Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 listopada 2015 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Renata Bober

Sędziowie: SO Barbara Frankowska

SO Anna Harmata (spr.)

Protokolant: Małgorzata Florek

po rozpoznaniu w dniu 19 listopada 2015 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: (...) S.A. w W., Zakład (...) w R.

przeciwko: (...) S.A. w S.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda co do pkt II i III wyroku Sądu Rejonowego w R.V Wydziału Gospodarczego z dnia 28 maja 2015 r., sygn. akt V GC 71/15

1.  oddala apelację,

2.  zasądza od powoda (...) S.A. w W., Zakład (...) w R. na rzecz pozwanego (...) S.A. w S. kwotę 300 zł (trzysta złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

SSO Anna Harmata SSO Renata Bober SSO Barbara Frankowska

Sygn. akt VI Ga 279/15

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 30 listopada 2015r.

Pozwem wniesionym w sprawie powód (...) S.A. w W. wniósł o zasądzenie od pozwanego (...) S. A. w S. kwoty 12.458,68 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 13.06.2014r. oraz kosztami procesu.

W uzasadnieniu powyższego podał , że na podstawie umowy ubezpieczenia pozwany zobowiązany był do zapłaty odszkodowania zasądzonego w sprawie I C 1225/10. Wobec braku uiszczenia kwoty odszkodowania za okres od października do grudnia 2013r i za styczeń 2014r. wobec powoda zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne w wyniku którego z rachunku powoda została pobrana kwota 12.458,68 zł. Pozwany nie zwrócił tej kwoty powodowi.

W ustosunkowaniu się do powyższego pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości. Zarzucił, iż realizuje wykonanie wyroku zapadłego w w/w sprawie także w zakresie stanowiącym przedmiot niniejszego postępowania. Wskazał, iż świadczenie za październik, listopad , grudzień 2013r. i za styczeń 2014r. zostało pokryte poprzez dokonaną nadpłatę (podwójną wpłatę) świadczenia za okres od lutego 2013r. do czerwca 2013r. O zaliczeniu tej nadpłaty pozwany poinofmował uprawnioną do odszkodowania tj. iż w związku z podwójną wpłatą świadczeń rentowych za okres 1.02.2013 do 30.06.2013r. w łącznej kwocie 13.000zł zaistniałą nadpłatę zalicza na poczet przyszłych świadczeń rentowych za okres od 1.10.2013r. do 28.02.2014r. Pomimo poinformowania poszkodowanej o fakcie nadpłaty i sposobie rozliczenia poszkodowana wystąpiła z wnioskiem o egzekucje komorniczą. Komornik wszczął postępowanie egzekucyjne przeciwko powodowi. Po przeprowadzonej skutecznie egzekucji powód zwrócił się do pozwanego o zwrot wyegzekwowanych kwot. Pozwany zwrócił się do powoda

o informacje o dacie realizacji przez organ egzekucyjny i do czasu uzyskania powyższych informacji wstrzymał zapłatę. Pełnomocnik powoda został o powyższym poinformowany mailem z dnia 17.10.2014r. Pismem z dnia 24.10.2014r. pozwany poinformował powoda o uznaniu roszczenia 10.400 zł i taka kwota została zapłacona. Według pozwanego nie dał on powodu do wytoczenia powództwa gdyż nie kwestionował co do zasady roszczenia. Pozwany nie był stroną postępowania egzekucyjnego i nie mógł składać żadnych środków zaskarżenia. O egzekucji dowiedział się po zrealizowaniu zajęcia komorniczego. Gdyby powód poinformował go o fakcie wszczęcia egzekucji to uzyskałby od pozwanego informację, że świadczenie zostało zaspokojone, a nawet istnieje nadpłata. Wierzyciel wystąpił z bezzasadnym wnioskiem egzekucyjnym. Powód winien wytoczyć powództwo przeciwegzekucyjne lub wnieść skargę na czynność komornika na postanowienie ustalające koszty egzekucji. Niezasadne jest zdaniem pozwanego roszczenie powoda o zwrot kosztów postępowania egzekucyjnego.

W piśmie procesowym z dnia 28.04.2015 powód cofnął pozew co do kwoty 10.400 zł, wniósł o zasądzenie kwoty 2.058, 68 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 13.06. 2014r. do dnia zapłaty, odsetek ustawowych od kwoty 3.536 zł od dnia 13.06.2014r. do dnia zapłaty tj. 5.11.2014r., odsetek ustawowych od kwoty 6.864 zł od dnia 13.06.2014r. do dnia zapłaty tj. 6.11.2014r. oraz
o zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych.

Wyrokiem z dnia 28 maja 2015r. Sąd Rejonowy Sąd Gospodarczy
w R. umorzył postępowanie co do kwoty 10.400 zł należności głównej
( pkt. I ); oddalił powództwo w pozostałej części ( pkt. II ); zasądził od powoda na rzecz pozwanego kwotę 2.434 zł tytułem kosztów procesu ( pkt. III ); zarządził zwrot na rzecz powoda od Skarbu Państwa kwoty 260 zł tytułem opłaty sądowej ( pkt. IV ).

Za bezsporne uznał Sąd, iż pozwany przejął obowiązek wypłaty odszkodowania zasądzonego w sprawie I C 1225/10 za powoda ( miesięczna kwota renty to 2.600 zł ), że pozwany zapłacił z kwoty dochodzonej pozwem kwotę 10.400 zł w dniach 5 i 6 listopada 2014r., że pozostała kwota 2.058,68 zł to odsetki, koszty komornicze i koszty zastępstwa zapłacone przez powoda w postępowaniu egzekucyjnym.

Sąd ustalił, że pozwany zapłacił poszkodowanym rentę za okres od lutego do czerwca 2013r. Pismem z 17.09.2013r. pozwany poinformował powoda
o zwrocie powodowi kwoty 13.000 zł za realizację rent za w/w okres. Pismem z dnia 9.09.2013r. pozwany poinformował poszkodowanych o tym, że w związku z podwójną wypłatą świadczeń rentowych za w/w okres w łącznej kwocie 13.000 zł zalicza tą kwotę na poczet przyszłych wypłat za okres od dnia 1.10.2013r. do 28.02.2014r. Pozwany informował również, pismem z dnia 29.10.2014r., o nadpłacie, która rozliczona będzie od 1.11.2014r. za okres 4 miesięcy. Dalej Sąd ustalił, że powód pismem z dnia 20.05.2014r. został zawiadomiony przez komornika o wszczęciu egzekucji na podstawie wyroku wydanego w sprawie IC 1225/10. Postanowieniem o ustaleniu kosztów postępowania egzekucyjnego z dnia 26.06.2014r. komornik ustalił koszty postępowania egzekucyjnego na kwotę 910,60zł z tyt. egzekucji świadczeń za okres od października do grudnia 2013r. i za styczeń 2014r. Łącznie wyegzekwowano od powoda kwotę 12.458,68 zł.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd przyjął, że podstawą oddalenia powództwa w pozostałej części był art. 822 kc. Sąd przyjął, że w okolicznościach sprawy rację ma pozwany, że egzekucja prowadzona przez pokrzywdzoną była niezasadna wobec wcześniejszego spełnienia świadczenia. Wobec braku sporu w tym zakresie Sąd nie dokonywał dodatkowych ustaleń i nie badał sprawy egzekucyjnej. Sąd wskazał, że to na powodzie ciążył obowiązek bądź wniesienia powództwa przeciwegzekucyjnego, wniosku o zawieszenie egzekucji lub skargi na czynność komornika w zakresie kosztów egzekucji. Jeśli powód takich aktów staranności nie dokonał, a pozwany nie był stroną postępowania egzekucyjnego to obecnie nie można obciążać ubezpieczyciela kosztami postępowania egzekucyjnego. Powyższe okoliczności wskazują ponadto, że pozwany nie był w opóźnieniu w realizacji świadczenia do pokrzywdzonej i brak podstaw do zasądzenia odsetek. Zapłata na rzecz powoda części należności głównej po wniesieniu pozwu nie ma znaczenia co do rozliczenia kosztów procesu. Pozwany poinformował powoda mailem z dnia 24.10.2014r. o przyznaniu wypłaty 10.400 zł. Reasumując Sąd stanął na stanowisku, że pozwany nie dał powodu do wytoczenia pozwu, roszczenie w części 10.400 zł uznał przed wniesieniem pozwu, a ponadto wynikło ono z przyczyn leżących po stronie powoda. Co do pozostałej części pozwany jest wygrywającym. O kosztach Sąd orzekł na mocy art. 101 kpc.

Powyższy wyrok został zaskarżony apelacją powoda w części pkt. II i III. Wyrokowi apelujący zarzucił naruszenie prawa polegające na braku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału i sprzeczność istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem tj. art. 233 § 1 kpc, art. 328 § 2 kpc oraz art. 101 kpc.

W oparciu o powyższe zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku
i zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda kwoty 2.058,68 zł wraz
z ustawowymi odsetkami od dnia 13 czerwca 2014r. do dnia zapłaty; zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 3.536 zł od dnia 13 czerwca 2014r. do dnia zapłaty tj. 5 listopada 2014r.; zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 6.864 zł od dnia 13 czerwca 2014r. do dnia zapłaty tj. 6 listopada 2014r. oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych; ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

W uzasadnieniu skarżący wskazał, że pozwany zapłacił należność główną po wytoczeniu powództwa, a przy pierwszej czynności procesowej nie uznał powództwa, lecz wniósł o jego oddalenie. Zdaniem powoda pozwany jest profesjonalnym podmiotem i jego błędne działania spowodowały wszczęcie postępowania egzekucyjnego przeciwko powodowi. To pozwany powinien ponieść wszystkie koszty swojego błędnego działania, w tym także koszty egzekucji.

W odpowiedzi na apelację powoda pozwany wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od powoda zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego według norm przepisanych.

Pozwany podniósł, że koszty związane z przymusową realizacją wyroków nie są objęte łączącą strony umową ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej. Fakt ponownego wyegzekwowania przez poszkodowanych świadczenia pieniężnego od dłużnika - powoda ( w oparciu o tzw. skonsumowany tytuł wykonawczy ) nie stanowi źródła jakiegokolwiek zobowiązania pomiędzy stronami procesu. W tym zakresie powód nabył roszczenie odszkodowawcze względem wierzycieli ( poszkodowanych ) reprezentowanych przez J. W. (1). W ocenie pozwanego wszczęcie niecelowej egzekucji stanowi po stronie powoda samodzielne i odrębne źródło szkody, a jakiekolwiek działania pozwanego związane z dobrowolnym realizowaniem świadczeń rentowych nie pozostają w żadnym związku ze szkodą, jakiej doznał powód na skutek niewłaściwego działania poszkodowanych. Pozwany nie odpowiada za to, że osoba trzecia składa wniosek egzekucyjny obejmujący spełnione uprzednio świadczenie.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Sąd Okręgowy rozpoznając przedmiotową apelację uznał, iż nie zasługuje ona na uwzględnienie, podzielając ustalenia dokonane przez Sąd I instancji i wywiedzione na tej podstawie wnioski prawne. Wydany przez Sąd Rejonowy wyrok jest prawidłowy i odpowiada prawu.

Za bezzasadny uznał Sąd zarzut naruszenia art. 328 § 2 kpc. Uzasadnienie wyroku pełni ważną rolę procesową, ponieważ umożliwia sprawowanie nadzoru judykacyjnego. Z tego powodu zarówno Sąd I, jak i II instancji musi wytłumaczyć motywy rozstrzygnięcia w taki sposób, aby możliwa była ocena jego prawidłowości. Wprawdzie naruszenie art. 328 § 2 kpc nie ma
z reguły bezpośredniego wpływu na treść wyroku, gdyż uzasadnienie sporządzane jest po jego wydaniu (wyrok Sądu Najwyższego z 8 października 2009 r., II CSK 153/09, LEX nr 553674), jednak może on stanowić usprawiedliwioną podstawę naruszenia prawa procesowego tylko wtedy, gdy uzasadnienie zaskarżonego wyroku nie zawiera wszystkich koniecznych elementów bądź zawiera braki, które uniemożliwiają kontrolę kasacyjną. Tylko bowiem w takim wypadku uchybienie art. 328 § 2 kpc. może być uznane za mogące mieć wpływ na wynik sprawy
( przykładowo wyroki Sądu Najwyższego z 2 lipca 2009 r., III SK 10/09, LEX nr 551869, z 24 września 2009 r., II PK 58/09, LEX nr 558303, z 23 lipca 2009 r., II PK 25/09, LEX nr 533082, z 4 listopada 2009 r., I UK 142/09, LEX nr 564770, z 16 października 2009 r., I UK 129/09, LEX nr 558286, z 9 czerwca 2009 r., II UK 403/08, LEX nr 523551, z 5 czerwca 2009r., I UK 21/09, LEX nr 515699 ). Sporządzone przez Sąd I instancji uzasadnienie zaskarżonego wyroku jest zrozumiałe. Pozwala na dokonanie właściwej kontroli merytorycznej rozstrzygnięcia niniejszej sprawy. Sąd Rejonowy wystarczająco wyjaśnił motywy swojego rozstrzygnięcia.

Powód we wniesionej apelacji podniósł także zarzut naruszenia przepisu art. 233 § 1 kpc, polegający na braku wszechstronnego rozważenia zebranego materiału dowodowego i sprzeczności istotnych ustaleń z zebranym w sprawie materiałem – bez skonkretyzowania o jakie dowody chodzi. Skarżący de facto we wniesionej apelacji polemizuje z ustaleniami Sądu I instancji. Skuteczne natomiast postawienie zarzutu naruszenia przez Sąd w/w normy prawnej wymaga wykazania, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, to bowiem jedynie może być przeciwstawione uprawnieniu sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Nie jest natomiast wystarczające przekonanie strony o innej niż przyjął Sąd wadze ( doniosłości ) poszczególnych dowodów i ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu.

Zdaniem Sądu Okręgowego Sąd I instancji dokonał prawidłowej oceny zgromadzonych dowodów wyciągając z nich logiczne wnioski.

W sprawie poza sporem było, iż pozwany, w związku z wyrokiem Sądu Okręgowego w Rzeszowie Wydział I Cywilny z dnia 25 kwietnia 2012r.
w sprawie I C 1225/10, był zobowiązany do wypłaty do rąk poszkodowanej J. W. (2) comiesięcznej renty w wysokości 2.600 zł. Wyrok ten zapadł w sprawie z powództwa poszkodowanej przeciwko pozwanemu i powodowi, którzy są stronami zawartej umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej.

Sąd Okręgowy po przeanalizowaniu stanowisk stron i zebranego w sprawie materiału dowodowego potwierdził, iż niespornym pomiędzy stronami była okoliczność , iż zarówno powód jak i pozwany wypłacili poszkodowanej po 13.000 zł z tytułu należnej renty za okres od lutego 2013 do czerwca 2013r.; wobec powstałej nadpłaty na skutek w/w podwójnej wpłaty pozwany pismem z dnia 9.września 2013r. poinformował poszkodowaną, że zaliczy nadpłacone 13.000 zł na poczet przyszłych wpłat tj. za okres 5 miesięcy od października 2013r. do lutego 2014r. Pismem z dnia 20 maja 2014r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Ł.poinformował powoda, że na wniosek poszkodowanej zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne. Komornik
w zawiadomieniu poinformował, że zadłużenie wynosi 13.173,48 zł ( należność główna z wyroku I C 1225/10 w wysokości 10.400 zł, odsetki oraz koszty egzekucyjne. Do wyegzekwowania należności doszło w dniu 30 maja 2014r. Po wyegzekwowaniu przedmiotowej należności bo w dniu 3 czerwca 2014r. broker G. R. skierował do pozwanego informację o wszczęciu egzekucji z zapytaniem o dalsze czynności, a pismem z dnia 4 czerwca 2014r. powód wezwał pozwanego o zapłatę wyegzekwowanej przez komornika kwoty 12.458,68 zł. Dalej w dniu 5 czerwca 2014r. broker G. R. poinformował mailowo pozwanego, iż egzekucja dotyczy niezapłacenia poszkodowanej renty za 4 miesiące tj. od października 2013r. do stycznia 2014r. zasądzonej wyrokiem Sądu Okręgowego wR. z dnia 25 kwietnia 2012r., sygn. akt I C 1225/10. W dniu 17 października 2014r. pozwany wystąpił mailowo do powoda z zapytaniem dotyczącym daty otrzymania przez powoda zawiadomienia o wszczęciu egzekucji i o wyjaśnienie dlaczego o powyższym pozwany został poinformowany po dokonaniu wyegzekwowania spornej kwoty. W dniu 24 października 2014r. pozwany poinformował powoda o wypłacie kwoty 10.400 zł. odmawiając refundacji pozostałych kosztów, które to powstały wskutek postępowania egzekucyjnego. W uzasadnieniu podał, że o postępowaniu egzekucyjnym został poinformowany po wyegzekwowaniu w/w kwoty, nie mógł zatem podjąć czynności, które uniemożliwiłyby komornikowi dalsze prowadzenie egzekucji. W dniach 4 i 5 listopada 2014r. pozwany wypłacił powodowi 10.400 zł.

Podkreślenia wymaga okoliczność, na co zasadnie zwrócił uwagę Sąd Rejonowy, iż powód nie kwestionował podnoszonej przez pozwanego okoliczności uprzedniej nadpłaty kwot uiszczonych tytułem odszkodowania na rzecz poszkodowanej, a w konsekwencji uprzedniego - przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego - zaspokojenia należności stanowiącej przedmiot prowadzonego postępowania egzekucyjnego. Nie stanowiło więc sporu pomiędzy stronami , iż egzekucja ta nie była zasadna, zbędnym więc było wbrew twierdzeniem apelacji , prowadzenie dowodu z akt egzekucyjnych , z których zresztą i tak fakt ten by nie wynikał.

Chronologia przytoczonych wyżej zdarzeń jednocześnie pozwala na stwierdzenie, że powód zawiadomił pozwanego o wszczęciu przeciwko niemu postępowania egzekucyjnego już po wyegzekwowaniu roszczenia, tym samym pozbawiając się możliwości podniesienia zarzutu w zakresie uprzedniego zaspokojenia przedmiotowego roszczenia przez ubezpieczyciela. Tym samym powód umożliwił skuteczne wyegzekwowanie należności głównej w wysokości 10.400 zł, a w konsekwencji wyegzekwowanie odsetek i powstałych kosztów egzekucyjnych.

Wskazać należy, iż okoliczność ponownego wyegzekwowania przez poszkodowaną świadczenia pieniężnego od powoda w oparciu o tytuł wykonawczy, który w tym zakresie został już uprzednio zaspokojony nie może stanowić źródła zobowiązania w stosunku do pozwanego. Podstawy dla niniejszego nie może bowiem stanowić nieuzasadnione wszczęcie egzekucji , nie stanowi ono bowiem w tym zakresie samodzielnego źródła zobowiązania odszkodowawczego i niniejszego nie zmienia okoliczność dobrowolnej wpłaty przez pozwanego na rzecz powoda kwoty 10 400 zł. Brak podstaw dla obarczenia pozwanego konsekwencjami finansowymi skierowania przez osobę trzecią wniosku egzekucyjnego obejmującego spełnione uprzednio świadczenie, którego to uprzedniego spełnienia powód w żaden sposób nie kwestionował. Konsekwencją powyższego, a także zachowania samego powoda pozostaje brak podstaw dla obciążenia pozwanego kwotą odsetek i kosztów postępowania egzekucyjnego. Z materiału dowodowego nie wynika by powód o wszczęciu przeciwko niemu postepowania egzekucyjnego zawiadomił pozwanego , tak by umożliwić i sobie i jemu zapobieżenie dalszemu prowadzeniu tego postępowania, poprzez podniesienie w drodze proceduralnej faktu uprzedniego zaspokojenia egzekwowanej należności. Pozwany został tej możliwości pozbawiony, a zatem nie można pociągać go do odpowiedzialności za konsekwencje wynikłe z prowadzonej egzekucji, w tym w zakresie odsetek i kosztów

Z powyższych względów rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego należało uznać za prawidłowe także w zakresie rozstrzygnięcia co do kosztów postępowania.

Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd, na podstawie art. 385 kpc, oddalił apelację jako bezzasadną.

Rozstrzygnięcie o kosztach postępowania apelacyjnego znajduje uzasadnienie w art. 108 kpc i art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 391 kpc oraz § 12 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 6 pkt. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. U. 2013.490 t. j. ).