Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 28 kwietnia 2014 roku

Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. Wydział II Cywilny Odwoławczy w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 28 kwietnia 2014 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie sprawy z powództwa F. S., J. S.

przeciwko Miastu P.

o zapłatę

na skutek apelacji powodów

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb.

z dnia 1 października 2013 roku, sygn. akt I C 162/07

oddala apelację.

Sygn. akt II Ca 798/14

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 1 października 2013 r. w sprawie I C 162/07 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb.

1.  zasądził od Miasta P. (...) na rzecz powodów J. S. i F. S. solidarnie kwotę 4 456,60 zł z ustawowymi odsetkami dokładnie określonymi w wyroku z tytułu wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości;

2.  odrzucił pozew z zakresie dodatkowego żądania kwoty 3 520 zł za okres od 1 czerwca 2000 roku do 30 kwietnia 2001 roku oraz kwoty 3 520 zł za okres od 1 grudnia 2001 roku do 1 listopada 2002 roku;

3.  w pozostałym zakresie powództwo oddalił;

4.  nakazał ściągnąć od powodów na rzecz Skarbu Państwa kwotę 3 117,90 zł tytułem części wydatków poniesionych tymczasowo na wynagrodzenie biegłych;

5.  zasądził od powodów na rzecz pozwanego 2 821 zł tytułem zwrotu kosztów procesu;

Podstawę tego rozstrzygnięcia stanowiły następujące ustalenia i rozważania Sądu Rejonowego:

Powodowie są właścicielami nieruchomości składającej się z działki o numerze ewidencyjnym (...) o pow. 0,3179 ha położonej położona w P. (...). przy ul. (...). Dla nieruchomości tej urządzona jest księga wieczysta (...). Przedmiotowa działka ma ok. 14 m szerokości wzdłuż ulicy, a cala nieruchomość posiada kształt prostokąta o boku ok 230 m, lekko rozszerzającego się w kierunku południowym. G. działki przebiega przed rowem w odległości ok 5 m. od krawędzi jezdni. W odległości ok 3 m od północnej granicy działki ułożony jest rurociąg tłoczny o średnicy 80 cm, tłoczący oczyszczone ścieki z oczyszczalni do rzeki W.. Powodowie nie zawierali ze stroną pozwaną żadnej umowy cywilnoprawnej umożliwiającej korzystanie z ich nieruchomości w związku z wybudowanym rurociągiem.

Wyrokiem z dnia 30 marca 2006 roku tutejszy Sąd Rejonowy w sprawie sygn. IC 67/05 zasądził od Gminy P. (...) solidarnie na rzecz powodów F. S. i J. S. kwotę 4.684,80 złotych tytułem odszkodowania za bezumowne korzystanie z nieruchomości w okresie od grudnia 2001 roku do listopada 2002 roku. Na skutek apelacji strony pozwanej Sąd Okręgowym w sprawie sygn. II Ca 439/06 z dnia 21 sierpnia 2006 roku zmienił powyższy wyrok w ten sposób, iż obniżył zasądzoną kwotę do 3.645,15 złotych. Przedmiotem zgłoszonych zarzutów apelacyjnych była kwestia VAT od zasądzonej należności oraz zasiedzenie służebności.

Przedmiotowy rurociąg został wybudowany w 1975 roku. Na działce wówczas były nasadzenia takie jak drzewa, warzywa, zboże, natomiast aktualnie działka ta nie jest użytkowana rolniczo. Przedmiotowy rurociąg przykryty jest ok l,30 m warstwą ziemi. Nieruchomość jest nie zabudowana i nie użytkowana, grunt leży odłogiem, teren działki jest zakrzewiony, z samosiewkami drzewek leśnych.

Przebieg rurociągu na działce powodów nie stwarzał żadnej uciążliwości i nie ograniczał sposobu użytkowania nieruchomości w okresie objętym żądaniem wynagrodzenia, w ramach wówczas obowiązującego planu zagospodarowania. Korzystanie z gruntu przez pozwaną ograniczone jest do posadowienia rurociągu średnicy 80cm na głębokości ok 2,0 m (dno rury). Żadne elementy rurociągu ani oznaczenia nie wystają i nie są posadowione na gruncie powodów. Strona pozwana nigdy nie wjeżdżała na przedmiotowa nieruchomość w celu jakiejkolwiek konserwacji lub napraw rurociągu. Powodowie mogli korzystać więc z działki użytkując ją rolniczo zgodnie z ówczesnym planem zagospodarowania

Na terenie przyległym do ulicy (...) i w strefie użytkowania rurociągu na działce powodów w latach objętych dochodzonym wynagrodzeniem tj kwiecień 1997 - marzec 1999 zgodnie z ustaleniami planu szczegółowego zagospodarowania przestrzennego znajdowała się podjednostka urbanistyczna (...)- tj projektowana zieleń izolacyjna w strefie ochronnej od linii (...)i (...) - istniejąca ul. (...) w ciągu drogi lokalnej, projektowana jako ulica mieszkaniowa szerokości w liniach rozgraniczających 20 m. W okresie późniejszym przeznaczenie nieruchomość powodów uległo zmianie i zgodnie z planem zagospodarowania osiedla budownictwa jednorodzinnego, zatwierdzonego Uchwałą (...) Rady Miasta w/m z 17.03.1999 r. północna cześć działki przeznaczona była w planie zagospodarowania pod usługi, a zajęta przez rurociąg cześć działki powodów położona była i jest nadal w liniach rozgraniczających ulicę (...).

Wartość wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania przez pozwanego z gruntu powodów znajdującego się przy ul. (...) w P. (...). za okres:

-

od 1 kwietnia 1997 roku do 31 marca 1999 roku tj. za 24 miesiące wynosi 861,60 zł,

-

od 1 maja 1999 roku do 30 kwietnia 2000 roku tj. za okres 12 miesięcy wynosi 862,80 zł,

-

od 1 maja 2000 roku do 30 kwietnia 2001 roku tj. za okres 12 miesięcy wynosi 862,80 zł,

-

od 1 maja 2001 roku do 31 maja 2001 roku tj. za okres 1 miesiąca wynosi 71,90 zł,

-

od 1 czerwca 2001 roku do 31 maja 2002 roku tj. za okres 12 miesięcy wynosi 862,80 zł,

-

od 1 czerwca 2002 roku do 31 maja 2004 roku tj. za okres 24 miesięcy wynosi 1.725,60 zł.

W ocenie sądu powództwo podlega częściowemu uwzględnieniu. Zgodnie z treścią przepisu art. 140 kc w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego właściciel może, z wyłączeniem innych osób, korzystać z rzeczy zgodnie ze społeczno- gospodarczym przeznaczeniem prawa, w szczególności może pobierać pożytki i inne dochody z rzeczy, rozporządzać rzeczą. Stosownie zaś do treści przepisu art. 143 kc w granicach określonych przez społeczno - gospodarcze przeznaczenie gruntu własność gruntu rozciąga się na przestrzeń nad i pod jego powierzchnią.

W przedmiotowej sprawie powodowie domagają się zasądzenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie przez pozwanego, z będącej własnością powodów nieruchomości, w zakresie odpowiadającym treści służebności przesyłu. Podstawą prawną roszczenia właściciela o wynagrodzenie za korzystanie ze stanowiącej jego własność rzeczy bez podstawy prawnej, a skierowanego przeciwko posiadaczowi służebności stanowią przepisy art. 230 kc w związku z art. 225 kc w związku z art. 224§2 kc.

Pozwany nie kwestionował faktu korzystania z nieruchomości powodów w zakresie służebności przesyłu. Na nieruchomości posadowiony jest w odległości ok 3 m od północnej granicy działki rurociąg tłoczny o średnicy 80 cm, (tłoczący oczyszczone ścieki z oczyszczalni do zalewni rzeki W.). Pozwany natomiast kwestionował wysokość żądanego przez powodów wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości.

Przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia należnego powodom z tytułu bezumownego korzystania przez pozwanego z ich nieruchomości sąd oparł się na opinii biegłej -rzeczoznawcy majątkowego A. K. (1). Opinia przez nią wydana w sprawie jest rzetelne a wnioski szczegółowo uzasadnione. Z uwagi na czas trwania postępowania opinia była aktualizowana. Biegła wzięła pod uwagę stopień ingerencji w treść prawa własności powodów a także wartość wykorzystywanej nieruchomości. Opinie biegłej były kwestionowane za każdym razem przez stronę powodowa, jednakże biegła ustosunkowywała się do przedstawianych jej zarzutów, które miały polemiczny charakter . Argumentacja biegłej była wyczerpująca i czytelne. Biegła podkreśliła, iż działka powodów w okresie objętym niniejszym postępowaniem nie była działka budowlaną, a mogła być użytkowana jedynie rolniczo. Nadto zaznaczyła kilkukrotnie co tez zostało potwierdzone pismem z Pracowni Planowania Przestrzennego, iż w żadnym dokumencie o randze prawa miejscowego nie została wyznaczona strefa ochronna wokół rurociągu tłocznego. Zarówno plan zagospodarowania przestrzennego terenów budownictwa jednorodzinnego osiedla (...) II w P. (...) z dnia 17 grudnia 1986 roku do 17 marca 1999 roku jak i aktualny plan nie ustalał strefy ochronnej dla rurociągu tłocznego. Także przepisy dotyczące projektowania czy posadowienia kanalizacji sanitarnej jak i Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 12.04.2002 r w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz U nr 75 poz. 690) nie określają żadnych stref ochronnych dla rurociągów kanalizacyjnych. W związku z tym faktem biegła wyznaczyła tzw. strefę funkcjonalną rurociągu związaną z jego funkcjonowaniem. Wiąże się to z dostępem do rurociągu w celu jego naprawy bądź konserwacji. Wystarczający pas na wjechanie samochodem i manewrowanie to 4 metry od osi rurociągu z każdej strony Zatem powierzchnia strefy funkcjonalnej wynosi 112m ² (8x14). .

Przyjęta w innej sprawie powierzchnia 320 m2 , wobec tego , iż przeciwnik procesowy kwestionował taką powierzchnię, oraz fakt iż nie było to przedmiotem zarzutów apelacyjnych w sprawie IC 67/05, w ocenie sadu, nie daje podstaw do jej uwzględnienia w tym postępowaniu.

W kwestii wysokości stawki wynagrodzenia za bezumowne korzystanie biegła nie opierała się na zarządzeniach Prezydenta, uchwałach powiatu określających stawki czynszu dzierżawnego, albowiem winno się w tym przedmiocie przyjmować stawki czynszu cen wolnorynkowych. Poza tym część nieruchomości zajęta przez pozwanego jest nadal we władaniu powodów. Jako podstawę rocznej stawki wynagrodzenia przyjęła 6,4% wartości zajętej nieruchomości.

Biorąc pod uwagę uaktualniona opinię łączna wartość wynagrodzenia z tytułu bezumownego korzystania z gruntu znajdującego się przy ul. (...) w P. (...). za okres objęty żądaniem (85 miesięcy) wynosi 5247,50 zł

Jednakże biorąc pod uwagę fakt, iż w sprawie sygn. IC 67/05 Sąd zasądził na rzecz powodów od Miasta P. (...) kwotę odszkodowania z tytułu bezumownego korzystania z ich nieruchomości w okresie grudnia 2001 roku do listopada 2002 roku oraz z powodowie dwukrotnie zgłosili żądanie za okres od 1 czerwca 2000r do 30 kwietnia 200l r. Sąd odrzucił powództwo w zakresie dodatkowego, powtórnego, żądania za okres od 1 czerwca 2000 roku do 30 kwietnia 2001 roku w kwocie 3520,00 złotych oraz za okres od 1 grudnia 2001 roku do 1 listopada 2002 roku w kwocie 3520,00 złotych na podstawie art. 199 § 1 kpc pkt 2, albowiem w tym przedziale czasowym roszczenie zostało już prawomocnie osądzone.

Mając powyższe na uwadze Sąd uznał, iż wynagrodzenie za bezumowne korzystanie przez pozwanego z działki J. S. i F. S. 74 miesiące wynosi łącznie 4.456,60 złotych i taką też kwotę Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powodów na podstawie art. 230 kc w związku z art. 225 kc w związku z art. 224 § 2 kc. Żądanie pozwu przewyższające zasądzoną kwotę zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie jest zasadne i w tej części zostało oddalone

Sąd orzekł o odsetkach na podstawie art. 482 § 1 kc, który stanowi, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności. Sąd zasądził odsetki od kwoty za poszczególne okresy odszkodowania od dnia doręczenia stronie pozwanej pism rozszerzających powództwo.

Podstawą rozstrzygnięcia o kosztach procesu był przepis artykułu 100 k.p.c, który wyraża zasadę stosunkowego rozdzielenia kosztów. Polega ona na wyważonym rozłożeniu kosztów między stronami, odpowiednio do wysokości w jakiej zostały poniesione oraz stosownie do wyniku sprawy tj. stopnia uwzględnienia i nieuwzględnienia żądania.

Z porównania kwoty dochodzonej przez powodów (30.720,00 zł) z kwotą faktycznie zasądzoną (4.456,60 zł) wynika, że powód przegrał proces w 85 %.

Łączne koszty w sprawie po stronie powodów wyniosły 1536 złotych z tytułu opłaty od pozwu i rozszerzenia powództwa oraz 1231 złotych z tytułu opinii biegłej, natomiast strona pozwana poniosła koszty w kwocie 1940,80 złotych z tytułu opinii rzeczoznawcy majątkowego, nadto koszty pełnomocnika i opłaty skarbowej, co łącznie daje kwotę 4357,80 złotych. Koszt opinii biegłego rzeczoznawcy poniesione tymczasowo przez Skarb Państwa wyniosły łącznie 3117,90 złotych. Reasumując łącznie koszty procesu wyniosły 10.242,87 złotych. Skoro strona pozwana przegrała sprawę w 15 % to powinna stosownie do treści art. 100 k.p.c. ponieść koszty procesu w takim stopniu, w jakim przegrała sprawę. Zatem pozwanego obciąża kwota 1536,40 (10.242,87 x 15 %). Skoro pozwany poniósł już koszty w wysokości 4357,80 złotych sąd zasądził od powodów solidarnie na rzecz pozwanego Miasta P. (...)kwotę 2.821,40 złotych. Nadto na podstawie art. 113 ust 1 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych sąd nakazał ściągnąć od powodów solidarnie na rzecz Skarbu Państwa. kwotę 3117,90 złotych tytułem zwrotu wydatków poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa na wynagrodzenie biegłego.

Apelację od powyższego wyroku wnieśli powodowie. Zaskarżyli go w części, oddalającej powództwo i rozstrzygającej o kosztach procesu, zarzucając naruszenie przepisów prawa materialnego i procesowego w tym:

1.przepisów Konstytucji RP tj. art: 2, 7, 32, 83;

2. art. 417 ¹ § 4 kc, rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 września 2004r. w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego;

3.art. 217 § 1 kpc, art. 232 kpc poprzez nierozpoznanie w ogóle wniosku dowodowego powodów o powołanie innego biegłego k-79 w aktach sprawy, a w to miejsce dopuszczenie wielu opinii uzupełniających biegłej A. K., która nie posiadała wiedzy we wskazanej specjalizacji, a powodowała tylko podnoszenie kosztów postępowania i czasu trwania procesu.

4.art. 233 kpc poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów oraz wydanie wyroku bez wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału dowodowego oraz podnoszonych przez stronę powodową zarzutów i twierdzeń poprzez całkowite ich pominięcie.

5. art. 328 § 2 kpc w szczególności poprzez niewskazanie przyczyn, dla których za miarodajną została opinia biegłej A. K., natomiast Sąd odmówił wiarygodności i mocy dowodowej opinii biegłych sądowych występujących w sprawie I C67/05 dotyczących tego samego stosunku prawnego, objętych tym samym planem zagospodarowania, tylko za inny okres czasowy oraz odmowy powołania innego biegłego.

6. art. 366 kpc, tj. nieakceptowanie powagi rzeczy osądzonej poprzez nieuwzględnianie prawomocnego wyroku Sądu Okręgowego w Piotrkowie Tryb. dla sprawy objętej tymi samymi nie zmienianymi przepisami.

Występując z powyższymi zarzutami apelujący wnosili o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez Sąd Rejonowy .

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja powodów nie jest uzasadniona, a podniesione w niej zarzuty są chybione. Pierwszym, ze zgłoszonych zarzutów apelacyjnych jest zarzut naruszenia przepisów podstawowego aktu prawnego obowiązującego w kraju, jakim jest Konstytucja RP.

Wbrew zarzutowi apelacyjnemu Sąd Rejonowy wydając zaskarżone orzeczenie nie naruszył wskazanych w apelacji przepisów Konstytucji RP.| Przepisy te, dotyczące podstawowych zasad porządku prawnego (art. 2 wyraża zasadę demokratycznego państwa prawa urzeczywistniającego zasady sprawiedliwości społecznej, art. 7 zasadę praworządności, art. 32 przewiduje równość wobec prawa, art. 83 nakłada obowiązek przestrzegania prawa, 87 wymienia źródła prawa), nie zostały w toku postępowania sądowego naruszone. Formułując zarzut naruszenia powyższych przepisów skarżący nie wyjaśnili dokładnie na czym naruszenia te polegają i w czym się objawiają. Okoliczność, że żądanie zgłoszone przez wnioskodawców nie zostało przez sąd w pełno uwzględnione i w tym zakresie rozstrzygnięcie sądu nie jest przez nich akceptowane nie oznacza, że pogwałcone zostały podstawowe reguły porządku prawnego.

Z kolei jeśli chodzi o zarzut naruszenia pozostałych przepisów prawa materialnego to sąd pierwszej instancji w przedmiotowej sprawie nie mógł naruszyć przepisu art. 417 ¹ § 4 k.c. już chociażby z tej przyczyny, że przepis ten w przedmiotowej sprawie nie miał zastosowania i nie mógł stanowić podstawy rozstrzygnięcia. Stosownie do treści tego przepisu jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie aktu normatywnego, którego obowiązek wydania przewiduje przepis prawa, niezgodność z prawem niewydania tego aktu stwierdza sąd rozpoznający sprawę o naprawienie szkody. Przedmiotowa sprawa, z jaką wystąpili powodowie, dotyczy wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości i nie jest sprawą o odszkodowanie za szkodę wyrządzoną przez niewydanie aktu normatywnego. Zatem powołany przez skarżących w apelacji przepis kodeksu cywilnego pozostaje bez związku z przedmiotową sprawą.

Natomiast zarzuty naruszenia rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie i rozporządzenie Rady Ministrów z 21 września 2004 roku w sprawie wyceny nieruchomości i sporządzania operatu szacunkowego zostały sformułowane w apelacji bardzo ogólnie. Również uzasadnienie apelacji nie wykazuje, jakie konkretnie przepisy wymienionych wyżej rozporządzeń zostały naruszone przez sąd pierwszej instancji i na czym naruszenia te polegały. Tym samym tak wyartykułowane zarzuty uchylają się spod jakiejkolwiek kontroli.

Z kolei głównym zarzutem dotyczącym naruszenia przez sąd pierwszej instancji przepisów procesowych to zarzut naruszenia przepisu art. 366 k.p.c. przez poczynienie odmiennych ustaleń co do szerokości zajętego przez pozwanego pasa gruntu (nazwanego przez skarżących sferą ochronną) i przyjęcie innej metody ustalenia wartości wynagrodzenia niż w prawomocnie rozstrzygniętej sprawie I C 67/05, która dotyczyła tej samej nieruchomości. W tej sprawie Sąd Rejonowy w oparciu o opinię biegłego J. D. ustalił szerokość zajętej przez pozwanego nieruchomości powodów (strefy ochronnej) na 20 metrów - po 10 m od osi rurociągu, natomiast stawkę miesięcznego wynagrodzenia za 1 m ² nieruchomości na 1zł, według wskazań biegłego opierającego się na zarządzeniu nr 113 Prezydenta Miasta P., ustalającego wysokość stawek czynszu w odniesieniu do gruntów stanowiących własność Gminy P. (...) Przyjął również, że nieruchomość powodów ma szerokość 16 metrów a w konsekwencji powierzchnia nieruchomości powodów zajęta przez stronę pozwaną wynosi 320 m ². W obecnej sprawie powodowie domagali się ustalenia wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z ich nieruchomości za okres objęty pozwem według tych samych zasad.

Wymienione w apelacji przepisy art. 365 § 1 i 366 kpc dotyczą zakresu związania prawomocnym orzeczeniem i powagi rzeczy osądzonej. Orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby ( art. 365 § 1 kpc) . Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku z podstawą sporu stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia, a ponadto tylko między tymi samymi stronami ( art. 366kpc).

W ocenie Sądu Okręgowego rozpoznającego niniejszą apelację Sąd Rejonowy wydając zaskarżone orzeczenie nie naruszył wyżej wymienionych przepisów. Określone w art. 365 kpc związanie stron, sądów i innych podmiotów i osób treścią prawomocnego orzeczenia wyraża nakaz przyjmowania przez nie, że w objętej nim sytuacji stan prawny przedstawiał się tak, jak to wynika z sentencji wyroku (wyr. SN z 23.6.2009 r., II PK 302/08, Legalis; wyr. SN z 15.11.2007 r., II CSK 347/07, Legalis). Powagę rzeczy osądzonej ma w zasadzie tylko sentencja wyroku. Motywy nie wiążą sądu przy rozstrzyganiu sporu. Uzasadnienie służy do dokładnego wyjaśnienia sentencji wyroku, jeśli ona sama w sobie nie zawiera jasnego orzeczenia co do wszystkich elementów wyroku wskazanych w art. 366 (zob. orz. SN z 17.3.1950 r., C 339/49, OSN 1951, nr 3, poz. 65 i orz. SN z 17.9.1957 r., I CO 20/57, OSNPG 1959, nr 1, poz. 51, orz. SN z 4.10.1963 r., I PR 470/63, OSNPG 1964, nr 7, poz. 46; wyr. SN z 29.3.2006 r., II PK 163/05, OSNP 2007, nr 5-6, poz. 71). Przedmiotem prawomocności materialnej jest jedynie ostateczny rezultat rozstrzygnięcia, a nie przesłanki, które do niego doprowadziły. Oznacza to, że sąd nie jest związany ani ustaleniami faktycznymi poczynionymi w innej sprawie, ani poglądami prawnymi wyrażonymi w uzasadnieniu zapadłego wyroku (post. SN z 3.6.2009 r., IV CSK 511/08, Legalis). Konsekwencją procesową tego, że prawomocny wyrok korzysta z powagi rzeczy osądzonej, jest to, że nie można skutecznie wszcząć postępowania w tym samym przedmiocie i między tymi samymi stronami. W takim wypadku pozew, jako niedopuszczalny, podlega odrzuceniu (art. 199 § 1 pkt 2 kpc, por też post. SN z 29.1.1997 r., I CKU 65/96, Prok. i Pr. 1997, nr 7-8, s. 41). Są Rejonowy zastosował do powyższego nakazu bowiem nie rozpoznawał żądania powodów za okres objęty rozstrzygnięcie w sprawie IC67/05 i w tym zakresie pozew odrzucił.

Sąd pierwszej instancji rozpoznając niniejszą sprawę mógł zatem dokonania własnych ustaleń, co do wielkości powierzchni zajętej przez stronę pozwą jak i wysokości należnego wynagrodzenia. Władny dokonać tego był tym bardziej, że ustalenia poczynione w poprzedniej sprawie nie odpowiadają rzeczywistemu stanowi na gruncie. Szerokość działki powodów, co wynika nie tylko z opinii biegłej K., ale i przyznana powyższej okoliczność przez powodów wynosi 14 metrów. Natomiast rurociąg jest posadowiony w odległości 3 metrów od granicy działki. Powyższa odległość została wskazana również dokumentem urzędowym - informacją pisemną uzyskaną na żądanie sądu z Pracowni Planowania Przestrzennego w P. (k. 219). Oznacza to ze obszar ustalony w sprawie IC67/05 wykraczał poza nieruchomość powodów. Już chociażby z tego względu opinia biegłego D. i przyjęty przez niego sposób ustalenia wysokości wynagrodzenia nie mogły być powielone w przedmiotowej sprawie.

Sąd pierwszej instancji nie naruszył także przepisu art. 328§ 2 kpc. W pisemnym uzasadnieniu dokładnie wyjaśnił czym kierował się przyjmując za podstawę ustalenia wynagrodzenia opinię biegłej K.. Z opinii tej wynika również dlaczego biegła nie nawiązała, tak jak biegły w sprawie IC 67/05, do stawek z Zarządzenia Prezydenta Miasta a za punkt wyjścia do ustalenia wynagrodzenia przyjęła wartość nieruchomości. Takie stanowisko należy podzielić, gdyż stawki określone w zarządzeniu Prezydenta Miasta odnoszą się do sytuacji, kiedy przedmiot dzierżawy znajduje się w wyłącznym fizycznym władaniu wydzierżawiającego, w przedmiotowej sprawie sytuacja jest zgoła odmienna. Część nieruchomości na której znajduje się zakopany rurociąg w dalszym ciągu znajduje się we władaniu powodów, zaś uciążliwości związane z istnieniem w strefie przygranicznej rurociągu nie są wielkie.

O wysokości wynagrodzenia decyduje wyłącznie kryterium obiektywne w postaci cen rynkowych za korzystanie z danego rodzaju rzeczy i czas posiadania rzeczy przez adresata roszczenia; chodzi o kwotę, jaką posiadacz w normalnym toku rzeczy musiałby zapłacić właścicielowi, gdyby jego posiadanie opierało się na prawie (tak np. SN w uchwale Składu Siedmiu Sędziów z dnia 10 lipca 1984 r. III CZP 20/84, OSNCP 1984, nr 12, póz. 209, w wyroku SN z dnia 7 kwietnia 2000 r. IV CKN 5/00, nie publ., wyroku SN z dnia 11 lutego 2004 r. l CK 206/03, nie publ., wyrok SN z dnia 3 marca 2006 r. II CK 409/05, nie publ.). W niektórych orzeczeniach wskazuje się bardziej precyzyjnie, że roszczenie o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy odpowiada pod względem wartości temu, co właściciel uzyskałby, gdyby ją wynajął, wydzierżawił lub oddał do odpłatnego korzystania (wyrok SN z dnia 22 września 2005 r. IV CK 105/05, nie publ.). Wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy , choć nie ma charakteru okresowego, ustalane jest z uwzględnieniem cen rynkowych w poszczególnych okresach, za które wynagrodzenie jest należne ( wyrok SN z dnia 10 stycznia 2002 r, II CKN 639/99, LEX nr 53135, wyrok SN z dnia 17 lutego 2005 r. l CK 563/04, nie publ.). Wynagrodzenie za korzystanie w służebności, bo z taką sytuacją mamy do czynienia w przedmiotowej sprawie, powinno być proporcjonalne do stopnia ingerencji posiadacz w prawo własności powodów.

Przyjęta przez biegła metodologia wyliczenia wysokości wynagrodzenia daje wartości kwotowe odpowiadające powyżej wskazanym kryteriom, stąd wysokość zasądzonego przez sąd wynagrodzenia podlega akceptacji.

Z apelacją powodów można się zgodzić jedynie co do zarzutu naruszenia przepisu art. 217 kpc Istotnie sąd pierwszej instancji nie odniósł się do wniosku dowodowego powodów zawartego w ich piśmie z dnia18 grudnia 2007 roku (karcie 79 akt sprawy). Dowodu takiego nie przeprowadził, nie wydał też formalnego postanowienia o oddaleniu tego wniosku. Powyższe uchybienie nie ma jednak wpływu na treść końcowego rozstrzygnięcia, Jak wynika z treści tego wniosku powodowie domagali się ,,powołania biegłego sądowego geodety lub biegłego sadowego matematyka w zakresie planimetrii, który…wyliczy powierzchnię zajęcia. Przeprowadzenie dowodu z opinii biegłych tych specjalności w przedmiotowej sprawie, w ocenie Sądu Okręgowego, było zbędne. Stad tez naruszenie przez sąd tego przepisu, przez nieodniesienie się do zgłoszonego wniosku dowodowego, nie ma wpływu na rozstrzygnięcie sprawy.

Z tych względów apelacja jako pozbawiona uzasadnionych podstaw podlegała oddaleniu.- art. 385 kpc.