Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 lipca 2015 r.

Sąd Rejonowy w Środzie Śląskiej Wydział II Karny, w składzie:

Przewodniczący: SSR Radosław Gluza

Protokolant: Magdalena Batog

przy udziale prokuratora Justyny Dubieńskiej z Prokuratury Rejonowej w Środzie Śląskiej

po rozpoznaniu na rozprawie w dniach 07 stycznia 2014r., 13 lutego 2014r., 20 marca 2014r., 06 maja 2014r., 05 czerwca 2014r., 07 sierpnia 2014r., 19 maja 2015 r., 26 maja 2015r., 30 lipca 2015r.

sprawy

1. Ł. R. (R.)

syna K. i Z. z d. M.

ur. (...) w G.

oskarżonego o to, że:

I.  w dniu 11 kwietnia 2011r. w Ś., będąc zatrudnionym w Polskim Centrum (...) w Ś., Oddział Terenowy Ś., Szpital (...) na stanowisku lekarza i z tego tytułu odpowiedzialnym za opiekę nad pacjentem H. S. (1), nie dopełnił wynikającego stąd obowiązku zastosowania prawidłowego procesu diagnostycznego poprzez nieprzeprowadzenie badań, w tym badania USG, umożliwiających w sytuacji nieustępowania bólu po zastosowaniu środków przeciwbólowych i rozkurczowych, ustalenie przyczyn dolegliwości bólowych w zakresie jamy brzusznej i wykrycie tętniaka aorty brzusznej, przez co naraził pacjenta H. S. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, który w dniu 11 kwietnia 2011r. zmarł w wyniku pęknięcia aorty brzusznej z następowym masowym krwawieniem do jamy brzusznej,

tj. o przestępstwo z art. 160 § 2 k.k.;

2. B. Ć. (1) ( (...))

syna R. i A. z d. M.

ur. (...) w Ś.

oskarżonego o to, że:

II.  w dniu 10 kwietnia 2011r. w Ś., będąc zatrudnionym w Polskim Centrum (...) w Ś., Oddział Terenowy Ś., Szpital (...), Oddział Wewnętrzny na stanowisku lekarza i z tego tytułu odpowiedzialnym za opiekę nad pacjentem H. S. (1), nie dopełnił wynikającego stąd obowiązku zastosowania prawidłowego procesu diagnostycznego poprzez nieprzeprowadzenie badań, w tym badania USG, umożliwiających w sytuacji nieustępowania bólu po zastosowaniu środków przeciwbólowych i rozkurczowych, ustalenie przyczyn dolegliwości bólowych w zakresie jamy brzusznej i wykrycie tętniaka aorty brzusznej, przez co naraził pacjenta H. S. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, który w dniu 11 kwietnia 2011r. zmarł w wyniku pęknięcia aorty brzusznej z następowym masowym krwawieniem do jamy brzusznej,

tj. o przestępstwo z art. 160 § 2 k.k.;

orzeka:

I.  na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. uniewinnia oskarżonego Ł. R. od zarzucanego mu czynu opisanego w pkt I części wstępnej wyroku;

II.  na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. i art. 67 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. warunkowo umarza postępowanie karne wobec oskarżonego B. Ć. (1) na okres 2 (dwóch) lat próby, ustalając że oskarżony działał nieumyślnie, zaś zarzucany mu czyn podlega kwalifikacji z art. 160 § 3 k.k. w zw. z art. 160 § 2 k.k.;

III.  na podstawie art. 67 § 3 k.k. i art. 49 § 1 k.k. w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzeka wobec oskarżonego B. Ć. (1) świadczenie pieniężne w wysokości 4.000 zł (czterech tysięcy złotych) rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej

IV.  na podstawie art. 629 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. zasądza od oskarżonego B. Ć. (1) :

a.  na rzecz oskarżycielki posiłkowej H. S. (2) kwotę 420 zł (czterysta dwadzieścia złotych), tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu,

b.  na rzecz oskarżycielki posiłkowej M. G. kwotę 420 zł (czterysta dwadzieścia złotych), tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu,

c.  na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. S. kwotę 1454,95 zł (tysiąc czterysta pięćdziesiąt cztery złote dziewięćdziesiąt pięć groszy), tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu.

V.  na podstawie art. 633 k.p.k. i art. 629 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. zasądza od oskarżonego B. Ć. (1) na rzecz Skarbu Państwa zwrot połowy wydatków poniesionych przez Skarb Państwa od chwili wszczęcia postępowania w sprawie i na podstawie art. 7 ustawy z dnia 23 czerwca 1973 roku o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. nr 49 poz. 223 z późn. zm.) wymierza mu opłatę w kwocie 100 zł;

VI.  na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. kosztami procesu związanymi ze sprawą oskarżonego Ł. R. obciąża Skarb Państwa.

UZASADNIENIE WYROKU

Na podstawie przeprowadzonego przewodu sądowego ustalono następujący stan faktyczny:

Pokrzywdzony H. S. (1) w 2011r. skończył 62 lata, zamieszkiwał w P. wraz z żoną H. S. (2), pracował jako ochroniarz.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312,

zeznania świadka A. S., k. 2 – 3, 313 – 314.

H. S. (1) miał zaawansowaną otyłość brzuszną, podejmował leczenie z powodu nadciśnienia tętniczego krwi, cukrzycy i żółtaczki a od czerwca 2007r. również marskości wątroby. Od kilku lat przyjmował z tego powodu regularnie leki, był pod kontrolą lekarza pierwszego kontaktu w Ośrodku (...) w P. oraz wykonywał badania kontrolne w przychodni (...) we W..

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312,

kserokopia historii choroby, k. 391

dokumentacja lekarska z (...) S.A. we W., k. 3 załącznika do akt sprawy.

H. S. (1) był od 29.08.2007r. do 07.09.2007r. hospitalizowany na Oddziale Wewnętrznym Wojewódzkiego Szpitala (...) we W.. W trakcie leczenia rozpoznano u niego zdekompensowaną marskość wątroby, żółtaczkę, wodobrzusze, napadowe migotanie przedsionków z szybką akcją komórkową, nadciśnienie tętnicze, cukrzycę t. 2 insulinozależną.

Dowód:

karta informacyjna z dnia 07.09.2007r., k. 111.

W dniu 09 kwietnia 2011r. około godz. 20.00 H. S. (1) wrócił samochodem z pracy do domu w P., zjadł kolację i wraz z żoną oglądał telewizję a następnie około godz. 22.00 udał się na spoczynek nocny. Około godz. 0.30 pokrzywdzony obudził H. S. (2) mówiąc jej, że boli go silnie brzuch i poprosił ją aby wezwała karetkę Pogotowia. H. S. (2) zadzwoniła na Pogotowie (...) w Ś., gdzie przekazano jej aby skontaktowała się ze szpitalem w Ś., który realizuje wieczorowe wyjazdy do chorych.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312,

zeznania świadka A. S., k. 2 – 3, 313 – 314.

H. S. (2) postąpiła zgodnie z udzielonymi jej wskazówkami i w wyniku jej telefonicznej interwencji, o godz. 3.40, do P. przyjechał zespół (...). W tym czasie H. S. (1) odczuwał bardzo silne dolegliwości bólowe brzucha. W wywiadzie przeprowadzonym przez lekarza J. G. wskazał na błąd dietetyczny około godz. 20.00. Po zbadaniu pokrzywdzonego J. G. stwierdziła u niego „brzuch miękki, tkliwy w nadbrzuszu” i wykonała mu zastrzyk przeciwbólowo – rozkurczowy. H. S. (2) zgodnie z jej sugestią podała mężowi lek L., przyjmowany przez niego z powodu refluksu żołądkowego. Przed odjazdem zespołu (...) została poinstruowana, aby wezwać karetkę Pogotowia (...) w razie braku poprawy stanu pokrzywdzonego w ciągu 50 minut.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312,

karta wyjazdu karetki Pogotowia (...) z 10.04.2011r., k. 2 załącznika do akt sprawy.

W związku z tym, że H. S. (1) pomimo upływu czasu nie poczuł się lepiej H. S. (2) zadzwoniła na Pogotowie (...), prosząc o przyjazd karetki. Około godz. 5.30 do P. przybył zespół karetki Pogotowia (...) w Ś.. H. S. (1) uskarżał się na silny ból brzucha. H. S. (2) poinformowała lekarza jakie leki przyjmuje jej mąż i przekazała mu kartę informacyjną z leczenia szpitalnego z dnia 07.09.2007r.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312,

karta zlecenia wyjazdu, k. 111,

karta informacyjna z dnia 07.09.2007r., k. 111.

Lekarz wykonał badanie pokrzywdzonego rozpoznając ostry ból brzucha, zlokalizowany głównie w lewym podbrzuszu, bez odchodzenia gazów, odbić, brzuch tkliwy w badaniu i zdecydował o przewiezieniu H. S. (1) do szpitala.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312,

karta zlecenia wyjazdu, k. 111.

Około godz. 6.30 pokrzywdzony został przekazany przez zespół karetki do Izby Przyjęć Oddziału Chorób Wewnętrznych Szpitala (...) Polskiego Centrum (...) Sp. z o.o. w Ś. przy ul. (...).

Dowód:

karta zlecenia wyjazdu, k. 111.

H. S. (1) został zbadany przez lekarza M. S. (1), który w tym czasie pełnił 24 godzinny dyżur na oddziale. M. S. (1) rozpoznał u pokrzywdzonego bóle brzucha z towarzyszącymi nudnościami, bez wymiotów i gorączki. Zalecił podanie mu leków: P. i.m. 500mg, No-spa 40 mg, 500 ml 0,9% NaCl, B. 5mg.

Dowód:

zeznania świadka M. S. (1), k. 96, 332v – 333,

historia choroby H. S. (1) z Izby Przyjęć Szpitala (...), k. 2 załącznika do akt sprawy,

książka raportów pielęgniarskich z Izby Przyjęć (...) Ś., k. 4 załącznika do akt sprawy.

Podczas wywiadu przeprowadzonego przez C. O. H. S. (1) powiedział jej, że był na grillu, spożywał kiełbaski i ostre przyprawy, że to mogło spowodowała u niego niestrawność. Pielęgniarka C. O. zmierzyła tętno pokrzywdzonemu i było ono przyspieszone. H. S. (1) zgłaszał bóle brzucha, skórę na twarzy miał siniejącą i spoconą.

Dowód:

zeznania świadka C. O., k. 39, 330v – 331,

książka raportów pielęgniarskich z Izby Przyjęć (...) Ś., k. 4 załącznika do akt sprawy.

W związku z zakończeniem o godz. 8.00 dyżuru przez M. S. (1) pozostawił on decyzję o dalszym postępowaniu z pacjentem zmieniającemu go lekarzowi – oskarżonemu B. Ć. (2).

Dowód:

zeznania świadka M. S. (1), k. 96, 332v – 333

częściowo wyjaśnienia oskarżonego B. Ć. (1), k. 154 – 156, 303v – 307, 401v – 402,

informacja z (...) sp. z o.o. z 18.05.2011r., k. 29 – 31.

B. Ć. (2) w obecności C. O. zbadał H. S. (1) i zalecił podanie mu leku rozkurczowego - S.. Wykonane badanie kontrolne EKG wykazało szybką akcję serca pokrzywdzonego.

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego B. Ć. (1), k. 154 – 156, 303v – 307, 401v – 402,

zeznania świadka C. O., k. 39, 330v – 331,

książka raportów pielęgniarskich z Izby Przyjęć (...) Ś., k. 4 załącznika do akt sprawy.

historia choroby H. S. (1) z Izby Przyjęć Szpitala (...), k. 2 załącznika do akt sprawy,

zapis badania ekg, k. 111.

Z uwagi na brak poprawy stanu H. S. (1), który po podjętym leczeniu zachowawczym, w dalszym ciągu odczuwał ból w nadbrzuszu, miał duszności, B. Ć. (2) zadecydował o jego przyjęciu na oddział internistyczny. Następnie zlecił on badanie laboratoryjne krwi i moczu H. S. (1) oraz wykonanie zdjęcia rtg jamy brzusznej pokrzywdzonego. H. S. (1) był osłabiony, nie chodził, miał przyspieszone tętno (140/min), na badanie rtg został zawieziony na wózku.

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego B. Ć. (1), k. 154 – 156, 303v – 307, 401v – 402,

zeznania świadka C. O., k. 39, 330v – 331,

historia choroby H. S. (1) z Izby Przyjęć Szpitala (...), k. 2 załącznika do akt sprawy,

historia choroby, k. 111,

indywidualna karta zleceń lekarskich, k. 111,

książka raportów pielęgniarskich z Oddziału Chorób Wewnętrznych (...) Ś., k. 5 załącznika do akt sprawy.

B. Ć. (2) odnotował w historii choroby schorzenia występujące u H. S. (1), tj. przewlekła niewydolność krążeniową, migotanie przedsionków oraz przyjmowane przez niego stale leki. Na podstawie wywiadu przeprowadzonego z pokrzywdzonym zapisał także „błąd dietetyczny w dniu wczorajszym”.

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego B. Ć. (1), k. 154 – 156, 303v – 307, 401v – 402,

historia choroby, k. 111.

H. S. (1) na zlecenie B. Ć. (1) została podana kroplówka z lekiem przeciwbólowym - B., a ponadto ampułka F..

Dowód:

książka raportów pielęgniarskich z Oddziału Chorób Wewnętrznych (...) Ś., k. 5 załącznika do akt sprawy.

W godzinach popołudniowych H. S. (2) odwiedziła pokrzywdzonego w szpitalu. W tym czasie przyjechały tam również jego córki – A. S. i M. G.. H. S. (1) powiedział im, że nadal go bardzo boli brzuch, że leki jakie ma podawane w kroplówce nie pomagają. Miał trudności z przesunięciem się na łóżku. Lekarz B. Ć. (2) przekazał krewnym pokrzywdzonego, że „podejrzewają wątrobę”, dodając że następnego dnia zostaną wykonane dokładne badania.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312,

zeznania świadka A. S., k. 2 – 3, 313 – 314,

zeznania świadka M. G., k. 376.

W niedzielę w godzinach wieczornych H. S. (1) zadzwonił do żony mówiąc jej że się źle czuje, że boli go brzuch.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312.

W dniu 11 kwietnia 2011r. o godz. 08.00 B. Ć. (2) zakończył swój dyżur na Oddziale Chorób Wewnętrznych szpitala w Ś.. Odpowiedzialność za pacjentów przejęli z tą chwilą lekarze zatrudnieni na Oddziale, tj. ordynator A. B. (1) i oskarżony Ł. R.. W związku z małą obsadą lekarską pomiędzy A. B. (1) a Ł. R. nie było podziału odpowiedzialności co do poszczególnych pacjentów, wspólnie prowadzili ich leczenie.

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego B. Ć. (1), k. 154 – 156, 303v – 307, 401v – 402,

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v,

częściowo zeznania świadka A. B. (1), k. 97, k. 373v – 376.

H. S. (1) w godzinach porannych zgłaszał ból brzucha pielęgniarce K. R. o czym ta powiadomiła Ł. R., który pojawił się w pracy przed ordynatorem. Pokrzywdzony skarżył się na ból brzucha także pielęgniarce U. P..

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v,

zeznania świadka K. R., k. 40, 372,

zeznania świadka U. P., k. 43, k. 373v.

Po przybyciu do szpitala (...), wspólnie z Ł. R. omówili oni pacjentów znajdujących na Oddziale Chorób Wewnętrznych. Następnie wraz z pielęgniarką oddziałową D. B. udali się na obchód. Podczas obchodu H. S. (1) został zbadany przez jednego z lekarzy.

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v,

częściowo zeznania świadka A. B. (1), k. 97, k. 373v – 376,

zeznania świadka D. B., k. 45, 373.

Po zakończeniu obchodu Ł. R. dokonał wpisu w historii choroby H. S. (1) odnotowując m.in.: „Chory nie zgłasza dolegliwości bólowych, w bad. fizykalnym brzuch tkliwy, perystaltyka słyszalna. Zaplanowano usg brzucha na środę. Przytomny w pełnym logicznym kontakcie, zlecono bad. kontrolne na jutro. Poproszono o ocenę chirurgiczną.”

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v,

historia choroby, k. 111.

A. B. (1) zwrócił się telefonicznie do chirurga L. P. o wykonanie konsultacji chirurgicznej H. S. (1).

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v,

częściowo zeznania świadka L. P., k. 109 – 110, 334 – 335.

Gdy H. S. (2) odwiedziła męża w godzinach południowych w dniu 11 kwietnia 2011r., ten przekazał jej że czuje się jeszcze gorzej, uskarżał się na ból brzucha, miał problem aby przewrócić się na bok.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312.

W czasie wizyty H. S. (2) na salę przyszedł chirurg L. P. w celu wykonania konsultacji. Zwrócił on uwagę H. S. (1), że jest gruby i dotykał go palcami po brzuchu. Pokrzywdzony powiedział lekarzowi że go boli.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312,

częściowo zeznania świadka L. P., k. 109 – 110, 334 – 335.

L. P. po przeprowadzonym badaniu nie stwierdził podstawy do interwencji chirurgicznej u H. S. (1) i sporządził zapis w historii choroby o treści: „W badaniu fizykalnym stwierdza się powierzchowną bolesność wątroby. Poza tym brzuch miękki, niebolesny. Proponuję: dietę 0, leki rozkurczowe, badanie usg.”.

Dowód:

częściowo zeznania świadka L. P., k. 109 – 110, 334 – 335,

historia choroby, k. 111.

Po konsultacji chirurgicznej A. B. (1) dokonał wpisów w indywidualne karcie zleceń lekarskich H. S. (1) zalecając dietę ścisłą i odstawienie leku przeciwbólowego –B.. Zdecydował o dalszym ordynowaniu pokrzywdzonemu leku O., stosowanego w zapaleniu błony śluzowej żołądka oraz dodatkowo glukozy, witaminy C i L.. Odnotował on również wykonanie badania usg jamy brzusznej pokrzywdzonego, które miało być przeprowadzone w trybie planowym, tj. w środę 13 kwietnia 2011r.

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v,

częściowo zeznania świadka A. B. (1), k. 97, k. 373v – 376,

indywidualna karta zleceń lekarskich, k. 111,

książka raportów pielęgniarskich z Oddziału Chorób Wewnętrznych (...) Ś., k. 5 załącznika do akt sprawy.

W dniu 11 kwietnia 2011r. został sporządzony przez lekarza A. B. (2) wynik badania radiologicznego wykonanego u H. S. (1) w dniu 10 kwietnia 2011r. Stwierdzono w nim pojedyncze zagęszczenie pasmowate w polu dolnym prawym – zmiany pozapalne. Poza tym pola płucne, cień środkowy w granicach normy, wolnego powietrza pod kopułami przepony ani poziomów płynu nie znaleziono. Do historii choroby pokrzywdzonego zostały dołączone również wyniki jego badań laboratoryjnych.

Dowód:

opis zdjęć rtg z 11.04.2011r. k. 2 załącznika do akt sprawy,

wyniki badań diagnostycznych, k. 111.

O godz. 15.00 oskarżony Ł. R. rozpoczął samodzielny dyżur na Oddziale Chorób Wewnętrznych Szpitala (...) w Ś..

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v,

informacja z (...) sp. z o.o. z 18.05.2011r., k. 29 – 31.

W dniu 11 kwietnia 2011r. do H. S. (1) zadzwonił po powrocie z pracy jego brat M. S. (2). Podczas rozmowy pokrzywdzony poinformował go że boli go jama brzuszna.

Dowód:

zeznania świadka M. S. (2), k. 34 – 35, 310v – 311.

Po tym jak H. S. (2) wróciła do domu H. S. (1) zatelefonował do niej około godz. 17.00 informując ją, że cały czas odczuwa ból i czuje się słabo.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312.

Około godz. 19.00 oskarżony Ł. R. przeprowadził obchód pacjentów znajdujących się na oddziale. Oskarżony odnotował w historii choroby H. S. (1) m.in.: nie zgłasza dolegliwości bólowych, brzuch miękki, nieznaczna tkliwość uciskowa w nadbrzuszu.

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v,

historia choroby, k. 111,

Około godz. 20.00 do pokrzywdzonego zadzwoniła jego córka A. S.. Podczas krótkiej rozmowy telefonicznej kontakt z H. S. (1) był utrudniony. A. S. miała problem ze zrozumieniem jego wypowiedzi. Gdy następnie H. S. (2) telefonowała do męża, ten nie odbierał już telefonu.

Dowód:

zeznania świadka A. S., k. 2 – 3, 313 – 314,

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312.

Około godz. 22.00 w czasie obchodu pielęgniarki G. R. i J. N. zauważyły, że H. S. (1) nie oddycha, ma siną twarz i klatkę piersiową. Od razu wezwały lekarza dyżurnego Ł. R., który stwierdził zgon pokrzywdzonego.

Dowód:

zeznania świadka G. R., k. 38, 331v – 332,

zeznania świadka J. N., k. 41, 334,

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v.

kserokopia karty zgonu i karty statystycznej do karty zgonu, k. 18.

Pomiędzy godz. 22.00 a 22.30 osoba która przedstawiła się jako lekarz dyżurny poinformowała telefonicznie o śmierci H. S. (1) jego brata M. S. (2).

Dowód:

zeznania świadka M. S. (2), k. 34 – 35, 310v – 311.

G. R. i J. N., które jako pielęgniarki pełniły dyżur na Oddziale Chorób Wewnętrznych w nocy z 11/12 kwietnia 2011r., opisały w książce raportów pielęgniarskich stan H. S. (1) w chwili przejęcia dyżuru, wskazując, że pozostawał on w kontakcie słownym, był osłabiony, miał blade powłoki skórne.

Dowód:

książka raportów pielęgniarskich z Oddziału Chorób Wewnętrznych (...) Ś., k. 5 załącznika do akt sprawy.

H. S. (2) przyjechał rankiem 12 kwietnia 2011r. do szpitala w Ś.. Zauważyła, że jej męża nie ma na sali chorych i uzyskała informację od pielęgniarki, że H. S. (1) zmarł wieczorem poprzedniego dnia.

Dowód:

zeznania świadka H. S. (2), k. 16 – 17, 311 – 312.

Przyczyną nagłej i chorobowej śmierci H. S. (1) było pęknięcie tętniaka aorty brzusznej z następowym masywnym krwawieniem do jamy brzusznej.

Dowód:

sprawozdanie z sądowo – lekarskich oględzin i sekcji zwłok wraz z opinią, k. 84 – 91,

protokół oględzin i otwarcia zwłok, k. 22,

opinia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W., k. 128 – 138,

uzupełniająca opinia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W., k. 464 – 480.

Badaniem sekcyjnym z dnia 14 kwietnia 2011r. wykazano u H. S. (1) obecność tętniaka aorty brzusznej szerokości 9,5 cm z rozerwaniem jego ściany o wymiarach 0,6x0,3 cm, zlokalizowanym na tylnej ścianie aorty brzusznej, tuż nad odejściem tętnicy krezkowej górnej, z obecnością krwiaków w okolicznych tkankach miękkich, z wylewem 2400 ml wiśniowej krwi i galaretowatych, wiśniowych skrzepów do jamy brzusznej.

Dowód:

sprawozdanie z sądowo – lekarskich oględzin i sekcji zwłok wraz z opinią, k. 84 – 91.

Istniejący u H. S. (1) pękający tętniak był powodem bardzo silnych dolegliwości bólowych, zgłaszanych cały czas przez pacjenta w okresie od 10 do 11 kwietnia 2011r.

Dowód:

opinia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W., k. 128 – 138,

uzupełniająca opinia Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W., k. 464 – 480.

Zgodnie z umową z dnia 01 lipca 2010r. lekarz radiolog A. B. (2) wykonywała badania wcześniej zaplanowane oraz „pilne” w Pracowni USG Szpitala (...) Polskiego Centrum (...) Ś. zgodnie z ustalonym comiesięcznie harmonogramem. W kwietniu 2011r. harmonogram ten obejmował dni robocze w tygodniu, z wyjątkiem wtorku. A. B. (2) przebywała na terenie szpitala w Ś. przeważanie w godz. pomiędzy 08:00 a 11:00. Następnie udawała się do pracy do W.. Poza dniami objętymi harmonogramem, a w tym w czasie weekendu, A. B. (2), mogła wykonać badanie usg na telefoniczne wezwanie lekarzy (...) Ś..

Dowód:

zeznania świadka A. B. (2), k. 412v – 413,

pismo (...) Sp. z o.o. we W. z dnia 09.04.2014r., k. 388 – 389,

pismo (...) Sp. z o.o. we W. z dnia 28.05.2014r. wraz z załącznikami, k. 410 – 412.

W czasie nieobecności radiologa w szpitalu lekarze mieli dostęp do dwóch aparatów usg znajdujących się na terenie placówki i możliwość samodzielnego wykonania badania.

W dniu 01.10.2010r. pomiędzy (...) Ś., sp. z o.o. a (...) we W. została zawarta umowa, zgodnie z którą lekarze (...) mieli możliwość zlecenia wykonania badania tomografii komputerowej oraz rezonansu magnetycznego z podmiocie leczniczym (...). Informacje o zawartej umowie były przekazywane przez kierownictwo (...) ustnie ordynatorom oddziałów.

Dowód:

pismo (...) Sp. z o.o. we W. z dnia 09.04.2014r., k. 388 – 389,

pismo (...) Sp. z o.o. we W. z dnia 28.05.2014r. wraz z załącznikami, k. 410 – 412.

B. Ć. (2) i Ł. R. nie posiadali umiejętności pozwalających im na wykonania badania usg jamy brzusznej, nie odbyli przeszkolenia w tym zakresie. Oskarżeni nie posiadali wiedzy o możliwości wykonania badania tomografii komputerowej w (...).

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego B. Ć. (1), k. 154 – 156, 303v – 307, 401v – 402,

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v.

W Szpitalu (...) w (...) sp. z o.o. nie było ustanowionego regulaminu Oddziału Chorób Wewnętrznych. Kwestie organizacyjne były uregulowane przez ustawę oraz Statut i Regulamin Porządkowy (...) Ś. z maja 2010r. Stanowisko Ordynatora Oddziału Chorób Wewnętrznych pełnił w kwietniu 2011r. lek. A. B. (1), który odpowiadał za pracę oddziału oraz nadzór nad leczeniem pacjentów.

Dowód:

pismo (...) Sp. z o.o. we W. z dnia 08.06.2015r. wraz z załącznikami, k. 551 –565,

pismo (...) Sp. z o.o. we W. z dnia 17.06.2015r. wraz z załącznikami, k. 592 –611.

Oskarżony Ł. R. ma 33 lata, jest kawalerem, nie ma nikogo na swoim utrzymaniu, uzyskuje miesięczne zarobki w wysokości około 8.000 zł. Nie był karany sądownie za przestępstwa.

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego Ł. R., k. 149 – 150, 307 – 310, 375v.

informacja z Krajowego Rejestru Karnego dot. oskarżonego Ł. R., k. 161, 482.

Ł. R. w dniu 09.04.2009r. nabył prawo wykonywania zawodu lekarza. W okresie od 01.06.2009r. rozpoczął on odbywanie specjalizacji z zakresu „choroby wewnętrzne” w trybie „rezydentura”. Jako jednostka w ramach której oskarżony odbywał specjalizację został wskazany od dnia 01.12.2010r. Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej Polskie Centrum (...) Ś. Oddział Chorób Wewnętrznych, (...)-(...) Ś., ul. (...). Kierownikiem specjalizacji oskarżonego był wyznaczony ordynator Oddziału Chorób Wewnętrznych lek. med. A. B. (1).

Dowód:

dokumentacja dot. odbywania specjalizacji przez oskarżonego Ł. R., k. 320 – 323.

Ł. R. w dniu 01.12.2010r. zawarł z (...) sp. z o.o. we W. umowę o udzielanie usług medycznych. Na jej podstawie był on zobowiązany do udzielania na rzecz pacjentów zleceniodawcy usług medycznych (świadczeń zdrowotnych) w zakresie chorób wewnętrznych w Szpitalu w Ś. 16A.

Dowód:

pismo (...) Sp. z o.o. we W. z dnia 08.06.2015r. wraz z załącznikami, k. 551 –565.

Oskarżony B. Ć. (2) ma 38 lat, jest żonaty, posiada na utrzymaniu jedno dziecko, nie był karany sądownie za przestępstwa. Oskarżony jest lekarzem, specjalistą medycyny rodzinnej, zarabia miesięcznie około 8.000 zł.

Dowód:

częściowo wyjaśnienia oskarżonego B. Ć. (1), k. 154 – 156, 303v – 307, 401v – 402,

informacja z Krajowego Rejestru Karnego dot. oskarżonego B. Ć. (1), k. 160, 483.

B. Ć. (2) w dniu 01.07.2010r. zawarł z (...) sp. z o.o. we W. umowę o udzielanie usług medycznych. Na jej podstawie był on zobowiązany do udzielania na rzecz pacjentów zleceniodawcy usług medycznych (świadczeń zdrowotnych) w zakresie chorób wewnętrznych w Szpitalu w Ś. (...).

Dowód:

pismo (...) Sp. z o.o. we W. z dnia 08.06.2015r. wraz z załącznikami, k. 551 –565.

Oskarżeni B. Ć. (2) i Ł. R. nie przyznali się do zarzucanych im czynów i złożyli wyjaśnienia, w których ustosunkowali się do inkryminowanych im zachowań.

Ponadto Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Ustalenia stanu faktycznego sąd poczynił w oparciu o zgromadzone w sprawie dowody o charakterze osobowym oraz materialnym.

W ramach pierwszej grupy przeprowadzonych dowodów sąd przede wszystkim uwzględnił zeznania złożone przez świadków będących członkami rodziny pokrzywdzonego, tj. A. S., H. S. (2), M. S. (2) i M. G.. Sąd uznał, że świadkowie ci w sposób zgodny z prawdą opisali fakty, które były ich udziałem, bądź o których posiedli informację z innych źródeł. Analizując relację świadków, sąd nie dopatrzył się żadnych okoliczności, które podważałyby ich wiarygodność.

Jako zasługujące na uwzględnienie sąd ocenił również zeznania złożone przez świadków M. S. (1), C. O., K. R., U. P. oraz D. B., którzy wykonując pracę w szpitalu w Ś. mieli kontakt z H. S. (1) w okresie 10-11 kwietnia 2011r.

Z kolei zeznania złożone przez świadków E. S., G. R., J. N., A. K., A. P., I. R., D. D., S. N. i A. B. (2) nie miały większego znaczenia w sprawie, jako że osoby te nie posiadały wiedzy co do istotnych okoliczności dotyczących czynów zarzucanych oskarżonym.

Odnosząc się z kolei do zeznań złożonych przez A. B. (1) i L. P., sąd jedynie częściowo wziął je pod uwagę przy dokonywaniu ustaleń faktycznych w sprawie. W przypadku obu tych świadków sąd jako niewiarygodne uznał te fragmenty ich relacji, w których wskazywali oni na dobry stan H. S. (1), gdzie świadek P. opisując swój kontakt z pokrzywdzonym stwierdził wręcz, że był on zadowolony (k. 109). Zajmując powyższe stanowisko sąd oparł się na zeznaniach członków rodziny pokrzywdzonego oraz pielęgniarek C. O. i U. P., którzy odmiennie opisali stan H. S. (1). W tym zakresie sąd wziął pod uwagę także treść opinii Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W. opisującej charakter schorzenia występującego u H. S. (1), które powodowało bardzo silne dolegliwości bólowe.

Analizując zeznania A. B. (1), sąd pominął również te z nich, które złożył on w toku postępowania przygotowawczego, gdzie wg jego relacji nie miał on żadnego kontaktu z pokrzywdzonym, jak też nie zajmował się jego procesem leczenia. Powyższa ocena wynikała z tego, że sam świadek będąc słuchany w toku rozprawy głównej zmienił poprzednio przedstawioną wersję, co znalazło potwierdzenie w wyjaśnieniach oskarżonego Ł. R. oraz w dołączonej do akt sprawy dokumentacji medycznej pokrzywdzonego, a w tym przede wszystkim indywidualnej karcie zleceń lekarskich.

Dokonując ustaleń w sprawie sąd wziął w znacznej mierze pod uwagę wyjaśnienia oskarżonych B. Ć. (1) i Ł. R. Sąd odmówił wiary ich relację w zakresie w jakim wbrew wskazanym na wstępie zeznaniom świadków stwierdzali oni dobry stan zdrowia H. S. (1), który nie miał zgłaszać większych dolegliwości bólowych.

Przy odtworzeniu stanu faktycznego sąd miał także na uwadze zgromadzone w toku postępowania dowody o charakterze materialnym, wyszczególnione w pierwszej części uzasadnienia. Spośród wskazanych dowodów szczególnie istotne znaczenie miały opinie wydane przez Katedrę i Zakład Medycyny Sądowej (...) we W.. Oceniając je jako pełnowartościowy dowód, sąd miał na uwadze logiczny i wyczerpujący charakter wnioskowania, przeprowadzonego przez biegłych biorących udział w ich wydaniu. Biegli dokonali wieloaspektowego rozpatrzenia przedmiotowego przypadku, po czym sformułowali wnioski, które w sposób szczegółowy uzasadnili, co powoduje, że wydane przez nich opinia podlega ocenie jako pełna i jasna.

Rozstrzygając w zakresie czynu zarzucanego oskarżonemu B. Ć. (2) sąd uznał, że zrealizował on znamiona tak przedmiotowej, jak i podmiotowej strony występku z art. 160 § 3 k.k. w zw. z art. 160 § 2 k.k., tj. działając nieumyślnie naraził osobę, co do której ciążył na nim obowiązek opieki, na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Ustalając sprawstwo oskarżonego, wskazać należy na wstępie na jego szczególną rolę, warunkującą odpowiedzialność za występek z art. 160 § 3 k.k. w zw. z art. 160 § 2 k.k. W tym wypadku na oskarżonym z racji wykonywanego przez niego zawodu i funkcji lekarza dyżurnego Oddziału Chorób Wewnętrznych Szpitala (...) w Ś., ciążył szczególny prawny obowiązek zapobiegnięcia u pacjenta H. S. (1) skutkom wskazanym w przepisie art. 160 k.k., jak też obowiązek opieki nad pokrzywdzonym w rozumieniu art. 160 § 2 k.k.

Dokonując ustaleń w zakresie nieprawidłowości postępowania oskarżonego w udzieleniu pomocy lekarskiej H. S. (1) w dniu 10 kwietnia 2011r. sąd miał na uwadze treść sporządzonych w toku postępowania opinii sądowo – lekarskich Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W.. Ze wskazanych dowodów wynika, że zachowanie oskarżonego B. Ć. (1), jako lekarza bezpośrednio zajmującego się pokrzywdzonym, było niezgodne z zasadami należytej ostrożności, wynikającymi ze wskazań wiedzy medycznej. Na oskarżonym jako na lekarzu zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 05 grudnia 1996r., o zawodach lekarza i lekarza dentysty ciążył obowiązek wykonywania zawodu, zgodnie ze wskazaniami aktualnej wiedzy medycznej, dostępnymi mu metodami i środkami zapobiegania, rozpoznawania i leczenia chorób, zgodnie z zasadami etyki zawodowej oraz z należytą starannością. Zdaniem sądu analiza procesu leczniczo – diagnostycznego wdrożonego przez B. Ć. (2), wobec H. S. (1) w dniu 10 kwietnia 2011r., wskazuje na to, że przedsięwzięte przez niego czynności nie były wystarczające. Mimo prawidłowej decyzji oskarżonego o hospitalizacji pokrzywdzonego, zaniechał on pełnej diagnostyki występującego u niego bólu brzucha, wiążąc niezasadnie występujące u niego dolegliwości z błędem dietetycznym. Jak wynika z opinii Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W. w realiach niniejszej sprawy u 62 letniego pacjenta H. S. (1), z nadciśnieniem tętniczym w wywiadzie i silnymi bólami w zakresie jamy brzusznej, należało brać pod uwagę jako ich przyczynę również tętniaka aorty brzusznej, zwłaszcza że bóle nie ustępowały po środkach przeciwbólowych i rozkurczających. Aby zdiagnozować pacjenta i wykluczyć istnienie u niego groźnego dla życia schorzenia należało wykonać w trybie pilnym co najmniej badanie usg brzucha z możliwością szybkiego poszerzenia o badanie angio-TK brzucha. Badanie usg należy obecnie do podstawowych badań stosowanych we wstępnej diagnostyce, które wykonuje się najczęściej już w ramach (...) (szpitalnych oddziałów ratunkowych, izb przyjęć). W przypadku silnych dolegliwości bólowych w jamie brzusznej badanie takie pozwala na ustalenie czy pacjent znajduje się w stanie zagrożenia życia i pozwala ustalić wskazanie do przyjęcia go na oddział szpitalny oraz tryb dalszego postępowania z pacjentem (np. wykonanie pilnego zabiegu operacyjnego). Fakt przebywania pacjenta na oddziale szpitalnym w okresie weekendu nie może być uzasadnieniem do niewykonania odpowiednich czynności diagnostycznych, co opóźnia rozpoznanie i uniemożliwia udzielenie pomocy lekarskiej w odpowiednim czasie i zakresie. W przypadku braku możliwości wykonania odpowiednich badań w szpitalu w Ś., należało przewieźć pacjenta na takie badanie lub konsultację do innego szpitala, gdzie takie możliwości istnieją. Ponieważ pękanie tętniaka nie objawia się swoistymi objawami a odczuwanie bólu może towarzyszyć innym schorzeniom w jamie brzusznej zasadą jest konieczność wykluczenia schorzeń najbardziej groźnych dla życia pacjenta a nie przyjęcie, iż ból ten jest spowodowany na przykład zapaleniem żołądka czy innym tego typu schorzeniem. Dopiero po wyłączeniu najgroźniejszego schorzenia można przyjmować, że dolegliwość tą spowodowały inne mniej groźne. Przyjęcie przez oskarżonego B. Ć. (2) istnienia mniej groźnych schorzeń u H. S. (1), bez wykluczenia najgroźniejszego, tj. pękającego tętniaka aorty brzusznej, było błędem.

Mając powyższe na uwadze w sytuacji w jakiej znajdowało się pokrzywdzony podczas dyżuru pełnionego na Oddziale Chorób Wewnętrznych przez B. Ć. (2), niezbędnym pozostawało zlecenie przez oskarżonego wykonania badania usg lub tk jego jamy brzusznej. W przypadku stwierdzenia niemożności wykonania badania usg w szpitalu w Ś. przez lekarza radiologa, oskarżony powinien podjąć decyzję o przewiezieniu H. S. (1) do najbliższej placówki, w której było to możliwe. Jak wynika z opinii sądowo – lekarskich poprzestanie na wykonaniu badania rtg pokrzywdzonego było niewystarczające. Badanie przeglądowe rtg klatki piersiowej i górnej części brzucha H. S. (1) mogło bowiem ewentualnie ujawnić cechy perforacji przewodu pokarmowego i nie dawało szans na diagnostykę innych schorzeń w zakresie jamy brzusznej, które były powodem dolegliwości bólowych u pokrzywdzonego.

Sąd ustalając nieprawidłowości w postępowaniu oskarżonego B. Ć. (1) wobec pokrzywdzonego, uznał, że doprowadziło ono do jego narażenia na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia. W tym wypadku bowiem zaniechanie przez oskarżonego prawidłowego procesu diagnostycznego H. S. (1) skutkowało zwiększeniem stanu zagrożenia, w którym pokrzywdzony znajdowała się w tym czasie. Zgodnie z przyjętym w doktrynie poglądem w wypadku zaniechania wymaganych działań przez gwaranta nienastąpienia skutku, skutek co do przestępstw materialnych dokonanych przez zaniechanie będzie polegał zarówno na wywołaniu stanu zwiększającego owo niebezpieczeństwo, jak i na utrzymaniu się poziomu owego niebezpieczeństwa zastanego przez gwaranta w chwili aktualizacji jego obowiązku działania. Wynika to z treści obowiązku gwaranta, którego zadaniem jest nie tylko podjęcie działań zapobiegających pojawieniu się konkretnego niebezpieczeństwa dla chronionego dobra, ale także podjęcie wszelkich działań zmierzających do obniżenia stopnia konkretnego niebezpieczeństwa dla dobra istniejącego już w chwili aktualizacji jego obowiązku" (tak Kodeks karny. Część szczególna. Tom II. Komentarz do art. 117 – 277 k.k. Zakamycze 2006, pod red. A. Zolla, Lex Omega). Odpowiedzialność lekarza-gwaranta z art. 160 § 2 lub 3 zachodzi zarówno w wyniku tzw. prostego zaniechania, jak i w wyniku zaniechania powstałego na skutek błędu w diagnozie.

Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy wskazać należy, iż H. S. (1) znajdował się w stanie bezpośredniego niebezpieczeństwa utraty życia. Począwszy do 10 kwietnia 2011r. doszło bowiem u niego do bardzo silnych dolegliwości bólowych, których powodem był pękający tętniak aorty brzusznej szerokości 9,5 cm. Dokonując powyższego ustalenia, sąd miał na uwadze treść opinii Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W. uznając za w pełni zasadne twierdzenia, które biegli poczynili w tym przedmiocie. Pękający tętniak aorty brzusznej generuje bardzo silny ból. Pęknięciu tętniaka towarzyszy krwawienie do jamy brzusznej, co powoduje objawy takie jak duszność, szybka akcja serca, i odpowiada stanowi opisanemu przez C. O. „pacjent spocony, cierpiący”. W tym kontekście spostrzeżenia świadków – członków rodziny pokrzywdzonego oraz części pielęgniarek są spójne z charakterem schorzenia występującego u H. S. (1). Ze wskazanych dowodów, przy występującym u pokrzywdzonego schorzeniu, wynika że jego stan pogarszał się w miarę upływu czasu, aż do zgonu włącznie. Zdaniem sądu silne dolegliwości bólowe u pokrzywdzonego świadczyły właśnie o rozwarstwianiu lub pękaniu tętniaka, co potwierdziła sekcja zwłok. Jak wynika z opinii biegłych badanie kliniczne i późniejsze badanie sekcyjne nie ujawniły innej przyczyny dolegliwości bólowych u H. S. (1) niż stwierdzony u niego pęknięty tętniak aorty brzusznej.

W tym zakresie wskazać należy, iż nawet jeśli ból u pokrzywdzonego byłby spowodowany innymi czynnikami niż pękający tętniak, to jak wynika z opinii biegłych nie zmienia to oceny postępowania lekarskiego B. Ć. (1). Integralną częścią postępowania lekarskiego jest potrzeba rozwiania wszelkich wątpliwości dotyczących przyczyny hospitalizacji czy leczenia pacjenta.

Ustalając, że skutkiem zaniechania przez oskarżonego B. Ć. (2) odpowiedniej diagnostyki H. S. (1), było narażenie go na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, sąd miał na uwadze dalszy rozwój sytuacji zdrowotnej pokrzywdzonego, która uległa pogorszeniu, kończąc się zgonem. Oskarżony przez swoje zachowanie zdaniem sądu w sposób niewątpliwy doprowadził do zwiększenia stanu zagrożenia, w którym pokrzywdzony znajdował się podczas pierwszego dnia hospitalizacji w Szpitalu (...) w Ś.. W tym zakresie w ślad za biegłymi wskazać należy, że w sytuacji przedsięwzięcia przez oskarżonego prawidłowego postępowania, które sprowadzało się do wdrożenia w trybie pilnym badania usg lub TK brzucha, istniałaby realna możliwość wykrycia tętniaka u H. S. (1) i przeprowadzenia skutecznego leczenia operacyjnego. Jak wynika z opinii Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W. biorąc pod uwagę lokalizację tętniaka należy stwierdzić, że wykonanie w odpowiednim czasie zabiegu operacyjnego wszczepienia protezy aortalnej dawało szansę na uratowanie życia pacjenta. Tego typu tętniak kwalifikował się do operacji z użyciem protezy tzw. branchu lub stent graftu możliwego do wykonania w warunkach ośrodka specjalistycznego, konkretnie w klinice chirurgii naczyniowej we W., tj. najbliższym regionalnie ośrodku.

Dokonując ustalenia w zakresie strony podmiotowej czynu przypisanego oskarżonemu sąd uznał, że oskarżony działał nieumyślnie w znaczeniu art. 9 § 2 k.k. Zgromadzony materiał dowodowy, a w szczególności wyjaśnienia oskarżonego, wskazuje zdaniem sądu na to, że nie miał on zamiaru narażenia H. S. (1) na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia, lecz naraził go na to niebezpieczeństwo w wyniku niezachowania wymaganej w danych okolicznościach ostrożności, co obiektywnie biorąc mógł przewidzieć. Nie podzielając wcześniejszych rozważań odnośnie niezachowania przez oskarżonego należytej ostrożności wynikającej ze wskazań wiedzy medycznej, wskazać należy że oskarżony miał prawo i obowiązek wysnuć u H. S. (1) podejrzenie tętniaka aorty brzusznej lub ryzyka jego wystąpienia. Wynikający z zeznań świadków oraz dokumentacji medycznej stan zdrowia pokrzywdzonego, powodował, że oskarżony obiektywnie powinien przewidzieć możliwość wystąpienia bezpośredniego niebezpieczeństwa dla jego życia.

Mając powyższe na uwadze sąd uznał, że przeprowadzony w sprawie przewód sądowy wskazuje na realizację przez oskarżonego znamion występku z 160 § 3 k.k. w zw. z art. 160 § 2 k.k. Zdaniem sądu brak było natomiast podstaw do przyjęcia aby doszło w tym wypadku do realizacji przez oskarżonego B. Ć. (2) znamion czynu z art. 155 k.k. W tym zakresie wskazać należy że biegli konsekwentnie od pierwszej opinii wydanej w sprawie wskazywali, iż leczenie operacyjne tętniaków aorty w fazie pękania jest obciążone dużym ryzykiem operacyjnym. Nawet wcześniejsze wdrożenie odpowiedniego leczenia nie dawało gwarancji uratowania życia pacjenta, jakkolwiek zwiększało takie szanse.

Ustalając odpowiedzialność karną oskarżonego B. Ć. (1) w zakresie realizacji czynu z art. 160 § 3 k.k. wskazać należy, że nie miały znaczenia ustalenia co do prawidłowości postępowania lekarzy, którzy w późniejszym czasie udzielali pomocy pokrzywdzonemu. W tym zakresie odpowiedzialność każdej z tych osób podlegała bowiem zindywidualizowaniu.

Odnosząc się z kolei do zarzutu postawionego w akcie oskarżenia Ł. R., sąd na podstawie art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. uniewinnił go od jego popełnienia. W ocenie sądu przeprowadzone w sprawie dowody nie dają podstaw do przyjęcia że oskarżony dopuścił się w niniejszym przypadku przestępstwa.

Zgodnie z uwzględnionym przez sąd wnioskiem końcowym opinii Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W., za nieprawidłowe leczenie H. S. (1) w czasie jego pobytu na Oddziale Chorób Wewnętrznych Szpitala (...) w Ś. odpowiedzialność ponoszą lekarze bezpośrednio zajmujący się pacjentem, którzy w zakresie swoich obowiązków odpowiadali za jego diagnostykę. Mając na uwadze powyższe stwierdzenie, sąd uznał iż dla ustalenia odpowiedzialności karnej oskarżonego Ł. R., niewystarczające jest samo poprzestanie na ustaleniu, że brał on udział w procesie leczniczym H. S. (1). Istotne znaczenie miała w tymże zakresie także ocena jego roli w procesie decyzyjnym dotyczącym sposobu leczenia pokrzywdzonego.

Zdaniem sądu analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego a przede wszystkim okoliczności jakie ujawniły się toku rozprawy głównej, wskazuje na to, że decyzje dotyczące przebiegu procesu leczniczo – diagnostycznego H. S. (1) w dniu 11 kwietnia 2011r. były podjęte nie przez Ł. R. a przez ordynatora A. B. (1). Oskarżony A. B. (1) w toku postępowania przygotowawczego stwierdził co prawda, iż nie wykonywał żadnych czynności w stosunku do pokrzywdzonego i nie miał z nim żadnego kontaktu, lecz nie podtrzymał tego podczas przesłuchania przed sądem. Potwierdził on wówczas, że dokonywał wpisów w karcie zleceń lekarskich H. S. (1), decydując o odstawieniu mu części leków i podaniu nowych, jak też odnotował wykonanie badania usg brzucha, które miało być wykonane w trybie planowym w środę 13 kwietnia 2011r. Zeznał przy tym że prawdopodobnie widział pacjenta, lecz go nie badał, zaś swoją wiedzę o jego stanie zdrowia posiadł na podstawie dokumentacji medycznej oraz rozmowy z Ł. R. i chirurgiem L. P.. Ustalając, iż A. B. (1) brał czynny udział w postępowaniu medycznym dotyczącym H. S. (1) wskazać należy również na to, że zarówno z wyjaśnień oskarżonego R. jak i zeznań świadka P. wynika, iż to ordynator zwrócił się telefonicznie z prośbą o konsultację pacjenta. Wg pielęgniarki oddziałowej D. B. brał on również udział w porannym obchodzie Oddziału wraz z Ł. R..

Mając powyższe na uwadze sąd uznał, że sam fakt dokonania przez oskarżonego R. wpisu dotyczącego przebiegu porannej wizyty u H. S. (1) w dniu 11 kwietnia 2011r. nie stanowi podstawy do uznania aby uznać go za lekarza prowadzącego jego leczenie. Wziąwszy pod uwagę aktywność podjętą przez ordynatora A. B. (3), dokonującego konkretnych zleceń lekarskich wobec pokrzywdzonego, jak też to, że pomiędzy nim a oskarżonym nie było podziału odnośnie odpowiedzialności za poszczególnych pacjentów znajdujących się na Oddziale, istotne znaczenie w kwestii oceny prawnej postępowania Ł. R. ma jego ówczesny status jako lekarza rezydenta. Jak wynika z dokumentacji przedłożonej przez oskarżonego odbywał on w krytycznym czasie drugi rok specjalizacji z zakresu chorób wewnętrznych na Oddziale Chorób Wewnętrznych Szpitala (...) w Ś., której kierownikiem pozostawał ordynator A. B. (1). W myśl art. 16m ust. 7 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty, do zadań kierownika specjalizacji należy sprawowanie nadzoru nad realizacją programu specjalizacji przez lekarza odbywającego szkolenie specjalizacyjne, w tym ocena proponowanych badań diagnostycznych, rozpoznania choroby, sposobów leczenia oraz nadzór nad wykonywaniem przez rezydenta zabiegów operacyjnych i innych metod leczniczych stwarzających podwyższone ryzyko do czasu nabycia przez niego umiejętności samodzielnego ich wykonywania. Zdaniem sądu pozostawanie przez Ł. R. w dniu 11 kwietnia 2011r. pod bezpośrednim nadzorem przełożonego – specjalisty chorób wewnętrznych A. B. (1), powoduje że to on a nie oskarżony, ponosi on wyłączną odpowiedzialność za niepodjęcie niezwłocznej diagnostyki H. S. (1). To A. B. (1) podjął bowiem konkretne decyzje co do leczenia pokrzywdzonego, wyrażając to wpisami w indywidualnej karcie zleceń, zaś Ł. R. nie mający wystarczającego doświadczenia zawodowego tego nie kwestionował. Tym samym brak jest podstaw w ocenie sądu do uznania za słuszny stawianego mu przez prokuratora zarzutu popełnienia przestępstwa z art. 160 § 2 k.k. Powyższe potwierdza stanowisko wyrażone przez biegłych na rozprawie, którzy wskazali że „...jeżeli lekarzem prowadzącym nie był specjalista (tak jak oskarżony R.) a jedynym specjalistą był lekarz ordynujący, to dalsze działania są uwarunkowane decyzjami ordynatora. ... Te zlecenia pana B., jeżeli jest ordynatorem, są obowiązujące w tym momencie a ich niezrealizowanie jest błędne” „Decyzji ordynatorskich się nie zmienia, o ile partnerem ordynatora nie jest równorzędny specjalista”. (k. 536v).

Podsumowując sąd uznał, że oskarżony Ł. R. wykonując od godz. 08.00 do godz. 15.00 obowiązki lekarza Oddziału Chorób Wewnętrznych Szpitala (...) w Ś. zachował się zgodnie z zaleceniami ordynatora A. B. (1). Jak wynika z jego wyjaśnień nie przewidywał on jednocześnie możliwości wystąpienia u H. S. (1) schorzenia w postaci pękającego tętniaka aorty brzusznej. W ocenie sądu brak doświadczenia oskarżonego i dostosowanie się do wytycznych ordynatora B., nie dają podstaw do ustalenia jego odpowiedzialności za zarzucany my występek.

Rozpatrując czyn zarzucany Ł. R. w akcie oskarżenia, sąd nie znalazł podstaw do ustalenia jego sprawstwa również w zakresie tego jego postępowania w dniu 11 kwietnia 2011r., kiedy to pełnił samodzielny dyżur od godz. 15.00. W tym zakresie wskazać należy, iż czynności podejmowane wobec H. S. (1) a właściwie ich brak, były w dalszym ciągu ukierunkowane decyzjami podjętymi przez ordynatora, który ustalił przebieg procesu leczniczego pokrzywdzonego. Abstrahując od stwierdzenia niewiarygodności wyjaśnień oskarżonego co do dobrego stanu zdrowia H. S. (1) w czasie wizyty wieczornej w dniu 11 kwietnia 2011r., brak jest zdaniem sądu podstaw do przyjęcia, aby doszło do istotnego pogorszenia jego stanu zdrowia w stosunku do tego jaki był przed rozpoczęciem pełnienia przez oskarżonego samodzielnego dyżuru. W tym zakresie wskazać należy, że przesłuchane w sprawie pielęgniarki nie wskazywały na tę okoliczność, oświadczając że H. S. (1) nie skarżył się na zwiększenie występujących u niego dolegliwości. Tym samym brak było podstaw do przyjęcia aby w stosunku do Ł. R. zaktualizowała się powinność odstąpienia od ścieżki postępowania leczniczego wytyczonego przez jego przełożonego, będącego specjalistą z zakresu chorób wewnętrznych. Nie można zatem w ocenie sądu przyjąć podstaw do postawienia oskarżonemu zarzutu niepodjęcia we wskazanym czasookresie czynności diagnostycznych wobec pokrzywdzonego.

Mając powyższe na uwadze sąd na podstawie art. art. 17 § 1 pkt 2 k.p.k. uniewinnił oskarżonego Ł. R. od zarzucanego mu czynu.

Ustalając zrealizowanie przez oskarżonego B. Ć. (2) znamion zarzucanego mu czynu, podlegającego ocenie jako nieumyślny występek z art. 160 § 3 k.k. w zw. z art. 160 § 2 k.k., sąd uznał za zasadne zastosowanie wobec niego środka probacyjnego w postaci warunkowego umorzenia postępowania karnego. W ocenie sądu w niniejszym przypadku zachodzą przesłanki zastosowania tej instytucji – określonej w art. 66 k.k.

W pierwszym rzędzie wskazać należy, iż nie budziły wątpliwości okoliczności popełnienia przez oskarżonego zarzucanego mu czynu, który pozostaje zagrożony karą pozbawienia wolności do roku. Zarazem sąd uznał iż stopień winy B. Ć. (1) jak też społecznej szkodliwości jego czynu nie są znaczne. W tym zakresie sąd uwzględnił w szczególności nieumyślny charakter popełnionego przestępstwa, jak również to, że możliwość skorzystania przez oskarżonego z diagnostyki obrazowej w Szpitalu (...) w Ś., była utrudniona. Na powyższą ocenę wpływ miał także sposób postępowania przez oskarżonego w stosunku do H. S. (1), wskazujący na chęć udzielenia mu pomocy. Wreszcie wskazać należy, iż po stronie oskarżonego występuje pozytywna przesłanka kryminologiczna. Nie był on dotąd karany sądownie za jakiekolwiek przestępstwa, a jego właściwości i warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie, że pomimo warunkowego umorzenia postępowania będzie przestrzegać porządku prawnego.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy na podstawie art. 66 § 1 k.k. umorzył warunkowo postępowania karne wobec B. Ć. (1), oznaczając okres próby na dwa lata. Sąd uznał, że zastosowanie wskazanego środka probacyjnego w stosunku do oskarżonego będzie wystarczające dla zapobieżenia ponownemu popełnieniu przez niego czynu zabronionego. Nadto wyznaczenie okresu próby na 2 lata, zabezpieczy wychowawcze oddziaływanie wskazanego środka probacyjnego na oskarżonego. Określając wysokość okresu próby, sąd zastosował art. 67 § 1 k.k. w brzmieniu obowiązującym w dacie popełnienia czynu, jako względniejszego dla oskarżonego, niż przepis obowiązujący w czasie wyrokowania (art. 4 § 1 k.k.)

Jednocześnie na podstawie art. 67 § 3 k.k. i art. 49 § 1 k.k., przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k., sąd orzekł wobec oskarżonego świadczenie pieniężne w kwocie 4000 zł na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej. W ocenie sądu świadczenie pieniężne orzeczone wobec B. Ć. (1), ma spełnić dwojaką funkcję jako instytucja o charakterze probacyjnym, znajdująca zastosowanie przy warunkowym umorzeniu postępowania. Przede wszystkim świadczenie to, winno stanowić względem jego osoby środek o oddziaływaniu wychowawczym, a nadto stanowić formę zadośćuczynienia interesowi publicznemu za popełniony czyn. Ustalając wysokość świadczenia pieniężnego w kwocie 4000 zł, sąd miał na uwadze wysokość dochodów uzyskiwanych przez oskarżonego, jak też charakter popełnionego przez niego czynu.

Umarzając warunkowo postępowanie karne wobec oskarżonego B. Ć. (1) w zakresie czynu z art. 160 § 3 k.k. w zw. z art. 160 § 2 k.k., brak było podstaw do uwzględnienia wniosku oskarżycieli posiłkowych o zasądzenie od oskarżonego na ich rzecz zadośćuczynienia za śmierć pokrzywdzonego H. S. (1). W tym zakresie wskazać należy, iż przeprowadzone w sprawie dowody, a w tym opinie sądowo – lekarskie Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej (...) we W., nie dawały podstaw do tego aby przypisać oskarżonemu skutek w postaci spowodowania śmierci H. S. (1). Powyższe potwierdza sama treść aktu oskarżenia gdzie nie ma mowy o zarzucie popełnienia przestępstwa z art. 155 k.k. (nieumyślne spowodowanie śmierci). Tymczasem opisany związek przyczynowy jest niezbędny do tego aby mówić o odpowiedzialności cywilnej za śmierć innej osoby (art. 446 k.c.).

W związku z warunkowym umorzeniem postępowania karnego wobec B. Ć. (1), sąd nie odnosił się do wniosku prokuratora dotyczącego zastosowania wobec oskarżonego środka karnego w postaci zakazu wykonywania zawodu lekarza.

Sąd na podstawie 629 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. zasądził od oskarżonego B. Ć. (1) na rzecz oskarżycielek posiłkowych zwrot wydatków poniesionych przez nie w związku z ustanowieniem pełnomocników w sprawie. W przypadku A. S. i M. G. kwoty z tego tytułu wynosiły po 420 zł, zgodnie ze stawką minimalną przewidzianą rozporządzeniami Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu i w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu . Z kolei w przypadku oskarżycielki posiłkowej H. S. (2), sąd zasądził od oskarżonego B. Ć. (1) na jej rzecz kwotę 1454,95 zł na co składały się kwoty: 420 zł stawki podstawowej za rozprawę, zgodnie z cyt. rozporządzeniem, 588 zł (7x84 zł) w związku z siedmioma dalszymi terminami rozprawy w których uczestniczył pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej, oraz 446,95 zł – tytułem zwrotu kosztów dojazdu pełnomocnika na poszczególne terminy rozprawy.

Sąd orzekł o kosztach sądowych należnych od oskarżonego B. Ć. (1) na podstawie art. art. 633 k.p.k. i art. 629 k.p.k. w zw. z art. 627 k.p.k. obciążając go połową wydatków poniesionych w sprawie przez Skarb Państwa, które zostaną ustalone odrębnym postanowieniem. Ponadto sąd wymierzył oskarżonemu opłatę sądową w wysokości przewidzianej ustawą z dnia 23 czerwca 1973r. o opłatach w sprawach karnych.

Z uwagi na to, że w stosunku do oskarżonego Ł. R. zapadł wyrok uniewinniający, sąd na podstawie art. 632 pkt 2 k.p.k. obciążył Skarb Państwa kosztami postępowania związanymi z jego sprawą.

SSR Radosław Gluza

.