Pełny tekst orzeczenia

Sąd Rejonowy wskazał, iż powodowie oparli swoje roszczenia na treści art. 415 k.c., a zatem na mocy art. 6 k.c. spoczywał na nich ciężar udowodnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności, a przede wszystkim zaistnienia szkody, jej rozmiaru i adekwatnego związku przyczynowego łączącego szkodę ze zdarzeniem, z którym ustawa łączy obowiązek odszkodowawczy pozwanych.

W ocenie Sądu, powodowie nie wykazali wysokości dochodzonego roszczenia. Wprawdzie z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że zawarli z R. H. dwie umowy najmu sprzętu rolniczego, gdzie jedna dotyczyła ciągnika rolniczego marki F. (...) z naczepą i wysokość czynszu wynosiła kwotę 28.800,00 złotych, a druga ciągnika rolniczego C. (...) i wysokość czynszu wynosiła kwotę 36.000,00 złotych, jednakże w żaden sposób nie wykazali, by rzeczywiście ponieśli wynikające z nich koszty. Sąd zauważył przy tym, że przedłożone umowy mają charakter dokumentu prywatnego i w myśl art. 245 k.p.c., stanowią wyłącznie dowód tego, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte ich treści. Podkreślił w tym miejscu, że powodowie nie zaoferowali w tym zakresie żadnych innych dowodów, które jednoznacznie potwierdziłyby fakt, że kwoty stwierdzone w treści przywołanych umów zostały przez nich rzeczywiście uregulowane, a tym samym aby z tego tytułu ponieśli szkodę. Nie wynika to w szczególności z zeznań licznych świadków, którzy potwierdzili jedynie okoliczność najmu sprzętu rolniczego od R. H., natomiast nie posiadali żadnej wiedzy w przedmiocie kosztów z tym związanych, jak również czy i w jaki sposób koszty te zostały uregulowane przez powodów.

Odnosząc się natomiast do szkody związanej z kosztami firmy ochroniarskiej, to w tym zakresie Sąd Rejonowy powziął wątpliwości co do prawdziwości danych dotyczących wysokości tej szkody, jak i przedłożonej na tę okoliczność faktury. Informacje zawarte w tym dokumencie pozostają bowiem w sprzeczności z zeznaniami świadka W. W., z którym pełnomocnik powodów W. L. zawarł umowę zlecenia ochrony sprzętu, a który zeznał, że w/w faktura jest błędna i została zwrócona do kancelarii (...) z pismem przepraszającym i wówczas została wysłana faktura prawidłowa na kwotę 3.199 złotych. Świadek ten oświadczył również, że na poczet faktury „na konto wpłynęła jakaś symboliczna kwota 100,00 zł lub 90,00 zł” albowiem z pisma jakie otrzymał wynikało, „że usługa została źle wykonana, ponieważ podczas ochrony zginęło 450 litrów oleju i ta kwota pokrywa się z kwota widniejąca na fakturze”. Ponadto z faktury tej wynika jednoznacznie, że nabywcą usługi jest Kancelaria radcy prawnego W. L., natomiast powodowie nie przedłożyli żadnego dowodu, z którego wynikałoby, że widniejąca na tym dokumencie kwota została faktycznie przez nich uregulowana i ma związek z przedmiotowym zdarzeniem.

Zdaniem Sądu I instancji powodowie, w toku niniejszego procesu, nie udowodnili również, że to z powodu pozwanych utracili 450 litrów paliwa i 60 litrów oleju hydraulicznego za łączną kwotę 3.205,05 złotych. Tym bardziej, że prowadzone w tym przedmiocie postępowanie zostało umorzone z powodu niewykrycia sprawcy.

Sąd I instancji wyjaśnił, że pominął wniosek dowodowy z opinii biegłego sądowego z zakresu (...), na okoliczność rzeczywistej wysokości stawek najmu sprzętu rolniczego oraz rzeczywistych stawek środków do produkcji i usług rolniczych, przesłuchania stron i zeznań świadków wskazanych karta 195 albowiem - w jego ocenie - okoliczności sporne zostały już dostatecznie wyjaśnione do rozstrzygnięcia sprawy. Ponadto dowód z zeznań świadków dotyczył ustalenia okoliczności, która nie była kwestionowana przez strony, a mianowicie zablokowania sprzętu rolniczego. Odnosząc się natomiast do dowodu z opinii biegłego sądowego, to w ocenie Sądu, był on bezprzedmiotowy, skoro z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika aby powodowie faktycznie ponieśli szkodę z tytułu najmu sprzęty rolniczego we wskazanej w umowach wysokości.

W ocenie Sądu, powodowie nie wykazali również istnienia adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy szkodą, a zdarzeniem, które miało ją spowodować. Słuchani bowiem na tę okoliczność świadkowie potwierdzili jedynie fakt najmu sprzętu rolniczego od R. H.. Nie wskazali oni natomiast do jakiego rodzaju prac miał być wykorzystany ten sprzęt, w szczególności czy były to prace na rzecz osób trzecich, czy też samych powodów. Sąd Rejonowy zasygnalizował przy tym, że słuchani świadkowie są pracownikami lub rodziną powodów, a zatem zachodzi uzasadniona obawa, iż przyjęli oni stanowisko forsowane przez powodów w toku procesu.

Z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika również jednoznacznie, który z pozwanych i jakie konkretnie czynności powodujące szkodę wykonywał wobec powodów.

Wobec powyższego, skoro powodowie nie wykazali zarówno wysokości, jak i zasadności dochodzonego roszczenia, powództwo zostało oddalone.

O kosztach procesu orzeczono na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z § 12 ust. 1 pkt 6 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Powodowie zaskarżyli przedmiotowy wyrok apelacją, domagając się jego zmiany, poprzez uwzględnienie powództwa, ewentualnie jego uchylenia i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji. Nadto wnieśli o zasądzenie na swoją rzecz zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego. Skarżonemu orzeczeniu zarzucili:

- naruszenie art. 415 k.c. w zw. z art. 361 k.c. i art. 363 § 2 k.c., poprzez uznanie, ze powodowie nie ponieśli szkody na skutek blokady sprzętu rolniczego w okresie od 26 kwietnia do 4 maja 2012 roku,

- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że:

• L. N. zablokował sprzęt powodów, aby zapobiec jego kradzieży lub uszkodzeniu, podczas gdy z zeznań świadków i A. S. (1) wynikało, że ogrodzenie to miało na celu uniemożliwienie wyjechania powodom sprzętem rolniczym;

• powodowie nie składali zastrzeżeń do firmy ochroniarskiej, podczas gdy świadek W. przyznał, iż w dniu 4 maja 2012 roku została zgłoszona reklamacja dotycząca kradzieży paliwa;

• pozwani w dniu 4 maja 2012 roku wydali sprzęt powodom, podczas gdy z zeznań świadka R. wynika, że pozwanych w tym dniu nie było, w miejscu, gdzie znajdował się sprzęt, a dodatkowo był on nadal ogrodzony;

- art. 233 k.p.c., poprzez dowolna a nie swobodna ocenę materiału dowodowego i uznanie, że:

• powodowie nie ponieśli szkody z tytułu najmu sprzętu rolniczego od R. H., podczas gdy strony umowy oświadczyły, ze doszło do najmu dwóch ciągników za kwotę 28.800 zł i 36.000 zł;

• nie została wykazana wysokość szkody powodów, mimo iż fakty te wynikały z umowy zawartej z R. H.;

• nie została wykazana wysokość szkody, mimo iż fakt ten wynikał z faktury Vat nr (...) opiewającej na kwotę 3.936 zł wystawionej przez firmę ochroniarską;

- art. 245 k.p.c., poprzez pominięcie dowodu z rozliczeń umów najmu, potwierdzających iż doszło do rozliczenia umów dzierżawy z R. H.; poprzez uznanie, że z umowy zawartej z R. H. nie wynika wysokość szkody;

- art. 278 § 1 k.p.c., poprzez nie rozpoznanie wniosku powodów o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego na okoliczność wysokości szkody;

- art. 212 k.p.c., poprzez oparcie ustaleń stanu faktycznego na wyjaśnieniach złożonych przez T. H. i pozwanych podczas informacyjnego wysłuchania, z pominięciem wniosku dowodowego o przesłuchanie stron.

W odpowiedzi na apelację, pozwany A. S. (1), wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania apelacyjnego. Pozostali pozwani nie zajęli stanowiska w tym zakresie.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie .

Zważyć należy, że bacząc na treść art. 382 k.p.c., Sąd II instancji ma nie tylko uprawnienie, ale wręcz obowiązek rozważenia na nowo całego zebranego w sprawie materiału oraz dokonania własnej, samodzielnej i swobodnej oceny, w tym oceny zgromadzonych dowodów (uzasadnienie postanowienia Sądu Najwyższego z dnia 17 kwietnia 1998 r., II CKN 704/97 - Lex). Sąd II instancji nie ogranicza się zatem tylko do kontroli sądu I instancji, lecz bada ponownie całą sprawę, a rozważając wyniki postępowania przed sądem I instancji, władny jest ocenić je samoistnie. Postępowanie apelacyjne jest więc przedłużeniem procesu przeprowadzonego przez pierwszą instancję, co oznacza, że nie toczy się on na nowo.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy pozwolił Sądowi rozpoznającemu apelację na konstatację, że dokonane przez Sąd Rejonowy ustalenia stanu faktycznego stanowiące podstawę wydania zaskarżonego wyroku były prawidłowe. Sąd I instancji właściwie ocenił zebrany materiał dowodowy, kierując się przy tym zasadami logicznego rozumowania. Dokonał także prawidłowej oceny merytorycznej zgłoszonego przez powodów roszczenia. W konsekwencji, zarzuty podniesione w treści apelacji, w ocenie Sądu II instancji, stanowiły jedynie gołosłowną polemikę z prawidłowymi ustaleniami i stanowiskiem Sądu Rejonowego.

Zważyć należy, że powodowie oparli apelację na zarzucie dokonanie błędnej i niewszechstronnej oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, co ich zdaniem miało doprowadzić do mylnych ustaleń, w kwestii wykazania przez nich w toku procesu przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych, a w konsekwencji do oddalenia powództwa.

Należy mieć na uwadze, iż zgodnie z treścią - wyrażającego obowiązującą w polskiej procedurze cywilnej zasadę swobodnej oceny dowodów - art. 233 § 1 k.p.c., sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału - swobodna ocena dowodów odnosi się do wyboru określonych środków dowodowych i do sposobu ich przeprowadzenia. Mają być one ocenione konkretnie i w związku z całym zebranym materiałem dowodowym. Jest to podstawowym zadaniem sądu orzekającego, wyrażającym istotę sądzenia, a więc rozstrzygania kwestii spornych w warunkach niezawisłości, na podstawie własnego przekonania sędziego przy uwzględnieniu całokształtu zebranego materiału (vide: orzeczenie Sądu Najwyższego z 16 lutego 1996 r., II CRN 173/95, nie publ.). W orzeczeniu z 10 czerwca 1999 roku, wydanym w sprawie II UKN 685/98 (OSNAPiUS 2000, nr 17, poz. 655) Sąd Najwyższy stwierdził, że normy swobodnej oceny dowodów wyznaczone są wymaganiami prawa procesowego, doświadczenia życiowego oraz regułami logicznego myślenia, według których sąd w sposób bezstronny, racjonalny i wszechstronny rozważa materiał dowodowy jako całość, dokonuje wyboru określonych środków dowodowych i ważąc ich moc oraz wiarygodność, odnosi je do pozostałego materiału dowodowego.

Jednocześnie przysługujące sądowi prawo swobodnej oceny dowodów musi być tak stosowane, aby prawidłowość jego realizacji mogła być sprawdzona w toku instancji. Dlatego skuteczne postawienie zarzutu naruszenia przez sąd art. 233 § 1 k.p.c. wymaga wykazania, że sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania, lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął sąd wadze (doniosłości) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena sądu (vide: uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 6 listopada 1998 r., II CKN 4/98; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2000 r., V CKN 17/00; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 1999 r., II UKN 76/99 – Lex).

Zdaniem Sądu II instancji, zebrany w sprawie materiał dowodowy nie daje podstaw do przyjęcia, iż Sąd Rejonowy uchybił zasadom logicznego rozumowania, lub doświadczenia życiowego. To z kolei czyni zarzut naruszenia art. 233 k.p.c. gołosłownym.

Wywodom Sądu I instancji nie można zarzucić dowolności, ani przekroczenia granic logicznego rozumowania. Sąd odniósł się do podniesionych przez strony w toku sprawy zarzutów. Wskazał fakty, które uznał za udowodnione i na których oparł swoje rozstrzygnięcie. Odniósł się do całego zaproponowanego przez strony materiału dowodowego, wyjaśniając nad wyraz szczegółowo motywy, którymi się kierował. Sąd Okręgowy w całej rozciągłości podzielił zaprezentowane w uzasadnieniu skarżonego orzeczenia stanowisko Sądu Rejonowego. Nie znalazł przy tym podstaw do jego zakwestionowania w oparciu zarzuty, na których oparli apelację skarżący. Podkreślenia wymaga, że Sąd Rejonowy, opierając się na doświadczeniu życiowym i logice, w sposób całościowy i pozbawiony jakiejkolwiek dowolności – prawidłowo - zinterpretował materiał dowodowy. Jego treść nie budziła przy tym żadnych wątpliwości.

Powodowie dochodzili w niniejszej sprawie odszkodowania za szkodę, jakiej mieli – w swoim mniemaniu - doznać w wyniku unieruchomienia przez pozwanych maszyn rolniczych i uniemożliwienia przez nich, w okresie od 26 kwietnia 2012 roku do 4 maja 2012 roku, korzystania z nich zgodnie z ich przeznaczeniem. Twierdzili przy tym, że owo blokowanie sprzętu rolniczego było bezpośrednią przyczyną zawarcia przez nich z R. H., dwóch umów najmu ciągników rolniczych, opiewających na kwoty odpowiednio 28.800 zł i 36.000 zł oraz umowy z firma ochroniarską, która miała owych maszyn pilnować.

Sąd Rejonowy trafnie zauważył, że zgodnie z wynikającą z treści art. 6 k.c. zasadą ciężaru dowodu, powodowie winni byli w toku procesu wykazać zasadnicze przesłanki odpowiedzialności odszkodowawczej pozwanych, tj. zaistnienie szkody, jej wysokość, zachowanie pozwanych, z którego szkoda wynikła i adekwatny związek przyczynowo-skutkowy między postawą pozwanych, a zaistniałą szkodą.

Zdaniem Sądu Okręgowego skarżący nie podołali ciążącemu na nich w tym zakresie obowiązkowi. O ile bowiem z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, że powodowie zawarli z R. H. dwie umowy najmu sprzętu rolniczego, gdzie jedna dotyczyła ciągnika rolniczego marki F. (...) z naczepą i wysokość czynszu wynosiła kwotę 28.800 złotych, a druga ciągnika rolniczego C. (...) i wysokość czynszu wynosiła kwotę 36.000 złotych, o tyle w żaden sposób nie wykazali, by rzeczywiście ponieśli wynikające z nich koszty. W tym miejscu należy w pełni podzielić stanowisko Sądu I instancji, zgodnie z którym przedłożone umowy mają charakter dokumentu prywatnego i w myśl art. 245 k.p.c., stanowią dowód na to, że osoba, która je podpisała, złożyła oświadczenie zawarte ich treści. Co istotne, powodowie nie zaoferowali w omawianym zakresie żadnych innych dowodów, które jednoznacznie potwierdziłyby fakt, że kwoty stwierdzone w treści przywołanych umów zostały przez nich rzeczywiście uregulowane, a tym samym, aby z tego tytułu ponieśli szkodę. Nie wynika to w szczególności z zeznań licznych świadków, którzy potwierdzili jedynie okoliczność najmu sprzętu rolniczego od R. H.. Nie posiadali przy tym żadnej wiedzy dotyczącej kosztów z tym związanych, jak również czy i w jaki sposób koszty te zostały uregulowane przez powodów. Nie potrafili przy tym określić, do jakiego rodzaju prac miał być wykorzystany ten sprzęt, w szczególności czy były to prace na rzecz osób trzecich, czy też samych powodów.

Odnosząc się natomiast do szkody związanej z kosztami usług firmy ochroniarskiej, Sąd II instancji podzielił wątpliwości sygnalizowane wcześniej przez Sąd Rejonowy. Powodowie przedstawili na te okoliczność fakturę Vat nr (...) opiewającą na kwotę 3.936 zł, w treści której, jako nabywca usługi nie widnieją powodowie, a Kancelaria radcy prawnego W. L.. Skarżący nie przedłożyli przy tym żadnego dowodu potwierdzającego fakt uiszczenia przez nich ww. kwoty. Dodatkowo informacje zawarte w przywołanym dokumencie pozostają w sprzeczności z zeznaniami świadka W. W., który stwierdził, że w/w faktura jest błędna i w jej miejsce została wystawiona faktura prawidłowa, na kwotę 3.199 złotych. Świadek zeznał również, że na poczet faktury na konto wpłynęła symboliczna, tj. „kwota 100 zł lub 90 zł”.

Reasumując, apelujący nie zdołali wykazać, by na skutek opisanego wyżej i nie budzącego wątpliwości zachowania pozwanych, faktycznie ponieśli koszty związane z najmem dwóch ciągników, oraz koszty związane z uregulowaniem należności za dozór mienia ruchomego, wynikających z faktury Vat wystawionej na Kancelarię radcy prawnego W. L..

Podkreślenia wymaga, że podnoszone obecnie przez powodów zarzuty, dotyczące okoliczności blokowania przez L. N. sprzętu rolniczego w okresie od 26 kwietnia do 4 maja 2012 roku, jego ogrodzenia, wydania, czy też zgłoszenia faktu kradzieży paliwa, nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Okoliczności te są bowiem między stronami bezsporne i z opisanych wyżej powodów nie mają wpływu na kwestię wykazania przez skarżących przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej wynikających z art. 415 k.c.

Wobec powyższego, na mocy art. 385 kpc, orzeczono jak w sentencji.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 108 § 1 i 98 kpc oraz § 13 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 6 pkt 6 rozporządzenia MS z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (…).