Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 grudnia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Leszek Dąbek (spr.)

Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera

Sędzia SR (del.) Roman Troll

Protokolant Monika Piasecka

po rozpoznaniu w dniu 10 grudnia 2015 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa K. B. i T. B. - następców prawnych J. B.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 9 czerwca 2015 r., sygn. akt I C 2/13

I.  zmienia zaskarżony wyrok:

1.  w punkcie 1 w ten sposób, że:

a)  zasądza solidarnie od pozwanej na rzecz powodów kwotę 10.770 zł (dziesięć tysięcy siedemset siedemdziesiąt złotych) z ustawowymi odsetkami od dnia 22 grudnia 2012 roku,

b)  oddala powództwo w pozostałej części;

2.  w punkcie 2 i 3 w ten sposób, że ustala, iż powodowie ponoszą solidarnie koszty procesu i nieuiszczone koszty sądowe w 74 % (siedemdziesiąt cztery procent), a pozwana ponosi je w 26 % (dwadzieścia sześć procent), pozostawiając ich szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu w Sądzie Rejonowym w Zabrzu;

II.  oddala apelację w pozostałej części;

III.  zasądza od każdego z powodów na rzecz pozwanej kwoty po 1.404 zł (tysiąc czterysta cztery złote) z tytułu zwrotu kosztów postępowania odwoławczego, w tym kwoty po 600 zł (sześćset złotych) zastępstwa procesowego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Leszek Dąbek SSO Lucyna Morys - Magiera

Sygn. akt III Ca 1593/15

UZASADNIENIE

Powód J. B. żądał zasądzenia na jego rzecz od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w W. kwoty 10 000 zł orz kwoty 770 zł z ustawowymi odsetkami od wniesienia pozwu oraz zasądzenie na jego rzecz od pozwanej zwrotu kosztów procesu.

Uzasadniając żądanie twierdził, że w dniu 16 07 2012r., uległ wypadkowi samochodowemu, w wyniku którego doznał urazu wielomiejscowego głowy i klatki piersiowej z otarciami naskórka. Skutkiem wypadku, w którym uczestniczył powód były uraz ortopedyczny

i psychologiczny. W odpowiedzi na wezwanie powoda do zapłaty zadośćuczynienia

w kwocie 40.000 zł i kwoty 770 zł tytułem zwrotu kosztów leczenia pozwany przyznał zadośćuczynienie w kwocie 2.000 zł podnosząc, iż kwota ta w pełni odpowiada skutkom wypadku.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna w W. wniosła o oddalenie powództwa i zasądzenie na jej rzecz od powoda zwrotu kosztów procesu. Nie kwestionowała swej legitymacji procesowej oraz zarzuciła, iż dalsze żądane zadośćuczynienie ponad już wypłacone nie znajduje uzasadnienia.

W toku postępowania dniu 17 08 2014 roku zmarł powód J. B..

a spadek nabyli jego żona K. B. i syn A. B. po ½ części,

którzy wstąpili do sprawy w miejsce zamarłego i poparli powództwo.

Sąd Rejonowy w Zabrzu w wyroku z dnia 9 06 2015r. zasądził od pozwanej

na rzecz powodów solidarnie kwotę 40 77zł z ustawowymi odsetkami od kwot: 10 770zł

od dnia 22 12 2012 r. do dnia zapłaty, 30 000 zł od dnia 13 10 2014 r. do dnia zapłaty

oraz orzekł o kosztach procesu oraz nieuiszczonych kosztach procesu.

W ustalonym stanie faktycznym w motywach orzeczenia przywołał regulacje art. 444 § 1 k.c. oraz art. 445 k.c. Ocenił, że wszystkie przesłanki odpowiedzialności deliktowej zostały spełnione, a odnosząc się do wysokości należnego powodowi zadośćuczynienia uwzględnił powypadkowe konsekwencje, uszczerbek na zdrowiu, długotrwałość i stopień nasilenia dolegliwości bólowych i uznał, że kwota 40 000 zł będzie stanowić należytą rekompensatę krzywdy powoda. Podkreślił, iż rozmiar cierpień powoda nie odzwierciedla jednie procentowy uszczerbek na zdrowiu, który wynosił 15 % oraz 20% uszczerbku na zdrowiu psychicznym. Po wypadku powód miał ograniczoną samodzielność, także możliwość prowadzenia samochodu była ograniczona.

O kosztach orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c.

Orzeczenie zaskarżyła (...) Spółka Akcyjna w W. w części, tj. w zakresie, w jaki Sąd zasądził na rzecz powodów solidarnie w punkcie 1 wyroku, tytułem odszkodowania, w tym zadośćuczynienia kwotę przewyższającą 10 770 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej kwoty, tj. co do kwoty 30 000 zł oraz w zakresie roszczenie odsetkowego od niezaskarżonej kwoty 10 000 zł za okres od dnia 22 12 2012r. do dnia zapłaty, zamiast za okres od dnia śmierci powoda do dnia zapłaty. Zaskarżył także orzeczenie w zakresie kosztów postępowania w kwocie 3 990 zł. Wnosiła o jego uchylenie i odrzucenie powództwa w zaskarżonej części, zmianę w pozostałej części poprzez zasądzenie na rzecz każdego z powodów kwot po 5 385 zł z ustawowymi odsetkami od kwot 5 000 zł od dnia 18 08 2014 r. do dnia zapłaty i od kwot 385 zł od dnia 22 12 2012r. oraz zasądzenie na rzecz pozwanej kosztów postępowania za obie instancje.

Zarzuciła, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo procesowe, regulacje:

-

art. 199 § 1 pkt 3 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 193 § 1 k.p.c. w zw. z art. 96 k.p.c. poprzez nieodrzucenie pozwu w rozszerzonej części, pomimo iż pismo zawierające rozszerzenie powództwa zostało złożone w imieniu powoda nie posiadającego w tej dacie zdolności sądowej i procesowej, przez pełnomocnika, którego pełnomocnictwo wygasło i był on uprawniony wyłącznie do podejmowania czynności związanych z zawieszeniem postępowania, a nie był jednocześnie w tej dacie umocowany do działania w imieniu następców prawnych powoda;

-

art. 174 § 1 pkt. 1 i § 2 k.p.c. w zw. z art. 180§ 1 pkt 1 k.p.c. w zw. z art. 64§ 1 k.p.c. poprzez nie wydanie postanowienia o zawieszeniu postępowania z urzędu ze skutkiem od dnia śmierci powoda;

-

art. 321 § 1 k.p.c. poprze orzeczenie ponad pierwotne żądanie powoda, podczas gdy uwzględnienie zmiany powództwa nastąpiło wbrew przepisom postępowania, a nawet gdyby powództwo zostało prawidło formalnie rozszerzone przez następców prawnych to nie zasługiwałoby na uwzględnienie powodu braku uprawnień następów prawnych do rozszerzenia powództwa;

-

art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z art. 130 ³ § 2 k.p.c. poprzez zasądzenie na rzecz strony powodowej opłaty od pozwu także obliczonej od powództwa w rozszerzonym zakresie, podczas gdy z akt nie wynika by strona powodowa uiściła opłatę od rozszerzonego powództwa;

-

art. 328 § 2 k.p.c. poprzez niewskazanie w uzasadnieniu wyroku podstawy prawnej zasądzenia świadczenia na rzecz następców prawnych powoda o niewskazanie dowodów na których Sąd się oparł i którym odmówił wiarygodności;

-

art. 233 § 1 k.p.c. w zw. z art. 278 § 1 k.p.c. w zw. z § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 12 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad orzekania o stałym lub długotrwałym uszczerbku na zdrowiu, trybu postępowania przy ustalaniu tego uszczerbku oraz postępowania o wypłatę jednorazowego odszkodowania poprzez przyznanie mocy dowodowej z opinii biegłego psychologa, w zakresie w jaki ustalił on procentowy uszczerbek na zdrowiu powoda, podczas gdy niej on lekarzem medycyny i orzekał w oparciu o wewnętrzny akt innego owarzy stawa ubezpieczeniowego, co skutkowało błędnym ustaleniem stanu faktycznego;

-

art.. 322 k.p.c. poprzez zasądzenie przez Sąd odszkodowania na rzecz strony powodowej obejmującego zadośćuczynienie zakrzywmy, według własnej oceny z nieuwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy.

Zarzuciła także, że przy ferowaniu wyroku naruszono prawo materialnego, regulacje:

-

367 § 1 i 2 k.c. w zw. z art. 369 k.c. poprzez ich zastosowanie polegające na przyjęciu, iż w przedmiotowej sprawie zachodzi solidarność wierzycieli, podczas gdy nie wynika to ani z ustawy ani z czynności prawnej;

-

art. 445 § 1 k.c. w zw. z art. 445 § 3 k.c. poprzez przyznanie zadośćuczynienia w nieodpowiedniej wysokości do rozmiaru krzywdy powoda oraz poprzez nieuwzględnienie kompensacyjnej funkcji zadośćuczynienia, które winno ulegać miarkowaniu przy zasądzeniu go na rzecz następców prawnych;

-

art. 481 § 1 k.c. w zw. z art. 363 § 2 k.c. poprzez ustalenie daty początkowej naliczania roszczenia odsetkowego z tytułu zadośćuczynienia na dzień inny niż dzień śmierci powoda.

W odpowiedzi na apelację powodowie A. B. i K. B. domagali się oddalenia apelacji oraz zasądzenia na ich rzecz od pozwanej zwrotu kosztów postępowania apelacyjnego.

.

Sąd Odwoławczy ustalił i zważył co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenia powoda przyjmując, że mają one źródło w łączących pozwaną ze sprawcą wypadku drogowego umowie ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów oraz w reżimie odpowiedzialności deliktowej za szkodę, lecz wadliwie rozpoznał sprawę

Powzięcie przez sąd w toku postępowania informacji o śmierci strony – w świetle regulacji art. 174 § 1 pkt 1 k.p.c. - obliguje go do wydania z urzędu postanowienia o zawieszeniu postanowienia („Sąd zawiesza postępowanie z urzędu”), gdyż dopiero z chwilą jego wydania występują przewidziane w art. 174 § 2 k.p.c. skutki procesowe.

Dlatego apelacja słusznie zarzuca, że nie czyniąc tego Sąd Rejonowy naruszył prawo procesowe, co jednak ostatecznie nie miało wpływu na wynik sprawy.

Ustalenia faktyczne składające się na podstawę faktyczną orzeczenia mają podstawę w informacjach zawartych we wskazanych w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku wiarygodnych źródłach dowodowych i co należy podkreślić poza ustaleniem dotyczącym wysokości doznanego przez zmarłego powoda J. B. uszczerbku

na zdrowiu, które w ostatecznym rozrachunku w świetle zawartej poniżej oceny prawnej

i uprawomocnienia się wyroku Sądu pierwszej instancji w niezaskarżonej części nie miało wpływu na wynik sprawy.

Z tych też względów Sąd odwoławczy z pominięciem zakwestionowanego

przez skarżąca ustalenia przyjął za własne ustalenia faktyczne Sądu pierwszej instancji.

Dokonana przez Sąd Rejonowy ocena prawna ustalonego stanu faktycznego

w swym zasadniczym zarysie dotyczącym odpowiedzialności pozwanej za skutki przedmiotowego wypadku drogowego jest prawidłowa i Sąd odwoławczy w całości ją podziela i przyjmuje ją za własną.

Odpowiedzialność pozwanej za skutki przedmiotowego wypadku nie była negowana w toku postępowania i ma źródło w regulacji art. 415 k.c. w związku z art. 436 § 1 k.c. i postanowieniach umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów, zawartych przez pozwaną ze sprawcą wypadku drogowego oraz w regulacji art. 822 § 4 k.c., uprawniającej poszkodowanego do dochodzenia roszczeń bezpośrednio od pozwanego zakładu ubezpieczeń.

Na zasadach ogólnych rodziła ona po stronie pozwanej obowiązek zwrócenie poszkodowanemu poniesionych przez niego kosztów leczenia (art. 444 § 1 k.c.) oraz zapłaty zadośćuczynienia za doznaną w następstwie wypadku krzywdę (art. 445 k.c.).

Jego zakres wyznacza regulacja art. 361 § 1 k.c., zgodnie z którą pozwana jest zobowiązana do zrekompensowania mu szkody oraz krzywdy, będącej normalnym następstwem zdarzenia, z którego ona wynikła.

W toku rozpoznania sprawy umknęło jednak jego uwadze, iż dokonane przez pełnomocnika strony powodowej w piśmie procesowym z dnia 9 10 2011r. w imieniu powoda J. B. rozszerzenie powództwa nastąpiło już po śmierci powoda (J. B. zmarł w dniu 17 08 2014r,; odpis skrócony aktu zgonu k-143 akt) .

Z tej przyczyny - zgodnie z poglądem prawnym wyrażonym przez Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 11 12 2001r. (II UKN 657/00, OSNP 2003/18/448) – roszczenie to

nie miało umocowania w obowiązującym prawie i jako takie było w świetle regulacji art. 96 k.p.c. bezskuteczne i tym samym nie doprowadziło ono do zmodyfikowana pierwotnego powództwa zmarłego powoda („Wszystkie działania podjęte przez pełnomocnika strony po jej śmierci są bezprawne, z wyjątkiem czynności zmierzających do zawieszenia postępowania”).

Po śmierci J. B. jego następcy prawni powodowie A. B. i K. B. w piśmie procesowym z dnia 18 05 2015r. „podtrzymali

w całości stanowisko w sprawie” ich poprzednika prawnego, a następnie na rozprawie w dniu 26 05 2014r. „podtrzymali wyrażone w tym piśmie procesowym rozszerzenie żądania pozwu”.

W następstwie tego doszło do skutecznego rozszerzenia przez nich powództwa

i wbrew temu co zarzuca apelacja Sąd Rejonowy orzekając w granicach tak zmodyfikowanego powództwa nie naruszył regulacji art. 321 § 1 k.p.c.

Stosownie jednak do regulacji art. 445 § 3 k.p.c. w tym zakresie przynależne J. B. roszczenie o zadośćuczynienie nie „przeszło na nich” w rozu-mieniu tej regulacji i tym samym nie są oni w tej część - co do zasady - legitymowani do jego dochodzenia (podobnie w wyroku SN z dnia 14 04 2005r., LEX nr 3279).

Czyni to powództwo w tym zakresie bezzasadnym, co z mocy regulację art. 386 § 1 k.p.c. prowadziło do zmiany zaskarżonego wyroku przez oddalenie w tej części powództwa.

Natomiast w sposób prawidłowy orzeczono o należnych powodom odsetkach

za opóźnienie się pozwanej w zapłacie prawomocnie zasądzonego zadośćuczynienia.

W przeszłości w tej kwestii dominowały w orzecznictwie dwa przeciwstawne nurty (zostały one przedstawione oraz przeprowadzono ich analizę w uzasadnieniu wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 02 2011r. I CSK 243/10, LEX 84).

Pierwotny, który zdominował judykaturę po wejściu w życie Kodeksu cywilnego, przyjmuje, że zadośćuczynienie za krzywdę zobowiązany ma zapłacić, z zastrzeżeniem wyjątków - obecnie wynikających z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003r.

o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.) - niezwłocznie po wezwaniu przez uprawnionego (art. 455 in fine k.c.), w związku z czym odsetki za opóźnienie w zapłacie zadośćuczynienia powinny być zasądzone od dnia, w którym zobowiązany ma zadośćuczynienie zapłacić (np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 18 września 1970 r., II PR 257/70, OSNC 1971, nr 6, poz. 103, z dnia 12 lipca 2002 r., V CKN 1114/00, LEX nr 56055, z dnia 18 lutego 2010 r., II CSK 434/09, LEX 602683).

W drugim nurcie, który ukształtował się w okresie panującej w Polsce w latach 90-tych ubiegłego wieku hiperinflacji, prezentuje się pogląd, że zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę jest wymagalne dopiero z dniem wyrokowania przez sąd (art. 316 k.p.c.) i zobowiązany dopiero od tego dnia pozostaje w opóźnieniu w zapłacie zasądzonego zadośćuczynienia i tym samym dopiero od tego dnia należą się od niego odsetki za opóźnienie (np. wyroki Sądu Najwyższego z dnia 8 grudnia 1997 r., I CKN 361/97, LEX nr 477638, z dnia 20 marca 1998 r., II CKN 650/97, LEX nr 477665, z dnia 4 września 1998 r., II CKN 875/97, LEX nr 477579, z dnia 9 września 1999 r., II CKN 477/98, LEX nr 477661).

W ostatnich latach zaakcentował się w judykaturze kolejny pogląd (stanowi on

w istocie próbę syntezy zapatrywań prawnych leżących u podstaw wcześniejszych nurtów),

w którego ramach podjęto próbę wyeliminowania z praktyki orzeczniczej negatywnych następstw wynikających ze stosowania sposób bezwzględny w praktyce orzeczniczej dwóch wcześniejszych poglądów prawnych.

Znalazł on pełne odzwierciedlenie w przywołanym powyżej wyroku Sądu Najwyższego z dnia 18 02 2011r. (I CSK 243/10), w którym podkreślono prawo poszkodowanego do czerpania korzyści z zadośćuczynienia i co za tym idzie przyznanie mu – co do zasady - prawa do należnych odsetek za późnienie się zobowiązanego do zapłaty zadośćuczynienia (w terminie wynikającym z przepisu szczególnego lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 in fine k.c.) dopuszczono równocześnie możliwość ich naliczania – w zależności od okoliczności sprawy – od dnia późniejszego, w tym także od dnia wyrokowania.

Akceptując co do zasady pierwszy z przedstawionych poglądów, za którym przemawiają: jednoznaczna regulacja art. 481 § 1 k.c. w związku z art. 455 in fine k.c. oraz główne funkcje realizowane przez odsetki za opóźnienie się dłużnika w spełnieniu świadczenia w obrocie prawnym (stanowią one w istocie wynagrodzenie za korzystanie

z cudzych pieniędzy oraz dyscyplinują dłużnika w wykonaniu świadczenia i tylko

w ograniczonym zakresie pełnią one funkcję waloryzacyjną), należy dopuścić – w re-aliach konkretnej sprawy - możliwość ich naliczania od dnia późniejszego od formalnej daty wymagalności świadczenia, gdyż w części w jakim spełniają one funkcję waloryzacyjną ich zasądzenie od daty wymagalności świadczenia prowadziłoby do pod-wójnej waloryzacji świadczenia i w tym zakresie ich dochodzenie należy uznać za sprze-czne z ich społeczno-gospodarczym przeznaczeniem w rozumieniu art. 5 k.c.

Dlatego możliwość ich naliczania po dacie wezwania do zapłaty, stanowi wyjątek od reguły, który co należy podkreślić, został uzależniona przez Sąd Najwyższy od występo-wania w sprawie szczególnych okoliczności uzasadniających tego rodzaju odstępstwo.

Odstąpienie od powyższej zasady każdorazowo wymaga zatem wykazania w toku postępowania szczególnych okoliczności przemawiających za zasądzeniem odsetek

od zadośćuczynienia po dniu wymagalności wynikającym z przepisu szczególnego

lub w terminie ustalonym zgodnie z art. 455 in fine k.c., a ciężar ich wykazania - stosownie do regulacji art. 6 k.c. – spoczywa na zobowiązanym do świadczenia.

W realiach niniejszej sprawy spoczywał on pozwanej, która z tego obowiązku się nie wywiązała, gdyż przywołany w apelacji fakt śmierci J. B. nie ma żadnego wpływu na ocenę zgłoszonego przez niego w pozwie żądania zasądzenia odsetek ustawowych za opóźnienie się pozwanej w zapłacie dochodzonych przez niego należności

(art. 922 § 1 k.c.).

Dlatego stosownie do regulacji art. 481 § 1 i 2 k.c. powodom należą się

od zasądzonego zadośćuczynienia ustawowe odsetki od dnia wskazanego w pozwie.

W tej zatem części apelacja jest bezzasadna w rozumieniu regulacji art. art. 385 k.p.c., co z jej mocy tej regulacji prowadził do oddalenia w tym zakresie apelacji.

Pozwana zaskarżyła wyrok Sądu pierwszej instancji w zakresie „w jakim zasądzono na rzecz powodów solidarnie w pkt 1 wyroku tytułem odszkodowania, w tym zadośćuczynienia, kwotę przewyższającą 10.770zł wraz z ustawowymi odsetkami o tej kwoty, tj. co do kwoty 30.000zł zasądzonej na rzecz powodów wraz z ustawowymi odsetkami tytułem zadośćuczynienia”, „w pkt 1 wyroku roszczenia odsetkowego od niezaskarżonej kwoty 10.000zł za okres od dnia 22 12 2012r. do dnia zapłaty, zamiast za okres od dnia śmierci Powoda, tj. 17 sierpnia 2014r. do dnia zapłaty” oraz w ‘w pkt 2 wyroku zwrot kosztów postępowania w kwocie 3.990zł” (po wniesieniu apelacji wskazany zakres zaskarżenia nie uległ zmianie)

Przy tak sformułowanym zakresie zaskarżenia należy zatem przyjąć, iż doszło

do uprawomocnienia się wyroku w części zasądzającej od niej na rzecz powodów solidarnie kwoty 10.770zł z ustawowymi odsetkami za okres od 17 08 2014r., a to z kolei determinuje sposób rozstrzygnięcia o kosztach procesu za pierwsza instancję (solidarnego uprawnienia powodów do zwrotu poniesionych kosztów procesu).

Równocześnie w następstwie dokonanej zmiany zaskarżonego wyroku i oddalenia we wskazanym powyżej zakresie powództwa, zmienił się stosunek w jakim strony wygrały sprawę, co w połączeniu z powyższym prowadziło do zmiany zawartego w zaskarżonym wyroku rozstrzygnięcia o kosztach procesu i nieuiszczonych kosztach sądowych w sposób wskazany w sentencji.

Reasumując zaskarżony wyrok w podanym powyżej zakresie jest wadliwy

i dlatego w tej części apelację pozwanej jaką uzasadnioną uwzględniono zmieniając wyrok w sposób wskazany w punkcie I sentencji w oparciu o regulację art. 386 § 1 k.p.c.

a w pozostałym zakresie apelację jako bezzasadną oddalono na mocy regulacji art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono stosując regulację art. 98 § 1 k.p.c. i § 12 ust. 1 pkt 1 i § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 09 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. nr 163, poz. 1348, z późniejszymi zmianami), biorąc pod uwagę, iż powodowie w zakresie należności głównej ulegli w całości i powinni zwrócić pozwanej w częściach równych poniesione przez nią w tym postępowaniu koszty zastępstwa przez fachowego pełnomocnika w kwocie 1.200zł i opłaty od apelacji

w kwocie 1.608zł (postępowanie odwoławcze stanowi odrębną część procesu cywilnego

i nie obowiązuje w tym postępowaniu przyjęta z podanych powyżej względów przy rozliczeniu kosztów procesu i nieuiszczonych kosztów sądowych za pierwszą instancje zasada solidarnej odpowiedzialności powodów za koszty procesu).