Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2014 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach Wydział II Cywilny Ośrodek (...) w R.

w składzie:

Przewodniczący: SSO Elżbieta Gawlik

Protokolant: Hanna Świątek

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2014 roku w Rybniku

sprawy z powództwa G. M.

przeciwko Skarbowi Państwa - Dyrektorowi Zakładu Karnego w R.

o zapłatę

1)  oddala powództwo;

2)  przyznaje adwokatowi M. S. od Skarbu Państwa Sądu Okręgowego w Gliwicach Ośrodka (...) w R. kwotę147,60 zł (sto czterdzieści siedem 60/100 złotych) w tym kwotę 27,60 zł (dwadzieścia siedem 60/100 złotych) podatku od towarów i usług, tytułem wynagrodzenia za udzielenie pomocy prawnej przyznanej powodowi z urzędu.

Sygn. akt II C 143/14

UZASADNIENIE

Powód G. M. wniósł pozew o zapłatę kwoty 100.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty, przez pozwanego Skarb Państwa – Dyrektora Zakładu Karnego w R. na jego rzecz tytułem zadośćuczynienia za doznanie szkody niemajątkowej – krzywdy.

Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, że w okresie od 25 sierpnia 2006 r. do 10 stycznia 2008 r. oraz od 17 października 2008 r. do 14 maja 2010 r. przebywał w Zakładzie Karnym w R. w przeludnionych celach (w celi na więźnia przypadało znacznie mniej niż 3 m ²), co niejednokrotnie wymuszało spożywanie posiłków w łóżku. W celach panowały nieodpowiednie warunki sanitarno – techniczne. Cele były niewłaściwie wyposażone: łóżko piętrowe nie było wyposażone w ramę zapobiegającą wypadnięciu w czasie snu, utrudniony był dostęp do okna bo znajdowało się na wysokości 2 m, okno było małe i dostęp do naturalnego światła był słaby, kącik sanitarny był niezabudowany nie spełniał żadnych warunków prywatności i intymności, brak właściwej wentylacji, nieprzyjemny odór w celi, okna były drewniane i stare, co było uciążliwie w zimę z powodu chłodu, a w lecie z tego powodu było dużo robactwa. Nadto wyłączano energię elektryczną i brak było osobnego oświetlenia w celi. W celi nie było ciepłej wody, przez co nie można było zadbać o własną higienę, przysługiwała tylko jedna kąpiel w tygodniu, miał tylko jedno mydło na miesiąc. W Zakładzie Karnym brak było działań resocjalizacyjnych, osadzeni sami musieli sobie organizować czas. Przebywali w celi 23 godziny na dobę, przysługiwał im jedynie 60 minutowy spacer na polach spacerowych. Nie miał możliwości korzystania z zajęć kulturalno-oświatowych, brak było gier, zajęć sportowych. Podniósł także, że odczuwał dyskomfort z powodu przedmiotowego traktowania przez pracowników Służby Więziennej oraz sytuacji konfliktowych z innymi osadzonymi.

Pozwany Skarb Państwa reprezentowany przez Dyrektora Zakładu Karnego w R. w odpowiedzi na pozew zgłosił zarzut przedawnienia całości roszczenia powoda oraz wniósł o oddalenie powództwa.

Z ostrożności procesowej, pozwany odnosząc się do twierdzeń powoda , zaprzeczył jego zarzutom dotyczącym warunków socjalno - bytowych albowiem pomieszczenia mieszkalne są wyposażone w niezbędne sprzęty kwaterunkowe przewidziane w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Podniósł także, że zasady wyłączania energii elektrycznej w celach mieszkalnych zostały określone w komunikacie Dyrektora jednostki z dnia 7 maja 2004 r. Komunikat ten został podany do wiadomości ogółu osadzonych za pośrednictwem radiowęzła oraz w sposób zwyczajowo przyjęty, poprzez wywieszenie na tablicach ogłoszeń w oddziałach mieszkalnych. W porze nocnej energię wyłącza się nie wcześniej niż o godzinie 23. Zasada ta obowiązuje od niedzieli do czwartku. Natomiast w nocy z piątku na sobotę oraz z soboty na niedzielę energia elektryczna nie jest wyłączana. W porze dziennej przerwa w dostawie energii trwa w dni robocze od 9:00 do 12:00. Wyłączenia ,o których mowa wyżej dotyczą jedynie gniazdek w celach mieszkalnych. Oświetlenie cel w tym czasie funkcjonuje normalnie. Ograniczenia te podyktowane są koniecznością szczytowego ograniczenia poboru energii w dzień, natomiast w porze nocnej koniecznością zachowania ciszy, co wiąże się z respektowaniem przez administrację prawa osadzonych do odpoczynku. Pozwany przyznał, że cele mieszkalne nie są wyposażone w instalacje ciepłej wody, jednak osadzeni mogą posiadać własne grzałki do gotowania wody w celach spożywczych lub sanitarnych. Jeżeli sprzętu takiego nie posiadają ,to gorącą wodę mogą otrzymać od osadzonych porządkowych. Nadto, zgodnie z § 30 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 25.08.2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno – porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności, osadzeni w jednostkach penitencjarnych mężczyźni mogą korzystać z ciepłej kąpieli co najmniej 1 raz w tygodniu. Na potrzeby utrzymania higieny osobistej oraz czystości w zajmowanej celi mieszkalnej, osadzeni otrzymują od administracji niezbędne środki. Podniósł również, że w Zakładzie Karnym w R. zatrudnieni są lekarze o następujących specjalnościach: dermatolog – wenerolog, ortopeda, neurolog, radiolog (dwóch), psychiatra, okulista, stomatolog (dwóch, w tym chirurg szczękowy), chirurg, laryngolog, lekarz ogólny (internista, lekarz medycyny pracy, lekarz rodzinny). Planowane przyjęcia pacjentów odbywają się dwa razy w miesiącu po uprzednim zgłoszeniu. Nagłe przypadki przyjmowane są codziennie. Więźniowie mają zapewnione rozrywki kulturalne, zajęcia sportowe, mają w celach telewizory, gry multimedialne, bogate księgozbiory w bibliotekach. Podkreślił także, że na zasadzie art. 6 k.c. powód winien wskazać w jakich celach, kiedy i jak długo przebywał w warunkach zmniejszonego metrażu. Powód nie przytacza żadnych faktów lub zdarzeń, które spowodowały jakikolwiek uszczerbek na jego zdrowiu. Pozwany zakwestionował także wysokość roszczenia zgłoszonego przez powoda, kwota jest horrendalnie wysoka Zdaniem strony pozwanej przyznanie powodowi jakiegokolwiek zadośćuczynienia naruszałoby zasady współżycia społecznego określone w art. 5 k.c. oraz elementarne poczucie sprawiedliwości społecznej.

Pismem z dnia 6 czerwca 2014 r. powód rozszerzył powództwo i zarzucił, że w Zakładzie Karnym w R. nie było odpowiedniej opieki medycznej, co uzasadnił tym, że został przyjęty to niniejszej jednostki w złym stanie zdrowia, a został osadzony w „ normalnej ” celi. Nadto w latach 2010 – 2013 wielokrotnie zgłaszał u lekarza bóle żołądka i każda taka wizyta kończyła się jedynie podaniem ranigastu lub innego zwykłego leku, zamiast skierowania go na badania. W maju 2013 r. powód pojechał na terapię do R., gdzie w sierpniu 2013 r. dokonał samookaleczenia, gdyż nie umiał wytrzymać z bólu. W lutym 2014 r. przeprowadzono gastroskopię i wykryto u powoda bakterie.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód G. M. urodził się (...) w P.. Obecnie przebywa w Zakładzie Karnym w S.. Od 25 sierpnia 2006 r. do 10 stycznia 2008 r. oraz od 17 października 2008 r. do 14 maja 2010 r. przebywał w Zakładzie Karnym w R.. W 2010 r. średnie roczne zaludnienie Zakładu Karnego w R. wynosiło 101%. Rozmieszczenie powoda w celach mieszkalnych Zakładu Karnego w R. odbyło się zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa.

dowód: kopia notatki służbowej kierownika działu ewidencji z dnia 7 sierpnia 2012 r. k. 72 .

Zakład Karny w R. jest zakładem typu zamkniętego i przeznaczony jest dla recydywistów penitencjarnych. Budynki Zakładu Karnego w R. są obiektami wpisanymi do rejestru zabytków. Cele, które zajmował powód były wyposażone w sprzęty kwaterunkowe przewidziane w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 17 października 2003 r. w sprawie warunków bytowych osób osadzonych w zakładach karnych i aresztach śledczych. Na ich wyposażeniu znajdował się stół, szafki więzienne, taborety i łóżka dla każdego osadzonego, które w celach dwuosobowych są przewidziane do spania obok siebie i w związku z tym nie są zaopatrzone w barierkę i drabinkę. Ponadto każdy z osadzonych miał zapewnioną możliwość korzystania z miski plastikowej, zmiotki, szufelki i kosza na śmieci. W każdej celi znajdował się kącik sanitarny, na który składa się muszla klozetowa i umywalka z bieżącą zimną wodą. Kącik sanitarny odgrodzony był od reszty pomieszczenia przesłoną z nieprzeźroczystego materiału o wysokości minimum 1,20 m. Zabudowa tych kącików do pełnej wysokości nie jest możliwa ze względów architektonicznych i brak dodatkowych kanałów wentylacyjnych. Wynika to także z konieczności monitorowania więźniów i ma na celu zapobieganie próbom samobójczym i stosowaniu przemocy pomiędzy osadzonymi. Zapachy z kącików sanitarnych rozchodziły się po całej celi, niemniej jednak ,o czystość i porządek w celach dbali sami więźniowie, którym wydawano w tym celu odpowiednie środki. Co miesiąc więźniowie otrzymywali „czyściki” i płyn do mycia naczyń - w miarę możliwości, a także szmaty do mycia podłóg. W celu utrzymania higieny osobistej,raz w miesiącu, wydawano im mydło toaletowe, papier toaletowy, proszek do prania i nożyk do golenia, a według zgłaszanych potrzeb również krem do golenia, pastę i szczoteczkę do zębów. Środki czystości i higieny wydawane były regularnie dla potrzeb cel w których przebywał powód. W zakładzie odbywały się niezapowiedziane kontrole warunków higieniczno - sanitarnych przeprowadzone przez Powiatowy Inspektorat Sanitarny. Podczas kontroli SANEPID nie stwierdził zaniedbań ze strony pozwanego i nie kwestionował umiejscowienia kącika WC ,jak i warunków panujących w celach mieszkalnych. Ponadto cele wyposażone były w sprawną technicznie wentylację grawitacyjną, której drożność co najmniej raz w roku kontrolowana była przez kominiarza. Istniała również możliwość przewietrzenia pomieszczeń, przez otwarcie znajdującego się w nich pełnowymiarowego okna, które można było otwierać o każdej porze dnia i nocy. Cele oświetlane są naturalnym światłem padającym z okna, a nadto oświetleniem jarzeniowym o mocy 2 x 40 W. Za zgodą Dyrektora, osadzeni mogą korzystać z własnych lampek stołowych np. do czytania. Natężenie oświetlenia jest zgodne z odpowiednimi normami, co potwierdzają okresowe, wyrywkowe kontrole w tym zakresie. Zasady wyłączania energii elektrycznej w celach mieszkalnych zostały określone w komunikacie Dyrektora jednostki z dnia 7 maja 2004 r. Komunikat ten, został podany do wiadomości ogółu osadzonych za pośrednictwem radiowęzła oraz w sposób zwyczajowo przyjęty, poprzez wywieszenie na tablicach ogłoszeń w oddziałać mieszkalnych. W porze nocnej energię wyłącza się nie wcześniej niż o godzinie 23. Zasada ta obowiązuje od niedzieli do czwartku. Natomiast w nocy z piątku na sobotę oraz z soboty na niedzielę energia elektryczna nie jest wyłączana. W porze dziennej przerwa w dostawie energii trwa w dni robocze od 9:00 do 12:00. Wyłączenia o których mowa wyżej dotyczą jedynie gniazdek w celach mieszkalnych. Oświetlenie cel w tym czasie funkcjonuje normalnie. Ograniczenia te podyktowane są koniecznością szczytowego ograniczenia poboru energii w dzień, natomiast w porze nocnej koniecznością zachowania ciszy, co wiąże się z respektowaniem przez administracje prawa osadzonych do odpoczynku.

Skład i kaloryczność wyżywienia osadzonych jest zgodna z Rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 2 września 2003 r. w sprawie określenia wartości dziennej normy wyżywienia oraz rodzaju diet wydawanych osobom osadzonym w zakładach karnych i aresztach śledczych. W jednostce funkcjonuje system (...), w ramach którego prowadzony jest pełny monitoring jakości wyżywienia osadzonych. Każdorazowo przed wydaniem posiłków z kuchni sprawdzana jest przez lekarza lub upoważnione osoby zarówno jakość posiłków, walory smakowe, temperatura jak i zgodność z jadłospisem. Osadzeni spożywają posiłki w swoich celach mieszkalnych.

Zakład Karny w R. zapewnia osadzonym bogatą ofertę zajęć kulturalno – oświatowych, do których powód także miał dostęp. Osadzeni mają dostęp do wielu programów radiowych. Na terenie zakładu działa Eksperymentalne (...), w ramach którego powstał zespół muzyczny D.. Regularnie organizowane są koncerty muzyczne. Funkcjonuje także Dyskusyjny Klub (...), „Terapia przez film”. Istnieje kółko akwarystyczne, rekreacyjne. Ponadto w ramach świetlicy centralnej funkcjonuje pracownia dekoratorska i kółko (...). Działa grupa medytacji chrześcijańskiej. Odbywają się spotkania grup wyznaniowych. Do dyspozycji osadzonych jest kaplica. Prowadzi się szeroko zakrojoną działalność z zakresu profilaktyki uzależnień. Prężnie działa grupa (...). W ramach zajęć z zakresu kultury fizycznej organizuje się turnieje tenisa stołowego, szachowe, warcabowe, pięcioboju siłowo – wytrzymałościowego, siatkówki. Ponadto na boisku (...) przy szkole nr 15 w R. były organizowane rozgrywki w piłce nożnej dla osadzonych z podgrupą klasyfikacyjną P-2 i R-2. Co roku promuje się postawy ekologiczne poprzez organizację ogólnopolskich konkursów ekologicznych obejmujących jednostki penitencjarne z całego kraju. Ponadto osadzeni mają możliwość udziału w wielu innych konkursach ogólnopolskich organizowanych przez inne jednostki penitencjarne. W Zakładzie Karnym w R. działa biblioteka, która posiada ponad 15.000 woluminów dostępnych dla osadzonych. Ponadto każdy wychowawca w oddziale ma do dyspozycji dla osadzonych kodeks karny, kodeks karny wykonawczy, kodeks postępowania karnego.

Czynności realizowane przez funkcjonariuszy Zakładu Karnego w R. wobec powoda były wykonywane zgodnie z przepisami prawa i poszanowaniem godności osobistej powoda, w myśl zasady humanitaryzmu, praworządności i nigdy nie stosowano wobec niego, w trakcie jego pobytu w niniejszej jednostce, żadnych niedopuszczalnych form postępowania. Funkcjonariusze pełniący służbę w bezpośrednim kontakcie z powodem wykonywali swoje obowiązki służbowe prawidłowo.

dowód: kopie wykazów pobranych środków higienicznych k.83-90, kopie protokołów z okresowych kontroli przewodów kominowych k.79-82, kopie protokołów badania natężenia oświetlenia k.77-78, kopia notatki kierownika działu penitencjarnego z dnia 7 maja 2004 r. k. 76, kopia notatki służbowej kierownika działu kwatermistrzowskiego z 18 marca 2009 r. k.75, kopia sprawozdania z wizytacji Zakładu Karnego w R. przeprowadzonej w dniach 14 i 28 grudnia 2011 r. k. 109-119, zeznania świadka S. A. na rozprawie w dniu 29 października 2014 r.

Z dokumentacji medycznej i badań lekarskich powoda przeprowadzonych po jego przyjęciu do Zakładu Karnego w R. w dniu 25 sierpnia 2006 r. wynika, że od 2004 roku wąchał kleje i rozpuszczalniki. Badanie wykazało u niego: mowę skoordynowaną, cechy upośledzenia umysłowego, zaniki mięśniowe kończyn dolnych, chód paraporetyczny, na przedramieniu prawym bliznę po samouszkodzeniu. Stwierdzono u powoda polineuropatię toksyczną.

Osadzeni w Zakładzie Karnym w R. mają dostęp do bezpłatnej opieki medycznej. W Zakładzie Karnym w R. zatrudnieni są lekarze o następujących specjalnościach: dermatolog – wenerolog, ortopeda, neurolog, radiolog (dwóch), psychiatra, okulista, stomatolog (dwóch, w tym chirurg szczękowy), chirurg, laryngolog, lekarz ogólny (internista, lekarz medycyny pracy, lekarz rodzinny). Planowane przyjęcia pacjentów odbywają się dwa razy w miesiącu po uprzednim zgłoszeniu. Nagłe przypadki przyjmowane są codziennie.

dowód: kopia książeczki zdrowia powoda k. 36-38, informacja lekarza W. S. dotycząca powoda z dnia 19 lipca 2013 r. k. 40, notatka służbowa kierownika działu kadr z dnia 29 czerwca 2012 r. k. 91.

Przy ocenie materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie, Sąd kierował się zasadą swobodnej oceny dowodów wyrażoną w art. 233 § 1 k.p.c. Podejmując rozstrzygnięcie Sąd oparł się przede wszystkim na dowodach z dokumentów, którym dał wiarę w całości, albowiem zgodność ich treści z rzeczywistym stanem faktycznym nie została przez strony zakwestionowana w toku procesu, a sporządzone zostały przez uprawnione podmioty w ramach obowiązków wynikających z charakteru ich działalności. Sąd dał wiarę także zeznaniom świadka S. A., gdyż przedstawił on rzeczywisty obraz warunków panujących w Zakładzie Karnym w R..

Jednocześnie Sąd oddalił dalej idące wnioski dowodowe powoda, gdyż dowody te nie miały istotnego znaczenia dla oceny zasadności roszczenia, a prowadziłyby do nieuzasadnionego przedłużenia postępowania.

W szczególności Sąd oddalił wniosek powoda o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego internisty „ na okoliczność zbadania ogólnego stanu zdrowia powoda”. Tak sformułowana teza dowodowa w żaden sposób nie koreluje z okolicznościami faktycznymi , z których powód wywodzi swoje roszczenie. Nie odnosi się bowiem do konkretnego stanu zdrowia powoda, nie odnosi się do przedziału czasowego, który objęty jest zarzutami pozwu, ma na celu zbadanie powoda i ustalenie stanu jego zdrowia bez związku z okolicznościami sprawy. W pozostałym zakresie co do oddalenia wniosków dowodowych, nie złożono zastrzeżenia w trybie art. 162 k.p.c.

Sąd zważył co następuje:

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Podstawą prawną dochodzonego przez powoda roszczenia o zadośćuczynienie za złe, uciążliwe warunki pobytu w Zakładzie Karnym w R. jest art. 448 k.c., zgodnie z którym w razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia.

Przesłanki ochrony dóbr osobistych zostały sprecyzowane w art. 24 § 1 k.c., który wskazuje, że ten czyje dobro osobiste zostało naruszone bezprawnym działaniem może żądać zaniechania tego działania lub usunięcia jego skutków. Ustawodawca w art. 24 k.c. wprowadził domniemanie bezprawności naruszenia dobra osobistego, które strona pozwana może obalić przez wykazanie, że jej działanie miało miejsce w warunkach obowiązującego porządku prawnego, stanowiło wykonywanie prawa podmiotowego, było za zgodą pokrzywdzonego, lub wynikało z potrzeby ochrony uzasadnionego interesu lub wartości nadrzędnych. Domniemanie to pozwany skutecznie obalił.

Pozwany w odpowiedzi na pozew z dnia 16 września 2014 r. zgłosił zarzut przedawnienia roszczeń powoda w całości.

Sąd uznał zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwanego. Zgodnie bowiem z art. 442 ¹ § 1 zd. 1 k.c. roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej czynem niedozwolonym ulega przedawnieniu z upływem lat trzech od dnia, w którym poszkodowany dowiedział się o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia, a roszczenia dochodzone na podstawie art. 24 i 448 k.c. zgodnie z orzecznictwem podlegają trzyletniemu okresowi przedawnienia. Trzyletni termin przedawnienia przewidziany w art. 442 ¹ § 1 k.c. rozpoczął bieg najpóźniej w maju 2010 r., bowiem powód już wówczas wiedział o szkodzie i osobie obowiązanej do jej naprawienia. Zgodnie z tą zasadą termin przedawnienia upłynął w maju 2013 r. ( 15 maja 2013 r.), a powództwo zostało wytoczone w maju 2014 r. Zatem roszczenie powoda dotyczące pobytu w Zakładzie Karnym w R. uległo przedawnieniu, a wobec podniesionego zarzutu przedawnienia, skutkowało oddaleniem powództwa w całości (por. wyrok SA w Katowicach z dnia 6 grudnia 2011 r. I ACa 650/11).

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe w sprawie, aczkolwiek Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 sierpnia 2010 r. (sygn. akt I CSK 653/09) – niepubl., wydanym w oparciu o uchwałę pełnego składu sędziów Izby Cywilnej Sądu Najwyższego z dnia 17 lutego 2006 r., sygn. akt III CZP 84/05 – LEX 171726, jednoznacznie wskazał, iż: „skuteczne podniesienie zarzutu przedawnienia jest wystarczające do oddalenia powództwa bez potrzeby ustalania, czy zachodzą wszystkie inne przesłanki prawno materialne uzasadniające jego uwzględnienie, a ich badanie w takiej sytuacji jest zbędne”.

Sąd niniejszym chce wykazać, że gdyby nie uwzględnił podniesionego przez stronę pozwaną zarzutu przedawnienia to powództwo zostałoby oddalone jako bezzasadne. Sformułowane przez powoda zarzuty nie są zgodne ze stanem faktycznym ustalonym przez Sąd.

W niniejszej sprawie trzeba mieć na uwadze, że powód odbywał karę pozbawienia wolności w zakładzie karnym zamkniętym. Kara spełnia funkcję represyjną jako odpłata za dokonane przestępstwo i dolegliwość dla skazanego (dyskomfort) stanowi jej istotę (tak też Sąd Apelacyjny w Katowicach, w wyroku z dnia 7 maja 2009 r., sygn. akt I ACa 247/09). Aby można było mówić o odczuwaniu dolegliwości przez skazanego, odbywanie kary musi być bardziej uciążliwe od sposobu życia osób pozostających na wolności. Odczuwanie niedogodności i dyskomfortu, nawet znacznych rozmiarów, w przypadku kary pozbawienia wolności nie ogranicza się jedynie do braku możności opuszczenia zakładu karnego, lecz oznacza także obniżenie standardu życiowego. Zachowania pozwanego, polegające na stworzeniu warunków pobytu w zakładzie karnym, poniżej poziomu typowego dla życia na wolności, które powód odczuwa jako uciążliwe, nie są przez to bezprawne. Żądania zmierzające do podwyższenia warunków życia, tak aby odpowiadały one warunkom osób przebywających na wolności, a nawet które zapewniłyby powodowi poziom pobytu pod pewnymi względami wyższy niż poziom życia znacznej części polskiego społeczeństwa są tym samym bezzasadne. O bezprawnym naruszeniu dóbr osobistych, w szczególności godności może być mowa dopiero, gdy dochodzi do poniżającego i nieludzkiego traktowania, sprzecznego z zasadą humanitaryzmu. Do naruszenia godności ludzkiej może dojść w wypadku, gdy pozbawi się więźniów jakiejkolwiek intymności przy spełnianiu potrzeb fizjologicznych, gdy brak wyżywienia będzie powodował głód u więźniów, lub nie zapewni niezbędnych składników odżywczych, gdy przeludnienie osiągnie stan uniemożliwiający funkcjonowanie w celi, w szczególności gdy więźniowie zostaną zmuszeni do spania na przemian w jednym łóżku, gdy w celi nie będzie możliwości pozostawania w pozycji leżącej, gdy niewykonywanie obowiązków przez służbę zdrowia spowoduje permanentny stan chorobowy u osadzonego, gdy w celach będzie panowało zimno.

Nadto pozwany nie skonkretyzował roszczenia zarzutu przedmiotowego traktowania go przez pracowników służby więziennej ; nie podał ,jakim zachowaniem ,i którego z funkcjonariuszy zakładu wobec niego ,to się przejawiało.

Regulacja zawarta w art.448 k.c. wskazuje, że przesłanką odpowiedzialności przewidzianej w nim jest nie tylko bezprawne, ale i zawinione działanie sprawcy naruszenia dobra osobistego (tak Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15.06.2005 r., sygn. akt IV CK 805/04). Przyjęcie zatem odpowiedzialności odszkodowawczej sprawcy takiego naruszenia wymaga kumulatywnego zaistnienia nie tylko wystąpienia szkody o charakterze niemajątkowym i wskazania bezprawności działania sprawcy, ale także wykazania jego zawinienia, a także związku przyczynowego zachodzącego pomiędzy zaistniałą szkodą, a działaniem sprawcy, czego powód w żadnym zakresie nie wykazał.

Osadzeni w Zakładzie Karnym w R. mają możliwość podjęcia pracy i dokonywania zakupów w kantynie, korzystają ze spacerów. Zakład Karny w R. zapewnia osadzonym bogatą ofertę zajęć kulturalno – oświatowych, do których powód także miał dostęp. Kąciki sanitarne usytuowane w celach są odgrodzone od reszty pomieszczenia przegrodą dość niską, ale zapewniającą minimum intymności, a odczucia związane z rozchodzącym się po całej celi nieprzyjemnym zapachem na pewno nie należą do przyjemnych, ale skala tych dolegliwości nie przekracza stopnia, który pozwalałby mówić o naruszeniu godności. Tym bardziej, że więźniowie sami odpowiadają za czystość, i w tym celu wydawane są im odpowiednie środki czyszczące. Ponadto ze względów bezpieczeństwa oraz rozwiązań architektonicznych nie możliwe było całkowite zabudowanie kącików sanitarnych. Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 5 sierpnia 2010 r., sygn. I ACa 508/10 - niepubl., wskazał, iż: „Jedynie częściowe odgrodzenie od reszty celi kącika sanitarnego wynika z konieczności zapewnienia warunków bezpieczeństwa (obserwacja skazanych), a ujemne doznania skazanych wynikające z konieczności obcowania z toaletą znajdującą się w celi, która ponadto nie zapewnia całkowitej intymności winny ustąpić przed nadrzędną wartością, jaką jest bezpieczeństwo zdrowia i życia człowieka”. W celach znajduje się sprawna technicznie wentylacja i okno, które można otwierać o każdej porze dnia i nocy. Zakład Karny w R. jest wyposażony w wentylację grawitacyjną, której zasada działania polega na tym, że ciepłe powietrze jako lżejsze unosi się do góry zapewniając jego obieg w pomieszczeniu. Wprowadzenie rozwiązań bardziej zaawansowanych technicznie np. wentylacji mechanicznej za pomocą wentylatorów umieszczonych w przewodach wentylacyjnych, stanowiłoby w istocie luksus, byłoby to bowiem lepsze rozwiązanie niż posiada większość budynków w Polsce. Cele oświetlane są naturalnym światłem padającym z okna, a nadto oświetleniem jarzeniowym o mocy 2 x 40 W. Natężenie oświetlenia jest zgodne z odpowiednimi normami. Za zgodą dyrektora osadzeni mogą też korzystać z własnych lampek stołowych np. do czytania.

Powód podnosił także, że nie miał w celi dostępu do ciepłej wody, co utrudniało mu dbanie o higienę osobistą. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż cele mieszkalne nie są wyposażone w instalacje ciepłej wody. Osadzeni mogą jednak posiadać własne grzałki do gotowania wody w celach spożywczych lub sanitarnych. Jeżeli sprzętu takiego nie posiadają to gorącą wodę mogą otrzymać od osadzonych porządkowych. Nadto zgodnie z § 30 Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 25.08.2003 r. w sprawie regulaminu organizacyjno – porządkowego wykonywania kary pozbawienia wolności, osadzeni w jednostkach penitencjarnych mężczyźni mogą korzystać ciepłej kąpieli co najmniej 1 raz w tygodniu.

W ocenie Sądu zarzut powoda, iż w Zakładzie Karnym w R. nie ma odpowiedniej opieki medycznej również jest niezasadny, co wykazano w ustaleniach stanu faktycznego.

Podnieść również należy, iż budynek Zakładu Karnego pochodzi z XIX wieku i budowany był dla innych standardów niż obowiązują obecnie, co powoduje z kolei, że istniejące w budynku ograniczenia natury architektonicznej nie zawsze pozwalają dostosować go w pełni do najnowszych rozwiązań jakie stosuje się we współczesnych obiektach budowlanych pomimo, iż jednostka penitencjarna przechodziła w ostatnim dziesięcioleciu szereg remontów.

Istotą izolacji więziennej, i to we wszystkich systemach penitencjarnych jest poddanie penitentów władzy w ramach sprawowanej przez państwo funkcji imperium. Doświadczenie życiowe uczy, że wszelkie próby wyegzekwowania przez personel penitencjarny zachowań osadzonych, zgodnych z obowiązującymi przepisami, są poczytywane przez więźniów jako szykany, przejaw dyskryminacji, zastraszanie, ogólnie rzecz ujmując za przejaw nieludzkiego traktowania. Kreując się na ofiarę systemu penitencjarnego powód nie chce pamiętać, że jest przede wszystkim ofiarą własnych decyzji, stylu życia i postępowania.

Powód został osadzony w Zakładzie Karnym w R. w celu ochrony interesu społecznego i wartości nadrzędnych ,jakimi są izolacja przestępców od społeczeństwa i uzyskanie pozytywnych efektów probacji. Ponadto osadzenie powoda nie miało cech poniżającego i nieludzkiego traktowania i odbywało się w godziwych warunkach. Subiektywne przekonanie powoda, że nastąpiło przy tym naruszenie jego dóbr osobistych, jest bezpodstawne i nie może znaleźć ochrony z mocy art. 23 i 24 k.c., nie może też być podstawą przyznania mu zadośćuczynienia przewidzianego w art. 448 k.c., zwłaszcza, że powód nie wykazał, zgodnie z ciążącym na nim na podstawie art. 6 k.c. obowiązkiem, jakiej wymiernej szkody doznał wskutek pobytu w jednostce pozwanego.

Powód nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie swoich twierdzeń. Pozew został sformułowany w sposób nieprecyzyjny, ogólnikowy. Natomiast pozwany w odpowiedzi na pozew szczegółowo i merytorycznie wykazał, że szkoda nie miała miejsca. Przedstawił odpowiednie dokumenty na potwierdzenie swoich twierdzeń. Nie ma więc podstaw, by przyjąć, iż działanie pozwanego naruszyło jakiekolwiek dobro osobiste powoda. Brak też podstaw, by uznać zachowanie pozwanego jako bezprawne i że powód wskutek takiego zachowania doznał jakiejkolwiek szkody pozostającej w adekwatnym związku przyczynowym z tym działaniem lub zaniechaniem.

Brak też jakiegokolwiek dającego się uzasadnić powiązania pomiędzy wysokością dochodzonej kwoty zadośćuczynienia, a rzekomą krzywdą doznaną przez powoda. Żądana kwota zadośćuczynienia jest rażąco wygórowana i nie przystaje do rzeczywistości, świadczy jedynie o wybitnie merkantylnej podstawie roszczenia. Wysokość żądanego przez powoda zadośćuczynienia w odniesieniu do intensywności rzekomego naruszenia dóbr ze strony pozwanego Zakładu Karnego wskazuje, iż powództwo miało charakter wyłącznie fiskalny.

Wobec powyższego, przede wszystkim ,wobec przedawnienia roszczeń powoda, Sąd orzekł jak w sentencji.

W punkcie 2 wyroku Sąd przyznał pełnomocnikowi powoda wynagrodzenie za udzielenie G. M. pomocy prawnej przyznanej mu z urzędu, która nie została uiszczona przez powoda ani w części, ani w całości zgodnie z § 19 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. 2013, poz.461) przy zastosowaniu stawki wynagrodzenia określonej w § 11 ust 1 pkt 25 w związku z § 2 ust. 3 rozporządzenia jak wyżej.