Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt I BP 2/10
POSTANOWIENIE
Dnia 12 maja 2010 r.
Sąd Najwyższy w składzie :
SSN Małgorzata Gersdorf
w sprawie z powództwa B. K.
przeciwko M. M. - Gospodarstwu Ogrodniczemu Zakładowi "P." w P.
o zapłatę odszkodowania,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń
Społecznych i Spraw Publicznych w dniu 12 maja 2010 r.,
skargi powódki o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia -
wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w K.
z dnia 24 czerwca 2008 r.,
odmawia przyjęcia skargi do rozpoznania.
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 31 stycznia 2008 r., Sąd Rejonowy w P. zasądził na rzecz
powódki odszkodowanie w związku z niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy
o pracę bez wypowiedzenia bez winy pracownika, tj. rozwiązaniem
przedwczesnym.
Apelację od tego wyroku wniósł pozwany pracodawca, dowodząc, że złożył
skutecznie oświadczenie woli po upływie okresu ochronnego, o którym mowa w art.
53 § 1 ust. 1 k.p. Pozwany pracodawca wskazał, że data rozwiązania stosunku
pracy jest data zapoznania się pracownika z pismem zawierającym przedmiotowe
oświadczenie woli (art. 61 k.c.).
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy w K. podzielił argumenty apelującego i wyrokiem
z dnia 24 czerwca 2008 r., powództwo oddalił.
2
Powódka wniosła skargę o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego wyroku SO w K. z dnia 24 czerwca 2008 r. zaskarżając wyrok w
całości.
W skardze podkreślono, że wyrok Sądu Okręgowego jest wadliwy.
Oczywista wadliwość dotyczy – zdaniem skarżącego – mylnego zastosowania art.
61 k.c. w zw. z art. 300 k.p. i art. 53§1 pkt 1 k.p.; art. 99 k.c. i art. 104 k.c.
Powódka wskazała, że poniosła szkodę wobec niezasądzenia na jej rzecz
odszkodowania.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Sprawa rozpatrywana jest z uwzględnieniem przepisów dotyczących nie
skargi kasacyjnej, lecz skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem
prawomocnego orzeczenia. Skarga taka jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia
szczególnego rodzaju. Jest środkiem prawnym służącym nie wzruszeniu
prawomocnego orzeczenia, lecz kontroli legalności zaskarżonego orzeczenia w
związku z możliwością ubiegania się o przyznanie od Państwa (Skarbu Państwa)
odszkodowania za szkodę wyrządzona wydaniem prawomocnego orzeczenia (art.
4171
§ 2 k.c.).
Istnieją pewne analogie między tą skargą a skargą kasacyjną. Przede
wszystkim obie skargi są instrumentem kontroli legalności orzeczeń. Jednakże
skargi te nie są tożsame. Skarga, o której mowa w art. 4241
k.p.c. wymaga oceny,
że kwestionowane orzeczenie jest niezgodne z prawem. Natomiast skarga
kasacyjna może wynikać tylko z zarzutu naruszenia prawa.
Orzeczenie niezgodne z prawem – w rozumieniu art. 4241
k.p.c. w związku z
art. 4171
§ 2 k.c. – to orzeczenie nie tylko naruszające prawo, ale orzeczenie, które
jest sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej wykładni przepisami i z
ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo zostało wydane w wyniku
szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego zastosowania prawa, które
jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej. A zatem stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia to nie tylko stwierdzenie jego
obiektywnej bezprawności, lecz dodatkowo konieczność dokonania oceny, że
3
orzeczenie to jest niewątpliwie sprzeczne z zasadniczymi i niepodlegającymi różnej
wykładni przepisami, z ogólnie przyjętymi standardami rozstrzygnięć albo zostało
wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni lub niewłaściwego
zastosowania prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej analizy prawniczej
(wyrok Sądu Najwyższego z 24 lipca 2006 r., I BP 1/06).
Dla uzasadnienia rozstrzygnięcia zapadłego w niniejszej sprawie kwestią
kluczową jest ustalenie daty rozwiązanie stosunku pracy w trybie
natychmiastowym bez winy pracownika. Jest oczywistym, że data ta nie może
wyprzedzać dojścia do wiadomości pracownika oświadczenia woli pracodawcy o
rozwiązaniu stosunku pracy. Taka teza nie może być kwestionowana. A zatem jej
zanegowanie w skardze wymaga oceny, że skarga jest oczywiście bezzasadna.
Stąd orzeczenie Sądu Okręgowego jest prawidłowe i nie przeczy wskazanym w
skardze przepisom. Co więcej orzeczenie to wynika z powszechnie przyjętych
rozwiązań prawnych dotyczących składania oświadczeń woli i ugruntowanej w
nauce polskiej teorii doręczenia oświadczenia woli jego adresatowi.
Zgodnie z art. 424 9
k.p.c. Sąd Najwyższy odmawia przyjęcie do rozpoznania
skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia jeśli
skarga jest oczywiście bezzasadna. Oceny, czy skarga jest „oczywiście
bezzasadna", należy dokonywać w powiązaniu z pojęciem „niezgodności
orzeczenia z prawem", skoro jest ono elementem konstrukcyjnym skargi (art. 4245
§ 1 pkt 3 i 6 k.p.c.). Orzeczenie niezgodne z prawem - w rozumieniu art. 4241
k.p.c.
w związku z art. 4171
§ 2 k.c. - to orzeczenie, które jest sprzeczne z zasadniczymi i
niepodlegającymi różnej wykładni przepisami i z ogólnie przyjętymi standardami
rozstrzygnięć albo zostało wydane w wyniku szczególnie rażąco błędnej wykładni
lub niewłaściwego zastosowania prawa, które jest oczywiste i nie wymaga głębszej
analizy prawniczej. Takie definiowanie pojęcia „orzeczenie niezgodne z prawem"
wynika ze specyfiki władzy sądowniczej oraz jej ustroju i w konsekwencji
konieczności formułowania autonomicznej, swoistej definicji bezprawności jako
przesłanki odpowiedzialności państwa za szkodę wyrządzoną orzeczeniem
sądowym. W orzecznictwie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości podkreśla
się, że szczególne funkcje wypełniane w państwie przez sądy oraz zasada
pewności prawa powodują, że państwo może ponieść odpowiedzialność za szkodę
4
wyrządzoną orzeczeniem sądowym tylko wtedy, gdy sąd naruszył prawo w sposób
oczywisty, w przypadku bowiem wykonywania władzy dyskrecjonalnej niezbędny
jest pewien margines błędu, którego popełnienie nie może rodzić odpowiedzialności
odszkodowawczej państwa (wyrok ETS z dnia 30 września 2003 r., w sprawie C-
224/01, Gerhard Koebler przeciwko Austrii). Również Trybunał Konstytucyjny w
wyroku z 4 grudnia 2001 r., SK 18/00 (OTK 2001 nr 8, poz. 256), zwrócił uwagę, że
stan prawny wynikający z wykładni art. 77 ust. 1 Konstytucji nie może być
rozumiany jako stworzenie podstawy prawnej do dochodzenia roszczeń
odszkodowawczych w odniesieniu do każdego wadliwego orzeczenia sądowego
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z 14 kwietnia 2008 r., II BP 62/07,
niepublikowane). Przyjąć zatem należy, że bezzasadność skargi jest oczywista, gdy
już z jej treści, bez głębszej analizy i jurydycznych dociekań, wynika, że nie
zostałaby uwzględniona, czyli Sąd Najwyższy oddaliłby ją (por. postanowienie SN z
dnia 26 sierpnia 2008 r. III BP 3/08 - OSNP 2010/1-2/13).
Niewątpliwie ad casum w dacie otrzymania pisma (co nie jest sporne między
stronami) powódka otrzymała oświadczenie woli o rozwiązaniu stosunku pracy,
dopiero w tej dacie mogła się z nim zapoznać i z tą data stosunek pracy uległ
rozwiązaniu. Oznacza to, iż rozstrzygnięcie Sądu Okręgowego jest trafne, nie
wymaga szczególnie finezyjnych interpretacji prawa, a wynika z powszechnie
przyjętych ocen i poglądów doktryny na temat oświadczeń woli i ich składania.
Zanegowanie tez i wykładni powszechnie przyjętych przez naukę i judykaturę
powoduje - zdaniem sądu orzekającego w niniejszej sprawie - że skarga opierająca
swe wywody tylko na kwestionowaniu tych tez i interpretacji jest oczywiście
bezzasadna w rozumieniu art. 424 9
k.p.c.
Z tych względów na zasadzie art. 4249
k.p.c. orzeczono jak w sentencji.