Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 06 maja 2015r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 06 maja 2015r. w O.

sprawy z odwołania S. N.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o prawo do emerytury

na skutek odwołania S. N.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 27.02.2015r. znak (...)

orzeka:

oddala odwołanie.

UZASADNIENIE

W piśmie z dnia 17.03.2015r. S. N. wniósł odwołanie od decyzji ZUS z dnia 27.02.2015r., odmawiającej mu prawa do emerytury kolejowej. W uzasadnieniu wskazał, że spełnia warunki do przyznania prawa do emerytury, gdyż do 31.12.2008r. powinien był osiągnąć odpowiedni staż pracy, zaś przesłankę osiągnięcia wieku emerytalnego 60 lat może spełnić po 31.12.2008r. Wniósł o przyznanie mu prawa do emerytury kolejowej.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Wskazał, iż S. N. nie spełnia przesłanek do uzyskania prawa do emerytury kolejowej przewidzianych w art. 40 i art. 50 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, gdyż nie posiada wymaganego wieku emerytalnego, bowiem jako osoba urodzona w dniu (...) wiek 60 lat osiągnął już po dacie 31.12.2008r.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

S. N. w niniejszym postępowaniu, kwestionując decyzję ZUS z dnia 27.02.2015r. domagał się przyznania mu prawa do emerytury kolejowej. Wynika to z treści odwołania oraz oświadczenia odwołującego złożonego na rozprawie w dniu 06.05.2015r.

Zgodnie z art. 477 ⁹ § 1 kpc i utrwalonym stanowiskiem orzeczniczym zakres i przedmiot rozpoznania Sądu wyznacza treść zaskarżonej decyzji organu rentowego. Jak wynika z orzecznictwa Sądu Najwyższego, w postępowaniu w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych niedopuszczalne jest merytoryczne rozpoznanie żądań, które wykraczają poza podstawę faktyczną zaskarżonej odwołaniem decyzji (wyrok SN z 29 września 2000r., II UKN 759/99, Pal. 2002, nr 11–12, s. 199). Postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, zgodnie z art. 476 § 2 kpc, wszczynane jest w rezultacie odwołania od decyzji ZUS, ma charakter stricte odwoławczy i dotyczy weryfikacji i oceny zgodności z prawem decyzji wydanej przez ZUS. Przedmiot sporu jest tu określony tylko ramami zaskarżonej decyzji.

W wyroku z dnia 6 września 2000r. (II UKN 685/99) Sąd Najwyższy uznał, że w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot żądania jest określony treścią decyzji organu rentowego, od której odwołanie wszczyna postępowanie przed sądem pracy i ubezpieczeń społecznych. Podobnie w postanowieniu z dnia 13 maja 1999r. (II UZ 52/99) Sąd Najwyższy stwierdził, że w sprawie z odwołania od decyzji organu rentowego, jej treść wyznacza przedmiot i zakres rozpoznania oraz orzeczenia sądu pracy i ubezpieczeń społecznych.

W związku z powyższym, skoro zaskarżona decyzja z 27.02.2015r. odmawia S. N. prawa do emerytury kolejowej, to zadaniem Sądu w niniejszej sprawie mogło być tylko zbadanie, czy odwołujący spełnia warunki do przyznania emerytury kolejowej.

Należy wskazać, iż z nadesłanych przez ZUS akt dotyczących S. N. wynika, iż odwołujący w dniu 17.11.2011r. składał pisemny wniosek o emeryturę. Po jego rozpoznaniu organ rentowy w dniu 08.12.2014r. wydał decyzję, odmawiając mu prawa do emerytury określonej w art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. S. N. w sprawie IIIU 15/15 wniósł odwołanie od tej decyzji, lecz na rozprawie w dniu 28.01.2015r. cofnął odwołanie i do protokołu złożył wniosek o przyznanie emerytury kolejowej. W konsekwencji Sąd Okręgowy w Ostrołęce w sprawie IIIU15/15 umorzył postępowanie i wniosek S. N. o emeryturę kolejową przekazał do ZUS. Obecnie zaskarżona decyzja z dnia 27.02.2015r. została wydana w rozpoznaniu w/w wniosku S. N.. Sąd obecnie nie może więc badać uprawnień odwołującego do emerytury określonej w art. 184.

W ocenie Sądu odwołanie od decyzji z dnia 27.02.2015r. jest niezasadne.

Odwołujący domagał się przyznania emerytury kolejowej. Warunki do przyznania tego rodzaju emerytury wskazują przepisy art. 40 i 50 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.

Przepis art. 40 stanowi, że kolejowa emerytura przysługuje pracownikowi kolejowemu urodzonemu przed dniem 1 stycznia 1949r., który spełnia łącznie następujące warunki:

1) osiągnął wiek emerytalny wynoszący dla kobiet 55 lat, mężczyzn 60 lat;

2) ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety i 25 lat dla mężczyzny, w tym co najmniej 15 lat zatrudnienia na kolei, łącznie z okresami równorzędnymi i zaliczalnymi do okresów zatrudnienia na kolei, o których mowa w art. 44-45.

Przepis ten, samodzielnie rozpatrywany, jest adresowany do osób urodzonych przed dniem 1.01.1949r., a ponieważ S. N. urodził się w roku 1954, nie spełnia warunków do przyznania emerytury przyznawanej tylko w oparciu o ten przepis.

Do grupy wiekowej odwołującego adresowany jest natomiast przepis art. 50 w/w ustawy. W ust. 1 stanowi on, że prawo do emerytury kolejowej, o której mowa w art. 40, przysługuje pracownikom kolejowym urodzonym po dniu 31 grudnia 1948r., a przed dniem 1 stycznia 1969r., jeżeli spełniają łącznie następujące warunki:

1) nie przystąpili do otwartego funduszu emerytalnego albo złożyli wniosek o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem Zakładu, na dochody budżetu państwa;

2) warunki do uzyskania emerytury określone w tym przepisie spełnią do dnia 31 grudnia 2008r.

W ocenie Sądu Stanisław N., aby uzyskać emeryturę określoną w art. 50 w zw. z art. 40 musiałby wiek 60 lat ukończyć do dnia 31.12.2008r., a osiągnął go w 2014r.

Odwołujący uważał, że nie musi mieć ukończonych 60 lat życia w dacie 31.12.2008r., a ważny jest tylko staż pracy osiągnięty na tę datę. Taka koncepcja zdaniem Sądu jest sprzeczna z literalnym brzmieniem przepisu art. 50, który mówi o spełnieniu warunków do emerytury do dnia 31.12.2008r., chodzi więc o wszystkie warunki, w tym wiekowe.

Zauważyć należy, że przepis art. 50 był poddany kontroli pod kątem zgodności z Konstytucją. Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 22 czerwca 1999r., K. 5/99 (OTK 1999, Nr 5, poz. 100) stwierdził, że artykuł 1 ust. 2, art. 50 ust. 1 pkt 2 oraz art. 195 pkt 7 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych są zgodne z art. 2 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W uzasadnieniu orzeczenia Trybunał podkreślił, że ustawa z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych nie narusza ani praw nabytych w drodze skonkretyzowanych decyzji przyznających świadczenia, ani praw nabytych in abstracto, ani też ekspektatyw maksymalnie ukształtowanych. Ustawa dotyka jedynie ekspektatyw, które nie mają charakteru maksymalnie ukształtowanego, a więc takich, które zgodnie z dotychczasowym orzecznictwem Trybunału Konstytucyjnego nie zostały objęte ochroną konstytucyjną.

Na konieczność spełnienia warunku osiągnięcia wieku 60 lat do 31.12.2008r. zwraca też uwagę orzecznictwo sądowe. Przykładowo Sąd Apelacyjny w Białymstoku w wyroku z dnia 27.11.2013r. (III AUa 596/13, LEX nr 1402828) wskazał, iż stwierdzenie zgodności z Konstytucją treści art. 50 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyklucza możliwość przyznania emerytury pracownikowi kolejowemu, który do dnia 31.12.2008r. nie ukończył określonego przepisem wieku 60 lat w stosunku do mężczyzn i 55 lat w stosunku do kobiet. Wyrok ten zapadł na tle stanu faktycznego tożsamego z tym, jaki występuje w niniejszej sprawie.

Zastosowania nie znajdzie zaś orzecznictwo powoływane przez S. N. w odwołaniu. Dotyczy ono bowiem innych stanów faktycznych i innych przepisów. Odwołujący powołuje się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 maja 2011r. (II PK 282/10), ale on dotyczy emerytury z art. 184 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z art. 40 tej ustawy. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 lipca 2007r. (II UK 285/06) dotyczy zaś innego problemu prawnego.

Mając na uwadze całokształt w/w okoliczności i rozważań Sąd uznał, że S. N. nie spełnia przesłanek do przyznania mu prawa do emerytury kolejowej, dlatego jego odwołanie od decyzji z dnia 27.02.2015r. zostało oddalone w oparciu o art. 477 ¹⁴§1 kpc.