Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 25 lutego 2015 roku Sąd Rejonowy dla Łodzi-Śródmieścia w Łodzi zasądził od pozwanego (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty:

1)  40.000 zł (czterdzieści tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami:

a)  od kwoty 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) od dnia 18 kwietnia 2009 roku do dnia zapłaty,

b)  od kwoty 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) od dnia 19 września 2014 roku dnia zapłaty,

2)  1.211 zł (jeden tysiąc dwieście jedenaście złotych) tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 kwietnia 2009 roku do dnia zapłaty,

3)  3.300 zł (trzy tysiące trzysta złotych) tytułem skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od kwietnia do grudnia 2009 roku z ustawowymi odsetkami od dnia 1 stycznia 2010 roku do dnia zapłaty,

4)  po 200 zł (dwieście złotych) miesięcznej renty z tytułu zwiększonych potrzeb poczynając od 1 stycznia 2010 roku i na przyszłość płatnej do 10-go (dziesiątego) dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia termonowi płatności.

Ponadto Sąd Rejonowy zasądził od pozwanego A. K. kwoty:

1)  40.000 zł (czterdzieści tysięcy złotych) tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę wraz z ustawowymi odsetkami:

- od kwoty 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) od dnia 18 kwietnia 2009 roku do dnia zapłaty,

- od kwoty 20.000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) od dnia 14 stycznia 2015 roku dnia zapłaty,

2)  1.211 zł (jeden tysiąc dwieście jedenaście złotych) tytułem odszkodowania wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 18 kwietnia 2009 roku do dnia zapłaty,

3)  3.300 zł (trzy tysiące trzysta złotych) tytułem skapitalizowanej renty z tytułu zwiększonych potrzeb za okres od kwietnia do grudnia 2009 roku z ustawowymi odsetkami od dnia 1 stycznia 2010 roku do dnia zapłaty,

4)  po 200 zł (dwieście złotych) miesięcznej renty z tytułu zwiększonych potrzeb poczynając od 1 stycznia 2010 roku i na przyszłość płatnej do 10-go (dziesiątego) dnia każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami na wypadek uchybienia termonowi płatności.

Sąd oddalił powództwo w pozostałej części, a także ustalił, że zapłata w całości lub części przez któregokolwiek z pozwanych do wysokości kwot i odsetek zasądzonych od pozwanego A. K. zwalnia drugiego pozwanego do wysokości dokonanej zapłaty.

Sąd ustalił odpowiedzialność pozwanych za skutki wypadku z dnia 9 stycznia 2009 roku w Z., które mogą ujawnić się u powoda T. R. w przyszłości oraz, że w stosunku do obu pozwanych powód wygrał sprawę w 98% i orzeczenie o kosztach pozostawił do rozstrzygnięcia referendarzowi sądowemu.

W uzasadnieniu wyroku Sąd Rejonowy wskazał, że w pozwie z dnia 18.03.2010 roku powód T. R. wniósł o zasądzenie od pozwanych (...) S.A. w W. i A. K. in solidum kwoty 28.111,00 zł z ustawowymi odsetkami od kwoty 21.211,00 zł od dnia 18.04.2009 roku, od kwoty 3.300,00 od dnia 01.01.2010 roku, a także renty na przyszłość w kwocie 300,00 zł miesięcznie płatnej do 10-tego każdego miesiąca z góry wraz z ustawowymi odsetkami w razie uchybienia terminowi płatności. Wniósł także o ustalenie odpowiedzialności pozwanych (...) S.A. w W. Oddziału w Ł. i A. K. za skutki wypadku z dnia 09.01.2009 roku, które mogą się ujawnić
u powoda w przyszłości. Na dochodzoną kwotę składały się sumy:

a)  20.000,00 zł tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę,

b)  1.211,00 zł tytułem szkody majątkowej,

c)  3.300,00 zł tytułem skapitalizowanej renty za okres od kwietnia do grudnia 2009 roku,

d)  300,00 zł tytułem renty na przyszłość od 01.01.2010 roku.

Pozwani (...) S.A. w W. i A. K. nie uznali powództwa i wnieśli o jego oddalenie oraz zasądzenie kosztów procesu.

W dniu 10.09.2014 roku powód rozszerzył powództwo w zakresie zadośćuczynienia do kwoty 40.000,00 zł z ustawowymi odsetkami: od kwoty 20.000,00 zł od dnia 18.04.2009 roku do dnia zapłaty i od kwoty 20.000,00 zł od dnia doręczenia pozwanym rozszerzonego żądania do dnia zapłaty.

Sąd Rejonowy dokonał następujących ustaleń faktycznych.

W dniu 09.01.2009 roku powód udawał się na rehabilitację po przebytym zabiegu stawu barkowego, do przychodni przy ul. (...) w Ł.. Wchodząc po schodach, w przedsionku na wycieraczce igłowej poślizgnął się i upadł. Uderzając głową stracił przytomność. Na wycieraczce zalegało błoto pośniegowe. Zespół ratownictwa medycznego, przewiózł powoda do szpitala, gdzie przebywał przez 2 dni. Zaopatrzono chirurgicznie rany powoda (założono 8 szwów) i wykonano szereg badań (rentgen, tomografia głowy). Po wypisaniu ze szpitala powód wymagał pomocy osób trzecich, miał zawroty i bóle głowy, trudności
w poruszaniu się. Korzystał z pomocy M. A., który pomagał mu poruszać się po powrocie ze szpitala oraz podczas przejazdów na zdjęcie szwów i do poradni neurologicznej. Powód nadal pozostaje pod opieką neurologa, odczuwa bóle głowy, bezsenność, rozpoznano u niego zespół strasu pourazowego. W wyniku wypadku uległy zniszczeniu okulary powoda i trwale został zabrudzony kożuch. Znacznemu ograniczeniu uległa samodzielność powoda. Poza domem powód poruszał się
w towarzystwie innych osób, po wypadku wymagał codziennej pomocy, także w zakresie czynności higienicznych. Przed wypadkiem był samodzielny, pracował jako lekarz i to zajęcie dawało mu znaczną satysfakcję osobistą.

M., która leży w przedsionku przychodni jest zabezpieczona obramowaniem, jest umieszczona w zagłębieniu, ale kolce wystają poza obramowanie. W dniu wypadku powoda były znaczne opady śniegu z deszczem i przy wejściu do budynku przychodni oraz w przedsionku było mokro. Wchodzący ludzie wnosili śnieg na ubraniach i butach. Ten śnieg się topił, na matach było dużo wody. Miejsce wypadku nie było posprzątane.

W wyniku wypadku powód doznał urazu głowy z utratą przytomności, rany tłuczonej skóry czoła i skóry okolicy jarzmowej lewej, krwiaków okularowych okolic obu oczodołów oraz ogólnych potłuczeń. Około sześć tygodni przed wypadkiem przeszedł artroskopię prawego barku z rekonstrukcją uszkodzenia stawu ramiennego i plastyką przestrzeni podbarkowej. Po zaopatrzeniu chirurgicznym ran, po leczeniu zachowawczym pozostałych obrażeń oraz po dalszym postępowaniu usprawniającym związanym z przebytą wcześniej operacją prawego barku pozostają dobrze wygojone blizny, niewielkie ograniczenia ruchomości i mierne zaniki mięśni prawego ramienia, okresowy zespół bólowy i poczucie pogorszenia sprawności. W zakresie urazów ortopedycznych powód nie doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu. Zakres cierpień fizycznych i psychicznych związany z obrażeniami narządów ruchu po wypadku był nieznaczny, wynikał z dolegliwości związanych z urazem głowy (także części twarzowej) oraz ze wstrząśnieniem mózgu, które były leczone przez neurologa.

Obrażenia powoda o charakterze ortopedycznym są tego rodzaju, że w ich następstwie po wypadku nie występowała potrzeba częściowej lub okresowej pomocy innych osób. Rokowania na przyszłość należy uznać za dobre, blizny na twarzy powoda mają wielkość 4-6 cm i są dobrze wygojone, a oceny zakresu oszpecenia twarzy bez zaburzeń jej funkcji powinien dokonać chirurg plastyczny lub chirurg ogólny. Powód odzyskał znaczny zakres ruchomości prawego ramienia. Na skutek wypadku nastąpiło opóźnienie o ok. 3 tygodnie w postępowaniu usprawniającym prawą kończynę górną.

Od strony neurologicznej u powoda rozpoznano rozwinięty wtórnie w wyniku wypadku w dniu 09.01.2009 roku subiektywny zespół pourazowy (nerwicę pourazową). Zakres cierpień fizycznych i psychicznych po wypadku należy ocenić jako znaczny w okresie pierwszych trzech miesięcy od zdarzenia, później miały one charakter malejący, a obecnie mają charakter utrwalony. Cierpienia te objawiają się pod postacią bólów i zawrotów głowy, zaburzeń snu i objawów lękowych. Od strony neurologicznej powód doznał trwałego uszczerbku na zdrowiu w wysokości 8%. Rokowania na przyszłość co do całkowitego ustąpienia dolegliwości są niepewne, a powód wymaga dalszego leczenia neurologicznego. Powód po wypadku potrzebował pomocy osób trzecich w okresie do 10 tygodni, w wymiarze 2 godzin dziennie, w zakresie czynności pielęgnacyjnych, przygotowywania posiłków, zakupów, wykonywania prac domowych związanych ze schylaniem się i większym wysiłkiem.

Z punktu widzenia psychiatrii w następstwie wypadku powód doznał zaburzeń w postaci ograniczonej chwiejności afektywnej oraz zaburzeń procesów poznawczych w łagodnej postaci. Zaburzenia te objawiają się w postaci gwałtownych zmian nastroju, podwyższonej drażliwości, płaczliwości, poczuciu krzywdy, zaburzeniu pamięci świeżej, natychmiastowej przy dobrze zachowanej pamięci starej. Dolegliwości te pozostają
w związku przyczynowo skutkowym z przebytym w dniu 09.01.2009 roku urazem głowy ze wstrząśnieniem mózgu, ranami tłuczonymi skóry twarzy i krwiakiem lewego oczodołu. Zakres cierpień powoda bezpośrednio po wypadku i w okresie trzech miesięcy po wypadku był znaczny, a teraz jest umiarkowany. Po wypadku powód wymagał pomocy innych osób przez dwie do trzech godzin dziennie. Trwały uszczerbek na zdrowiu powoda wyniósł 10%. Rokowania na przyszłość są złe. Powód wymaga leczenia psychiatrycznego.

U powoda doszło do zaburzenia procesu fizjologicznego starzenia się organizmu, do którego przed wypadkiem powód bardzo dobrze się adaptował. Uraz psychiczny, którego powód doznał w następstwie utraty przytomności i wstrząśnienia mózgu pozostawił w psychice powoda istotny, utrwalony ślad. Badanie tomograficzne głowy powoda pokazuje duże zmiany. Uraz spowodował dekompensację organiczną, zmiany mają charakter utrwalony. W wyniku wypadku u powoda nastąpiło pogorszenie stanu psychicznego, obniżony krytycyzm, przyjmowanie roli osoby chorej, osoby bez perspektyw
i odbieranie takiego stanu jako dolegliwe. Przed wypadkiem powód oceniał siebie jako osobę zdrową, a po wypadku jako osobę chorą i niezdolną do funkcjonowania. Po wypadku powód miał lęki przed opuszczeniem mieszkania, potrzebował towarzystwa, opieki, wsparcia. Należy wdrożyć u powoda leczenie psychiatryczne, aby nie rozwinęły się inne zespoły psychoorganiczne. Uszczerbek na zdrowiu stwierdzony przez biegłego psychiatrę nie sumuje się z uszczerbkiem na zdrowiu stwierdzonym przez biegłego neurologa. Leczenie psychiatryczne wymaga przyjmowania leków, a na które wydatek miesięczny wynosi około 200 zł.

W oparciu o tak ustalony stan faktyczny Sąd Rejonowy uznał powództwo za zasadne w przeważającej części.

Przyczyną wypadku powoda było niewłaściwe utrzymanie nawierzchni przedsionka w budynku przychodni przy ul. (...) w Ł..
Po opadach śniegu z deszczem doszło do nagromadzenia wody i błota na znajdujących się w przedsionku wycieraczkach i macie antypoślizgowej, na której poślizgnął się powód.

Obowiązek zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania budynku przychodni przy ul. (...) w Ł. oraz obowiązek zapewnienia w czasie jego użytkowania odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych spoczywał na A. K.. Uchybienie temu obowiązkowi stanowi delikt, będąc źródłem odpowiedzialności jego odszkodowawczej.

Zgodnie z art. 822 k.c. przez umowę odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność ponosi ubezpieczający, albo osoba, na której rzecz umowa została zawarta. Z uwagi na to, że A. K. w dacie zdarzenia miał zawartą umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej z (...) S.A., podmiotem odpowiedzialnym za następstwa wypadku powoda jest także pozwany zakład ubezpieczeń.

Zakład ubezpieczeń odpowiada za szkodę w granicach odpowiedzialności sprawcy szkody.

Zgodnie z art. 445 § 1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia Sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Sąd Rejonowy wskazał, że zadośćuczynienie jest formą rekompensaty pieniężnej z tytułu szkody niemajątkowej i obejmuje swym zakresem wszelkie cierpienia fizyczne i psychiczne. Oceniając rozmiar szkody powoda Sąd Rejonowy wziął pod uwagę nie tylko wielkość procentowego uszczerbku na zdrowiu ustalonego łącznie na 10%, ale przede wszystkim rozmiar cierpień fizycznych i psychicznych związanych z doznanymi obrażeniami i następstwa wypadku, a także trwałość tych skutków, wiek poszkodowanego, ograniczenia w życiu codziennym. Powód z punktu widzenia medycznego nie jest w pełni wyleczony i w dalszym ciągu ma szereg ograniczeń. Codzienne funkcjonowanie powoda jest utrudnione, odczuwa on bóle, okresowo musi zażywać środku przeciwbólowe. Występuje konieczność pozostawania pod opieką neurologa oraz psychiatry. U powoda występuje ryzyko przyspieszonych zmian zwyrodnieniowych – powód zawsze będzie zatem żył w obawie, że takie zmiany się nasilą. Proces terapii powoda był długi
i kłopotliwy, a nadto nie jest zakończony i nie ma pewności, że w ogóle się zakończy. Z tych względów Sąd Rejonowy uznał za odpowiednie zadośćuczynienie kwotę 40.000 zł.

W zakresie dochodzonego przez powoda odszkodowania Sąd Rejonowy wskazał, że naprawienie szkody ma zapewnić całkowitą rekompensatę doznanego uszczerbku, nie dopuszczając zarazem do nieuzasadnionego wzbogacenia poszkodowanego. Zgodnie z treścią art. 444 § 1 zd.1 k.c. w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Z przepisu art. 444 § 1 k.c. wynika, że obowiązek zwrotu dotyczy wydatków rzeczywiście poniesionych i nie wystarczy wykazanie, że były one obiektywnie potrzebne. Nadto należy się tylko zwrot wydatków celowych. Wchodzić tu w grę będą przede wszystkim koszty związane z leczeniem a także koszty związane z korzystaniem z pomocy innej osoby.

Naprawienie szkody wywołanej uszkodzeniem ciała lub rozstrojem zdrowia, poza odszkodowaniem obejmującym wszelkie wynikłe z tego koszty, może polegać na świadczeniu renty. Kwestię dopuszczalności zasądzenia na rzecz poszkodowanego renty reguluje przepis art. 444 § 2 k.c. Zgodnie z jego treścią można zasądzić od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiednią rentę jeżeli m.in. zwiększyły się potrzeby poszkodowanego lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość. Zwiększenie potrzeb poszkodowanego polega na konieczności pokrycia zwiększonych w następstwie zdarzenia szkodzącego kosztów utrzymania. Zakres cierpień fizycznych i psychicznych powoda z powodu urazów głowy i wstrząśnienia mózgu spowodował uzależnienie powoda od pomocy innych osób.
W świetle opinii biegłego neurologa przez okres 10 tygodni powód wymagał pomocy jednej osoby w wymiarze około 2 godzin dziennie. W świetle opinii biegłego psychiatry koszt nierefundowanych lekarstw wynosi 200,00 zł. Uwzględniając te okoliczności oraz stawkę (...) (9,50 zł za godzinę) Sąd doszedł do wniosku, że roszczenie dochodzone z tytułu skapitalizowanej renty do 31.12.2009 roku w kwocie 3300,00 zł jest w pełni zasadne [(200x11) + (10x7x2x7,50)zł] = 3530,00 zł. Powód dochodził jedynie 3300,00 zł.

Wobec powyższego Sąd zasądził tytułem skapitalizowanej renty za okres 11 miesięcy do 31.12.2009 roku kwotę 3300,00 zł.

W następstwie wypadku powód wymaga dalszego leczenia psychiatrycznego i stałego przyjmowania nierefundowanych leków, których koszt wynosi ok. 200,00 zł miesięcznie. Nie można określić okresu w jakim powód będzie podlegał leczeniu psychiatrycznemu, a rokowania co do stanu zdrowia powoda są złe. Mając to na uwadze, Sąd uznał, że roszczenie dochodzone z tytułu renty na przyszłość jest częściowo zasadne tj. co do kwoty po 200,00 zł miesięcznie.

W następstwie wypadku powód poniósł także szkodę majątkową na którą składa się koszt czyszczenia zniszczonej odzieży oraz wydatki na wykonanie zniszczonych okularów w kwocie 1.210,00 zł. Wobec powyższego na podstawie art.415 k.c. Sąd Rejonowy zasądził tytułem odszkodowania kwotę 1.210 zł.

Rozstrzygnięcie o odsetkach z tytułu opóźnienia w wypłacie należnego powodowi zadośćuczynienia i odszkodowania Sąd Rejonowy oparł na dyspozycji art. 481 § 1 k.c. Stosownie do treści tego przepisu, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi. Istotnym jest zatem ustalenie momentu, w którym dłużnik opóźnił się ze spełnieniem świadczenia.

Powód wezwał pozwanych do zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia pismem z dnia 14 kwietnia 2009 roku, doręczonym w dniu 17 kwietnia 2009 roku. Pismem z dnia 09 września 2014 roku, doręczonym pozwanemu (...) S.A. w dniu 11 września 2014 roku, a pozwanemu A. K. w dniu 14 stycznia 2015 roku powód rozszerzył żądanie w zakresie zadośćuczynienia. Pozwani odmówili zapłaty żądanych kwot. Mając powyższe na względzie odsetki od żądanej kwoty tytułem zadośćuczynienia i odszkodowania Sąd zasądził w stosunku do:

1.  (...) S.A.:

a.  od kwoty 20.000,00 zł od dnia 18.04.2009 roku do dnia zapłaty,

b.  od kwoty 20.000,00 zł od dnia 19.09.2014 roku do dnia zapłaty,

c.  od kwoty 1.211,00 zł od dnia 18.04.2009 roku do dnia zapłaty,

d.  od kwoty 3.300,00 zł od dnia 01.01.2010 roku do dnia zapłaty.

2.  A. K.:

a.  od kwoty 20.000,00 zł od dnia 18.04.2009 roku do dnia zapłaty,

b.  od kwoty 20.000,00 zł od dnia 15.012015 roku do dnia zapłaty,

c.  od kwoty 1.211,00 zł od dnia 18.04.2009 roku do dnia zapłaty,

d.  od kwoty 3.300,00 zł od dnia 01.01.2010 roku do dnia zapłaty.

Ponadto Sąd Rejonowy wskazał, że A. K. odpowiada wobec powoda na podstawie reżimu deliktowego, zaś pozwany zakład ubezpieczeń na podstawie odpowiedzialności kontraktowej. Ani z przepisów ustawy, ani z umowy nie wynika, by istniała między pozwanymi solidarność bierna (art. 369 k.c.). Wierzyciel może jednak dochodzić tego samego świadczenia od kilku dłużników na podstawie tytułów wynikających z odrębnych stosunków prawnych łączących go z każdym z tych dłużników, gdy brak jest podstawy do przyjęcia solidarnej odpowiedzialności dłużników. Zobowiązanie in solidum jest zbliżone do solidarności biernej, ponieważ po stronie zobowiązanej występuje kilku dłużników. Każdy z dłużników odpowiada na innej podstawie prawnej, natomiast wierzyciel powinien otrzymać tylko jedno świadczenie. W konsekwencji Sąd Rejonowy zasądzając na rzecz powoda dochodzone od pozwanych kwoty Sąd ustalił, że zapłata przez jednego z pozwanych zwalnia drugiego do wysokości kwoty niższej.

U powoda istnieje ryzyko powstawania nowych dolegliwości – szybkich zmian zwyrodnieniowych. Może to skutkować koniecznością dalszej diagnostyki i leczenia, co z ortopedycznego i neurologicznego punktu widzenia czyni niepewnym rokowanie co do stanu zdrowia powoda na przyszłość. Aktualny stan zdrowia psychicznego powoda wskazuje na możliwość ujawnienia się jeszcze innych od dotychczasowych, dalszych skutków wypadku, stanowiących jego konieczną konsekwencję, czyli szkody przyszłej. Rokowanie na przyszłość jest złe i powód wymaga stałej opieki psychiatrycznej. Biorąc to pod uwagę nie da się przewidzieć wszystkich następstw rozstroju zdrowia, nie można wyłączyć wystąpienia w przyszłości dalszych następstw wypadku obok tych, które się już ujawniły. Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Rejonowy ustalił odpowiedzialność pozwanych za ewentualne dalsze skutki wypadku, które mogą ujawnić się u powoda w przyszłości.

W pozostałym zakresie Sąd Rejonowy oddalił powództwo.

Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu wyrażoną w art. 98 § 1 k.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Zgodnie z treścią art. 108 § 1 zdanie drugie k.c. Sąd może w orzeczeniu kończącym sprawę w danej instancji rozstrzygnąć jedynie
o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe ich wyliczenie referendarzowi sądowemu. Sąd Rejonowy ustalił zatem, że powód wygrał proces w 98 %.

Apelację od przedmiotowego wyroku wywiódł pozwany (...) Spółka Akcyjna w W.. Zaskarżył wyrok w części tj.

- w pkt I ppkt 1 w zakresie ustawowych odsetek za opóźnienie od kwoty 20 000 zł od dnia 18 kwietnia 2009 roku do dnia 24 lutego 2015 roku od kwoty 20 000 zł od dnia 19 września 2014 roku do dnia 24 lutego 2015 roku,

- w pkt I ppkt 2 w zakresie ustawowych odsetek od kwoty 1211 zł od dnia 18 kwietnia 2009 roku do dnia 24 lutego 2015 roku,

- w pkt 1 ppkt 3 w zakresie ustawowych odsetek od kwoty 3300 zł od dnia 1 stycznia 2010 roku do dnia 24 lutego 205 roku

- w pkt I ppkt 4 w zakresie renty miesięcznej po 200 zł od dnia 1 stycznia 2010 roku i na przyszłość

oraz w zakresie pkt IV.

Apelacja została oparta na zarzutach:

- naruszenia art.444 § 1 i art.824 ¹ § 1 k.c. przez zasądzenie renty po 200 zł miesięcznie w sytuacji, gdy powód nie wykazał jakie ponowi koszty leczenia i zakupu leków i czy leki te mają związek z wypadkiem z dnia 9 stycznia 2009 roku czy też ze schorzeniami samoistnymi na jakie cierpi powód,

- naruszenia art.481 § 1 k.c. i art.455 k.c. przez błędną wykładnię poprzez przyjęcie, że zasądzenie zadośćuczynienia i odszkodowania następuje z odsetkami od dnia następnego po dniu doręczenia pozwanemu odpisu pisma zawierającego żądanie, nie zaś od daty wyrokowania, podczas, gdy dopiero w postępowaniu sądowym ustalono zasadę odpowiedzialności pozwanego, jak również rozmiar szkody o charakterze niemajątkowym

- naruszenia art.233 § 1 k.p.c. przez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i przyjęcie zawyżonej kwoty renty na zwiększone potrzeby.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty pozwany wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w pkt I ppkt 1,2 i 3 przez zasądzenie na rzecz powoda zadośćuczynienia, odszkodowania i renty z ustawowymi odsetkami od dnia wyrokowani tj. od 25 lutego 2015 roku i oddalenie powództwa w pozostałym zakresie; zmianę wyroku w pkt I ppkt 4 przez oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda na rzecz pozwanego kosztów postępowania apelacyjnego.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie oraz o zasądzenie na rzecz powodów kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym wg norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna i podlega oddaleniu.

W pierwszej kolejności należy odnieść się do zarzutu naruszenia art.233 k.p.c., gdyż dopiero prawidłowo ustalony stan faktyczny może być podstawą stosowania norm prawa materialnego.

Dopuszczenie się obrazy art. 233 § 1 k.p.c. przez sąd może polegać albo na przekroczeniu granic swobody oceny wyznaczonej logiką, doświadczeniem, zasadami nauki albo też na niedokonaniu przez sąd wszechstronnego rozważenia sprawy. Ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji nie uchybia regułom z art.233 § 1 k.p.c. Ustalenie, że powód w związku z wypadkiem z dnia 9 stycznia 2009 roku wymaga przyjmowania nierefundowanych leków psychiatrycznych, których koszt miesięczny wynosi około 200 zł zostało oparte na kategorycznej opinii biegłej psychiatry S. W.. Opinia ta nie była kwestionowana przez strony i stanowi wiarygodne i obiektywne źródło dowodowe. W szczególności zarówno z opinii pisemnej jak i z ustnych wyjaśnień odebranych od biegłej na rozprawie wynika, że konieczność przyjmowania leków psychiatrycznych jest wynikiem wypadku, a nie schorzeń samoistnych jak sugeruje w apelacji pozwany.

Zasadzając rentę Sąd Rejonowy nie dopuścił się w żadnej mierze naruszenia art.444 § 2 k.p.c.

Zgodnie z powołanym przepisem poszkodowany może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty, m.in. wtedy, gdy zwiększyły się jego potrzeby. Zwiększenie się potrzeb poszkodowanego wyraża się w stale powtarzających się wydatkach na ich zaspokojenie. Prawo poszkodowanego do ekwiwalentu z tytułu zwiększonych potrzeb, polegających na konieczności przyjmowania leków, nie zależy od wykazania, że poszkodowany efektywnie wydatkował odpowiednie kwoty na zakup tych leków. Na poszkodowanym spoczywa jedynie ciężar udowodnienia hipotetycznej wysokości kosztów takiego leczenia (art. 6 k.c.). Powód temu ciężarowi sprostał. Zwiększone potrzeby powoda spowodowane wypadkiem z dnia 9 stycznia 2009 roku wyrażają się w konieczności zakupu leków psychiatrycznych, co miesięcznie stanowi kwotę 200 zł.

Wbrew stanowisku zaprezentowanemu w apelacji zaskarżony wyrok nie narusza dyspozycji art.481 i art.455 k.c. W uzasadnieniu apelacji pozwany podnosi, powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego, że w razie ustalenia wysokości zadośćuczynienia wg stanu istniejącego w dacie zamknięcia rozprawy uzasadnione jest zasądzenie odsetek dopiero od daty wyrokowania.

W orzecznictwie Sądu Najwyższego oraz sądów powszechnych przeważa zapatrywanie, które podziela Sąd Okręgowy w Łodzi, że w razie wyrządzenia szkody czynem niedozwolonym odsetki należą się poszkodowanemu już od chwili zgłoszenia przezeń roszczenia o zapłatę odszkodowania. Zgodnie z at.455 k.c. w tej bowiem chwili staje się wymagalny obowiązek sprawcy szkody do spełnienia świadczenia odszkodowawczego, który wynika ze stosunku prawnego łączącego sprawcę szkody i poszkodowanego. Jest zasadą, ze zarówno odszkodowanie jak i zadośćuczynienie za krzywdę stają się wymagalne po wezwaniu ubezpieczyciela przez poszkodowanego do spełnienia świadczenia odszkodowawczego. (Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 lutego 2010 roku sygn.. II CSK 434/09, Lex nr 602683, podobnie Sąd Apelacyjny w Łodzi w wyroku z dnia 27 sierpnia 2014 roku sygn. I ACa 359/14, Lex nr 1506256)). Od tej chwili zatem biegnie termin do odsetek za opóźnienie (art.481 § 1 k.c.). Zasada ta doznaje modyfikacji, które wynikają z przepisów. Jeżeli poszkodowany wezwał sprawcę szkody do zapłaty odszkodowania i zadośćuczynienia, który jednak świadczenia nie spełnił, wówczas zakład ubezpieczeń dopuszcza się zwłoki od daty tego wezwania.

Zobowiązanie do zapłaty zadośćuczynienia z art.445 k.c. ma charakter bezterminowy, stąd też o przekształceniu go w zobowiązanie terminowe decyduje wierzyciel przez wezwanie dłużnika do wykonania. Nie ma przy tym znaczenia, że przyznanie zadośćuczynienia ma charakter fakultatywny i zależy od uznania sądu oraz poczynionej przez niego oceny okoliczności, poszkodowany bowiem może skierować roszczenie o zadośćuczynienie bezpośrednio do osoby ponoszącej odpowiedzialność deliktową. (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2005 roku I CSK 7/2005, Lex Polonica nr 1526282).

Dłużnik popada w opóźnienie, jeżeli nie spełnia świadczenia w terminie, w którym stało się wymagalne. Wymagalne roszczenie o zadośćuczynienie jak i o odszkodowanie powoduje stan opóźnienia po jego sprecyzowaniu co do wysokości i wezwaniu dłużnika do zapłaty konkretnej kwoty z tego tytułu.

Powód wezwał pozwanego A. K. do zapłaty zadośćuczynienia w kwocie 20000 zł, odszkodowania w kwocie 1211 zł i renty po 300 zł miesięcznie począwszy od stycznia 2009 roku w piśmie doręczonym pozwanemu w dniu 17 kwietnia 2009 roku. Rozszerzenie powództwa z tytułu zadośćuczynienia nastąpiło w piśmie procesowym doręczonym w dniu 11 września 2014 roku. W świetle poczynionych uwag pozwany popadł w opóźnienie od dnia następnego tj. odpowiednio od 18 kwietnia 2009 roku i 12 września 2014 roku, za który to okres należą się powodowi odsetki ustawowe od zasądzonych kwot.

Z tych względów Sąd Okręgowy na podstawie art.385 k.p.c. oddalił apelację.

O kosztach procesu w postępowaniu apelacyjnym Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art.98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art.391 k.p.c. Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika powoda została ustalona zgodnie z § 6 pkt 5 w zw. z § 13 ust 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.Nr 163 poz.1348 ze zm.).