Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2015 r.

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie w III Wydziale Karnym w składzie:

Przewodniczący: SSR Maciej Jabłoński

Protokolant: Agata Kowalewska

po rozpoznaniu w dniu 13 kwietnia 2015 r. sprawy R. G. ,córki C. i A., urodzonej (...) w E.,

oskarżonej o to, że:

jako osoba fizyczna prowadząca jednoosobowo działalność gospodarczą, w okresie od 22.01.2011 r. do 21.01.2014 r. za miesiące: 01-12/2011, 01-12/2012, 01-12/2013 nie zapłaciła na rachunek Trzeciego Urzędu Skarbowego (...) pobranych od wynagrodzeń pracowników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w obowiązującym terminie, tj. do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano zaliczki w łącznej kwocie 40.590,42 zł,

tj. o przestępstwo skarbowe z art. 77 § 2 kks w zw. z art. 6 § 2 kks;

orzeka:

I.  Oskarżoną R. G. uznaje za winną dokonania zarzucanego jej czynu i za to na podstawie art.77 § 2 kks wymierza jej karę grzywny w wysokości 30 (trzydziestu) stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 (stu) złotych.

II.  Zasądza na rzecz adwokata A. K. wynagrodzenie za obronę z urzędu w kwocie 360 zł plus podatek VAT.

III.  Na podstawie art. 627 kpk w zw. z art. 113 § 1 kks zasądza od oskarżonej na rzecz Skarbu Państwa 300 (trzysta) złotych tytułem opłaty oraz 20,00 (dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu pozostałych kosztów procesu.

Sygn. akt III K 773/14

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 13 kwietnia 2015 r.

Na podstawie całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

R. G., w okresie objętym zarzutami aktu oskarżenia prowadziła jednoosobowo działalność gospodarczą. Jako przedsiębiorca zatrudniający pracowników była odpowiedzialna m.in. za odprowadzanie zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

W okresie od stycznia 2011 r. do grudnia 2013 r. R. G. nie odprowadzała na rachunek Trzeciego Urzędu Skarbowego (...) zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych w łącznej kwocie 40.590,42 zł.

Przedmiotowe zaliczki nie zostały dotychczas uiszczone.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie następujących dowodów: zawiadomienia (k.13), wydruku (k.7-8,40-49), zestawienia (k.14-16,39), karty karnej (k.4).

Wszystkie wymienione wyżej dokumenty zostały sporządzone przez uprawnione do tego podmioty, nie były również kwestionowane przez strony, a w ocenie Sądu nie budziły wątpliwości co do swojej autentyczności. W związku z powyższym Sąd uznał je za wiarygodne źródło dowodowe, stanowiące podstawę ustaleń faktycznych w przedmiotowej sprawie.

Sąd zważył co następuje:

W oparciu o zgromadzony w sprawie materiał dowodowy i ustalony przez Sąd stan faktyczny, wina i sprawstwo oskarżonej nie budzą wątpliwości. Oskarżoną uznać zatem należało winną popełnienia przestępstwa z art. 77 § 2 k.k.s. w zw. z art. 6 § 2 k.k.s.

Przestępstwo określone w art. 77 § 1 k.k.s. polega na zaniechaniu uiszczenia organowi podatkowemu pobranego podatku w terminie, a zatem zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 26.07.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, za którym pobrano zaliczkę. W wypadku, gdy kwota niewpłaconego podatku jest małej wartości, oskarżony odpowiada za typ uprzywilejowany, stypizowany w art. 77 § 2 k.k.s. Zgodnie z art. 53 § 14 k.k.s. małą wartością jest wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego nie przekracza dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia.

W niniejszej sprawie nie budzi wątpliwości, że oskarżona nie dokonała wpłaty zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych za okres od stycznia 2011 r. do grudnia 2013 r., a łączna kwota niewpłaconych zaliczek nie przekroczyła, w czasie popełnienia czynu zabronionego, dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia. Oskarżona swoim zachowaniem wypełniła zatem znamię czynności wykonawczej, określonej w art. 77 § 2 k.k.s.

W orzecznictwie wskazuje się, że niewpłacenie na rachunek organu podatkowego obliczonego i pobranego podatku, nie musi polegać na fizycznym przejęciu przez płatnika kwoty, stanowiącej jego równowartość. Przez "pobranie kwot zobowiązania podatkowego" należy rozumieć wypłacenie pracownikowi wynagrodzenia, po odliczeniu uprzednio obliczonej zaliczki (wynagrodzenia netto). Nieprzekazanie przez płatnika w odpowiednim terminie pobranych w ten sposób zaliczek na podatek dochodowy, wypełnia znamiona przestępstwa z art. 77 § 2 k.k.s. ( wyrok SN z dnia 16 maja 2002 r., IV KKN 427/98, wyrok SN z dnia 2 sierpnia 2002 r., IV KKN 426/98; wyrok SN z dnia 19 sierpnia 1999 r., III KKN 434/97). Przyjmuje się bowiem, że środki pieniężne nie należą do płatnika, lecz do podatnika (do czasu pobrania) i do Skarbu Państwa (od czasu wpłacenia), powinnością płatnika jest zaś jedynie obliczyć, pobrać podatek i wpłacić go na rachunek organu Kodeks karny skarbowy. Komentarz, Kardas P., Łabuda G., Razowski T., 2012).

Przestępstwo z art. 77 § 2 k.k. ma charakter indywidualny. Podmiotami tego czynu zabronionego są płatnik oraz inkasent. Płatnikiem zgodnie z art. 8 ordynacji podatkowej jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej zobowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do obliczenia podatku, jego pobrania od podatnika oraz wpłacenia we właściwym terminie organowi podatkowemu. Stosownie do art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, zwane dalej "zakładami pracy", są obowiązane, jako płatnicy, obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy. R. G. była zatem jako przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, zatrudniający pracowników, płatnikiem.

Strona podmiotowa przestępstwa, określonego w art. 77 § 2 k.k.s., charakteryzuje się umyślnością. Przestępstwo to może zatem zostać popełnione jedynie w zamiarze bezpośrednim lub indywidualnym. W ocenie Sądu, z okoliczności niniejszej sprawy jednoznacznie wynika, że zachowanie oskarżonej charakteryzowało się umyślnością w postaci zamiaru bezpośredniego. Oskarżona była bowiem świadoma realizacji znamion czynu zabronionego, określonego w art. 77 § 2 k.k.s., w tym niepłacenia zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Ponadto, w realiach niniejszej sprawy, w sytuacji, gdy oskarżona miała świadomość konieczności zrealizowania swoim zachowaniem znamion czynu zabronionego, uznać należało, że chciała realizacji tych znamion. Niezapłacenie w terminie zaliczek na podatek dochodowy musiało bowiem skutkować realizacją znamion czynu zabronionego, określonego w art. 77 § 2 k.k.s.

Oskarżona dopuściła się popełnienia zarzucanego jej czynu w ramach czynu ciągłego, określonego w art. 6 § 2 k.k.s. Zgodnie z tym przepisem dwa lub więcej zachowań, podjętych w krótkich odstępach czasu w wykonaniu tego samego zamiaru lub z wykorzystaniem takiej samej sposobności, uważa się za jeden czyn zabroniony; w zakresie czynów zabronionych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej za krótki odstęp czasu uważa się okres do 6 miesięcy. Sformułowanie przy tym "w wykonaniu tego samego zamiaru" oznacza, że poszczególne zachowania, składające się na czyn ciągły, realizowane być muszą z identycznym zamiarem, takim samym w odniesieniu do każdego z nich, lecz niekoniecznie istniejącym z góry, a pojawiającym się sukcesywnie przy podejmowaniu każdego kolejnego zachowania (tak m.in. P. Kardas w komentarzu do kodeksu karnego skarbowego, LEX, Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 26 marca 1999 r., IV KKN 28/99, Prok. i Pr. 1999, nr 10, poz. 2). Taka konstrukcja przesądza, iż nie jest aktualnie wymagane, aby sprawca obejmował zamiarem, w chwili jego powzięcia, wszystkie, zindywidualizowane co najmniej w ogólnym zarysie, zachowania, składające się na czyn ciągły (tak m.in. wyrok SA w Łodzi z dnia 12 października 2000 r., II AKa 155/00, Prok. i Pr. 2001, nr 5, poz. 21; wyrok SN z dnia 26 marca 1999 r., IV KKN 28/99, OSNPK 1999, nr 10, poz. 2). Nie jest także konieczne wykazywanie, że zamiar ten istniał u sprawcy w kształcie obejmującym wszystkie zachowania, składające się na czyn ciągły albo przed przystąpieniem do działania, albo co najmniej w chwili podjęcia pierwszego zachowania, składającego się na ciąg, lecz wystarczające jest, aby sprawca realizował przestępczy zamiar w kolejnych odsłonach, czy też "na raty", sukcesywnie (postanowienie SN z dnia 9 marca 2006 r., V KK 271/05, OSNKW 2006, nr 5, poz. 50). Musi być to jednak w każdym przypadku ten sam zamiar. Spełnia przy tym warunek subiektywny, przewidziany w art. 6 § 2 k.k.s., sytuacja, w której sprawca dopuszcza się kilku zachowań z odnawiającym się w odniesieniu do każdego z nich zamiarem (por. wyrok SA w Łodzi z dnia 12 października 2000 r., II AKa 155/00, Prok. i Pr. 2001, nr 5, poz. 21). Przyjęcia czynu ciągłego w oparciu o znamię subiektywne nie wyklucza sytuacja, w której sprawca "działa z jednym zamiarem, a ustalono, że decyzje realizacji poszczególnych zachowań podejmował sukcesywnie, odrębnie do każdego zachowania" (wyrok SA w Krakowie z dnia 19 października 2004 r., II AKa 213/04, KZS 2005, z. 1, poz. 11).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, niewpłacanie przez oskarżoną pobranych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych następowało w krótkich, miesięcznych (co do zasady) odstępach czasu, z wykorzystaniem, w przypadku każdego z zachowań, tego samego zamiaru. Oskarżona za każdym bowiem razem, po potrąceniu z wypłacanych wynagrodzeń zaliczek na podatek dochodowy, nie wpłacała ich na konto Urzędu Skarbowego. Dokonując subsumcji przypisanego oskarżonej czynu pod przepisy prawa, należało także mieć na względzie, iż czyn ten dotyczył niejako kilkunastu zachowań, polegających na zaniechaniu terminowego odprowadzenia pobranych zaliczek na rachunek organu podatkowego za kolejne, poszczególne miesiące - od stycznia 2011 r. do grudnia 2013 r., do 20 dni każdego miesiąca, następującego po miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy. Wysokość kwot należnych zaliczek za poszczególne miesiące, osobno za każdy miesiąc, wyczerpywała znamię „kwoty małej wartości”, tj. przepisu art. 77 § 2 k.k.s. (wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę w roku 2011 r. wynosiła 1.386 zł, w roku 2012 wynosiła 1.500 zł, zaś w roku 2013 r. wyniosła 1.600 zł).

Podsumowując stwierdzić należy, że wina oskarżonej w zakresie zarzucanych jej czynów, wątpliwości nie budzi i została udowodniona.

Przystępując do wymiaru kary oskarżonej Sąd kierował się zasadami określonymi w art. 53 k.k. oraz wziął pod uwagę okoliczności łagodzące i obciążające.

Jako okoliczność obciążającą Sąd potraktował fakt, iż oskarżona do chwili obecnej nie uiściła należnych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych. Dała więc wyraz lekceważenia obowiązkowi wynikającemu z przepisów prawa. Jako okoliczność łagodzącą Sąd uznał dotychczasową niekaralność oskarżonej.

Na podstawie art. 77 § 2 k.k.s. Sąd mógł nałożyć na oskarżoną karę grzywny do 720 stawek dziennych. Wymierzając oskarżonej karę grzywny w wysokości 30 stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 100 złotych, sąd uznał, iż jest adekwatna do stopnia społecznej szkodliwości popełnionego czynu. Dokonując jej oceny Sąd wziął pod uwagę wszelkie przesłanki określone w art. 13 § 1 k.k.s., a więc rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu zabronione, rodzaj i stopień ciążącego na sprawcy obowiązku finansowego, jego motywację i sposób zachowania się, właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem czynu zabronionego i zachowanie się po jego popełnieniu. Dobrem chronionym przez art. 77 § 2 k.k.s. jest należność publiczna, stanowiąca dochód budżetu państwa. Wymierzając karę Sąd miał na uwadze niski stopień społecznej szkodliwości przestępstwa, jakiego dopuściła się oskarżona, wyrażający się nieznacznym rozmiarze szkody spowodowanej przestępstwem. Kwota uszczuplonej należności publicznej była kwotą stanowiącą tzw. „małą wartość”. Sąd jest jednocześnie przekonany, że wymierzona kara realizuje dyrektywy zarówno indywidualne jak i ogólnoprewencyjne, należycie kształtując świadomość prawną zarówno sprawcy jak i całego społeczeństwa, stanowiąc bodziec do respektowania podstawowych reguł porządku prawnego i chronionych przez prawo wartości.

Sąd w pkt II wyroku na mocy art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. - Prawo o adwokaturze oraz na podstawie § 2 ust. 3, § 14 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu, zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. kwotę 360 zł plus VAT tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu.

O kosztach Sąd orzekł stosownie do art. 627 k.p.k. w zw. z art. 113 § 1 k.k.s. Sąd obciążył oskarżoną opłatą w wysokości 300 zł oraz pozostałymi kosztami postępowania w kwocie 20 zł. Oskarżona prowadzi działalność gospodarczą, posiada zatem możliwości zarobkowe.

Mając na uwadze powyższe – Sąd orzekł jak w wyroku.