Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 czerwca 2013 roku

Sąd Okręgowy – Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Piotrkowie Trybunalskim,

Wydział V w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Łapińska

Sędziowie: SSO Mariola Mastalerz, SSR del. Urszula Sipińska-Sęk (spr.)

Protokolant: sekr.sądowy Anna Fijołek

po rozpoznaniu w dniu 4 czerwca 2013 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z powództwa A. C.

przeciwko G. G. (1)- Komornikowi Sądowemu (...)

o sprostowanie świadectwa pracy i odszkodowanie

na skutek apelacji pozwanej G. G. (1)- Komornikowi Sądowemu (...)

od wyroku Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 1 lutego 2011r.

sygn. IV P 183/10

1. oddala apelację;

2. zasądza od pozwanej G. G. (1)- Komornika Sądowego (...)na rzecz powódki A. C.kwotę 225,00 (dwieście dwadzieścia pięć) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego za instancję odwoławczą.

Sygn. akt. VU Pa 43/11

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 1 lutego 2011roku wydanym w sprawie IV U183/10 Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych :

1. nakazał pozwanej G. G. (1) sprostować świadectwo pracy powódki A. C. poprzez:

a) wskazanie, iż A. C.zatrudniona była przez Komornika Sądowego (...)od dnia 2 listopada 2007 roku do dnia 11 sierpnia 2009 roku, w tym od 2 listopada 2007 roku do 25 września 2008 roku przez Komornika Sądowego (...) J. S., a od 26 września 2008 roku do 11 sierpnia 2009 roku przez Komornika Sądowego (...)zastępcę G. G. (1),

b) wpisanie w punkcie drugim świadectwa pracy, iż powódka A. C. zatrudniona była na stanowisku pracownika biurowego,

c) wskazanie w punkcie trzecim, że stosunek pracy powódki A. C. ustał w wyniku wygaśnięcia umowy na czas określony - art. 30 paragraf 1 punkt 4 kp,

d) wskazanie w punkcie 4.3 świadectwa pracy, iż powódka w okresie od 2 sierpnia 2008 roku do 11 sierpnia 2009 roku korzystała z urlopu wychowawczego,

2. zasądził od pozwanego G. G. (1) na rzecz powódki A. C. kwoty;

a) 1.815„90 (jeden tysiąc osiemset piętnaście złotych dziewięćdziesiąt groszy) tytułem odszkodowania za niewydanie w terminie świadectwa pracy, z ustawowymi odsetkami od dnia 12 listopada 2010 roku,

b) 968.64(dziewięćset sześćdziesiąt osiem złotych sześćdziesiąt cztery grosze) tytułem ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy, z ustawowymi odsetkami od dnia 12 sierpnia 2009 roku,

3. oddalił powództwo w pozostałej części

4. zasądził od pozwanego G. G. (1) na rzecz powódki A. C. 306,00(trzysta sześć ) złotych tytułem zwrotu kosztów procesu.

Podstawę powyższego wyroku stanowiły następujące ustalenia faktyczne i rozważania prawne Sądu Rejonowego:

Powódka A. C.została zatrudniona w Kancelarii Komornika Sądowego (...) J. S.w dniu 2 listopada 2007 roku. Powódka została zatrudniona na stanowisku pracownika biurowego na czas nieokreślony. W dniu 2 sierpnia 2008 roku wnioskodawczym rozpoczęła urlop wychowawczy.

J. S. zmarł w dniu 26 września 2008 roku, a jego zastępcą została G. G. (1).

W dniu 9 października 2008 roku powódka A. C.zawarła z Komornikiem Sądowym (...) zastępcą G. G. (1)umowę o pracę na czas określony. Umowa została zawarta do dnia 26 września 2009 roku tj, na czas pełnienia przez G. G. (1)zastępstwa.

G. G. (1) skończyła zastępstwo w dniu 11 sierpnia 2009 roku.

W dniu 7 października 2009 roku powódka otrzymała świadectwo pracy dotyczące okresu zatrudnienia od dnia 26 września 2009 roku do dnia 11 sierpnia 2009 roku. Jako przyczynę ustania stosunku pracy wskazano upływ terminu na jaki została zawarta. Pismem z dnia 12 października 2009 roku powódka wystąpiła do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy.

W dniu 10 czerwca 2010 roku powódka otrzymała świadectwo pracy, datowane na dzień 11 sierpnia 2009 roku, dotyczące okresu zatrudnienia od dnia 2 listopada 2007 roku do dnia 25 września 2008 roku. Jako przyczynę ustania stosunku pracy wskazano art. art. 63 ² § 1k.p..

Pismem z dnia 17 czerwca 2010 roku powódka wystąpiła do pracodawcy o sprostowanie świadectwa pracy. Pismem z dnia 28 czerwca 2010 roku pozwana odmówiła sprostowania świadectwa pracy podnosząc, że umowa o pracę zawarta z Komornikiem Sądowym J. S. wygasła z dniem jego śmierci.

Powódka A. C. wnosiła o :

- wydania jednego sprostowanego świadectwa pracy w zakresie zgodnym z pismami z dnia 17 czerwca i 7 lipca 2010 roku.

- zasądzenia odszkodowania w kwocie 1.276,00 złotych tytułem nieuzasadnionego rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu;

- zasądzenia od pozwanej kwoty 968,64 złotych tytułem ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy z ustawowymi odsetkami do dnia 11 sierpnia 2009 roku do dnia zapłaty;

- zasądzenia od pozwanej kwoty 1.815,90 złotych tytułem odszkodowania za niewydanie w terminie świadectwa pracy z ustawowymi odsetkami od dnia wytoczenia powództwa. Sąd Rejonowy uznał, że podstawową kwestią w niniejszej sprawie było ustalenie czy w stosunek pracy powódki uległ wygaśnięciu w dniu 26 września 2008 roku czy też zgodnie z art. 23 1 k.p. doszło do przejścia zakładu pracy.

Zgodnie z treścią art. 63 ² § 1 i 3 k.p. przywołanym przez Sąd I instancji: z dniem śmierci pracodawcy umowy o pracę z pracownikami wygasają z wyjątkiem sytuacji gdy doszło do przejęcia pracownika przez nowego pracodawcę na zasadach określonych w art. 23 ¹ k.p. . W art. 23 ¹ §1 k.p. Ustawodawca przewidział, że w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy.

W przedmiotowej sprawie powódka w toku postępowania podnosiła, że po śmierci J. S. jej stosunek pracy nie wygasł, a wskutek objęcia zastępstwa przez G. G. (1) doszło do przejścia zakładu pracy.

Pozwana podnosiła zaś, że stosunek powódki z J. S.wygasł, a zatrudnienie powódki w Kancelarii Komorniczej po dniu 26 września 2008 roku oparte było nie na przejściu zakładu pracy, a na zawartej umowie na czas określony. Z tegoż stanowiska wynikało także, że roszczenie powódki o ekwiwalent za urlop wypoczynkowy weszło do długów spadkowych i obciąża spadkobierców po J. S.nie zaś ją.

Sąd Rejonowy podzielił stanowisko strony powodowej , podnosząc że dla powyższej konstatacji kluczowe znaczenie ma treść art. 27b ustawy z dnia z dnia 29 sierpnia 1997 r. o komornikach sądowych i egzekucji. W normie tej wskazano, że zastępca komornika, który przeprowadza likwidację kancelarii zmarłego lub odwołanego komornika, może rozwiązać umowę o pracę zawartą przez poprzednika z osobą zatrudnioną w tej kancelarii za jednomiesięcznym wypowiedzeniem. Przepis ten dotyczy także umów zawartych na czas określony.

Zdaniem Sądu Rejonowego analiza treści normy wskazuje jednoznacznie, że ustawodawca przewidział, że po śmierci komornika stosunki pracy pracowników zatrudnionych w kancelarii nie wygasają, a trwają nadal. Zastępca komornika wstępuje w prawa i obowiązki względem pracowników poprzednika. Wstąpienie to na gruncie norm prawa pracy następuje w drodze art. 23 ¹ k.p.

Kontynuując swój wywód Sąd Rejonowy podniósł, że fakt ten , skutkuje uznaniem, że G. G. (1) została pracodawcą powódki przejmując wszystkie zobowiązania jakie ciążyły na J. S..

Powyższe skutkowało uznaniem, że stosunek pracy winien być traktowany jako jedność, całość, a nie dwa odrębne stosunki pracy - jeden z J. S., a drugi z G. G. (1), co skutkuje uznaniem za zasadne roszczenie powódki o sprostowanie świadectwa pracy w zakresie dotyczącym żądania w wskazania punkcie 1 świadectwa pracy, że była zatrudniona przez Komornika Sądowego (...)w okresie od 2 listopada 2007 roku do 11 sierpnia 2009 roku , w tym od 2 listopada 2007 roku do dnia 25 września 2008 roku przez J. S., a od 26 września 2008 roku do 11 sierpnia 2009 roku przez zastępcę G. G. (1), w punkcie 2 informacji o rodzaju wykonywanie pracy poprzez wpisanie pracownik biurowy oraz w punkcie 4 podpunkt 3 informacji dotyczącej wykorzystanego urlopu wychowawczego w okresie od 2 sierpnia 2008 roku do dnia 11 sierpnia 2009 roku.

W ocenie Sądu Rejonowego należało podzielić pogląd powódki, że zawarcie umowy na czas określony było zbędne, bowiem stosunek pracy trwał nadal w oparciu o art. 23 ¹ k.p. Jednakże powódka zawarła z pozwaną umowę o pracę na czas określony. Sąd Rejonowy nie podzielił natomiast poglądu, że umowa ta jako niepotrzebna, zbędna jest przez to nieważna. Zbędność czynności prawnej nie skutkuje automatycznie jej nieważnością. W przypadku stosunków umownych zawarta taka umowa stanowi nowację dotychczasowego stosunku pracy wprowadzając zmianę w jego treści w tym zakresie w jakim zawiera ona odmienne uregulowania od dotychczasowej jego treści. Umowę taką należy traktować jako porozumienie stron, które przecież jest umową zmieniającą treść stosunku pracy. Taka też sytuacja miała miejsce w niniejszej sprawie dotychczasowy stosunek pracy na czas nieokreślony w drodze nowacji stosunku pracy - porozumienia stron uległ zmianie na stosunek pracy na czas określony - na czas zastępstwa G. G. (1). Po zakończeniu zastępstwa upłynął okres, na który zawarta była umowa. Tym samym w ocenie Sądu Rejonowego doszło do wygaśnięcia stosunku pracy.

Powyższe ustalenia skutkowały uznaniem przez Sąd Rejonowy, że brak jest podstaw do zmiany w punkcie 3 świadectwa pracy zapisu o tym, że stosunek pracy powódki uległ rozwiązaniu w skutek likwidacji pracodawcy, w tym zakresie roszczenie powódki podlega oddaleniu. Zdaniem Sądu Rejonowego brak jest także podstaw do uznania, że przy rozwiązaniu stosunku pracy doszło do naruszenia norm prawa pracy, a tym samym została wypełniona norma art. 45 k.p. Roszczenie powódki o odszkodowanie z tytułu nieuzasadnionego rozwiązania stosunku pracy za wypowiedzeniem jest zdaniem Sądu I instancji niezasadne i podlega oddaleniu.

Dokonując oceny zasadności roszczenia powódki o ekwiwalent za urlop wypoczynkowy Sąd Rejonowy podniósł, iż strona pozwana nie kwestionuje, że powódce świadczenie przysługuje, jednakże zdaniem G. G. (1) zobowiązanie to weszło w skład masy spadkowej po zmarłym J. S. i do jego realizacji zobowiązani są spadkodawcy.

Uznanie przez Sąd Rejonowy, że doszło do przejścia zakładu pracy w trybie art. 23 ¹ k.p. skutkowało uznaniem, że do zapłaty ekwiwalentu zobowiązana jest pozwana G. G. (1).

Powódka początkowo wskazała wysokość dochodzonego roszczenia na kwotę 2.049,34 złotych, następnie w toku postępowania ograniczyła roszczenie do kwoty 968,64 złotych nie cofając powództwa w części dotyczącej różnicy tych kwot. Skutkowało to uznaniem przesąd I instancji, że roszczenie w wysokości powyżej 968,64 złotych jest nienależne i podlega oddaleniu.

Odnosząc się zaś do należnej części dochodzonego roszczenia Sąd Rejonowy wskazał, iż zgodnie z art. 171 § 1 k.p. w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny.

Powódka posiadała prawo do 16 dni urlopu i niewykorzystała tego prawa do czasu wygaśnięcia stosunku pracy. Dlatego też Sąd Rejonowy uznał roszczenie powódki za skuteczne do zgłoszonej kwoty 968,64 złotych.

Zgodnie z art. 97 § 1: w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy pracodawca jest obowiązany niezwłocznie wydać pracownikowi świadectwo pracy.

Uszczegółowienie tej normy nastąpiło w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania z dnia 15 maja 1996 r. (Dz.U. Nr 60, poz. 282), które w § 2 wskazało, że pracodawca wydaje świadectwo pracy bezpośrednio pracownikowi albo osobie upoważnionej przez pracownika na piśmie - w dniu, w którym następuje rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy. Jeżeli wydanie świadectwa pracy pracownikowi, albo osobie przez niego upoważnionej nie jest możliwe, pracodawca, nie później niż w ciągu 7 dni od dnia ustania stosunku pracy, przesyła świadectwo pracy pracownikowi lub tej osobie za pośrednictwem poczty, albo doręcza go w inny sposób.

Stosunek pracy powódki wygasł w dniu 11 sierpnia 2009 roku, a pierwsze świadectwo pracy dotyczące okresu zatrudnienia od dnia 26 września 2009 roku do dnia 11 sierpnia 2009 roku powódka otrzymała w dniu 7 października 2009 roku. Świadectwo pracy dotyczące okresu zatrudnienia od dnia 2 listopada 2007 roku do dnia 25 września 2008 roku powódka otrzymała dopiero w dniu 10 czerwca 2010 roku.

Sąd Rejonowy dokonał porównania powyższych dat z terminami ciążącymi na pracodawcy zgodnie z ww. opisanymi normami i w oparciu o to ustalił jednoznacznie, iż wydanie świadectwa pracy nastąpiło z istotnym uchybieniem tych terminów.

Jak wynika z treści z art. 99. k.p. pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracodawcę wskutek niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy - § 1. Odszkodowanie to przysługuje w wysokości wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy z tego powodu, nie dłuższy jednak niż 6 tygodni - § 2.

Powódka z dniem 11 sierpnia 2009 roku utraciła prawo do urlopu wychowawczego i związanego z tym prawa do zasiłku. Jednocześnie z uwagi na fakt braku świadectwa pracy nie mogła zarejestrować się jako bezrobotna, nie mogła otrzymywać zasiłku dla bezrobotnych. Nadto bez świadectwa pracy możliwość pomyślnego poszukiwania pracy, kiedy potencjalny pracodawca wymaga świadectw pracy dokumentujących dotychczasowe zatrudnienie jest czysto iluzoryczne.

Dlatego też Sąd Rejonowy uznał, iż powódka doznała szkody, a tym samym powstało prawo do odszkodowania.

Odszkodowanie to limitowane jest wysokością 6 tygodniowego wynagrodzenia bez względu na to czy okres pozostawania bez pracy był dłuższy.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności i przysługujące powódce co najmniej najniższe wynagrodzenie Sąd I instancji stwierdził, iż przysługuje jej wynagrodzenie w kwocie 1.815,90 zł. i taką też kwotę Sąd Rejonowy na rzecz powódki zasądził.

Apelację od wyroku wniosła pozwana, zaskarżając go w całości i wnosząc o zmianę wyroku i oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów procesu.

Wyrokowi zarzuciła:

- naruszenie prawa materialnego ( art. 368 k.p.c.),a mianowicie przepisów art.63 ² §1 i 3 k.p. w zw. z art.23 ¹ k.p. i 27 a ust.1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji tj. Dz. U nr 167.poz. 1191 z 2006 roku ze zmianami) polegające na ich błędnej wykładni poprzez przyjęcie, że na pozwaną wskutek objęcia zastępstwa doszło do przejścia zakładu pracy i była to kontynuacja działalności egzekucyjnej po zmarłym komorniku sądowym, w związku z czym nie nastąpiło wygaśnięcie stosunku pracy zatrudnionych u poprzednika pracowników.

Ponadto w apelacji pozwana powołała się na pozorność zawartej przez powódkę umowy o pracę ze zmarłym Komornikiem J. S., co skutkuje jej nieważnością. Podniosła, że w dniu 15 grudnia 2010r. złożyła w Prokuraturze Rejonowej w P.zawiadomienie o popełnieniu przez powódkę przestępstwa z art. 286&1 k.k. wnosząc jednocześnie o zawieszenie postępowania przed Sądem I instancji, który jednak jej wniosku nie uwzględnił.

W odpowiedzi na apelację pozwanej pełnomocnik powódki A. C. wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania apelacyjnego wraz z kosztami zastępstwa procesowego wg norm przepisanych. Co do podniesionego w apelacji zarzutu pozorności umowy o pracę, pełnomocnik powódki podkreślił, że jest on spóźniony, gdyż pozwana taki zarzut zgłosiła po raz pierwszy dopiero w apelacji.

Pismem z dnia 12 grudnia 2011r. pozwana wniosła o zawieszenie postępowania na podstawie art. 177&1 pkt 4 k.p.c. do czasu zakończenia postępowania karnego prowadzonego przeciwko powódce o przestępstwo z art. 273 kk. w zw. z art. 271&1 k.k. tj. o używanie dokumentów wystawionych przez funkcjonariusza publicznego zawierających poświadczenie nieprawdy co do pozostawania powódki w stosunku pracy oraz o przestępstwo z art. 286&1 k.k. w zw. z art. 13&1 k.k. tj. o próbę wyzyskania błędu pozwanej co do pozostawania przez powódkę w stosunku pracy na podstawie wyżej wymienionych dokumentów i doprowadzenie jej do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w celu uzyskania korzyści majątkowej.

Postanowieniem z dnia 13 grudnia 2011 roku Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych zawiesił postępowanie w sprawie z powództwa A. C. o sprostowanie świadectwa pracy i odszkodowanie na skutek apelacji pozwanej G. G. (1) na podstawie art.177 &1 pkt 4 k.p.c. do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego w sprawie prowadzonej przed Sądem Rejonowym w Piotrkowie Tryb. II Wydziałem Karnym z oskarżenia G. G. (2).

Postanowieniem z dnia 8 marca 2013 roku Sąd Okręgowy V Wydział Pracy w P. Tryb., w związku z ustaniem przyczyny zawieszenia tj. prawomocnym zakończeniem postępowania karnego w sprawie o sygn. akt IIK 926/11 przeciwko A. C., podjął zawieszone postępowanie w sprawie .

Sąd Okręgowy poczynił następujące dodatkowe ustalenia faktyczne:

W dniu 12 grudnia 2011r. G. G. (1)wystąpiła z subsydiarnym aktem oskarżenia przeciwko A. C.oskarżyła ją o to, że w okresie od dnia 2 listopada 2007r. do dnia 25 września 2008r. posługując się fikcyjną umową o pracę zawarta w dniu 2 listopada 2007r. z ówczesnym Komornikiem Sądowym (...) J. S., którą przedłożyła również w ZUS uzyskując odpowiednie świadczenia, wystąpiła w dniu 15 czerwca 2010r. z powództwem przeciwko G. G. (1)pełniącej od dnia 12 sierpnia 2009r. funkcję zastępcy komornika po zmarłym w dniu 25 września 2008r. J. S.o zapłatę ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy oraz odszkodowanie za niewydanie w terminie świadectwa pracy w łącznej kwocie 2784,54zł. z odsetkami, czym usiłowała ją doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem tj. o czyn z art. 273 k.k. w zw. z art. 271k.k. w zbiegu z art. 286&1 k.k.

( dowód: akt oskarżenia – k. 1-4 akt II K 926/11)

Wyrokiem z dnia 6 września 2012r. Sąd Rejonowy w Piotrkowie Tryb. w sprawie II K 926/11 uniewinnił oskarżoną A. C. od popełnienia zarzucanego jej przez G. G. (1) czynu. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Tryb. w sprawie IV Ka 781/12 wyrokiem z dnia 4 grudnia 2012r. - po rozpoznaniu apelacji G. G. (1) od wyroku z dnia 6 września 2012r. w sprawie II K 926/11– utrzymał zaskarżony wyrok w mocy, uznając apelację za oczywiście bezzasadną.

(dowód: wyrok z dnia 6 września 2012r. – k. 103 akt II K 926/11, wyrok z dnia 4 grudnia 2012r. – k. 148 akt II K 926/11)

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja jest bezzasadna.

Podniesione w apelacji zarzuty naruszenia prawa materialnego w postaci art.63 ² §1 i 3 k.p. w zw. z art.23 ¹ k.p. i 27 a ust.1 i 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o komornikach sądowych i egzekucji ( tekst jednolity z dnia 15 września 2011 r. Dz.U. Nr 231, poz. 1376) są chybione.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko Sądu Rejonowego, iż śmierć Komornika Sądowego (...) J. S.nie spowodowała wygaśnięcia łączącej go z powódką umowy o pracę na podstawie art. 63 ² &1 k.p. Reguła w myśl, której stosunek pracy wygasa wraz ze śmiercią pracodawcy, nie ma zastosowania do sytuacji, w której pracodawca jako osoba fizyczna prowadził zakład pracy, a następnie zakład ten (w znaczeniu przedmiotowym), został przejęty wraz z pracownikami przez nowego pracodawcę na podstawie art. 23 ¹ k.p. Zakład pracy w znaczeniu przedmiotowym składa się z trzech elementów: z elementu technicznego (maszyny, urządzenia, lokal), elementu organizacyjnego oraz elementu osobowego (pracownicy).

W przypadku przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę - stosownie do treści art. 23 ¹ k.p. staje się on z mocy prawa stroną w dotychczasowych stosunkach pracy. Istota art. 23 ¹ k.p. polega na zapewnieniu ciągłości stosunku pracy mimo zmiany podmiotu zatrudniającego prowadzącego dany zakład w znaczeniu przedmiotowym.

Nie budzi wątpliwości, że Komornik Sądowy jest pracodawcą, który prowadzi zakład pracy w rozumieniu przedmiotowym. Tym zakładem jest kancelaria komornicza. Przy jej pomocy Komornik realizuje swoje zadania (art. 5 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji). Wykonywanie obowiązków komorniczych przy pomocy kancelarii jest obowiązkowe. Taki wniosek wypływa z treści art. 13 ust. 1 i 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. W przypadku bowiem nie utworzenia lub nie objęcia kancelarii przez Komornika w terminie miesiąca od dnia zawiadomienia o powołaniu i nie zgłoszenia o tym Ministrowi Sprawiedliwości, powołanie traci moc. Dalej koszty osobowe i rzeczowe związane z prowadzeniem kancelarii stanowią koszty działalności egzekucyjnej komornika (art. 34 ust. 1 powyższej ustawy). Każda kancelaria ma zindywidualizowany charakter. Określa ją siedziba, adres, a przede wszystkim sąd rejonowy, przy którym komornik wykonuje swoje obowiązki (art. 17 ustawy). Kancelaria komornika w znaczeniu omawianej ustawy to, ogólnie rzecz ujmując, zbiór urządzeń biurowych wymaganych przez ustawodawcę przy prowadzeniu spraw egzekucyjnych (akta spraw oraz urządzenia ewidencyjno-biurowe i finansowe) w określonym rewirze, na co wskazuje treść rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 4 marca 2008 r. w sprawie trybu postępowania przy likwidacji kancelarii komorniczych (Dz.U. Nr 43, poz. 261).

Kancelaria komornicza wypełnia pojęcie zakładu pracy w znaczeniu przedmiotowym, gdyż stanowi ona jednostkę organizacyjną pracodawcy - w ujęciu osobowym, materialnym i organizacyjno - technicznym, w ramach której i za pomocą której pracodawca realizuje swoje zadania. Zatrudnionych w kancelarii pracowników łączy umowa o pracę z komornikiem i jest on dla tych pracowników pracodawcą w rozumieniu art. 3 k.p, co wynika wprost z treści art. 36 powyższej ustawy.

Śmierć Komornika Sądowego nie powoduje wygaśnięcia umów o pracę z pracownikami na podstawie art. 63 ² &1 k.p.

Słusznie Sąd I instancji przyjął, że w takiej sytuacji ma zastosowanie art. 23 ¹ k.p. Byt kancelarii komorniczej nie kończy się z momentem śmierci komornika. Z momentem śmierci komornika pełnienie jego obowiązków zleca się zastępcy komornika (art. 26 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji) bądź to do czasu powołania nowego komornika, który przejmuje prowadzenie dotychczasowej kancelarii bądź do czasu zakończenia likwidacji kancelarii zmarłego komornika (jeżeli nowopowołany komornik jej nie obejmie), co wynika z treści art. 13 w zw. z art. 27a ust 2 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Dopiero zatem, gdy nowopowołany komornik nie obejmie kancelarii komorniczej, lecz stworzy własną kancelarię, zastępca komornika przeprowadza likwidację kancelarii zmarłego komornika. Z tych przepisów wynika jednoznacznie, że kancelaria komornicza jako zakład pracy w znaczeniu przedmiotowym nie podlega dziedziczeniu przez spadkobierców zmarłego komornika, jak chce skarżąca. To nie spadkobiercy są zatem sukcesorami praw i obowiązków wynikających z prowadzenia kancelarii komorniczej będącej zakładem pracy. W skład spadku wchodzą aktywa i pasywa należące do zmarłego w chwili śmierci. W przypadku zmarłego Komornika będzie to lokal, jego wyposażenie, zobowiązania oraz należności finansowe, ale nie kancelaria komornicza w rozumieniu zakładu pracy.

Z dniem śmierci pracodawcy powódki Komornika Sądowego (...) J. S.jego kancelaria nie uległa likwidacji, jej prowadzenie - z mocy art. 26 ust. 1 i 4 i art. 27 ust. 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji - zostało przejęte przez wyznaczonego przez Prezesa Sądu Apelacyjnego w Łodzi Z.Komornika Sądowego G. G. (1)do czasu powołania nowego komornika. Co więcej kancelaria komornicza zmarłego J. S.nie uległa likwidacji także po powołaniu nowego Komornika, gdyż jak wynika z pisma pełnomocnika pozwanej, co również jest znane Sądowi z urzędu, została ona przejęta przez nowo powołanego Komornika A. R..

Na mocy art. 27 ust. 4 tej ustawy powołany zastępca komornika prowadzi postępowania w sprawach dotychczas niezakończonych przez zmarłego komornika do czasu powołania komornika na to stanowisko, co oznacza przejęcie przez niego czynności zmarłego komornika. Przejęte obowiązki są wykonywane na własny rachunek zastępcy komornika (art. 27a ust. 1 w związku z art. 3a ustawy o komornikach sądowych i egzekucji) oraz we własnym imieniu. Z. komornika ustanowionemu w związku ze śmiercią komornika należy się cały dochód, a dochodem tym są pobrane i ściągnięte w danym miesiącu opłaty egzekucyjne oraz zwrot wydatków gotówkowych za przejazdy, pomniejszone o koszty działalności egzekucyjnej komornika i sumy określone w niniejszym artykule, tj. o opłaty prawomocnie ustalone przed odwołaniem, które należą się odwołanemu komornikowi (art. 63 ust. 4 i 5 powyższej ustawy).

Zastępca komornika nie tylko przejmuje sprawy niezakończone (zadania publiczne), lecz w ślad za nimi obejmuje tymczasowo zindywidualizowaną kancelarię odwołanego komornika. Objęcie to ma charakter przymusowy i bezwarunkowy. Z.komornika (jeśli jest nim inny komornik) nie może się zwolnić od tego obowiązku. Po śmierci komornika kancelaria pozostaje nadal odrębną kancelarią przypisaną określonemu rewirowi, która musi zostać przekazana nowopowołanemu komornikowi (jeśli wyrazi taką wolę) lub zostać formalnie zlikwidowana. Kwestie organizacyjne związane z dalszym prowadzeniem kancelarii (lokal, wyposażenie biurowe) obciążają zastępcę komornika. To jemu przypada obowiązek ponoszenia kosztów tej kancelarii, z czym związane jest przyznanie mu prawa do dochodów z jej prowadzenia.

Zastępca komornika, przejmując z jednej strony zadania wykonywane przez kancelarię komorniczą będące jednocześnie zadaniami publicznymi zmarłego komornika, w zamian za prawo czerpania z nich dochodów, z mocy art. 23 ¹ k.p. staje się stroną w dotychczasowych stosunkach pracy łączących zmarłego komornika z jego pracownikami (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 kwietnia 2010r., II PK 298/09). Następuje bowiem w ten sposób przejęcie obowiązków faktycznie wykonywanych (konkretnych spraw) przez zmarłego komornika w ramach powierzonych mu zadań publicznych realizowanych za pomocą kancelarii, a więc za pomocą zatrudnionych w niej pracowników.

Przejście kancelarii komorniczej jako zakładu pracy w znaczeniu przedmiotowym na pozwaną będącą następcą zmarłego pracodawcy powódki oznacza, że stała się ona z mocy prawa na podstawie art. 23 ¹ &1 k.p. stroną stosunku pracy zawartego przez zmarłego Komornika J. S.z powódką od dnia jego śmierci. Wynika to z zarządzenia Prezesa Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 6 października 2008r. o wyznaczeniu G. Z.Komornika Sądowego (...) z dniem 26 września 2008r. Zarządzenie o wyznaczeniu zastępcy komornika potwierdza uprawnienie do prowadzenia kancelarii zmarłego komornika od dnia jego śmierci. To zatem data śmierci Komornika, a nie data zarządzenia o wyznaczeniu zastępcy decyduje o wstąpieniu w stosunki pracy z dotychczasowymi pracownikami kancelarii w trybie art. 23 ¹ k.p. Pozwana była zatem uprawniona do prowadzenia kancelarii komorniczej zmarłego J. S.już od dnia jego śmierci, czyli od dnia 26 września 2008r., mimo że zarządzenie o powołaniu pochodzi z 6 października 2008r.

Wstąpienie przez pozwaną w stosunek pracy łączący powódkę ze zmarłym Komornikiem w jego miejsce, oznacza zasadność żądania powódki co do sprostowania świadectwa pracy w zakresie okresu zatrudnienia, stanowiska pracy, sposobu wygaśnięcia stosunku pracy oraz czasokresu korzystania z urlopu wychowawczego oraz zobowiązuje do wypłaty powódce ekwiwalentu za niewykorzystany urlop na podstawie art. 171 k.p. Sama wysokość ekwiwalentu nie była przedmiotem sporu między stronami.

Pozwana nie podważała także ustaleń Sądu Rejonowego co do terminu wydania powódce świadectw pracy: pierwsze - 7 październik 2009r. (świadectwo dotyczące okresu zatrudnienia od dnia 26 września 2009 roku do dnia 11 sierpnia 2009 roku), a drugie 10 czerwca 2010r. (świadectwo dotyczące okresu zatrudnienia od dnia 2 listopada 2007 roku do dnia 25 września 2008 roku. Biorąc pod uwagę, że stosunek pracy powódki wygasł w dniu 11 sierpnia 2009 roku, a termin do wydania świadectwa pracy wynosi 7 dni od jego zakończenia, nie ulega wątpliwości iż świadectwa pracy zostały wydane z przekroczeniem ustawowego terminu. Co więcej wydane świadectwa pracy były niewłaściwe w swej treści i dopiero niniejsze postępowanie doprowadziło do ich sprostowania. Sąd Rejonowy wyjaśnił, iż na skutek nie wydania w terminie świadectwa pracy powódka poniosła szkodę w postaci utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych (gdyż po zakończeniu urlopu wychowawczego z dniem 11 sierpnia 2009r. nie mogła wobec braku świadectwa pracy zarejestrować się jako osoba bezrobotna). Sąd Rejonowy podniósł, że brak świadectwa utrudnił powódce także poszukiwanie nowego zatrudnienia, a co za tym idzie zmniejszył jej możliwości zarobkowania. Argumentacja Sądu Rejonowego co do poniesionej przez powódkę szkody jest przekonująca, a wysokość zasądzonego jej odszkodowania (6 tygodniowe wynagrodzenie) wynika z treści art. 99 k.p.

Pozwana nie kwestionowała zresztą w apelacji poniesionej przez powódkę szkody na skutek niewydania w terminie właściwego świadectwa pracy, a li tylko zasadę odpowiedzialności.

Nie może wreszcie odnieść zamierzonego skutku, podniesiony przez pozwaną w uzasadnieniu apelacji zarzut pozorności umowy o pracę, z której powódka wywodzi skutki prawne, jako gołosłowny. Na stronie pozwanej jako zgłaszającej taki zarzut spoczywał ciężar wykazania jego prawdziwości na podstawie art. 6 k.c. Tymczasem w postępowaniu pierwszoinstanycjnym pozwana wniosła jedynie o zawieszenie postępowania w sprawie do czasu prawomocnego zakończenia postępowania karnego toczącego się w wyniku złożonego przez nią zawiadomienia o popełnieniu przez powódkę przestępstwa w postaci posługiwania się fikcyjną umową o pracę. Sąd I instancji oddalił ten wniosek, a pozwana mimo to, nie zgłaszała w sprawie żadnych wniosków dowodowych celem wykazania pozorności umowy o pracę, którą legitymuje się powódka. Również wynik sprawy karnej o sygn. akt II K 926/11 nie przesądził tej okoliczności. Wręcz przeciwnie powódka prawomocnym wyrokiem karnym Sądu Rejonowego w Piotrkowie Tryb. z dnia 6 września 2012r. w sprawie II K 926/11 została uniewinniona od popełnienia zarzucanego jej przez G. G. (1)czynu polegającego na tym, że w okresie od dnia 2 listopada 2007r. do dnia 25 września 2008r. posługiwała się fikcyjną umową o pracę zawartą w dniu 2 listopada 2007r. z ówczesnym Komornikiem Sądowym (...) J. S., na podstawie której wystąpiła z powództwem przeciwko G. G. (1)o ekwiwalent za niewykorzystany urlop i odszkodowanie, czym usiłowała ją doprowadzić do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

Sąd Okręgowy nie uwzględnił wniosku pełnomocnika pozwanej o przedstawienie Sądowi Najwyższemu do rozstrzygnięcia zagadnienia prawnego: czy z chwilą śmierci komornika umowy o pracę z pracownikami kancelarii komorniczej wygasają w oparciu o przepis art. 63 ² &1 k.p., czy też są kontynuowane, a w przypadku uznania że umowy o pracę nie wygasają, to kto jest pracodawcą pracowników w okresie od śmierci komornika do czasu ustanowienia zastępcy komornika na podstawie art. 27 ust 1 ustawy o komornikach sądowych i egzekucji. Zagadnienie to zostało rozstrzygnięte przez Sąd Okręgowy przy rozpoznawaniu apelacji, a zatem nie budzi ono poważnych wątpliwości, jak sugeruje pełnomocnik pozwanej.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach procesu orzeczono zgodnie z wynikiem sprawy na podstawie art. 98 k.p.c.