Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 26 lutego 2014 roku

Sąd Okręgowy w Suwałkach I Wydział Cywilny w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 26 lutego 2014 roku w Suwałkach

na rozprawie

sprawy z wniosku K. B.

z udziałem E. S. (1)

o zniesienie współwłasności

na skutek apelacji uczestnika E. S. (1)

od postanowienia Sądu Rejonowego w Suwałkach

z dnia 17 września 2013r., sygn. akt I Ns 79/12

p o s t a n a w i a:

oddalić apelację.

Sygn. akt: I. Ca. 22/14

UZASADNIENIE

Wnioskodawca K. B. domagał się zniesienia współwłasności nieruchomości rolnej, położonej we wsi K., w województwie (...), powiecie (...), , składającej się z działek gruntu o nr geod. (...), (...), (...), (...), o łącznej powierzchni 3,6682 ha, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Suwałkach urządzona jest księga wieczysta (...). Domagał się podziału fizycznego tej nieruchomości poprzez przyznanie na jego rzecz działek niezabudowanych o nr geod (...) i (...), zaś na rzecz uczestnika postępowania E. S. (1) – działek o nr geod. (...) i (...). Jednocześnie wnioskodawca wniósł o wycenę przedmiotowej nieruchomości.

Uczestnik postępowania E. S. (1) przychylił się do wniosku w całości.

Postanowieniem z dnia 17 września 2013 r. w sprawie o sygn. akt: I. Ns. 79/12 Sąd Rejonowy w Suwałkach dokonał zniesienia współwłasności nieruchomości rolnej, położonej w województwie (...), powiecie (...), w K., składającej się z działek gruntu o nr geod.: (...) o powierzchni 1,9392 ha; (...) o powierzchni 3,6682 ha; (...) o powierzchni 5,6042 ha; (...) o powierzchni 1,0047 ha, dla której to nieruchomości w Sądzie Rejonowym w Suwałkach prowadzona jest księga wieczysta nr (...) o wartości 970.033,00 zł w ten sposób, że: na rzecz wnioskodawcy K. B. przyznał działki gruntu o nr geod. (...) o wartości 102.794 zł oraz o nr (...) o wartości 331.351 zł, a na rzecz uczestnika postępowania E. S. (2) przyznał działkę o nr geod. (...) o wartości 489.997 zł i o nr geod. (...) o wartości 45.891 zł (pkt I); tytułem dopłaty zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kwotę 50.871,50 złotych, płatną w terminie 1 roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia wraz z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności (pkt II); zasądził od uczestnika postępowania na rzecz wnioskodawcy kwotę 500 złotych tytułem połowy opłaty od wniosku (pkt III); nakazał pobrać od wnioskodawcy na rzecz Skarbu Państwa (kasy Sądu Rejonowego w Suwałkach) kwotę 1.407,89 złotych tytułem brakujących wydatków w sprawie (pkt IV); nakazał pobrać od uczestnika postępowania na rzecz Skarbu Państwa (kasy Sądu Rejonowego w Suwałkach) kwotę 1.777,26 złotych tytułem brakujących wydatków w sprawie (pkt V); orzekł, iż w pozostałym zakresie zainteresowani ponoszą koszty związane ze swym udziałem w sprawie (pkt VI).

Sąd ten ustalił, że przedmiotowa nieruchomość jest współwłasnością, w udziałach równych, wnioskodawcy K. B. oraz E. S. (1). Nieruchomość ta składa się z czterech działek gruntu, z których jedna ( (...)) zabudowana jest budynkami gospodarczymi, tj. stodołą, chlewem, spichlerzem, młynem, zaś pozostałe grunty stanowią użytki rolne. Wartość poszczególnych działek stanowią następujące kwoty: działka o nr geod. (...) - 500.241,00 złotych, działka o nr geod. (...) - 102.794,00 zł, działka o nr geod. (...) – 45.891 zł, działka o nr geod. (...) – 331.351,00 zł. Sposób podziału tej nieruchomości nie był sporny. Zgodnie ze stanowiskami zainteresowanych wnioskodawcy przypadły dwie działki gruntu oznaczone nr geod. (...) i (...), zaś na rzecz uczestnika postępowania: działki gruntu o nr geod.: (...) i (...). Sąd Rejonowy zwrócił również uwagę, że przyznane na rzecz zainteresowanych nieruchomości nadal będą wykorzystywane w celach rolniczych. Wnioskodawca K. B. - jako rolnik, prowadzący własne gospodarstwo rolne powiększy swój areał gruntów oraz gwarantuje wykorzystanie jej zgodnie z przeznaczeniem, zaś uczestnik postępowania również zamierza prowadzić działalność rolniczą i agroturystyczną.

Sąd Rejonowy opierając się na wartościach ustalonych przez biegłą wskazał, że wartość całej nieruchomości zamyka się kwotą 970.033,00 złotych (przy uwzględnieniu wartości służebności przesyłu na działce o nr (...) oraz wartość „czystą” działki (...), tj. bez nakładów na 489.997,00 zł). Udziały zainteresowanych w nieruchomości stanowią kwoty po 485.016,50 złotych. Skoro więc wnioskodawca otrzymuje nieruchomość o łącznej wartości 434.145 złotych, a uczestnik postępowania – o wartości 535.888 złotych, to wysokość należnej dopłaty na rzecz wnioskodawcy zamyka się kwotą 50.871,50 złotych. W ocenie Sądu Rejonowego obowiązek zapłaty w/w kwoty na rzecz wnioskodawcy, uczestnik postępowania winien zrealizować w terminie jednego roku od dnia uprawomocnienia się postanowienia, z uwagi na jego sytuację majątkową oraz uwzględniając okoliczność, iż należna wnioskodawcy spłata musi przedstawiać realną, ekonomicznie odczuwalną dla niego wartość.

O brakujących kosztach sądowych Sąd Rejonowy postanowił na mocy art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych w zw. z art. 520 § 1 k.p.c.

Uczestnik postępowania E. S. (1) częściowo zaskarżył powyższe postanowienie, zarzucając Sądowi I instancji naruszenie:

1)  art. 216 § 2 k.c. poprzez pominięcie tego przepisu przez Sąd I instancji i zbadania sytuacji stron;

2)  art. 520 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie przez Sąd I instancji różnego stopnia zainteresowania uczestników postępowania, zasad słuszności, pomimo iż wnioskodawca domagał się przyznania wszystkich działek oraz postępował wobec niego oczywiście niewłaściwie;

3)  art. 288 k.p.c., art. 89 ust. 1 do 4 i art. 90 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych poprzez zasądzenie biegłej K. T. wynagrodzenia za sporządzenie „dodatkowej opinii”, podczas gdy faktycznie biegła uzupełniła wcześniej sporządzoną przez siebie opinię o zbędną polemikę z jego stanowiskiem, uchylając się od dołączenia do opinii wymaganych prawem, żądanych dokumentów, pozwalających zweryfikować rzetelność wyceny nieruchomości,

4)  błędne ustalenia faktyczne, a mianowicie:

a)  oczywiście bezpodstawne oraz rażąco wadliwe przyjęcie, jakoby uczestnik postępowania rzekomo „przychylił się w całości” do stanowiska wnioskodawcy i to „tak w zakresie przyznania mu określonych działek gruntu, a także w sprawie wyceny przedmiotowej nieruchomości.”,

b)  wewnętrznie sprzeczne przyjęcie, że pomimo wymienionego powyżej „przychylenia się w całości”, także „w sprawie wyceny”, „sporną kwestią pomiędzy zainteresowanymi była wartość nieruchomości”,

c)  przyjęcie jako rzetelnej, opinii biegłej K. T. co do wyceny nieruchomości, sporządzonej z naruszeniem wymogów uzasadnienia operatu szacunkowego nieruchomości, wskazanych m.in. wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2012 r., sygn. II CSK 369/11, opartej o podejście porównawcze przy nieprawidłowym przyjęciu do porównań nieruchomości niepodobnych,

d)  pominięcie, iż przez działkę o nr geod. (...), przebiega linia energetyczna średniej mocy, niewpisana do księgi wieczystej, co obniża wartość działki; występowania na jej obszarze stanowiska archeologicznego w rejonie pradoliny C., co także obniża wartość tej działki; nadto iż za zasadnością zarzutu o zawyżeniu wartości tej działki przez biegłą przemawia również m. in. fatalny stan budynku mieszkalnego, bezspornie zły stan budynku gospodarczego drewnianego o podmurówce kamiennej, przegniła konstrukcja stropu i ościeżnic stodoły drewnianej,

e)  przyjęcie zawyżonej wartości działek o nr geod. (...) oraz nr geod. (...), a także przyjęcie zaniżonej wartości działki o nr geod. (...), czego efektem było nieprawidłowe zasądzenie od niego dopłaty na rzecz wnioskodawcy,

f)  uchylenie się Sądu I instancji od obligatoryjnego przy zasądzeniu dopłaty wyjaśnienia sytuacji osobistej i majątkowej osób zobowiązanych i uprawnionych, w szczególności przychodowości ich gospodarstw rolnych i dochodów z innych źródeł, w konsekwencji obciążenie gospodarstwa rolnego zobowiązanego nadmierną spłatą, sprzeczną z interesem społeczno-gospodarczym (post. SN z 26-10-1966 sygn. III CR 252/66), skutkującą obniżeniem jego zdolności produkcyjnej oraz pozbawieniem realnej możliwości niezbędnych gospodarczo inwestycji (por. post. SN z 11-3-1974 sygn. III CRN 2/74).

Uwzględniając powyższe, uczestnik postępowania wniósł o zmianę zaskarżonego postanowienia, poprzez prawidłowe obliczenie wartości działek o nr geod. (...), (...) i (...), zasądzenie od wnioskodawcy prawidłowo obliczonej dopłaty pieniężnej na jego rzecz w terminie jednego roku od daty uprawomocnienia orzeczenia z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi płatności, prawidłowe rozstrzygnięcie o kosztach sądowych przypadających na każdego uczestnika postępowania, a mianowicie obciążenie wnioskodawcy całością kosztów postępowania, w tym kosztów mediacji oraz opinii biegłej oraz zasądzenie od wnioskodawcy na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja uczestnika postępowania nie zasługiwała na uwzględnienie.

Ocena materiału dowodowego, której dokonał Sąd I instancji, a która była kwestionowana w apelacji przez uczestnika postępowania, zdaniem Sądu Okręgowego nie była oceną wadliwą. Zarzuty apelacyjne nie są zasadne, a zaskarżone postanowienie jest trafne i odpowiada prawu, stąd też ustalenia faktyczne i ocena prawna Sądu I instancji przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonego orzeczenia, Sąd Okręgowy akceptuje i przyjmuje za własne.

W świetle przepisów art. 211 k.c. i art. 212 § 2 k.c. podział fizyczny rzeczy (podział naturalny) jest podstawowym sposobem zniesienia współwłasności. Uwzględniając jednocześnie przepisy procesowe, dotyczące zniesienia współwłasności, które mają odpowiednie zastosowanie w niniejszej sprawie na podstawie odesłań zawartych w art. 688 k.p.c., taką konstatację należy zmodyfikować o tyle, że w postępowaniu o podział w pierwszej kolejności wziąć trzeba pod uwagę treść zgodnego wniosku zainteresowanych co do proponowanego przez nich sposobu dokonania tego podziału, jeżeli projekt podziału nie sprzeciwia się prawu ani zasadom współżycia społecznego, ani też nie narusza w sposób rażący interesu osób uprawnionych (zob. art. 622 § 1 i 2 k.p.c.). Dopiero w razie braku zgodnego wniosku uczestników sąd dokonuje podziału na części odpowiadające wartością udziałom współwłaścicieli, jeżeli zachodzą warunki do dokonania podziału w naturze, z uwzględnieniem wszelkich okoliczności zgodnie z interesem społeczno - gospodarczym, a różnice wartości wyrównuje się przez dopłaty pieniężne (art. 623 k.p.c.). (por. postanowienie SN z dnia 9 września 2011 r., I. CSK. 674/10, LEX nr 960518).

W niniejszej sprawie podział składników majątkowych stanowiących przedmiot współwłasności zainteresowanych nastąpił na skutek zgodnych stanowisk stron. Strony na rozprawie dnia 17 września 2012 r. (k. 82-83) zaakceptowały ustalony przez siebie sposób podziału nieruchomości wspólnej, co też zostało uwzględnione przez Sąd Rejonowy w zaskarżonym orzeczeniu. Po sporządzeniu opinii przez biegłą sądową K. T. w dalszej części tego postępowania, zarzuty zgłaszane przez uczestnika postępowania dotyczyły jedynie kwestii związanych z wartością poszczególnych działek gruntu ustalonych przez biegłego sądowego, tj. wartości budynków znajdujących się na nieruchomości, drzewostanu, sadu, linii energetycznych, wjazdu, istnienia w przyszłości na przedmiotowej nieruchomości potencjalnej obwodnicy oraz metody szacowania nieruchomości. W tych warunkach zarzut apelacji podważający sposób podziału nieruchomości ustalony przez Sąd Rejonowy jest nietrafny.

Zdaniem Sądu Okręgowego, nie można również zaakceptować zarzutów apelacji dotyczących wartości przedmiotowej nieruchomości. W ocenie Sądu Okręgowego, biegła sądowa ustosunkowała się w swojej opinii uzupełniającej w sposób właściwy do wszystkich zarzutów skarżącego zgłoszonych do opinii głównej. Czynienie zarzutów, że opinia ta nie spełnia wymogów określonych w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 5 kwietnia 2012 r., w sprawie II. CSK. 369/11, kilkakrotnie cytowanym przez uczestnika postępowania, dotyczących metod sporządzania opinii, zdaniem Sądu Okręgowego jest chybione. Wskazać należy, że specyfika oceny dowodu z opinii biegłego wyraża się w tym, że sfera merytoryczna opinii kontrolowana jest przez sąd, który nie posiada wiadomości specjalnych, w istocie tylko w zakresie zgodności z zasadami logicznego myślenia, doświadczenia życiowego i wiedzy powszechnej. Odwołanie się przez Sąd Rejonowy do tych kryteriów oceny stanowi więc wystarczające i należyte uzasadnienie przyczyn uznania opinii biegłego za przekonującą w motywach zaskarżonego wyroku.

Szczegółowe zasady określenia wyceny nieruchomości zostały uregulowane w dziale IV ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz w Rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 21 września 2004 r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego. Stosownie do art. 152 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami („u.g.n.”), sposoby określania wartości nieruchomości, stanowiące podejścia do ich wyceny zostały uzależnione od przyjętych rodzajów czynników wpływających na wartość nieruchomości. W art. 152 ust. 2 u.g.n. ustawodawca określił następujące sposoby określenia przez rzeczoznawcę wartości nieruchomości: porównawczy, dochodowy lub kosztowy, albo mieszany, zawierający elementy podejść poprzednich. W rozpoznawanej sprawie biegła w sporządzonej opinii zastosowała podejście porównawcze, metodą porównywania parami. Podejście porównawcze zgodnie z art. 153 ust. 1 u.g.n. polega na określeniu wartości nieruchomości przy założeniu, że wartość ta odpowiada cenom, jakie uzyskano za nieruchomości podobne, które były przedmiotem obrotu rynkowego. Ceny te koryguje się ze względu na cechy różniące nieruchomości podobne od nieruchomości wycenianej oraz uwzględnia się zmiany poziomu cen wskutek upływu czasu. Podejście porównawcze stosuje się, jeżeli są znane ceny i cechy nieruchomości podobnych do nieruchomości wycenianej. Natomiast metodą porównywania parami porównuje się parami nieruchomość wycenianą kolejno z nieruchomościami podobnymi, wartość określa się poprzez korygowanie cen transakcji ze względu na różnice ocen pomiędzy nieruchomością wycenianą i nieruchomościami podobnymi. Dla zastosowania powyższej metody istotnego znaczenia nabiera rozumienie samej nieruchomości podobnej, która w art. 4 pkt 16 u.g.n. zdefiniowana została jako nieruchomość porównywalna z nieruchomością stanowiącą przedmiot wyceny, ze względu na położenie, stan prawny, przeznaczenie, sposób korzystania oraz inne cechy wpływające na jej wartość.

W niniejszej sprawie biegła wyraźnie wskazała, że spośród dostępnych metod szacowania nieruchomości wybrała niejako najlepszą metodę porównawczą i dokonała wyceny wedle nieruchomości najbardziej zbliżonych do przedmiotowej. W ocenie Sądu Okręgowego, nie sposób jest stawiać zarzut biegłej, że wadliwie oszacowała nieruchomość, wykorzystując do tego celu jedynie niewielką ilość nieruchomości porównawczych. Zauważyć bowiem należy, że biegła wskazała, że na terenie powiatu (...) i (...) odnotowano jedynie pojedyncze transakcje siedliskami wiejskimi, a na terenie miasta S. takich transakcji nie odnotowano. Wskazała, że poziom cen jednostkowych z odnotowanych transakcji jest bardzo zróżnicowany, jak również stan techniczny zabudowy. Podała, że o popycie decyduje głównie lokalizacja nieruchomości i z uwagi na szczególne cechy nieruchomości nie ma możliwości przeanalizowania wzrostu bądź spadku cen transakcji. Biegła w opinii uzupełniającej dodatkowo wskazała, że przyjęła do transakcji 4 najbardziej zbliżone nieruchomości pod względem dat transakcji, oznaczenia geodezyjnego oraz ich cech. Uwzględniając powyższe, zdaniem Sądu Okręgowego, stwierdzić należy, że skoro biegła nie dysponowała większą ilością transakcji zawartych w regionie w ciągu kilku ostatnich lat, to uprawniona była do uwzględnienia tylko takiej ilość transakcji, jaką dysponowała. Nie można przy tym pominąć, że biegła dokonała szeregu wycen związanych z budynkami, drzewostanem, ograniczonymi prawami rzeczowymi na nieruchomości (służebnością przesyłu) opierając się na metodach, które Sąd Okręgowy także uznał za prawidłowe, a które pozwalają na ustalenie ich wartości. Z tych też przyczyn zarzuty skierowane do opinii biegłej sądowej K. T. należy uznać za nietrafne.

Co więcej, oczywistym jest, że opinia o treści sprzecznej z twierdzeniami danej strony, nigdy nie będzie dla niej satysfakcjonująca. Nie jest to jednak jeszcze podstawą do tego, aby w każdym przypadku dopuszczać kolejne opinie biegłych. Takiego żądania uczestnik postępowania nie formułował, a wręcz przeciwnie – w piśmie z dnia 22 lutego 2013 r. w pkt 1 (k. 226) zawarł krótkie, acz wyraźne oświadczenie, iż „NIE SKŁADA wniosku o powołanie kolejnego biegłego” w sytuacji, gdy Sąd Rejonowy wezwał go do wpłacenia zaliczki na sporządzenie kolejnej opinii. Takie zaś sformułowanie było wyraźnym sygnałem dla Sądu, iż strona rezygnuje z dalszego dowodzenia spornych kwestii.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego podkreśla się, iż specyfika dowodu z opinii biegłego polega m. in. na tym, że jeżeli taki dowód już został przez sąd dopuszczony, to stosownie do treści art. 286 k.p.c. opinii kolejnego biegłego można żądać jedynie „w razie potrzeby”. Potrzeba taka nie może być jedynie wynikiem niezadowolenia strony z niekorzystnego dla niej wydźwięku konkluzji opinii. W innym wypadku bowiem Sąd byłby zobligowany do uwzględniania kolejnych wniosków strony dopóty, dopóki nie złożona zostałaby opinia w pełni ją zadowalająca, co jest oczywiście niedopuszczalne. Gdy opinia jest oczywista, nie zawiera skomplikowanych ocen ani rozważań na wysokim stopniu abstrakcji, zwięzłość uzasadnienia nie jest jej wadą. Sąd, w ramach zastrzeżonej dla niego swobody, decyduje, czy ma możliwość oceny dowodu w sposób pełny i wszechstronny, czy jest w stanie prześledzić jego wyniki oraz - mimo braku wiadomości specjalnych - ocenić rozumowanie, które doprowadziło biegłego do wydania opinii (por.: wyrok Sądu Najwyższego z 10 stycznia 2002 r., II CKN 639/99, wyrok Sądu Najwyższego z 17 grudnia 1999 r., II UKN 273/99, OSNP 2001/8/284; wyrok Sądu Najwyższego z 18 października 2001 r., IV CKN 478/00, Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 2 kwietnia 2009 r., I ACa 78/09).

Uwzględniając wyżej podniesione kwestie zgłoszone do opinii biegłej należy podzielić wnioski Sądu Rejonowego, że opinia biegłej K. T. jest przekonująca, rzeczowa i profesjonalna. Nie budzi ona w szczególności zastrzeżeń z punktu widzenia zgodności z zasadami logiki, wiedzy powszechnej, poziomu wiedzy biegłej, podstaw teoretycznych opinii, sposobu motywowania i stopnia stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Należy stanowczo podkreślić, że nie są miarodajne dla oceny dowodu z opinii biegłej niekonkurencyjne z nią twierdzenia uczestnika postępowania co do faktów będących przedmiotem opinii.

Sąd Okręgowy nie znalazł również podstaw do podważenia decyzji Sądu Rejonowego, iż dopłaty zostały wadliwie wyliczone. Podkreślić należy, że zniesienie współwłasności poprzez przyznanie rzeczy jednemu ze współwłaścicieli wiąże się z obciążeniem nabywcy obowiązkiem „spłaty” pozostałych współwłaścicieli (art. 212 § 2 k.c.). Wówczas zasądzana „spłata” stanowi wyrażoną w formie pieniężnej wartość zbywanego, w trybie zniesienia współwłasności, udziału we współwłasności. Zatem w ujęciu technicznym niezbędne jest w toku postępowania o zniesienie współwłasności: ustalenie wartości rzeczy wspólnej, określenie ułamkowej wielkości udziałów we współwłasności i końcowe ustalenie wartości poszczególnych udziałów.

Odrębnie zaś reguluje ustawodawca, w sposób szczególny, kwestię wysokości spłat należnych w razie zniesienia współwłasności gospodarstwa rolnego. Wówczas bowiem w pierwszej kolejności wysokość spłat z gospodarstwa rolnego ustala się stosownie do zgodnego porozumienia współwłaścicieli (art. 216 § 1 k.c.). Natomiast w razie braku zgodnego porozumienia wszystkich współwłaścicieli o wysokości spłat rozstrzyga jednostronnie sąd orzekający. Ustawodawca postanowił jedynie, że w takim przypadku spłaty przysługujące współwłaścicielom „mogą być obniżone” (art. 216 § 2 k.c.), z uwagi na: typ, wielkość i stan gospodarstwa rolnego będącego przedmiotem zniesienia współwłasności (art. 216 § 2 pkt 1) oraz sytuację osobistą i majątkową współwłaściciela zobowiązanego do spłat i współwłaściciela uprawnionego do ich otrzymania (art. 216 § 2 pkt 2 k.c.).

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia art. 216 k.c., albowiem formalnie Sąd ten nie miał podstaw do zastosowania tego przepisu. W niniejszej sprawie każda ze stron zainteresowanych fizycznym podziałem nieruchomości, której udział w nieruchomości oszacowany został na kwotę 485.016,50 zł, po podziale uzyskała odpowiednią część nieruchomości, z tym, że każda o innej wartości. Wartość nieruchomości przypadająca na rzecz wnioskodawcy wynosiła 434.145,00 zł, a uczestnika postępowania 535.888,00 zł, zatem dopłata (wyrównanie wartości udziału przypadającego na rzecz wnioskodawcy) w kwocie 50.871,50 zł (485.016,50 zł - 434.145,00 zł = 50.871,50 zł) nie budzi zastrzeżeń. W takiej bowiem sytuacji występuje „dopłata”, a nie „spłata”, którą Sąd Rejonowy prawidłowo zastosował, stosowanie do wyżej opisanych zasad. Na marginesie zaznaczyć należy iż na rozprawie w dniu 10 września 2013r. (k.286- 286 odwr.) uczestnik oświadczył iż gdyby kwota spłaty oscylowała w granicach 50 000 zł ma on możliwość jednorazowej spłaty. Zasądzona przez Sąd Rejonowy dopłata właśnie odpowiadała kwocie deklarowanej przez uczestnika co tym bardziej czyni bezzasadnymi jego zarzuty apelacyjne dotyczące nadmiernego obciążenia spłatą.

Zdaniem Sądu Okręgowego bezpodstawne są również zarzuty dotyczące rozstrzygnięcia kosztowego Sądu I instancji. Zasada rozstrzygania o kosztach postępowania nieprocesowego określona została w przepisie art. 520 § 1 k.p.c., natomiast będące wyjątkiem od zasady uprawnienie Sądu do odstąpienia od niej określił ustawodawca w kolejnych paragrafach art. 520 k.p.c., wiążąc to z wystąpieniem przesłanki sprzeczności interesów uczestników. Nawet jej wystąpienie nie obliguje jednak Sądu do bezwzględnej rezygnacji z zastosowania zasady określonej w art. 520 § 1 k.p.c.

W judykaturze utrwalone jest stanowisko, że w sprawach tzw. „działowych” (a więc także o zniesienie współwłasności) nie zachodzi przewidziana w art. 520 § 2 i 3 k.p.c. sprzeczność interesów uczestników, niezależnie od tego, jaki sposób zniesienia współwłasności czy podziału oni postulują i jakie wnioski składają w tym względzie. Wniesienie apelacji przez uczestnika oraz zgłoszenie szeregu zarzutów do opinii biegłej nie stwarza sprzeczności jego interesów z interesem wnioskodawcy, pomimo różnych stanowisk (por. postanowienie SN z dnia 19 listopada 2010 r., III CZ 46//10, OSNC 2011 r., nr 7-8, poz. 88). W takiej więc sytuacji uzasadnione jest rozstrzygnięcie o kosztach postępowania na podstawie art. 520 § 1 k.p.c., a więc z zastosowaniem przewidzianej tym przepisem zasady (por. postanowienie SN z dnia 16 września 2011 r., IV CZ 47/11). Z tych też przyczyn Sąd Okręgowy uznał, iż zarzuty skarżącego w tym przedmiocie są bezzasadne.

Mając na względzie powyższe, apelacja uczestnika postępowania na zasadzie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 13 § 2 k.p.c. podlegała oddaleniu.