Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III AUa 2211/14

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 września 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Poznaniu III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Ewa Cyran /spr./

Sędziowie: SSA Marek Borkiewicz

del. SSO Sylwia Dembska

Protokolant: insp.ds.biurowości Beata Tonak

po rozpoznaniu w dniu 16 września 2015 r. w Poznaniu

sprawy A. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

przy udziale zainteresowanego P. W.

o podleganie ubezpieczeniom społecznym

na skutek apelacji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

od wyroku Sądu Okręgowego w Poznaniu

z dnia 10 września 2014 r. sygn. akt VII U 1782/14

oddala apelację.

del. SSO Sylwia Dembska

SSA Ewa Cyran

SSA Marek Borkiewicz

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 stycznia 2014 roku Nr (...) o znaku (...) adresowaną do A. P. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. stwierdził, że A. P. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega od 1 października 2013 roku obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że ogół istniejących okoliczności towarzyszących zgłoszeniu A. P. do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, daje podstawę do stwierdzenia, że miało ono na celu wyłącznie uzyskanie wyższych świadczeń z ubezpieczeń społecznych przy poniesieniu jak najniższych kosztów z tytułu należnych składek. Działanie polegające na zamierzonym krótkotrwałym wykonywaniu działalności gospodarczej od 1 października 2013 roku w zakresie opieki dziennej nad dziećmi oraz zadeklarowanie podstawy wymiaru w kwocie 5.000,00 zł. bez wątpienia miało na celu obejście ustawy, a jego skutkiem miało być uzyskanie świadczenia ustalonego od zadeklarowanego dochodu, będącego podstawą wyliczenia zasiłku chorobowego. Tym bardziej, że przychód uzyskany przez A. P. w trakcie prowadzenia działalności w październiku 2013 roku był znacznie niższy od kwoty składek na ubezpieczenia społeczne za wyżej wymieniony miesiąc. Wykazując w składanej deklaracji rozliczeniowej ZUS DRA podstawę wymiaru w kwocie 5.000,00 zł. (przy wskazanej podstawie suma składek na ubezpieczenie społeczne za miesiąc wynosi 1.595,00 zł) ubezpieczona była świadoma, iż zyski z działalności za miesiąc październik 2013 roku nie pozwolą na pokrycie składek od wyżej wymienionej podstawy, skoro przychód za świadczenie usług na rzecz (...) (...) w K. za ten miesiąc wyniósł 500,00 zł. Z kolei z tytułu umowy dotyczącej opieki nad dzieckiem zawartej z S. S. w dniu 2 października 2013 roku ubezpieczona nie osiągnęła żadnego przychodu.

Odwołanie od tej decyzji złożyła A. P., domagając się jej uchylenia i zasądzenia zwrotu kosztów postępowania. W pierwszej kolejności odwołująca zarzuciła organowi rentowemu naruszenie art. 6 ust. 1 pkt 5 oraz art. 12 ust. 1 w związku z art. 68 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych ( tekst jednolity Dz.U. 2013 roku, póz. 1442 ) poprzez niewłaściwe zastosowanie norm wynikających z tych przepisów i bezpodstawne stwierdzenie braku obowiązku ubezpieczeń społecznych (emerytalnego, rentowych oraz wypadkowego) mimo faktu prowadzenia przez odwołującą pozarolniczej działalności gospodarczej. Po drugie naruszenie art. 18 ust. 8 ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U. 2013 roku, poz. 1442) poprzez niewłaściwe zastosowanie normy wynikającej z tego przepisu i bezpodstawne zakwestionowanie zadeklarowanej przez odwołującą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, nadto przekroczenie przez pozwanego kompetencji poprzez próbę uznania dokonanego zgłoszenia do ubezpieczeń za czynność nieważną na podstawie art. 58 §1 i §2 kc. Odwołująca podniosła, że wbrew twierdzeniu pozwanego faktycznie wykonywała działalność gospodarczą, świadcząc usługi, celem osiągnięcia coraz większego zysku, z każdym miesiącem aktywności gospodarczej. Organ rentowy nie przedstawił żadnych dowodów na poparcie swoich wniosków i nie potrafił rzetelnie uargumentować przyczyny zakwestionowania faktu świadczenia przez odwołującą określonych usług, które realizowała jako przedsiębiorca na podstawie zawartych umów. W przypadku innych przedsiębiorców -nawet tych deklarujących minimalną podstawę naliczania składek - organ rentowy nie analizuje, czy ich przychody są wystarczające do pokrycia składek. Bardzo często jest jednak tak, że przedsiębiorcy trudno jest uzyskać przychód wystarczający do pokrycia nawet najniższych składek. Kwestionowanie zasadności zadeklarowanej kwoty nie znajduje podstawy prawnej, skoro ustawodawca w art. 18 ustawy systemowej różnicuje podstawy wymiaru składek w zależności od podstawy, z której wynika obowiązek ubezpieczenia, to nie można uznawać, że w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą podstawa wymiaru jest kwotą inną niż zadeklarowana przez ubezpieczonego. Niezrozumiałe jest zdaniem odwołującej, dlaczego organ rentowy uznał, że celem odwołującej nie było prowadzenie działalności gospodarczej, a jedynie uzyskanie określonych świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

Sąd Okręgowy – Wydział Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu wyrokiem z dnia 10 września 2014r. (sygn. akt VII U 1782/14) zmienił zaskarżoną decyzję w całości i stwierdził, że odwołująca A. P. jako osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu i rentowym, wypadkowemu od dnia 1 października 2013r.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny.

A. P. (zd. H.) urodziła się w dniu (...), ma wykształcenie wyższe. Odwołująca odbyła studia licencjackie na Uniwersytecie im. A. M. w P., na Wydziale Studiów (...), na kierunku pedagogika, w zakresie pracy socjalnej i resocjalizacji, uzyskując w dniu 24 maja 2006 roku tytuł zawodowy licencjata.

W dniu 22 sierpnia 2008 roku odwołująca ukończyła studia magisterskie na tej samej uczelni, na tym samym wydziale i kierunku w zakresie pedagogiki opiekuńczo -wychowawczej. W latach 2009 - 2010 roku odwołująca ukończyła trzy semestralne studia podyplomowe w zakresie (...) na Uniwersytecie im. A. M. w P., na Wydziale Studiów (...). Po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego w dniu 18 lipca 2011 roku na podstawie aktu nadania stopnia awansu zawodowego odwołująca uzyskała stopień nauczyciela kontraktowego.

Począwszy od 1 września 2008 roku do 11 listopada 2011 roku odwołująca była zatrudniona w (...) (...) w P., w pełnym wymiarze godzin na stanowisku nauczyciela wychowania przedszkolnego. Stosunek pracy uległ rozwiązaniu na podstawie art. 30 § 1 ust. 4 kp.

W dniu 3 września 2012 roku doszło do zawarcia umowy o pracę pomiędzy P. W. prowadzącym (...) (...) w K. a A. P., na okres próbny, tj. od 3 września 2012 roku do 3 grudnia 2012 roku. Pracodawca powierzył odwołującej obowiązki nauczyciela wychowania przedszkolnego, w wymiarze 3/4 etatu, za wynagrodzeniem 1.125,00 zł miesięcznie brutto. Praca była wykonywana w K. przy ulicy (...). Po upływie okresu próbnego strony zawarły kolejną umowę o pracę na czas określony, tj. od 4 grudnia 2012 roku do 3 grudnia 2014 roku. Warunki zatrudnienia odwołującej nie uległy zmianie. Paragraf 5 umowy przewidywał możliwość wcześniejszego rozwiązania umowy za dwutygodniowym okresem wypowiedzenia. Do zakresu obowiązków odwołującej jako nauczyciela wychowania przedszkolnego należało przede wszystkim: prowadzenie zajęć dydaktyczno -wychowawczych oraz opieka nad dziećmi zgodnie z obowiązującym programem wychowania przedszkolnego oraz ponoszenie odpowiedzialności za jej jakość, wspomaganie rozwoju psychofizycznego dziecka, jego zdolności i zainteresowań, prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu rozpoznanie i zabezpieczenie potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji, stosowanie kreatywnych i nowoczesnych metod nauczania i wychowania, prowadzenie dokumentacji przebiegu nauczania, działalności wychowawczej i opiekuńczej zgodnie z obowiązującymi przepisami. Pod opieką placówki znajdowało się pięcioro dzieci. Umowę o pracę aneksowano w dniu 1 września 2013 roku w ten sposób, że pracodawca zwiększył odwołującej wymiar czasu pracy z 3/4 etatu na pełen etat i podwyższył wysokość wynagrodzenia do 1.600,00 zł. brutto miesięcznie, tj. do wysokości obowiązującego wówczas minimalnego wynagrodzenia, poczynając od 1 września 2013 roku. Z tytułu zatrudnienia odwołującej podstawa wymiaru składek za miesiące od 09/2012 r. do 12/2012 r. wyniosła 1.125.00 zł., od 01/2013 r. do 08/2013 r. - 1.200,00 zł., natomiast w miesiącu 09/2013 r. płatnik składek wykazał podstawę wymiaru w kwocie 1.600,00 zł.

W dniu 20 września 2013 roku odwołująca dokonała wypowiedzenia umowy o pracę za porozumieniem stron ze skutkiem na dzień 1 października 2013 roku. Pracodawca wystawił odwołującej w dniu 30 września 2013 roku świadectwo pracy.

W dniu 1 października 2013 roku A. P. rozpoczęła prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej. Przedmiotem działalności jest przede wszystkim opieka dzienna nad dziećmi ( (...) ) oraz współpraca z punktem przedszkolnym i z osobami prywatnymi. Siedzibą firmy i miejscem wykonywania działalności jest K. aleja (...).

W dniu 4 października 2013 roku odwołująca dokonała zgłoszenia do obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego, rentowych, wypadkowego oraz do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od 1 października 2013 roku. Jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej odwołująca zadeklarowała w deklaracji ZUS DRA za okres od 1 października 2013 roku do 16 października 2013 roku kwotę w wysokości 5.000,00 zł. Przy wskazanej podstawie suma składek na ubezpieczenie społeczne za ww. miesiąc wyniosła 1 .595,00 zł.

Odwołująca nie reklamowała usług swojej firmy. Reklama prowadzonej działalności odbywała się przez tzw. „marketing szeptany" oraz z polecenia. Z tytułu prowadzonej działalności odwołująca planowała osiągać większe zarobki niż dotychczas w związku z zatrudnieniem w punkcie przedszkolnym, poza tym zamierzała zapewnić rodzicom, których znała z punktu przedszkolnego opiekę nad ich dziećmi w godzinach popołudniowych lub w weekendy.

W dniu 2 października 2013 roku odwołująca zawarła z (...) (...) w K. reprezentowanym przez P. W. umowę o świadczenie usług, która miała obowiązywać od 1 października 2013 roku do 31 grudnia 2013 roku. Paragraf 5 ust. 1 i 2 umowy nakładał na zleceniobiorcę obowiązek zachowania tajemnicy wszelkich informacji, których ujawnienie byłoby sprzeczne z interesem zleceniodawcy oraz nie udostępniania osobom trzecim jakichkolwiek informacji uzyskanych w związku z wykonywaniem zawartej przedmiotowej umowy, w okresie od dnia podpisania umowy do upływu roku od daty jej rozwiązania lub wygaśnięcia.

Obowiązki odwołującej jako zleceniobiorcy były wykonywane przez nią osobiście w okresie od 1 października 2013 roku do 11 października 2013 roku, z wyłączeniem sobót i niedzieli, w godzinach popołudniowych od 13.00 do 17.00 i sprowadzały się do utrzymywania czystości w przydzielonych pomieszczeniach, pomocy przy obsłudze dzieci (ubieranie, przygotowywanie posiłków, obsługa w ubikacji, karmienie, zabawa itp. ), zapewnienia opieki i bezpieczeństwa dzieciom w budynku punktu przedszkolnego i poza nim w godzinach popołudniowych do zamknięcia placówki oraz wykonywania innych prac, wynikających z organizacji pracy w placówce, zleconych przez zleceniodawcę. W/w okresie odwołująca zajmowała się między innymi porządkowaniem i dezynfekcją kuchni oraz pomieszczenia socjalnego dla personelu i toalety dla personelu i dzieci. Po wykonaniu czynności odwołująca każdorazowo podpisywała się na liście. Wcześniej opisanej wyżej czynności wykonywała K. W. pełniąca obowiązki dyrektora (...) (...) w K..

W ramach umowy o świadczenie usług odwołująca nie prowadziła zajęć dydaktyczno - wychowawczych, ponieważ tego rodzaju zajęcia były prowadzone przez nauczycieli wychowania przedszkolnego od godziny 7.00 rano do godziny 14.00 lub 15.00.

Za wykonane usługi odwołująca otrzymywała wynagrodzenie w kwocie 20,00 zł. za godzinę w terminie 14 dni od dnia otrzymania przez zleceniodawcę prawidłowo wystawionego rachunku. Wszelkie koszty związane z wykonaniem umowy pokrywał zleceniodawca. Za świadczone usługi odwołująca wystawiła w dniu 31 października 2013 roku jeden rachunek na kwotę 500,00 zł. Przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez odwołującą za miesiąc październik 2013 roku wyniósł 500,00 zł.

W dniu 2 października 2013 roku odwołująca zawarła z S. S. umowę, której celem było sprawowanie przez zleceniobiorcę opieki nad dzieckiem, w czasie i miejscu wskazanym w umowie. Zleceniodawczyni zleciła odwołującej świadczenie usług w postaci sprawowania opieki nad K. K. urodzoną w dniu (...), ponieważ chciała odciążyć swoją matkę i siostrę, które wcześniej opiekowały się jej córką i były zmuszone dojeżdżać z B. do K.. Umowa została zawarta na czas nieokreślony. Zgodnie z § 4 ww. umowy do obowiązków odwołującej należało sprawowanie opieki pielęgnacyjnej i edukacyjnej nad powierzonym jej dzieckiem, zgodnie ze wskazówkami zleceniodawcy, mając na uwadze dobro dziecka oraz jego prawidłowy rozwój psychofizyczny i emocjonalny. Strony ustaliły wysokość wynagrodzenia w wysokości 15,00 zł. za godzinę. Kondycja finansowa salonu fryzjerskiego pozwalała S. S. na pokrycie kosztów opieki nad córką do 1.000,00 zł. miesięcznie. Termin wypłaty wynagrodzenia określono na ostatni dzień tygodnia, w którym były świadczone usługi. Wynagrodzenie miało być wypłacane gotówką do rąk zleceniobiorcy. Odwołująca sprawowała opiekę nad małoletnią K. K. przez około dwa tygodnie od wtorku do piątku od godziny 9.00 rano przez dwie, trzy godziny dziennie w mieszkaniu zleceniodawcy. Za świadczoną opiekę odwołująca nie otrzymała wynagrodzenia. Uzgodniła z S. S., że będzie to okres pozwalający dziecku na zaadoptowanie się do zmiany opiekunki. Podczas wizyt odwołującej matka dziecka była obecna w domu.

Odwołująca przebywała w (...) Publicznym Zespole (...) w K. na Oddziale (...) w okresie od 17 października 2013 roku do 19 października 2013 roku z rozpoznaniem ciąży obumarłej.

Od 17 października 2013 roku zainteresowany nie zawarł z inną osobą umowy o świadczenie usług, natomiast w grudniu 2013 roku zatrudnił E. R. na stanowisko pomocy nauczyciela.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w (...) Inspektorat w K. przeprowadził postępowanie kontrolne, w celu wyjaśnienia okoliczności zgłoszenia A. P. do ubezpieczeń społecznych z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

A. P. nie wyrejestrowała prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Na podstawie powyżej przedstawionego stanu faktycznego, Sąd I instancji wydał powyższy wyrok uznając, odwołanie za uzasadnione.

Zdaniem Sądu orzekającego w niniejszej sprawie odnosząc się do stanowiska pozwanego organu rentowego, zgodnie z którym nie zachodziła uzasadniona gospodarczo potrzeba rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej przez odwołującą od 1 października 2013 roku przyjąć należy, że taka okoliczność nie została przez organ rentowy w niniejszej sprawie wykazana. Odwołująca liczyła, że dochody z tytułu przyszłych umów dotyczących sprawowania opieki nad dziećmi będą większe. Co do zamiaru prowadzenia przez odwołującą działalności gospodarczej przez dłuższy czas, to nie ma normy szczególnej, która skierowana byłaby do kobiet w ciąży i tylko z tej przyczyny podważała ich zamiar prowadzenia działalności gospodarczej. Poszukiwanie takiej normy nie jest uprawnione ze względu na zakaz dyskryminacji i nierównego traktowania. Znaczenie mają tu zasady podstawowe ustawy zasadniczej ( art. 2, art. 20, art. 32, art. 67 Konstytucji RP), ustawy z 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (art. 2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych), a także ustawy z 3 grudnia 2010 roku o wdrożeniu niektórych przepisów Unii Europejskiej w zakresie równego traktowania ( art. 4 pkt 2 ) - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 stycznia 2014 roku I UK 235/14.

Materiał dowodowy zgromadzony w rozpoznawanej sprawie nie potwierdził także aby prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przez odwołującą miało charakter pozorny. Dowody zebrane wskazują, że odwołująca faktycznie prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą. Powyższy wniosek wypływa z analizy zeznań zainteresowanego P. W. oraz świadka S. S.. Świadczenie usług polegające na pomocy przy obsłudze dzieci oraz sprzątaniu pomieszczeń socjalnych w (...) (...) w K. w godzinach popołudniowych w okresie od 1 października 2013 roku do 11 października 2013 roku miało charakter systematyczny, zorganizowany i ciągły. Sąd Okręgowy dał wiarę odwołującej, że w trakcie wykonywania tych czynności przez 11 dni nie prowadziła zajęć dydaktyczno - wychowawczych z uwagi na fakt, że tego rodzaju zajęcia prowadzone były przez nauczycieli wychowania przedszkolnego w godzinach przedpołudniowych. Do obowiązków odwołującej należało zapewnienie dzieciom opieki do godziny 17.00, tj. do momentu zamknięcia placówki. Sąd dokonując analizy umów o pracę oraz umowy świadczenia usług z dnia 1 października 2013 roku zawartych pomiędzy (...) (...) w K. a odwołującą ustalił, że przedmiotowe umowy różniły się między sobą w zakresie obowiązków odwołującej jako pracownika oraz zleceniobiorcy. O ile w ramach łączącego strony stosunku pracy odwołująca wykonywała czynności nauczyciela wychowania przedszkolnego prowadząc głównie zajęcia dydaktyczno - wychowawcze z powierzonymi jej opiece dziećmi, o tyle w ramach wykonywania obowiązków zleceniobiorcy, głównie zajmowała się utrzymywaniem czystości w pomieszczeniach zleceniodawcy oraz zapewnieniem opieki i bezpieczeństwa dzieciom zarówno w budynku jaki i poza nim po godzinie 13.00, a więc po opuszczeniu placówki przez nauczycieli wychowania przedszkolnego. Po wykonaniu zleconych usług odwołująca wystawiła rachunek na kwotę 500,00 zł.

Chybiony jest więc zarzut pozwanego, podniesiony w odpowiedzi na odwołanie, że zatrudnienie odwołującej na podstawie umowy o świadczenie usług było zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy.

A. P. udowodniła także, że faktycznie świadczyła usługi na rzecz S. S. w zakresie sprawowania opieki nad jej niespełna dwuletnią córką K. K.. Ciężar dowodu w zakresie wykazania odmiennych okoliczności faktycznych spoczywał na pozwanym organie rentowym, który nie wykazał nieprawdziwości wyjaśnień odwołującej oraz zeznań świadka. W wyrokach Sądu Najwyższego z dnia 15 lutego 2007 roku w sprawie I UK 269/2006, OSNP 2008/5-6 poz. 78 oraz z dnia 18 stycznia 2010 roku w sprawie II UK 149/09, niepublikowany, Sąd Najwyższy stwierdził, że na organie rentowym, który przyjął zgłoszenie do ubezpieczenia pracowniczego i nie kwestionował tytułu tego zgłoszenia oraz przyjmował składki, spoczywa ciężar dowodu, że strony umowy o pracę złożyły fikcyjne oświadczenia woli. Odwołująca opiekowała się K. K. przez trzy lub cztery godziny dziennie, przez okres 10 dni roboczych od 2 października 2013 podczas obecności matki dziecka. Zarówno odwołująca jak i matka dziecka chciały sprawdzić czy małoletnie dziecko zaakceptuje nową opiekunkę. Dotychczas opiekę sprawowała bowiem babcia lub ciocia dziecka. Brak wypłaty wynagrodzenia w uznaniu Sądu nie dyskwalifikuje sprawowania opieki przez odwołującą, skoro strony umówiły się, że w okresie adaptacyjnym odwołująca nie będzie otrzymywać wynagrodzenia, a rozliczenie wynagrodzenia nastąpi w późniejszym okresie już po okresie adaptacyjnym dla dziecka. Poza tym kondycja finansowa salonu fryzjerskiego prowadzonego przez S. S., jak wynika z ustaleń Sądu, nie była przeszkodą do powierzenia odwołującej opieki nad dzieckiem za wynagrodzeniem.

Mając powyższe na względzie Sąd, na podstawie art. 477 14 § 2 kpc i powołanych przepisów prawa materialnego zmienił zaskarżoną decyzję w całości i stwierdził że odwołująca A. P. jako osoba prowadząca działalność gospodarczą podlega obowiązkowo ubezpieczeniom: emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu od 1 października 2013 roku.

Wyrok ten w całości apelacją zaskarżył pozwany organ rentowy zarzucając:

• naruszenie prawa materialnego, tj. art.6 i 13 ust.4 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz.U z 2013r. poz.1442.) oraz art. 58 i 83 kodeksu cywilnego

• naruszenie przepisów o postępowaniu, tj. art.233 kpc poprzez naruszenie zasady swobodnej oceny dowodów

Wskazując na powyższą podstawę apelacji pozwany organ rentowy wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

W odpowiedzi na apelację odwołująca żądała jej oddalenia.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja pozwanego organu rentowego nie zasługuje na uwzględnienie.

W ocenie Sądu Apelacyjnego, Sąd I instancji przeprowadził wyczerpujące postępowanie dowodowe, a zebrany materiał, poddał wszechstronnej ocenie z zachowaniem granic swobodnej oceny dowodów przewidzianej przez art. 233 § 1 k.p.c. Na tej podstawie Sąd Okręgowy poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne, które tutejszy Sąd w pełni podziela i przyjmuje za własne.

Spór w analizowanej sprawie sprowadzał się do rozstrzygnięcia czy prawidłowo organ rentowy stwierdził, że A. P. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega od 1 października 2013 roku obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu a jego istota do ustalenia czy odwołująca faktycznie prowadziła działalność gospodarczą.

Na wstępie rozważań, należało powołać podstawy prawne niniejszego orzeczenia.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy systemowej obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność. Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 1 za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej. W myśl art. 11 ust. 2 dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 5. Natomiast w myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym. Zgodnie zaś z art. 13 pkt 4 obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym, chorobowemu i wypadkowemu podlegają osoby fizyczne w następujących okresach: osoby prowadzące pozarolniczą działalność - od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania wykonywania tej działalności, z wyłączeniem okresu, na który wykonywanie działalności zostało zawieszone na podstawie przepisów o swobodzie działalności gospodarczej.

W analizowanym stanie faktycznym prawidłowo na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ocenił Sąd I instancji, iż odwołująca faktycznie wykonywała działalność gospodarczą. Potwierdzają to dowody w postaci zeznań świadków P. W. oraz S. S..

P. W. potwierdził fakt wykonywania obowiązków zleceniobiorcy w okresie od 1 października do 11 października 2013r. W ramach wykonywania obowiązków zleceniobiorcy, głównie zajmowała się utrzymywaniem czystości w pomieszczeniach zleceniodawcy oraz zapewnieniem opieki i bezpieczeństwa dzieciom zarówno w budynku jaki i poza nim po godzinie 13.00, a więc po opuszczeniu placówki przez nauczycieli wychowania przedszkolnego. Po wykonaniu zleconych usług odwołująca wystawiła rachunek na kwotę 500,00 zł.

Z kolei zeznania S. S. potwierdzają, że odwołująca sprawowała opiekę nad małoletnią K. K. przez około dwa tygodnie od wtorku do piątku od godziny 9.00 rano przez dwie, trzy godziny dziennie w mieszkaniu zleceniodawcy. Za świadczoną opiekę odwołująca nie otrzymała wynagrodzenia. Odwołująca uzgodniła z S. S., że będzie to okres pozwalający dziecku na zaadoptowanie się do zmiany opiekunki.

Kwestia relatywnie wysokiej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, zadeklarowanej przez odwołującą za miesiąc październik 2013 roku w kwocie 5.000,00 zł., co podnosił organ rentowy w uzasadnieniu decyzji, nie może skutkować oddaleniem odwołania, albowiem nie było to przedmiotem zaskarżonej decyzji, nadto organ rentowy nie jest uprawniony do kwestionowania podstawy wymiaru składek zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność jako podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli mieści się ona w granicach określonych ustawą z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jednolity Dz. U. z 2009 roku Nr 205, poz.1585 wraz ze zm.), co zresztą miało miejsce w niniejszej sprawie (por. uchwała Sądu Najwyższego (7) z dnia 21 kwietnia 2010 roku w sprawie II UZP 1/10 OSNP z 2010 roku Nr 21-22, poz.267, Lex Nr 575822 ).

W tym miejscu zważyć należy, iż postępowanie sądowe w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych ma charakter odwoławczy, a jego przedmiotem jest ocena zgodności z prawem decyzji organu rentowego. Zakres rozpoznania i orzeczenia (przedmiot sporu) w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych wyznaczony jest w pierwszej kolejności przedmiotem decyzji organu rentowego zaskarżonej do sądu ubezpieczeń społecznych, a w drugim rzędzie przedmiotem postępowania sądowego determinowanego zakresem odwołania od tejże decyzji (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 1 września 2010 r., III UK 15/10, LEX nr 667499 oraz z dnia 9 września 2010 r., II UK 84/10, LEX nr 661518, a także powołane tam orzecznictwo). Oznacza to, że zakres rozpoznania w sprawie zakresu ubezpieczeń społecznych musi dotyczyć przedmiotu rozstrzygnięcia decyzji organu rentowego.

Odnosząc się do stanowiska pozwanego organu rentowego, zgodnie z którym nie zachodziła uzasadniona gospodarczo potrzeba rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej przez odwołującą od 1 października 2013 roku przyjąć należy, że taka okoliczność nie została przez organ rentowy w niniejszej sprawie wykazana. Odwołująca liczyła, że dochody z tytułu przyszłych umów dotyczących sprawowania opieki nad dziećmi będą większe.

Materiał dowodowy zgromadzony w rozpoznawanej sprawie nie potwierdził aby prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej przez odwołującą miało charakter pozorny. Dowody zebrane wskazują, że odwołująca faktycznie prowadziła pozarolniczą działalność gospodarczą

Uwzględniając powyższe Sąd Apelacyjny na podstawie przepisu art.385 k.p.c. oddalił apelację.

del. SSO Sylwia Dembska

SSA Ewa Cyran

SSA Marek Borkiewicz