Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt.

VIII Ga 115/15

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 lipca 2015r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VIII Wydział Gospodarczy

w składzie:

Przewodniczący

Sędzia

Sędzia

SSO Barbara Jamiołkowska

SO Elżbieta Kala (spr.)

SO Marek Tauer

Protokolant

Karolina Glazik

po rozpoznaniu w dniu 7 lipca 2015r. w Bydgoszczy

na rozprawie

sprawy z powództwa: D. K.

przeciwko : I. K.

o zapłatę

na skutek apelacji wniesionej przez pozwaną

od wyroku Sądu Rejonowego w Bydgoszczy

z dnia 24 lutego 2015r. sygn. akt VIII GC 40/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 1 200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu za instancję odwoławczą.

Sygn. Akt VIII Ga 115/15

UZASADNIENIE

W pozwie z dnia 3 grudnia 2012 r. powód D. K. prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą (...) D. K. wniósł o zasądzenie od pozwanej I. K. prowadzącej działalność gospodarczą pod nazwą (...) kwoty 38.952,63 zł z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwot wskazanych w pozwie.

Nadto powód wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu z uwzględnieniem kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych oraz przeprowadzenie rozprawy także pod nieobecność powoda.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że zarówno powód jak i pozwana prowadzą działalność gospodarczą. Powód jest producentem i sprzedawcą urządzeń elektronicznych. Strony znają się od lat. Relacje między powodem i pozwaną pogorszyły się w momencie, gdy powód zaczął domagać się uregulowania należności wynikających z faktur wymienionych i dołączonych do pozwu. W związku z nieskutecznymi próbami rozwiązania sprawy w sposób polubowny, powód pismem z dnia 26.09.2012 wezwał pozwaną do zapłaty. Pozwana w odpowiedzi na powyższe pismo podniosła, że przedmiotowa kwota ulega kompensacie w związku z usługami zastępczego, interwencyjnego, serwisu gwarancyjnego. Przedmiotowy serwis pozwana wyceniła na kwotę 58.504,95 zł, w związku z czym podniosła, że to powód jest jej winny kwotę 19.552,32 zł.

Powód w odpowiedzi na powyższe oświadczył, że nie zamawiał u pozwanej jakichkolwiek usług, a wystawiona przez pozwaną faktura, nie dokumentuje rzeczywistego przebiegu zdarzeń gospodarczych i jest wyłącznie próbą nieuregulowania swoich zobowiązań. Przedmiotowa faktura została pozwanej odesłana wraz z powtórnym żądaniem zapłaty. Pozwana nie odpowiedziała na żadne wezwanie do zapłaty i do dnia wniesienia pozwu nie uregulowała należności wynikających z załączonych do pozwu faktur.

Nakazem zapłaty w postępowaniu upominawczym w dniu 4 grudnia 2012 r. w sprawie o sygn. akt VIII GNc 7433/12 Sąd Rejonowy w Bydgoszczy orzekł zgodnie z żądaniem powoda wyrażonym w pozwie oraz rozstrzygnął o kosztach postępowania.

Pozwana wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty oraz wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu i zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana zakwestionowała większość twierdzeń powoda, za wyjątkiem tych, które zostały przyznane w sprzeciwie. Pozwana przyznała, że strony współpracowały ze sobą w zakresie prowadzonych przez siebie działalności gospodarczych. Pozwana podniosła, że roszczenie powoda dochodzone przedmiotowym pozwem nie istnieje, gdyż wskutek dokonanego przez pozwaną w dniu 1 października 2012 potrącenia, wierzytelność powoda o zapłatę kwoty 38.952,63 zł została potrącona z wierzytelności o zapłatę kwoty 58.504, 95 zł, wynikającej z faktury VAT nr (...), przysługującej pozwanej względem powoda.

Wskutek powyższego, obie wierzytelności umorzyły się do wysokości wierzytelności niższej. Do zapłaty na rzecz pozwanej pozostaje kwota 19.552,32 zł. Pozwana wskazała, że obciążenie powoda w/w kwotą z tytułu świadczenia na jego rzecz zastępczego, interwencyjnego serwisu gwarancyjnego oraz wystawienie przedmiotowej faktury było zasadne. Pozwana wskazała, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarła umowę z Panią M. Ł. (1) (...). (...) w B., na mocy przedmiotowej umowy pozwana zobowiązała się do instalacji i wdrożenia systemów (...) oraz „(...)" na obszarze nieruchomości pozwanej. Pozwana podniosła, że prowadziła negocjacje z firmą powoda - (...) od 2010 r. w przedmiocie wyboru i zakupu najlepszego systemu parkingowego, z przeznaczeniem do zainstalowania na parkingu należącego do firmy (...). W efekcie pozwana zamówiła u powoda w/w dzieło, tj. zmodyfikowany system parkingowy (...), którego powód jest producentem. Modyfikacja miała polegać na zintegrowaniu przez powoda systemu (...) z systemem "czytania" tablic rejestracyjnych (...) firmy (...). Założenia systemu oraz wymogi, które miał spełniać system zostały przekazane powodowi w lutym 2011 r. Przekazano je również serwisantowi firmy (...) za pośrednictwem komunikatora internetowego. Powód wyraził gotowość do dostarczenia skomplikowanego systemu parkingowego. Wobec czego pozwana zawarła umowę z Panią M. Ł. (1), na dostawę i montaż systemu parkingowego. Pozwana w celu zrealizowania umowy zamówiła u powoda elementy systemu parkingowego (...), za które w całości zapłaciła i umówiła się z serwisantem powoda na zintegrowanie przedmiotowych systemów. Pozwana przesłała serwisantowi powoda niezbędne dane i instrukcje w przedmiocie prawidłowego zintegrowania obu systemów. Pod koniec maja 2011 r. serwisant M. K. (1) uruchomił system (...) na obiekcie (...) bez urządzeń do weryfikacji tablic (...). Po technicznym uruchomieniu systemu serwisant firmy (...) poinformował pozwaną, że nie jest pracownikiem firmy (...) i zażądał zapłaty za uruchomienie systemu. Pozwana w związku z faktem, że nigdy nie zawierała osobnej umowy z M. K. (1) zakwestionowała powyższe roszczenie zarówno co do zasady jak i co do wysokości.

Pozwana podniosła ponadto, że system (...) wykazuje wiele błędów i usterek. Pomimo licznych zgłoszeń i wezwań do usunięcia usterek, powód ich nie usunął. Wobec powyższego pozwana zamierzała odstąpić od umowy i zwrócić wadliwy sprzęt powodowi, który został o powyższym poinformowany. W trakcie trójstronnego spotkania, Inwestor, przedstawiciel firmy (...) poinformował powoda i pozwaną o wyznaczeniu ostatecznego 2-tygodniowego terminu na bezusterkowe uruchomienie systemu, pod rygorem odstąpienia od umowy. Wobec powyższego serwisant firmy (...) dokonał naprawy systemu. Pomimo, że dokonanie przedmiotowej naprawy było obowiązkiem powoda, wynikającym z zawartej przez strony umowy, serwisant zażądał dodatkowej zapłaty za naprawę, której koszty ostatecznie ponieśli w częściach równych inwestor, powód i pozwana. Ponadto pozwana podniosła, że pomimo iż wg pierwotnych ustaleń, powód zobowiązał się do dostarczenia pozwanej zmodyfikowanego systemu parkingowego w cenie 23.631,38 zł, to pozwana została obciążona dodatkową fakturą na kwotę 4.551,00 zł tytułem kosztów związanych z modyfikacją do potrzeb użytkownika w systemie (...). Przedmiotowe koszty zostały przez pozwaną uregulowane. System zakupiony u powoda w dalszym ciągu wskazywał szereg usterek i błędów, wobec czego we wrześniu 2012 r. zwrócono się do powoda jako gwaranta systemu o pomoc w rozwiązaniu problemu. Pomimo faktu, że powód udzielił gwarancji zarówno na sprzedany pozwanej sprzęt jak i na oprogramowanie, to serwisant firmy (...), oświadczył, że podejmie działania jedynie po dokonaniu na jego rzecz zapłaty. Pozwana wobec nie wywiązania się przez powoda z wcześniejszych zobowiązań, zakupiła nowy serwer poza firmą powoda i przy pomocy informatyków z firmy (...) s.c. w B. dokonała jego konfiguracji i uruchomienia. Informatycy Ci stwierdzili, że instrukcje dołączone do sprzętu i oprogramowania (...) zostały opracowane w taki sposób, że praktycznie niemożliwe jest ich samodzielne uruchomienie bez zwrócenia się do producenta o odpłatne wykonanie usługi uruchomienia. Wobec baku wywiązania się przez powoda z udzielonej na sprzedany sprzęt i oprogramowanie gwarancji, pozwana zmuszona została do wykonania przedmiotowych prac we własnym zakresie.

W związku z faktem, że powód nie zamierzał zapłacić pozwanej za zastępstwo serwisowe, pozwana obciążyła powoda fakturą VAT (...) na kwotę 58.504,95 zł za świadczone na rzecz powoda usługi zastępczego serwisu gwarancyjnego, na które składa się wynagrodzenie za: 615 godzin świadczenia usług przez pozwaną w okresie od 23.05.2011 r. do 28.12.2011 r.; koszty dojazdu - 90 x 16 km. Jednocześnie pozwana złożyła powodowi oświadczenie o potrąceniu przysługującej jej wierzytelności względem powoda w kwocie 58.504,95 zł z wierzytelnościami powoda wynikającymi z faktur objętych pozwem w łącznej wysokości 38.952,63 zł i wezwała powoda do zapłaty na jej rzecz, pozostałej wskutek potrącenia kwoty 19.552,32 zł. Przedmiotowej kwoty powód nie uregulował.

Wyrokiem z dn. 24.02.2015 r. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 38 952,63 zł. z ustawowymi odsetkami oraz orzekł o kosztach procesu.

Sąd Rejonowy ustalił, iż strony w ramach prowadzonej działalności utrzymywały kontakty handlowe od wielu lat.

W dniu 12 kwietnia 2011 r .M. Ł. (1) zleciła pozwanej zakup oraz montaż systemu parkingowego opartego na automatycznych szlabanach na terenie (...) przy ul. (...) w B.. Zadanie systemu miało polegać -na automatycznym sterowaniu szlabanami umożliwiającymi wjazd i wyjazd pojazdów upoważnionych do parkowania na terenie (...) oraz archiwizację tych zdarzeń. Zgodnie z umową montaż urządzeń systemu parkingowego miał być wykonany do dnia 26 kwietnia 2011 r., a uruchomienie systemu miało nastąpić do dnia 15 maja 2011 r.

Pozwana zgłosiła się do powoda w sprawie zakupu oprzyrządowania koniecznego do wykonania takiego systemu oraz kupna odpowiedniego programu komputerowego do sterowania systemem. Powód przekazał sprawę swojemu podwykonawcy M. K. (1), który miał wykonać oszacowanie kosztu dostosowania systemu do potrzeb zgłaszanych przez A. K. (1). Następnie A. K. (1) w imieniu pozwanej uznał, że koszt dostosowania jest za wysoki. Powód zgodził się na udział M. K. (1) w instalacji systemu w (...). Wobec powyższego powód sprzedał pozwanej sterowniki do napędu bramy, piloty, kartę radiową, fotokomórki (...), lampę sygnalizacyjna, odbiornik (...), sterowniki napędu, ledówki sygnalizacyjne za łączną kwotę 38.952,63 zł.

W związku z wykonywaniem przez pozwaną systemu parkingowego w (...) przy ul. (...) powód sprzedał pozwanej także 500 sztuk pilotów (...), mikroprocesorową centralę kontroli systemu (...) i 5 sztuk za kwotę kart z czytnikiem radiowym za kwotę 23.631,38 zł. Pozwana zapłaciła cenę za sprzedane rzeczy. Wraz z całym oprzyrządowaniem powód sprzedał pozwanej także program (...). Nie było możliwości kupna samego programu bez oprzyrządowania.

Powód udzielił gwarancji jakości systemu (...) w zakresie zainstalowania tego oprogramowania na Mikroprocesorowej Centrali Kontroli Dostępu. Gwarancja nie obejmowała m. in. samowolnych zmian jakiegokolwiek elementu oprogramowania czy bazy danych.

Sąd rejonowy ustalił też, że system zarządzania parkingiem w (...) miał działać tak, że powinno dojść do połączenia systemu zewnętrznego - wizyjnego z programem (...). Instalacją systemu komputerowego zajmował się M. K. (2). A. K. (1) zaproponował I. Ł. - ówczesnemu dyrektorowi w przedsiębiorstwie powoda połączenie systemów (...) z systemem (...), ale I. Ł. był sceptyczny wobec tego pomysłu.

Powód oddelegował M. K. (1) do pomocy pozwanej w instalacji oprogramowania oraz połączenia systemów (...) i (...). Pomimo prowadzonej działalności gospodarczej, M. K. (3) był umieszczony na internetowej stronie przedsiębiorstwa powoda jako specjalista ds. wdrażania systemu (...), co mogło sugerować, iż jest jego pracownikiem. M. K. (1) był autorem programu (...).

M. K. (1) nie otrzymał od A. K. (1) dokumentu „założenia funkcjonalności automatyki parkingu", nie otrzymał też linka, którego za pośrednictwem komunikatora gadu-gadu przesłał A. K. (1). Ostatecznie A. K. (1) zdecydował się na połączenie systemów CarKeeper i (...) na zasadzie logicznych przełączników elektronicznych. A. K. (1) zlecił M. K. (1) szkolenie obsługi instalacji sieci. M. K. (1) wykonał szkolenie pracowników pozwanej z zakresu obsługi programu (...).

Parking w (...) posiada miejsca parkingowe na 800 pojazdów. W maju 2011 r. pozwana wykonała instalacja systemu (...). Jednakże system funkcjonował wadliwie, szlabany nie potrafiły się otwierać, albo się zamykały, była duża liczba awarii.

Po uruchomieniu systemu (...) konieczna jest jego konfiguracja, ale proces konfiguracji i instalacji tego programu był bardzo skomplikowany. W tej sytuacji A. K. (1) zwrócił się o pomoc do D. A., który pomógł w uruchomieniu programu. W ocenie D. A. instrukcja obsługi była wadliwie opisana. Przy uruchomieniu systemu pomagał także S. S. (1), który instalował urządzenia i ich połączenia.

Na początku czerwca 2011 r. okazało się, że numery tablic rejestracyjnych samochodów muszą być przypisane do bazy systemu. A. Ł. nie wyrażał zgody na to, aby na jednym parkingu były dwie bazy i dwa systemy. Ponadto, były dwa rodzaje użytkowników parkingu, niektórzy nie mieli pilotów do bramy. M. K. (1) dokonał pewnej modyfikacji obu systemów, ale w ograniczonym zakresie ponieważ pełna integracja (...) i (...) miałaby kosztować kilka tysięcy złotych.

Do awarii zgłaszanych przez inwestora przyjeżdżał A. K. (1), który starał się usunąć powstałe problemy, ale nie dawał sobie z tym rady. Na żądanie M. Ł. (2) dwa razy zjawił się M. K. (1) i także próbował usunąć awarię. A. K. (1) poświęcał dużo czasu na usuwanie awarii, jak było trzeba to zjawiał się także w porze nocnej.

W sierpniu 2012 r. miało miejsce spotkanie A. Ł., A. K. (1) oraz powoda D. K. i M. K. (1). Na tym spotkaniu A. Ł. zagroził, że odstąpi od umowy z pozwaną jeżeli nie zostanie naprawiony system sterowania parkingiem. A. Ł. nie wyrażał zgody na pokrycie kosztów integracji obu systemów. Ostatecznie inwestor zapłacił 1/3 kosztów.

We wrześniu 2012 r. A. K. (1) wezwał M. Z. do pomocy w zainstalowaniu nowego serwera dla obsługi parkingu w (...). Było to konieczne z uwagi na fakt, iż poprzedni komputer na którym był serwer, uległ zepsuciu. M. Z. dokonał instalacji programu (...), ale w jego ocenie instrukcja do instalacji tego programu była kompletnie nieprzydatna.

W dniu 26 września 2012 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty w/w faktur. Pozwana nie spełniła żądania powoda.

W dniu 1 października 2012 r. pozwana obciążyła powoda fakturą nr (...) na kwotę 58.504,95 zł z tytułu „interwencyjnego serwisu gwarancyjnego za gwaranta". Na fakturze oznaczono termin zapłaty do dnia 15 października 2010 r.

Tego dnia pozwana złożyła „oświadczenie o kompensacie" w którym oświadczyła powodowi o dokonaniu potrącenia wierzytelności powoda z faktur stanowiących podstawę roszczenia powoda z należnością pozwanej z faktury nr (...). W oświadczeniu oznaczono formę zapłaty poprzez przelew w terminie 14 dni. Oświadczenie nie zostało podpisane przez pozwaną, lecz przez A. K. (1), który obok swojego podpisu zamieścił adnotację „z up.", co oznaczało, iż miał działać z upoważnienia pozwanej.

W dniu 8 października 2012 r. powód wezwał pozwaną do zapłaty w/w należności.

Następnie Sąd Rejonowy zważył, iż w jego ocenie umowa zawarta przez strony była umową mieszana z przeważającymi cechami umowy sprzedaży oraz cechami umowy o świadczenie usług.

Jak zauważył Sąd Rejonowy, w przedmiotowej sprawie pozwana nie kwestionowała faktu nabycia od powoda rzeczy, które obejmowały faktury wystawione przez powoda, które stanowiły podstawę jego roszczenia. Pozwana podnosiła zarzut potrącenia wierzytelności przysługującej pozwanej wobec powoda z tytułu wykonania przez powoda umowy w zakresie integracji systemów (...) i (...), na skutek czego pozwana poniosła szkodę.

Sąd zważył, ze zgodnie z art. 471 k.c. dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Dochodzący odszkodowania ex contractu winien, z mocy art.471 k.c, udowodnić następujące fakty: zaistnienie zdarzenia, z którego wynikła szkoda, wysokości szkody i związku przyczynowego pomiędzy zaistniałym zdarzeniem a powstałą szkodą.

Stosownie zaś do art. 361 § 1 k.c. przy ustalaniu odpowiedzialności za szkodę bierze się po uwagę normalne następstwa działania lub zaniechania z których szkoda wynikła, a jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności, a zwłaszcza do stopnia winy obu stron.

Sąd Rejonowy zważył także, iż w procesie cywilnym ciężar dowodu spoczywa na stronach postępowania i to one są zobowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (art. 6 k.c. i art. 232 k.p.c). Innymi słowy ten, kto powołując się na przysługujące mu prawo (żąda czegoś od innej osoby) obowiązany jest udowodnić fakty (okoliczności faktyczne) uzasadniające to żądanie, ten zaś, kto odmawia uczynienia zadość żądaniu (czyli neguje uprawnienie żądającego) obowiązany jest udowodnić fakty wskazujące na to, że uprawnienie żądającemu nie przysługuje. W myśl ogólnych zasad procesowych, to na powodzie spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jego roszczenie, a na stronie pozwanej spoczywa obowiązek wykazania, że powodowi jego żądanie nie przysługuje .

W ocenie Sądu Rejonowego strona powodowa wykazała, że wydała pozwanej sprzedane rzeczy, co zaktualizowało po stronie pozwanego obowiązek zapłaty. Pozwana nie wykazała natomiast, iż na skutek działań powoda obejmujących połączenie programów (...) oraz (...) poniosła szkodę oraz w jakiej wysokości.

Przede wszystkim Sąd podkreślił, iż strony uważające się za profesjonalistów w zakresie świadczonych przez siebie usług zachowały się wyjątkowo nieprofesjonalnie, gdyż w sposób jasny i wyraźny nie ustaliły, kto w jakim zakresie i na jakiej podstawie ma dokonać zmian w programie (...) oraz połączenia tego programu z (...).

W niniejszej sprawie, pozwany zawarł umowę z M. Ł. (1) na wykonanie systemu zarządzania parkingiem, a powód nie był podwykonawcą pozwanej. Powód sprzedawał pozwanej rzeczy - sprzęt konieczny do zbudowania takiego systemu, zgodnie z zamówieniami składanymi przez pozwaną. Centrala sterowania sprzedana przez powoda zawierała oprogramowanie (...), które zostało stworzone przez M. K. (1) -współpracownika powoda. Przedmiotowy program w swojej pierwotnej wersji nie zawierał wad, które uniemożliwiałyby jego działanie. Zdaniem Sądu Rejonowego, pozwana nie uwodniła, że wraz ze sprzedażą tego oprogramowania - będącego częścią centrali sterowania - powód zobowiązał się do połączenia tego programu ((...)) z programem (...). Owszem, powód rozważał taką możliwość, ale ostatecznie powód nie osiągnął porozumienia w tym zakresie z A. K. (1) - małżonkiem pozwanej. Na tym etapie prac, przy instalacji oprogramowania (...) oraz w zakresie problemów związanych z instalacją tego oprogramowania oraz jego „niewspółgrania" z programem (...), A. K. (1) pomagał M. K. (1).

Ponieważ A. K. (1) i M. K. (1) nie mogli dojść do porozumienia, a nasilające się problemy z funkcjonowaniem parkingu, to inwestor postawił pozwanej ultimatum, informując o możliwości odstąpienia od umowy. Dopiero na skutek spotkania A. Ł., A. K. (1), M. K. (1) oraz powoda, strony doszły do porozumienia, a powód zobowiązał się do współpracy z pozwaną (A. K. (1)) w zakresie połączenia programów (...) i (...).

W tym zakresie, zdaniem Sądu Rejonowego, powód powinien był wykonać połączenie programów z należytą starannością, w taki sposób, aby działanie systemu zarządzania parkingiem odbywało się w sposób płynny bez żadnych zakłóceń. Połączenie obu programów nie byłoby możliwe bez ingerencji, zrobienia zmian w systemie (...). Jednakże nawet po wykonaniu prac polegających na modyfikacji systemu (...) i jego połączeniu z (...), system zarządzania parkingiem nie działał prawidłowo. Awaryjność systemu wynikała ze skali problemów, a sposób połączenia tych programów nie został wykonany w sposób należyty.

Nie mniej jednak, w ocenie Sądu Rejonowego, pozwana nie udowodniła, jakie prace, w jakim zakresie zostały wykonane przez powoda oraz które z tych prac były wykonane wadliwie. Pozwana nie wykazała również, ile czasu zajęło pozwanej wykonywanie poprawek w celu usunięcia wadliwego działania systemu zarządzania parkingiem po połączeniu systemów (...) i (...).

Przechodząc do oceny podniesionego przez pozwaną zarzutu potrącenia, Sąd Rejonowy zważył, iż skuteczność oświadczenia o potrąceniu zależy od spełniania przez podlegające potrąceniu wierzytelności przesłanek z art. 498 k.c. Zgodnie z nim, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Sąd Rejonowy zważył też, że potrącenie jest jednostronną czynnością prawną, oświadczeniem woli uprawnionego, złożonym z zachowaniem warunku przewidzianego art. 61 k.c, które powinno czynić zadość wymaganiom przewidzianym w prawie materialnym, w odniesieniu do określonych w nim przesłanek i skutków.

Swoboda wyboru formy zgłoszenia zarzutu potrącenia (art. 60 k.p.c.) i podleganie jedynie ogólnym wymaganiom dotyczącym zarzutów, nie oznacza jednak dowolności w jego formułowaniu. Poza wymienionym już wymogiem oświadczenia o potrąceniu pozwany powinien zindywidualizować swoją wierzytelność, skonkretyzować jej zakres przedstawiony do potrącenia z wierzytelnością powoda, wskazać przesłanki jej powstania, wymagalności i wysokości oraz dowody w celu ich wykazania.

W ocenie Sądu Rejonowego od potrącenia jako czynności materialnoprawnej odróżnić trzeba zarzut potrącenia będący czynnością procesową. Oświadczenie o potrąceniu, o którym mowa w art. 499 k.c, jest czynnością materialnoprawną powodującą - w razie wystąpienia przesłanek określonych w art. 498 § 1 k.c. - odpowiednie umorzenie wzajemnych wierzytelności, natomiast zarzut potrącenia jest czynnością procesową, polegającą na żądaniu oddalenia powództwa w całości lub w części z powołaniem się na okoliczność, że roszczenie objęte żądaniem pozwu wygasło wskutek potrącenia. Oświadczenie o potrąceniu stanowi zatem materialnoprawną podstawę zarzutu potrącenia.

Sąd Rejonowy podzielił pogląd wyrażony w judykaturze, iż w trakcie postępowania sądowego uprawniony może połączyć złożenie oświadczenia woli o potrąceniu z podniesieniem zarzutu potrącenia. Podniesienie więc w odpowiedzi na pozew czy sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzutu potrącenia jest tym samym równoznaczne ze złożeniem oświadczenia o potrąceniu, jeżeli oświadczenie takie nie zostało złożone wcześniej .

Sąd zważył również, iż po zamknięciu rozprawy Sąd wydaje wyrok, biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy (art. 316 § 1 k.p.c).

Pozwana wraz ze sprzeciwem od nakazu zapłaty przedłożyła „oświadczenie o kompensacie", które w imieniu pozwanej zostało podpisane i złożone przez A. K. (1) - małżonka pozwanej i jej pełnomocnika. Pozwana nie przedłożyła natomiast pełnomocnictwa, z którego wynikałoby, iż A. K. (1) był uprawniony do złożenia w imieniu pozwanej oświadczenia o potrąceniu. Pozwana ani razu nie stawiła się przed Sądem i nie potwierdziła oświadczenia o potrąceniu złożonego przez A. K. (1).

Nadto, Sąd Rejonowy podkreślił, że przewidziany w art. 91 k.p.c. zakres umocowania z mocy ustawy nie uprawnia do przypisania pełnomocnikowi procesowemu strony prawa przyjmowania w imieniu mocodawcy oświadczeń kształtujących jego sytuację materialną. Zatem, mając na uwadze zakres pełnomocnictw udzielonych pełnomocnikom stron, pełnomocnik powoda nie był uprawniony do przyjęcia materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu, a pełnomocnik pozwanej nie był uprawniony do złożenia oświadczenia o potrąceniu.

Sąd Rejonowy uznał, iż pozwana nie zapłaciła powodowi części wynagrodzenia za wykonane dzieło więc popadła wobec powoda w zwłokę ze spełnieniem tego świadczenia (art. 476 k.c). Ponieważ pozwana nie zapłaciła powodowi za sprzedane rzeczy, więc powód miał prawo domagać się od pozwanej zapłaty ceny oraz odsetek za zwłokę.

Mając powyższe na uwadze, Sąd Rejonowy na podstawie art. 535 k.c. zasądził od pozwanej solidarnie na rzecz powoda kwotę 38.952,63 zł. O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 481 § 1 k.c.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 99 k.p.c.

Apelację od wyroku Sądu Rejonowego złożyła pozwana, zaskarżając go w całości i zarzucając wyrokowi:

1) Sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego wskutek naruszenia przepisów postępowania, a mianowicie art. 233 § 1 k.p.c. przez dokonanie oceny dowodów w sposób niewszechstronny, sprzeczny z zasadami doświadczenia życiowego, a także regułami logicznego myślenia, a to poprzez :

- błędne ustalenie, że strony nie określiły w sposób jasny i wyraźny kto w jakim zakresie i na jakiej podstawie ma dokonać zmian w programie (...) oraz połączenia tego programu z (...), podczas gdy z materiału dowodowego wynikało, iż strony precyzyjnie określiły tę kwestię między sobą ustalając, iż powód dostarczy pozwanej dzieło w postaci zmodyfikowanego programu (...) poprzez połączenie tego programu z programem (...) do czytania tablic;

- przyjęcie, iż powód nie zobowiązał się względem pozwanej do dokonania modyfikacji w systemie (...) i jego połączenia z systemem (...), podczas gdy okoliczność przeciwna wynikała m.in. z zeznań świadków I. Ł., A. K. (1), A. Ł., oraz opinii biegłego, a także nagrania z rozmowy stron przedłożonego do akt sprawy przez biegłego,

- przyjęcie, iż dopiero na skutek spotkania A. Ł., A. K. (1), M. K. (1) oraz powoda, strony doszły do porozumienia, a powód zobowiązał się do współpracy z pozwaną w zakresie połączenia programów (...) i (...), podczas gdy z zeznań świadków A. K. (1), I. Ł., A. Ł., M. O., a także załączonych do sprzeciwu dokumentów, zwłaszcza wydruku z korespondencji e-mail między stronami, wynikało bezsprzecznie, iż powód zobowiązał się do dostarczenia pozwanej połączonej wersji systemu (...) oraz (...) oraz do sukcesywnego dostosowania go do potrzeb pozwanej w miarę funkcjonowania parkingu na terenie (...) w B. jeszcze zanim pozwana zawarła umowę z M. Ł. (1)- (...),

- przyjęcie, iż z jednej strony pomimo tego, iż to powód wykonał połączenie systemu (...) oraz (...), a system dalej nie działał prawidłowo, jego awaryjność wynikała bowiem ze skali problemów, gdyż sposób połączenia programów nie został wykonany w sposób należyty, to pozwana nie udowodniła które z tych prac były wykonane wadliwie, ani ile czasu zajęło jej w wykonywanie poprawek w celu usunięcia wadliwego działania systemu zarządzania parkingiem po połączeniu systemów (...) i (...), podczas gdy okoliczności te wynikały z opinii biegłego (który określił m.in. , iż ilość godzin spędzonych przez firmę (...) w roli doraźnego serwisu w (...) wynosiły około 500 godzin),

- przyjęcie, iż strony łączyła umowa mieszana, z przeważającymi elementami umowy sprzedaży oraz cechami umowy o świadczenie usług, pomimo jednoczesnego przyjęcia przez Sąd Rejonowy, iż powód nie zobowiązał się względem pozwanej do połączenia systemów (...) i (...),

- uznanie, iż złożone przez pozwaną oświadczenie o potrąceniu nie było skuteczne, gdyż zostało w imieniu pozwanej podpisane i złożone przez A. K. (1) - małżonka pozwanej, natomiast nie przedłożyła pełnomocnictwa ani nie potwierdziła tego potrącenia przed sądem, podczas gdy z wezwania do zapłaty z dnia 26.11.2012 r. (załącznik do sprzeciwu) wystosowanego przez pozwaną do powoda również wynikało złożenie oświadczenia o potrąceniu przez pozwaną;

2) Naruszenie przepisu prawa materialnego art. 535 k.c. w zw. z treścią art. 734 k.c. w zw. z treścią art. 750 k.c. poprzez ich zastosowanie i przyjęcie, iż strony łączyła umowa o charakterze mieszanym, z przeważającymi elementami umowy sprzedaży oraz cechami umowy o świadczenie usług, podczas gdy choć strony łączyła umowa o charakterze mieszanym, to przeważały w niej elementy umowy o dzieło, a zatem - umowy rezultatu, albowiem powód zobowiązał się względem pozwanej do połączenia systemu (...) z systemem (...), a zatem dostarczenia pozwanej produktu odpowiadającego potrzebom obiektu (...) w B.,

3) Naruszenie przepisu prawa materialnego tj. art. 498 w zw. z treścią art. 499 k.c, poprzez uznanie, iż złożone przez pozwaną oświadczenie o potrąceniu nie było skuteczne, gdyż zostało w imieniu pozwanej podpisane i złożone przez A. K. (1) - małżonka pozwanej, natomiast pozwana nie przedłożyła pełnomocnictwa, z którego wynikałoby iż A. K. (1) był upoważniony do złożenia w imieniu pozwanej oświadczenia o potrąceniu, podczas gdy strona powodowa nigdy nie kwestionowała faktu umocowania p. A. K. (1) do działania w imieniu pozwanej i składania w jej imieniu oświadczeń woli, zaś jedyne zakwestionowanie dokonanego potrącenia, nastąpiło w piśmie procesowym powoda z dnia 23 lutego 2013 roku, gdzie wskazał on iż kwestionuje zarzut potrącenia co do zasady i co do wysokości -pismo to jednakże wraz ze wszelkimi twierdzeniami i wnioskami w nim zawartymi, zostało zwrócone przez Sąd, jako złożone z uchybieniem art. 207 § 3 k.p.c.,

4) Naruszenie przepisu postępowania art. 225 k.p.c. i nie otwarcie rozprawy na nowo, podczas gdy już po zamknięciu rozprawy i udzieleniu głosu stronom, strona powodowa zgłosiła nowy zarzut braku uprawnienia p. A. K. (1) do działania w imieniu pozwanej, przy złożeniu oświadczenia o potrąceniu, a w tej sytuacji zaistniała konieczność powołania przez pozwaną nowego dowodu z dokumentu w postaci pełnomocnictwa udzielonego A. K. (1) przez pozwaną;

5) Naruszenie przepisu postępowania tj. art. 217 § 2 i § 3 w zw. z art. 227 kp.c. poprzez ich zastosowanie oraz przepisu art. 217 § 1 w zw. art. 227 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, a to wskutek pominięcia przez Sąd zgłoszonych przez pozwaną wniosków dowodowych powołanych w piśmie procesowym z dnia 31.12.2014 roku tj. o przeprowadzenie dowodu z uzupełniającego przesłuchania powoda oraz świadka M. K. (1), podczas gdy w świetle nowo ujawnionego dowodu w postaci nagrania udostępnionego biegłemu przez M. K. (1), wniosek ten był w pełni uzasadniony, a także poprzez oddalenie wniosku pozwanej o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wysokości kosztów poniesionych przez pozwaną w związku z usuwaniem wad i usterek systemu, z uwagi na bezpodstawne uznanie, iż przeprowadzenie tego dowodu było bezcelowe i wpłynęłoby na przedłużenie postępowania, podczas gdy pozwana zgłaszała przedmiotowy wniosek już na rozprawie w dniu 20.09.2013 r., a zatem przed dopuszczeniem przez Sąd Rejonowy dowodu z opinii biegłego w sprawie.

6) Naruszenie przepisu art. 6 k.c. w zw. z art. 232 k.p.c. poprzez przyjęcie, iż pozwana nie udowodniła jakie prace, w jakim zakresie zostały wykonane przez powoda, oraz które z tych prac były wykonane wadliwie, podczas gdy z zebranego materiału dowodowego w sprawie wynikała okoliczność przeciwna.

Wskazując na powyższe, pozwana wniosła o :

1. uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Rejonowemu, z uwagi na nie rozpoznanie przez Sąd I instancji istoty sprawy;

bądź ewentualnie o :

2. zmianę zaskarżonego wyroku w całości poprzez oddalenie powództwa w całości, zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania w I instancji, w tym kosztów zastępstwa procesowego

3. zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania apelacyjnego, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

Powód w odpowiedzi na apelację wniósł o:

1. oddalenie apelacji pozwanej w całości jako bezzasadnej;

2. zasądzenie od pozwanej na rzecz powoda kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód odniósł się do zarzutów podniesionych w apelacji.

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja pozwanej nie zasługuje na uwzględnienie.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że wobec niekwestionowania przez pozwaną roszczenia powoda dochodzonego pozwem, przedmiotem postępowania przed Sądem Rejonowym była ocena skuteczności zgłoszonego przez pozwaną w sprzeciwie od nakazu zapłaty zarzutu potrącenia.

Ocenę taką należy przy tym przeprowadzić zarówno z punktu widzenia skuteczności samego oświadczenia o potrąceniu, złożonego przez pozwaną, jak równie z punktu widzenia tego, czy pozwana wykazała zasadność wierzytelności przedstawionej przez nią do potrącenia z wierzytelnością powoda, przy czym przesądzenie nieskuteczności złożonego oświadczenia determinuje konieczność dalszej oceny merytorycznej zgłoszonego zarzutu.

Pozwana podniosła w sprzeciwie, iż wierzytelność powoda nie istnienie na skutek dokonanego przez pozwaną w dniu 1.10.2012 r. potrącenia jej z wierzytelnością pozwanej w kwocie 58.504,95 zł. Pozwana powołała się na dołączone przez powoda do akt sprawy oświadczenie o kompensacie z dn. 1.10.2012 r. W uzasadnieniu sprzeciwu pozwana wskazała, że na kwotę 58.504,95 zł. składa się wynagrodzenie z tytułu usług zastępczego serwisu gwarancyjnego jakie pozwana świadczyła na rzecz inwestora zamiast powoda. Zatem, jak słusznie przyjął Sąd Rejonowy wierzytelność, którą pozwana przedstawiła do potrącenia należy potraktować jako odszkodowanie z tytułu nienależytego wykonania umowy przez powoda.

W tym miejscu należy odnieść się do treści art. 498 k.c zgodnie z którym, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. W takim wypadku wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Zatem, przesłanką skutecznego potrącenia jest wymagalność potrącanych wierzytelności. Wymagalność roszczenia nie została w prawie cywilnym zdefiniowana. Początek wymagalności roszczenia nie daje się też formułować w regule ogólnej, ponieważ dla różnych stosunków prawnych i dla różnych roszczeń może być on zróżnicowany. Wymagalność wierzytelności oznacza, że wierzyciel, ma możliwość żądania od dłużnika, by spełnił świadczenie, natomiast powinnością dłużnika jest zastosowanie się do tego żądania. Przesłanka wymagalności dotyczy przy tym niewątpliwie wierzytelności potrącającego, na co zwrócił uwagę Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyroku z dn. 30.01.2013 r. (I ACa 1385/12, lex nr 1322889). Wymagalność następuje zgodnie z art. 455 k.c. wraz z nadejściem terminu spełnienia świadczenia. Termin ten może być określony w ustawie, czynności prawnej, orzeczeniu właściwego organu, może też wynikać z właściwości zobowiązania. Jeżeli natomiast termin wymagalności nie został określony na podstawie żadnego z tych kryteriów, wymagalność następuje wraz z wezwaniem dłużnika przez wierzyciela do niezwłocznego spełnienia świadczenia.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 15 listopada 2012 r .(I ACa 1150/12, LEX nr 1283506) roszczenie o zapłatę odszkodowania jest roszczeniem bezterminowym, a zatem jego wymagalność wiązać należy ze skutecznym wezwaniem do spełnienia świadczenia. Również Sąd Najwyższy w wyroku z dn. 29.11.1999 r. (III CRN 474/98, Wokanda 2000/2/1) wskazał, że wymagalność i przedawnienie roszczenia odszkodowawczego dochodzonego na zasadach ogólnych (art. 471 kc) ustalane są przy zastosowaniu reguł określonych w art. 455 kc w zw. z art. 120 § 1 kc. Dla wymagalności takiego roszczenia nie ma znaczenia data, w której wierzyciel spełnił swoje świadczenie w stosunku do osoby trzeciej, choćby powstanie jego zobowiązania wobec tej osoby pozostawało w związku z niewłaściwym wykonaniem umowy przez dłużnika, od którego następnie domaga się odszkodowania w ramach łączącego ich stosunku umownego.

Odnosząc przedstawione wyżej uwagi do realiów przedmiotowej sprawy, stwierdzić należy, że wierzytelność pozwanej wymieniona w sprzeciwie w kwocie 58.504,95 zł. nie była wymagalna w dniu składania oświadczenia o potrąceniu. Jak bowiem wynika z dołączonej do akt faktury nr FV/12/177 , sama faktura została wystawiona przez pozwaną również w dn. 1.10.2012 r. i jak wynika z jej treści pozwana wezwała powoda do zapłaty kwoty 58.504,95 zł. w terminie 14 dni, tj. do dnia 15.10.2012 r. (k-39). Zatem, uznać należy, że w chwili składania oświadczenia o potrąceniu tj. w dn. 1.10.2012 r. wierzytelność pozwanej przedstawiona do potrącenia nie była jeszcze wymagalna. Skoro tak, to nawet przy przyjęciu, że pozwana wykazała iż A. K. (1) posiadał umocowanie do złożenia w jej imieniu oświadczenia o potrąceniu, należy uznać je za nieskuteczne.

W dalszej zatem kolejności należy odnieść się do procesowego zarzutu potrącenia zgłoszonego w sprzeciwie od nakazu zapłaty.

Należy zauważyć, że procesowy zarzut potrącenia jest niewątpliwie związany z potrąceniem w sensie materialnoprawnym, bowiem bez dokonania potrącenia jest on nieskuteczny. W związku z tym, jeśli dojdzie do procesu o roszczenie wierzyciela wzajemnego, obrona pozwanego polega nie na zgłoszeniu zarzutu potrącenia, lecz na podniesieniu zarzutu nieistnienia roszczenia powoda ze względu na umorzenie wierzytelności poza procesem. Zarówno wtedy, gdy oświadczenie o potrąceniu zostało złożone poza procesem, jak i wtedy, gdy złożono je łącznie z zarzutem zwykłym lub ewentualnym w procesie , skuteczność zarzutu potrącenia jako czynności procesowej jest zależna od skuteczności samego – potrącenia, jako czynność materialnoprawnej.

Uznając więc, że takie oświadczenie złożył w sprzeciwie od nakazu zapłaty pełnomocnik pozwanej, Sąd Okręgowy podziela stanowisko wyrażone przez Sąd Rejonowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku, iż pełnomocnik powoda nie posiadał umocowania do odbioru w jego imieniu takiego oświadczenia. Odpis sprzeciwu został bowiem doręczony pełn. powoda (k-195, k-211), a z treści pełnomocnictwa procesowego udzielonego przez powoda pełnomocnikowi, dołączonego do akt sprawy na k-41, takie umocowanie nie wynika.

Sąd Okręgowy podziela zaś w tym miejscu stanowisko wyrażone w doktrynie i orzecznictwie, iż pełnomocnictwo procesowe nie obejmuje umocowania do przyjęcia oświadczenia o potrąceniu, bowiem wywołuje ono dla strony niekorzystne skutki. Konieczne jest więc tutaj albo pełnomocnictwo szczególne albo doręczenie takiego oświadczenia stronie osobiście (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dn. 24.07.2014r., I ACa 150/14, Lex nr 1527265; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 29 maja 2013 r. I ACa 89/13 , LEX nr 1342296; wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dn. 27.11.2013 r. I ACa 532/13, Lex nr 14161979;wyrok Sądu Najwyższego z dn.7.03.2013 r., II CSK 476/12, Lex nr 1314394). wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dn. 15.05.2012 r., I ACa397/12, Lex nr 1238487; wyrok Sądu Najwyższego z dn. 10.08.2010 r., I PK 56/10, OSNP 2011/23-24/295; wyrok Sądu Najwyższego z dn. 12.10.2007 r., V CSK 171/07, Lex nr 485894).

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Gdańsku w uzasadnieniu wyroku z dn. 5.11.2014 r. ( I ACa 483/14, Lex nr 1554629), o ile dyrektywa celowego działania strony pozwala przyjąć, że złożenie oświadczenia o potrąceniu jest objęte pełnomocnictwem jako korzystne dla pozwanego, o tyle takiego samego skutku nie można wywodzić w kwestii odebrania oświadczenia o potrąceniu, które jest niekorzystne dla powoda, gdyż prowadzi do oddalenia powództwa. (zob. też wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dn. 4.11.2014 r. VI ACa 100/14, lex nr 1663086, który stwierdził, że nie można domniemywać, iż strona akceptuje przyjęcie w jej imieniu, sprzecznego z jej interesem prawnym oświadczenia przeciwnika).

W świetle powyższego orzecznictwa, w przypadku przyjmowania przez pełnomocnika procesowego w imieniu mocodawcy oświadczeń kształtujących jego sytuację materialnoprawną, nie sposób rozszerzać zakresu pełnomocnictwa przez wykładnię celowościową, skoro z procesowego punktu widzenia byłoby to niekorzystne dla strony rozszerzenie zakresu umocowania wywołujące skutek w postaci dojścia do adresata materialnoprawnego oświadczenia o potrąceniu. Nie można zatem aprobować, tezy jakoby taki zakres pełnomocnictwa był efektem celowego działania mocodawcy nakierowanego na wygranie procesu.

W związku z powyższym, także zarzut potrącenia i oświadczenie o potrąceniu złożone w sprzeciwie nie mógł odnieść zamierzonego przez pozwaną skutku, z uwagi na fakt złożenia go pełnomocnikowi powoda, który nie miał umocowania do odebrania takiego oświadczenia w imieniu powoda.

Zatem, jedynie na marginesie zauważyć można, że zarzut potrącenia zgłoszony przez pozwaną nie mógł też spowodować umorzenia wzajemnych wierzytelności stron, z uwagi na fakt, że jak słusznie wskazał Sąd Rejonowy, pozwana nie wykazała zasadności i wysokości wierzytelności objętej tym zarzutem.

Pozwana podniosła w apelacji zarzut błędnego ustalenia przez Sąd Rejonowy stanu faktycznego co do ustaleń stron dotyczących modyfikacji systemu (...), a zwłaszcza jego połączenia z systemem (...), podczas gdy zdaniem pozwanej powód zobowiązał się do dostarczenia na jej rzecz dzieła w postaci zmodyfikowanego programu (...) poprzez połączenie tego programu z programem (...) do czytania tablic oraz do sukcesywnego dostosowania go do potrzeb pozwanej w miarę funkcjonowania parkingu na terenie (...) w B..

W tym miejscu stwierdzić jednak należy, że bez względu na to, czy strony doszły do porozumienia w tym zakresie, a jeżeli tak, to czy takie porozumienie istniało między nimi od samego początku, czy też tak jak ustalił to Sąd Rejonowy, (co Sąd Okręgowy podziela) dopiero po spotkaniu powoda, A. K. (1), A. Ł. i M. K. (1), to okoliczności te nie mają istotnego znaczenia dla oceny zasadności podniesionego przez pozwaną zarzutu potrącenia. Sąd Rejonowy przyjął bowiem ostatecznie, iż strony doszły do porozumienia, a powód zobowiązał się do współpracy z pozwaną w zakresie połączenia programów (...) i (...), oraz że powód powinien był wykonać połączenie tych programów z należytą starannością, a także że system zarządzania parkingiem nie działał prawidłowo.

Podkreślić jednak należy, że na pozwanej, wobec niekwestionowania roszczenia powoda objętego pozwem, w związku z podniesieniem przez nią zarzutu potrącenia, ciążył zgodnie z art. 6 k.c obowiązek wykazania, że w związku z nienależytym wykonaniem umowy przez powoda poniosła szkodę i to w wysokości wierzytelności objętej takim zarzutem, czego jak słusznie zauważył Sąd Rejonowy pozwana nie wykazała.

Stwierdzić należy, że pozwana nie wykazała iż istotnie poniosła szkodę w wysokości 58.504,95 zł. W sprzeciwie pozwana wskazała, że na kwotę tę składa się wynagrodzenia za 615 godzin świadczenia usług przez pozwaną, przyjmując stawkę roboczogodziny w wysokości 75 zł. oraz koszt dojazdu – 90 x 16 km przyjmując stawkę 1 zł./1 km. Pozwana nie wskazała jednocześnie czyje wynagrodzenia obejmuje kwota 58.504,95 zł. Dopiero na rozprawie przed Sądem Okręgowym pełnomocnik pozwanej wyjaśnił, iż 615 godzin, o których mowa w sprzeciwie to godziny pracy A. K. (1) i S. S. (1). Pozwana jednak nie wykazała, iż wypłaciła tym osobom wynagrodzenie za świadczenie usług lub zwrot „kilometrówki”, mimo że świadek A. K. zeznał, iż uprzedzał powoda, że obciąży go wynagrodzeniem serwisanta (k-274). Ostatecznie jednak pozwana nie wykazała aby serwisantowi takie wynagrodzenie wypłaciła, albo że świadkowi A. K. jako jej pełnomocnikowi przysługuje wynagrodzenie w kwocie 75 zł. za godzinę. Pozwana nie wykazała więc uszczerbku w swoim majątku w wysokości 58.504,95 zł. Pozwana nie przedstawiła też jakiegokolwiek dowodu na okoliczność, że została obciążona kwotą 58.504,95 zł. którą musiałaby zaliczyć w poczet swoich pasywów. A zauważyć należy, że jak wynika z zeznań świadka S. S. (1), pomagał on pozwanej w uruchomieniu systemu nieodpłatnie (k-242) , podobnie jak świadek M. Z. (k-248) oraz świadek D. A. (k-271). Dodatkowo, świadek A. K. zeznał, że ze świadkiem S. S. pozwana rozliczała się na zasadzie wzajemnego świadczenia usług i musi na rzecz świadka jeszcze coś „odpracować „ (k-274) nie wykazała jednak pozwana faktu poniesienia jakiejkolwiek szkody z tego tytułu. Trzeba zaś zauważyć, że taki a nie inny sposób określenia szkody przez pozwaną, nakładał na nią obowiązek udowodnienia poniesienia takiej właśnie szkody, zgodnie z art. 6 k.c. Temu obowiązkowi pozwana jednak nie sprostała.

Pozwana nie wykazała też wysokości poniesionej szkody.

Przedłożone bowiem przez pozwaną jednostronnie sporządzone, nie podpisane „zestawienie prac za 2011 na terenie (...)” (k-172-186) nie stanowi dowodu na poniesienie przez pozwaną szkody w wysokości 58.504,95 zł. Świadek A. K. zeznał, że zestawienie to sporządził na podstawie zapisu wjazdów i wyjazdów samochodów , w oparciu o system (...) (k-274). Tymczasem, biegły w sporządzonej opinii pisemnej stwierdził, że analizując ilości godzin wykazywanych przez firmę (...), raportowanie tych godzin w systemie (...) w okresie od maja 2011 do grudnia 2011 wykazuje spory bałagan i jest totalnie niewiarygodne (k-316). Z tej przyczyny biegły szacując te ilości oparł się na bazie (...). Jednakże również ustalenie przez biegłego odczytu z bazy (...) godzin wjazdu i wyjazdu z terenu parkingu samochodów zadeklarowanych przez pozwaną w ilości ok. 500 godzin, nie przesądza w ocenie Sądu, z przyczyn wskazanych powyżej, iż pozwana poniosła szkodę z tytułu wynagrodzenia za świadczone usługi w tej ilości godzin. Ponadto, biegły dodał też w trakcie ustnej opinii, że „Historia wjazdów w programie (...) to jeden wielki bałagan, że są to tylko zsumowane godziny wjazdu i wyjazdu” i biegły nie był w stanie określić co dana osoba robiła w tym czasie i czy wizyty te miały w 100% związek z usterkami (k-410).

Ponadto, jak wynika z opinii biegłego – awarie i usterki systemu poprawiał głównie M. K. (1), gdyż tylko on posiadał wiedzę i umiejętności do nanoszenia zmian w programie (...), natomiast pracownicy pozwanej głównie wyłapywali błędy, które następnie przekazywali M. K. (k-315). Jak stwierdził biegły, serwis (...) był doraźny i polegał wyłącznie na udrażnianiu parkingu i próbach wskazywania przyczyn występowania błędów czy też sytuacji awaryjnych, przekazywanych dalej do (...) (k-316 i k-359). Trudno zatem stwierdzić, aby pozwana wykonywała „czynności zastępcze za gwaranta w postaci serwisu gwarancyjnego”, jak to określiła w fakturze nr (...) (k-39).

W świetle powyższych okoliczności za nieuzasadniony należy uznać zarzut naruszenia przepisów postępowania polegając na oddaleniu wniosku pozwanej o uzupełniające przesłuchanie świadków i powoda.

Pozwana zarzuciła też w apelacji naruszenie przepisów postępowania poprzez oddalenie przez sąd wniosku o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wysokości kosztów poniesionych przez pozwaną w związku z usuwaniem wad i usterek w produkcie sprzedanym przez powoda. Zauważyć jednak należy, że wobec wskazanej powyżej nieskuteczności oświadczenia o potrąceniu, zasadnie Sąd Rejonowy uznał dopuszczenie tego dowodu za zbędne.

Mając zatem na uwadze wszystkie powyższe okoliczności, na podstawie art. 385 kpc Sąd Okręgowy oddalił apelację pozwanej i orzekł o kosztach postępowania odwoławczego zgodnie z art. 98 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 w zw. z § 6ust. 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dn.28.09.2002 r. – w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (t.j Dz. U z 2013 r., poz. 490)