Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 września 2015 r.

Sąd Okręgowy w Ostrołęce III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 18 września 2015 r. w O.

sprawy z odwołania G. S. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w P.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres

na skutek odwołania G. S. (1)

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P.

z dnia 26.09.2014r. znak (...)

orzeka:

1.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje G. S. (1) prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na okres od dnia 01.10.2014r. do dnia uprawomocnienia się niniejszego wyroku, a od dnia następnego od daty uprawomocnienia się wyroku na okres 6 miesięcy prawo do renty szkoleniowej;

2.  oddala odwołanie w pozostałym zakresie;

3.  stwierdza brak odpowiedzialności organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

UZASADNIENIE

G. S. (1) złożył odwołanie od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w P. z dnia 26.09.2014r. odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres.

W odpowiedzi na odwołanie ZUS wniósł o jego oddalenie. Organ rentowy wskazał, że w związku z wnioskiem o przedłużenie prawa do renty odwołujący został skierowany na badanie lekarskie przez lekarza orzecznika ZUS w celu ustalenia istnienia oraz stopnia niezdolności do pracy.

W wyniku przeprowadzonego badania lekarz orzecznik ZUS w swoim orzeczeniu z dnia 21.08.2014r. ustalił, że G. S. (1) nie jest niezdolny do pracy. Od powyższego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS ubezpieczony złożył sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS, w związku z czym akta rentowe ubezpieczonego zostały skierowane do Komisji Lekarskiej ZUS w W. celem ponownego rozpatrzenia sprawy.

Po przeprowadzeniu badania lekarskiego oraz dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, Komisja Lekarska ZUS w W. nr (...) w orzeczeniu z dnia 18.09.2014r. ustaliła, że G. S. (1) nie jest niezdolny do pracy.

Ponieważ orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS odwołujący został uznany za zdolnego do pracy, Oddział ZUS w P. Inspektorat w P. decyzją z dnia 26.09.2014r. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd ustalił, co następuje:

Decyzją z dnia 12.04.2010r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych przyznał odwołującemu się G. S. (1) (ur. (...)) prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy na okres do 31.03.2011r. Uprawnienia do tej renty zostały odwołującemu kolejno przedłużane, aż do 30.09.2014r.

W dniu 05.08.2014r. w Oddziale ZUS w P. Inspektoracie w P. G. S. (2) złożył wniosek o ponowne ustalenie uprawnień do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres. W związku z powyższym odwołujący został skierowany na badanie lekarskie przez lekarza orzecznika ZUS w celu ustalenia istnienia oraz stopnia niezdolności do pracy.

W wyniku przeprowadzonego badania lekarz orzecznik ZUS w swoim orzeczeniu z dnia 21.08.2014r. ustalił, że G. S. (1) nie jest niezdolny do pracy. Od powyższego orzeczenia lekarza orzecznika ZUS ubezpieczony złożył sprzeciw do komisji lekarskiej ZUS, w związku z czym akta rentowe ubezpieczonego zostały skierowane do Komisji Lekarskiej ZUS w W. celem ponownego rozpatrzenia sprawy.

Po przeprowadzeniu badania lekarskiego oraz dokonaniu analizy przedstawionej dokumentacji medycznej, Komisja Lekarska ZUS w W. nr (...) w orzeczeniu z dnia 18.09.2014r. ustaliła, że G. S. (1) nie jest niezdolny do pracy.

Ponieważ orzeczeniem komisji lekarskiej ZUS odwołujący został uznany za zdolnego do pracy, Oddział ZUS w P. Inspektorat w P. decyzją z dnia 26.09.2014r. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy z uwagi na to, że nie spełniony został warunek z art.57 ust. l pkt 1 powołanej ustawy.

Odwołujący się ma stan po urazie wielomiejscowym w 2009r. Mnogie złamanie kończyny dolnej lewej i miednicy, po operacji oraz stan po złamaniu palca III stopy prawej w 2014r.Nadal jest leczony zachowawczo.

Schorzenia i stopień ich zaawansowania stanowią wskazanie do przekwalifikowania zawodowego i orzeczenie renty szkoleniowej, jako kontynuacja renty z tytułu czesiowej niezdolności do pracy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił w oparciu o: dokumentację znajdującą się w aktach rentowych odwołującego się I- (...), opinię biegłych (k.24-26 i k.40).

Sąd zważył, co następuje:

W ocenie Sądu odwołanie G. S. (1) jest zasadne.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2015.748) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące przesłanki:

1 jest niezdolny do pracy,

2. ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3. niezdolność do pracy powstała we wskazanych w ustawie okresach składkowych lub nieskładkowych albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Definicję osoby niezdolnej do pracy zawiera art. 12 ust. 1-3 tej ustawy, który stwierdza, że jest nią osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przepis art. 58 ust. 1 pkt 5 w/w ustawy stanowi zaś, że warunek posiadania wymaganego okresu składkowego i nieskładkowego, w myśl art. 57 ust. 1 pkt 2, uważa się za spełniony, gdy ubezpieczony osiągnął okres składkowy i nieskładkowy wynoszący łącznie co najmniej 5 lat - jeżeli niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat. Według art. 58 ust. 2 - okres, o którym mowa w ust. 1 pkt 5, powinien przypadać w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy; do tego dziesięcioletniego okresu nie wlicza się okresów pobierania renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej lub renty rodzinnej.

W myśl art. 60. ust.1. Osobie spełniającej warunki określone w art. 57, w stosunku do której orzeczono celowość przekwalifikowania zawodowego ze względu na niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie, przysługuje renta szkoleniowa przez okres 6 miesięcy, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4.

2. Okres 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1, ulega wydłużeniu na czas niezbędny do przekwalifikowania zawodowego, nie dłużej niż o 30 miesięcy.

3. Przedłużenie prawa do renty, o którym mowa w ust. 2, następuje na podstawie wniosku starosty.

4. Okres 6 miesięcy, o którym mowa w ust. 1, może ulec skróceniu, jeżeli przed upływem tego okresu starosta zawiadomi organ rentowy:

1) o braku możliwości przekwalifikowania do innego zawodu;

2) o tym, że osoba zainteresowana nie poddaje się przekwalifikowaniu zawodowemu.

Zgodnie zaś z art. 61 w/w ustawy prawo do renty, które ustało z powodu ustąpienia niezdolności do pracy, podlega przywróceniu, jeżeli w ciągu 18 miesięcy od ustania prawa do renty ubezpieczony ponownie stał się niezdolny do pracy.

Rozstrzygnięcie w sprawie było uzależnione od ustalenia, czy G. S. (1) jest nadal niezdolny do pracy i w jakim stopniu oraz jaki jest przewidywany okres trwania niezdolności.

Na tę okoliczność Sąd dopuścił w sprawie dowód z opinii biegłych lekarzy z zakresu ortopedii, neurologii i medycyny pracy.

Biegli z zakresu neurologii, ortopedii i medycyny pracy, po przeprowadzeniu badania lekarskiego w dniu 10.01.2015r. i analizie dokumentacji, u G. S. (1) rozpoznali: stan po urazie wielomiejscowym w 2009r., mnogie złamanie kończyny dolnej lewej i miednicy, po operacji oraz stan po złamaniu palca III stopy prawej w 2014r., leczony zachowawczo.

Zdaniem biegłych, stwierdzone schorzenia i ich stopień ich zaawansowania stanowią wskazanie do przekwalifikowani zawodowego i orzeczenie renty szkoleniowej na okres 2 lat, jako kontynuacja.

W uzasadnieniu biegli wskazali, że po przestudiowaniu akt sprawy, analizie dokumentacji medycznej, opinii biegłych lekarzy sądowych oraz badań dodatkowych biegli lekarze sądowi z dziedziny medycyny pracy nie zgadzają się ze stanowiskiem Komisji ZUS z dnia 18.09.2014r., iż u badanego nie stwierdza się niezdolności do pracy. Odwołujący się ma lat 29, wykształcenie zawodowe mechanik operator urządzeń i maszyn rolniczych, pracował jako kierowca, kierowca samochodu dostawczego i ciężarowego, kierowca (...). W dniu 10.08.2009r. w wyniku wypadku komunikacyjnego jako kierowca motocykla doznał urazu miednicy, uda kolana i podudzia lewego. Z tego powodu był hospitalizowany w Wojewódzkim Szpitalu (...) w W. w Oddziale Urazowo - Ortopedycznym w dniach od 10.08.2009r. do 18.09.2009r. i w Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii w dniach od 13.08.2009r. do 17.08.2009r. z rozpoznaniem: zwichnięcie stawu krzyżowo - biodrowego lewego z rozejściem spojenia łonowego, złamania trzonu kości udowej lewej, otwartego złamania wieloodłamowego rzepki lewej, wieloodłamowego złamania podudzia lewego, licznych ran kończyny dolnej lewej, ostrą niewydolność oddechową w przebiegu wstrząsu krwotocznego. Był leczony operacyjnie. Rozpoznano stan po urazie wielomiejscowym w 2009r., mnogie złamanie kończyny dolnej lewej i miednicy, po operacji. Przedmiotowo zniekształcenie kolana lewego – brak rzepki. Ograniczenie zginania kolana lewego o kąt 20 stopni, zaniki mięśnia uda lewego 4 cm. Odruchów z kolana lewego nie udaje się wywołać. Podczas chodzenia przeprost w kolanie. Chód lekko utykający na kończynę lewą. W ocenie biegłych przeciwwskazana jest ciężka i średniociężka praca fizyczna, dźwiganie ciężarów, praca wymagająca dłuższego stania i chodzenia. Odwołujący się obecnie nie jest zdolny do pracy jako kierowca (...), samochodu ciężarowego. Ewentualnie mógłby pracować jako kierowca niższych kategorii, ale tylko samochodu z automatyczną skrzynią biegów.

Reasumując biegli stwierdzili, że schorzenia i stopień ich zaawansowania stanowią wskazanie do przekwalifikowani zawodowego i orzeczenie renty szkoleniowej na okres 2 lat, jako kontynuacja (k. 24-26 a.s.).

W opinii uzupełniającej biegli sprecyzowali datę powstania niezdolności do pracy i przewidywany okres jej trwania podkreślając, iż G. S. (1) posiada schorzenia, których stopień zaawansowania stanowi wskazanie do przekwalifikowania zawodowego i orzeczenie renty szkoleniowej na okres od dnia 1.04.2013r. do 31.03.2016r. ( k. 40 a.s.).

Do powyższej opinii organ rentowy wniósł zastrzeżenia, wnosząc o powołanie innych biegłych sądowych. Sąd oddalił powyższy wniosek w trybie art. 217 § 3 k.p.c., uznając iż sporne okoliczności zostały dostatecznie wyjaśnione ( k56 i .74 a.s.)

W ocenie Sądu Okręgowego opinia - wraz z opinią uzupełniającą - wydana przez biegłych sądowych w toku niniejszego postępowania jest wiarygodnym dowodem w sprawie, ponieważ uwzględnia całokształt okoliczności związanych ze stanem zdrowia odwołującego się, została sporządzona w sposób rzetelny i fachowy, jest należycie uzasadniona pod względem formalnym i merytorycznym.

Biegli jednoznacznie stwierdzili, że schorzenia odwołującego czynią go nadal częściowo niezdolnym do pracy posiada schorzenia, których stopień zaawansowania stanowi wskazanie do przekwalifikowania zawodowego i orzeczenie renty szkoleniowej.

Mając na uwadze powyższe ustalenia faktyczne, jak również treść powołanych przepisów, Sąd Okręgowy stoi na stanowisku, iż ocena zarówno stanu zdrowia wnioskodawcy, jak i jego wpływu na możliwość podjęcia zatrudnienia zgodnego z poziomem posiadanych kwalifikacji skutkująca ostatecznie przyznaniem ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 1.10.2014r. Odwołujący się spełnił kumulatywnie wszystkie przesłanki z art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS, niezbędne do przyznania mu prawa do żądanego świadczenia. Jednocześnie – mając na uwadze opinię biegłych Sąd uznał, że skoro – jak wskazali biegli sądowi – G. S. (1) rokuje zdolność do pracy po przekwalifikowaniu, to zasadnym jest przyznanie mu prawa do renty szkoleniowej na okres 6 miesięcy od daty uprawomocnienia się wyroku

Sąd Okręgowy podziela pogląd wyrażony w wyroku przez Sąd Apelacyjny w Katowicach z dnia 23 marca 2007 r. (III AUa 83/06, Biul. SAKa (...)) – który uznał, że przyznanie prawa do renty szkoleniowej nie jest uzależnione od złożenia przez ubezpieczonego wniosku o to świadczenie. A skoro tak, to nie ma przeszkód procesowych, aby samo stwierdzenie biegłego w zakresie możliwości podjęcia przez ubezpieczonego zatrudnienia po przekwalifikowaniu, stanowiło asumpt dla Sądu do rozważania możliwości przyznania skarżącemu prawa do renty szkoleniowej. Mając na uwadze powyższe, Sąd przyznał odwołującemu się prawo do przedmiotowego świadczenia począwszy od dnia następnego po uprawomocnieniu się wyroku, albowiem - jak wskazał Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 28 maja 2013r. (III AUa 997/12, LEX 1419128) - w przypadku orzekania o przyznaniu renty szkoleniowej w toku postępowania sądowego po złożeniu odwołania się do sądu od decyzji odmownej w przedmiocie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, przyznanie renty szkoleniowej powinno nastąpić od dnia wydania wyroku. Również przedstawiciele doktryny wskazują, biorąc pod uwagę cel renty szkoleniowej, za co najmniej wątpliwe należałoby uznać przyznanie do niej prawa za okres poprzedzający datę wyrokowania, gdyż oczywiste jest, że świadczenie, którego społecznym przeznaczeniem jest umożliwienie w przyszłości osobie niezdolnej do pracy w dotychczasowym zawodzie przekwalifikowanie się i uzyskanie nowych kwalifikacji zawodowych, nie spełniałoby wówczas swojej funkcji (M. B., B. S., Ustawa o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Komentarz. Wydawnictwo (...), 2009 rok). Podobnie wypowiedział się Sąd Apelacyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 10 lipca 2015r. ( III AUa 278/15) i Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 9 stycznia 2013r. ( III AUa 371/12).

Kierując się powyższymi względami na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. Sąd uwzględnił odwołanie i dokonał zmiany zaskarżonej decyzji ZUS .

W pozostałym zakresie odwołanie zostało oddalone, Sąd nie mógł orzec o przyznaniu renty szkoleniowej – zgodnie z wnioskiem odwołującego się - na dwa lata, gdyż maksymalny okres to 6 miesięcy – zgodnie z cytowanym wyżej art. 60 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

W pkt 3 wyroku Sąd stwierdził, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Zgodnie z art. 118 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych organ rentowy wydaje decyzję w sprawie prawa do świadczenia lub ustalenia jego wysokości po raz pierwszy w ciągu 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania tej decyzji, z uwzględnieniem ust. 2 i 3 oraz art. 120.

Przepis art. 118 ust. 1a stanowi zaś, że w razie ustalenia prawa do świadczenia lub jego wysokości orzeczeniem organu odwoławczego za dzień wyjaśnienia ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji uważa się również dzień wpływu prawomocnego orzeczenia organu odwoławczego, jeżeli organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Organ odwoławczy, wydając orzeczenie, stwierdza odpowiedzialność organu rentowego.

W niniejszej sprawie ostatnią okolicznością niezbędną do wydania decyzji było ustalenie niezdolności do pracy G. S. (1), jej stopnia i okresu trwania. Dopiero postępowanie sądowe, powołanie biegłych lekarzy pozwoliło na ustalenie częściowej niezdolności, przy czym biegli wydając opinię opierali się także na nowej dokumentacji medycznej, złożonej dopiero przed Sądem (k.12 a.s). W tej sytuacji ZUS nie ponosi odpowiedzialności za nieustalenie niezdolności do pracy badanej w toku postępowania przed tym organem.