Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 29 lutego 2016 roku

Sąd Rejonowy w Gdyni IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Joanna Wojnicka-Blicharz

Protokolant: starszy sekretarz sądowy Grażyna Mrozik

po rozpoznaniu w dniu 25 lutego 2016 roku w Gdyni

na rozprawie

sprawy z powództwa M. N.

przeciwko K. Bankowi Spółdzielczemu w W.

o nakazanie udzielenia urlopu wypoczynkowego

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki M. N. na rzecz pozwanego K. Banku Spółdzielczego w W. kwotę 1170, 20 złotych /jeden tysiąc sto siedemdziesiąt złotych i dwadzieścia groszy/ tytułem zwrotu kosztów przejazdu pełnomocnika oraz kwotę 60 złotych /sześćdziesiąt/ tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

III.  oddala wniosek pozwanej o zwrot kosztów procesu w pozostałym zakresie;

IV.  przenosi na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Gdyni koszty opłaty sądowej od uiszczenia której powódka była zwolniona z mocy prawa.

SSR Joanna Wojnicka - Blicharz

Sygn. akt IV P 633/15

UZASADNIENIE

Powódka M. N. pozwem nadanym w dniu 26 listopada 2015 r. skierowanym przeciwko pozwanemu K. Bankowi Spółdzielczemu z siedzibą w W. wniosła o uznanie powodu odmowy udzielenia urlopu wypoczynkowego za 2015 r. przez pozwanego na rzecz powódki po zakończeniu okresu niezdolności do pracy, jako niezgodnego z obowiązującym prawem oraz zasądzenie na rzecz powódki prawa do urlopu wypoczynkowego za 2015 r. po zakończeniu okresu niezdolności do pracy.

W uzasadnieniu powódka wywodziła, iż wielokrotnie w okresie niezdolności do pracy kierowała do Prezesa Zarządu pozwanej pisma z prośbą o udzielenie po zakończeniu niezdolności do pracy, zaległego urlopu wypoczynkowego za 2014 r. i urlopu za 2015 r. Prezes Zarządu pozwanej konsekwentnie odmawiała prośbom powódki wskazując, że na stanowisku pracy powódki nadal trwa kontrola funkcjonalna, a z uwagi na nieobecność powódki występuje niemożność złożenia przez powódkę wyjaśnień. Prezes Zarządu pozwanej na skutek kolejnego pisma powódki z dnia 11 września 2015 r. wyraziła jedynie zgodę na udzielenie powódce zaległego urlopu wypoczynkowego za rok 2014, odmówiła natomiast zgody na udzielenie urlopu wypoczynkowego za 2015 r. Jako przyczynę odmowy Prezes Zarządu wskazała ponownie konieczność udzielenia przez powódkę wyjaśnień w związku z trwającą od 07 lipca 2015 r. kontrolą funkcjonalną. Powódka wskazała, że nieudzielenie przez pozwaną urlopu wypoczynkowego we wnioskowanym terminie jest sprzeczne z art. 164 § 2 k.p., gdyż przesunięcie terminu urlopu jest dopuszczalne z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy tylko jeśli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia toku pracy. Powódka stwierdziła, że w niniejszej sprawie takie ryzyko takich zakłóceń nie zachodzi. Wskazała nadto, że urlop, o który wnioskuje jest urlopem, którego z powodu niezdolności do pracy nie była w stanie wykorzystać zgodnie z planem urlopów na 2015 r.

W piśmie z dnia 15 grudnia 2015 r. powódka sprecyzowała, że wnosi o przyznanie prawa do urlopu wypoczynkowego za 2014 r. w ilości 13 dni w okresie od dnia 30 grudnia 2015 r. do dnia 19 stycznia 2016 r. oraz urlopu wypoczynkowego za 2015 r. w ilości 26 dni w okresie od dnia 20 stycznia 2016r. do dnia 24 lutego 2016 r. Wskazała również, że żądanie uznania odmowy udzielenia urlopu wypoczynkowego za 2015 r. przez pozwanego na rzecz powódki po zakończeniu okresu niezdolności do pracy, jako niezgodnego z obowiązującym prawem jest przesłanką żądania zasądzenia prawa do urlopu wypoczynkowego za 2015 r. po zakończeniu okresu niezdolności do pracy.

/ pismo k. 19/

Pismem z dnia 30 grudnia 2015 roku powódka wskazała, że domaga się przyznania prawa do urlopu wypoczynkowego za 2015 rok w ilości 26 dni, albowiem pozwany udzielił jej urlopu za 2014 rok w ilości 13 dni po zakończeniu niezdolności do pracy.

/pismo k. 28/

Pismem z dnia 25 stycznia 2016 roku powódka ostatecznie sprecyzowała żądanie pozwu wnosząc o udzielenie przez pozwanego należnego urlopu wypoczynkowego za rok 2015 w ilości 26 dni w okresie od dnia 26 kwietnia 2016 orku do dnia 2 czerwca 2016 roku.

/pismo k. 38/

Pismem z dnia 27 stycznia 2015 r. powódka rozszerzyła pozew wskazując, że wnosi również o uznanie odmowy przez pozwanego – nie ujęcia wniosku urlopowego za 2016 r. powódki w planie urlopów za 2016 r., za niezgodny z postanowieniami obowiązujących przepisów prawnych. W uzasadnieniu powódka wskazała, że odmowa ujęcia powódki w planie urlopów na 2016 roku stoi w rażącej sprzeczności z art. 152-173 k.p. Powódka podkreśliła, że prawo do urlopu powstaje z dniem 1 stycznia danego roku i wymusza na pracodawcy, aby plan urlopów był sporządzony i podany do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy przed tym terminem.

/ pismo k.44/

Zarządzeniem z dnia 19 lutego 2016 roku Przewodniczący zwrócił pozew powódki w zakresie roszczenia zgłoszonego w piśmie z dnia 27 stycznia 2016 roku dotyczącego uwzględnienia jej urlopu za 2016 rok w planie urlopu za 2016 rok. Wobec braku prawomocności powyższego zarządzenia na dzień wyrokowania, postanowieniem z dnia 25 lutego 2016 roku roszczenie powódki w tym zakresie zostało wyłączone z niniejszej sprawy i zarejestrowane pod nowym numerem w rep P.

/protokół rozprawy z dnia 25 lutego 2016 roku k. 2016 oraz zapis dźwięku k. 218/

W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości.

W uzasadnienie wskazał, że powódka jest zatrudniona na stanowisku specjalisty ds. kadrowych. Przeprowadzona przez Państwową Inspekcję Pracy kontrola, która odbyła się w dniach 24, 25 marca 2015 r. i 8, 9, 15 i 16 kwietnia 2015 r. wykazała szereg nieprawidłowości w sprawach kadrowych, których prowadzenie należało do obowiązków powódki. Kontrola została przeprowadzona w obecności powódki. W konsekwencji ujawnionych w toku kontroli przez Państwową Inspekcję Pracy nieprawidłowości Zarząd Banku podjął decyzję o przeprowadzeniu kontroli wewnętrznej funkcjonalnej na stanowisku pracy powódki. Powódka została poinformowana przez specjalistę ds. zapewnienia zgodności M. S. o zleconej kontroli funkcjonalnej, znany był również powódce zakres tej kontroli. Pozwany podniósł, że powódka uchyla się od złożenia wyjaśnień w zakresie objętym kontrolą wewnętrzną. W dniu 8 lipca 2015 r. powódka przebywała na urlopie, w dniu 9 lipca 2015 r. na urlopie na żądanie, a od dnia 10 lipca 2015 r. przebywa na zwolnieniu lekarskim. Pozwany podkreślił, że nie uchyla się od udzielenia powódce urlopu za 2015 r., ale warunkiem jego udzielenia jest złożenie przez powódkę wyjaśnień, które ostatecznie zakończą kontrolę wewnętrzną na stanowisku pracy powódki. W ocenie pozwanego zachodzi sytuacja przewidziana przepisami Kodeksu pracy, kiedy z powodu szczególnych potrzeb pracodawca ma możliwość przesunięcia terminu urlopu pracownika, jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby poważne zakłócenia w toku pracy. Dodał, że system kontroli wewnętrznej jest zgodnie z Prawem bankowym częścią systemu zarządzania bankiem, a jego celem jest m.in. zapewnienie zgodności działania banku z przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi i standardami rynkowymi. Raporty dotyczące braku zgodności regulacji wewnętrznych z obowiązującymi przepisami prawa przedstawiane są Radzie Nadzorczej, który to obowiązek wynika z Uchwały Nr 258/2011 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 4 października 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad funkcjonowania systemu zarządzania ryzykiem i systemu kontroli wewnętrznej oraz szczegółowych warunków szacowania przez banki kapitału wewnętrznego i dokonywania przeglądów procesu szacowania i utrzymywania kapitału wewnętrznego oraz zasad ustalania polityki zmiennych składników wynagrodzeń osób zajmujących stanowiska kierownicze w banku. Warunkiem przedstawienia raportu jest zakończenie kontroli, co z kolei wymaga złożenia wyjaśnień przez powódkę. Pozwany nadmienił, że Państwowa Inspekcja pracy zobowiązała pozwany Bank do udzielenia powódce urlopu wypoczynkowego należnego za 2014 r., niezwłocznie po ustaniu czasowej niezdolności do pracy. Nie wskazała natomiast nieprawidłowości w odmowie udzielenia powódce urlopu za 2015 r.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka M. N. od dnia 1 stycznia 2011 roku zawarła z pozwanym K. Bankiem Spółdzielczym w W. umowę o pracę na czas nieokreślony na stanowisku specjalisty do spraw kadr. Zgodnie z zakresem obowiązków powódki bezpośrednio przełożonym M. N. jest prezes zarządu pozwanego banku. Jednym z podstawowych obowiązków powódki jako specjalisty do spraw kadr jest realizowanie urlopów pracowniczych zgodnych z zatwierdzonymi planami, zapewniając właściwą organizację pracy u obsługę klienta.

/dowód: umowa o pracę, zakres obowiązków – akta osobowe powódki/

W dniu 30 kwietnia 2015 roku na powódkę została nałożona kara porządkowa nagany, której przyczyną były błędy w wystawianych świadectwach pracy, brak informacji dla pracowników o warunkach zatrudnienia, błędy w ewidencji casu pracy, nieprawidłowości w wyliczaniu wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych.

/dowód kara nagany – akta osobowe powódki/

W lipcu 2015 roku specjalista do spraw zapewnienia zgodności w pozwanym banku (...) otrzymała polecenie przeprowadzenia kontroli, której celem było zbadanie regulacji, które zostały wdrożone do systemu prawa wewnętrznego. Polecenie M. S. otrzymała 3 lipca 2015 roku i przekazała powódce informację o kontroli. Następnie M. S. wysłała powódce trzy maile z informacją o tym co będzie potrzebne do przeprowadzenia kontroli. Przed godziną 15 w dniu 7 lipca 2015 roku świadek otrzymała e maila, że powódki w dniu 8 lipca 2015 roku nie będzie w pracy. Powódka stawiła się do pracy w dniu 9 lipca 2015 roku. 10 lipca 2015 roku świadek wysłała kolejnego e maila dotyczącego kontroli. Powódka nie stawiła się w pracy tego dnia. W dniu 13 lipca 2015 roku M. S. poinformowała prezesa Banku, iż z racji nieobecności powódki kontrola musi zostać przesunięta do czasu powrotu powódki z pracy. Ta kontrola nie została zakończona do chwili obecnej. Zakończenie kontroli jest niezbędne celem między innymi ustalenia obowiązywania regulaminu pracy w pozwanej. M. S. sporządza raporty stanowiskowe, które są analizowane przez Radę Nadzorczą oraz Zarząd pozwanego, a następnie przesyłane do Komisji Nadzoru Finansowego. Bank jest zobowiązany do bankowej oceny nadzorczej. Członek zarządu odpowiedzialny za dziedzinę szkoleń może ponieść z tego tytułu odpowiedzialność finansową i karną. Powódka w trakcie kontroli ma wyjaśnić dlaczego przez dwa tygodnie nie było regulaminu pracy.

/dowód: zeznania świadka M. S. k. 211 – 213, e maile k. 99-102/

Od 10 lipca 2015 roku powódka przebywała na zwolnieniu lekarskim.

/okoliczność bezsporna/

Urlopy wypoczynkowe w pozwanym są co do zasady wykorzystywane zgodnie z planem. Nie zdarzyło się wcześniej, aby powódce odmówiono udzielenia urlopu wypoczynkowego

/ dowód: zeznania powódki M. N. k. 213- 214 i k. 144 – 145 oraz płyty DVD/

W 2015 roku powódka zgodnie z urlopu miała przebywać na urlopie w dniach 1- 7 kwietnia 2015 roku, 4-8 maja 2015 roku, 10 – 21 sierpnia 2015 roku, 2-3 listopada 2015 roku oraz w dniu 24 grudnia 2015 roku. Faktycznie powódka korzystała z urlopu wypoczynkowego w dniach 2 stycznia 2015 roku, 3 lutego 2015 roku i 4 marca 2015 roku.

/dowód: plan urlopów na 2015 rok k. 170-174/

W dniu 17 sierpnia 2015 roku powódka wystosowała do pozwanego pismo o udzielenie jej urlopu wypoczynkowego za rok 2014 i 2015 po zakończeniu niezdolności do pracy i załączyła do pisma zwolnienie lekarskie wystawione do dnia 10 września 2015 roku.

/dowód: pismo k. 43 akt osobowych/

W odpowiedzi na powyższe pismo prezes zarządu pozwanej pismem z dnia 21 sierpnia 2015 roku poinformowała powódkę, iż nie wyraża zgody na udzielenie urlopu wypoczynkowego po zakończeniu zwolnienia lekarskiego, albowiem pozwany oczekuje, że powódka stawi się do pracy celem udzielenia wyjaśnień w związku z kontrolą funkcjonalną, która nie może być zakończona do chwili obecnej.

/dowód: pismo k. 44 akt osobowych/

Powódka M. N. pismem z dnia 28 sierpnia 2015 roku nie zgodziła się wywodami pozwanej zawartymi w piśmie z dnia 21 sierpnia 2015 roku. /pismo k. 45 akt osobowych. Pismem z dnia 1 września 2015 roku pozwany podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie /pismo k. 46/.

Kolejnymi pismem z dnia 11 września 2015 roku powódka wniosła o udzielenie należnego urlopu wypoczynkowego po zakończeniu okresu chorobowego za 2014 rok oraz za 2015. Pozwany pismem z dnia 18 września 2015 roku wyraził zgodę na udzielenie zaległego urlopu wypoczynkowego za 2014 rok od dnia 8 października 2015 roku do dnia 26 października 2015 roku. Zarząd Banku wskazał w piśmie z dna 18 września 2015 roku, iż do czasu udzielenia wyjaśnień w związku z kontrolą na stanowisku trwającą od 7 lipca 2015 roku nie wyraża zgody na udzielenie urlopu za 2015 rok.

/dowód: pisma – akta osobowe brak numeracji/

Pismem z dnia 9 października 2015 roku powódka złożyła do pozwanego wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego za rok 2014 od dnia 9 listopada 2015 roku oraz za rok 2015 od dnia 27 listopada 2015 roku do dnia 5 stycznia 2016 roku. Powódka złożyła wniosek o uwzględnienie w planie urlopów na 2016 rok jej urlopu wypoczynkowego w ilości 26 dni w styczniu 2016 roku. Pozwany w odpowiedzi na pismo powódki pismem z dnia 13 października 2015 roku udzielił zgody na wykorzystanie zaległego urlopu za rok 2014 od dnia 6 listopada 2015 roku do dnia 25 listopada 2015 roku .

/dowód: pisma – akta osobowe bez numeracji/

Pismem z dnia 25 października 2015 roku zarząd pozwanej poinformował powódkę, iż podtrzymuje decyzję odnośnie nie wyrażenia zgody na udzielenie urlopu wypoczynkowego za rok 2015 oraz nie uwzględnieniu powódki w planie urlopów na 2016 rok, albowiem pracodawca oczekuje, że powódka stawi się do pracy celem udzielenia wyjaśnień związanych z kontrolą.

/dowód: pisma akta osobowe powódki/

Decyzją z dnia 18 grudnia 2015 roku wydaną przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. przyznano powódce prawo do świadczenia rehabilitacyjnego za okres 8 stycznia 2016 roku do 6 kwietnia 2016 roku w wysokości 90 % podstawy wymiaru.

/dowód: decyzja k. 141- 142/

Powódka M. N. nie zamierza korzystać z prawa do przedłużenia świadczenia rehabilitacyjnego, albowiem chciałaby wrócić do pracy. Na okres kwietnia 2016 roku powódka nie ma zaplanowanej rehabilitacji, zaś jej leczenie polega na tym, że przyjmuje leki.

/dowód: zeznania powódki M. N. k. 213- 215 w zw. z k. 143-146/

Sąd dokonał następującej oceny dowodów:

Sąd uznał za wiarygodne dowody z dokumentów złożonych do akt sprawy, albowiem nie były kwestionowane przez strony postępowania, zaś ich prawdziwość nie budziła wątpliwości Sądu orzekającego.

Sąd uznał za wiarygodne także zeznania świadków przesłuchanych w sprawie w osobach R. S. oraz M. S., albowiem były one logiczne, miały charakter spontaniczny i brak było podstaw do uznania ich za tendencyjnych bądź też składanych w interesie którejkolwiek ze stron postępowania.

Wskazać należy, że także osobowe dowody w zakresie przesłuchania stron postępowania powódki M. N. oraz za pozwaną prezesa zarządu K. T. są wiarygodne w większości, albowiem w zakresie podniesionych w nich faktów w zasadzie nie są niespójne, zaś różnią się dokonaniem oceny tych faktów, która wykracza poza ocenę dowodów, albowiem Sąd ocenia wiarygodność prezentowanych przez źródła osobowe faktów a nie ich subiektywnych ocen.

Sąd odmówił jedynie wiarygodności w części zeznaniu powódki M. N. w zakresie jej twierdzenia, iż pozwany pracodawca odmówił udzielenia urlopu wypoczynkowego pracownikowi J. W.. Ta część zeznań powódki jest niespójna wewnętrznie, gdyż z jednej strony powódka zeznała, że pozwany odmówił prawa do urlopu a z drugiej strony wskazała, że pani W. zgodziła się na przesunięcie urlopu wypoczynkowego. Z uwagi na sprzeczność wewnętrzną tej części zeznań powódki, a także to, że prezes pozwanej zaprzeczyła, aby odmówiła udzielenia urlopu pani W. - P., Sąd odmówił wiarygodności w rej części zeznaniu powódki.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jako nieuzasadnione podlegało oddaleniu.

Ostatecznie przedmiotem dochodzonego w sprawie roszczenia było nakazanie udzielenia przez pozwany K. Bank Spółdzielczy w W. powódce urlopu za 2015 rok w ilości 26 dni bezpośrednio po zakończeniu okresu niezdolności do pracy to jest od dnia 26 kwietnia 2016 roku do dnia 2 czerwca 2016 roku.

Materiał dowodowy zgormadzony w sprawie pozwalał na ustalenie, że strona pozwana udzieliła powódce po zakończeniu niezdolności do pracy urlopu wypoczynkowego zaległego za 2014 roku, zaś odmówiła udzielenia urlopu zaległego za 2015 roku. Przyczyną odmowy udzielenia urlopu przez pozwaną za 2015 rok po zakończeniu niezdolności do pracy była konieczność dokończenia trwającej od 7 lipca 2015 roku na stanowisku powódki kontroli funkcjonalnej /pismo pozwanej k. 22/.

Ważnym dla dokonania subsumpcji stanu faktycznego w sprawie są ustalenia w zakresie planu urlopów na 2015 rok w pozwanym zakładzie pracy, w kontekście jego wykorzystywania przez powódkę oraz aktualnie domagania się przez nią udzielenia urlopu wypoczynkowego od dnia 26 kwietnia 2016 roku.

Powódka M. N. w 2015 roku miała zaplanowany urlop wypoczynkowy w dniach 2- 5 stycznia 2015 roku, 2-4 luty 2015 roku, 27 – 30 kwietnia 2015 roku, 1- 5 czerwca 2015 roku. Następnie urlop zaplanowany przez powódkę miał mieć miejsce w okresie od 3 – 14 lipca 2015 roku, od 6 – 19 sierpnia 2015 roku, od dnia 10 – 13 listopada 2015 roku oraz dnia 31 stycznia 2015 roku. Faktycznie powódka nie skierowała do pracodawcy wniosku o udzielenie urlopu wypoczynkowego zarówno w styczniu jak i w lutym oraz w części w czerwcu 2015 roku. Urlop zaplanowany przez powódkę w terminie od dnia 3 – 14 sierpnia 2015 roku i dalsze z wyłączeniem dnia 13 i 27 listopada 2015 roku nie były wykorzystane przez powódkę z uwagi na trwającą niezdolność do pracy M. N..

Zauważyć należy, że powódka w 2014 roku nie wykorzystała z należnego jej urlopu wypoczynkowego w wymiarze 26 dni łącznie 13 dni urlopu. Pomimo uzgodnienia z pracodawcą planu urlopu w 2014 roku w okresie od 17-21 maja, od 17 – 22 marca, 2 maja, 7 – 18 lipca i 3- 6 listopada 2014 roku powódka faktycznie wykorzystała urlop wypoczynkowy w dniach 6 marca 2014 roku, 2 i 18 kwietnia 2014 roku 2 maja 2014 roku, 11 – 22 sierpnia 2014 roku, 19 – 23 września 2014 roku oraz 17 – 24 października 2014 roku.

Z powyższych danych dotyczących sposobu wykorzystywania przez powódkę urlopu wynika, że M. N. w zasadzie nie przestrzegała w 2014 roku ustalonego harmonogramu urlopowego, zaś wnioskowała o udzielenie urlopu w innym terminie niż zaplanowany, nie uwzględniając przy tym obowiązku wykorzystywania urlopu w roku bieżącym.

W kontekście prowadzonych rozważań co do sposobu wykorzystywania przez powódkę urlopu w latach 2014 oraz 2015 podać należy, iż zgodnie z Regulaminem Pracy K. Banku Spółdzielczego z dnia 29 sierpnia 2014 roku & 47 stanowi, iż plan urlopów pracodawca ustala do 30 stycznia na każdy rok kalendarzowy i podaje się do wiadomości pracownikom. W par 47 ust 2 postanowiono, że urlop wypoczynkowy udziela się pracownikowi zgodnie z rocznym planem urlopów na jego pisemny wniosek o udzielenie urlopu z wyprzedzeniem 3 dniowym przed planowaną datą rozpoczęcia urlopu. W paragrafie 48 Regulaminu Pracy postanowiono, że urlop udzielany jest w oparciu o sporządzony plan urlopów, przy czym pracownik może rozpocząć urlop po uzyskaniu pisemnej zgody przełożonego złożonej na karcie urlopowej. Termin urlopu może zostać przesunięty na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami jak i z powodu szczególnych potrzeb Banku. W paragrafie 48 ustęp 10 Regulaminu wskazano, że urlopu niewykorzystanego zgodnie z planem urlopów udziela pracodawca do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego.

Zgromadzony materiał dowodowy nie pozwalał na uznanie, że powódka w zakresie uzgodnionego w planie urlopów planu na 2015 rok w miesiącach styczeń, luty, kwiecień i maj 2015 roku wnioskowała do pracodawcy o jego przesunięcie na inny termin. W kontekście ustalonego w Regulaminie Pracy trybu określonego dla przesuwania urlopu wypoczynkowego nie jest wiarygodnym, aby jak zeznała M. N. nie występowała z wnioskiem urlopowych w tych miesiącach ponieważ decyzja byłaby odmowna. Pozwany pracodawca zaprzeczył, aby odmawiał udzielania urlopów wypoczynkowych w trybie uzgodnionym w planie urlopów. Ponadto, w aktach osobowych powódki nie znajduje się wniosek urlopowy powódki wystawiony na określone dni w tych miesiącach.

Zgodnie z art. 152 kodeksu pracy i 153 ustęp 2 kodeksu pracy pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego płatnego urlopu wypoczynkowego, który nabywa się w każdym następnym roku kalendarzowym zatrudnienia.

Prawo do urlopu jest zatem prawem majątkowym pracownika związanym z istnieniem stosunku pracy, który w pełnej wysokości jest nabywany w dniu 1 stycznia każdego kolejnego roku kalendarzowego, o ile nie zachodzą okoliczności wskazane w art. 155 ² kodeksu pracy. Przepisy kodeksu pracy zobowiązują pracodawcę do udzielenia urlopu wypoczynkowego pracownikowi w roku kalendarzowym w którym pracownik uzyskał prawo do urlopu /artykuł 161 kodeksu pracy/.

Harmonogram udzielania urlopów wypoczynkowych w zakładach pracy winien być ustalany w planie urlopów, który co do zasady ustala pracodawca, biorąc pod uwagę wnioski pracowników i konieczność zapewnienia normalnego toku pracy /art. 163 kodeksu pracy/. Plan urlopów ma w zasadzie charakter konstytutywny, co oznacza, że wskazane przez strony terminy urlopów uzgodnione i ostatecznie zaakceptowane przez pracodawcę jako decydenta mają charakter wiążący, przy czym ich modyfikacja jest możliwa w trybie wskazanym w art. 164 kp oraz art. 165 kp.

Ustawodawca w kodeksie pracy uregulował różne sytuacje faktyczne dotyczące i związane ze zmianą terminu urlopu. Wskazane stany faktyczne mogą być podzielone na fakultatywne oraz obligatoryjne. Podkreślić należy, że o przesunięciu terminu urlopu wypoczynkowego można wówczas mówić w zakresie urlopu wypoczynkowego zaplanowanego w planie urlopów zgodnie z art. 163 kodeksu pracy jak i na podstawie wniosku urlopowego wypisanego i podpisanego przez pracodawcę nie uwzględnionego w planie urlopów.

Fakultatywne przesunięcie urlopu wypoczynkowego o jakim mowa w art. 164 kodeksu pracy dotyczy zarówno sytuacji gdy pracownik wnioskuje o jego przesunięcie jak i wówczas gdy inicjatorem powyższego jest pracodawca. Przesłanką przesunięcia urlopu wówczas gdy pracownik jest jego inicjatorem są ważne okoliczności, których zaistnienie przekreśla cel urlopu i które winny wystąpić po sporządzeni planu urlopów. Za takie przyczyny uznaje się między innymi chorobę członka rodziny, nieuzyskanie urlop w tym samym czasie co współmałżonek itp. Przesłankami przesunięcie urlopu po stronie pracodawcy są szczególne potrzeby pracodawcy oraz poważne zakłócenia zakład pracy, a więc takie sytuacje faktyczne, które po pierwsze nie były przewidziane w czasie ustalania planu urlopów i mają charakter nieoczekiwany, nieplanowany, bądź też niezbędny dla pracodawcy, a zatem konieczność przeprowadzenia kontroli przez odpowiednie organy zewnętrzne, jak i również przez organy wewnętrzne, o ile kontrola dana jest związana ze stanowiskiem pracy danego pracownika.

Obligatoryjne przesunięcie termin urlopu zostało uregulowane w art. 165 kodeksie pracy i związane jest co do zasady z usprawiedliwioną nieobecnością pracownika w pracy związaną między innymi z powodu czasowej niezdolności do pracy. Wystąpienie sytuacji faktycznej, w której urlop ulega przesunięciu obligatoryjnemu, a tym samym uniemożliwia skorzystanie z urlopu w terminie wcześniej uzgodnionym prowadzi do przesunięcia urlopu bez uprzedniego wniosku pracownika.

Przesunięcie terminu urlopu na okres późniejszy w sytuacji niezdolności do pracy pracownika uniemożliwiającej rozpoczęcie urlopu wypoczynkowego /art. 165 kp/ zarówno jak i fakultatywne przesunięcie urlopu w rozumieniu art. 164 kodeksu pracy wymagają dla udzielenia urlopu przesuniętego skorzystanie z regulacji wskazanej w paragrafie 5 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalanie i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop /Dz. U z 9 stycznia 1997 roku, poz. 2.14/. Zgodnie z powołanym paragrafem 5 Rozporządzenia z dnia 8 stycznia 1997 roku w okolicznościach uzasadniających przesunięcie urlopu wypoczynkowego na inny termin niż określony w planie urlopów lub ustalony po porozumieniu z pracownikiem, pracodawca udziela pracownikowi niewykorzystanego urlopu w terminie z nim uzgodnionym.

Termin uzgodniony w rozumieniu paragrafu 5 Rozporządzenia winien być rozumiany jako konieczność zaakceptowania przez obie strony nowego terminu urlop wypoczynkowego, który wskazany zostanie albo przez pracodawcę albo przez pracownika. Powyższe oznacza, że nie można uznać, iż pracodawca jest zobowiązany do uwzględnienia wniosku pracownika dotyczącego udzielania urlopu wypoczynkowego po przesunięci terminu. Pracownik nie może narzucić pracodawcy terminu urlopu, zaś pracodawca winien go uzgodnić z pracownikiem z uwzględnieniem aktualnych potrzeb zakładu pracy.

Zdaniem Sądu orzekającego, nie istnieją żadne okoliczności determinujące uznanie, że potrzeby pracodawcy do nie uwzględnienia wniosku pracownika o udzielenie urlopu w trybie cytowanego Rozporządzenia w terminie przez pracownika wskazanym muszą być spowodowane szczególnymi potrzebami lub zakłóceniem toku pracy. Ustawodawca nie zawarł żadnej z tych przesłanek w paragrafie 5 Rozporządzenia, a zatem jedynym determinantem udzielenia urlopu w terminie późniejszym jest uzgodnienie z pracodawcą, które co do zasady musi uwzględniać każdą potrzebę pracodawcy w zakresie dopuszczenia pracownika do urlopu w okresie przez nim żądanym. Jedynym ograniczeniem w tym zakresie pracodawcy jest przepis artykułu 161 kodeks pracy stanowiący, iż urlop powinien być przez pracodawcę udzielony w roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo /art. 161 kp/ z możliwym przesunięciem zgodnie z art. 168 kodeksu pracy terminu wykorzystania urlopu do końca września następnego roku kalendarzowego.

Przedkładając powyższe rozważania na kanwę niniejszego stanu faktycznego, przede wszystkim zauważyć należy, że powódka zarówno w 2014 roku jak i w miesiącach od stycznia do czerwca 2015 roku naruszyła zasadę określoną w art. 164 kodeksu pracy, w świetle której jedynie ważne przyczyny mogły spowodować złożenie przez nią wniosku o przesunięcie urlop wypoczynkowego. Powódka M. N. pomimo zaplanowanych dni urlopowych we wskazanych okresach, nie skorzystała z urlopu wypoczynkowego w 2014 rok w wymiarze połowy jej przysługującego 13 dni, zaś w 2015 roku z zaplanowanego w okresie od stycznia do czerwca, zgodnie z planem urlopów. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie nie wynika, aby to strona pracodawcy była inicjatorem przesuwania urlopu w tym okresie, zaś po stronie powodowej Sąd nie znalazł żadnych ważnych przyczyn które uzasadniały takie działanie. To zaniechanie powódki niewątpliwie ma wpływ na stan faktyczny w niniejszej sprawy w zakresie ilości zgromadzonego przez nią urlopu wypoczynkowego, jednakże nie ma znaczenia w kontekście rozstrzygnięcia sprawy, albowiem przepisy kodeksu pracy nie zawierają bezpośredniego przepisu umożliwiającego pracodawcy w takich okolicznościach bezpośrednie penalizowania działania pracownika.

Z przeprowadzonej krótkiej analizy przepisów kodeksu pracy w zakresie omawianego stanu faktycznego wynika przede wszystkim to, że w odniesieniu do urlopu powódki za 2015 rok będącego przedmiotem tego postępowania, z jednej strony co do urlopu nie pobranego przez nią w miesiącach od lutego do czerwca 2015 roku można mówić o jego przesunięciu przez powódkę fakultatywnym, co prawda nieuzasadnionym, albowiem nie wynikało to z ważnych przyczyn, zaś w odniesieniu do urlopu zaplanowanego w okresie od lipca do grudnia 2015 roku należy rozważać przesunięcie obligatoryjne wynikające z niemożliwości rozpoczęcia urlopu z uwagi na niezdolność do pracy.

Zatem, w stosunku do przedmiotowego roszczenia zastosowanie ma zarówno art. 164 kodeksu pracy jak i art. 165 kodeksu pracy. Jak wyżej wskazano w obu sytuacjach faktycznych zaistniałych w omawianych przepisach niezależnie od tego czy przesunięcie urlopu było spowodowane fakultatywnym wnioskiem pracownika czy też miało charakter obligatoryjny, pracodawca udziela urlopu niewykorzystanego pracownikowi w terminie z nim uzgodnionym, co jest oparte na paragrafie 5 cytowanego Rozporządzenia z dnia 8 stycznia 1997 roku.

Termin urlopu „uzgodniony” z pracownikiem w rozumieniu paragrafu 5 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 stycznia 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu praz ekwiwalentu pieniężnego za urlop /Dz. U 1997.2.14/ to termin na który obie strony wyrażą zgodę i przesłanką braku zaakceptowania wniosku pracownika o udzielenie urlopu w innym okresie niż proponowany przez pracownika nie muszą być ważne przyczyny istniejące po stronie pracodawcy, ale każda okoliczność, która z punktu widzenia pracodawcy nie pozwala na wydanie zgody na skorzystanie przez pracownika z urlopu w terminie przez niego proponowanym. Uzgadniając termin urlopu wypoczynkowego przesuniętego pracodawca jest li tylko ograniczony przepisem art.168 kodeksu pracy czyli obowiązkiem udzielenia pracownikowi urlopu niewykorzystanego najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego, który to przepis winien być rozumiany jako imperatyw wymuszający powinność rozpoczęcia pierwszego dnia urlopu niewykorzystanego w dniu 30 września kolejnego roku. O braku związania pracodawcy wnioskiem zawierającym termin proponowanego urlopu w sposób ugruntowany wypowiadał się Sąd Najwyższy między innymi w wyroku z dnia 9 marca 2011 roku II PK 240/10 LEX, czy wyroku z dnia 20 sierpnia 2001 roku I PKN 590/00, LEX , wyroku z dnia 15 marca 2001 roku I PKN 306/00/, którą to linię orzeczniczą Sąd orzekający podziela w całej rozciągłości.

W niniejszej sprawie w tym stanie faktycznym w ogóle nie znajdował zastosowania art. 161 kodeksu pracy zobowiązujący do udzielenia powódce urlopu wypoczynkowego w roku uzyskania do niego prawa, albowiem z uwagi na nieobecność powódki w pracy ze względu na niezdolność do pracy do końca 2015 roku brak było możliwości zastosowania tego przepisu. Jedynym zatem terminem do którego pracodawca jest zobowiązany udzielić powódce urlopu niewykorzystanego jest termin do 30 września 2016 roku. Z uwagi zaś na fakt, że wydanie wyroku w sprawie miało miejsce w dniu 29 lutego 2016 roku roszczenie powódki należy uznać za niewymagalne, albowiem urlop niewykorzystany może być udzielony do dnia 30 września 2016 roku w terminie uzgodnionym pomiędzy stronami stosunku pracy /porównaj w tym zakresie orzecznictwo Sądu Najwyższego między innymi uchwała SN z dnia 20 lutego 1980r oku V PZP 6/79 LEX, wyrok SN z dnia 11 kwietnia 2001 roku I PKN 367/00/.

Podkreślić należy, że na uzgodnienie terminu urlopu niewykorzystanego nie ma wpływu fakt, że celem powódki jest jego wykorzystanie po ustaniu niezdolności do pracy z zamiarem rekonwalescencji dalszej albowiem po pierwsze inny jest cel urlopu wypoczynkowego, a po drugie w sytuacji gdy po stronie pracownika występuje dalsza niezdolność do pracy to winien on w pierwszej kolejności skorzystać z prawa do świadczenia rehabilitacyjnego na okresy następcze a później z dalszych świadczeń z tytułu niezdolności do pracy. Jak słusznie wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 24 lutego 2015 roku w sprawie II PK 84/14, LEX niedopuszczalne jest wyrażenie zgody przez pracodawcę na urlop wypoczynkowy w okresie niezdolności pracownika do pracy, albowiem jest to sprzeczne z prawem pracownika do wypoczynku. Z materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie wynika, że zamiarem powódki jest wykorzystanie urlopu wypoczynkowego na poprawę zdrowia, zaś powyższe połączone z faktem, iż powódka ma prawo do dalszych świadczeń z ubezpieczeń społecznych nie może korzystać z ochrony prawnej.

W niniejszej sprawie podkreślenia wymaga także i to, że, w ocenie Sądu, po stronie pracodawcy istnieją ważne przeszkody w wyrażeniu zgody na urlop wypoczynkowy powódki bezpośrednio po zakończeniu niezdolności do pracy, którymi jest konieczność zakończenia kontroli stanowiskowej. Wiarygodnym jest bowiem, że z uwagi na charakter pozwanego zakładu pracy który jest bankiem wymagane jest prowadzenie różnego rodzaju kontroli funkcjonalnych, albowiem taka jednostka podlega kontrolowaniu zewnętrznemu i musi funkcjonować w oparciu o zasady wiarygodności. Pomimo, iż Sąd podziela istnienie konieczności po stronie pozwanego do zakończenia procedury kontroli stanowiskowej pracy powódki, to wskazuje, iż z uwagi na zapisy przepisów prawa potrzeba pracodawcy nie ma bezwzględnie wiążącego charakteru dla oceny zasadności roszczenia powódki.

Konkludując, stwierdzić należy, że powództwo o udzielenie urlopu wypoczynkowego powódce za 2015 rok od dnia 26 kwietnia 2016 roku należy uznać za niezasadne i nie oparte na przepisach prawa, gdyż Sąd nie ma uprawnienia do ingerowania w termin urlopu pracowniczego niewykorzystanego w okresie w jakim roszczenie o jego udzielenie nie jest wymagalne, a zatem co najmniej do dnia 30 września 2016 roku.

Z tych względów na mocy art. 164 kodeksu pracy i 165 kodeksu pracy, art. 168 kodeksu pracy w zw. z paragrafem 5 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 stycznia 1997 roku w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu praz ekwiwalentu pieniężnego za urlop /Dz. U 1997.2.14/ Sąd orzekł jak w punkcie I wyroku oddalając powództwo.

W punkcie II wyroku Sąd orzekł o kosztach procesu, co uczynił zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik postępowania określoną w art. 98 kpc. Na koszty procesu w zakresie kosztów celowego dochodzenia prawa i celowej obrony strony przeciwnej składa się wynagrodzenie profesjonalnego pełnomocnika oraz zgodnie z paragrafem 3 art. 98 kpc jego wydatki. Wydatkami jest także podróż pełnomocnika w celu wzięcia udziału w rozprawie oraz koszty noclegu, o ile zachodzi taka konieczność. Jak słusznie zauważa się w orzecznictwie sądów powszechnych nie znajduje w przepisach prawa uzasadnienia twierdzenie, że podróż do Sądu pełnomocnika winna odbywać się przy wykorzystania najtańszego środka transportu, co czyni uzasadnionym żądanie zwrotu kosztów stawiennictwa na rozprawie do którego dochodzi na skutek podróży samochodem /porównaj wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 16 grudnia 2014 roku I ACa 937/14/, LEX, wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 10 września 2014 roku I ACa 288/14, LEX/.

W rozpoznawanej sprawie pełnomocnik pozwanego złożyła wniosek o zasądzenie zwrotu kosztów z uwzględnieniem spisu kosztów pełnomocnika. Na spis kosztów składał się przyjazd samochodem pełnomocnika pozwanego na rozprawę w dniu 18 i 25 lutego 2016 roku w kwocie po 585, 06 złotych każda oraz opłaty za autostradę w kwocie 56, 40 złotych, a także koszty opłaty skarbowej od pełnomocnictw w wysokości 34 złotych. Sąd uwzględnił wniosek pozwanej w części, w zakresie zwrotu kosztów dojazdu na rozprawę w kwocie 1170, 12 złotych łącznie, albowiem zarówno ilość przejechanych kilometrów jak i stawka za kilometr jest zgodna z wyliczeniami kilometrów pomiędzy P. a G., zaś stawka zgodna z przepisami prawa. Koszty dojazdu na rozprawę w tym zakresie niewątpliwie są uzasadnione na mocy art. 98 par 3 kpc o czym orzeczono w punkcie II wyroku.

Sąd nie uwzględnił jednakże wniosku pełnomocnika pozwanej o zasądzenie kwoty 56, 40 złotych z tytułu opłaty za przejazdy autostradą oraz kwoty 34 złotych z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictw. Sąd uznał, że koszt 56, 40 złotych opłaty za przejazd autostradą winien być wykazany przez pełnomocnika co najmniej paragonem uwiarygadniającym, poruszanie się pojazdu tym szlakiem komunikacji, co jednakże nie zostało do akt załączone i w tym zakresie, Sąd uznał wniosek strony pozwanej niewykazany jako koszt niezbędny i poniesiony.

Podstawą oddalenia wniosku o zasądzenie kosztów opłaty skarbowej od pełnomocnictw udzielonych w sprawie od pozwanej był art. 2 ustęp 1 punkt f ustawy z dnia 16 listopada 2006 roku o opłacie skarbowej /Dz. U z 2014 roku poz. 1628 ze zmianami/, w świetle którego nie podlega opłacie skarbowej udzielenie pełnomocnictwa między innymi w sprawach zatrudnienia i wynagrodzeń za pracę. Z przepisu powyższego należy wywodzić, iż sprawy z zakresu roszczeń pracownika związanych z zatrudnieniem, w tym prawem do urlopu wypoczynkowego nie podlegają opłacie skarbowej zarówno po stronie powoda jak i pozwanego pracodawcy.

Z tych względów Sąd na mocy art. 98 paragraf 3 kpc orzekł jak w punkcie III wyroku oddalając w części roszczenie o zwrot kosztów procesu strony pozwanej w zakresie wydatków.

O kosztach zastępstwa procesowego pozwanej w kwocie 60 złotych orzeczono w punkcie II wyroku na podstawie paragrafu 11 ustęp 3 w związku z paragrafem 5 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędy /Dz. U z 2013 roku poz. 490 ze zm/, przyjmując za podstawę stawkę zastępstwa prawnego najbardziej zbliżoną.

O kosztach sądowych Sąd orzekł w punkcie IV wyroku na podstawie art. 113 paragraf 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych Dz. U z 2014 roku ze zm./ przenosząc je na rzecz Skarbu Państwa, albowiem powódka jako pracownik była zwolniona od kosztów sądowych, zaś zasada odpowiedzialności za wynik sprawy nie pozwalała obciążenia nimi strony przeciwnej.

SSR Joanna Wojnicka - Blicharz