Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 14 stycznia 2015 roku w sprawie o sygn. akt XVIII C 5495/14 z powództwa H. A. z siedzibą w S. (Szwecja) przeciwko M. Ł. oddalił powództwo.

Apelację od powyższego wyroku wywiódł powód, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu orzeczeniu zarzucił:

1.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 233 § 1 i art. 241 k.p.c. polegające na nie uwzględnieniu przez Sąd wniosku dowodowego zawartego w piśmie powoda z dnia 16 grudnia 2014 roku o w konsekwencji nieprzeprowadzenie dowodu z następujących dokumentów prawidłowo zgłoszonych w toku postępowania pierwszo instancyjnego w odpowiedzi na sprzeciw pozwanego, tj. bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) z dnia 13.10.2010 roku wraz z klauzulą wykonalności, postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia, II Wydział Cywilny, sygn. akt II 1 Co 18600/10 w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności dla B. nr (...) z dnia 13.10.2010 r., pismo komornika sądowego B. J. z dnia 7 listopada 2012 roku wraz z dowodem wysłania, rozliczenie kredytu, pełnomocnictwo dla R. B. z dnia 1 lipca 2011 roku, potwierdzenie ceny z tytułu umowy sprzedaży wierzytelności wraz z tłumaczeniem z języka szwedzkiego, wypowiedzenie umowy nr (...), wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy nr (...) z dnia 2 lipca 2010 roku, odpis KRS nr (...) wszystkie na okoliczność przerwania biegu terminu przedawnienia, zasadności roszczenia i jego wymagalności.;

2.  art. 217 § 2 k.p.c. poprzez pominięcie dowodu z dokumentów z postaci bankowy tytuł egzekucyjny nr (...) z dnia 13.10.2010 roku wraz z klauzulą wykonalności postanowienie Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia, II Wydział Cywilny, sygn. akt II 1 Co 18600/10 w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności dla B. nr (...) z dnia 13.10.2010 r., pismo komornika sądowego B. J. z dnia 7 listopada 2012 roku wraz z dowodem wysłania, rozliczenie kredytu, pełnomocnictwo dla R. B. z dnia 1 lipca 2011 roku, potwierdzenie ceny z tytułu umowy sprzedaży wierzytelności wraz z tłumaczeniem z języka szwedzkiego, wypowiedzenie umowy nr (...), wezwanie do zapłaty przed wypowiedzeniem umowy nr (...) z dnia 2 lipca 2010 roku, odpis KRS nr (...), pomimo, iż z dokumentów tych wynika, że roszczenie powoda nie uległo przedawnieniu, co stanowi okoliczność sporną, mającą istotne znaczenie w sprawie, w szczególności, że Sąd na jej podstawie oddalił powództwo;

3.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 164 k.p.c. poprzez jego błędne zastosowanie, tj. wydanie w dniu 10 grudnia 2014 roku zarządzenia w przedmiocie przedłużenia terminu do złożenia pisma przygotowawczego, którego termin miał upłynąć w dacie 9 grudnia 2014 roku, a zatem termin nie mógł rozpocząć biegu z uwagi na to, że wyznaczony przez Sąd dzień przypadł przed dniem wydania przedmiotowego zarządzenia, a zatem był terminem nierealnym i niemożliwym do zastosowania się do niego, a w konsekwencji uznanie, że strona powodowa nie dochowała terminu wyznaczonego przez Sąd, a w konsekwencji pominięcie zgłoszonych w piśmie z dnia 16 grudnia 2-14 roku wniosków dowodowych;

4.  naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż powód nie wywiązał się w obowiązku udowodnienia okoliczności, z której wywodzi skutki prawne, że roszczenie powoda nie uległo przedawnieniu i w konsekwencji przyjęcie przez Sąd I instancji, że roszczenie powoda uległo przedawnieniu, co niewątpliwie miało wpływ na wynik sprawy;

5.  naruszenie przepisów postępowania, tj. art. 233 § 1 w zw. z art. 227 k.p.c. poprzez bark wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego w celu ustalenia faktów mających znaczenie dla sprawy;

6.  naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 123 § 1 pkt. 1 k.c. w zw. z art. 124 k.c. poprzez ich niezastosowanie, a w konsekwencji niewłaściwe przyjęcie, że nie nastąpiło przerwanie biegu terminu przedawnienia oraz ponowne rozpoczęcie jego biegu od dnia uprawomocniena się postanowienia o umorzeniu postępowania egzekucyjnego sygn. akt KM 2330/11 prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi, przeciwko pozwanej M. Ł..

W oparciu o tak sformułowane zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez uwzględnienie powództwa w całości, ewentualnie uchylenie zaskarżonego wyroku
i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów postępowania procesowego z uwzględnieniem kosztów postępowania I i II instancji. Ponadto powód wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodów
z dokumentów załączonych do pisma z dnia 16 grudnia 2014 roku, których Sąd I instancji nie uwzględnił orzekając w niniejszej sprawie.

W odpowiedzi na apelację pozwana wniosła o jej oddalenie w całości oraz zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania przed Sądem II instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy w Łodzi dodatkowo ustalił:

W piśmie z dnia 1 lipca 2010 roku Bank (...) S.A. z siedzibą w K. wezwał pozwaną do uregulowania zadłużenia przeterminowanego w terminie 7 dni od daty otrzymania wezwania pod rygorem wypowiedzenia umowy. (ostateczne wezwanie do zapłaty – k. 82)

Pismem z dnia 16 lipca 2010 roku Bank (...) S.A. w K. w związku
z niewywiązywaniem się przez M. Ł. z warunków umowy
nr (...) zawartej w dniu 11 lipca 2008 roku wypowiedział pozwanej umowę w części dotyczącej korzystania z przyznanego limitu kredytu oraz terminów spłat zadłużenia, wyznaczając ostateczny termin spłaty zadłużenia na 21 września 2010 roku, wskazując, iż brak spłaty zadłużenia spowoduje natychmiastowe skierowanie sprawy na drogę postępowania egzekucyjnego. (pismo – k. 81)

Postanowieniem Sądu Rejonowego dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi II Wydziału Cywilnego w sprawie o sygn. akt II 1 Co 18600/10 z dnia 25 października 2010 roku z wniosku wierzyciela Banku (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w K. przeciwko dłużniczce M. Ł. bankowemu tytułowi egzekucyjnemu z dnia 13 października 2010 roku numer (...) nadano klauzulę wykonalności z ograniczeniem odpowiedzialności dłużnika do kwoty 9.000,00 zł (dziewięć tysięcy złotych zero groszy). (postanowienie – k. 86-87, bankowy tytuł egzekucyjny z dnia 13.10.2010 r. – k. 88)

Postanowieniem Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi – B. J. z dnia 30 sierpnia 2012 roku, na podstawie art. 824 § 1 pkt. 3 k.p.c. umorzono postępowanie egzekucyjne prowadzone za sygn. akt KM 2330/11 z wniosku wierzyciela Banku (...) S.A. w K. przeciwko M. Ł. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. (postanowienie k. 72)

W piśmie z dnia 7 listopada 2012 roku, doręczonym wierzycielowi w dniu
19 listopada 2012 rok orzeczono o zwrocie tytułu wykonawczego wierzycielowi. (pismo – k. 83)

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje:

apelację należało uznać za zasadną.

Sąd Rejonowy zasadniczo poczynił w niniejszej sprawie prawidłowe ustalenia faktyczne, które Sąd odwoławczy podziela i przyjmuje za własne. Ustalenia te wymagały jednakże uzupełnienia w istotnym dla rozstrzygnięcia sprawy zakresie na podstawie dowodów złożonych przez stronę powodową w toku postępowania przed Sądem pierwszej instancji.

W pierwszej kolejności wskazać należy, iż zarzuty apelacji koncentrują się wokół przyjętego przez Sąd I instancji stanowiska, wedle którego roszczenie powoda uległo przedawnieniu.

Rację należy przyznać skarżącemu, iż rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego zapadło z naruszeniem art. 233 § 1 k.p.c. Zważyć bowiem trzeba, że zgodnie ze wskazanym przepisem wydanie rozstrzygnięcia w sprawie winno poprzedzać wszechstronne rozważenie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Należy zgodzić się ze skarżącym, iż ocena dokonana przez Sąd Rejonowy w niniejszej sprawie, zwłaszcza w odniesieniu do pisma pełnomocnika powoda z dnia 16 grudnia 2014 roku odnoszące się do zarzutu przedawnienia
i zgłoszonych wniosków dowodowych, uchybia powyższym zasadom.

Rację ma bowiem skarżący twierdząc, że Sąd I instancji bezzasadnie pominął zawarte w piśmie z dnia 16 grudnia 2014 roku wnioski dowodowe. Jak wynika z akt sprawy Sąd a quo zarządzeniem z dnia 9 grudnia 2014 roku (wykonanym w dniu 10 grudnia 2014 roku) przedłużył powodowi termin do złożenia pisma przygotowawczego do dnia 9 grudnia 2014 roku, a zatem niewątpliwe zakreślony przez Sąd termin był terminem nierealnym do spełnienia. Jednocześnie jak wynika z akt sprawy, przedmiotowe zarządzenie zostało odebrane przez pełnomocnika powoda w dniu 15 grudnia 2014 roku (potwierdzenie odbioru – k. 137) i już w dniu 16 grudnia 2014 roku powód wystosował pismo, w którym ustosunkował się do zgłoszonego przez pozwaną zarzutu przedawnienia, zgłaszając przy tym stosowne wnioski dowodowe. Tym samym należało przyznać rację skarżącemu, iż wobec zaistniałej
w toku postępowania pomyłki Sądu, nie można przypisywać negatywnych skutków procesowych stronie powodowej, która niewątpliwie dochowała należytej staranności i we właściwym terminie wykonał zarządzenie Sądu. Dlatego też Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska Sądu meritii, iż wnioski dowodowe zgłoszone przez stronę powodową, jako spóźnione nie podlegały uwzględnieniu.

W konsekwencji ocena materiału dowodowego jest oceną nie swobodną, lecz dowolną. Wniosków, które Sąd Rejonowy wyprowadził w tej kwestii ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego nie sposób bowiem uznać za logicznie poprawne i znajdujące odzwierciedlenie w przedstawionych dowodach.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez Sąd Rejonowy przepisu art. 123 § 1 ust. 1 kc, zważyć należy, że jest on zasadny. Sąd Okręgowy nie podzielił stanowiska Sądu I instancji, zgodnie z którym złożenie wniosku o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności nie przerywa biegu przedawnienia.

W pierwszej kolejności przypomnienia wymaga, iż zgodnie z dyspozycją art. 123 § 1 pkt. 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia. W myśl natomiast art. 124 § 1 k.c. po każdym przerwaniu przedawnienia biegnie ono na nowo.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w uchwale z dnia 16 stycznia 2004 roku wedle którego wniosek o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu przerywa bieg przedawnienia (por. uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2004 roku, III CZP 101/03, OSNC 2005/4/58, OSP 2007/9/106, Wokanda 2004/10/1, Wokanda 2004/3/2, Biul.SN 2004/1/7, Pr.Bankowe 2004/12/7, M.Prawn. 2004/22/1045, wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 23 stycznia 2014 roku VI ACa 381/13, Lex numer 1488742). Do stanowiska wyrażonego w uchwale z dnia 16 stycznia 2004 roku przychylił się również Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 2004 r., II CK 276/04 (niepubl.) Jak wskazał przy tym, nie można dopuścić do przedawnienia roszczenia w czasie postępowania klauzulowego, na czas trwania którego wierzyciel nie ma wpływu. Postępowanie to może ulegać wydłużeniu, zwłaszcza w razie wniesienia środka odwoławczego. Przyjęcie stanowiska odmiennego stanowiłaby wyłom od zasady, według której przedawnienie nie może biec, jeżeli uprawniony nie ma możliwości realizowania roszczenia. W najnowszym w tym zakresie stanowisku Sądu Najwyższego wyrażonym w wyroku z dnia 12 stycznia 2012 r. (II CSK 203/11 LEX nr 1125087), Sąd ten powielił ww. tezę i jej argumentację. Wniosek o nadanie klauzuli wykonalności stanowi - poza przypadkami nadawania takiej klauzuli z urzędu - conditio sine qua non zaspokojenia roszczenia. Do czasu ukończenia postępowania wywołanego tym wnioskiem, uprawniony nie może podjąć innej czynności mogącej też przerwać bieg przedawnienia. Stąd złożenie tego wniosku nie tylko powoduje przerwanie biegu przedawnienia, ale też jego zawieszenie aż do czasu ukończenia postępowania wywołanego tym wnioskiem (art. 124 § 2 k.c.) (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 7 maja 2014 roku, I ACa 1215/13, LEX nr 1477066, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 stycznia 2014 roku, I ACa 684/13, Lex numer 1439236).

Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawie wskazać należy, iż z materiału dowodowego przedłożonego przez stronę powodową można wyprowadzić nie budzący wątpliwości wniosek, iż przerwanie biegu terminu przedawnienia nastąpiło przez złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 13 października 2010 roku, który następnie zaczął biec na nowo po uprawomocnieniu się postanowienia o nadaniu klauzuli wykonalności. Ponownie bieg przedawnienia został przerwany przez wszczęcie postępowania egzekucyjnego prowadzonego przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla Łodzi – Śródmieścia w Łodzi pod sygn. akt KM 2330/11, które postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2012 roku zostało umorzone. Jednocześnie wobec uznania przedmiotowego postanowienia za prawomocne, w piśmie
z dnia 7 listopada 2012 roku, doręczonym wierzycielowi w dnu 19 listopada 2012 rok orzeczono o zwrocie tytułu wykonawczego wierzycielowi. Zatem kolejno podejmowane przez powoda czynności w celu wyegzekwowania dochodzonego roszczenia przerywały skutecznie bieg terminu jego przedawnienia. Ostatecznie należało uznać, iż termin przedawnienia rozpoczął swój bieg na nowo od daty uprawomocnienia się orzeczenia
o umorzeniu postępowania egzekucyjnego, a która została stwierdzona przez Komornika sądowego w piśmie z dnia 7 listopada 2012 roku. Tym samym roszczenie strony powodowej nie uległo przedawnieniu, bowiem pozew w niniejszej sprawie został wniesiony przed upływem trzyletniego okresu przedawnienia.

Przechodząc zaś do oceny zasadności zgłoszonego roszczenia, w ocenie Sądu Okręgowego zasługiwało ono na uwzględnienie. Zarzut pozwanej sprowadzający się do wykazania, iż załączony wyciąg z załącznika do umowy cesji musi być uznany wyłącznie za dokument prywatny w związku z czym nie może być dowodem istnienia oraz obowiązku spełnienia świadczenia nie jest zasadny.

Wskazać należy, że procesie o zapłatę tytułem wierzytelności nabytej w drodze cesji nie zachodzi wymóg udokumentowania przelewu za pomocą szczególnych środków dowodowych opisanych w art. 788 k.p.c. (dokument urzędowy lub prywatny z podpisem urzędowo poświadczonym), wymaganych dla nadania klauzuli wykonalności na rzecz następcy prawnego dotychczasowego wierzyciela. Załączenie przez stronę dokumentów w postaci umowy cesji wierzytelności wraz z wyciągiem z załącznika nr 1 do umowy identyfikującego konkretną wierzytelność mają charakter dokumentów prywatnych z podpisem urzędowo poświadczonym, a więc dowodów podlegających ocenie z uwzględnieniem całokształtu okoliczności sprawy. O materialnej mocy dowodowej dokumentu prywatnego, zależącej od jego treści, rozstrzyga w oparciu o ogólną zasadę oceny dowodów wyrażoną w art. 233 § 1 k.p.c. Podobnie jak w wypadku innych dowodów, sąd ocenia, czy dowód ten ze względu na jego indywidualne cechy i okoliczności obiektywne zasługuje na wiarę, czy nie. Wynikiem tej oceny jest przyznanie lub odmówienie dowodowi z dokumentu waloru wiarygodności, ze stosownymi konsekwencjami w zakresie jego znaczenia dla ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia.

W realiach niniejszej sprawy powód przedłożył kserokopię umowy przelewu wierzytelności wraz z wyciągiem z załącznika nr 1 - z podpisami urzędowo poświadczonymi przez notariusza potwierdzającymi przejście uprawnień na tę osobę - oraz zawiadomienie o przelewie i wezwanie pozwanej do zapłaty, z których bez wątpienia wynika, że dotychczasowy wierzyciel pozwanej zbył przysługującą mu wymagalną wierzytelność wynikającą z umowy kredytu z dnia 11 lipca 2008 roku. Z wyciągu z załącznika nr 1 do umowy przelewu wierzytelności (k. 26) wynika łączna wysokość nabytej w drodze przelewu wierzytelności. Powód dołączył do akt sprawy informację o wierzytelności będącej przedmiotem umowy w szczególności wyciąg z (...) Banku (...) S.A. Bankowego Tytułu Egzekucyjnego nr (...) z dnia 13.10..2010 roku na okoliczność zasadności roszczeń powoda względem pozwanej (w tym roszczenia o zapłatę odsetek), wymagalności roszczenia, braku zapłaty długu przez pozwaną na rzecz pierwotnego wierzyciela, a następnie na rzecz powoda, które w sposób dostateczny identyfikowałyby oraz indywidualizowały przedmiot przelewu oraz jego stanu, w szczególności datę wymagalności wraz z odsetkami za zwłokę. Zatem powód wykazał, że służy mu wskazana wierzytelność w określonej wysokości, a w szczególności że doszło do szeregu skutecznych czynności przenoszących wierzytelność z pierwotnego kontrahenta na powoda, a zadłużenie powstało w związku z umową kredytową nr (...). Wszystkie wskazane dokumenty związane z przelewem wierzytelności zostały poświadczone za zgodność z oryginałem przez profesjonalnego pełnomocnika zgodnie z art. 129 § 2 k.p.c.

Jednocześnie w zakresie wysokości zgłoszonego przez powoda roszczenia wskazać należy, iż powództwo w tym zakresie nie było przez stronę kwestionowane. W realiach niniejszej sprawy bezspornym było, iż pozwana zawarła w dniu 11 lipca 2008 roku z Bankiem (...) S.A. w K. umowę kredytu konsumenckiego, który nie został przez nią spłacony w całości. W świetle zebranego w sprawie materiału dowodowego nie budziła wątpliwości wysokość dochodzonego roszczenia, które na dzień 21 grudnia 2012 roku wynosiło kwotę 6.692,73 złote.

Mając na uwadze powyższe stwierdzić należało, iż powództwo H. A. z siedzibą w S. okazało się w całości zasadne.

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekł jak w punkcie 1 sentencji i orzekł zgodnie z żądaniem pozwu.

O kosztach procesu należało orzec zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu wyrażoną w art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. i zasądzić od pozwanej na rzecz strony powodowej zwrot wszystkich poniesionych przez nią kosztów w wysokości 1.467 zł. Na kwotę tę złożyły się: opłata sądowa od pozwu w wysokości 250 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa – 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika powoda w wysokości 1.200 zł ustalonej na podstawie § 6 pkt. 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. 2013.490.).

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono również w oparciu o art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c. i zasądzono od pozwanej na rzecz strony powodowej kwotę 850 zł tytułem zwrotu tychże kosztów.