Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 20 lutego 2013 roku skierowanym przeciwko Miastu Ł. – Zarządowi (...) powódka M. B. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej:

- kwoty 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia za szkodę niemajątkową na osobie wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 31 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty,

- kwoty 39.799,18 zł tytułem odszkodowania za szkodę majątkową wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 31 stycznia 2013 roku do dnia zapłaty;

- kwoty po 870 zł miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby, płatnej od lutego 2013 roku i na przyszłość do 10-go dnia każdego miesiąca, poczynając od lutego 2013 roku wraz z odsetkami ustawowymi na wypadek uchybienia terminowi płatności,

- kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Uzasadniając podstawy faktyczne pozwu, wskazano, że M. B. w dniu 2 grudnia 2010 roku poślizgnęła się na oblodzonym chodniku przylegającym do Szkoły Podstawowej nr (...) w Ł. i upadła, wskutek czego doznała obrażeń ciała w postaci urazu stawu kolanowego lewego i zwichnięcia rzepki lewej. Wypadek spowodował u powódki trwały i znaczny uszczerbek na zdrowiu oraz znaczne i długotrwałe cierpienia psychiczne i fizyczne. Doznane obrażenia wywołują u niej ograniczenie ruchomości kolana lewego, rozdrażnienie, bezsenność, płaczliwość, napady kołatania serca, skoki ciśnienia tętniczego. Powódka wymaga długotrwałej i stałej rehabilitacji, którą nadal odbywa.

Na należność dochodzoną powództwem składa się:

- kwota 50.000 zł tytułem zadośćuczynienia,

- kwota 6.042,08 zł tytułem kosztów związanych z leczeniem – zakupu leków, kosztów wizyt lekarskich, kosztów ortezy, pończoch leczniczych, usług rehabilitacyjnych,

- kwota 31.350 zł tytułem kosztów pomocy innych osób,

- kwota 2.407,10 zł tytuł kosztów dojazdu na badania,

- kwota po 870 zł miesięcznej renty tytułem zwiększonych potrzeb, płatnej od lutego 2013 roku i na przyszłość.

/pozew k. 3-7/

Na rozprawie w dniu 18 czerwca 2013 roku pełnomocnik powoda popierał powództwo, sprostował oznaczenie strony pozwanej jako Miasto Ł. reprezentowane przez Prezydenta Miasta Ł..

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa.

/protokół rozprawy k. 147/

W piśmie z dnia 5 lipca 2013 roku powódka rozszerzyła powództwo z zakresie żądania zasądzenia zwrotu kosztów leczenia o kwotę 3.616,60 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia rozszerzenia powództwa.

/pismo k. 151/

Na rozprawie w dniu 17 marca 2015 roku pełnomocnik powódki popierał powództwo, wnosił o zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów zastępstwa procesowego w podwójnej wysokości.

Pełnomocnik pozwanego wnosił o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu.

/protokół rozprawy k. 350v/

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 2 grudnia 2010 roku około godziny 18-19 powódka po wyjściu wraz z synem z gabinetu stomatologicznego położonego przy ulicy (...) w Ł., przeszła na drugą stronę ulic i na chodniku przy Szkole Podstawowej nr (...) przy ulicy (...) w Ł. poślizgnęła się, a następnie upadła. Syn powódki zadzwonił do ojca. Świadkiem upadku M. B. był stomatolog P. W., który przyjmował wcześniej w gabinecie syna powódki. Idąc do samochodu, P. W. zauważył, że powódka przewróciła się na chodniku, doznając urazu lewego stawu kolanowego i nie mogła wstać. Podszedł wówczas powódki, starając się jej pomóc. M. B. nie mogła zgiąć nogi. P. W. wezwał pogotowie. W tym samym czasie przyjechał mąż powódki.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zeznania świadków: P. W. k. 148v-148, P. B. k. 149, zaświadczenie 46/

Chodnik, na którym upadła powódka, nie był odśnieżony, ani posypany solą, czy piachem, znajdowały się na nim zaspy śnieżne.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zeznania świadka P. W. k. 148v-148, P. B. k. 149/

Ratownicy pogotowia ratunkowego po usztywnieniu nogi i przewieźli powódkę do szpitala im. J. w Ł., a następnie do szpitala (...) w Ł., gdzie dokonano repozycji zwichnięcia, wykonano punkcję lewego stawu kolanowego, lewą kończynę dolną unieruchomiono w tutorze gipsowym. Zalecono profilaktykę przeciwzakrzepową z użyciem heparyny drobnocząsteczkowej Fragmin w dawce 500 j - 1 iniekcję podskórną dziennie przez 30 dni, kontrolę w (...) i zdjęcie gipsu za trzy tygodnie.

/zaświadczenie lekarskie k. 49, zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zeznania świadka P. B. k. 149/

W dniu wypadku powódka miała na sobie jeansy, kurtkę, kozaki na płaskim obcasie. Spodnie zostały rozcięte przez ratowników medycznych.

Wypadek nie był zgłaszany na policję, ani straż miejską.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zeznania świadka P. B. k. 149/

Po 2-3 dniach od upadku noga powódka zaczęła drętwieć, zmieniać kolor. M. B. źle się czuła. Po konsultacji z dr F. zdjęto gips, zmieniono unieruchomienie na ortezę, Powódka trzykrotnie skorzystała z rehabilitacji u doktora F.. Podczas jednej z wizyt stwierdzono u powódki zakrzepicę i skierowano na badanie USG Doppler układu żylnego kończyn dolnych.

Od 22 grudnia 2010 roku do 24 grudnia 2010 roku powódka przebywała na Oddziale (...)Szpitala (...) w Ł., gdzie rozpoznano u niej zakrzepicę żył głębokich kończyny dolnej lewej, stan po urazie kończyny dolnej lewej. W badaniu USG – Doppler przeprowadzonym 22 grudnia 2010 roku stwierdzono proksymalną zakrzepicę żylną w zakresie lewej kończyny dolnej – czoło skrzepliny na poziomie lewej pachwiny, zajęte były naczynia do poziomu żył piszczelowych tylnych. W trakcie hospitalizacji zmieniono preparat heparyny drobnocząstkowej na Fraxiparine w dawce 2x0,6 ml, wdrożono kompresjoterapię.

/karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 50, wynik badania k. 51, historia choroby k. 152, 154, dokumentacja lekarska k. 153, 155, 162-167, zeznania świadka P. B. k. 149, zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148/

Powódka zalecone miała trzymanie nogi w górze. Po świętach przez miesiąc codziennie, a później rzadziej jeździła z mężem na badanie krwi celem doboru odpowiednich leków przeciwzakrzepowych. Mąż powódki pomagał jej schodzić i wchodzić po schodach. Leczenie trwało 3 miesiące. Od ciągłych nakłuć pojawiła się u powódki zakrzepica w ręce, która została opanowana antybiotykami.

Przez pierwszy miesiąc od wypadku M. B. musiała leżeć, wymagała pomocy osób trzecich przy wszystkich czynnościach. Nie korzystała z „kaczek”, poruszała się tylko celem załatwiania potrzeb fizjologicznych. Początkową mąż powódki musiała ją wnosić na drugie piętro. Przez pół roku od wypadku nie mogła schodzić i wchodzić po schodach.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zeznania świadka P. B. k. 149/

W lutym 2011 roku w następstwie niewłaściwego stąpnięcia lewe kolano powódki spuchło. 27 lutego 2011 roku zgłosiła się do szpitala (...) w Ł., gdzie zalecono jej przyjmowanie zastrzyków i okłady schładzające, zakazano obciążać lewą kończynę dolną.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zaświadczenie lekarskie k. 56, zeznania świadka P. B. k. 149/

Od 1 marca do 8 marca 2011 roku powódka hospitalizowana była w szpitalu (...) w Ł. z rozpoznaniem stanu po zwichnięciu rzepki kolana lewego, stanu po zakrzepicy żył głębokich lewej kończyny dolnej. Podczas pobytu w szpitalu zmieniono Wargin na iniekcję Fraxiparinę. Po włączonym leczeniu dolegliwości bólowe stawu planowego lewego zmniejszyły się.

/karta informacyjna leczenia szpitalnego k. 58, historia choroby k. 168, dokumentacja lekarska k. 169-180/

Kontrolne badanie powódki przeprowadzone w dniu 16 marca 2011 roku wykazało cechy przebytej zakrzepicy żylnej lewej kończyny dolnej oraz anomalie anatomiczne pod postacią podwójnego pnia żyły udowej powierzchniowej lewej i żyły podkolanowej lewej.

/wynik badania k. 59/

Z początkiem 2011 roku M. B. zaczęła próbować wykonywać podstawowe czynności, ale nie gotowała, ani nie sprzątała. W połowie 2011 roku zaczęła gotować i była w stanie samodzielnie wykonywać przy sobie czynności higieniczne, poruszać się o kulach. Z końcem 2011 roku zaczęła normalnie funkcjonować.

/zeznania świadka P. B. k. 149/

18 marca 2011 roku powódka rozpoczęła leczenie w Przychodni (...) w Ł.. Koszt prywatnej wizyty wynosi 100 zł – 120 zł.

/historia choroby k. 216-226/

Z uwagi na to, że M. B. była objęta programem leczenia zakrzepicy, raz na pół roku otrzymywała specjalną pończochę samonośną. Powódka zażywała leki przeciwzapalne.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zeznania świadka P. B. k. 149/

Od 20 kwietnia do 22 kwietnia 2011 roku powódka przebywała na Oddziale Ginekologicznym szpitala (...) w Ł..

/dokumentacja lekarska k. 182-185/

W maju 2011 roku rozpoczęła prywatnie rehabilitację, na którą początkowo uczęszczała codziennie, następnie co drugi dzień, trzy razy w tygodniu. Za jeden zabieg powódka płaciła 60 zł. Mąż woził ją na każdą wizytę samochodem osobowo – ciężarowym M. (...), który w mieście pali 12l-13l. Odległość od domu powódki do szpitala (...) wynosi 8 km.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zeznania świadka P. B. k. 149/

Powódka bardzo przeżyła wypadek, w szczególnie fakt, że zdiagnozowano u niej zakrzepicę. Nie mogła spać w nocy. Leczy się psychiatrycznie i psychologiczne, zażywała leki przepisane przez psychiatrę. Cierpi na stany lękowe.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zeznania świadka P. B. k. 149, dokumentacja lekarska k. 201-205/

M. B. nie może dźwigać ciężkich rzeczy, ani kucać, sprzątać, chodzić po schodach. Od 2012 roku zaczęła prowadzić samochód, ale czyniła to bardzo rzadko.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 147v-148, zeznania świadka P. B. k. 149/

Od 2014 roku powódka porusza się za pomocą kuli.

Od końca 2015 roku cierpi na bóle nogi, która jej także drętwieje, nie może przykucnąć. Obecnie zażywa leki: Klebodie, które koszt wynosi 30 zł – 40 zł miesięcznie, Veseldue dwa razy dziennie (120 zł miesięcznie), Acard, Spironol, Arthyl, który kosztuje 70 zł), Limesil. Miesięcznie na leki wydaje około 300 zł. Powódka zakupuje co 2-3 miesiące specjalną pończochę, która kosztuje 150 zł.

M. B. obecnie nie zażywa leków depresyjnych, zaczęła uczęszczać do kardiologa.

Co trzy miesiąca uczęszcza na prywatne wizyty do doktora J. M. (1). Jedna wizyta kosztuje 120 zł.

Przy chodzeniu po schodach powódka odczuwa ból, trzyma się poręczy.

M. B. skorzystała dwa razy w roku z rehabilitacji refundowanej przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Z uwagi na brak możliwości finansowych, aby uczęszczać na prywatne rehabilitacje, powódka stara się wykonywać zalecane ćwiczenia w domu.

/zeznania powódki k. 350 w zw. z k. 348/

W związku z badania USG kończyn dolnych powódka poniosła koszty w wysokości 820 zł.

/rachunki i faktury k. 107, 109-110, 112-113/

Wydatki powódki związane z rehabilitacją wyniosły 2.460 zł, wizytą prywatną u doktora J. M. (2) 120 zł, usługą medyczną w (...)w Ł. 1.480 zł.

/rachunki k. 105, 108, 117, paragony k. 120, 123, 235-236/

Powódka zakupiła rajstopy samonośne (186 zł), kule (100 zł), lekarstwa (około 1.000 zł).

/faktura k. 111, paragon k. 104, paragony k. 115, 120-121, 124, 228/

W chwili zdarzenia M. B. zajmowała się domem, dzierżawiła pensjonat nad morzem, prowadziła pizzerię w Ł.. Z uwagi na wypadek zrezygnowała z prowadzenia działalności gospodarczej.

/zeznania powódki k. 350, zeznania świadka P. B. k. 149/

Powódka znajduje się w trudnej sytuacji materialnej, w leczeniu wspiera ją finansowo rodzina.

/zeznania powódki k. 350/

Przed wypadkiem była osobą żywotną, lubiła się poruszać, jeździła na nartach. Nie leczyła się.

/zeznania świadka P. B. k. 149/

Od 23 lutego 2012 roku do 17 marca 2012 roku powódka odbyła rehabilitację leczniczą w ramach prewencji rentowej ZUS w C..

/informacja k. 76, karta informacyjna k. 77/

Od 26 marca do 6 kwietnia 2012 roku oraz od 19 czerwca do 2 lipca 2012 roku uczęszczała na zabiegi w (...) przy ulicy (...) w Ł.. Były to: elektrostymulacja, ćwiczenia czynne, nauka czynności lokomocji, diatermia.

/zaświadczenie k. 80, 81/

Upadek powódki z dnia 2 grudnia 2010 roku miał miejsce na chodniku przy Szkole Podstawowej nr (...) przy ulicy (...) w Ł.. Właścicielem w/w nieruchomości jest Miasto Ł., a władającym Urząd Miasta Ł. Wydział (...).

/wypis z ewidencji gruntów k. 34/

Przebycie przez powódkę urazu lewego stawu kolanowego skutkowało wystąpieniem proksymalnej zakrzepicy żylnej lewej kończy dolnej. Istnieje bezpośredni i niewątpliwy związek pomiędzy zaistniałym urazem lewego stawu kolanowego a wystąpieniem zakrzepicy żylnej lewej kończyny dolnej. Zakrzepica żylna u powódki wystąpiła pomimo prawidłowo wdrożonej profilaktyki przeciwzakrzepowej z użyciem preparatu heparyny drobnocząsteczkowej.

U M. B. w następstwie wypadku z dnia 2 grudnia 2010 roku wystąpił długotrwały uszczerbek na zdrowiu. Wielkość tego uszczerbku może być oceniona per analogiom do punktu 150 załącznika do rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym i długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania na 10%. Punkt 150 załącznika w/w rozporządzenia dotyczy dużych naczyń, również tętniaków pourazowych i wysokość uszczerbku ustala się w zależności o stopnia wtórnych zaburzeń troficznych. Ustalona wysokość uszczerbku na zdrowiu uwzględnia długotrwały proces leczenia i nawrót zakrzepicy oraz fakt, że powódka miała proksymalną zakrzepicę.

Ze strony chirurgicznej należy podkreślić wystąpienie dodatkowej choroby, jaką u powódki była zakrzepica żylna lewej kończyny dolnej wikłająca przebieg powypadkowy i wymagająca dodatkowego leczenia. U powódki uzyskano bardzo dobry wynik leczenia - obecnie stwierdza się u niej jedynie pozostałości po przebytej zakrzepicy pod postacią niewielkich, starych, ograniczonych zmian przyściennych lewej żyle podkolanowej, bez cech aktywnego procesu zakrzepowego oraz bez objawów niewydolności żylnej.

Ograniczenia w życiu codziennym u powódki spowodowane następstwami zakrzepicy żylnej polegały na powstaniu nowej choroby, konieczności częstych wizyt lekarskich oraz hospitalizacji, konieczności stałego leczenia antykoagulantami, konieczności przyjmowania leków flebotropowych, stosowania stopniowanego ucisku lewej kończyny dolnej (kompresjoterapii) poprzez noszenie specjalnych pończoch, konieczności powtarzania badań układu krzepnięcia oraz badań ultrasonograficznych układu żylnego kończyn dolnych. Zakrzepica żylna lewej kończyny dolnej u powódki nakładała się na uszkodzenia narządu ruchu, powodując dodatkowe utrudnienia w poruszaniu się i dolegliwości. Zakrzepica żylna może stanowić zagrożenie życia, stąd świadomość tego faktu może dodatkowo wpływać na stan psychiczny powódki.

Heparyna drobnocząsterczkowa jest lekiem przeciwzakrzepowym refundowanym i jej koszt wynosi 7 zł – 11 zł za 10 ampułkostrzykawek. Koszt miesięcznej kuracji stosowania leków flebotropowych wynosi 30 zł – 50 zł. Specjalne pończochy starczają na pół roku, średnio na kwartał.

Powódka z uwagi na zakrzepice żylną wymaga pomocy osób trzecich parę dni. Wówczas stosuje się leczenia przeciwkrzepliwe zapobiegające narastaniu zakrzepów i powódka nie powinna chodzić, wykonywać wysiłków.

/pisemna opinia biegłego z zakresu chirurgii naczyniowej M. G. k. 252-255 wraz z ustną opinią uzupełniającą k. 349/

Po względem psychologicznym u M. B. stwierdza się prawidłowe funkcjonowanie poznawcze, bez cech uszkodzenia (...), w funkcjonowaniu osobowości zaznaczające się objawy lękowo – depresyjne.

/pisemna opinia biegłego psychologa C. M. k. 274-276/

Pod względem ortopedycznym u powódki stwierdza się:

- stan po zwichnięciu rzepki lewej, bez upośledzenia funkcji stawu kolanowego z subiektywnym zespołem bólowym,

- przebytą zakrzepicę żylną kończyny dolnej lewej.

Według oceny biegłego ortopedy wypadek w dniu 2 grudnia 2010 roku nie spowodował u powódki trwałego uszczerbku na zdrowi.

Odnośnie przebytej zakrzepicy żylnej kończyny dolnej lewej uszczerbek wynosi 10% według per analogiom do punktu 150 załącznika do Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 2002 roku w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym i długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania.

Rozmiar cierpień fizycznych jest osobistym odczuciem pacjentki, jednak w tym przypadku można przyjąć z dużą dozą prawdopodobieństwa, iż w początkowym okresie były one w stopnia średniego, następnie zmniejszając się.

Skutki ortopedyczne urazu mogły powodować ograniczenia życia codziennego, co wymagało pomocy innych osób w wymiarze 3 godzin dziennie przez okres 2-3 miesięcy.

Po zwichnięciu rzepki nie ma przeciwwskazań do obciążania kończyny, po założeniu opatrunku pacjent może od razu obciążać kończynę.

Śladowe ograniczenie zgięcia czynnego spowodowane jest ograniczeniami bólowymi. Ograniczenie przysiadu wynika z dolegliwości bólowych i nie stanowi trwałego uszczerbku na zdrowiu. Upośledzenie funkcji przy wchodzeniu po schodach wynika z dolegliwości bólowych, a nie z upośledzenia funkcji.

/pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu chirurgii urazowo – ortopedycznej M. S. k. 289-292 wraz z ustną opinią uzupełniającą k. 348v-349/

Według oceny biegłego z rehabilitacji medycznej wypadek z dnia 2 grudnia 2010 roku nie spowodował u powódki trwałego uszczerbku na zdrowiu.

W wyniku wypadku u powódki po urazie cierpienia fizyczne związane z bólem, ograniczeniem ruchomości i obrzękiem kończyny, ograniczeniem zdolności do samodzielnej lokomocji przez 3 miesiące były znaczne, następnie zmniejszały się i były umiarkowane przez 1-2 miesiące, a następnie lekkie i ustępujące.

Po wypadku powódka musiała zrezygnować z pracy, w domu wymagała pomocy osób trzecich w okresie 3 miesięcy w zakresie czynności samoobsługi i codziennych w wymiarze 6-7 godzin. Następnie przez dwa miesiące w wymiarze 3-4 godzin dziennie wymagała pomocy w czynnościach codziennych jak sprzątanie, przygotowanie posiłków, zakupy, w dojazdach na leczenie: porady, badania laboratoryjne.

Po wypadku nie prowadziła samochodu przez około rok.

Obecnie nie występują ograniczenie w życiu codziennym powódki (samodzielności i samoobsługi) związane ze skutkami wypadku.

/pisemna opinia biegłego sądowego z zakresu rehabilitacji medycznej K. K. k. 309-314 wraz z ustną opinią uzupełniającą k. 349v-350/

Z punktu widzenia psychiatry wskutek przedmiotowego wypadku powódka nie doznała trwałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Wypadek spowodował u niej cierpienia psychiczne niewielkiego stopnia. Nie miały one charakteru długotrwałego.

Wypadek nie spowodował u powódki znacznych ograniczeń w życiu codziennym i konieczności pomocy osób trzecich.

/pisemna opinia biegłego sądowego z psychiatrii K. W. k. 326/

Stawka (...) Komitetu Pomocy (...) za jedną godzinę usług opiekuńczych w dni powszednie wynosiła od lipca 2009 roku do czerwca 2013 roku 9,50 zł.

/okoliczność bezsporna/

Sąd dokonując ustaleń faktycznych, oparł się na powołanych wyżej dowodach. Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy, podnieść należy, że tok leczenia powódki i doznane przez nią urazy na skutek upadku wynikały z przedłożonej przez nią dokumentacji medycznej. Dokumentacja ta oraz badania przedmiotowe powódki były podstawą do sformułowania przez biegłych lekarzy opinii na temat stanu jej zdrowia po i udzielania odpowiedzi na pytania objęte tezą dowodową postanowienia. Wydane opinii przez biegłych z zakresu chirurgii naczyniowej, urazowo – ortopedycznej, rehabilitacji, psychologii, psychiatrii Sąd uznał za rzetelne i wyjaśniające wszystkie konieczne do rozstrzygnięcia kwestie. Zostały one wykonane zgodnie z tezami dowodowymi w oparciu o analizę akt sprawy, zaś wszelkie zgłaszane przez stronę powodową wątpliwości zostały wyjaśnione przez biegłych z zakresie chirurgii naczyniowej, ortopedii i rehabilitacji w ustnych opiniach uzupełniających złożonych na rozprawie.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na częściowe uwzględnienie.

W pierwszej kolejności należy rozważyć kwestię odpowiedzialności strony pozwanej za skutki wypadku powódki, albowiem od przyjęcia bądź też wykluczenia tejże odpowiedzialności zależeć będą dalsze dywagacje jurydyczne co do zakresu tej odpowiedzialności.

Strona powodowa ostatecznie wniosła o zasądzenie kwoty zadośćuczynienia, odszkodowania oraz renty od Miasta Ł. reprezentowanego przez Prezydenta Miasta Ł..

Podstawę żądania pozwu stanowi przepis art. 415 k.c. regulujący odpowiedzialność za wyrządzenie szkody czynem niedozwolonym. Dla przyjęcia odpowiedzialności pozwanego za skutki wypadku niezbędne jest spełnienie łącznie trzech przesłanek tj. winy pozwanego, zaistnienia szkody oraz związku przyczynowego pomiędzy szkodą a zawinionym działaniem. Zauważyć w tym miejscu należy, iż czyn niedozwolony oznacza kategorię prawną obejmującą swym zakresem przedmiotowym zachowania (działania jak i zaniechania) polegające na naruszeniu pewnych ogólnych tj. spoczywających na każdym i względem każdego, reguł ostrożności, dbałości o interesy, życie i zdrowie innych podmiotów.

M. B. doznała uszczerbku na zdrowiu wskutek upadku na chodniku przylegającym do Szkoły Podstawowej nr (...) przy ulicy (...) w Ł.. Właścicielem nieruchomości, wzdłuż której znajduje się w/w chodnik jest Miasto Ł..

W myśl przepisu art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 13 września 1996 roku o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. 2013, poz. 1399) na właścicielu terenu spoczywa obowiązek zapewnienia porządku i czystości na terenie nieruchomości, przy czym za właściciela nieruchomości uważa się każdy podmiot władający tą nieruchomością (art. 2 ust. 1 pkt 4). Z art. 5 ust. 1 pkt 4 tej ustawy wynika, że właściciel nieruchomości zapewnia utrzymanie czystości i porządku poprzez uprzątnięcie błota, śniegu i lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, przy czym za taki chodnik uznaje się wydzieloną część drogi publicznej służącą dla ruchu pieszego położoną bezpośrednio przy granicy nieruchomości.

W związku z tym, że upadek powódki miała miejsce na chodniku położonym bezpośrednio przy granicy nieruchomości, której właścicielem jest Miasto Ł. to właśnie na stronie pozwanej spoczywał obowiązek utrzymania czystości i porządku poprzez uprzątnięcie błota, śniegu i lodu z chodnika położonego wzdłuż nieruchomości przy ulicy (...) w Ł.. Natomiast w dniu zdarzenia, tj. 2 grudnia 2010 roku, chodnik przy szkole podstawowej, na którym upadła powódka, nie był odśnieżony, ani posypany solą, piachem, znajdowały się na nim zaspy śnieżne. Tym samym strona pozwana nie wywiązała się z obowiązku porządku i czystości na określonym chodniku na chodniku przy ulicy (...) w Ł..

W ocenie Sądu pomiędzy naruszeniem czynności narządów ciała powódki a winą pozwanego Miasta Ł. reprezentowanego przez Prezydenta Miasta Ł. zachodzi w okolicznościach sprawy adekwatny związek przyczynowy, o którym traktuje przepis art. 361 k.c. Doprowadzenie do złego stanu powierzchni, po której przemieszczają się ludzie, zwiększa bowiem każdorazowo prawdopodobieństwo upadku i powstania związanych z tym dolegliwości. Spełnione są przeto przesłanki odpowiedzialności strony pozwanej względem powódki za skutki wypadku. W niniejszej sprawie nie zachodzą okoliczności wyłączające odpowiedzialność pozwanego, w szczególności nie zostało przez stroną pozwaną wykazane, że szkoda powstała w innych okolicznościach niż opisane przez powódkę, ani też, by odpowiadał za nią inny podmiot.

W zakresie żądania zapłaty zadośćuczynienia podnieść należy, iż zgodnie z przepisem art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. W rozpoznawanej sprawie odniesionym przez powódkę obrażeniom towarzyszył ból oraz inne przykre doznania natury fizycznej i psychicznej, jak konieczność poddania się kilkukrotnej hospitalizacji, unieruchomieniu, a następnie konieczności poruszania się przy pomocy kul. Dodatkowo przebycie przez powódkę urazu lewego stawu kolanowego skutkowało wystąpieniem proksymalnej zakrzepicy żylnej lewej kończy dolnej, co nakładało się na uszkodzenia narządu ruchu, powodując dodatkowe utrudnienia w poruszaniu się i dolegliwości. Po wypadku powódka musiała zrezygnować z pracy, w domu wymagała pomocy osób trzecich w czynności samoobsługi, a w późniejszym okresie w czynnościach codziennych jak sprzątanie, przygotowanie posiłków, zakupy, w dojazdach na leczenie.

Bez wpływu na ocenę wysokości należnego powódce zadośćuczynienia nie może pozostać również trwały uszczerbek na zdrowiu związany z przebytymi urazami, który został oceniony przez biegłego z zakresu chirurgii naczyniowej na 10%.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że odpowiednią kwotą zadośćuczynienia będzie kwota 35.000 zł.

O odsetkach ustawowych naliczanych od zasądzonej kwoty tytułem zadośćuczynienia orzeczono na podstawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając je od 16 marca 2013 roku (dzień następny po doręczaniu Miastu Ł. – Zarządowi (...)odpisu pozwu) do dnia zapłaty.

Sąd nie uwzględnił wniosku powódki o zasądzenie odsetek od dnia 31 stycznia 2013 roku, bowiem do pozwu załączyła on jedynie pismo zawierające ostateczne wezwanie do zapłaty, bez potwierdzenia odbioru, czy jego nadania do pozwanego.

Stosownie do treści art. 444 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

Uszkodzenie ciała w rozumieniu cytowanego przepisu polega na naruszeniu integralności fizycznej człowieka, przy czym naruszenie to może dotyczyć nie tylko samej powłoki cielesnej, ale również tkanek narządów wewnętrznych. Rozstrój zdrowia natomiast wyraża się w zakłóceniu funkcjonowania poszczególnych organów, bez ich widocznego uszkodzenia. Naprawienie szkody będącej konsekwencją spowodowanej uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia obejmować winno wszelkie koszty będące skutkiem naruszenia wskazanych wyżej dóbr osobistych.

W rozpoznawanej sprawie, na skutek przedmiotowego wypadku u poszkodowanej powódki powstała szkoda w związku z koniecznością zaspokojenia zwiększonych potrzeb w zakresie korzystania z pomocy innych osób oraz zakupu leków, uczęszczania na prywatne wizyty i rehabilitację, wykonywania badań.

Wydatki powódki związane z rehabilitacją wyniosły 2.460 zł, wizytą prywatną u doktora J. M. (2) 120 zł, usługą medyczną w (...)w Ł. 1.480 zł.

W związku z badaniami USG kończyn dolnych powódka poniosła koszty w wysokości 820 zł. Ponadto M. B. zakupiła rajstopy samonośne w kwocie 186 zł, kule w kwocie 100 zł oraz lekarstwa (około 1.000 zł).

Na skutek doznanych obrażeń powód wymagała pomocy innych osób w wykonywaniu czynności życia codziennego przez pięć miesięcy od wypadku.

Uwzględniając opinie biegłych sądowych oraz tabele stawek wynagrodzenia opiekunek społecznych za jedną godzinę pracy, koszty opieki przedstawiają się następującą:

- od 2 grudnia 2010 roku do 1 marca 2011 roku, czyli przez 90 dni, koszty pomocy wyniosły 5.985 zł (90 dni x 7h x 9,50 zł),

- od 2 marca 2011 roku do 1 maja 2011 roku, czyli przez 61 dni, koszty pomocy wyniosły 2.318 zł (61 dni x 4h x 9,50 zł).

A zatem łączny koszt pomocy udzielonej powódce przez osoby trzecie od 2 grudnia 2010 roku do 1 maja 2011 roku wyniósł 8.303 zł.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, Sąd przyjął, że ogółem w związku upadkiem na chodniku w dniu 2 grudnia 2010 roku powódka poniosła szkodę majątkową w łącznej wysokości 14.469 zł i taką kwotę zasądził od pozwanego na jej rzecz tytułem odszkodowania.

O odsetkach w tym zakresie orzeczono na postawie art. 481 § 1 k.c., zasądzając je od dnia 16 marca 2013 roku, czyli od dnia następnego po doręczaniu Miastu Ł. – Zarządowi (...) odpisu pozwu, do dnia zapłaty

M. B. domagała się zasądzenia renty na zwiększone potrzeby na przyszłość w kwotach po 870 zł miesięcznie.

Zgodnie z przepisem art. 444 § 2 k.c. jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Przyznanie renty z tytułu zwiększonych potrzeb na podstawie art. 444 § 2 k.c. nie jest uzależnione od wykazania, że poszkodowany te potrzeby faktycznie zaspokaja i ponosi wydatki z tym związane. Do przyznania renty z tego tytułu wystarcza samo istnienie zwiększonych potrzeb, jako następstwo czynu niedozwolonego (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 marca 1976, IV CR 50/76).

W rozpoznawanej sprawie zwiększone potrzeby powódki powstałe w wyniku przedmiotowego wypadku polegają na zakupie leków, pończochy uciskowej, korzystania z prywatnych wizyt lekarskich.

Obecnie M. B. zażywa leki: Klebodie (30 zł – 40 zł miesięcznie), Veseldue (60 zł miesięcznie), Acard, Spironol, Arthyl (70 zł miesięcznie). Co trzy miesiąca kupuje specjalną pończochą, której koszt wynosi 150 zł i uczęszcza na prywatne wizyty do doktora J. M. (1), gdzie jedna wizyta kosztuje 120 zł.

W związku z powyższym Sąd zasądził od strony pozwanej na rzecz powódki po 300 zł miesięcznie tytułem renty na zwiększone potrzeby, płatnej od kwietnia 2013 roku, przyjmując, że roszczenie w tym zakresie zostało zgłoszone w marcu 2013 roku, i na przyszłość. O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art.100zd.2k.p.c. Na pozwanego nałożono obowiązek zapłaty wszystkich kosztów procesu, mając na uwadze, że z uwagi na charakter zgłaszanych roszczeń, ostateczny obrachunek zależał od oceny sądu.

Na podstawie art.100kpc zniesiono wzajemnie między stronami koszty zastępstwa procesowego stron.

Na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) nakazano pobranie od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Łodzi kwoty złotych tytułem należnych kosztów sądowych.

Sąd w oparciu o przepis art. 102 k.p.c. odstąpił od obciążenia powódki obowiązkiem zwrotu nieuiszczonych kosztów sądowych, mając na uwadze jej trudną sytuację materialną i stan zdrowia.