Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt VIII U 845/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 24 stycznia 2014 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych II Oddział w Ł. na podstawie art. 83 ust. 1 w związku z art.6 ust.1 pkt 5 , art.8 ust.6 pkt 1 , art. 12 ust.1 , art.13 pkt 4 , art.66 ust.4 i 68 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. U . z 2009 r. Nr 205 , poz.1585, z późn. zm.) stwierdził ,że M. M. jako osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą nie podlega od 3 lipca 2013 r. obowiązkowo ubezpieczeniom : emerytalnemu, rentowym , wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu. W uzasadnieniu organ rentowy wskazał ,że M. M. faktycznie nie wykonywała działalności gospodarczej, a jej zgłoszenie miało na celu jedynie uzyskanie ochrony ubezpieczeniowej. M. M. wniosła o wypłatę zasiłku chorobowego od dnia 7 października 2013 r. Z dniem 16 grudnia 2013 r. M. M. wystąpiła o wypłatę zasiłku macierzyńskiego. W ocenie Inspektoratu zgłoszenie rozpoczęcia prowadzenia działalności gospodarczej w okolicznościach nie podlegania ubezpieczeniom społecznym przed zgłoszeniem się z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej , krótkotrwałość okresu opłacania składek , brak przekonywujących dowodów wykonywania działalności , zadeklarowanie wysokiej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie uzasadnione uzyskiwanymi z działalności dochodami świadczy o chęci świadomego osiągnięcia nieuzasadnionych korzyści z systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu i stanowi – w myśl art.58 § 2 Kodeksu Cywilnego – naruszenie zasad współżycia społecznego.

/decyzja k.40-41 akt ZUS/

W dniu 12 lutego 2014 r. do organu rentowego wpłynęło odwołanie M. M. od powyższej decyzji , w którym wniosła o jej zmianę poprzez przyznanie prawa do zasiłku chorobowego za czas niezdolności do pracy , przyznanie urlopu macierzyńskiego , urlopu macierzyńskiego dodatkowego w dniach od 16 grudnia 2013 r. do 15 czerwca 2014 r. oraz urlopu rodzicielskiego w dniach od 16 czerwca 2014 r. do 15 grudnia 2014 r. , a także o wypłatę zasiłku macierzyńskiego oraz zasiłku rodzicielskiego za w/w okresy. Odwołująca wskazała ,że jej działalność gospodarcza ( prowadzona od dnia 3 lipca 2013 r.) polegała na projektowaniu , modernizowaniu oraz aktualizowaniu stron internetowych , a świadczą o tym wystawiane przez jej firmę rachunki. M. M. podkreśliła ,że w chwili rozpoczynania działalności nie miała świadomości faktu zajścia w ciążę ( uważała siebie za osobę niepłodną). W związku z wystąpieniem komplikacji w przebiegu ciąży , od dnia 7 października 2013 r. wnioskodawczyni przebywała na zwolnieniu lekarskim ( zgodnie z zaleceniem lekarza musiała leżeć , aby nie stracić ciąży). M. M. podniosła ,że wskazała podstawę składek w wysokości 4 000,00 zł z uwagi na fakt ,że była to wartość wypośrodkowana między minimalną , a maksymalną podstawą , a nadto ,że zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 21 kwietnia 2010 r. ZUS nie jest uprawniony do kwestionowania zadeklarowanej przez osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

/odwołanie k.2-6/

W odpowiedzi na odwołanie , która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 7 marca 2014 r. , Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. wniósł o jego oddalenie. W uzasadnieniu organ rentowy przytoczył argumentację jak w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

/ odpowiedź na odwołanie - k.31-31 odwrót/

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wnioskodawczyni M. M. urodziła się (...) , nie posiada wyuczonego zawodu. Przed podjęciem działalności gospodarczej wnioskodawczyni pracowała jako pomoc kuchni ( w firmie (...)) oraz sprzedawca ( zatrudnienie w firmie,, (...) plus R” ustało w dniu 30 kwietnia 2013 r.)

/bezsporne/

Z wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej Rzeczypospolitej Polskiej wynika ,że M. M. jako datę rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej pod firmą (...) com. M. M. wskazała 3 lipca 2013 r. M. M. określiła główny przedmiot działalności jako działalność związaną z oprogramowaniem.

/zaświadczenie k.4 akt ZUS/

M. M. została zgłoszona do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych : emerytalnego , rentowych i wypadkowego oraz dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego od dnia 3 lipca 2013 r. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne zadeklarowana przez wnioskodawczynię z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej wykazana w dokumentach rozliczeniowych ZUS DRA za lipiec 2013 r. wyniosła 3 741,91 zł , a za sierpień 2013 r. 4 000,00 zł.

/deklaracje w aktach ZUS/

Od w/w podstaw M. M. wniosła następujące kwoty:

-za lipiec 2013 r. w wysokości 1 193,69 zł

- za sierpień 2013 r. w wysokości 1 276,00 zł

/deklaracje w aktach ZUS/

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą wnioskodawczyni wystawiła następujące rachunki:

- z dnia 9 lipca 2013 r. na kwotę 500,00 zł ( kontrahent (...) s.c.)

- z dnia 30 lipca 2013 r. na kwotę 520,00 zł (kontrahent M. Ś.)

- z dnia 30 lipca 2013 r. na kwotę 700,00 zł ( kontrahent (...) M. G.)

- z dnia 23 sierpnia 2013 r. na kwotę 200,00 zł ( kontrahent (...))

- z dnia 30 września 2013 r. na kwotę 300,00 zł (kontrahent (...) s.c.)

- z dnia 30 września 2013 r. na kwotę 700,00 zł ( kontrahent V. T. K.).

/rachunki k.16-19 akt ZUS/

Z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej w 2013 r. wnioskodawczyni osiągnęła przychód w wysokości 2 920,00 zł , a po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu osiągnęła dochód w wysokości 2 558,00 zł.

/informacja PIT- B za 2013 r. k.51/

Wnioskodawczyni wykonała stronę internetową sklepu dla dzieci na rzecz swojej siostry V. K.. Za wykonaną usługę (...) zapłaciła 700 zł. M. M. do prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wykorzystuje darmowe szablony.

/zeznania świadka V. K. min.00:07:47 protokołu rozprawy z dnia 10 czerwca 2014 r./

W momencie rozpoczynania działalności gospodarczej M. M. nie wiedziała, że jest w ciąży , a o tym fakcie dowiedziała się w połowie lipca 2013 r. (wnioskodawczyni miała problemy z zajściem w ciążę). Zakładanie stron internetowych miało być ciekawą pracą bez wkładu środków.

/zeznania świadka G. M. min.00:20:04 protokołu rozprawy z dnia 10 czerwca 2014 r./

T. G. korzystał z usług firmy wnioskodawczyni w zakresie projektowania stron internetowych ( firmę wnioskodawczyni pozyskał z ogłoszenia). Za wykonaną usługę (...) zapłacił 200,00 zł.

/ zeznania świadka T. G. k.122/

M. K. pomagał M. M. i pozyskał dla niej klienta tj. M. Ś. , która chciała założyć stronę internetową prowadzonego przez siebie żłobka. Wszystkie czynności związane z projektowaniem strony wykonywała wnioskodawczyni , a M. K. jedynie pośredniczył. Z uwagi na problemy z kontem M. Ś. przekazała kwotę za usługę na konto M. K. , który jest właścicielem domeny kotyna.eu. M. K. skontaktował wnioskodawczynię z firmą (...).

/zeznania M. K. k.152/

M. Ś. zleciła przygotowanie strony internetowej prowadzonego przez siebie żłobka firmie (...) tj. kotyna.eu. Za wykonaną usługę (...) przekazała środki na konto M. K. ( zaliczka oraz dwie dodatkowe wpłaty). M. K. nie przysłał M. Ś. rachunku za wykonaną usługę.

/zeznania M. Ś. k.140-141/

M. G. (2) korzystała z usług firmy wnioskodawczyni w zakresie odświeżenia strony internetowej prowadzonej przez siebie firmy. Za wykonaną usługę (...) uiściła stosowną kwotę.

/zeznania świadka M. G. (2) min.00:06:00 protokołu rozprawy z dnia 31 marca 2015 r./

K. P. korzystała z firmy wnioskodawczyni w zakresie modernizacji strony internetowej , a wykonana usługa została opłacona.

/zeznania świadka K. P. min.00:03:53 protokołu rozprawy z dnia 3 grudnia 2015 r./

Wnioskodawczyni założyła firmę w zakresie obsługi istniejących stron internetowych , a swojej ciąży dowiedziała się już po założeniu firmy. M. M. określiła podstawę wymiaru składek w sposób losowy. Ciąża wnioskodawczyni była zagrożona, a ona kilkukrotnie przebywała w szpitalu. Pierwsze zwolnienie lekarskie wnioskodawczyni otrzymała w 2 miesiącu ciąży , ale z niego nie skorzystała ( z kolejnych zwolnień lekarskich wnioskodawczyni korzystała). Wnioskodawczyni prowadząc działalność gospodarczą korzystała z istniejących , darmowych szablonów. Dochód osiągany z działalności wystarczał wnioskodawczyni na opłacanie składek.

/zeznania wnioskodawczyni min.00:24:32 protokołu rozprawy z dnia 3 grudnia 2015 r./

Wnioskodawczyni pozostawała pod opieką poradni ginekologiczno-położniczej od dnia 4 stycznia 2012 r.

/dokumentacja k. k.51/

Karta ciąży wnioskodawczyni została założona w dniu 11 lipca 2013 r. Z informacji zawartej w karcie ciąży wynika , że ostatnia miesiączka wystąpiła u niej w dniu 26 maja 2013 r.

/dokumentacja k. k.51/

W okresie od 25 sierpnia 2013 r. do 29 sierpnia 2013 r. wnioskodawczyni przebywała na Oddziale Położniczo – Ginekologicznym II Szpitala Miejskiego im. dr L. R. w Ł.. U wnioskodawczyni rozpoznano 13-to tygodniową ciążę – poronienie zagrażające – nieprawidłowe przepływy w DV (O20.0).

/dokumentacja k.40/

W okresie od 7 października 2013 r. do 10 października 2013 r. wnioskodawczyni przebywała na Oddziale Położniczo – Ginekologicznym II Szpitala Miejskiego im. dr L. R. w Ł.. U wnioskodawczyni rozpoznano 19-to tygodniową ciążę – poronienie zagrażające.

/dokumentacja k.40/

W ocenie Sądu, w świetle zgromadzonego w postępowaniu materiału dowodowego, brak jest podstaw do przyjęcia, iż czynności ,których dokonywała wnioskodawczyni mogą zostać zakwalifikowane jako prowadzenie działalności gospodarczej.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Odwołanie M. M. nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych z dnia 13 października 1998 r.( (tekst jednolity: Dz.U. z 2015 roku, poz. 121, z późn. zm.) obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej prowadzą pozarolniczą działalność. Zgodnie z art. 8 ust. 6 pkt 1 za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność uważa się osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej. W myśl art. 11 ust. 2 dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 5.

Zgodnie zaś z art.2 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tekst jednolity Dz. U z 2013 r. , poz.672 z późn. zm.) działalnością gospodarczą jest zarobkowa działalność wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Przedmiotem niniejszej sprawy było więc ustalenie czy odwołująca faktycznie prowadziła działalność gospodarczą i z tego tytułu podlegała ubezpieczeniom społecznym. Przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe wykazało ,iż wnioskodawczyni faktycznie nie wykonywała działalności gospodarczej. M. M. podejmowała pewne czynności , dokonała sprzedaży kilku usług co przyniosło jej pewien przychód , ale nie mogą zostać one zakwalifikowane jako prowadzenie przez nią działalności gospodarczej.

Odwołująca nie przedstawiła wystarczających dowodów wskazujących ,że prowadzona przez nią działalność gospodarcza była dochodowa z uwagi na fakt ,że kwota składek jakie opłaciła wnioskodawczyni przekroczyła kwotę przychodu ( ten wyniósł 2 920,00 zł , a tym czasem składki tylko za lipiec i sierpień wyniosły blisko 2 500,00 zł).

Wskazać należy ,że zarobkowy charakter działalności stanowi podstawową, konstytutywną cechę działalności gospodarczej. Dana działalność jest zarobkowa, jeżeli jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu ("zarobku") - rozumianego jako nadwyżka przychodów nad nakładami (kosztami) tej działalności. Brak przedmiotowej cechy przesądza, iż w danym przypadku nie można mówić o działalności gospodarczej.

Dla uznania określonej przedmiotowo działalności za działalność gospodarczą konieczne jest bowiem łączne zaistnienie trzech jej cech funkcjonalnych: zarobkowości, zorganizowania i ciągłości. Brak którejkolwiek z nich oznacza, że dana działalność nie może być zakwalifikowana do kategorii działalności gospodarczej. Przesłanka wykonywania działalności gospodarczej w sposób ciągły jest rozumiana jako zamiar powtarzalności określonych czynności w odróżnieniu od ich przypadkowości, sporadyczności lub okazjonalności. Przyjmuje się zatem, że działalność gospodarcza z założenia jest działalnością wykonywaną w sposób zorganizowany i nastawioną na nieokreślony z góry okres czasu, a ponadto związana jest z nią konieczność ponoszenia przez przedsiębiorcę ryzyka gospodarczego. Nie uznaje się więc za działalność gospodarczą: działalności okresowej i sporadycznej. Niewątpliwie w ocenie, czy były podejmowane czynności zmierzające bezpośrednio do prowadzenia działalności gospodarczej, należy uwzględniać wszelkie okoliczności sprawy, w tym także zamiar osoby prowadzącej działalność gospodarczą. W przedmiotowej sprawie organ rentowy wskazał, że M. M. zarejestrowała działalność gospodarczą jedynie w celu możliwości zgłoszenia z tego tytułu do ubezpieczeń społecznych z wysoką podstawą składek i skorzystania w związku z tym z wyższych świadczeń z ubezpieczenia w związku z ciążą.

Wnioskodawczyni rozpoczęła działalność gospodarczą będąc w ciąży , o której jak zeznała nie wiedziała , ale w ocenie Sądu mogła przypuszczać ,że ciąża u niej jednak wystąpi ( wnioskodawczyni przebywała pod opieką poradni ginekologiczno-położniczej od dnia 4 stycznia 2012 r.). Powinna była zatem liczyć się z faktem ,że gdy wystąpi u niej ciąża nie będzie ona w stanie prowadzić działalności. Ponadto w ocenie Sądu o prawdziwej intencji założenia działalności ( tj. uzyskaniu świadczeń ) przez wnioskodawczynię świadczy fakt ,że już w sierpniu 2013 r. wystąpił u niej stan zagrożenia ciąży , a ona zdecydowała się jednak nadal prowadzić działalność. W momencie gdy zaś upłynął okres karencji tj.90 dni wynikający z art.4 ust.1 pkt 2.ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa z dnia 25 czerwca 1999 r. ( tj. Dz.U. z 2014 r. , poz.159 z późn.zm.) zdecydowała się przejść na zwolnienie lekarskie ( rozpoznanie medyczne z października 2013 r. było niemal tożsame z rozpoznaniem z sierpnia 2013 r.)

Wskazać również należy ,że zdaniem Sądu określenie wysokości wymiaru podstawy nie może być oderwane w zupełności od rzeczywistości , a tym bardziej oparte jedynie na przewidywaniach, oczekiwaniach czy też w sposób losowy. Wydaje się czymś niezrozumiałym , że osoba , która decyduje się rozpocząć działalność gospodarczą przyjmuje na siebie zobowiązanie opłacania składek w znacznej ( przynajmniej na początku) wysokości. Prowadzenie działalności niesie ze sobą ryzyko ,że może ona nie przynieść spodziewanych korzyści , a zatem przedsiębiorca na początku swojej działalności minimalizuje ryzyko niż dodatkowo zwiększa swoje zobowiązania.

Tym samym biorąc pod uwagę kwoty jakie uzyskiwała wnioskodawczyni oraz składkę jaką musiała opłacać nie można stwierdzić ,że jej działalność była zarobkowa, a zatem działalność ta nie spełniała jednej z podstawowych przesłanek decydujących o uznaniu danej działalności za działalność gospodarczą. Dana działalność jest zarobkowa, jeżeli jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu ("zarobku") - rozumianego jako nadwyżka przychodów nad nakładami (kosztami) tej działalności. Brak przedmiotowej cechy przesądza, iż w danym przypadku nie można mówić o działalności gospodarczej.

W świetle powyższych rozważań Sąd Okręgowy uznał, iż zaskarżona decyzja Zakładu Ubezpieczeń Społecznych ustalająca nie podleganie przez M. M. jako osoby prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą od 3 lipca 2013 r. obowiązkowo ubezpieczeniom : emerytalnemu, rentowym , wypadkowemu oraz dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu odpowiada prawu.

W tym stanie rzeczy Sąd, na podstawie art. 477 14 § 1 kpc, odwołanie oddalił.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik postępowania. Sąd zasądził od M. M. na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Ł. kwotę 240(dwieście czterdzieści) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego Wysokość wynagrodzenia pełnomocnika ZUS Sąd ustalił na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( tj. Dz. U. 2013, poz.490 , z późn. zm.), mając na uwadze niezbędny nakład pracy pełnomocnika, także charakter sprawy oraz wkład pracy pełnomocnika w przyczynienie się do jej wyjaśnienia i rozstrzygnięcia.

ZARZĄDZENIE

odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawczyni