:

Powództwa M. W. w sprawach: (...), (...), (...), (...) przeciwko Powiatowi (...) o zapłatę kwot po 2.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, tj. od dnia 24 września 2013 r., zasługiwały na uwzględnienie.

Sąd na podstawie art. 219 k.p.c., który stanowi, że Sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli są one ze sobą w związku lub mogły być objęte jednym pozwem, połączył sprawy (...), (...), (...), (...) do wspólnego rozpoznania, z uwagi na tożsamość stron procesu oraz przedmiot dochodzonych roszczeń dotyczący zwrotu nienależnie pobranych świadczeń za wydanie karty pojazdu, i rozstrzygnął o nich w wyroku łącznym z dnia 3 grudnia 2013 r. (por. wyrok SN z dnia 22 września 1967 r., I CR 158/67, LEX nr 678). W związku z powyższym Sąd odrębnie orzekł o dochodzonym roszczeniu w każdej ze spraw oraz o kosztach procesu należnych w każdej z tych spraw, albowiem połączenie tych spraw do wspólnego rozpoznania nie odbiera im samodzielnego charakteru procesowego. W tym zakresie Sąd podziela zapatrywanie wyrażone w judykaturze, że „połączenie spraw do jednoczesnego rozpoznania w trybie art. 219 k.p.c. ma jedynie techniczny charakter, nie oznacza powstania jednej nowej sprawy, a każda z połączonych spraw zachowuje samodzielność, wymagającą odrębnego rozstrzygnięcia. Wprawdzie sąd wydaje jeden wyrok, ale zawierający rozstrzygnięcia co do każdej z połączonych spraw z osobna, a zamieszczenie rozstrzygnięć w jednym wyroku (wyrok łączny) nie niweczy samodzielności połączonych spraw. Stąd też obliczenie wartości przedmiotu sporu (a następnie zaskarżenia apelacją lub skargą kasacyjną) musi nastąpić oddzielnie dla każdej z tak połączonych spraw” (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 2 lipca 2009 r., sygn. akt III PZ 5/09, LEX nr 551888).

Przechodząc do kwestii zasadniczych dla rozstrzygnięcia rozpoznawanej sprawy, należy poczynić kilka ogólnych uwag w przedmiocie podstaw odpowiedzialności strony pozwanej. W ocenie Sądu nie ulega wątpliwości, że pobrane przez pozwanego Powiat (...) opłaty za wydanie karty pojazdu były świadczeniem nienależnym, albowiem zostały pobrane na podstawie przepisów sprzecznych z prawem unijnym oraz Konstytucją RP. W powyższym zakresie Sąd Rejonowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego, że „sprawie zgodności § 1 ust. 1 rozporządzenia z 2003 r. z prawem unijnym wypowiedział się Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, który postanowieniem z dnia 10 grudnia 2007 r., C-134/07 (Dz.U. UE C 64, poz. 15) orzekł, że art. 90 akapit pierwszy TWE należy interpretować w ten sposób, iż sprzeciwia się on opłacie, takiej jak przewidziana w § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu, która w praktyce jest nakładana w związku z pierwszą rejestracją używanego pojazdu samochodowego przywiezionego z innego państwa członkowskiego, lecz nie jest nakładana w związku z nabyciem w Polsce używanego pojazdu samochodowego, jeśli jest on tam już zarejestrowany. Postanowienie to ma skutek ex tunc, tj. wywołuje skutek retroaktywny. W świetle tego postanowienia, nakładanie opłaty za kartę pojazdu było od początku sprzeczne z prawem unijnym, co oznacza, że kupujący nie był zobowiązany do uiszczenia tej opłaty. Bez wpływu zatem na rozpoczęcie biegu terminu przedawnienia roszczenia z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia pozostaje odroczenie obowiązywania mocy przepisów rozporządzenia z 2003 r. przez Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 17 stycznia 2006 r., U 6/04” (uchwała SN z dnia 2 czerwca 2010 r., sygn. akt III CZP 37/10, LEX nr 578583). Mając na uwadze powyższe, roszczenie powoda może być rozpoznawane na podstawie przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu, w tym o świadczeniu nienależnym, tj. art. 405-414 k.c.

W rozpoznawanej sprawie pozwany Powiat (...) przy pierwszej czynności procesowej, w odpowiedzi na pozew z dnia 8 października 2013 r., uznał żądanie pozwu zarówno co do zasady, jak i co do wysokości, w każdej z rozpoznawanych spraw. Zgodnie z art. 213 § 2 k.p.c. Sąd jest związany uznaniem powództwa, chyba że uznanie jest sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa. Sąd Rejonowy przychyla się do stanowiska przedstawionego w doktrynie przedmiotu oraz judykaturze, że instytucja uznania powództwa obejmuje swoim zakresem zarówno oświadczenie woli pozwanego, tj. wniosek o wydanie wyroku zgodnie z żądaniem pozwu, jak również oświadczenie wiedzy pozwanego, co do przyznania istnienia okoliczności stanowiących podstawę powództwa. W orzecznictwie wyrażono zapatrywanie, które Sąd Rejonowy w pełni podziela, że „uznanie powództwa jest aktem dyspozycyjności pozwanego, który nie tylko uznaje samo żądanie powoda, ale i to, że uzasadniają je przytoczone przez powoda okoliczności faktyczne i godzi się na wydanie wyroku uwzględniającego to żądanie. Nie jest uznaniem powództwa uznanie żądanie przy równoczesnym zaprzeczeniu okoliczności faktycznych, na których powód oparł swoje żądanie. Uznanie z chwilą jego dokonania przez pozwanego wywołuje określone skutki zarówno procesowe, jak i materialnoprawne” (wyrok SA w Krakowie z dnia 5 grudnia 2012 r., I ACa 1061/12, LEX nr 1280314). Mając na uwadze okoliczności rozpoznawanych spraw Sąd Rejonowy przyjął, że uznanie żądań pozwu w każdym z połączonych do wspólnego rozpoznania postępowań nie jest sprzeczne z prawem, z zasadami współżycia społecznego ani nie zmierza do obejścia prawa.

W związku z powyższym Sąd na podstawie art. 405 k.c. w zw. z art. 410 k.c. w zw. z art. 213 § 2 k.p.c. w punktach I, III, V, VII sentencji wyroku zasądził w każdej ze spraw: (...), (...), (...), (...) od pozwanego Powiatu (...) na rzecz powoda M. W. kwoty po 2.000,00 zł wraz ustawowymi odsetkami od dnia 24 września 2013 r. do dnia zapłaty. Sąd uwzględnił żądanie pozwu w przedmiocie zasądzenia odsetek w wysokości ustawowej od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu, tj. od 24 września 2013 r., do dnia zapłaty na podstawie art. 481 §1 i § 2 k.c.

Z uwagi na okoliczność, że Sąd zasądził roszczenie uznane przez pozwanego, Sąd na podstawie art. 333 § 1 pkt 2 k.p.c. w punkcie IX sentencji wyroku nadał wyrokowi w punktach I, III, V, VII rygor natychmiastowej wykonalności.

Orzekając o kosztach postępowania, Sąd kierował się zasadą zawinienia, wyrażoną
w treści przepisu art. 101 k.p.c., zgodnie z którym zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa, jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Zastosowanie powyższej regulacji wymaga spełnienia kumulatywnie dwóch wskazanych powyżej przesłanek. Sąd podziela stanowisko prezentowane w judykaturze, że „pozwany nie daje powodu do wytoczenia powództwa, jeżeli jego stosunek wobec roszczenia powoda, oceniony zgodnie z doświadczeniem życiowym, usprawiedliwia wniosek, że powód uzyskałby zaspokojenie swojego roszczenia bez wytoczenia powództwa.” (orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 1961 r., IV CZ 23/61, LEX nr 106355). Przenosząc powyższe na grunt rozpatrywanej sprawy, wskazać należy, że w ocenie Sądu zachowanie pozwanego uzasadnia zastosowanie reguły z art. 101 k.p.c. Pozwany Powiat (...) bowiem przy pierwszej czynności procesowej, tj. odpowiedzi na pozew z dnia 8 października 2013 r., uznał żądanie w każdej z rozpoznawanych spraw. Sąd miał także na uwadze, że powód przed wytoczeniem powództwa nie wezwał pozwanego do dobrowolnego uiszczenia dochodzonych należności, nie złożył bowiem do akt sprawy dowodu doręczenia pozwanemu wezwania do zapłaty, zaś postawa pozwanego w toku procesu jednoznacznie wskazuje, iż nie uchyla się od obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia, albowiem przy pierwszej czynności procesowej uznał żądanie pozwu w każdej ze spraw, co skutkuje wydaniem wyroku zasądzającego i uzasadnia założenie, że gdyby powód wezwał pozwanego do uiszczenia tej należności, pozwany dobrowolnie spełniłby świadczenie.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd na podstawie art. 101 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu zasądził od powoda na rzecz pozwanego w każdej z rozpoznawanych spraw w punktach: II, IV, VI, VIII sentencji wyroku zwrot kosztów procesu w wysokości po 717 zł, obejmujący zwrot opłaty skarbowej od pełnomocnictwa w wysokości po17 zł oraz zwrot kosztów zastępstwa prawnego w wysokości po 600 zł. Omyłkowo zasądzono także opłatę sądową w wysokości po 100 zł w każdej ze spraw, jednak powyższe uchybienie winno być podniesione w drodze zażalenia .

Kierując się przytoczonymi motywami orzeczono jak w sentencji wyroku.