Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód S. W. wniósł o zasądzenie od pozwanego Powiatu (...)łącznie kwoty 2.012,80 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwoty 2.000 zł od dnia 18 października 2013 r. do dnia zapłaty i od kwoty 12,80 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz o zasądzenie kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód podał, iż po dniu 1 maja 2004 r. dokonał w Starostwie Powiatowym w(...)rejestracji używanych pojazdów: dwóch marki V. (...), którym nadano numery rejestracyjne (...), jednego marki B. (...), któremu nadano numer rejestracyjny (...) oraz jednego marki O. (...), któremu nadano numer rejestracyjny (...). W związku z powyższym powód uiścił opłatę w kwocie po 500 zł za wydanie kart pojazdu dla każdego z tych samochodów przy pierwszej ich rejestracji w Polsce. Zdaniem powoda pobrana opłata była nieuzasadniona, gdyż zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 17 stycznia 2006 r., § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu jest niezgodny z art. 77 ust. 4 pkt 2 i ust. 5 Prawa o ruchu drogowym oraz z art. 92 ust. 1 i art. 217 Konstytucji. Przed wytoczeniem powództwa powód wezwał pozwanego do zwrotu uiszczonej opłaty, lecz nie została ona zwrócona.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o odrzucenie powództwa z uwagi na niedopuszczalność drogi sądowej i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu. Wskazał również, że w stanie prawnym obowiązującym w dniu pobrania opłaty od powoda jej wysokość wynosiła 500 zł, a zatem działanie Starosty (...) było zgodne z prawem. Niemożliwym było zaniechanie pobierania tej opłaty lub pobieranie jej w niższej wysokości.

Wyrokiem z dnia 30 stycznia 2014 r. Sąd Rejonowy w Świeciu VI Zamiejscowy Wydział Cywilny z siedzibą w Tucholi orzekł zgodnie z żądaniem pozwu, kosztami procesu obciążając pozwanego (sygn. VI C 1603/13).

Sąd Rejonowy ustalił i zważył, co następuje.

Powód w dniach 14 listopada 2005 r., 30 czerwca 2005 r., 22 kwietnia 2005 r, 29 czerwca 2004 r. dokonał pierwszej rejestracji w Polsce używanych pojazdów marki odpowiednio V. (...) nr rej. (...), V. (...) nr rej. (...),

B. (...) nr rej. (...), O. (...) nr rej. (...) sprowadzonych z innego kraju UE. Z tego tytułu za wydanie kart pojazdów powód uiścił opłaty administracyjne w kwocie po 500 zł za każde auto. Powód wezwał pozwanego do zwrotu nienależnie pobranych opłat, a pozwany odmówił.

W ocenie Sądu Rejonowego zarzut niedopuszczalności drogi sądowej był nieuzasadniony z uwagi na fakt, iż powołana przez pozwanego regulacja - ustawa o finansach publicznych z 27 sierpnia 2009 r. nie wyłącza drogi sądowej, co potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 16 maja 2007 r. (sygn. akt III CZP 35/2007) oraz w uchwale z dnia 6 czerwca 2012 r. (sygn. akt III CZP 24/12). Nadto, w ocenie Sądu, dopuszczalność drogi sądowej w sprawie należy domniemywać (art. 2 k.p.c.) i rozumieć ją stosunkowo szeroko, na co również wskazuje bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego, zgodnie z którym musi istnieć konkretny przepis prawa wprost wyznaczający dla danej sprawy drogę administracyjną jako wyłączną. Takiego wskazania dla spraw związanych z opłatami za kartę pojazdu brak w powołanych przez pozwanego przepisach.

Sąd Rejonowy zauważył również, że brak jest podstaw do odrzucenia pozwu z uwagi na niedopuszczalność drogi sądowej w sprawie nie mającej cech sprawy cywilnej, o ile powód przedstawił okoliczności i zdarzenia, które mogą stanowić cywilnoprawne źródło jego żądań. Powód swoje roszczenia oparł na instytucji nienależnego świadczenia, czyli jednej z instytucji prawa cywilnego. Z tych powodów Sąd odmówił odrzucenia pozwu.

Odnosząc się do oceny zasadności roszczenia powoda Sąd Rejonowy wskazał, iż nakładanie opłaty za kartę pojazdu było od samego początku sprzeczne z prawem unijnym. Oznacza to, że kupujący pojazd i rejestrujący go po raz pierwszy w Polsce w ogóle nie był zobowiązany do uiszczenia tej opłaty.

Wobec powyższego, skoro sprzeczne z prawem wspólnotowym było pobieranie opłaty w związku z pierwszą rejestracją w Polsce używanego pojazdu samochodowego przywiezionego z innego kraju członkowskiego UE w sytuacji, gdy opłata taka nie była nakładana w związku z nabyciem w Polsce używanego pojazdu samochodowego już tam zarejestrowanego, to na dzień faktycznego uiszczania opłaty za kartę pojazdu przez osoby rejestrujące pojazdy w Polsce nie było skutecznego przepisu, który ustalałby jakąkolwiek wysokość opłaty za tę czynność rejestracyjną. Spełnione wówczas przez powoda świadczenie było zatem nienależne i z tego względu Sąd w pkt. 1 wyroku w oparciu o art. 410 § 2 k.c. i art. 481 § 1 i 2 k.c. wyroku zasądził od pozwanego kwotę dochodzona pozwem z odsetkami ustawowymi od dnia 18 października 2013 r. oraz w oparciu o art. 482 § 1 k.c. kwotę 12,80 zł

tytułem zaległych odsetek od dnia 4 listopada 2013 r. do dnia zapłaty

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. i art. 99 k.p.c.

Apelację od wyroku wniósł pozwany Powiat (...) i domagał się jego zmiany poprzez odrzucenie pozwu, bądź oddalenie powództwa oraz zasądzenia kosztów postępowania apelacyjnego. Rozstrzygnięciu Sądu Rejonowego zarzucił naruszenie art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. i art. 2 § 3 k.p.c. poprzez ich niezastosowanie oraz art. 410 § 2 k.c. i art. 2 § 1 k.p.c. poprzez ich niewłaściwe zastosowanie.

W odpowiedzi na apelację powód domagał się jej oddalenia i zasądzenia na jego rzecz kosztów postępowania odwoławczego.

S ąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

Rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego odpowiada prawu, a ustalenia faktyczne poczynione przez ten Sąd są tramę i Sąd Okręgowy w pełni je podziela i przyjmuje za własne.

Zarzuty zawarte w złożonym środku odwoławczym w zasadzie sprowadzały się do dwóch zagadnień. Po pierwsze, do zakwestionowania przez pozwanego dopuszczalności drogi sądowej w sprawie o zwrot opłaty pobranej za wydanie karty pojazdu, która w jego ocenie jest sprawą administracyjną. Po drugie zaś do niezasadnego zastosowania w sprawie art. 410 k.c. dotyczącego nienależnego świadczenia.

Sąd Okręgowy w pełni podziela stanowisko Sądu pierwszej instancji, który w oparciu poglądy judykatury stwierdził, że droga sądowa jest dopuszczalna w sprawach o zapłatę nienależnie pobranych opłat za wydanie karty pojazdu, pobranych na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 28 lipca 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu (Dz. U. 2003 r. Nr 137, poz. 1310). Równie uprawnione było stwierdzenie Sądu pierwszej instancji, że dopuszczalność drogi sądowej w myśl art. 2 k.p.c. należy domniemywać i rozumieć ją stosunkowo szeroko, co wynika z bogatego w tej materii orzecznictwa Sądu Najwyższego. W konsekwencji musi istnieć konkretny przepis prawa, który w sposób wyraźny wyznacza dla sprawy drogę administracyjną jako wyłączną. Jednocześnie nie może umykać z pola widzenia okoliczność, że powód jako podstawę prawną swojego roszczenia wskazał instytucję prawa cywilnego. W takiej sytuacji, nawet jeśli sprawa nie wykazuje cech sprawy cywilnej, nie jest uzasadnione odrzucenie pozwu, na co również

wielokrotnie wskazywał Sąd Najwyższy (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 24 czerwca 2010 r., IV CSK 554/09). Wobec tego zarzuty naruszenia art. 199 § 1 pkt 1 k.p.c. i art. 2 k.p.c. nie zasługiwały na uwzględnienie.

Przechodząc do zarzutu naruszenia art. 410 k.c. powtórzyć należy za Sądem pierwszej instancji, że postanowienie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 10 grudnia 2007 r. w sprawie C-134/07, uznające § 1 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 2003 r. w sprawie wysokości opłat za kartę pojazdu za niezgodne z prawem wspólnotowym, miało charakter retroaktywny. Oznacza to, że powyższy przepis, na podstawie którego powód uiścił cztery opłaty, od samego początku jego obowiązywania był niezgodny z prawem unijnym. Zatem kupujący pojazd i rejestrujący go po raz pierwszy w Polsce, nie byli w ogóle zobowiązany do uiszczenia opłaty za kartę pojazdu. Podkreślić należy, że powyższe postanowienie Trybunału odnosiło się do pełnej wysokości opłaty pobieranej za kartę pojazdu w kwocie 500 zł, nie zaś do różnicy kwot pobieranych z tego tytułu według rozporządzenia z 2003 r. i 2006 r. Uznano bowiem za sprzeczne z prawem wspólnotowym opłatę nakładaną w związku z pierwszą rejestracją używanego pojazdu samochodowego przywiezionego z innego państwa członkowskiego w sytuacji, w której opłata taka nie jest nakładana w związku z nabyciem w Polsce używanego pojazdu samochodowego, jeśli jest on tam już zarejestrowany. Skoro przepis § 1 ust. 1 rozporządzenia z 2003 r. nie mógł być stosowany, to w momencie uiszczenia opłat przez powoda w pełnej wysokości nie było skutecznego przepisu, który ustalałby wysokość jakiejkolwiek opłaty za tę czynność rejestracyjną. Zatem spełnione wówczas świadczenia były nienależne w rozumieniu art. 410 k.c. Tym samym Sąd Rejonowy prawidłowo uznał żądanie powoda za zasadne.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację pozwanego jako niezasadną i orzekł o kosztach postępowania na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c, art. 99 k.p.c. oraz § 6 pkt 3 w zw. z 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j. Dz. U. z 2013 r., poz. 490).