Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 19 maja 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Inspektorat w Ś. na podstawie przepisu art. 34 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniach społecznych z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1242 j.t.) oraz art. 83 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 121) ustalił, iż stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2014 roku do 31 marca 2015 roku obowiązująca płatnika składek C. K. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą Biuro (...) C. K. ulega podwyższeniu o 50%. W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, iż na podstawie danych pozyskanych z Kompleksowego Systemu Informatycznego ZUS ustalono, że w deklaracjach DRA za miesiące od kwietnia 2014 r. do grudnia 2014 r. płatnik błędnie wykazywał stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe (1,47 % zamiast 1,93 %). W związku z zaniżeniem stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe przez płatnika, organ rentowy wymierzył składki w wysokości 2,90 % (tj. podwyższając o 50 % składkę obowiązującą) na cały rok składkowy obejmujący okres rozliczeniowy od kwietnia 2014 r. do marca 2015 r.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył płatnik składek C. K., wnosząc o zmianę wydanej decyzji. W uzasadnieniu odwołujący wskazał, iż w deklaracjach od kwietnia 2014 r. do grudnia 2015 r. pomyłkowo wykazano stopę procentową na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,47% zamiast 1,93%. Spowodowane to było niecelowym i pomyłkowym wprowadzeniem błędnej stopy procentowej przez obsługujące płatnika biuro rachunkowe w ustawieniach programu kadrowego i automatycznie błąd ten powielany był w kolejnych miesiącach. Odwołujący wskazał, że nie wystąpiło u niego działanie w złej wierze. Od stycznia 2015 r. ubezpieczenie wypadkowe w deklaracjach naliczane było prawidłowo według stopy 1,93%. Ubezpieczony ponadto podał, że przywołany w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji art. 34 ust. 3 ustawy nie może mieć zastosowania do jego sprawy, ponieważ organ wydający decyzję nie ustalał liczby ubezpieczonych. Ilość ubezpieczonych w deklaracjach za miesiące kwiecień-grudzień 2014 podana była w prawidłowej wysokości. Odwołujący powołał się na bogate orzecznictwo Sądu Najwyższego, wskazujące na możliwość zwolnienia się z odpowiedzialności za podanie obiektywnie nieprawdziwych danych z przyczyn niezawinionych przez płatnika.

W odpowiedzi na odwołanie, organ rentowy wniósł o jego oddalenie, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Płatnik składek C. K. prowadzi od 18 maja 1989 r. działalność gospodarczą pod nazwą Biuro (...) C. K., zatrudniając stale pracowników.

Obsługę rachunkową działalności płatnika prowadzi od września 2010 r. Biuro (...) prowadzone przez J. M., mające siedzibę w Ś.. W imieniu płatnika dokumenty rozliczeniowe, w których wykazano stopę procentową na ubezpieczenie wypadkowe w wadliwej wysokości, sporządził J. M..

W 2013 r. nastąpiło obniżenie zatrudnienia w firmie płatnika poniżej 10 osób, co spowodowało podwyższenie stopy procentowej na ubezpieczenie wypadkowe z wysokości 1,47 % na 1,93 %. Program kadrowo-księgowy, który obsługiwał J. M., wymaga ręcznego wprowadzenia nowej stawki i uszło to jego uwadze. Ponieważ zmiana ta nie została uwzględniona, program kadrowy powielał ten błąd automatycznie, zaś ubezpieczony nie zauważył tego i podawał w deklaracjach niewłaściwą stawkę (zbyt niską stawkę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe). Od 1 stycznia 2015 r. w momencie aktualizacji programu stopa procentowa została automatycznie ustawiona we właściwej wysokości, czyli na 1,93%, w związku z tym wysokość stopy procentowej od stycznia 2015 r. była naliczana prawidłowo. Sprawa zaniżenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe za okres od kwietnia 2014 r. do grudnia 2014 r. została wygenerowana przez ZUS w aplikacji interakcyjnej tzw. „Moduł naliczania składki wypadkowej” w dniu 27 kwietnia 2015 r. W dniu 29 kwietnia 2015 r. organ rentowy wszczął postępowanie w sprawie prawidłowości naliczania składki na ubezpieczenie wypadkowe za rok składkowy od 1 kwietnia 2014 r. do 31 marca 2015 r. w związku z zaniżeniem stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w dokumentach rozliczeniowych za okres od kwietnia 2014 r. do grudnia 2014 r. W 2014 r. liczba osób zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego przez płatnika stanowiła w przeliczeniu na miesiąc powyżej 10 osób ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego, w związku z tym płatnik nie był zobowiązany do złożenia dokumentu ZUS IWA za rok 2014, który uprawniałby płatnika do innej wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe. Po wszczęciu postępowania kontrolnego przez organ rentowy, J. M. zauważył błąd i dokonał korekty deklaracji, opłacając różnice wraz odsetkami.

- dowód: zeznania świadka J. M. – zapis AV k. 23, odwołującego C. K. – zapis AV k. 42 akt sądowych, pismo procesowe organu rentowego z dnia 19 października – k. 28-29 akt sądowych, pismo procesowe organu rentowego z dnia 18 listopada 2015 r. –k. 35 akt sądowych.

Przedstawione dowody były podstawą powyższego stanu faktycznego, ponieważ nie zawierają sprzeczności, wzajemnie się uzupełniają, tworzą spójną logiczną całość, ich wiarygodność nie została zakwestionowana przez organ rentowy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Na podstawie przepisu art. 28 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 roku o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz. U. z 2015 r., poz. 1242 j. t.) stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi 50% najwyższej stopy procentowej ustalonej na dany rok składkowy dla grup działalności, zgodnie z zasadami określonymi w art. 30.

W myśl art. 31 ustawy, kategorię ryzyka dla płatnika składek ustala się w zależności od ryzyka określonego wskaźnikami częstości: poszkodowanych w wypadkach przy pracy ogółem; poszkodowanych w wypadkach przy pracy śmiertelnych i ciężkich; zatrudnionych w warunkach zagrożenia (ust. 3). Dane, o których mowa w ust. 3, płatnik składek przekazuje do dnia 31 stycznia danego roku za poprzedni rok kalendarzowy w informacji zawierającej w szczególności: dane identyfikacyjne płatnika składek, określone w przepisach o systemie ubezpieczeń społecznych; rodzaj działalności według PKD; liczbę ubezpieczonych zgłoszonych do ubezpieczenia wypadkowego; adres płatnika składek (ust. 6). Informację określoną w ust. 6 przekazuje płatnik składek, o którym mowa w art. 28 ust. 2, zgłoszony w Zakładzie nieprzerwanie od dnia 1 stycznia do dnia 31 grudnia poprzedniego roku i co najmniej 1 dzień w styczniu danego roku (ust. 7). Zgodnie natomiast z art. 34 ust. 1 ustawy, jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawdziwe dane, o których mowa w art. 31, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150 % stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Płatnik składek zobowiązany jest opłacić zaległe składki wraz z odsetkami za zwłokę.

Pod pojęciem „nieprawdziwe dane”, o których mowa w we wskazanym przepisie należy rozumieć informacje niezgodne ze stanem faktycznym, świadomie i umyślnie wprowadzające w błąd organ rentowy w celu stworzenia korzystnej sytuacji dla płatnika składek. Powyższy przepis ma charakter restrykcyjny i nie może być interpretowany rozszerzająco.

Analiza materiału dowodowego przedmiotowej sprawy wskazuje jednoznacznie, iż podanie zaniżonej stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w deklaracjach za okres od kwietnia 2014 r. do grudnia 2014 r. było jedynie wynikiem zwykłej pomyłki, a nie działaniem płatnika z premedytacją, celem wprowadzenia w błąd i zwykłego „oszukania „ Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Płatnik 9 na skutek zwykłego przeoczenia biura rachunkowego , z którego usług od lat korzysta podał nie dane nieprawdziwe, tylko nieprawidłowe . Program komputerowy bowiem przeniósł wskaźnik procentowy z poprzedniego okresu rozliczeniowego a księgowy nie zauważył , iż wobec zmniejszenia liczby pracowników wskaźnik ten powinien być wyższy . jednocześnie w deklaracjach rozliczeniowych płatnik wskazywał prawdziwe dane co do ilości zatrudnianych osób.

Wskazać należy, iż płatnik niezwłocznie po wykryciu błędu wniósł stosowną korektę i zadeklarował od stycznia 2015 r. składkę w prawidłowej wysokości, tj. 1,93 %, błędne deklaracje zostały skorygowane, a różnica w wysokości odprowadzonych składek na ubezpieczenie wypadkowe została uregulowana wraz z należnymi odsetkami za zwłokę.

W ocenie Sądu, powyższe okoliczności dodatkowo potwierdzają, iż zaniżenie wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe nie było działaniem umyślnym i nie miało na celu przedstawienia nieprawdziwych danych w rozumieniu przepisu art. 34 ustawy wypadkowej. Sąd miał także na uwadze, iż w deklaracjach rozliczeniowych płatnik wskazywał prawdziwe dane co do ilości osób zatrudnionych w jego firmie.Tym samym niedopuszczalnym było zastosowanie przez organ rentowy sankcji przewidzianej w art. 34 ustawy wypadkowej . Powyższe potwierdza wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 10 grudnia 2013 III AUa 569/13, gdzie wprost wskazano , iż artykuł 34 ust. 1 ustawy z 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych pozwala na zastosowanie sankcji w nim przewidzianej jedynie w przypadku podania danych nieprawdziwych.Podkreślenia wymaga, iż podstawową regułą interpretacyjno-legislacyjną jest założenie racjonalności ustawodawcy i w ocenie Sądu – sankcje podwyższające stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe zawarte w przepisie art. 34 ustawy wypadkowej mogą dotyczyć jedynie niesumiennych, nierzetelnych płatników składek, zatajających stosowne informacje przed Zakładem, nie zaś płatników, którzy popełniają drobne błędy, które następnie skorygują i uregulują stosowne wyrównanie w płatności składek. Zatem w niniejszej sprawie obciążenie płatnika sankcją w postaci podwyższenia o 50% stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe było nieprawidłowe (por. postanowienie SN z dnia 4 lutego 2011 r., II UZP 1/11, Lex nr 749835 i wyrok SA w Gdańsku z dnia 6 kwietnia 2011 r., III AUa 1765/10, niepubl.).

Z uwagi na powyższe, Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję.

SSO Maciej Flinik