Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV CZ 99/14
POSTANOWIENIE
.Dnia 12 lutego 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Iwona Koper (przewodniczący)
SSN Jan Górowski (sprawozdawca)
SSN Agnieszka Piotrowska
w sprawie ze skargi powoda
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
Sądu Okręgowego w L.
z dnia 9 marca 2012 r.,
w sprawie z powództwa J. D.
przeciwko Bankowi […] Spółce Akcyjnej w W. i Agencji Nieruchomości
Rolnych w W.
o solidarne zasądzenie odszkodowania, zadośćuczynienie,
po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej
w dniu 12 lutego 2015 r.,
zażalenia powoda
na postanowienie Sądu Okręgowego w L.
z dnia 8 kwietnia 2014 r.,
oddala zażalenie.
2
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy w L. postanowieniem z dnia 8 kwietnia 2014 r. odrzucił skargę
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego
w L. z dnia 9 marca 2012 r., jako wniesioną z naruszeniem art. 871
§ 1 k.p.c.
W zażaleniu na to postanowienie skarżący wniósł o jego uchylenie.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Należy zauważyć, że w samej treści skargi jest zawarte na początku
stwierdzenie: „Będąc umocowanym do sporządzenia skargi o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia...", a kończy się zdaniem:
„Niniejsza skarga została sporządzona przez adwokata M. H. na podstawie
udzielonego pełnomocnictwa". Została natomiast podpisana tylko przez powoda J.
D., a nie przez jego pełnomocnika.
W związku z tym należy podnieść, że stosownie do 871
§ 1 k.p.c.,
w postępowaniu przed Sądem Najwyższym obowiązuje zastępstwo stron przez
adwokatów lub radców prawnych. Przymus adwokacko-radcowski dotyczy każdego
postępowania przed Sądem Najwyższym, a więc także zainicjowanego skargą
o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia sądu oraz
toczącego się w jego ramach postępowania zażaleniowego (por. postanowienie
Sądu Najwyższego z dnia 25 lipca 2013 r., II CZ 46/13, niepublikowane).
Sporządzenie skargi o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego wyroku
osobiście przez stronę pozbawioną zdolności postulacyjnej w świetle art. 871
k.p.c.
jest dotknięte brakiem nieusuwalnym i powoduje konieczność odrzucenia skargi
na podstawie art. 4246
§ 3 k.p.c. bez wzywania do uzupełnienia tego braku
(por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 marca 2006 r., III CZ 5/06,
niepublikowane).
Nie spełnia ustawowego wymagania związanego z przymusem adwokacko -
radcowskim "poparcie" przez profesjonalnego pełnomocnika, dla skargi wcześniej
wniesionej przez stronę nieuprawnioną do dokonania tego osobiście
(postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 24 lipca 2006 r., I BU 2/06, LEX
nr 489027 i z dnia 20 stycznia 2009 r„ II CZ 89/08, LEX nr 527186).
3
Jak już zauważono na wstępie w sprawie skargę o stwierdzenie
niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia podpisał i wniósł osobiście
skarżący J. D., a nie ustanowiony przez niego pełnomocnik. Z akt sprawy wynika,
że wnoszący skargę nie należy do kręgu podmiotów, o których mowa w art. 871
§ 2
k.p.c. Skarga wniesiona bez zachowania wymagania przewidzianego w art. 871
§ 1
k.p.c. jest zatem niedopuszczalna i jako taka podlega odrzuceniu z mocy art. 4246
§
3 k.p.c. W zażaleniu pełnomocnik skarżącego podniósł, że sporządził ją
profesjonalny pełnomocnik, który jedynie przeoczył własnoręczne złożenie podpisu
pod treścią skargi.
Brak podpisu stanowi niewątpliwie brak formalny pisma procesowego.
Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem jest pismem procesowym, stąd brak
podpisu stanowi jej brak formalny (art. 3984
§ 3 w zw. z art. 126 § 1 pkt 4 k.p.c.)
podlegający usunięciu w reżimie właściwym dla tego pisma. W sprawie nie
mieliśmy jednak do czynienia z brakiem podpisu, gdyż skarga została podpisana,
przez skarżącego osobiście. W postępowaniu przed Sądem Najwyższym
obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych (art. 871
§ 1
k.p.c.), co oznacza, że skarga kasacyjna powinna być sporządzona i podpisana
przez adwokata lub radcę prawnego. Nie dociekając, czy w sprawie skarga została
sporządzona przez adwokata, którego pełnomocnictwo do niej dołączono,
stwierdzić należy, że podpisanie skargi przez samą stronę (tu: skarżącego)
powoduje, iż podpisu tego, z uwagi na funkcje jakie pełni podpis pod pismem
procesowym, nie można uznać za nieistniejący, czy też niewywołujący skutków
prawnych (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 23 lutego 2012 r. V CZ
132/11, LEX nr 1164756). Podpis pod pismem procesowym konstytuuje to pismo
jako oznaczony dokument, identyfikuje osobę składającą zawarte w nim
oświadczenie, potwierdza stanowczość decyzji wywołania skutków złożonego
oświadczenia, wskazuje, że oświadczenie zostało zakończone. Podpis, wskazując
osobę, od której pochodzi zawarte w skardze oświadczenie, powoduje, że skarga
musi być traktowana jako złożona przez stronę osobiście. Skarga o stwierdzenie
niezgodności z prawem złożona przez stronę nie mającą zdolności
postulacyjnej przed Sądem Najwyższym, jest skargą niedopuszczalną,
podlegającą odrzuceniu a limine. W orzecznictwie Sądu Najwyższego wielokrotnie
4
wyrażono już pogląd, że sporządzenie środka odwoławczego do Sądu
Najwyższego osobiście przez stronę pozbawioną zdolności postulacyjnej jest
dotknięte brakiem nieusuwalnym skutkującym odrzuceniem środka zaskarżenia
jako niedopuszczalnego, bez wzywania od uzupełnienia tego braku i bez
możliwości jego usunięcia samodzielnie przez stronę lub jej pełnomocnika (por.
postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 lipca 2006 r., II CZ 45/06, LEX nr
1101709, a także postanowienia: z dnia 6 listopada 2008 r., III CZ 35/08, LEX nr
484724, z dnia 21 września 2011 r., I CZ 59/11, niepubl., z dnia 14 stycznia 1997 r.
I CZ 23/97, OSNC 1977, nr 6-7, poz. 77).
Poza tym zauważyć można, że skarga jest dotknięta dalszymi brakami
konstrukcyjnymi, nie podlegającymi uzupełnieniu w trybie właściwym dla
uzupełnienia braków formalnych pism procesowych. Do tej kategorii wymagań
skargi między innymi należy uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody
spowodowanej przez wydanie orzeczenia, którego dotyczy. Uwzględnienie bowiem
skargi i stwierdzenie, że prawomocne orzeczenie jest niezgodne z prawem, ma
charakter prejudykatu, gdyż stwarza możliwość dochodzenia od państwa
odszkodowania za szkodę wyrządzoną przez jego wydanie. Spełnienie tego
wymagania polega na wskazaniu rodzaju i rozmiaru szkody. Wywód ten powinien
także zawierać informację dotyczącą czasu jej powstania i określać związek
przyczynowy z wydaniem orzeczenia niezgodnego z prawem. Nie jest spełnieniem
tego wymagania odwołanie się do szkody niesprecyzowanej, hipotetycznej, czy też
mogącej powstać w przyszłości (por. postanowienia Sądu Najwyższego z dnia:
11 sierpnia 2005 r., III CNP 4/05, OSNC 2006 nr 1, poz. 16, z dnia 31 stycznia
2006 r., IV CNP 38/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 141 i z dnia 27 października
2005 r., V CNP 28/05, niepublikowane).
W skardze nie spełniono tego wymagania, gdyż brak jest
skonkretyzowanego wywodu dotyczącego szkody zawierającego wyżej wymienione
elementy. Nie uprawdopodobniono zwłaszcza związku przyczynowego pomiędzy
bankructwem powoda, a ewentualnym rodzajem i rozmiarem jego szkody.
Skoro skargę oparto na podstawie art. 4241
§ 2 k.p.c. to kolejnym elementem
konstrukcyjnym, którego skarga nie zawiera jest wykazanie, że występuje
5
wyjątkowy wypadek uzasadniający wniesienie skargi od wyroku sądu pierwszej
instancji np. obiektywna przeszkoda uniemożliwiająca wniesienie apelacji.
W tej materii konieczny jest wyczerpujący wywód prawny i należy go oprzeć
na przekonywującym uzasadnieniu (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
27 stycznia 2006 r., III CNP 23/05, OSNC 2006, nr 7-8, poz. 140).
Tymczasem skarga, choć została wniesiona od wyroku sądu pierwszej instancji, to
w większości kwestionuje inne orzeczenia i to takie, od których skarga ta nie
przysługuje.
Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 39814
w związku z art.
3941
§ 3 k.p.c. postanowił jak w sentencji.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13