Pełny tekst orzeczenia

WYROK

UZASADNIENIE

W pozwie, który wpłynął do Sądu Okręgowego w Łodzi w dniu 9 sierpnia 2011 roku powód K. R. (1) wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S.A. w S.:

- kwoty 70.900 zł z tytułu zadośćuczynienia z ustawowymi odsetkami od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu do dnia zapłaty,

- kwoty po 100 zł miesięcznie, tytułem renty począwszy od 1 czerwca 2008 r. i na przyszłość, płatnej z góry do 10-ego dnia każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminu płatności którejkolwiek z rat,

- kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód wniósł również o ustalenie odpowiedzialności strony pozwanej za dalsze, mogące powstać w przyszłości, skutki wypadku komunikacyjnego, jakiemu uległ on w dniu 29 czerwca 2008 r.

W uzasadnieniu pozwu K. R. (1) podał, że w dniu 28 czerwca 2008r. w miejscowości O., miał miejsce wypadek drogowy, w przebiegu którego doznał on obrażeń ciała. Sprawcą wypadku była W. S. (1), która nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym poprzez nie zachowanie szczególnej ostrożności i wykonanie nagłej zmiany toru jazdy, przez co wjechała na lewą część jezdni i uderzyła w wyprzedzający ją samochód kierowany przez powoda.

W wyniku wypadku powód doznał urazu wielomiejscowego, urazu głowy z utratą przytomności, wstrząśnienia mózgu, stłuczenia mózgu - płata czołowego, rany powieki lewej, rany przedniej ściany klatki piersiowej, rany lewego ramienia, złamania kości piętowej prawej, złamania kości klinowatej przyśrodkowej stopy lewej.

Pozwany w trakcie przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego ustalił wysokość uszczerbku na zdrowiu powoda na 16% oraz wysokość zadośćuczynienia na kwotę 20.000 zł. Uznał jednak przyczynienie się powoda do szkody w wysokości 50% i ostatecznie wypłacił kwotę 10.000 zł.

(pozew, k. 2-4)

Odpis pozwu został doręczony stronie pozwanej w dniu 30 września 2011 r. (zwrotne poświadczenie odbioru, k. 27)

W odpowiedzi na pozew z dnia 31 października 2011 r. strona pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwane Towarzystwo wskazało, że w trakcie przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego, w oparciu o otrzymaną od powoda dokumentację medyczną oraz po dokonaniu oceny stanu faktycznego sprawy (wyrok w sprawie II K 290/10, II K 371/10) przyznało tytułem zadośćuczynienia kwotę w wysokości 20.000 zł. Powyższa kwota została pomniejszona o przyjęty przez pozwanego stopień przyczynienia na poziomie 50% z uwagi na to, że powód naruszył zasady ruchu drogowego przekraczając dopuszczalną prędkość jaka obowiązywała na odcinku drogi, na jakim doszło do wypadku, a zatem jego zachowanie było również przyczyną powstania szkody i większych jej rozmiarów. W sprawie doszło do zderzenia się pojazdów, odpowiedzialność zatem kierujących opiera się o zasadę stopnia zawinienia każdego z kierujących pojazdami.

Mając na uwadze zakres przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany podniósł, iż w jego ocenie, wobec spełnienia roszczenia, brak jest podstaw uzasadniających dalsze żądanie powoda.

(odpowiedź na pozew, k. 28-31)

W piśmie procesowym z dnia 4 stycznia 2012 r. powód korygując żądanie pozwu w zakresie zasądzenia renty w wysokości po 100 zł miesięcznie, wskazał, iż wnosi o jej zasądzenie od dnia 29 czerwca 2008r. do dnia złożenia pozwu i na przyszłość, płatnej do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi zapłaty którejkolwiek z rat.

(pismo powoda, k. 172-173)

Pismem procesowym z dnia 19 kwietnia 2012r. strona pozwana podniosła zarzut 99 % przyczynienia się powoda do zaistnienia rozmiarów szkody.

(pismo pozwanego, k. 227-228)

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny :

W dniu 29 czerwca 2008 roku około godziny 4.30 w miejscowości O. doszło do wypadku. Było widno. Drogą krajową nr (...) jechał samochód osobowy F. (...) nr rej. (...), kierowany przez K. R. (1). Poruszał się z kierunku ulicy (...) w kierunku ul. (...). W tym czasie drogą nr (...), w kierunku zgodnym z ruchem F., jechał samochód D. (...) nr rej. (...), kierowany przez W. S. (1). Podczas wykonywania manewru wyprzedzania D. przez F. doszło do zetknięcia się obu samochodów. Miejscem kontaktu był prawy bok F. i lewy bok samochodu D.. W wyniku uderzenia kierujący F. utracił panowanie nad pojazdem i przemieścił się na lewą stronę drogi, gdzie uderzył w słup trakcji elektrycznej tramwajowej. Asfalt w miejscu wypadku był zmoczony na skutek drobnych opadów deszczu.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 11 stycznia 2011 roku, wydanym w sprawie II K 371/10 Sąd Rejonowy w Zgierzu uznając, iż W. S. (1) swoim zachowaniem, polegającym na tym, że w dniu 29 czerwca 2008 roku w O. nieumyślnie naruszyła zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, w ten sposób, że kierując samochodem m-ki D. (...) nr rej. (...) nie zachowała szczególnej ostrożności i wykonała nagłą zmianę toru jazdy, przez co wjechała na lewą część jezdni, w wyniku, czego doszło do zderzenia samochodu m-ki D. (...) z wyprzedającym go samochodem m-ki F. (...) nr rej. (...) kierowanym przez K. R. (1), a następnie do zjechania samochodu m-ki F. (...) na lewą stronę drogi i uderzenia w słup trakcji tramwajowej, czym nieumyślnie spowodowała obrażenia ciała u kierowcy samochodu m-ki F. (...) K. R. (1) i pasażerów samochodu m-ki F. (...): D. W. (1), J. P., M. D. i D. W. (2), tj. obrażeń, które naruszają czynności narządów ciała na okres powyżej siedmiu dni w rozumieniu art. 157 § 1 k.k., wyczerpała dyspozycję art. 177 § 1 kk, przyjmując, że stopień winy i stopień społecznej szkodliwości jej czynu nie są znaczne, warunkowo umarzył postępowanie karne na okres dwóch lat tytułem próby oraz zobowiązał do częściowego naprawienia szkody poprzez zapłatę między innymi na rzecz pokrzywdzonego K. R. (1) kwoty 100 zł w terminie 3 miesięcy od dnia uprawomocnienia się wyroku.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 28 września 2010 r., wydanym w sprawie II K 290/10, Sąd Rejonowy w Zgierzu, przyjmując, że czyn K. R. (1) polegający na tym, że w dniu 29 czerwca 2008r. w O., umyślnie naruszył zasady bezpieczeństwa w ruchu lądowym, w ten sposób że kierując samochodem m-ki F. (...) nr rej, (...), jechał z prędkością wynoszącą co najmniej 101,9 km/h, przekraczając dozwoloną prędkość o co najmniej 31,9 km/h, podczas wykonywania manewru wyprzedzania, został uderzony przez samochód m-ki D. (...) nr rej. (...) kierowany przez W. S. (1), w wyniku czego jego samochód m-ki F. (...) zjechał na lewą stronę drogi i uderzył w słup trakcji tramwajowej, czym nieumyślnie spowodował obrażenia ciała u pasażerów samochodu F. (...): D. W. (1), J. P., M. D. oraz D. W. (2), tj. obrażenia, które doprowadziły do rozstroju zdrowia i naruszyły czynności narządów ciała na czas powyżej siedmiu dni, w rozumieniu art. 157 § 1 kk, wypełnił dyspozycję art. 177 § 1 k.k. i przyjmując, że stopień winy i stopień społecznej szkodliwości czynu nie są znaczne, na podstawie art. 66 § 1 i 2 k.k. i art. 67 § 1 k.k. warunkowo umarzył wobec niego postępowanie karne na okres jednego roku tytułem próby.

(wyrok Sądu Rejonowego w Zgierzu, k. 213-215 załączonych akt sprawy II K 371/10, wyrok Sądu Rejonowego w Zgierzu, k. 264-265 załączonych akt sprawy II K 290/10, opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego A. S., k. 248-260, zeznania świadka Ł. G., k. 217, zeznania świadka W. S., k. 223v., zeznania świadka M. M., k. 241v.-242, zeznania świadka M. S., k. 247)

Do wypadku w dniu 29 czerwca 2008r. doprowadziła kierująca pojazdem m-ki D. (...) W. S. (1), zaś kierujący samochodem F. (...) K. R. (1) jadąc z nadmierną prędkością przyczynił się do powstania szkody.

Na kierującym pojazdem wyprzedzanym spoczywają obowiązki wynikające z prawa ruchu drogowego, tzn. nie wolno mu zwiększać prędkości w chwili, gdy jest wyprzedzany oraz nie wolno mu zmieniać kierunku jazdy. Kierująca samochodem marki D. wykonywała działania niewłaściwe, tzn. zmieniała kierunek jazdy. Do wypadku by nie doszło, gdyby kierująca tym pojazdem nie zmieniła kierunku jazdy.

W myśl art. 3 prawa o ruchu drogowym uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga - szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę. Przez działanie rozumie się również zaniechanie.

Każdy kierujący ma prawo oczekiwać od innych uczestników ruchu zachowania zgodnego z przepisami.

W miejscu, w którym powód podjął manewr wyprzedzania, taki manewr był dopuszczalny. Przyjmując, że prędkość samochodu marki D. (...) wynosiła 80 km/h, kierujący F. musiał poruszać się z prędkością większą, około 105 km/h. W tym miejscu obowiązywało ograniczenie prędkości do 70 km/h.

Obrażenia, jakim uległ powód są skutkiem uderzenia auta w słup trakcyjny.

Jeśli prędkość poruszania się F. odpowiadałaby dopuszczalnej to do takiego uderzenia nie doszłoby. Samochód zatrzymałby się przed słupem. Nie byłoby więc powodów, dla których powód mógłby ponieść jakiekolwiek obrażenia ciała.

K. R. (1) miał możliwość uniknięcia wypadku komunikacyjnego, pod warunkiem, że poruszałby się z prędkością zgodną z dopuszczalną na danym odcinku drogi.

W sytuacji gdyby jechał z dozwoloną prędkością nie doszłoby do zderzenia się jego pojazdu z przeszkodą i nastąpiłoby zatrzymania pojazdu przed słupem trakcyjnym. W takiej sytuacji nie doszłoby do powstania jakichkolwiek obrażeń ciała u powoda.

(opinia biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego A. S., k. 248-260, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 09.08.2013r., 00:01:23, 00:17:43, 286)

Bezpośrednio po wypadku powód został przyjęty na Oddział (...) Ogólnej Wojewódzkiego Szpitala (...) w Z., z rozpoznaniem urazu wielomiejscowego, urazu głowy, wstrząśnienia mózgu, stłuczenia mózgu płata czołowego, rany powieki górnej, przedniej ściany klatki piersiowej oraz lewego ramienia, a ponadto złamania kości piętowej prawej i kości klinowatej przyśrodkowej stopy lewej. Został wypisany w dniu 7 lipca 2008r.

W szpitalu opatrzone zostały powierzchowne rany powłok ciała oraz założono dwa opatrunki gipsowe stopowo-goleniowe. Opatrunki gipsowe zdjęto w dniu 29.08.2008 r.

Następnie powód znajdował się pod opieką Poradni Chirurgicznej, Neurologicznej oraz Ortopedycznej.

Pozostawał także pod opieką poradni rehabilitacyjnej i korzystał z zabiegów fizjoterapeutycznych.

(dokumentacja medyczna, k. 12-20, k. 176-184, k. 189-192, k. 197-202, k. 323, k. 108-139)

W trakcie pobytu w szpitalu oraz po powrocie do domu powodem opiekowała się jego matka oraz dwaj bracia. Ponieważ przez okres ok. 2 miesięcy miał obie nogi w gipsie, nie mógł chodzić, zaś po zdjęciu gipsu miał zakaz obciążania kończyn. Matka powoda E. R. (1) przygotowywała mu jedzenie, pomagała w czynnościach higienicznych, sprzątała wokół niego, wykonywała przepisane przez lekarza zastrzyki. Bracia powoda pomagali mu w przemieszczaniu się. Powód miał zamontowaną w pokoju, w którym leżał, toaletę turystyczną. Początkowo przychodziła do powoda pielęgniarka. Powód uczęszczał na rehabilitację. Korzystał z wizyt masażysty od 3-5 razy w miesiącu, koszt jednej wizyty wynosił ok. 35-50 zł. Stosował leki przeciwbólowe.

(zeznania świadka E. R., k. 216v.-217, zeznania świadka R. R., k. 222-223, zeznania świadka K. R., k. 224, zeznania powoda, protokół rozprawy z 24.07.2015r, 00:02:12, k. 402v.)

Z zakresie szkód neurologicznych w wyniku przedmiotowego wypadku powód doznał urazu głowy ze stłuczeniem mózgu, urazu bezwładnościowego kręgosłupa szyjnego, subiektywnego zespołu pourazowego (nerwica pourazowa) oraz niestabilności wielopoziomowej kręgosłupa szyjnego z przewlekłym szyjnym korzeniowym zespołem bólowym.

Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wynosi 15%, tj. 10% wg poz. 10a tabeli uszczerbkowej - subiektywny zespół pourazowy (nerwica pourazowa) - powód doznał urazu głowy ze stłuczeniem mózgu, co zostało potwierdzone badaniem TK głowy, nieprawidłowy jest również zapis EEG oraz 5% wg poz. 94a tabeli - niestabilność wielopoziomowa kręgosłupa szyjnego z przewlekłym szyjnym korzeniowym zespołem bólowym.

Zakres cierpień fizycznych związanych z dolegliwościami bólowymi głowy i kręgosłupa szyjnego przez 6 tygodni był znaczny, przez następne 6 tygodni umiarkowany, później malejący, ale objawy w mniejszym nasileniu utrzymują się nadal.

W aspekcie neurologicznym obecny stan zdrowia powoda jest wyłącznie wynikiem zdarzenia z dnia 29.06.2008r.

Uszczerbek na zdrowiu związany ze stłuczeniem płata czołowego mózgu może mieć charakter trwały, zaś uszczerbek na zdrowiu związany z niestabilnością kręgosłupa szyjnego i przewlekłym szyjnym korzeniowym zespołem bólowym jest trudny do jednoznacznego prognozowania. Urazy kręgosłupa szyjnego przyspieszają zwykle rozwój choroby zwyrodnieniowej, a niestabilność pourazowa może wyzwalać częstsze zespoły bólowe. Z tego powodu powód wymaga systematycznej rehabilitacji z uwzględnieniem pływania.

W związku z niestabilnością kręgosłupa szyjnego wskazana byłaby rehabilitacja w tym również basen, bardziej niż u przeciętnego człowieka. Powód nie potrzebuje sprzętu rehabilitacyjnego.

(opinia biegłego neurologa A. N., k. 289-290, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 25.11.2014r., 00:01:40, 359)

Z punktu widzenia chirurgii plastycznej skutkiem urazu są blizny pourazowe skutkujące niewielkim, trwałym oszpeceniem powoda. Na skutek przedmiotowego wypadku występuje u niego pourazowa blizna powieki górnej oka lewego (stały uszczerbek na zdrowiu będący wynikiem istniejących zniekształceń bliznowatych powieki wynosi 1% - pkt 19A, uszkodzenie powłok twarzy - oszpecenie bez zaburzeń funkcji - 1-10 % tabeli uszczerbkowej), pourazowa blizna klatki piersiowej (stały uszczerbek na zdrowiu będący wynikiem istniejących zniekształceń bliznowatych klatki piersiowej wynosi 2 % - punkt 56 - blizny powłok klatki piersiowej ograniczające ruchomość klatki piersiowej (10-30%) lub przez analogię punkt 19A tabeli uszczerbkowej, ponieważ blizna nie powoduje ograniczenia funkcji klatki piersiowej a jedynie niewielkie oszpecenie powoda), pourazowe blizny lewego ramienia (stały uszczerbek na zdrowiu będący wynikiem istniejących zniekształceń bliznowatych lewego ramienia wynosi 2% - per analogiam punkt 19A uszkodzenie powłok twarzy - blizny i ubytki (1-10%) – tabeli uszczerbkowej, ramię nie jest tak eksponowaną częścią ciała jak twarz, orzekany na podstawie punktu 19A uszczerbek w innych okolicach ciała jest niższy).

Suma trwałego uszczerbku na zdrowiu z punktu widzenia chirurgii plastycznej wynosi 5%.

Celem poprawy wyglądu blizn powód stosował żel na blizny C. przez około 6 miesięcy w ilości 2 opakowania na miesiąc (cena 1 op. około 30 zł). Stosowanie tego preparatu w tej ilości i przez ten okres było uzasadnione, ponieważ blizny wykazywały cechy przerostu.

Uraz dotyczył głównie stóp, z tego powodu powód wymagał pomocy osób trzecich. W związku z odniesionymi ranami powłok zakres cierpień fizycznych był umiarkowany i trwał przez okres 10 dni (w okresie gojenia się ran).

Uszczerbek na zdrowiu orzeczony u powoda a wynikający z oszpecenia spowodowanego bliznami jest trwały, ponieważ nie jest możliwe całkowite usunięcie blizn ani na drodze leczenia operacyjnego ani na drodze leczenia zachowawczego.

Z punktu widzenia chirurgii plastycznej skutkiem wypadku w porównaniu ze stanem sprzed wypadku są opisane blizny pourazowe stanowiące niewielkie lecz trwałe oszpecenie powoda.

(opinia biegłego z zakresu chirurgii plastycznej T. Z., k. 302-305)

W aspekcie ortopedycznym doznany przez powoda na skutek wypadku z dnia 28 czerwca 2008r. trwały uszczerbek na zdrowiu związany z przebytym złamaniem kości piętowej prawej stopy wynosi 12% (pkt 164 a tabeli uszczerbkowej) i 5% (pkt 166 a) w odniesieniu do złamania kości klinowej przyśrodkowej lewej stopy.

Leczenie powoda polegało na unieruchomieniu obu kończyn dolnych w opatrunkach gipsowych przez okres ok. 2 miesięcy. Po zdjęciu gipsów poddano chorego długotrwałym zabiegom rehabilitacyjnym. U powoda stosowano okresowo środki przeciwbólowe w postaci tabletek i żeli. W okresie pierwszego miesiąca po wypadku zalecono profilaktykę przeciwzakrzepową. W związku z przebytym złamaniem kości stepu obu stóp powód wymagał pomocy innych osób w czynnościach życia codziennego w wymiarze ok. 5 godz. dziennie w trakcie pierwszych dwóch miesięcy. Po tym czasie w trakcie kolejnych 2 miesięcy zakres pomocy wynosił 3 godz. dziennie i 2 godziny dziennie w ciągu kolejnych 2 miesięcy. Po 6 miesiącach od zdarzenia powód nie wymagał już pomocy w czynnościach egzystencjalnych.

Odczuwane przez K. R. (1) cierpienia fizyczne związane ze złamaniem kości stępu obu stóp były znaczne w okresie pierwszego miesiąca po wypadku. Po zdjęciu gipsu cierpienia przeszły w formę przetrwałych bólów, zwłaszcza stopy prawej (nasilające się po dłuższym chodzeniu powoda i przebywaniu w pozycji stojącej). Utrudnienia lokomocyjne powoda spowodowane są wyłącznie skutkami przedmiotowego wypadku.

W rokowaniu na przyszłość z oceny ortopedycznej należy uwzględnić rozwój zmian zwyrodnieniowych w stawie skokowym dolnym prawej stopy w związku ze śródstawowym charakterem złamania kości piętowej.

Stan ortopedyczny powoda jest utrwalony. Rehabilitacja może łagodzić dolegliwości bólowe. Powód stosował okresowo tabletki i żele przeciwbólowe, leczenie przeciwzakrzepowe. Łącznie to suma około 150 zł, a leczenie przeciwzakrzepowe to kwota 30-40 zł.

(opinia biegłego ortopedy J. F., k. 324-326, ustna opinia uzupełniająca, protokół rozprawy z dnia 25.11.2014r., 00:08:48, k. 359)

Z psychologicznego punktu widzenia u powoda występuje niewielkiego stopnia osłabienie bezpośredniej pamięci werbalnej mogące być następstwem doznanego urazu głowy z uszkodzeniem w lewym płacie czołowym. Stopień stwierdzonych zaburzeń nie ma istotnego wpływu na funkcjonowanie powoda w życiu codziennym. Nie występują zaburzenia w strukturze osobowości i funkcjonowaniu emocjonalnym. Obecnie stan psychiczny i emocjonalny powoda jest dobry.

Rokowania w funkcjonowaniu psychicznym u powoda są pomyślne - w zasadzie obecnie stwierdzone zmiany nie mają znaczenia negatywnego w codziennym funkcjonowaniu powoda. Powód funkcjonuje dobrze, jest aktywny zawodowo, sprawny fizycznie (bez widocznych deficytów). Uprawiany przez niego zawód wymaga dobrej sprawności psychomotorycznej.

Ze względu na doznane urazy w trakcie wypadku powód wymagał stałej opieki i pomocy ze strony innych osób. Także doznany uraz głowy ze wstrząśnieniem mózgu i niewielkim krwiakiem w lewej okolicy czołowej powodował zaburzenia koncentracji uwagi, osłabienie pamięci, zmniejszone tempo uczenia się, chwiejność emocjonalną, drażliwość. Są to objawy typowe, najczęściej występujące po takich urazach. Jednak powrót do zdrowia, odzyskanie sprawności ruchowej oraz procesy kompensacyjne zachodzące w mózgu spowodowały także powrót do zdrowia psychicznego. Obecnie powód funkcjonuje dobrze.

Wypadek zmienił istotnie plany życiowe powoda. Głównie z powodu przerwy w nauce spowodowanej stanem zdrowia po wypadku nie ukończył on studiów. Nie mógł także podjąć służby w policji, gdyż urazy głowy ze wstrząśnieniem mózgu, zwłaszcza, gdy wystąpiły zmiany widoczne w badaniu obrazowym, dyskwalifikują taką osobę w trakcie badań lekarskich przed wstąpieniem do służby.

Powód nie korzystał z pomocy psychiatrycznej czy psychologicznej w okresie, kiedy takiej pomocy potrzebował. Obecnie taka pomoc nie jest mu potrzebna.

(opinia biegłego neuropsychologa L. S., k. 376-377)

W chwili wypadku powód miał 23 lata, studiował ekonomię na Uniwersytecie (...), był na czwartym roku. Po wypadku przebywał na urlopie dziekańskim, nie dokończył studiów. W wyniku doznanych w przedmiotowym wypadku obrażeń nie dostał się do policji. Prowadzi własną działalność gospodarczą, polegającą głównie na usuwaniu ruchomości z mieszkań osób zmarłych. Prowadzi samochód. Powód jest mniej sprawny fizycznie niż przed wypadkiem, nadal odczuwa ból w stawach skokowych, ograniczenie ich ruchomości, mrowienie w obrębie odcinka szyjnego. Odczuwa dolegliwości przy forsowaniu nóg. Unika biegania. Nie uczęszcza do instytucji medycznych. Chodzi na basen i siłownię.

(zeznania świadka E. R., k. 216v.-217, zeznania powoda, protokół rozprawy z 24.07.2015r, 00:02:12, k. 402v.)

Pozwany wobec otrzymania zgłoszenia szkody, pismem z dnia 28 marca 2011r. poinformował powoda o konieczności złożenia wskazanych w piśmie dokumentów. Następnie w wyniku przeprowadzonego postępowania likwidacyjnego pozwany pismem z dnia 2 maja 2011 r. poinformował powoda o przyznaniu mu zadośćuczynienia w wysokości 10.000 zł, jednak przyjmując 50% przyczynienie się poszkodowanego do powstania szkody, wypłacił 5.000 zł. Ostatecznie pismem z dnia 13 maja 2011r. przyznał powodowi tytułem zadośćuczynienia kwotę 20.000 zł, uwzględniwszy 50% przyczynienie się oraz fakt wypłacenia już 5.000 zł, wypłacił 5.000 zł.

(pismo, k. 71, 56, 98, zgłoszenie szkody, k. 100-101)

Powyższy stan faktyczny ustalono na podstawie powołanych dowodów, w szczególności w oparciu o opinie biegłych sądowych i dokumentację medyczną, zeznania powoda i świadków.

Sąd w pełni podziela opinie obu biegłych sądowych: z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego oraz sporządzone przez lekarzy specjalistów w swoich dziedzinach, bowiem spełniały one stawiane im wymogi, odzwierciedlały staranność i wnikliwość w badaniu zleconego zagadnienia. Odpowiadały w sposób wyczerpujący, stanowczy i zrozumiały na postawione pytania, a przytoczona na ich uzasadnienie argumentacja jest w pełni przekonująca.

Złożone w rozpoznawanej sprawie opinie odznaczają się pełną przydatnością dowodową w świetle powołanych kryteriów, a zgłaszane przez strony wątpliwości i zastrzeżenia do wniosków opinii zostały wyczerpująco wyjaśnione w opiniach uzupełniających. Sporządzone zostały zgodnie z wymaganiami fachowości i niezbędną wiedzą specjalną. Biegli lekarze różnych specjalności, przy wydawaniu opinii, dysponowali dokumentacją lekarską powoda, jak również przeprowadzili stosowne badania przedmiotowe.

W zakresie procentowego oszacowania uszczerbków Sąd zaaprobował przedstawioną w opiniach ocenę dokonaną w świetle powoływanej posiłkowo tabeli stanowiącej załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 18 grudnia 2002r. (Dz. U. Nr 234, poz. 1974). W sumie, stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu powoda, ustalony, w oparciu o powołane dowody z opinii biegłych sądowych, wyniósł 37 %.

Na rozprawie w dniu 24 lipca 2015r. Sąd oddalił wniosek strony pozwanej o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego z zakresu medycyny sądowej, jako powołany na okoliczności dostatecznie już wyjaśnione.

Sąd Okręgowy zważył co następuje :

Powództwo okazało się zasadne w przeważającej części i w tym zakresie podlegało uwzględnieniu.

W rozpoznawanej sprawie strona powodowa wnosiła ostatecznie o zasądzenie z tytułu zadośćuczynienia kwoty 70.900 zł oraz renty z tytułu zwiększonych potrzeb w kwocie 100 zł miesięcznie.

Podstawą prawną odpowiedzialności pozwanego jest przepis art. 805 § 1 k.c., zgodnie z którym przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej pozwany ubezpieczyciel przejął na siebie odpowiedzialność za szkody wyrządzone osobom trzecim przez kierującego pojazdem zobowiązując się, w zamian za zapłatę przez ubezpieczonego umówionej składki, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku (art. 822 § 1 k.c.). Podstawa odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń i jej zakres wyznaczone są więc istnieniem i rozmiarem zobowiązania ciążącego na ubezpieczonym samoistnym posiadaczu wskazanego pojazdu mechanicznego.

Z uwagi na to, iż w stanie faktycznym sprawy, doszło do zderzenia pojazdów podstawę odpowiedzialności stanowią art. 436 § 2 k.c. w zw. z art. 415 k.c.

Strona pozwana podniosła zarzut przyczynienia się powoda do powstania szkody.

Zgodnie z przepisem art. 362 k.c. jeżeli poszkodowany przyczynił się do powstania lub zwiększenia szkody, obowiązek jej naprawienia ulega odpowiedniemu zmniejszeniu stosownie do okoliczności. Przyczynienie się poszkodowanego do powstania lub zwiększenia szkody ma miejsce wówczas, gdy szkoda jest skutkiem nie tylko zdarzenia, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy innego podmiotu, ale także zachowania się samego poszkodowanego. Zachowanie się poszkodowanego jest więc w konstrukcji przyczynienia traktowane jako adekwatna współprzyczyna powstania lub zwiększenia szkody (tak SN w wyroku z dnia 20 czerwca 1972 r., II PR 164/72, LEX nr 7098).

U podłoża tej konstrukcji leży założenie, że jeżeli sam poszkodowany swoim zachowaniem wpłynął na powstanie lub zwiększenie szkody, słusznym jest, by poniósł konsekwencje swego postępowania. Jak podkreśla Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie, przyczynienie się w ujęciu art. 362 k.c. oznacza, że pomiędzy zachowaniem poszkodowanego a szkodą istnieje adekwatny związek przyczynowy. Wina lub oczywista nieprawidłowość (albo ich brak) po stronie poszkodowanego podlegają uwzględnieniu przy ocenie, czy i w jakim stopniu przyczynienie się uzasadnia obniżenie odszkodowania (por. wyrok SN z 29 października 2008 r., IV CSK 228/08, niepubl.).

W rozpoznawanej sprawie, nie ulega wątpliwości, że zachowanie powoda, poruszającego się z prędkością przekraczającą administracyjnie dozwoloną na danym odcinku, nie było prawidłowe.

Jednak w świetle zgromadzonego materiału dowodowego, do zaistnienia przedmiotowego wypadku doprowadziła kierująca pojazdem m-ki D. (...) W. S. (1).

Kierująca D. (...) naruszyła przepisy art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.), zgodnie z którym uczestnik ruchu i inna osoba znajdująca się na drodze są obowiązani zachować ostrożność albo gdy ustawa tego wymaga - szczególną ostrożność, unikać wszelkiego działania, które mogłoby spowodować zagrożenie bezpieczeństwa lub porządku ruchu drogowego, ruch ten utrudnić albo w związku z ruchem zakłócić spokój lub porządek publiczny oraz narazić kogokolwiek na szkodę.

W myśl art. 24 ust. 6 ustawy kierującemu pojazdem wyprzedzanym zabrania się w czasie wyprzedzania i bezpośrednio po nim zwiększania prędkości. Gdy jest wyprzedzany nie wolno mu także zmieniać kierunku jazdy ( art.22 ustawy).

W trakcie wykonywanego przez powoda manewru wyprzedzania, wbrew spoczywających na niej obowiązkom wynikającym z przepisów prawa o ruchu drogowym, W. S. (1) dokonała zmiany kierunku jazdy. Gdyby kierująca pojazdem m-ki D. (...) zachowała się prawidłowo, do wypadku z dnia 29 czerwca 2008 roku by nie doszło.

Materiał dowodowy nie pozwala na przypisanie całkowitej odpowiedzialności za zdarzenie W. S. (1). W miejscu, w którym powód podjął manewr wyprzedzania, taki manewr był dopuszczalny. Jednak K. R. (1) swoim zachowaniem naruszył przepisy art. 3 ust. 1, art. 19 ust. 1 oraz art. 21 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz.U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.). Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać z prędkością zapewniającą panowanie nad pojazdem, z uwzględnieniem warunków, w jakich ruch się odbywa, a w szczególności: rzeźby terenu, stanu i widoczności drogi, stanu i ładunku pojazdu, warunków atmosferycznych i natężenia ruchu (art. 19 ust. 1), a prędkość dopuszczalna pojazdu na obszarze zabudowanym wynosiła 70 km/h.

K. R. (1) poruszając się samochodem marki F. z nadmierną prędkością przyczynił się do powstania szkody. Gdyby prędkość poruszania się F. odpowiadała dopuszczalnej administracyjnie na tym odcinku drogi prędkości 70 km/h, nie doszłoby do uderzenia w słup trakcyjny.

Mając powyższe na uwadze, Sąd ustalił przyczynienie się powoda do powstania szkody na poziomie 30%. Ocena wynika z całokształtu okoliczności sprawy, o czym była mowa powyżej. W szczególności Sąd podzielił ocenę wyrażoną w tym zakresie przez biegłego z zakresu techniki samochodowej i ruchu drogowego A. S. przedstawioną w ustnej opinii uzupełniającej na rozprawie w dniu 9 sierpnia 2013r.

Podstawę zasądzenia zadośćuczynienia stanowi przepis art. 445 §1 k.c. w zw. z art. 444 §1 k.c.

Zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszystkie cierpienia fizyczne i psychiczne, zarówno już doznane, jak i te które mogą powstać w przyszłości. Ma w swej istocie ułatwić przezwyciężenie ujemnych przeżyć. Dzięki niemu winna zostać przywrócona równowaga, zachwiana wskutek popełnienia przez sprawcę czynu niedozwolonego. Ma ono charakter całościowy i winno stanowić ekonomicznie odczuwalną wartość. Wielkość zadośćuczynienia zależy od oceny całokształtu okoliczności sprawy, w tym rozmiaru doznanych cierpień, ich intensywności, trwałości, czy nieodwracalnego charakteru. Przy ustalaniu rozmiaru cierpień i ujemnych doznań psychicznych powinny być uwzględniane zobiektywizowane kryteria oceny, jednakże w relacji do indywidualnych okoliczności danego przypadku. Od osoby odpowiedzialnej za szkodę poszkodowany winien otrzymać sumę pieniężną, o tyle w danych okolicznościach odpowiednią, by mógł za jej pomocą zatrzeć lub złagodzić poczucie krzywdy i odzyskać równowagę psychiczną. Nie ma natomiast podstaw do uwzględnienia żądania w takiej wysokości, by przyznana kwota stanowiła ponadto, ze względu na swoją wysokość, represję majątkową. (vide: uchwała pełnego składu Izby Cywilnej SN z dnia 8 grudnia 1973 roku / OSNCP z 1974 r., poz. 145)

Analizując okoliczności faktyczne rozpoznawanej sprawy, mając na uwadze 30 % przyczynienie się K. R. (1) do powstania szkody oraz dokonanie przez pozwane Towarzystwo w trakcie postępowania likwidacyjnego wypłaty kwoty 10.000 zł oraz zasądzoną tytułem częściowego naprawienia szkody kwotę 100 zł, zasadne było przyznanie tytułem zadośćuczynienia rzecz powoda kwoty 70.900 zł.

Przy określeniu wysokości zadośćuczynienia Sąd miał na względzie, że wskutek wypadku powód doznał długotrwałych cierpień fizycznych i psychicznych w znacznym rozmiarze.

Jak wynika z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, do czasu wypadku powód był osobą zdrową, samodzielną i sprawną fizycznie, studiował, chciał podjąć pracę w Policji.

Bezpośrednio po wypadku, powód przez tydzień czasu przebywał szpitalu, doznał urazu głowy ze stłuczeniem mózgu, urazu bezwładnościowego kręgosłupa szyjnego, licznych ran, złamania kości kończyn dolnych. Następnie przez okres około 2 miesięcy pozostawał w unieruchomieniu gipsowym. Zmuszony był korzystać z pomocy osób trzecich, po zdjęciu gipsu poddany był długotrwałym zabiegom rehabilitacyjnym.

Część skutków doznanego przez powoda urazu jest nieodwracalna, a wielkość szkody jest tym wyższa i dotkliwsza, że dotknęła młodego mężczyznę - w chwili wypadku powód miał 23 lata. K. R. (1) nadal odczuwa dolegliwości bólowe, na skutek wypadku u powoda pozostały blizny pourazowe stanowiące trwałe oszpecenie. W związku ze złamaniem powód musi się liczyć z możliwością rozwoju zmian zwyrodnieniowych w stawie skokowym dolnym prawej stopy. Wypadek zmienił istotnie także plany życiowe powoda.

Bez wpływu na ocenę wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia nie może pozostać trwały uszczerbek na zdrowiu związany z przebytymi urazami, który został oceniony przez biegłych łącznie na 37 %.

Biorąc pod uwagę rozmiar krzywdy doznanej przez powoda oraz rokowania co do jego stanu zdrowia w przyszłości, Sąd zasądził tytułem zadośćuczynienia kwotę 70.900 zł.

Powód wniósł ponadto o zasądzenie comiesięcznej renty w wysokości po 100 zł miesięcznie od dnia 29 czerwca 2008r. do dnia złożenia pozwu i na przyszłość, płatnej do dnia 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w przypadku uchybienia terminowi zapłaty którejkolwiek z rat.

W myśl art. 444 § 2 k.c., jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Renta z tytułu zwiększenia się potrzeb poszkodowanego dotyczy sytuacji, gdy w wyniku doznanej szkody istnieje konieczność ponoszenia wyższych kosztów utrzymania w zakresie usprawiedliwionych potrzeb w porównaniu do stanu sprzed wyrządzenia szkody. Tu wyrównuje się koszty stałej opieki pielęgniarskiej, odpowiedniego wyżywienia, koszty stałych konsultacji medycznych i lekarstw.

Wskazać należy, iż zgodnie z art. 6 k.c. ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Ta zasada materialno - prawna znajduje odzwierciedlenie w przepisie procesowym art. 232 k.p.c., który z kolei stanowi, iż strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Są to naczelne zasady postępowania dowodowego obciążające w postępowaniu sądowym stronę, która z danego faktu wywodzi dla siebie określone skutki prawne.

Uwzględniając treść art. 6 k.c. stwierdzić należy, iż do osoby występującej z pozwem należy udowodnienie faktów pozytywnych, które stanowią podstawę powództwa, gdyż z faktów tych wywodzi ona swoje prawo. Do przeciwnika natomiast należy wykazanie okoliczności niweczących to prawo lub uniemożliwiających jego powstanie.

Zgodnie z dokonanymi przez Sąd w rozpoznawanej sprawie ustaleniami faktycznymi powód dowiódł, w drodze opinii biegłych sądowych, iż na uzasadnione koszty zakupu leków składał się żel na blizny C. przez około 6 miesięcy w ilości 2 opakowania na miesiąc (cena 1 op. około 30 zł). Powód stosował ponadto leki przeciwzakrzepowe (ok. 30-40 zł), a także tabletki i żele przeciwbólowe (około 150 zł).

Wobec powyższego, mając na uwadze 30% przyczynienie się powoda oraz treść art. 321 § 1 k.p.c. Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem renty na zwiększone potrzeby kwotę 100 zł miesięcznie, od 1 czerwca 2008r. do 30 listopada 2008r., płatną do 10-go każdego miesiąca z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminu płatności rat.

Odnosząc się do żądania zasądzenia renty za okres od 1 grudnia 2008r., jako nieudowodnione, podlegało oddaleniu. Powód nie przedłożył żadnych dowodów na poparcie tego roszczenia, zaś zgodnie z ustaleniami faktycznymi, poczynionymi w oparciu o zaoferowane dowody z opinii biegłych sądowych konieczność stosowania środków medycznych zachodziła przez okres 6 miesięcy po wypadku, leczenie i usprawnienie powoda odbywało się w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Także powód przyznał, iż nie uczęszcza na konsultacje lekarskie, ani rehabilitację.

W myśl art. 359 § 1 k.c. odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub decyzji innego właściwego organu. W niniejszej sprawie źródłem roszczenia o odsetki jest przepis art. 481 § 1 k.c., zgodnie z którym dłużnik, który nie spełnia świadczenia w odpowiednim terminie dopuszcza się opóźnienia i wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie w spełnieniu świadczenia pieniężnego.

Stosownie do treści art. 455 k.c. roszczenie wierzyciela wobec dłużnika staje się wymagalne wraz z nadejściem terminu do spełnienia świadczenia. Jeżeli termin ten nie jest oznaczony, ani nie wynika z właściwości zobowiązania, świadczenie powinno być spełnione niezwłocznie po wezwaniu dłużnika do wykonania.

Należy podkreślić, że roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym staje się wymagalne dopiero po wezwaniu dłużnika do wykonania świadczenia (wyrok SN z dnia 9 marca 1973 r. I CR 55/73, LEX nr 7226). Z charakteru świadczenia, którego wysokość ze swej istoty jest trudno wymierna i zależna od szeregu okoliczności związanych z następstwami zdarzenia szkodowego, wynika, że obowiązek jego niezwłocznego spełnienia powstaje po wezwaniu dłużnika i że od tego momentu należą się odsetki za opóźnienie.

W rozpoznawanej sprawie powód żądał odsetek od dnia doręczenia odpisu pozwu stronie pozwanej, co miało miejsce w dniu 30 września 2011 r.

Mając na uwadze powyższe, Sąd orzekł zgodnie z żądaniem i zasadził odsetki od dnia 30 września 2011r.

W zakresie żądania ustalenia odpowiedzialności pozwanego na przyszłość Sąd uznał, że w rozpoznawanej sprawie brak jest przesłanek ustalania takiej odpowiedzialności wobec utrwalonego stanu zdrowia powoda.

Postanowieniem z dnia 19 sierpnia 2011 roku Sąd Okręgowy w Łodzi zwolnił powoda od kosztów sądowych w części powyżej kwoty 500 zł.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z art. 100 zd. 2 k.p.c., który stanowi, iż Sąd może włożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania.

Na pozwanego został włożony obowiązek zwrotu na rzecz Skarbu Państwa-Sądu Okręgowego w Łodzi nieuiszczonej opłaty od pozwu i wydatków na biegłych w łącznej wysokości 7.112,42 zł.

Sąd zasądził od pozwanego na rzecz powoda tytułem zwrotu poniesionych kosztów procesu kwotę 5.378,12 zł.