Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 02 kwietnia 2015 roku

Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie V Wydział Karny

w składzie:

Przewodnicząca SSR Anna Walenciak

Protokolant Kinga Koperska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 02 kwietnia 2015 roku sprawy:

1)  A. S. (1) s. S. i C. z domu R., ur. (...) w N.

obwinionego o to, że:

w dniu 29 sierpnia 2014r. tj. 7 dni od daty otrzymania ostatniego pisma wysłanego na adres zameldowania, będąc właścicielem samochodu marki M. o nr rej. (...), wbrew obowiązkowi na żądanie Straży Miejskiej nie wskazał komu powierzył pojazd do kierowania łub używania w dniu 21 marca 2014r. ok. godz. 09.50,

tj. za wykroczenie z art. 96 § 3 K.W. w zw. z art. 78 ust. 4 Ustawy z dnia 20.06.97 Prawo o ruchu drogowym Dz. U. nr 108 poz. 908 z późn. zm,

2)  S. S. s. J. i M. z domu L., ur. (...) w P.

obwinionego o to, że:

w dniu 29 sierpnia 2014r. tj. 7 dni od daty otrzymania ostatniego pisma wysłanego na adres zameldowania, będąc właścicielem samochodu marki M. o nr rej. (...), wbrew obowiązkowi na żądanie Straży Miejskiej nie wskazał komu powierzył pojazd do kierowania łub używania w dniu 21 marca 2014r. ok. godz. 09.50,

tj. za wykroczenie z art. 96 § 3 K.W. w zw. z art. 78 ust. 4 Ustawy z dnia 20.06.97 Prawo o ruchu drogowym Dz. U. nr 108 poz. 908 z późn. zm,

orzeka:

I.  obwinionego A. S. (1) uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 96 § 3 kw wymierza mu karę grzywny w wysokości 100 ( sto) złotych,

II.  obwinionego S. S. uznaje za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na podstawie art. 96 § 3 kw wymierza mu karę grzywnę w wysokości 100 ( sto) złotych,

III.  zasądza od obwinionych na rzecz Skarbu Państwa kwotę po 30 (trzydzieści) złotych tytułem opłaty oraz kwotę po 100 (sto) złotych tytułem zryczałtowanych kosztów postępowania.

Sygn. akt V W 6242/14

UZASADNIENIE

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 21 marca 2014 r. ok. godz. 9.50 na ul. (...) v/v nr 15 w W. strażnik miejski ujawnił wykroczenie drogowe polegające na niezastosowaniu się do znaku drogowego B-36 z tabliczką T-24 przez kierującego pojazdem marki M. o nr rej. (...).

Pismami z dnia 12 kwietnia 2014 r. Straż Miejska m. st. W. III Oddział (...) wezwała współwłaścicieli pojazdu A. S. (1) i S. S., do udzielenia odpowiedzi na pytanie odnoszące się do osoby kierującej w dniu 21 marca 2014 r. ok. godz. 9.50 pojazdem marki M. o nr rej. (...), w szczególności poprzez złożenie oświadczenia, czy pojazd prowadzili osobiście, ewentualnego wskazania osoby, której powierzyli pojazd do kierowania lub używania. Powyższe pisma zostały doręczone w dniu 17 kwietnia 2014 r.

A. S. (1) i S. S. pismem datowanym na dzień 19 maja 2014 r. (k. 20) skierowali do Straży Miejskiej wystąpienie, w którym nie wskazali Straży Miejskiej m. st. W. III Oddział (...) osoby, której powierzyli należący do nich pojazd marki M. o nr rej. (...) do kierowania lub używania w dniu 21 marca 2014 r. ok. godz. 9.50. W niniejszym pismie oświadczyli że w przypadku, gdy są traktowani jako osoby podejrzane – wówczas chcą skorzystać z przysługującego im prawa do odmowy składania wyjaśnień w niniejszej sprawie, w tym także dotyczących wskazania osoby, której użyczyli pojazd. W przypadku zaś, gdy są traktowani jako świadkowie – wówczas chcą skorzystać z przysługującego im prawa do uchylenia się od odpowiedzi na pytanie dotyczące wskazania osoby, której użyczyli pojazd, gdyż udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić ich na odpowiedzialność za przestępstwo fałszywego oskarżenia z art. 234 kk z winy umyślnej w zamiarze ewentualnym, albowiem nie będąc pewnymi osoby, mogliby oni wskazać osobę niewinną. Odmawiając odpowiedzi na zadane im przez Straż Miejską pytanie, powołali się również na przepisy art. 182 kpk i 41 § 1 kpow, wskazując, iż odpowiedź na pytanie mogłaby obciążyć osobę im najbliższą. W niniejszym piśmie złożyli również zapytanie dotyczące podmiotu, który opracował wzór wezwania i formularzy, które otrzymali od Straży Miejskiej oraz zapytanie dotyczące przychodu Straży Miejskiej w 2013 roku z tytułu nałożonych mandatów i grzywien.

W odpowiedzi na powyższe pismo A. S. (1) i S. S., które Straż Miejska m. st. W. III Oddział (...) przekazała Straży Miejskiej m. st. W., komendant Straży Miejskiej m. st. W. Z. L. oświadczył, iż Straż Miejska działając zgodnie z prawem i w granicach prawa nie ma obowiązku odpowiadania na „quizy” wysłane pod jej adresem przez właścicieli pojazdów. Wskazał również, iż odpowiedź na wyrażone w piśmie wątpliwości znaleźć można na stronie internetowej Straży Miejskiej m. st. W.. W powyższym piśmie znalazło się również oświadczenie, iż w przypadku nieskorzystania przez właścicieli pojazdu z rozwiązań ułatwiających procedurę, które zaproponowane zostały w wezwaniu z dnia 12 kwietnia 2014 r., akta postępowania przekazane zostaną do Komendy Rejonowej Policji, właściwej dla ich miejsca zamieszkania, celem dalszego prowadzenia sprawy.

Straż Miejska m. st. W. III Oddział (...) pismem z dnia 19 sierpnia 2014 r. ponownie wezwała A. S. (1) i S. S. (w przypadku, gdyby oni użytkowali pojazd marki M. o nr rej. (...) w dniu 21 marca 2014 r. ok. godz. 9.50), do osobistego stawiennictwa do Referatu Oskarżycieli Publicznych III Oddziału Terenowego Straży Miejskiej m. st. W. przy ul. (...) lok. 7 w W. w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma w celu złożenia wyjaśnień w powyższej sprawie. W przypadku zaś, gdyby pojazd został powierzony, zostali oni wezwani do podania danych osobowych kierowcy, który pojazd użytkował we wskazanym dniu i przesłania ich w terminie 7 dni na adres Straży Miejskiej m. st. W. III Oddział (...). Powyższe pisma zostały doręczone w dniu 22 sierpnia 2014 r.

Pomimo obowiązku w terminie 7 dni od otrzymania powyższego pisma, tj. do dnia 29 sierpnia 2014 r., A. S. (1) i S. S. wbrew obowiązkowi na żądanie Straży Miejskiej nie wskazali osoby, której powierzyli do kierowania lub używania w dniu 21 marca 2014 r. ok. godz. 9.50 pojazd marki M. o nr rej. (...), którego byli współwłaścicielami.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: częściowych wyjaśnień obwinionego A. S. (1) /k. 59/, częściowych wyjaśnień obwinionego S. S. /k. 59-60/, notatki urzędowej /k. 16/, dokumentacji fotograficznej /k. 17/, wezwań i zwrotnych potwierdzeń odbioru /k. 3, 4, 18-19, 22, 24, 25/, pism obwinionych /k. 20/ oraz pism /k. 21, 23/.

Obwiniony A. S. (1) /k. 59/ składając wyjaśnienia przed Sądem oświadczył, iż jest niewinny. Jednocześnie złożył on wniosek o umorzenie postępowania w niniejszej sprawie. Obwiniony A. S. (1) w złożonych wyjaśnieniach potwierdził, iż otrzymał wezwanie od Straży Miejskiej. Jednocześnie obwiniony skorzystał z przysługującego mu prawa do odmowy odpowiedzi na zadawane mu pytania. Oświadczył on przy tym, iż samochód jest wspólną własnością jego i jego ojca.

A. S. (1) ma 39 lat. Jest kawalerem, nie ma dzieci. Z zawodu jest nauczycielem. Obecnie nie ma stałej pracy, utrzymuje się z prac dorywczych, z których uzyskuje niewielkie wynagrodzenie. Nie był karany. Nie był leczony psychiatrycznie ani odwykowo /k. 58-59 wyjaśnienia obwinionego A. S. (1) /

Obwiniony S. S. /k. 59-60/ przed Sądem nie przyznał się do popełnienia zarzucanego mu czynu. W złożonych wyjaśnieniach, odnosząc się do okazanych mu pism (k. 18, 19, 22) oświadczył, iż widnieją na nich jego podpisy oraz że otrzymał pismo ze Straży Miejskiej. Obwiniony potwierdził również, iż na zwrotnym potwierdzeniu odbioru (k. 25) widnieje podpis jego syna oraz że syn przekazał mu powyższe pismo z k. 24. S. S. wskazał również, iż współwłaścicielami pojazdu jest on sam oraz jego syn. Oświadczył on również, że nie był w stanie odpowiedzieć na zadane mu pytanie komu był powierzony pojazd, dlatego nie udzielił na nie informacji. Wskazał bowiem, iż nie wiedział kto użytkował samochód. W toku postępowania sądowego skorzystał z uprawnienia do odmowy odpowiedzi na zadawane mu w sprawie pytania.

S. S. ma 65 lat. Jest rozwiedziony, nie ma małoletnich dzieci. Posiada wykształcenie podstawowe. Utrzymuje się z emerytury w wysokości 1600 złotych. Nie był karany. Nie był leczony psychiatrycznie ani odwykowo /k. 58 wyjaśnienia obwinionego S. S. /

Sąd zważył, co następuje:

Uwzględniając przeprowadzone i ujawnione w sprawie dowody, Sąd stwierdził, że wykazały ona sprawstwo i winę A. S. (1) i S. S. w popełnieniu zarzucanych im wykroczeń z art. 96 § 3 kw.

Sąd ustalając stan faktyczny, oparł się na materiale w postaci: dokumentacji fotograficznej /k. 17/, wezwań i zwrotnych potwierdzeń odbioru /k. 3, 4, 18-19, 22, 24, 25/, pism obwinionych /k. 20/ oraz pism /k. 21, 23/, notatki urzędowej /k. 16/, które zostały ujawnione na rozprawie, stwierdzając brak podstaw do kwestionowania wartości dowodowej tych dokumentów, w tym co do pism, stwierdzając, że dowodzą one treści oświadczeń złożonych przez osoby w pismach tych wskazane.

Ustalając stan faktyczny w niniejszej sprawie, Sąd uwzględnił także wyjaśnienia obwinionych A. S. (1) i S. S..

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom A. S. (1) w zakresie, w jakim potwierdził on, iż na zwrotnym potwierdzeniu odbioru widnieje podpis jego ojca oraz w zakresie, w jakim potwierdził on, iż jego ojciec przekazał mu wezwanie od Straży Miejskiej.

Sąd dał wiarę wyjaśnieniom S. S. w zakresie w jakim, odnosząc się do okazanych mu zwrotnych potwierdzeń odbioru pism i pism potwierdził, iż widnieją na nich jego podpisy oraz, że otrzymał pismo ze (...). Wiarygodna była również ta część wyjaśnień S. S., w której obwiniony potwierdził, iż na zwrotnym potwierdzeniu odbioru (k. 25) widnieje podpis jego syna oraz że syn przekazał mu powyższe pismo z k. 24.

Za wiarygodną Sad uznał także tę część wyjaśnień obwinionych, w których potwierdzili oni, iż samochód marki M. o nr rej. (...) jest ich wspólną własnością.

Powyższe okoliczności są zgodne z dołączonymi do akt sprawy dowodami z dokumentów w postaci: wezwań i zwrotnych potwierdzeń odbioru przesyłek ze Straży Miejskiej, są one również logiczne oraz zgodne z zasadami doświadczenia życiowego.

Sąd uznał za niewiarygodne wyjaśnienia obwinionych, w zakresie nieprzyznania się ich do winy. W tym zakresie Sąd uznał wyjaśnienia obwinionych za realizację linii obrony mającej na celu uniknięcie odpowiedzialności za wykroczenie, w częściowo za wyraz braku dostatecznej refleksji nad zakresem obowiązku ciążącego na właścicielu pojazdu z mocy art. 96 § 3 kw.

Obwinionym A. S. (1) i S. S. zarzucone zostało popełnienie wykroczeń z art. 96 § 3 Kodeksu Wykroczeń.

Zgodnie z art. 96 § 3 kw, karze grzywny podlega ten, kto wbrew obowiązkowi nie wskaże na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie. Wykroczenie określone w art. 96 § 3 kw ma na celu m.in. ustalenie kierującego pojazdem w razie popełnienia przestępstwa lub popełnienia wykroczenia z udziałem tego pojazdu. Przepis ten odnosi się wprost do obowiązku wynikającego z art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym, zgodnie z którym właściciel lub posiadacz pojazdu jest obowiązany wskazać na żądanie uprawnionego organu, komu powierzył pojazd do kierowania lub używania w oznaczonym czasie, chyba że pojazd został użyty wbrew jego woli i wiedzy przez nieznaną osobę, czemu nie mógł zapobiec.

W niniejszej sprawie brak jest okoliczności, które powodowałyby możliwość uznania braku zawinienia po stronie obwinionych, w związku z niewskazaniem wbrew obowiązkowi na żądanie Straży Miejskiej komu obwinieni powierzyli pojazd marki M. o nr rej. (...) do kierowania lub używania w dniu 21 marca 2014 r. ok. godz. 9.50.

Wskazanie przez obwinionych w skierowanych do Straży Miejskiej pismach oraz w złożonych przed Sądem wyjaśnieniach obwinionego S. S., że nie byli w stanie ustalić osoby, której powierzyli pojazd, a udzielenie odpowiedzi mogłoby narazić ich na odpowiedzialność za przestępstwo fałszywego oskarżenia lub też obciążyć osobę im najbliższą, nie powoduje braku wyczerpania znamion z art. 96 § 3 kw. Niewskazaniem osoby, której powierzony został pojazd do kierowania lub używania poprzez udzielenie odpowiedzi negatywnej będzie bowiem zarówno niewskazanie tej osoby, jak i stwierdzenie zobowiązanego, że nie wie on, w czyjej dyspozycji pozostawał pojazd w czasie zdarzenia (cyt.: R.A. S., Wykroczenia drogowe. Komentarz, W. K. 2011).

Zgodnie z art. 1 § 2 kw nie popełnia wykroczenia sprawca czynu zabronionego, jeżeli nie można mu przypisać winy w czasie czynu. Zgodnie zaś z art. 6 § 1 kw wykroczenie umyślne zachodzi wtedy, gdy sprawca ma zamiar popełnienia czynu zabronionego, to jest chce go popełnić albo przewidując możliwość jego popełnienia na to się godzi.

W przedmiotowej sprawie na obwinionych, jako współwłaścicielach pojazdu, ciążył obowiązek w zakresie uregulowanym w art. 96 § 3 kw i w art. 78 ust. 4 ustawy Prawo o ruchu drogowym takiego postępowania, by jako współwłaściciele pojazdu, mogli zgodnie z ustawą zrealizować obowiązek udzielenia informacji organowi. Oznacza to, że osoba zobowiązana wobec organu ma obowiązek posiadania danych na temat tego, kto użytkował jej pojazd (pojazd znajdujący się w jej posiadaniu) i czynić to może w sposób dla siebie dogodny i przez siebie obrany, np. poprzez zwykłe – zapamiętywanie tych faktów, bądź jeśli osoba nie przechowuje w pamięci takich danych np. poprzez powierzenie ewidencjonowania takich zdarzeń innym osobom – tak by zgodnie z ustawą efektywnie wywiązać się z obowiązku wobec organu, w sytuacji zwrócenia się o takie dane przez organ zgodnie z art. 96 § 3 kw. Właściciel, posiadacz pojazdu, który podaje, że nie może, lub nie jest w stanie pamiętać, kto prowadził pojazd, a jednocześnie nie zabezpiecza sobie danych na temat tego komu powierzył pojazd, tym samym biorąc pod uwagę istnienie ustawowego obowiązku określonego w art. 96 § 3 kw, przewidując możliwość popełnienia tego wykroczenia, godzi się na to.

Wskazać należy przy tym, iż ewentualnej niechęci obwinionych do wskazania osoby bliskiej jako użytkownika/posiadacza pojazdu w oznaczonym czasie, nie można traktować jako okoliczności powodującej brak wyczerpania znamion czynu zabronionego. Obwinieni nie występowali bowiem wobec Straży Miejskiej jako świadkowie mający wskazać kto popełnił przestępstwo bądź wykroczenie, lecz jako obywatele, będący współwłaścicielami pojazdu, zobowiązani wobec uprawnionego organu do udzielania informacji – komu jako współwłaściciele powierzyli pojazd.

Zgodnie ze znowelizowanym w 2010 r. art. 17 § 3 kpw i art. 129 ustawy Prawo o ruchu drogowym straże miejskie posiadają uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach dotyczących art. 96 § 3 kw. Mogą one zatem żądać od właściciela lub posiadacza pojazdu wskazania komu powierzyli pojazd do kierowania lub używania w określonym czasie. Stanowisko to jest zgodne również z orzecznictwem Sądu Najwyższego. W postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 2 kwietnia 2014 r. sygn. akt V KK 378/13, wskazano, iż (...) gminnej (miejskiej) przysługują uprawnienia oskarżyciela publicznego w sprawach o wykroczenie z art. 96 § 3 k.w., popełnione od dnia 31 grudnia 2010 r., jeśli w zakresie swojego działania, w tym w trakcie prowadzonych czynności wyjaśniających ujawniły to wykroczenie i wystąpiły z wnioskiem o ukaranie za owo wykroczenie.” Podobny pogląd Sąd Najwyższy wyjawił również w Uchwale 7 sędziów – zasada prawna z dnia 30 września 2014 r., sygn. akt I KZP 16/14. Sąd w niniejszej sprawie podziela ten pogląd.

Mając na uwadze powyższe, Sąd uznał obwinionych za winnych popełnienia zarzucanych im czynów, wyczerpujących znamiona wykroczenia z art. 96 § 3 kw w zw. z art. 78 ust. 4 Ustawy z dnia 20.06.97 Prawo o ruchu drogowym.

W chwili popełnienia czynów obwinieni byli osobami dojrzałymi życiowo, w pełni poczytalnymi, nie zachodziła żadna okoliczność wyłączająca winę obwinionych.

Dokonując wymiaru kary, Sąd kierował się dyrektywami wymiaru kary z art. 33 kw. Sąd brał zatem pod uwagę stopień społecznej szkodliwości czynów i cele kary w zakresie społecznego oddziaływania, a także cele zapobiegawcze i wychowawcze. Wykroczenie wskazane w art. 96 § 3 kw zagrożone jest karą grzywny. Sąd ocenił, że orzeczone wobec obwinionych kary grzywny w wysokości po 100 zł są adekwatne do przeciętnego stopnia społecznej szkodliwości czynów obwinionych oraz że będą dostatecznie dolegliwe, biorąc pod uwagę zdolności zarobkowe obwinionych i ich sytuację zawodową (obwiniony S. S. utrzymuje się z emerytury, natomiast A. S. (1) utrzymuje się z prac dorywczych). Poprzez orzeczenie względem obwinionych wskazanych kar grzywny, w ocenie Sądu zrealizowane zostaną cele prewencji indywidualnej, które mają za zadanie przede wszystkim przeciwdziałanie tego typu zachowaniom w przyszłości, jak i prewencji generalnej, której zadaniem jest kształtowanie świadomości prawnej społeczeństwa i utrwalanie prawidłowych postaw wobec prawa.

Orzeczenie o zryczałtowanych wydatkach postępowania oraz o opłacie Sąd wydał na podstawie art. 118 § 1 kpw w zw. z § 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 10 października 2001 r. w sprawie wysokości zryczałtowanych wydatków postępowania oraz wysokości opłaty za wniesienie wniosku o wznowienie postępowania w sprawach o wykroczenia i art. 119 kpw w zw. z art. 3 ust. 1 i art. 21 pkt 2 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 r. o opłatach w sprawach karnych. Sąd zasądził od obwinionych na rzecz Skarbu Państwa zryczałtowane koszty postępowania w wysokości po 100 zł i wymierzył im opłatę w wysokości po 30 zł.