Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 2 czerwca 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Marta Sawińska

Sędziowie: SSA Iwona Niewiadowska-Patzer (spr.)

del. SSO Izabela Halik

Protokolant: st.sekr.sąd. Emilia Wielgus

po rozpoznaniu w dniu 2 czerwca 2015 r. w Poznaniu

sprawy L. S. i M. D. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o podleganie ubezpieczeniu społecznemu

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 7 lipca 2014 r. sygn. akt VII U 2085/13

oddala apelację.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 maja 2013 roku adresowaną do M. D. (1) i L. S. Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. stwierdził, że L. S. nie podlega od 22 stycznia 2013 roku obowiązkowym ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu jako pracownik u płatnika składek Gospodarstwo Rolne (...) z siedzibą w Z..

Odwołania od powyżej decyzji wnieśli zarówno M. D. (1) jak i L. S.. Sąd Okręgowy w Poznaniu połączył sprawy wszczęte na skutek powyższych odwołań do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia pod sygn. akt VII U 2085/13.

Wyrokiem z dnia 7 lipca 2014r. Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił, że L. S. jako pracownik u płatnika składek M. D. (1) - Gospodarstwo Rolne w Z. podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 22 stycznia 2013 roku.

Podstawę rozstrzygnięcia Sądu Okręgowego stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne:

L. S., urodzona w dniu (...), w dniu 10 czerwca 2009 roku ukończyła (...) Szkołę Handlową w P. w zawodzie sprzedawcy. Od 9 września 2012 roku odwołująca kontynuowała edukację w (...) Liceum Ogólnokształcącym (...) w P.. Począwszy od 1 września 2007 roku do 31 sierpnia 2009 roku odwołująca była zgłoszona do ubezpieczeń społecznych jako pracownik młodociany. Od 15 kwietnia 2010 roku do 7 lutego 2011 roku pracowała w sklepie P.H.U. Ł. A. w P., a od 1 kwietnia 2011 roku do 21 lipca 2012 roku kontynuowała zatrudnienie w sklepie P.H.U. (...) T. w P. Sklep (...) Nr (...) w charakterze kasjera – sprzedawcy.

Odwołujący M. D. (1) prowadzi Gospodarstwo Rolne (...) w Z.. Powierzchnia gospodarstwa wynosi obecnie 200 hektarów i obejmuje swym zasięgiem teren pięciu gmin. W ciągu ostatnich siedmiu lat powierzchnia gospodarstwa zwiększyła się z 25 hektarów do 200 hektarów. W 2011 roku odwołujący wraz z synem zakupił dodatkowo 25 hektarów ziemi. Środki na ten cel pochodziły m.in. z dotacji unijnych. Gospodarstwo jest nastawione na uprawę kukurydzy i zboża. Kukurydza jest suszona i przechowywana w magazynie, następnie sprzedawana sukcesywnie przez cały rok. Do połowy marca 2013 roku w gospodarstwie prowadzono hodowlę trzody chlewnej. W skład nowoczesnego parku maszynowego wchodzą cztery ciągniki, kombajn, sześć przyczep, agregaty uprawowo-siewne, specjalistyczny siewnik do kukurydzy, urządzenie do suszenia kukurydzy, opryskiwacze i rozrzutniki obornika. Wartość maszyn rolniczych odwołujący szacuje na kwotę 3-4 milionów złotych. Roczny dochód gospodarstwa wynosi 1 mln zł, przy czym obrót gospodarstwa to około 3 mln zł. Poza tym odwołujący jest właścicielem stu działek budowlanych w Z.. Co jakiś czas sprzedaje jedną z działek i zakupuje ziemię.

M. D. (1) mieszka wspólnie z synem M. D. (2), a od sierpnia 2013r. także i synową w Z., w domu wolnostojącym o powierzchni użytkowej 220m ^{( 2)}. Nieopodal domu znajduje się suszarnia kukurydzy, silosy zbożowe, budynki gospodarcze, chlewnie, ogród i plac manewrowy dla maszyn. M. D. (2) ma (...)lat i jest żonaty od sierpnia 2013 roku. Syn odwołującego prowadzi oddzielne gospodarstwo rolne, z którego osiąga dochód w kwocie około 400.000 zł. rocznie. Od 2,5 roku syn odwołującego zatrudnia w ramach umowy o pracę w swoim gospodarstwie A. S. (1) w charakterze pracownika gospodarczego. A. S. (1) pracuje głównie w polu przy uprawie zbóż i kukurydzy, zajmuje się także naprawą i konserwacją maszyn rolniczych znajdujących się w gospodarstwie. Za świadczoną pracę A. S. (1) otrzymuje wynagrodzenie minimalne, przy czym pracodawca ponosi dodatkowo koszty jego wyżywienia i utrzymania. Pracownik mieszka na terenie gospodarstwa w oddzielnym budynku.

Pod koniec 2012 roku odwołujący wspólnie z synem stwierdzili, że pracy w gospodarstwie jest na tyle dużo, że potrzebna jest im osoba kompetentna do prowadzenia domu na co dzień i zarządzania gospodarstwem w Z., zwłaszcza podczas ich kilkudniowego pobytu w posiadłości w gminie L., oddalonej o około 50 km od domu. Kondycja finansowa gospodarstwa była bardzo dobra i pozwalała na zatrudnienie nowego pracownika. Odwołujący szukał odpowiedniej kandydatki do pracy wśród znajomych, rozpytywał także ludzi z sąsiedniej wsi. O tym, że odwołujący szuka pracownicy dowiedziała się R. S. (matka odwołującej) i doradziła córce złożenie stosownej oferty odwołującemu ponieważ wiedziała, że odwołująca nie ma aktualnie żadnego zajęcia, z którego osiągałaby dochody. Po śmierci ojca L. S., który zmarł nagle w kwietniu 2011 roku na zawał serca, odwołująca załamała się psychicznie, szukała pracy mając nadzieję, że nowe zajęcie pozwoli jej nabrać sił po tragicznych przeżyciach i wyjść ze stanu depresji.

W okresie Świąt Bożego Narodzenia w grudniu 2012 roku L. S. skontaktowała się z odwołującym i powiedziała mu, że jest zainteresowana podjęciem pracy w gospodarstwie. Podczas rozmowy kwalifikacyjnej, która miała miejsce na początku stycznia 2013 roku M. D. (1) przedstawił odwołującej warunki zatrudnienia i zapoznał ją z zakresem obowiązków. Dom, w którym mieszka odwołujący wraz z synem był w tym czasie zaniedbany od 5 lat i wymagał gruntownego sprzątania po zakończonym właśnie remoncie. Mężczyźni gospodarowali sami - M. D. (1) był od siedmiu lat rozwiedziony, a jego syn był jeszcze kawalerem. Radzili sobie w pracach polowych, jednak prowadzenie gospodarstwa domowego przysparzało odwołującemu i jego synowi wiele trudności. Odwołująca na początku stycznia była już w ciąży, o czym nie wiedziała.

W dniu 22 stycznia 2013 roku doszło do zawarcia umowy o pracę pomiędzy L. S. a M. D. (1) na czas określony, tj. od 22 stycznia 2013 roku do 31 grudnia 2014 roku. Pracodawca powierzył odwołującej stanowisko zarządcy gospodarstwa domowego, w pełnym wymiarze czasu pracy, w gospodarstwie rolnym w Z.. Strony ustaliły, że wynagrodzenie będzie wynosić 7.800 zł brutto i będzie wypłacane raz w miesiącu. Miejscem wykonywania pracy miał być dom mieszkalny i obejście posesji w Z.. Termin rozpoczęcia pracy określono na dzień 22 stycznia 2013 roku. W punkcie umowy strony przewidziały możliwość rozwiązania umowy o pracę za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Odwołująca zapoznała się z zakresem obowiązków zarządcy gospodarstwa domowego w którym wymieniono następujące czynności: sprzątanie domu o powierzchni użytkowej około 260m ², wykonywanie prac związanych z czystością odzieży (pranie, czyszczenie), przygotowywanie posiłków, rozliczanie się z pobranej gotówki na zakupy, utrzymywanie porządku wokół posesji, dbałość o ogród i warzywniki, współpraca z kontrahentami gospodarstwa rolnego, wykonywanie innych poleceń bezpośredniego przełożonego. Punkt drugi zakresu obowiązków stanowił o odpowiedzialności odwołującej za rzetelne i solidne wykonywanie obowiązków wynikających z zakresu czynności.

W dniu 29 stycznia 2013 roku lekarz medycyny pracy M. M. przeprowadził wstępne badanie profilaktyczne odwołującej i wystawił jej zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na stanowisku zarządcy gospodarstwa domowego. Przed przystąpieniem do pracy w dniach 22 i 23 stycznia odwołująca przeszła wstępne szkolenie w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy obejmujące instruktaż ogólny i stanowiskowy pod kierunkiem pracodawcy i została dopuszczona do wykonywania pracy na stanowisku określonym w umowie. W dniu 29 stycznia 2013 roku odwołująca złożyła oświadczenie dla celów zwiększenia wysokości kosztów uzyskania przychodów ze stosunku pracy, w związku z dojazdem do pracy z miejscowości S., gdzie zamieszkiwała wspólnie z matką. Odwołująca złożyła nadto oświadczenie dla celów obliczania miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Zgłoszenie L. S. do ubezpieczenia emerytalnego, rentowych, chorobowego i wypadkowego przez płatnika składek nastąpiło w dniu 22 stycznia 2013 roku na druku (...).

W dacie zawarcia umowy o pracę L. S. była w piątym tygodniu ciąży.

Odwołująca pracowała w Gospodarstwie Rolnym (...) od poniedziałku do piątku, w pełnym wymiarze czasu pracy od godziny 7.00 rano do godziny 15.00 popołudniu, od godziny 8.00 rano do godziny 16.00 popołudniu, od godziny 10.00 rano do godziny 18.00 wieczorem lub od godziny 11.00 przed południem do godziny 19.00 wieczorem. Do pracy odwołująca dojeżdżała ze S.. W tym czasie odwołująca zajmowała się sprzątaniem, robieniem zakupów, praniem i przygotowywaniem posiłków dla odwołującego, dla jego syna i zatrudnionego pracownika. Podczas zimy odwołująca odśnieżała teren wokół domu. Wiosną zamierzała zająć się ogrodem. Do zakresu obowiązków odwołującej należało także przyjmowanie kontrahentów, którzy przyjeżdżali po odbiór kukurydzy lub przywozili nawozy, nasiona i opryski. Zdarzało się, że odwołująca odbierała od sołtysa A. C. nakaz podatku gruntowego lub inną korespondencję z Urzędu Gminy adresowaną na odwołującego, przyjmowała także oferty od przedstawicieli handlowych. Wszystkie opisane czynności odwołująca wykonywała podczas nieobecności pracodawcy i jego syna, którzy często wyjeżdżali w pole po to by dokonać wycinki drzew lub wykopać rowy melioracyjne. Odwołująca uczestniczyła przy ważeniu towaru, zapisywała wynik, następnie wystawiała dowód WZ, albo odnotowywała, że dany odbiorca przyjechał i zabrał towar. Nie była upoważniona przez pracodawcę do zawierania i podpisywania umów z kontrahentami gospodarstwa. W okresie od stycznia do marca 2013 roku M. D. (1) sprzedał 12 transportów płodów rolnych. Odwołujący nie posiada dokumentacji potwierdzającej dokonywanie przez odwołującą czynności odbioru czy ważenia towaru w tamtym okresie ponieważ dokumenty typu WZ po wystawieniu faktury VAT i sprawdzeniu zgodności z wydanym towarem były niszczone.

L. S. potwierdzała swoją obecność w pracy na listach obecności w dniach od 22 stycznia 2013 roku do 31 stycznia 2013 roku, za wyjątkiem dni wolnych 26 i 27 stycznia 2013 roku, w dniach od 1 lutego 2013 roku do 28 lutego 2013 roku za wyjątkiem dni wolnych 2 i 3, 9 i 10, 16 i 17 oraz 23 i 24, w dniach 1 marca 2013 roku do 12 marca 2013 roku za wyjątkiem dni wolnych 2 i 3, 9 i 10.

Odwołująca otrzymała wynagrodzenie za miesiąc styczeń 2013 roku w kwocie 2.836,36 zł. Płatnik składek złożył imienne raporty o należnych składkach i wypłaconych świadczeniach (...) dotyczące odwołującej za miesiące:

- 02/2013 r. z zadeklarowaną podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 7.800,00 zł. i na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 6.730,62 zł.

- 03/2013 r. z zadeklarowaną podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne w kwocie 2.860,00 zł., natomiast na ubezpieczenie zdrowotne w kwocie 6.730,54 zł.

Odwołująca przebywała na zwolnieniu lekarskim w związku z ciążą w okresie od 13 marca 2013 roku do 27 sierpnia 2013 roku. Pracodawca wypłacił odwołującej wynagrodzenie za okresy niezdolności do pracy od 13 marca 2013 roku do 10 kwietnia 2013 roku i od 11 kwietnia 2013 roku do 14 kwietnia 2013 roku.

Na miejsce odwołującej M. D. (1) nie zatrudnił innej osoby na zastępstwo ponieważ był zadowolony z pracy odwołującej. Poza tym liczył na to, że odwołująca będzie kontynuowała zatrudnienie po zakończeniu urlopu macierzyńskiego.

W dniu 28 sierpnia 2013 roku L. S. urodziła syna.

Od 28 sierpnia 2013 roku odwołująca przebywa na urlopie macierzyńskim. Odwołująca zamierza wrócić do pracy po 26 lipca 2014 roku, tj. po zakończeniu urlopu macierzyńskiego.

W dniu 15 kwietnia 2013 roku odwołująca złożyła wniosek o wypłatę zasiłku chorobowego.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P. Wydział (...) (...) przeprowadził postępowanie kontrolne u płatnika składek, w celu wyjaśnienia zasadności zgłoszenia L. S. do ubezpieczeń społecznych jako pracownika u płatnika składek Gospodarstwo Rolne (...) z siedzibą w Z..

W oparciu o wyżej ustalony stan faktyczny Sąd Okręgowy wskazał, że odwołanie jest zasadne.

Przedmiotem sporu w niniejszej sprawie było, czy odwołująca L. S. z tytułu umowy o pracę zawartej z M. D. (1) prowadzącym Gospodarstwo Rolne (...) z siedzibą w Z. podlegała od 22 stycznia 2013 roku obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym: emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu. Dla rozstrzygnięcia powyższego konieczne było ustalenie, czy odwołująca faktycznie realizowała umowę z dnia 22 stycznia 2013 roku i to w taki sposób, aby umowa ta mogła stanowić odrębny tytuł do ubezpieczeń społecznych.

Sąd Okręgowy powoływał następnie przepisy art. 83 § 1 k.c. art. 6 ust. 1 pkt 1, art. 8 ust. 1, art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 2 k.p., art. 22 k.p., art. 26 k.p. i art. 86 § 2 k.p.

Zdaniem Sądu Okręgowego umowa o pracę zawarta przez strony skutkowała powstaniem tytułu do objęcia odwołującej obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym, rentowym, chorobowym i wypadkowym. Odwołująca wykazała w postępowaniu sądowym, iż rzeczywiście wykonywała obowiązki pracownicze wchodzące w zakres zarządcy gospodarstwa domowego. Z zeznań odwołujących L. S. i M. D. (1) przesłuchanych w charakterze strony, jak również szczegółowych zeznań świadków wynika jednoznacznie, iż odwołująca wykonywała swoje obowiązki w pełnym wymiarze czasu pracy w okresie od 22 stycznia 2013 roku do 12 marca 2013 roku.

Na podstawie opinii zespołu biegłych ginekologa i specjalisty medycyny pracy Sąd Okręgowy ustalił nadto, że odwołująca w dacie zawarcia umowy o pracę, tj. w dniu 22 stycznia 2013 roku była zdolna do wykonywania prac związanych z prowadzeniem domu oraz czynności o charakterze administracyjno – biurowym przy obsłudze kontrahentów gospodarstwa.

Reasumując Sąd Okręgowy stwierdził, że postępowanie przeprowadzone zarówno przez organ rentowy jak i analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego jednoznacznie wskazywały, iż wykonywana przez odwołującą umowa o pracę z dnia 22 stycznia 2013 roku na rzecz płatnika składek spełnia wszystkie niezbędne elementy dla uznania jej za pracę w ramach łączącego strony stosunku pracy. Strony umowy nie złożyły oświadczeń woli jedynie dla pozoru, a czynności wykonywane przez L. S. związane z prowadzeniem domu i obsługą kontrahentów w gospodarstwie należy zakwalifikować jako podejmowane w ramach w stosunku pracy. Z tych względów umowa ta wywołała skutki w sferze ubezpieczeń społecznych. Twierdzenia organu rentowego jakoby umowa o pracę została zawarta dla pozoru w celu zapewnienia świadczeń z ubezpieczenia społecznego dla odwołującej, nie zostały przez pozwanego wykazane w postępowaniu przed Sądem.

Mając powyższe na względzie Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴§ 2 k.p.c zmienił zaskarżoną decyzję orzekając jak w wyroku.

Apelację od powyższego wyroku złożył organ rentowy, w całości, zarzucając:

- błąd ustaleniach faktycznych poprzez przyjęcie, że dochód z gospodarstwa rolnego (...) wynosi ok. 1.000.000 zł rocznie, podczas gdy okoliczność ta nie została wykazana, a z zeznań świadka M. D. (2) wynika, że dochód ten kształtował się na poziomie ok. 400.000 zł rocznie,

- naruszenie art. 233 § k.p.c. polegające na przekroczeniu granic swobodnej oceny dowodów poprzez uznanie, że L. S. pozostawała w zatrudnieniu na podstawie umowy o pracę od dnia 22 stycznia 2013r. u płatnika składek, co doprowadziło do naruszenia art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych poprzez uznanie, że podlegała ona ubezpieczeniom społecznym z tego tytułu.

W oparciu o powyższe organ rentowy wniósł o zmianę wyroku i oddalenie odwołania, ewentualnie uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu oraz zasądzenie zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

Odwołująca L. S. wniosła o oddalenie apelacji organu rentowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Analiza całokształtu materiału dowodowego sprawy wskazuje, że Sąd I instancji prawidłowo ustalił stan faktyczny, a zatem zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. jest bezpodstawny. Sąd Apelacyjny traktuje ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji jako własne i znajdujące odzwierciedlenie w materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Sąd Okręgowy trafnie ustalił, że odwołująca podlegała ubezpieczeniom społecznym z tytułu pracy wykonywanej w Gospodarstwie Rolnym (...), ponieważ zawierając umowę o pracę w dniu 22 stycznia 2013r. strony tej umowy miały rzeczywisty zamiar nawiązania stosunku pracy, a L. S. w ramach tej umowy faktycznie świadczyła pracę zarządcy gospodarstwa domowego.

Istotne jest, że zebrane w sprawie dowody w postaci zeznań odwołujących, zeznań świadków, w szczególności: A. S. (1), A. S. (2) i M. D. (2) oraz dowody z dokumentów (w tym dokumenty z akt osobowych odwołującej), wykazały, że L. S. faktycznie świadczyła pracę w ramach umowy o pracę w Gospodarstwie Rolnym (...), a tym samym rzeczywiście zrealizowano elementy charakterystyczne dla stosunku pracy, a wynikające z art. 22 § 1 k.p. Świadkowie widywali odwołującą przy wykonywaniu przez nią czynności pracowniczych, potwierdzając, że faktycznie świadczyła pracę. Do zakresu obowiązków odwołującej należało: sprzątanie domu, pranie, przygotowywanie posiłków, robienie zakupów i rozliczanie się z pobranej gotówki na ten cel, utrzymywanie porządku wokół posesji, dbałość o ogród i warzywniki, współpraca z kontrahentami gospodarstwa rolnego oraz wykonywanie innych poleceń bezpośredniego przełożonego. Na zajmowanym stanowisku odwołująca pracowała przez osiem godzin w ciągu dnia.

Organ rentowy nie podważył skutecznie wiarygodności powołanych wyżej dowodów potwierdzających pracę odwołującej, co więcej – w istocie nie kwestionował nawet, że odwołująca faktycznie świadczyła pracę w Gospodarstwie Rolnym (...). Zarzuty organu rentowego dotyczyły natomiast m.in. zdolności odwołującej do pracy na umówionym stanowisku, w sytuacji pozostawania przez nią w momencie zawarcia umowy o pracę w ciąży.

Odnosząc się do powyższego – Sąd Apelacyjny podzielił ustalenie Sądu Okręgowego, że odwołująca w dacie zawarcia umowy o pracę, tj. w dniu 22 stycznia 2013 roku była zdolna do pracy na zajmowanym stanowisku zarządcy gospodarstwa rolnego. Powyższe znajduje potwierdzenie w opinii zespołu biegłych ginekologa i specjalisty medycyny pracy, z której wynika, że odwołująca w dacie zawarcia umowy o pracę była zdolna do wykonywania prac związanych z prowadzeniem domu oraz czynności o charakterze administracyjno – biurowym przy obsłudze kontrahentów gospodarstwa.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego chybiony jest także zarzut organu rentowego, dotyczący nieadekwatnej wysokości wynagrodzenie odwołującej. Pozwany zarzucał w szczególności, że roczny dochód gospodarstwa rolnego odwołującego (tj. 400.000 zł) nie pozwalał mu na ustalenie wynagrodzenie odwołującej na poziomie ok. 7.800 zł brutto.

Sąd Apelacyjny w pierwszej kolejności wskazuje, że roczny dochód rzędu 400.000 zł dotyczył odrębnego gospodarstwa rolnego syna odwołującego – M. D. (2), co wyraźnie wynika z zeznań odwołującego. Natomiast M. D. (1) jednoznacznie określił w swoich zeznaniach dochód ze swojego gospodarstwa rolnego na kwotę ok. 1.000.000 zł rocznie i kwota ta – przy uwzględnieniu wielkości i charakteru tego gospodarstwa jest wiarygodna. Niezależnie od powyższego Sąd Apelacyjny wskazuje, że z punktu widzenia art. 18 § 1 k.p. i 22 § 1 k.p. nie ma przeszkód do umówienia się przez strony na wynagrodzenie wyższe od najniższego wynagrodzenia za pracę. Co prawda w ramach art. 41 ust. 12 i 13 i art. 86 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych organ rentowy jest uprawniony do pewnej kontroli wynagrodzenia za pracę (będącego podstawą wymiaru składki) zarówno w zakresie zgodności z prawem, jak i zasadami współżycia społecznego, jednak - co wynika z treści zaskarżonej decyzji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie przeprowadził analizy ustalonego dla odwołującej się wynagrodzenia przy zastosowaniu wskazanych kryteriów, a w postępowaniu odwoławczym organ rentowy kwestionował zasadniczo istnienie tytułu ubezpieczenia. W tej sytuacji nie ma podstaw do dokonania modyfikacji rozstrzygnięcia w zakresie wysokości przyznanego ubezpieczonej wynagrodzenia, z uwagi na zakres orzekania wyznaczony treścią zaskarżonej decyzji.

Z powyższych względów Sąd Apelacyjny podzielił pogląd Sądu I instancji, że sporna umowa nie była pozorna, skoro – jak wskazano wyżej – umowa faktycznie była realizowana.

Czynność prawna pozorna została uregulowana w art. 83 k.c., przez wskazanie trzech jej elementów, które muszą wystąpić łącznie: oświadczenie woli musi być złożone tylko dla pozoru, oświadczenie woli musi być złożone drugiej stronie, adresat oświadczenia woli musi zgadzać się na dokonanie czynności prawnej jedynie dla pozoru. W niniejszej sprawie odwołujący wykazali jednak, że sporna umowa o pracę była faktycznie przez L. S. wykonywana, gdyż z poczynionych wyżej ustaleń faktycznych wynika, że strony umowy o pracę w istocie miały zamiar nawiązania stosunku prawnego o cechach określonych w art. 22 § 1 k.p., a nadto odwołująca wykonywała zatrudnienie jako pracownik.

W myśl art. 6 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 8 ust. 1 oraz art. 11 ust. 1, art. 12 ust. 1 i art. 13 pkt 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym podlegają osoby będące pracownikami, od dnia nawiązania stosunku pracy do dnia ustania tego stosunku. Inaczej mówiąc, tytułem ubezpieczeń społecznych tych osób jest stosunek pracy. Nawiązanie stosunku pracy wymaga zgodnego oświadczenia woli pracodawcy i pracownika (art. 11 k.p.), a przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca - do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem (art. 22 § 1 k.p.). Sąd Najwyższy wielokrotnie zwracał uwagę, że w sferze prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego prawną doniosłość ma taka pozorność zawarcia umowy o pracę, która nie wiąże się z wykonywaniem tej umowy i gdy zgłoszenie do ubezpieczenia społecznego następuje tylko pod pozorem istnienia tytułu ubezpieczenia w postaci zatrudnienia, tj. zgłoszenie do ubezpieczenia dotyczy takiej osoby, która w rzeczywistości pracy nie świadczyła (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 17.12.1996 r. II UKN 32/96; z dnia 28.12.2001 r. II UKN 244/00).

Dodać należy, że przedmiotowa umowa o pracę, której pozorności nie wykazano, nie może być uznana za zmierzającą do obejścia prawa, gdyż chęć uzyskania uprawnień wynikających z ubezpieczenia społecznego nie jest celem zakazanym przez ustawę (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 25 stycznia 2005 r., II UK 141/04, OSNP 2005 Nr 15, poz. 35). Samo zawarcie umowy o pracę w okresie ciąży, nawet gdyby głównym motywem było uzyskanie zasiłku macierzyńskiego nie jest naganne, ani tym bardziej sprzeczne z prawem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 lutego 2006 r., III UK 156/05, LEX nr 272549). Trudno bowiem przyjąć, że dążenie do uzyskania, przez zawarcie umowy o pracę, ochrony gwarantowanej pracowniczym ubezpieczeniem społecznym może być uznane za zmierzające do dokonania czynności sprzecznej z prawem albo mającej na celu obejście prawa. Przeciwnie, jest to postępowanie rozsądne i uzasadnione zarówno z osobistego, jak i społecznego punktu widzenia. Istotne jest tylko, czy w związku z zawarciem umowy o pracę zobowiązania z niej wynikające były wykonywane, a konkretnie czy pracownik podjął pracę i ją wykonywał, a pracodawca świadczenie to przyjmował (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2001 r., II UKN 258/00, OSNP 2002 Nr 21, poz. 527, z dnia 5 października 2005 r., I UK 32/05, OSNP 2006 nr 15-16, poz. 249).

Reasumując - zebrany przez Sąd Okręgowy materiał dowodowy wykazał, że odwołująca faktycznie wykonywała pracę jako pracownik u płatnika składek i podlega z tego tytułu obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu od dnia 22 stycznia 2013r.

Uwzględniając powyższe Sąd Apelacyjny oddalił apelację na podstawie art. 385 k.p.c.