Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 października 2015 r.

Sąd Apelacyjny w Lublinie III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 29 października 2015 r. w Lublinie

sprawy R. F.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w L.

o prawo do emerytury

na skutek apelacji pozwanego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L.

od wyroku Sądu Okręgowego w Lublinie

z dnia 27 kwietnia 2015 r. sygn. akt VII U 2707/14

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w L. na rzecz R. F. kwotę 120 (sto dwadzieścia) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

Barbara Hejwowska Małgorzata Pasek Elżbieta Czaja

Sygn. akt III AUa 564/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 27 listopada 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. odmówił R. F. prawa do emerytury na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze – z uwagi na to, że na dzień l stycznia 1999 r. wnioskodawca nie udowodnił co najmniej 15-letniego okresu pracy w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył R. F..

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania.

Wyrokiem z dnia 27 kwietnia 2015 r. Sąd Okręgowy w Lublinie zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił R. F. prawo do emerytury począwszy od 17 listopada 2014 r.

Swoje rozstrzygnięcie Sąd Okręgowy oparł na następujących podstawach faktycznych i prawnych.

R. F., ur. (...), w dniu 17 listopada 2014 r. złożył wniosek o emeryturę. Do wniosku dołączył m.in. świadectwo wykonywania pracy w szczególnych warunkach z dnia 2 września 2014 r. wskazujące, że w okresie od 20 lutego 1995 r. do 31 grudnia 1998 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy wykonywał pracę w warunkach szczególnych wskazaną w Wykazie A, Dziale II poz. poz. 1 wykazu stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie prac wykonywanych w szczególnych warunkach. W aktach emerytalnych wnioskodawcy znajduje się również świadectwo wydane przez Przedsiębiorstwo (...), z którego wynika, iż R. F. był zatrudniony w/w zakładzie od 4 lipca 1978 r. do 19 lutego 1995 r. stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektromontera.

Na podstawie dokumentów, przedłożonych wraz z wnioskiem oraz zgromadzonych w aktach ubezpieczeniowych, organ rentowy ustalił na dzień 1 stycznia 1999 r. łączny okres podlegania ubezpieczeniom w wymiarze 33 lat, 4 dni, w tym 32 lata, 7 miesięcy i 28 dni okresów składkowych oraz 4 miesiące i 6 dni okresów nieskładkowych.

Organ rentowy uwzględnił staż pracy w warunkach szczególnych w wymiarze 3 lat, 9 miesięcy i 23 dni . Nadto ustalono, że wnioskodawca nie przystąpił do otwartego funduszu emerytalnego. Rozwiązał stosunek pracy z ostatnim pracodawcą i ukończył 60 lat. Organ rentowy nie uznał jako pracy w warunkach szczególnych okresu od 4 lipca 1978 r. do 19 lutego 1995 r. w Przedsiębiorstwie (...), gdyż powołane w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach stanowisko pracy nie jest tożsame z wymienionym w akcie resortowym.

Sąd Okręgowy wskazał, że R. F. został zatrudniony w Zakładzie Produkcyjnym (...) na czas nieokreślony z dniem 4 lipca 1978 r. na stanowisku elektryka. Na tym stanowisku określanym zamiennie: „elektromonter zakładowy” wnioskodawca pracował do 19 lutego 1995 r. W czasie zatrudnienia cyklicznie zdawał egzaminy upoważniające do zatrudnienia przy eksploatacji urządzeń elektroenergetycznych. W zakresie czynności miał obsługę urządzeń elektroenergetycznych na terenie zakładu produkcji deskowań. Ponadto przeprowadzał konserwację i dokonywał napraw urządzeń elektroenergetycznych w kotłowni. Pracował jako elektromonter urządzeń elektrycznych i energetycznych. Wykonywał naprawy przy urządzeniach znajdujących się na produkcji typu prasy, gilotyny, rozdzielnie, spawarki, półautomaty spawalnicze, wiertarki, sprężarki, urządzenia w stacji uzdatniania wody. Przy tych maszynach pracowali pracownicy w ruchu ciągłym na stanowiskach szczególnych. Zdarzało się, że wnioskodawca wykonywał prace konserwatorskie, naprawy, usuwanie awarii na kotłowni przy naprawie taśmociągu, uszkodzeniu rusztu. W zakładzie znajdowała się rozdzielnia z dwoma transformatorami i dla kotłowni była oddzielna rozdzielnia z dwoma transformatorami. Oprócz tego była akumulatorownia z akumulatorami kwasowymi, które służyły do zasilania aparatury kontrolno-pomiarowej. Tam również wnioskodawca pracował przy dolewaniu wody i badaniu elektrolitu. Przy rozdzielni wykonywał prace konserwatorskie oraz ewentualne naprawy. Do tego typu czynności trzeba było mieć specjalne uprawnienia – (...). Wnioskodawca posiadał je od początku zatrudnienia i były one odnawiane co 5 lat. Zakład płacił dodatek z tytułu pracy w szkodliwych warunkach wszystkim pracownikom, gdyż wszyscy w takich pracowali. W miejscu pracy panował huk, hałas, zadymienie.

Sąd Okręgowy powyższy stan faktyczny ustalił na podstawie dowodu z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy (niekwestionowanych przez strony) oraz dowodów z zeznań wnioskodawcy i świadków: M. L. oraz I. P.. W ocenie Sądu Okręgowego w/w świadkowie dysponowali niezbędnymi wiadomościami z zakresu rodzaju i charakteru czynności wykonywanych przez wnioskodawcę, warunków zatrudnienia i zasad organizacji pracy. Ich zeznania korelowały z zeznaniami R. F.. Drobne rozbieżności nie miały wpływu na ocenę tych zeznań przez Sąd jako wiarygodnych.

Sąd Okręgowy stwierdził, że w świetle art. art. 184 ust. l i 2 w zw. z art. 32 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 1- 4 ust. l Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 roku w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8, póz. 43 ze zm.) odwołanie R. F. zasługuje na uwzględnienie.

Zatrudnienie R. F. od 4 lipca 1978 r. do 19 lutego 1995 r. odpowiada wskazanemu w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze - Wykazie A, dziale XIV „Prace różne", pod poz. 25 „Bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie". Jako podstawowe w zakładzie pracy wnioskodawcy były wykonywane prace związane z obsługą agregatów do walcowania, tłoczenia i ciągnienia wraz z urządzeniami pomocniczymi i wykańczającymi, szlifowanie lub ostrzenie wyrobów lub narzędzi metalowych, polerowanie mechaniczne, obsługa suwnic, prace zautomatyzowane palaczy kotłów wodnych typu przemysłowego, prace w akumulatorowni, oraz prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym.

Sąd Okręgowy wskazał, że wnioskodawca występując do organu rentowego o przyznanie świadczenia, przedłożył świadectwo pracy wydane przez Przedsiębiorstwo (...), obarczone wadami. Wadliwość w/w dokumentu nie może jednak przekreślić uprawnienia wnioskodawcy do uzyskania prawa do emerytury w obniżonym wieku.

W ocenie Sądu Okręgowego całość zgromadzonego w przedmiotowym
postępowaniu materiału dowodowego przemawia za uznaniem,
iż w zakwestionowanym przez ZUS okresie wnioskodawca wykonywał pracę w szczególnych warunkach.

Sąd Okręgowy stwierdził, że R. F. legitymuje się okresem pacy w szczególnych warunkach wynoszącym łącznie 20 lat, 5 miesięcy i 10 dni. Spełnia również pozostałe warunki do przyznania prawa do emerytury, określone cyt. wyżej przepisami. Wobec powyższego Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i ustalił wnioskodawcy prawo do emerytury od 17 listopada 2014 r. tj. od dnia złożenia wniosku.

Apelację od powyższego wyroku wniósł organ rentowy zarzucając: 1/ naruszenie prawa materialnego przez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie art. 184 ust. 1 pkt 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze; 2/ naruszenie art. 233 § 1 k.p.c. poprzez przekroczenie zasady swobodnej oceny dowodów; 3/ sprzeczność ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez uznanie, że wnioskodawca spełnił wszystkie warunki wymagane do przyznania emerytury, w tym ponad 15-letni okres pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Wnosił o zmianę zaskarżonego wyroku i oddalenie odwołania.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że wnioskodawca na terenie zakładu pracy w szatni oraz w biurowcach wymieniał żarówki, bezpieczniki, oświetlenie zewnętrzne. Powyższe czynności wykonywane były poza oddziałami będącymi w ruchu, co wyklucza uznanie, że stale i w pełnym wymiarze wykonywał pracę w warunkach szczególnych.

W odpowiedzi na apelację wnioskodawca, reprezentowany przez fachowego pełnomocnika, wnosił o oddalenie apelacji i zasądzenie od organu rentowego na rzecz ubezpieczonego kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Po uzupełnieniu postępowania dowodowego Sąd Apelacyjny zważył, co następuje.

Apelacja jest niezasadna i podlega oddaleniu.

Sąd Okręgowy dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i wydał trafne, odpowiadające prawu rozstrzygnięcie przedstawiając logiczną argumentację prawną. Ustalenia sądu I instancji i wyprowadzone na ich podstawie wnioski Sąd Apelacyjny w pełni podziela i przyjmuje za własne. Sprawia to, że nie zachodzi potrzeba powtarzania szczegółowych ustaleń faktycznych oraz dokonanej w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku interpretacji przepisów prawa mających zastosowanie w niniejszej sprawie (por. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 1997 r., sygn. II UKN 61/97 - OSNAP 1998 r., nr 3, poz. 104; wyrok Sądu Najwyższego z 8 października 1998 r., sygn. II CKN 923/97 - OSNC 1999 r., z. 3, poz. 60; wyrok Sądu Najwyższego z 12 stycznia 1999 r., sygn. I PKN 21/98 - OSNAP 2000, nr 4, poz. 143).

Odnosząc się bezpośrednio do zarzutów apelacji należy stwierdzić ich bezzasadność.

Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonego orzeczenia i twierdzeń zawartych w apelacji, istotą sporu na obecnym etapie postępowania było ustalenie, czy praca wykonywana przez ubezpieczonego w okresie od 4 lipca 1978 r. do 19 lutego 1995 r. w Przedsiębiorstwie (...) była pracą w warunkach szczególnych, określoną w Dziale XIV, poz. 25 wykazu A do Rozporządzenia Rady Ministrów z 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, świadczoną stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. W wykazie A dziale XIV „Prace różne”, poz. 25 cyt. rozporządzenia wymieniona jest „bieżąca konserwacja agregatów i urządzeń oraz prace budowlano-montażowe i budowlano-remontowe na oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie".

Skarżący organ we wniesionej apelacji podniósł, że z materiału dowodowego wynika, iż wnioskodawca nie wykonywał w spornym okresie pracy w warunkach szczególnych stale i w pełnym wymiarze czasu pracy. Do jego obowiązków należały bowiem również prace polegające na zmianie żarówek, bezpieczników i oświetlenia zewnętrznego, które wykonywał poza oddziałami będącymi w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie.

Sąd Apelacyjny uzupełnił postępowanie dowodowe o dowód z uzupełniających zeznań wnioskodawcy w charakterze strony na okoliczność zakresu i obowiązków ubezpieczonego.

Wnioskodawca zeznał, że sporadycznie, raz na miesiąc, zajmował się wymianą specjalistycznych (przeciwwybuchowych) żarówek tam, gdzie zaistniała taka potrzeba. Wymiana żarówki zajmowała ok. godziny. Wnioskodawca dokonywał tej wymiany w trakcie produkcji. Zeznał, że podczas pierwszej zmiany w zakładzie pracowało pięciu elektromonterów, na drugiej zmianie dwóch (k. 57v a.s.).

Sąd Apelacyjny dał wiarę zeznaniom wnioskodawcy co do rodzaju i zakresu wykonywanych przez niego prac. Pokrywały się one z zeznaniami świadków i uszczegóławiały wcześniejsze zeznania wnioskodawcy.

Stwierdzić należy, że obowiązki związane z wymianą żarówek stanowiły nikły procent czynności wykonywanych przez wnioskodawcę w spornym okresie i były wykonywane sporadycznie (raz w miesiącu). Wobec powyższego nie sposób podzielić argumentacji skarżącego organu, że wykonywanie przez ubezpieczonego powyższych czynności wyklucza zaliczenie spornego okresu do okresu pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Tym samym przyjąć należy, że skarżący udowodnił w procesie co najmniej 15 – letni okres pracy w warunkach szczególnych.

Za bezzasadny uznać należy, zawarty w apelacji, zarzut przekroczenia przez Sąd I instancji granicy swobodnej oceny dowodów, bowiem skuteczna obrona stanowiska skarżącego w tym zakresie wymagałaby wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego oraz brak jest wszechstronnej oceny wszystkich istotnych dowodów (por. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 29 lipca 1998 r. II UKN 151/98 – OSNAPiUS 1999/15/492; z 4 lutego 1999 r. II UKN 459/98 – OSNAPiUS 2000/6/252; z 5 stycznia 1999 r. II UKN 76/99 – OSNAPiUS 2000/19/732). Jeżeli z określonego materiału dowodowego Sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo - skutkowych, to przeprowadzona przez Sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (por. wyrok SN z dnia 27 września 2002 r., II CKN 817/00 LEX nr 56906). Zdaniem Sądu Apelacyjnego Sąd Okręgowy należycie wyjaśnił sprawę, a przeprowadzona ocena dowodów jest prawidłowa i odpowiada powyższym kryteriom. Apelacja nie wykazuje uchybień w rozumowaniu Sądu które podważałyby prawidłowość dokonanej oceny.

W świetle powyższego niezasadny jest także zarzut sprzeczności ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającej na uznaniu przez Sąd I instancji, iż wnioskodawca spełnił warunek ponad 15 – letniego okres pracy w warunkach szczególnych, wykonywanej stale i w pełnym wymiarze czasu pracy.

Reasumując, stwierdzić należy, że ubezpieczony spełnił wszystkie warunki do przyznania mu prawa do emerytury w obniżonym wieku emerytalnym.

Ubezpieczony ukończył w dniu (...) 60 lat. Na dzień 1 stycznia 1999 r., tj. na datę wejścia w życie ustawy o emeryturach i rentach z FUS, posiadał 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, nie jest członkiem otwartego funduszu emerytalnego. W procesie wykazał, że legitymuje się okresem 15-lat pracy w warunkach szczególnych. Spełnił zatem wszystkie warunki do nabycia prawa do emerytury na podstawie art. 184 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych w zw. z art. 32 ust. 2 i 4 tej ustawy i w zw. z § 2 ust. 1 i § 4 ust. 1 pkt 1 i 3 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983 r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.

W tym stanie rzeczy zaskarżony wyrok jest prawidłowy i musi się ostać, apelacja nie zawierała zaś żadnej argumentacji przemawiającej za uwzględnieniem wniesionego środka zaskarżenia.

Mając powyższe na względzie Sąd Apelacyjny orzekł, na podstawie art. 385 k.p.c., jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego Sąd Apelacyjny orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. oraz art. 98 § 3 k.p.c. w związku z § 2 i § 12 ust. 1 pkt 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2013.490 j.t.).