Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III PK 6/15
POSTANOWIENIE
Dnia 14 maja 2015 r.
Sąd Najwyższy w składzie:
SSN Jolanta Frańczak
w sprawie z powództwa W. O.
przeciwko Bankowi S.A. w W.
o odszkodowanie za nieuzasadnione i niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy
o pracę,
na posiedzeniu niejawnym w Izbie Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw
Publicznych w dniu 14 maja 2015 r.,
na skutek skargi kasacyjnej powódki od wyroku Sądu Okręgowego - Sądu Pracy i
Ubezpieczeń Społecznych w T.
z dnia 1 października 2014 r.,
odmawia przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
UZASADNIENIE
Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w T. wyrokiem z
dnia 1 października 2014 r. oddalił apelację W. O. od wyroku z dnia 4 czerwca 2014
r., którym Sąd Rejonowy – Sąd Pracy w S. oddalił jej powództwo przeciwko
Bankowi S.A. w W. o odszkodowanie za niezgodne z prawem wypowiedzenie
umowy o pracę oraz odstąpił od obciążania powódki kosztami zastępstwa
procesowego za drugą instancję na rzecz strony pozwanej. W wyrokach sądów
meriti przyjęto, że analiza okoliczności związanych z wypowiedzeniem umowy o
pracę nie wykazuje, aby pracodawca przy dokonywaniu redukcji zatrudnienia z
przyczyn organizacyjnych zastosował niewłaściwe kryterium doboru pracowników
do zwolnienia.
2
Od wyroku Sądu Okręgowego powódka wniosła skargę kasacyjną, w której
zarzucono naruszenie prawa materialnego a to: 1) art. 45 § 1 k.p. w związku z
art. 30 § 4 k.p. i art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych
zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn
niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm., obecnie jednolity tekst:
Dz.U. z 2015 r., poz. 192) przez ich błędną wykładnię wyrażającą się w przyjęciu,
że pozwany pracodawca nie naruszył przepisów o wypowiadaniu umów o pracę w
zakresie podania konkretnej przyczyny wypowiedzenia, mimo że nie określił w
wypowiedzeniu umowy o pracę kryteriów wyboru do zwolnienia, a dopiero na etapie
postępowania sądowego; 2) § 7 ust. 1 Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy
Banku S.A. z grudnia 2005 r. w związku z art. 9 § 1 k.p. w związku z art. 30 § 4 k.p.
poprzez jego błędną wykładnię skutkującą przyjęciem, że kryterium osiągnięcia
wieku emerytalnego jest kryterium obiektywnym i odpowiednim doboru do
zwolnienia.
We wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania powódka powołała
się na jej oczywistą zasadność z uwagi na to, że błędne stanowisko Sądu
Okręgowego doprowadziło do wydania wadliwego wyroku, którego wzruszenie w
drodze skargi kasacyjnej jest jedyną możliwością. W ocenie skarżącej prawidłowa
wykładnia przepisów prawa materialnego wymienionych w podstawie kasacyjnej
musi prowadzić do uwzględnienia powództwa w całości.
Skarżąca wniosła o uchylenie zaskarżonego wyroku i orzeczenie co do istoty
sprawy poprzez uwzględnienie powództwa w całości oraz zasądzenie na jej rzecz
kosztów postępowania, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy
Sądowi drugiej instancji do ponownego rozpoznania i orzeczenia o kosztach
procesu.
Sąd Najwyższy zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 3989
§ 1 k.p.c., Sąd Najwyższy przyjmuje skargę kasacyjną do
rozpoznania, jeżeli: 1) w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne, 2) istnieje
potrzeba wykładni przepisów prawnych budzących poważne wątpliwości lub
wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, 3) zachodzi nieważność
3
postępowania lub 4) skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona. Powódka
uważa, że wniesiona przez nią skarga kasacyjna zasługuje na rozpoznanie,
albowiem prawidłowa wykładnia przepisów prawa materialnego wymienionych w
podstawie kasacyjnej musi prowadzić do uwzględnienia powództwa w całości.
W orzecznictwie utrwalony jest pogląd, że Sąd Najwyższy, jako sąd
kasacyjny, nie jest sądem zwykłej trzeciej instancji, zaś skarga kasacyjna nie jest
środkiem zaskarżenia przysługującym od każdego rozstrzygnięcia sądu drugiej
instancji kończącego postępowanie w sprawie. Rozpoznanie skargi kasacyjnej
następuje wyłącznie z przyczyn kwalifikowanych, wymienionych w art. 3989
§ 1 pkt
1- 4 k.p.c. Dlatego w art. 3984
§ 2 k.p.c. wśród istotnych wymagań skargi
kasacyjnej ustawodawca wymienił obowiązek złożenia wniosku o przyjęcie skargi
do rozpoznania i jego uzasadnienie. Spełnienie tego wymogu polega na
przedstawieniu odpowiedniego, wyodrębnionego wywodu prawnego, w którym
skarżący wykaże, jakie występujące w sprawie okoliczności pozwalają na
uwzględnienie wniosku o przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania i jednocześnie
uzasadni, dlaczego odpowiadają one ustawowemu katalogowi przesłanek. Należy
przy tym zauważyć, że ustawodawca celowo wyodrębnił w oddzielnych przepisach
art. 3984
k.p.c. obowiązek przytoczenia podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia
(§ 1) i obowiązek przedstawienia wniosku o przyjęcie skargi do rozpoznania wraz z
uzasadnieniem (§ 2). Są to dwa odrębne, kreatywne elementy skargi kasacyjnej,
które spełniają określone cele i podlegają ocenie Sądu Najwyższego, na różnych
etapach postępowania kasacyjnego. Wniosek o przyjęcie skargi do rozpoznania i
jego uzasadnienie podlegają analizie na etapie przedsądu, natomiast przytoczone
podstawy kasacyjne i ich uzasadnienie oceniane są dopiero po przyjęciu skargi do
rozpoznania, w trakcie jej merytorycznego rozpoznawania. Oba te elementy muszą
być więc przez skarżącego wyodrębnione, oddzielnie przedstawione i uzasadnione,
a dla spełnienia wymogu z art. 3984
§ 2 k.p.c. nie wystarczy odesłanie do podstaw
kasacyjnych i ich uzasadnienia. Choć bowiem dla obu tych elementów skargi
kasacyjnej argumenty mogą być podobne, to Sąd Najwyższy w ramach przedsądu
bada tylko wskazane w skardze okoliczności uzasadniające przyjęcie jej do
rozpoznania, nie analizuje zaś podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienia
(por. postanowienia Sądu Najwyższego: z dnia 7 stycznia 2014 r., II PK 222/13,
4
LEX nr 1647006; z dnia 20 stycznia 2014 r., II PK 228/13, LEX nr 1647009; z dnia 3
lutego 2014 r., I PK 242/13, LEX nr 1646081; z dnia 8 lipca 2014 r., I UK 65/14,
LEX nr 1482343).
Sumując powyższe, oznacza to, że skarżący musi opisać, w czym - w jego
ocenie - wyraża się „oczywistość” zasadności skargi oraz podać argumenty
wykazujące, iż rzeczywiście skarga jest uzasadniona w sposób oczywisty. Sam
zarzut naruszenia (nawet oczywistego) określonego przepisu (przepisów) nie
prowadzi bowiem wprost do oceny, że skarga kasacyjna jest oczywiście
uzasadniona, czyli że jej zarzuty są zasadne „na pierwszy rzut oka” (prima facie) i w
sposób oczywisty prowadzą do uznania zaskarżonego wyroku za błędny oraz jego
wzruszenia (por. m.in. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 26 kwietnia
2006 r., II CZ 28/06, LEX nr 198531 i orzeczenia tam powołane). Jest tak dlatego,
że o ile do uwzględnienia skargi kasacyjnej wystarczy, aby jej podstawa była
usprawiedliwiona, o tyle do jej przyjęcia do rozpoznania konieczne jest wykazanie
kwalifikowanej postaci naruszenia prawa materialnego lub procesowego,
widocznej przy wykorzystaniu podstawowej wiedzy prawniczej, bez wdawania się
w pogłębioną analizę prawną. Z tego względu przyjmuje się, że nie spełnia tego
wymagania odwołanie się do podstaw kasacyjnych i opatrzenie zawartego tam
zarzutu dodatkowo określeniem rażącego, ewidentnego, kwalifikowanego lub
oczywistego, jeżeli nie zostanie wykazane, w czym przejawia się oczywistość
wydania wadliwego orzeczenia (por. postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 5
lutego 2014 r., III PK 86/13, LEX nr 1644571 i orzeczenia tam powołane oraz
postanowienie z dnia 20 sierpnia 2014 r., II CSK 77/14, LEX nr 1511117).
Skarżąca nie wykazała istnienia tak rozumianej przesłanki przyjęcia skargi
kasacyjnej do rozpoznania, ponieważ nie jest wystraczające, co zaznaczone
zostało w rozważaniach dokonanych powyżej, odwołanie się do podstaw
kasacyjnych i stwierdzenie, że „prawidłowa wykładnia przepisów prawa
materialnego wymienionych w podstawie kasacyjnej musi prowadzić do
uwzględnienia powództwa w całości”.
Przypomnieć w tym miejscu należy, że Sąd Najwyższy w wyroku z dnia
20 stycznia 2015 r., I PK 140/14 (LEX nr 1653739) uwypuklił, że od chwili
wydania wyroku z dnia 25 stycznia 2013 r., I PK 172/12 (OSNP 2014 nr 4, poz. 52)
5
Sąd Najwyższy przyjmuje, że w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu
umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony z powodu likwidacji jednego z
analogicznych stanowisk pracy powinna być wskazana także przyczyna wyboru
pracownika do zwolnienia z pracy (art. 30 § 4 k.p.), chyba że jest ona oczywista lub
znana pracownikowi z innych względów (por. m.in. wyroki Sądu Najwyższego: z
dnia 10 września 2013 r., I PK 61/13, LEX nr 1427709; z dnia 1 kwietnia 2014 r.,
I PK 244/13, LEX nr 1498580; z dnia 30 września 2014 r., I PK 33/14, LEX nr
1537263).
Mając powyższe na względzie Sąd Najwyższy na podstawie art. 3989
§ 2
k.p.c. odmówił przyjęcia skargi kasacyjnej do rozpoznania.
Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13