Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W., dnia 26-08-2014 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu IX Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący:SSR Jolanta Malik

Protokolant:     Karolina Pakuła

po rozpoznaniu w dniu 12 sierpnia 2014 roku we W.

na rozprawie

sprawy z powództwa D. S.

przeciwko Towarzystwu (...) S.A. z siedzibą w W.

- o zapłatę

I.  zasądza od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. z siedzibą w W. na rzecz powódki D. S. kwotę 3611,34 zł (trzy tysiące sześćset jedenaście złotych trzydzieści cztery grosze) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od dnia 17.07.2013 do dnia zapłaty,

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie,

III.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powódki kwotę 38 zł tytułem zwrotu kosztów postepowania.

Sygnatura akt IX C 1100/13

UZASADNIENIE

Powódka D. S. wniosła o zasądzenie od strony pozwanej Towarzystwa (...) S.A. w W., kwoty 6 416,90 zł wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 6 416,90 zł od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztami postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powódka podała, że w wyniku kolizji drogowej z dnia 4 listopada 2011 roku uszkodzeniu uległ stanowiący jej własność samochód osobowy marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...). Sprawca wypadku był ujęty ubezpieczeniem z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych przez stronę pozwaną. Strona pozwana uznała swoją odpowiedzialność i wypłaciła powódce bezsporną kwotę 10 089,17 zł. Kwota ta nie rekompensowała strat majątkowych poniesionych przez powódkę, bowiem nie uwzględniała rzeczywistych kosztów przywrócenia pojazdu do stanu poprzedniego. Powódka zleciła wykonanie kalkulacji naprawy specjalistom z Biura Samochodowych Ekspertyz Kryminalistycznych. Całkowity koszt części zamiennych oraz niezbędnych usług naprawczych wynosił zgodnie ze sporządzonym kosztorysem 18 953 zł. Kosztorys sporządzony przez stronę pozwaną został bezpodstawnie zaniżony, a ceny poszczególnych części zamiennych odbiegały od cen rzeczywistych. Strona pozwana w odpowiedzi na złożone przez powódkę odszkodowanie przyznała kwotę 2 446,98 zł tytułem dopłaty do odszkodowania. Łączna kwota odszkodowania tj. 12 536,15 zł obliczona w sposób niedopuszczalny nie rekompensuje wyrządzonej powódce szkody. Szkoda została wyrządzona w częściach oryginalnych, wysokiej jakości, fabrycznie dostosowanych do danego modelu i danej marki pojazdu, więc uszkodzone elementy powinny być wymienione na części o takich samych właściwościach. Restytucja stanu poprzedniego możliwa była jedynie przez zakup nowych części zamiennych pochodzących od producenta, przeznaczonych dla pojazdów danego modelu i danej marki.

W odpowiedzi na pozew strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie na jej rzecz od powódki kosztów procesu.

W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew strona pozwana przyznała, iż ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za skutki wypadku z dnia 4 listopada 2011 roku oraz że przeprowadziła postępowanie likwidacyjne, w wyniku którego przyznała powódce łączną kwotę 12 536,15 zł tytułem odszkodowania. Strona pozwana podniosła, iż wypłaciła powódce stosowne odszkodowanie. Strona pozwana uznała za zawyżoną przyjętą przez powódkę stawkę za roboczogodzinę praz blacharskich i lakierniczych w wysokości 80 zł i zweryfikowała ją do 60 zł za roboczogodzinę jako odzwierciedlającą średnie stawki za roboczogodzinę występującą w sektorze usług blacharsko – lakierniczych w regionie, w którym zarejestrowany był samochód. Strona pozwana nie miała obowiązku przyjmowania najwyższych stawek obowiązujących w warsztatach lakierniczych i blacharskich, bowiem nie było to ekonomicznie uzasadnione, natomiast poszkodowany powinien dążyć do racjonalizacji kosztów naprawy. Skorzystanie z profesjonalnej opinii rzeczoznawcy nie było kosztem koniecznym i uzasadnionym, dlatego nie podlega odpowiedzialności odszkodowawczej z tytułu przedmiotowego zdarzenia. Oryginalne części zamienne to nie tylko te części, które są sygnowane przez producenta pojazdu i w obrocie gospodarczym znajdują się również części pochodzące z tej samej linii produkcyjnej, jednakże oznaczone jedynie marką wytwórcy. W obrocie funkcjonują także tzw. części zamienne o porównywalnej jakości, których producenci gwarantują, że spełniają one takie same normy i są takiej samej jakości, co części sygnowane przez producentów samochodów. Ubezpieczyciel zobowiązany jest do zwrotu wszelkich celowych oraz ekonomicznie uzasadnionych kosztów i nie ma obowiązku zwrotu kosztów najwyższych wykraczających poza rzeczywisty rozmiar szkody. Kalkulacja, na której oparła się strona pozwana bezsprzecznie doprowadzi do przywrócenia stanu sprzed powstania szkody.

Pismem z dnia 24 kwietnia 2014 roku powódka rozszerzyła powództwo domagając się zasądzenia na swoją rzecz kwoty 7 278,19 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa do dnia zapłaty oraz kosztami procesu. Powódka wskazała, iż w dniu wypadku jej pojazd miał zaledwie pięć lat, a powstała szkoda została wyrządzona na częściach oryginalnych i winna zostać naprawiona przy zastosowaniu cen oryginalnych części pochodzących od producenta.

Strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa także w rozszerzonej części i zasądzenie na jej rzecz kosztów procesu.

* * *

Sąd ustalił w sprawie następujący stan faktyczny :

W dniu 4 listopada 2011 roku we W. na skrzyżowaniu ul. (...) oraz al. gen. J. H. doszło do kolizji drogowej. Kierujący pojazdem marki F. (...) o numerze rejestracyjnym (...) R. W. wymusił pierwszeństwo przejazdu, czym doprowadził do kolizji z należącym do powódki D. S., a kierowanego przez K. B. samochodu osobowego marki A. (...) o numerze rejestracyjnym (...).

Pojazd, którym kierował sprawca kolizji ubezpieczony był z tytułu odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym Towarzystwie (...) S.A. w W..

Dowód :

⚫

oświadczenia sprawcy kolizji, akta szkodowe,

⚫

zgłoszenie szkody, akta szkodowe

W dniu 8 listopada 2011 roku powódka dokonała zgłoszenia stronie pozwanej szkody w jej pojeździe. Jako uszkodzone w wyniku kolizji wskazano: zderzak przedni, lampę przednią prawą, błotnik prawy, maskę, wzmocnienie przednie, koło przednie prawe i grill.

Dowód :

⚫

zgłoszenie szkody, akta szkodowe

W dniu 15 listopada 2011 roku strona pozwana sporządziła kalkulację szkody nr (...). Koszt naprawy pojazdu powódki ustalony został na kwotę 10 089,17 zł. W ramach prac naprawczych poza czynnościami koniecznymi do zamontowania i polakierowania części należało: wyważyć koło przednie prawe, dokonać pomiarów przodu i tyłu samochodu, nastawić zbieżność kół przednich, ustawić stałe zbieżności, nastawić reflektory przeciwmgielne, dokonać formowania przodu oraz naprawić tablicę rejestracyjną przednią. Pracom lakierniczym podlegać miały: maska silnika, błotnik przedni prawy, zderzak przedni oraz drzwi przednie prawe. Strona pozwana dokonała urealnienia kosztów materiału lakierniczego stosując współczynnik w wysokości 67 %. Jako konieczne do wymiany wskazano: wzmocnienie tablicy rejestracyjnej przedniej, zderzak przedni gruntowany, kratę kierującą powietrze przednią prawą, wspornik zewnętrzny prawy zderzaka przedniego, zastrzał zewnętrzny prawy zderzaka przedniego, wspornik zderzaka przedniego, kompletną kratę wlotu powietrza, pokrywę komory silnika, kompletne reflektory lewy i prawy, kompletny reflektor przeciwmgielny prawy, błotnik prawy, mocowanie błotnika prawego, wspornik zamka przedniego, kondensator, felgę aluminiową przednią prawą, pokrywę sterownika, zamocowanie prawej chłodnicy powietrza doładowanego, chłodnica powietrza doładowanego prawa oraz kierownicę powietrza prawej chłodnicy powietrza doładowanego. 1 roboczogodzina prac naprawczych i prac lakierniczych określona została na kwotę 60 zł. Łączna wartość prac naprawczych określona została na kwotę 684 zł, wysokość kosztów lakierowania (materiał + robocizna) na kwotę 1 408,38 zł, wartość części zamiennych na kwotę 6 074,20 zł, a koszty dodatkowe w postaci zabezpieczenia antykorozyjnego podwozia i konserwacji profili zamkniętych na kwotę 36 zł.

Kalkulacja doręczona została powódce wraz z pismem z dnia 15 listopada 2011 roku.

Dowód :

⚫

kalkulacja szkody nr (...) , akta szkodowe,

⚫

pismo strony pozwanej z 15.11.2011 r., akta szkodowe

Decyzją z dnia 25 listopada 2011 roku strona pozwana przyznała powódce odszkodowanie w wysokości 10 089,17 zł.

Dowód :

⚫

decyzja z 25.11.2011 r., akta szkodowe

Na zlecenie powódki rzeczoznawca samochodowy M. N. w dniu 25 stycznia 2013 roku sporządził ocenę techniczną nr 009/13 na okoliczność oceny stanu technicznego pojazdu i określenia wartości naprawy na miesiąc listopad 2011 roku. Koszt naprawy pojazdu określony został w kwocie 18 953 zł. W kosztorysie zastosowano stawkę 80 zł za roboczogodzinę prac mechanicznych i stawkę 90 zł za roboczogodzinę prac lakierniczych. Naprawie podlegać miały przednie prawe drzwi. W ramach prac naprawczych poza czynnościami koniecznymi do zamontowania i polakierowania części należało również: wyważyć koło przednie prawe i nastawić reflektory przeciwmgielne. Pracom lakierniczym podlegać miały: maska silnika, błotnik przedni prawy, zderzak przedni oraz drzwi przednie prawe. Jako konieczne do wymiany wskazano: wzmocnienie tablicy rejestracyjnej przedniej, zderzak przedni gruntowany, kratę kierującą powietrze przednią prawą, wspornik zewnętrzny prawy zderzaka przedniego, zastrzał zewnętrzny prawy zderzaka przedniego, wspornik zderzaka przedniego, kompletną kratę wlotu powietrza, pokrywę komory silnika, kompletne reflektory lewy i prawy, kompletny reflektor przeciwmgielny prawy, błotnik prawy, mocowanie błotnika prawego, wspornik zamka przedniego, kondensator, felgę aluminiową przednią prawą, pokrywę sterownika, zamocowanie prawej chłodnicy powietrza doładowanego, chłodnica powietrza doładowanego prawa oraz kierownicę powietrza prawej chłodnicy powietrza doładowanego. Łączna wartość prac naprawczych określona została na kwotę 752 zł, wysokość kosztów lakierowania (materiał + robocizna) na kwotę 1 825,80 zł i wartość części zamiennych na kwotę 12 831,18 zł.

Dowód :

⚫

ocena techniczna nr 009/13, k. 11 – 13

Pismem z dnia 20 czerwca 2013 roku powódka odwołała się od decyzji ustalającej wysokość przyznanego odszkodowania. Powódka zwróciła się do strony pozwanej o zapłatę kwoty 8 864 zł wskazując, iż koszt części zamiennych oraz niezbędnych usług naprawczych wynosił 18 953 zł. Do pisma dołączono ocenę techniczną nr 009/13.

Decyzją z dnia 11 lipca 2013 roku strona pozwana przyznała powódce dopłatę do odszkodowania w kwocie 2 446,98 zł.

Dowód :

⚫

pismo powódki z 20.06.2013 r., k. 14,

⚫

decyzja z 11.07.2013 r., k. 15, 16

Koszt naprawy uszkodzeń przedmiotowego pojazdu powstałych podczas kolizji w dniu 4 listopada 2011 roku przy zastosowaniu do naprawy oryginalnych części producenta samochodu i naprawie przeprowadzonej w warsztacie blacharsko – lakierniczym przy zastosowaniu średnich stawek za prace blacharsko – lakiernicze wynosi 19 814,34 zł brutto.

Koszt naprawy uszkodzeń przedmiotowego pojazdu powstałych podczas kolizji w dniu 4 listopada 2011 roku przy zastosowaniu do naprawy oryginalnych części zamiennych producenta samochodu oraz dostępnych na rynku zamienników o jakości Q, PT i PJ oraz naprawie przeprowadzonej w warsztacie blacharsko – lakierniczym przy zastosowaniu średnich stawek za prace blacharsko – lakiernicze wynosi 16 147,49 zł brutto.

W celu przywrócenia samochodu do stanu sprzed kolizji konieczne do wymiany były: wzmocnienie tablicy rejestracyjnej przedniej, zderzak przedni gruntowany, krata kierująca powietrze przednia prawa, wspornik zewnętrzny prawy zderzaka przedniego, zastrzał zewnętrzny prawy zderzaka przedniego, wspornik zderzaka przedniego, kompletna krata wlotu powietrza, pokrywa komory silnika, kompletne reflektory lewy i prawy, kompletny reflektor przeciwmgielny prawy, błotnik przedni prawy, mocowanie błotnika prawego, wspornik zamka przedniego, kondensator, felga aluminiowa przednia prawa, zamocowanie prawej chłodnicy powietrza doładowanego, chłodnica powietrza doładowanego prawa, filtr powietrza, rura ssąca filtra powietrza oraz kierownica powietrza prawej chłodnicy powietrza doładowanego. Strona pozwana błędnie zakwalifikowała do wymiany pokrywę sterownika.

W celu pełnego przywrócenia samochodu do stanu sprzed kolizji można zastosować do naprawy zamienniki o jakości Q w stosunku do reflektorów lewego i prawego, reflektora przeciwmgielnego prawego oraz kondensatora, zamiennik o jakości PT wobec wspornika zamka przedniego oraz zamiennik o jakości PJ w stosunku do wspornika zderzaka przedniego. Zamienniki o jakości PT i PJ zastosowano do części niewidocznych z zewnątrz nadwozia. Zastosowanie zamienników o jakości Q, PT i PJ umożliwiałoby skuteczną naprawę pojazdu i przywrócenie go do stanu sprzed kolizji z uwzględnieniem takiej samej sprawności technicznej oraz takich samych warunków bezpieczeństwa.

Do naprawy należało zakwalifikować tablicę rejestracyjną przednią. W ramach prac naprawczych poza czynnościami koniecznymi do zamontowania i polakierowania części należało również: wyważyć koło przednie prawe i nastawić reflektory przeciwmgielne.

Polakierować należało: maskę silnika, błotnik przedni prawy, zderzak przedni oraz drzwi przednie prawe. Do kosztów lakierowania należało zastosować 15 % dodatek do lakieru perłowego. Urealnienie kosztów materiałów lakierniczych nie zapewniłoby takiej samej estetyki pojazdu.

Stawka za roboczogodzinę prac montażowo – blacharskich w wysokości 80 zł oraz za prace lakiernicze w wysokości 90 zł nie były wyższe od stosowanych w 2011 roku przez warsztaty blacharsko – lakiernicze we W.. Łączna wartość prac naprawczych wynosi kwotę 784 zł, wysokość kosztów dodatkowych (zabezpieczenie antykorozyjne podwozia i konserwacja profili zamkniętych) kwotę 48 zł, wysokość kosztów lakierowania (materiał + robocizna) kwotę 2 296,60 zł, a wartość części zamiennych kwotę 9 999,44 zł.

Dowód :

⚫

opinia biegłego sądowego z zakresu rekonstrukcji wypadków samochodowych oraz szkód samochodowych S. C., k. 54 – 85 ,

⚫

pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego S. C. z 19.05.2014 r., k. 111, 112,

⚫

pisemna opinia uzupełniająca biegłego sądowego S. C. z 12.08.2014 r., k. 132, 133

* * *

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części.

Między stronami procesu niesporna była zasada odpowiedzialności strony pozwanej. Strona pozwana jako ubezpieczyciel odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego sprawcy szkody jest zobowiązana do naprawienia szkody wyrządzonej w związku z ruchem tego pojazdu. Na mocy art. 436 § 1 k.c., samoistny posiadacz mechanicznego środka komunikacji poruszanego za pomocą sił przyrody ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną komukolwiek przez ruch tego pojazdu, chyba że szkoda nastąpiła na skutek siły wyższej albo wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą nie ponosi odpowiedzialności. Jednocześnie zgodnie z treścią art. 822 § 1 k.c. przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej, ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony. Powódka poniosła szkodę w wyniku kolizji drogowej z dnia 4 listopada 2011 roku, strona pozwana zobowiązana jest zatem do świadczenia na rzecz powódki zgodnie z przepisami art. 822 k.c. oraz art. 9 ust. 1, art. 19 ust. 1, art. 34 ust. 1 i art. 35 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 roku, nr 124, poz. 1152 z późn. zm.).

Sam obowiązek odszkodowawczy ubezpieczyciela pojawia się już z chwilą wyrządzenia poszkodowanemu szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy samochodu i czy w ogóle zamierza go naprawić, o czym orzekł Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 listopada 2001 roku wydanej w sprawie rozpoznawanej pod sygnaturą akt III CZP 68/01.

Dla powstania odpowiedzialności gwarancyjnej ubezpieczyciela istotne znaczenie ma fakt powstania szkody, a nie fakt jej naprawienia. Nie ma on też znaczenia dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania ubezpieczeniowego, ponieważ wysokość ta powinna odpowiadać kosztom wyrównania uszczerbku, jaki pojawił się w majątku poszkodowanego po powstaniu wypadku komunikacyjnego, a więc kosztom przywrócenia pojazdowi jego wartości sprzed wypadku. Poszkodowanemu w związku z ruchem pojazdu mechanicznego przysługuje w ramach ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej roszczenie odszkodowawcze z chwilą powstania obowiązku naprawienia szkody, a nie dopiero po powstaniu w ten czy inny sposób stwierdzonych kosztów naprawy samochodu. Stanowisko to jest ugruntowane w orzecznictwie Sądu Najwyższego (uchwała z dnia 17 maja 2007 roku wydana w sprawie III CZP 150/06). Nadto poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania części najtańszych i najtańszej naprawy, o czym orzeczono w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 2002 roku wydanym w sprawie rozpoznawanej pod sygnaturą akt I CKN 1466/99.

Zgodnie z treścią art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody powinno nastąpić według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Przy czym naprawienie szkody przez zakład ubezpieczeń może nastąpić wyłącznie poprzez zapłatę odszkodowania w odpowiedniej wysokości. W myśl natomiast art. 363 § 2 k.c. wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

W świetle jednolitego orzecznictwa, obowiązek naprawienia szkody przez wypłatę odpowiedniej sumy pieniężnej na zasadzie art. 363 § 2 k.c. powstaje z chwilą wyrządzenia szkody i nie jest uzależniony od tego, czy poszkodowany dokonał naprawy rzeczy i czy w ogóle zamierza ją naprawić. Kwestie te nie mają także wpływu na wysokość odszkodowania. Wysokość świadczeń obliczać należy bowiem na podstawie ustaleń co do zakresu uszkodzeń i technicznie uzasadnionych sposobów naprawy, przy przyjęciu przewidzianych kosztów niezbędnych materiałów i robocizny wg cen z daty ich ustalenia (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 sierpnia 2003 roku wydany w sprawie IV CKN 387/01, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 czerwca 1988 roku wydany w sprawie I CR 151/88, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2002 roku wydany w sprawie IV CKN 635/00, wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 22 lutego 2007 roku wydany w sprawie I ACa 1179/06).

Szczególnie sporną pomiędzy osobami poszkodowanymi w wyniku kolizji drogowych a zakładami ubezpieczeń pozostaje kwestia zasadności zastosowania do naprawy eksploatowanych pojazdów części nowych i oryginalnych. Z jednej bowiem strony poszkodowani oczekują naprawienia poniesionej szkody w pełnej wysokości, z drugiej zaś istnieje ryzyko, iż w przypadku naprawy szkody zgodnie z oczekiwaniami poszkodowanego doszłoby do jego bezpodstawnego wzbogacenia. Powyższa kwestia omówiona została w sposób wyczerpujący przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 12 kwietnia 2012 roku wydanej w sprawie rozpoznawanej pod sygnaturą akt III CZP 80/11 oraz w uchwale z dnia 20 czerwca 2012 roku wydanej w sprawie rozpoznawanej pod sygnaturą akt III CZP 85/11.

W treści uchwały z dnia 12 kwietnia 2012 roku Sąd Najwyższy wskazał, iż część po połączeniu jej z pojazdem nie może być oceniana jako samodzielny przedmiot obrotu, lecz staje się jednym z jego elementów. O tym, że zamontowanie części nowych w miejsce starych prowadzi do bezpodstawnego wzbogacenia poszkodowanego można mówić tylko wtedy, gdyby spowodowało to wzrost wartości pojazdu jako całości. Ponieważ nowa część jest dołączana do samochodu, istnieje duży stopień prawdopodobieństwa, że w związku z tym okres jej eksploatacji będzie krótszy, niż gdyby została zamontowana w samochodzie nowym, jest wobec tego wątpliwe przyjmowanie wartość części nowej, jaką osiąga ona na rynku. Nie jest także jasne, za pomocą jakich kryteriów ustala się w takim przypadku odrębnie wartość części starej, która została uszkodzona podczas wypadku, część ta bowiem, gdyby nie została uszkodzona, mogła służyć jeszcze przez czas, który nie w każdym przypadku musi się równać okresowi wynikającemu z porównania okresu eksploatacji części nowej i już używanej. Literalna wykładnia art. 361 § 2 i art. 363 § 2 k.c. nie daje podstaw do obniżenia należnego poszkodowanemu odszkodowania o różnicę pomiędzy wartością części nowej a wartością części, która uległa uszkodzeniu, wyliczoną odrębnie dla każdej części. Za taką wykładnią przemawiają również argumenty celowościowe. Przyjęcie, że odszkodowanie może być obniżone o różnicę pomiędzy wartością części nowej i części starej stanowiłoby wyraźny sygnał dla poszkodowanego, aby poszukiwał on nie części nowych, lecz części uzyskanych z tzw. odzysku. Zamontowanie takich części, na które nie ma z reguły gwarancji albo jest ona znacznie krótsza, mogłoby prowadzić do zmniejszenia bezpieczeństwa dla zdrowia i życia przy korzystaniu z pojazdu dla posiadacza pojazdu i innych uczestników ruchu drogowego. Takie działania, chociaż na pozór prowadzą do zmniejszenia obciążeń zakładów ubezpieczeń, mogą w konsekwencji doprowadzić do kolejnych szkód i konieczności kolejnych wymian, co w konsekwencji zwiększy obciążenie ubezpieczycieli z tytułu wypłaty odszkodowań. Znalezienie na rynku części, której okres eksploatacji odpowiada okresowi, w jakim była eksploatowana stara część, która musi być wymieniona, jest też praktycznie niewykonalne, gdyż dostępne są tylko części nowe i części zregenerowane, których okres zużycia nie jest możliwy do ustalenia. Zakład ubezpieczeń powinien ustalić wysokość odszkodowania z uwzględnieniem cen części nowych, jeżeli są one potrzebne do naprawy samochodu. W szczególności nie ma podstaw, aby odrębnie oceniać wartość części samochodu i jeżeli części stare były w chwili wypadku częściowo zużyte, obniżać należne odszkodowanie. Co więcej obowiązkiem zakładu ubezpieczeń jest ustalenie i wypłacenie odszkodowania w wysokości uwzględniającej wartość nowych części, których zamontowanie jest potrzebne, aby pojazd został przywrócony do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę. Nie można jednak z góry wyłączyć, że zamontowanie podczas przywracania do stanu poprzedniego nowych części spowoduje jednak wzrost wartości pojazdu jako całości. Jeżeli wymianie podlegały części już znacznie wyeksploatowane i przestarzałe technicznie, a jednocześnie stanowiące znaczną część wartości całego pojazdu, to może się okazać, że w konkretnym przypadku wartość pojazdu po naprawie wzrośnie. Ciężar dowodu w tym zakresie powinien jednak obciążać zakład ubezpieczeń, skoro bowiem z reguły wymiana części starych na nowe nie prowadzi do wzrostu wartości samochodu, to tylko wykazanie przez zobowiązanego do ustalenia i wypłaty odszkodowania, że w konkretnym wypadku jest inaczej pozwala na zmniejszenie odszkodowania. Także względy celowościowe przemawiają za tym, aby ciężarem dowodu w tym zakresie obciążyć ubezpieczyciela, a nie poszkodowanego, poszkodowany bowiem ma prawo oczekiwać, że kwota ubezpieczenia pokryje wszystkie koszty przywrócenia jego pojazdu do stanu sprzed zdarzenia wyrządzającego szkodę.

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012 roku odnosiła się natomiast do kwestii zasadności zastosowania oryginalnych części do naprawy uszkodzonego pojazdu.

Sąd Najwyższy w tejże uchwale wskazał, iż w orzecznictwie zgodnie przyjmuje się, że poszkodowany może żądać od ubezpieczyciela kwoty odpowiadającej wszelkim celowym i ekonomicznie uzasadnionym wydatkom służącym do przywrócenia stanu poprzedniego, przy czym koszty te muszą być odnoszone do każdego indywidualnego przypadku, inna bowiem jest sytuacja, gdy w pojeździe uległy uszkodzeniu lub zniszczeniu części oryginalne, które także w braku uszkodzenia wcześniej czy później i tak musiałyby zostać wymienione ze względu na naturalny proces zużywania, a inna, gdy uszkodzeniu lub zniszczeniu uległy części oryginalne, których okres trwałości odpowiada żywotności samego pojazdu.

Zgodnie przyjmuje się również, że przywrócenie stanu poprzedniego ma miejsce, jeżeli stan pojazdu po naprawie pod każdym istotnym względem (stan techniczny, zdolność użytkowania, części składowe, trwałość, wygląd estetyczny itd.) odpowiada stanowi pojazdu przed uszkodzeniem.

Nie budzi wątpliwości, że oryginalność części wykorzystywanych do naprawy pojazdu stanowi istotny czynnik decydujący o tym, czy naprawa jest wystarczająca do przywrócenia go do stanu poprzedniego. Jest oczywiste, że ich dobór może prowadzić do pogorszenia położenia poszkodowanego. Pogorszenie takie miałoby miejsce zarówno wtedy, gdyby użyta część była pod istotnymi względami częścią gorszą od tej, która uległa uszkodzeniu, jak i wtedy, gdyby równowartość restytucyjna części zastępczej była niepewna. Nie oznacza to jednak, że w razie uszkodzenia części pochodzącej bezpośrednio od producenta pojazdu, do naprawy albo obliczania kosztów naprawy mogą być wykorzystane tylko ceny takich części oryginalnych bezpośrednio pochodzących od producenta pojazdu. W ten sam sposób należy, co do zasady ocenić wykorzystanie przy ustalaniu odszkodowania także innych części nowych, które są tej samej jakości, co części pochodzące bezpośrednio od producenta pojazdu, oznaczone jego znakiem towarowym albo logo rozprowadzone w opakowaniach w ten sposób oznaczonych i dystrybuowane w ramach jego sieci dystrybucji.

Takimi częściami są występujące w obrocie części wyprodukowane przez tego samego producenta, który dostarcza producentowi pojazdu do montażu pojazdów lub części zamienne. Są to części produkowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi, ustalonymi przez producenta pojazdu, a więc części dokładnie tej samej jakości, co części pochodzące bezpośrednio od producenta pojazdu, a różniące się tylko oznakowaniem. Z tego względu ich użycie należy, co do zasady uznać za równoważne użyciu części oryginalnych. Do wykazania przez ubezpieczyciela, że podstawą kalkulacji odszkodowania były ceny takich właśnie części wystarczające byłoby wskazanie, iż części pochodzą od producenta części dostarczającego te części producentowi pojazdu, i że producent tych części zaświadczył, iż zostały wyprodukowane zgodnie ze specyfikacjami i standardami produkcyjnymi ustalonymi przez producenta pojazdów. Oczywiście, okoliczności te powinny być uprzednio przez ubezpieczyciela ustalone.

Dalej Sąd Najwyższy wskazał, że oczywiste jest, iż reguła dotycząca zasadności wykorzystania przy ustalaniu wysokości odszkodowania cen części równoważnych oryginalnym nie jest miarodajna w każdym przypadku. W niektórych przypadkach istotną cechą decydującą o zupełności restytucji jest – obok jakości części – samo pochodzenie części od producenta pojazdu, a więc w praktyce opatrzenie go znakiem towarowym lub logo producenta pojazdu. Odnosi się to w szczególności do wspomnianych pojazdów będących jeszcze na gwarancji producenta, który wymaga od autoryzowanych warsztatów, by w ramach napraw gwarancyjnych korzystały wyłącznie z części zamiennych dostarczanych przez producenta pojazdów na potrzeby tych napraw. Także szczególny interes poszkodowanego może uzasadniać dokonanie naprawy z wykorzystaniem części oryginalnych, pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu. Przykładowo, gdy pojazd był dotychczas serwisowany i naprawiany wyłącznie przy użyciu części oryginalnych, tzn. pochodzących bezpośrednio od producenta pojazdu, a kontynuacja takiej „historii” pojazdu może wpłynąć na jego wartość handlową, lub też gdy poszkodowany potwierdzi swój uzasadniony interes w dokonaniu naprawy z wykorzystaniem części oryginalnych przez to, że jej faktycznie dokona.

Takich szczególnych okoliczności powódka nie wykazywała.

Strona pozwana uznała roszczenie powódki co do zasady i w toku postępowania likwidacyjnego ustaliła wysokość poniesionej szkody na łączną kwotę 12 536,15 zł. Spór między stronami dotyczył zatem wysokości dalszego należnego powódce odszkodowania i związany był z rozbieżnościami w zakresie ceny części zamiennych jakie należałoby zastosować do naprawy pojazdu oraz wysokości stawki roboczogodzinowej związanej z pracami naprawczymi i lakierniczymi.

Ustalając zakres uszkodzeń pojazdu oraz wysokość należnego powódce odszkodowania Sąd oparł się w pierwszej kolejności na opinii biegłego sądowego z zakresu techniki samochodowej. Ponieważ rozmiar uszkodzeń, zakres, sposób i wartość naprawy niezbędnej do przywrócenia samochodu do stanu sprzed kolizji stanowią wiadomości specjalne, Sąd wnioskami opinii biegłego jest związany. Wnioski opinii są wgodne z zasadami logiki i wiedzy powszechnej , są jasne, kategoryczne i przekonujące dla Sądu. Poziom wiedzy biegłego jest odpowiedni do jego specjalizacji, podstawy teoretyczne opinii nie budzą wątpliwości. Sposób motywowania opinii oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków jest właściwy.

Sporządzając opinię w sprawie biegły sądowy dokonał kalkulacji kosztów naprawy uszkodzonego pojazdu z zastosowaniem wyłącznie oryginalnych części zamiennych producenta samochodu oraz z zastosowaniem oryginalnych części zamiennych producenta samochodu i dostępnych na rynku zamienników o jakości Q, jakości PT i jakości PJ.

Symbolem Q oznacza się części wyprodukowane przez producenta dostarczającego dany element na pierwszy montaż samochodu. Są to zatem takie same części, jak używane przez producenta samochodu, lecz pozbawione jedynie logo tegoż producenta. Natomiast symbolami PT i PJ oznacza się części o porównywalnej jakości.

Zdaniem biegłego naprawa pojazdu przy zastosowaniu wskazanych przez niego części tj. oryginalnych części zamiennych, zamienników o jakości Q, a także o jakości PT i PJ (w stosunku do wspornika zamka przedniego i wspornika zderzaka przedniego ze względu na ich zamocowanie w miejscu niewidocznym z zewnątrz nadwozia) umożliwiłaby skuteczne przywrócenie pojazdu do stanu sprzed kolizji z uwzględnieniem zachowania takiej samej sprawności technicznej oraz takich samych warunków bezpieczeństwa.

W ocenie biegłego koniecznymi do wymiany okazały się: wzmocnienie tablicy rejestracyjnej przedniej, zderzak przedni gruntowany, krata kierująca powietrze przednia prawa, wspornik zewnętrzny prawy zderzaka przedniego, zastrzał zewnętrzny prawy zderzaka przedniego, wspornik zderzaka przedniego, kompletna krata wlotu powietrza, pokrywa komory silnika, kompletne reflektory lewy i prawy, kompletny reflektor przeciwmgielny prawy, błotnik przedni prawy, mocowanie błotnika prawego, wspornik zamka przedniego, kondensator, felga aluminiowa przednia prawa, zamocowanie prawej chłodnicy powietrza doładowanego, chłodnica powietrza doładowanego prawa, filtr powietrza, rura ssąca filtra powietrza oraz kierownica powietrza prawej chłodnicy powietrza doładowanego. Jako konieczną do naprawy zakwalifikował biegły tablicę rejestracyjną przednią. Ponadto w ramach prac naprawczych poza czynnościami koniecznymi do zamontowania i polakierowania części należało również dokonać wyważenia koła przedniego prawego i nastawienia reflektorów przeciwmgielnych Pokrywa sterownika została nieprawidłowo wskazana przez stronę pozwaną jako konieczna do wymiany. Ustosunkowując się do zarzutu strony pozwanej podniesionego dopiero w piśmie z dnia 23 czerwca 2014 roku (wcześniej zarzut ten nie był podnoszony) biegły nie znalazł podstaw do zastosowania do naprawy pojazdu alternatywnych zamienników błotnika przedniego prawego oraz pokrywy komory silnika, które zdaniem strony pozwanej uległy wcześniejszemu uszkodzeniu. Twierdzenia te oparła strona pozwana na dokonanych pomiarach powłoki lakierniczej wskazanych elementów. Ze względu na brak wyników przywołanych pomiarów zarówno w aktach szkodowych, jak również w aktach niniejszego postępowania, co słusznie zauważył biegły sądowy w opinii uzupełniającej z dnia 12 sierpnia 2014 roku, nie sposób było pozytywnie odnieść się do tychże zarzutów. Do kosztów lakierowania maski silnika, błotnika przedniego prawego, zderzaka przedniego oraz drzwi przednich prawych należało zastosować w ocenie biegłego 15 % dodatek do lakieru perłowego. Wyliczając koszty prac lakierniczych nie uwzględnił biegły dokonanego przez stronę pozwaną procentowego urealnienia w zakresie materiału lakierniczego. Materiał ten ma wpływ na trwałość powłoki lakieru, zabezpieczenie polakierowanego elementu przed korozją podpowłokową i na prawidłowy wygląd pojazdu. Dokonując urealnienia ceny materiału lakierniczego nie doprowadzono by do przywrócenia pojazdu do stanu sprzed wypadku, czemu dał wyraz biegły sądowy w sporządzonej przez siebie opinii oraz opiniach uzupełniających ustosunkowując się do podnoszonych przez stronę pozwaną zarzutów w tym zakresie.

W świetle przytoczonego wyżej orzecznictwa Sądu Najwyższego, a zwłaszcza uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2012 roku, Sąd uznał za zasadne zastosowanie do naprawy przedmiotowego pojazdu zamienników o jakości i w zakresie wskazanym przez biegłego, uznając jednocześnie, iż części podlegające wymianie nie zwiększyły wartości pojazdu, a tym samym nie było podstaw do dokonania amortyzacji tychże części. Wskazane przez powódkę stawki roboczogodzin za prace naprawcze oraz lakiernicze wynoszące odpowiednio 80 zł i 90 zł nie odbiegały stawkom stosowanym w warsztatach naprawczych na terenie W. i zastosowane zostały również przez biegłego w sporządzonej na potrzeby niniejszego postępowania opinii. Zarzuty strony pozwanej wskazujące na stawkę 60 zł za godzinę pracy naprawczej nie zasługiwały na uwzględnienie. Biegły odniósł się do nich w opiniach uzupełniających. Same zasady doświadczenia życiowego wskazują, iż przyjęte przez biegłego stawki są stawkami realnie obowiązującymi na rynku naprawy pojazdów, zaś przyjmowane przez ubezpieczycieli w kalkulacjach stawki są zaniżone. Biegły także wyczerpująco ustosunkował się do zarzutów strony pozwanej dot. materiału lakierniczego w dwóch opiniach uzupełniających , brak było podstaw do uwzględnienia następnego wniosku pełn. pozwanego i umożliwienie mu po raz trzeci złożenia ewentualnych zarzutów do opinii.

Koszt naprawy przedmiotowego pojazdu wyliczony przy użyciu oryginalnych części zamiennych producenta samochodu oraz dostępnych na rynku zamienników o jakości Q, PT i PJ wynosi 16 147,49 zł brutto (vide pkt. 7.2 opinii) i kwotę tą brał Sąd za podstawę dalszych obliczeń. Wybierając powyższą kwotę odszkodowania z wersji przedstawionych przez biegłego Sąd uznał, iż tylko ona odpowiada uzasadnionym kosztom naprawy biorąc pod uwagę wskazówki zawarte w orzecznictwie Sądu Najwyższego i treści art. 361 i 363 k.c. Powódka nie podała i nie wykazała żadnych szczególnych okoliczności, które uzasadniałyby odmienne rozstrzygniecie w świetle wskazówek zawartych w uzasadnieniu uchwały Sądu Najwyższego z dnia 20 czerwca 2014 roku.

Strona pozwana zobowiązana jest zatem do zapłaty na rzecz powódki kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy wypłaconym w toku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego odszkodowaniem a kosztami naprawy wskazanymi przez biegłego sądowego tj. 3 611,34 zł (16 147,49 zł – 12 536,15 zł). Żądanie pozwu w zakresie zapłaty kwoty przekraczającej 3 611,34 zł nie zasługiwało na uwzględnienie.

O odsetkach od kwoty zasądzonej orzeczono na podstawie art. 481 k.c., który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Po myśli bowiem art. 817 § 1 k.c. w zw. z art. 14 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych ubezpieczyciel obowiązany jest spełnić świadczenie w terminie trzydziestu dni, licząc od daty otrzymania zawiadomienia o szkodzie. Jako że zgłoszenie szkody miało miejsce w dniu 8 listopada 2011 roku, zaś strona pozwana na etapie niniejszego postępowania nie podniosła żadnych okoliczności, które dawałyby podstawy do wypłaty odszkodowania w terminie późniejszym, odsetki od kwoty należnego odszkodowania za koszty naprawy pojazdu mogą być liczone od dnia następnego po upływie 30 dni, tj. od dnia 9 grudnia 2011 roku. Powódka domagała się natomiast zasądzenia odsetek na swoją rzecz od dnia wniesienia pozwu tj. 17 lipca 2013 roku i od daty tej odsetki należało zasądzić. W myśl bowiem art. 321 § 1 k.p.c. sąd nie może wyrokować co do przedmiotu, który nie był objęty żądaniem, ani zasądzać ponad żądanie. W pozostałym zakresie żądanie odsetkowe zostało oddalone.

O kosztach procesu sąd orzekł zgodnie z zasadą stosunkowego rozdzielenia kosztów, wyrażoną w treści art. 100 k.p.c.

Wobec tego, że powódka wygrała sprawę tylko w 49 %, Sąd zasądził od strony pozwanej na jej rzecz koszty procesu w wysokości 38 zł (pkt III sentencji wyroku).

Koszty poniesione przez powódkę, to: opłata sądowa od pozwu w kwocie 321 zł, uzupełniająca opłata sądowa od pozwu w kwocie 44 zł, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1 200 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wydatki na wynagrodzenie przyznane i wypłacone biegłemu sądowemu z uiszczonej zaliczki w kwocie 524 zł. Łącznie: 2 106 zł x 49 % = 1 031 zł.

Koszty poniesione przez stronę pozwaną to: koszty zastępstwa procesowego w wysokości 1 200 zł oraz wydatki na wynagrodzenie przyznane i wypłacone biegłemu sądowemu z uiszczonej zaliczki w łącznej kwocie 747,64 zł (523,85 zł + 95,91 zł + 127,88 zł). Łącznie: 1 947,64 zł x 51 % = 993 zł.

1 031 zł – 993 zł = 38 zł, która to kwota podlegała zasądzeniu na rzecz powódki.

Wynagrodzenie biegłego wyniosło 1 047,85 zł + 95,91 zł + 127,88 = 1 271,64 zł. Kwota ta została w całości pokryta z zaliczek stron. Niewykorzystane zaliczki w wysokości 476 zł i 252,36 zł uiszczone przez strony zostały zwrócone odpowiednio powódce oraz stronie pozwanej przez Sąd z urzędu.

Mając powyższe okoliczności na uwadze, Sąd podjął rozstrzygnięcia zawarte w sentencji wyroku.