Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 września 2015r.

Sąd Rejonowy w Toruniu III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym

PrzewodniczącySSR Ewa Zawacka

Protokolantst. sekr. sądowy Alina Pokorska

po rozpoznaniu w dniu 24 września 2015r. w Toruniu

na rozprawie sprawy

z powództwa J. R.

przeciwko W. R.

o zaspokojenie potrzeb rodziny

postanawia

I.  na podstawie art. 355 § 1 kpc umorzyć postępowanie,

II.  nie obciążać pozwanego i powódki kosztami sądowymi w sprawie;

III.  przyznać adw. A. K. ze Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Toruniu kwotę 60 (sześćdziesiąt) podwyższoną podatek VAT obliczony wg stawki 23% tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanemu z urzędu.

Sygn. akt III RC 423/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 23 kwietnia 2015r. J. R. wystąpiła o zasądzenie od pozwanego W. R. kwoty po 800 zł miesięcznie, poczynając od daty złożenia pozwu, tytułem przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny.

W uzasadnieniu swojego żądania wskazała ona, że strony pozostają w związku małżeńskim od 8 kwietnia 1971r. , jednak od około 20 lat są w faktycznej separacji. Pozwany zajmuje jeden pokój zamykany na klucz, otrzymuje emeryturę i zasiłek pielęgnacyjny w łącznej kwocie ponad 2000 zł i poza przekazywaniem powódce kwoty 200 zł miesięcznie na poczet wszystkich opłat, nie partycypuje w innych kosztach utrzymania domu, na które składają się : czynsz – ok. 980 zł miesięcznie, energia elektryczna – 492 zł na dwa miesiące, telefon, Internet, telewizja – 122 zł miesięcznie. Nadto powódka podała, że wychowuje dwie wnuczki, dla których stanowi rodzinę zastępczą i w związku z tym otrzymuje świadczenie z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w T. w łącznej kwocie 1320 zł, sama zaś utrzymuje się z emerytury w wysokości 1470 zł.

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa wskazując, że żądanie powódki jest całkowicie bezpodstawne. Zdaniem pozwanego zasadniczą i rzeczywistą przyczyną wystąpienia przez powódkę z niniejszym żądaniem była chęć zrekompensowania sobie ubytku w jej dochodach, jaki powstał na skutek tego, że wnuk stron, który do niedawna również przebywał u powódki w rodzinie zastępczej, obecnie trafił do placówki opiekuńczo – wychowawczej. Pozwany przyznał, że otrzymuje emeryturę wraz z dodatkiem pielęgnacyjnym w wysokości 2067,31 zł i wskazał, że uczestniczy w kosztach utrzymania mieszkania w ¼ , tj. proporcjonalnie do ilości osób, które w nim zamieszkują. Nadto pozwany podał, ze choruje na złośliwego raka prostaty, przeszedł udar mózgu, ma trudności z mówieniem i koncentracją, a na same lekarstwa wydaje miesięcznie około 500 zł. Zdaniem pozwanego, dochody powódki w postaci emerytury pozwalają jej na pokrycie jej potrzeb, tym bardziej, że nie ponosi ona dodatkowych kosztów leczenia.

Sąd ustalił i zważył, co następuje:

Strony pozostają w związku małżeńskim od 8 kwietnia 1971r. i zamieszkują we wspólnym mieszkaniu, położonym w T., przy ul. (...), wraz z dwiema wnuczkami, dla których powódka stanowi rodzinę zastępczą.

Strony prowadzą osobne gospodarstwa domowe: pozwany samodzielnie, a powódka wraz z dwiema wnuczkami. Czynsz za mieszkanie wynosi około 980 zł miesięcznie, opłata za zużycie energii elektrycznej – około 370 zł za dwa miesiące, z tym że za okres od 8 grudnia 2014r. do 19 lutego 2015r. wyniosła ona 491,28 zł, opłata za pakiet multimedialny (telewizja, Internet, telefon) – 122,81 zł miesięcznie.

Powódka otrzymuje emeryturę w wysokości 1471,52 zł miesięcznie oraz świadczenie z Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie w T. z tytułu sprawowania funkcji rodziny zastępczej w łącznej kwocie 1320 zł miesięcznie. Powódka leczy się na nadciśnienie, na leki wydaje miesięcznie około 100 zł.

Pozwany utrzymuje się z emerytury, otrzymuje też dodatek pielęgnacyjny jako osoba trwale niezdolna do samodzielnej egzystencji, zaś suma tych świadczeń wynosi 2067,31 zł netto miesięcznie. Pozwany przeszedł udar mózgu, choruje na nowotwór złośliwy gruczołu krokowego i pozostaje pod opiekę lekarzy specjalistów, m.in. kardiologa i neurologa. Na zakup leków i dodatkową rehabilitację (poza limitem przysługującym mu w ramach świadczeń z NFZ) przeznacza miesięcznie ok. 500 zł. Nadto pozwany korzysta z samochodu, miesięczne wydatki z tego tytułu to ok. 200 zł.

Dowód: wyjaśnienia stron k. 74 verte, kopia faktury k. 3, akt małżeństwa k.4, kopia informacji o wysokości czynszu k. 5, faktura za (...) k. 6, informacja o wysokości emerytury k. 7, 35, karty informacyjne leczenia szpitalnego k. 21-27, orzeczenie o niepełnosprawności k. 31-32, orzeczenie o trwałej niezdolności do samodzielnej egzystencji k. 33-34, kopie faktur 37-43.

Podczas rozprawy w dniu 24 września 2015r. strony zawarły ugodę, w ramach której pozwany zobowiązał się, tytułem przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, do płacenia na rzecz powódki kwoty po 480 złotych miesięcznie poczynając od dnia 01.10.2015 r., płatnej z góry do 20-go dnia każdego miesiąca do rąk powódki z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności. Nadto pozwany zobowiązał się zapłacić na rzecz powódki 300 zł tytułem przyczynia się do zaspokajania potrzeb rodziny za okres od wniesienia pozwu do 30 września 2015 r., płatnej do 30.09.2015 r. z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności, a powódka oświadczyła, że ugoda ta wyczerpuje w całości jej roszczenie objęte pozwem.

Dowód: załącznik do protokołu rozprawy k. 76

Należy zauważyć, ze stosownie do art. 223 § 1 kpc, na przewodniczącym posiedzenia ciąży obowiązek skłaniania stron do pojednania w toczącym się postępowaniu, czego wyrazem jest m.in. zawarcie ugody. W przypadkach, gdy ugoda jest sprzeczna z prawem, lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, Sąd może uznać ja za niedopuszczalną. (art. 203 § 4 kpc w zw. z art. 223 § 2 kpc).

Zważyć przy tym również należy, iż podstawę materialną dla ugody stanowi przepis art. 917 kc, zgodnie z którym przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Taka sytuacja miała miejsce w niniejsze sprawie, bowiem pozwany zgodził się łożyć w ramach przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny wyższą kwotę, aniżeli czynił to do tej pory dobrowolnie, partycypując w kosztach utrzymania mieszkania, zaś strona powodowa przystała na obniżenie tej kwoty w stosunku do żądania zawartego w pozwie.

Oceniając ten akt dyspozycyjności stron, Sąd nie dopatrzył się okoliczności, które stanowiłyby przeszkodę dla zawarcia ugody w proponowanym przez strony kształcie. Zdaniem Sądu treść ugody jest zgodna z przepisami prawa, nie zmierza do ich obejścia, jak i odpowiada zasadom współżycia społecznego.

W przedmiotowej sprawie niewątpliwym jest, że na pozwanym, jako małżonku ciąży obowiązek przyczyniania się do zaspokajania potrzeb rodziny, która tworzy łącznie z powódką, gdyż zgodnie z art. 27 kro zdanie pierwsze, oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Na potrzeby te składają się m. in. opłata za czynsz – 980 zł, za energię elektryczną – ok. 185 zł miesięcznie, opłata za pakiet multimedialny – ok. 122 zł. Faktem jest, że wspólnie ze stronami zamieszkują dwie małoletnie wnuczki, dla których tylko powódka stanowi rodzinę zastępczą, jednak należy zauważyć, że okoliczność ta wpływa co najwyżej na zwiększenie wydatków związanych ze zużyciem mediów (prądu, wody, gazu), natomiast główne obciążenie dla budżetu stron w postaci opłat za eksploatację mieszkania jest warunkowane przede wszystkim jego powierzchnią. Analizując pisemną informację o wysokości czynszu należy zauważyć, że gdyby wszystkie poszczególne pozycje tej opłaty zostały ustalone przy założeniu, że w mieszkaniu przebywają tylko dwie osoby (tj. powódka i pozwany), wysokość opłaty byłaby mniejsza jedynie o ok. 50 zł. 50 zł. Ustalona przez strony w ramach ugody kwota 480 zł pozwali na pokrycie około połowy wydatków związanych z czynszem, oraz przypadającej na powoda części opłaty za energie elektryczną.

Podsumowując, należy jeszcze podkreślić, iż ugoda zawarta przed sądem stanowi tytuł egzekucyjny i po nadaniu klauzuli wykonalności możliwa jest jej realizacja w drodze postępowania egzekucyjnego. Natomiast uchylenie się od skutków prawnych oświadczeń woli o zawarciu ugody nastąpić może poprzez wykazanie, iż obarczone są one wadami wskazanymi w przepisach artykułów 82-88 kc. Niemniej jednak zgodnie z treścią art. 918 kc ewentualne uchylenie się od skutków ugody zawartej pod wpływem błędu jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy błąd dotyczy stanu faktycznego, który według treści ugody obie strony uważały za niewątpliwy, a spór albo niepewność nie byłyby powstały, gdyby w chwili zawarcia ugody strony wiedziały o prawdziwym stanie rzeczy. Nadto pamiętać trzeba, iż nie można uchylić się od skutków prawnych ugody z powodu odnalezienia dowodów co do roszczeń, których ugoda dotyczy, chyba że została zawarta w złej wierze.

W tym kontekście zwrócić uwagę należy, iż zawierając ugodę o wskazanej treści strony były wzajemnie zorientowane w swej sytuacji faktycznej i majątkowej. Przede wszystkim stan faktyczny pomiędzy stronami był w zasadzie bezsporny. W świetle wyjaśnień stron i zgromadzonego materiału dowodowego Sąd nie dopatrzył się okoliczności, które uzasadniałyby obawę, że zawarta przez strony ugoda jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

Stosownie do art. 355 § 1 kpc, sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Fakt zawarcia ugody potwierdza, że strony same doszły do porozumienia co do spornej kwestii, a tym samym oznacza, że dalsze prowadzenie postępowania sądowego i wydawanie wyroku jest zbędne.

Z tych powodów umorzono postępowanie.

O kosztach postępowania orzeczono zgodnie z art. 98 kpc, 102 kpc i art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz. U z 2010 r. Nr. 90, poz. 594).

Na podstawie § 2 ust. 1 i 3, § 19 pkt 1 i § 20 w zw. z § 7 ust. 1 pkt. 11 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U z 2013r. Nr 461 j.t.), Sąd w punkcie III sentencji zasądził ze Skarbu Państwa na rzecz adwokat A. K. kwotę 60 zł podwyższoną o podatek VAT tytułem wynagrodzenia za pomoc prawną udzieloną pozwanemu z urzędu.