Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 stycznia 2015 roku

Sąd Rejonowy w Częstochowie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie: Przewodniczący sędzia Sądu Rejonowego Barbara Sobocińska

Protokolant starszy sekretarz sądowy Anna Rutkowska

po rozpoznaniu w dniu 26 stycznia 2015 roku w Częstochowie

sprawy z odwołania Gminy C. – Cmentarza Komunalnego w C.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C.

z dnia 29 września 2014 roku, znak (...)- (...)

w sprawie Gminy C. – Cmentarza Komunalnego w C.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w C.

o zasiłek pogrzebowy

1.  zmienia decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w C. z dnia
29 września 2014 roku, znak (...)- (...) w ten sposób, że zwalnia Gminę C. – Cmentarz Komunalny w C. ze zwrotu pobranego zasiłku pogrzebowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 4085,48 zł. (cztery tysiące osiemdziesiąt pięć złotych czterdzieści osiem groszy),

2.  zasądza od organu rentowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału
w C. na rzecz odwołującego Gminy C. – Cmentarza Komunalnego w C. kwotę 60 zł. (sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 września 2014 roku, znak (...)- (...), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. zobowiązał Miejski Zakład (...) w C. do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku pogrzebowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 4.085,48, na którą złożyła się należność główna – 4.000 zł. z funduszu rentowego i odsetki – 85,48 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy, powołując się na przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz na treść art. 84 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych i art. 101 par. 2 kodeksu cywilnego wskazał, iż wypłacony w dniu 31.07.2014r. na konto Miejskiego Zakładu (...) w C. zasiłek pogrzebowy po zmarłej J. D. jest świadczeniem nienależnie pobranym. Organ rentowy podniósł, iż zasiłek pogrzebowy należny A. D. przed śmiercią, powinien zostać wypłacony po jego śmierci małżonkowi, dzieciom, w razie ich braku – innym członkom rodziny uprawnionym do renty rodzinnej. ZUS zarzucił, iż Zakład (...) świadomie wprowadził organ rentowy w błąd, ponieważ pomimo otrzymanej informacji w dniu 22.07.2014r. o zgonie A. D., nie poinformował o tym fakcie ZUS, podpisując jednocześnie w tym dniu upoważnienie dotyczące zasiłku pogrzebowego po zmarłym A. D., a zatem nadpłata zasiłku chorobowego postała z winy Zakładu (...). Wskazano, iż zgodnie z art. 101 ust. 2 kodeksu cywilnego umocowanie udzielone przez A. D. wygasło z chwilą jego śmierci.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła Gmina M. C. – Cmentarz Komunalny w C. w dniu 15 października 2014 roku i wniosła o uchylenie zaskarżonej decyzji ZUS i odstąpienie od zobowiązania zwrotu nienależnie pobranego zasiłku pogrzebowego.

Nadto odwołująca wniosła o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu odwołania odwołująca wskazała, iż A. D. zmarł 20.07.2014r. a w tym czasie dokumenty dotyczące wypłaty zasiłku pogrzebowego po J. D. znajdowały się w ZUS. W dniu 29.07.2014r. został złożony do ZUS przez skarżącą komplet dokumentów dotyczący zasiłku pogrzebowego po zmarłym A. D., a w dniu 31.07.2014r. organ rentowy wypłacił zasiłek pogrzebowy po zmarłej J. D.. Nadto odwołująca podniosła, że po otrzymaniu decyzji ZUS z dnia 29.09.2014r., kwota nadpłaty została przekazana na rachunek wskazany w decyzji ZUS. Zdaniem odwołującej, kwota 2.925,94 zł. była kwotą należną jej z tytułu wykonania usługi pogrzebowej zmarłej J. D. na zlecenie jej syna A. D. na podstawie zawartej umowy z dnia 15.07.2014r., co potwierdzają załączone faktury VAT. Świadczenie to jest zapłatą za wykonaną przez skarżącego usługę w ramach umowy przekazu z art. 921 (1) k.c. W ocenie odwołującej, z przyczyn wskazanych powyżej, organ rentowy spełnił świadczenie i brak jest podstaw do zarzucania odwołującej braku prawa do otrzymania przedmiotowej kwoty.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. w odpowiedzi na odwołanie wniósł o jego oddalenie argumentując, jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd rejonowy ustalił, co następuje:

W trybie art. 47 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym Prezydent Miasta C. upoważnił J. W. – dyrektora zakładu budżetowego Cmentarza Komunalnego z siedzibą w C. do prowadzenia i zarządzania w jego imieniu majątkiem zakładu i reprezentowania go na zewnątrz, doboru kadr i prowadzenia w tym zakresie oraz dokonywania czynności prawnych co do kwoty równoważnej 14.000 Euro.

( dowód pełnomocnictwo k. – 6 akt)

J. D., pobierająca świadczenia emerytalno – rentowe, zmarła w dniu 15 lipca 2014 roku. Urządzającym pogrzeb J. D., a zarazem uprawnionym do otrzymania zasiłku pogrzebowego był syn zmarłej, A. D.. A. D. urządzenie pochówku zmarłej J. D. zlecił Miejskiemu Zakładowi (...) w C..

W celu zorganizowania pochówku J. D., syn zmarłej A. D. zawarł ustną umowę z przedstawicielem Miejskiego Zakładu (...). Integralną częścią umowy i dowodem jej zawarcia były kompleksowy kosztorys usługi opiewający na łączną kwotę 2925, 94 zł. zawierający oświadczenie A. D. o bezgotówkowym rozliczeniu usługi pogrzebowej z przyznanego A. D. zasiłku pogrzebowego po osobie zmarłej, oraz upoważnienie Cmentarza Komunalnego w C. do przedłożenia do ZUS – u w imieniu A. D. podpisanego wniosku o wypłatę zasiłku pogrzebowego wraz z wymaganymi dokumentami z dyspozycją przekazania zasiłku pogrzebowego na konto zakładu pogrzebowego.

(dowód: zeznania świadków J. Z. – k. 38v – 39, J. W. – k. 39v, kosztorys – k. 37, upoważnienie – k. 37v, akta rentowe)

Pogrzeb J. D. odbył się w dniu 18.07.2014r. Tego samego dnia, tj. 18.07.2014r. pracownik Cmentarza Komunalnego w C. J. Z. złożyła do ZUS wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego po zmarłej J. D.. Do w/w wniosku załączona została faktura VAT na kwotę 1.975 zł. za wykonanie usługi pogrzebowej zmarłej J. D. oraz 2 faktury firm zewnętrznych współpracujących z odwołującą, tj. faktura wystawiona przez D. S. (...) z S. opiewająca na kwotę 464,94 zł. oraz faktura wystawiona przez P.P.H.U. Zakład (...) P. D. z R. opiewająca na kwotę 486,00 zł.

Odwołujący nie został pouczony w żadnej formie przez organ rentowy, że w sytuacji śmierci zlecającego pochówek, który jest uprawniony do zasiłku pogrzebowego, powinien o fakcie tej śmierci zawiadomić Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

(dowód: zeznania świadków J. Z. – k. 38v – 39, K. M. – k. 39v, J. W. – k. 39v, akta rentowe – wniosek i wypłatę zasiłku pogrzebowego – k. 2 – 3, odpis skrócony aktu zgonu J. D. – k. 4, faktury VAT – k. 5 – 7, upoważnienie- k. 8)

W dniu 20.07.2014r. zmarł A. D.. Urządzenie pochówku po zmarłym zleciła Miejskiemu Zakładowi (...) w C. córka zmarłego O. D., która również upoważniła skarżącą decyzję do odbioru zasiłku pogrzebowego po A. D..

W dniu 29.07.2014r. odwołująca złożyła do ZUS - u wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego po zmarłym A. D..

W dniu 31 lipca 2014 r. ZUS dokonał przelewu na konto odwołującej pełnej kwoty (4.000 zł.) zasiłku pogrzebowego po zmarłej J. D..

(dowód: zeznania świadków J. Z. – k. 39, J. W. – k. 40, akta rentowe – wniosek, upoważnienie – k. 12)

Decyzją z dnia 29 września 2014 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. zobowiązał Miejski Zakład (...) w C. do zwrotu nienależnie pobranego zasiłku pogrzebowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 4.085,48, na którą złożyła się należność główna – 4.000 zł. z funduszu rentowego i odsetki – 85,48 zł.

W/w decyzja został doręczona odwołującej w dniu 01.10.2014r.

W dniu 08.10.2014r. odwołująca przelała na konto ZUS kwotę 1.074,06 zł. tytułem zwrotu różnicy z rozliczenia zasiłku pogrzebowego po zmarłej J. D. i poniesionych rzeczywiście kosztów pochówku (4.000 – 2925, 94 zł.).

(dowód: akta rentowe: decyzja – k. 19, potwierdzenie odbioru decyzji, potwierdzenie zwrotu różnicy z rozliczenia zasiłku pogrzebowego – k. 20)

Sąd rejonowy zważył, co następuje:

Odwołujący jako zakład budżetowy Gminy M. C. nie posiada osobowości prawnej. Osobowość prawną posiada Gmina C. (art. 2 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym).

W zakresie ubezpieczeń społecznych nie ma regulacji szczególnej co do zdolności sądowej, tak jak to ma miejsce w odniesieniu do spraw z zakresu prawa pracy (art. 460 k.p.c.), a zatem Cmentarz Komunalny w C. jako zakład budżetowy Gminy C. nie ma zdolności sądowej (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 25 kwietnia 1996 ., II CZP 34/96).

Zdolność sądową posiada zgodnie z art. 64 k.p.c. Gmina C..

Wprawdzie decyzja ZUS z dnia 29.09.2014r. została wydana przeciwko Cmentarzowi Komunalnemu, to z uwagi, że nie posiada on zdolności sądowej w procesie przed organem sądowym, skarżący decyzję ZUS określony został jako: „Gmina C. – Cmentarz Komunalny w C.” (obok gminy wskazano jednostkę organizacyjną jako statio municipii). Oczywistym jest, iż zachodzi tożsamość strony zarówno przed organem rentowym, jak i w niniejszym postępowaniu przed sądem. Nieprecyzyjne oznaczenie strony przez ZUS w postępowaniu administracyjnym nie oznacza, że postępowanie sądowe prowadzone przeciwko Gminie C. statio municipii Cmentarz Komunalny w C. dotyczy innego podmiotu, który nie był stroną (adresatem) zaskarżonej decyzji.

Ustawodawca przewiduje, że zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu (art. 78 ust. 1 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ), przy czym jedynie w sytuacji spełniania przesłanek z art. 77 ust. 1 albo 2 albo 3 ustawy o emeryturach i rentach z FUS oraz przesłanek z art. 81 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Zasiłek pogrzebowy przysługuje osobie (w domyśle osobie fizycznej), która pokryła koszty pogrzebu. Zasiłek pogrzebowy przysługuje również pracodawcy, domowi pomocy społecznej, gminie, powiatowi, osobie prawnej kościoła lub związku wyznaniowego, jeżeli pokryły koszty pogrzebu. (art. 78 ust. 2 ustawy).

Koszty pogrzebu zostały pokryte przez A. D..

Odwołująca dokonała pochówku zmarłej J. D. i poniosła koszt tego pochówku w łącznej kwocie 2925, 94 zł.

A. D. zawarł umowę cywilnoprawną z odwołującą na wykonanie usług pogrzebowych za kwotę 2925, 94 zł. oraz pobrania w całości przyznanego zasiłku z ZUS oraz udzielił w zakresie odbioru tego zasiłku stosowanego upoważnienia. Nadto strony tej umowy ustaliły, że niewykorzystane środki z zasiłku pogrzebowego w kwocie 1074, 06 zł. zostaną przelane na wskazane przez A. D. konto bankowe.

Organ rentowy podnosił, iż odwołująca w zakresie odbioru zasiłku pogrzebowego działała jako pełnomocnik A. D. i że zgodnie z art. 101 kodeksu cywilnego pełnomocnictwo w chwili śmierci A. D. 20 lipca 2014 r. wygasło.

Sąd rejonowy nie podzielił powyższej oceny prawnej upoważnienia Zakładu (...) przez A. D. do odbioru zasiłku pogrzebowego.

Upoważnienie do odbioru zasiłku pogrzebowego wynika z instytucji przekazu (por. uzasadnienie wyroku SO we Wrocławiu z 28 czerwca 2013 r., sygn. akt II Ca 391/13, Portal Orzeczeń Sądów Powszechnych). Zgodnie z art. 921 (1) k.c. kto przekazuje drugiemu (odbiorcy przekazu) świadczenie osoby trzeciej (przekazanego), upoważnia tym samym odbiorcę przekazu do przyjęcia, a przekazanego do spełnienia świadczenia na rachunek przekazującego.

Gmina C. – Cmentarz Komunalny w C. była odbiorcą przekazu, A. D. przekazującym, zaś ZUS Oddział w C. był przekazanym.

Przekaz jest czynnością prawną upoważniającą do dokonania przez przekazującego. Zawiera dwa upoważnienia: dla przekazanego – do spełnienia świadczenia na rzecz odbiorcy, dla odbiorcy – do odebrania świadczenia od przekazanego. W wyniku zastosowania przekazu jedno świadczenie (przekazanego na rzecz odbiorcy przekazu) zastępuje dwa świadczenia (przekazującego na rzecz odbiorcy przekazu oraz przekazanego na rzecz przekazującego).

Przepisy kodeksu cywilnego nie zawierają regulacji o wygaśnięciu przekazu w chwili śmierci przekazującego.

Moment, w którym doszło do dokonania czynności pogrzebowych (pochówek) zmarłej J. D. otwiera drogę do dochodzenia zasiłku pogrzebowego przez uprawnionego.

Organ rentowy jako podstawę żądania zwrotu zasiłku pogrzebowego wskazał jedynie art. 84 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Regulacja prawa do zasiłku pogrzebowego zawarta jest w ustawie o emeryturach i rentach z FUS. Zatem ewentualną podstawę do żądania zwrotu wypłaconego zasiłku pogrzebowego ( bez odsetek) stanowi art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Zapis art. 84 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych nakłada dodatkowo obowiązek uiszczenia odsetek za zwłokę, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego.

Ustawa systemowa nie pozwala na stosowanie przez organ rentowy przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu (art. 409 i nast. kodeksu cywilnego).

Zgodnie z art. 138 ustawy o emeryturach i rentach z FUS:

1. Osoba, która nienależnie pobrała świadczenia, jest obowiązana do ich zwrotu.

2. Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się:

1) świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenia była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie fałszywych zeznań lub dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzenia w błąd przez osobę pobierającą świadczenia.

3. Za nienależnie pobrane świadczenia w rozumieniu ust. 1 uważa się również świadczenia wypłacone z przyczyn niezależnych od organu rentowego osobie innej niż wskazana w decyzji tego organu.

4. Nie można żądać zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń za okres dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli osoba pobierająca świadczenia zawiadomiła organ rentowy o zajściu okoliczności powodujących ustanie lub zawieszenie prawa do świadczeń albo wstrzymanie wypłaty świadczeń w całości lub w części, a mimo to świadczenia były jej nadal wypłacane, w pozostałych zaś wypadkach - za okres dłuższy niż 3 lata, z zastrzeżeniem ust. 5.

5. Kwoty nienależnie pobranych świadczeń w związku z osiągnięciem przychodów, o których mowa w art. 104 ust. 1, podlegają zwrotowi za okres nie dłuższy niż 1 rok kalendarzowy poprzedzający rok, w którym wydano decyzję o rozliczeniu świadczenia, jeżeli osoba pobierająca to świadczenie powiadomiła organ rentowy o osiągnięciu przychodu, w pozostałych zaś przypadkach - za okres nie dłuższy niż 3 lata kalendarzowe poprzedzające rok wydania tej decyzji.

6. Organ rentowy może odstąpić od żądania zwrotu kwot nienależnie pobranych świadczeń w całości lub w części, zmniejszyć wysokość potrąceń, ustaloną zgodnie z art. 140 ust. 4 pkt 1, lub zawiesić dokonywanie tych potrąceń na okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli zachodzą szczególnie uzasadnione okoliczności.

W odniesieniu do regulacji z art. 138 ust. 2 pkt. 1 cyt. ustawy wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, iż organ rentowy nie pouczał odwołującej o braku prawa do wypłaty (poboru) zasiłku pogrzebowego w sytuacji, gdy uprawniony (A. D.) umrze zanim dojdzie do wypłaty zasiłku pogrzebowego po zmarłej J. D.. Pouczenie musi być zindywidualizowane i wiązać się z aktywnością organu rentowego. Organ rentowy nie może opierać się na przekonaniu o spełnieniu obowiązku pouczenia na powszechności, dostępności aktów prawnych, czy funkcjonujących w ZUS punktach informacyjnych (por. wyrok SN z 26.04.1980 r., II URN 51/80, uchwała SN z 02.06.1987 r., UZP 19.87, uchwała SN z 08.10.1985 r., III UZP 38/85). O kluczowej roli pouczenia przypomniał Sąd Najwyższy w wyroku z 17 lutego 2005 r. (II UK 440/03), stwierdzając iż ma być ono na tyle zrozumiałe, aby pobierający świadczenie mógł je odnieść do swojej sytuacji.

Konsekwencją braku pouczenia jest niemożność nałożenia obowiązku zwrotu nienależnie pobranego świadczenia.

W zakresie regulacji z art. 138 ust. 2 pkt. 2 cyt. ustawy wynika ze zgromadzonego materiału dowodowego, iż nie składano fałszywych dokumentów, fałszywych zeznań, jak również nie wprowadzono ZUS – u w błąd przez osobę składającą upoważnienie do wypłaty (przekazania) zasiłku pogrzebowego na konto Cmentarza Komunalnego w C..

Należy podkreślić, iż w dniu 29 lipca 2014 r. odwołująca złożyła wniosek do ZUS - u o wypłatę zasiłku pogrzebowego po zmarłym A. D.. Zatem w tej dacie odwołująca poinformowała ZUS, iż A. D. zmarł w dniu 20 lipca 2014 r. Mimo tych informacji, organ rentowy wydał polecenie zapłaty odwołującej kwoty 4.000 zł., w dniu 31 lipca 2014 r.

Jeśli organ rentowy zaniedbał wykonanie własnych działań polegających na dokładnym merytorycznym sprawdzeniu przedkładanych dokumentów, skutkami tych zaniedbań nie może obciążać strony (por. wyrok SA w Krakowie z 20.02.2014 r., III AUa 883/13).

Powyższa „niefrasobliwość” organu rentowego polegająca na braku sprawdzenia wszystkich dokumentów będących w posiadaniu ZUS – u przed 31 lipca 2014 r., powoduje niemożność żądania zwrotu wypłaconego świadczenia na konto odwołującej.

Pozbawione podstawy prawnej jest żądanie odsetek ustawowych od kwoty 4000 zł. w kwocie 85, 48 zł., w kwocie naliczonej według daty wydania decyzji (29.09.2014r.).

Zgodnie z art. 84 ust. 1 ustawy systemowej osoba, która pobrała nienależne świadczenie z ubezpieczeń społecznych, jest obowiązana do jego zwrotu, wraz z odsetkami, w wysokości i na zasadach określonych przepisami prawa cywilnego. Żądanie zwrotu" nienależnie pobranego świadczenia następuje przez doręczenie dotyczącej tego decyzji (można powiedzieć, że staje się wymagalne w tym momencie, a nie w czasie spełniania świadczeń). Z tą chwilą następuje też wymagalność (w prawnym znaczeniu według prawa cywilnego - art. 359 § 2 k.c.) roszczenia o odsetki, gdyż od tej chwili dłużnik pozostaje w opóźnieniu ze spełnieniem świadczenia głównego (art. 481 § 1 k.c.). Decyzja została doręczona odwołującej w dniu 1 października 2014 r.

Niezwłocznie po otrzymaniu tej decyzji odwołująca, po ustaleniu, iż nie ma na obecnym etapie możliwości ustalenia spadkobierców A. D., dokonała zwrotu do ZUS – u kwoty 1074, 06zł. (08.10.2014 r.). A. D. upoważnił Cmentarz Komunalny w C. do odbiory pełnej kwoty zasiłku pogrzebowego ze zobowiązaniem, po dokonaniu rozliczenia, zwrotu różnicy na wskazany przez siebie rachunek bankowy.

Organ rentowy miał pełną wiedzę w momencie złożenia przez odwołującą odwołania od decyzji z dnia 29 września 2014 r., iż odwołująca zwróciła zasiłek pogrzebowy w kwocie 1074, 06 zł. i wobec tej informacji nie zmienił decyzji w zakresie kwoty zwróconej. Zgodnie z art. 316 § 1 k.p.c. sąd wydając wyrok bierze pod rozwagę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, przy czym przez stan rzeczy należy rozumieć również istniejące okoliczności faktyczne (por. wyrok SN z 10.03.1998 r., II UKN 555/97). Zatem, należało uwzględnić okoliczność zwrotu zasiłku pogrzebowego w kwocie 1074, 06 zł., co wiąże się brakiem podstawy do żądania w tej kwocie zwrotu zasiłku pogrzebowego przez organ rentowy.

Zasiłek pogrzebowy po J. D. przysługiwał A. D. po dokonaniu pochówku zmarłej matki z chwilą złożenia wniosku (18 lipca 2014 r.) do ZUS – u. W związku z takim stanem faktycznym należy ustalić, czy zasiłek pogrzebowy był świadczeniem niezrealizowanym, czy jest świadczeniem zrealizowanym.

Na mocy regulacji z art. 136 ustawy o emeryturach i rentach z FUS zasiłek pogrzebowy po zmarłej J. D. jako świadczenie niezrealizowane co do zasady winno być wypłacone osobom wymienionym w tym przepisie, na ich wniosek.

Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z 4 grudnia 2013 r. ( III AUa 386/13) wskazał, iż

niezrealizowane świadczenie w rozumieniu art. 136 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS, to takie świadczenie, do którego prawo zostało już ustalone lub co najmniej osoba uprawniona wystąpiła o nie jeszcze za życia, ale nie zostało ono jej wypłacone, niezależnie od przyczyn opóźnienia w wypłacie świadczenia. A contrario świadczenie zrealizowane to takie świadczenie, które dotarło do rąk osoby uprawnionej albo zostało przekazane na konto bankowe wskazane przez uprawnionego.

Obowiązek zwrotu co do zasady obciąża osobę, która nienależnie pobrała świadczenia (a więc nie tylko uprawnionego do zasiłku pogrzebowego – por. wyrok SN z dnia 3 czerwca 1986 r., II URN 78/86, PiZS 1987, nr 12; wyrok SA w Katowicach z dnia 15 stycznia 2004 r., III AUa 2870/02, PP 2006, nr 1). Stąd decyzja ZUS – u mogła być wydana na osobę prawną Gminę C. – Cmentarz Komunalny w C..

Organ rentowy w tej decyzji, co oczywiste, nie odmówił skarżącej prawa do zasiłku pogrzebowego po zmarłej J. D. (prawo to przysługiwało A. D.), co wyklucza występowanie w sprawie osób ewentualnie uprawnionych w trybie art. 136 ustawy o emeryturach i rentach z FUS w niniejszym procesie w charakterze stron w rozumieniu art. 477 (11) k.p.c. Zgodnie z art. 477 ^{( 11 )}§ 2 k.p.c. zainteresowanym jest ten, czyje prawa lub obowiązki zależą od rozstrzygnięcia sprawy. Zwolnienie, czy też odmowa zwolnienia skarżącego z obowiązku zwrotu wypłaconego mu (nie nastąpiło przyznanie skarżącemu prawa do zasiłku pogrzebowego) zasiłku pogrzebowego w żaden sposób nie wpływa na prawa osób ewentualnie uprawnionych do uzyskania w trybie cytowanego art. 136 prawa do świadczenia w postaci niezrealizowanego zasiłku pogrzebowego po zmarłej J. D. (por. częściowo uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2007 r., IV UKL 8/07). Ewentualne rozliczenia pomiędzy skarżącą a spadkobiercami A. D. mogą odbywać się jedynie na drodze postępowania cywilnego, co również uzasadnia decyzję procesową sądu rejonowego o niewystępowaniu tych osób (spadkobierców, czy osób z kręgu z art. 136 cyt. ustawy) w charakterze zainteresowanych.

Wobec powyższego sąd, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. oraz przepisów prawa materialnego, zmienił zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w C. z dnia 29 września 2014 roku, znak (...)- (...) w ten sposób, że zwolnił Gminę C. – Cmentarz Komunalny w C. ze zwrotu pobranego zasiłku pogrzebowego wraz z odsetkami w łącznej kwocie 4085,48 zł.

O kosztach zastępstwa procesowego orzeczono zgodnie z art. 98 k.p.c. , art. 99 k.p.c. w zw. § 12 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu.