Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 stycznia 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Białymstoku, III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSA Sławomir Bagiński (spr.)

Sędziowie: SA Alicja Sołowińska

SA Dorota Elżbieta Zarzecka

Protokolant: Emilia Janucik

po rozpoznaniu na rozprawie 18 stycznia 2016 r. w B.

sprawy z odwołania B. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek apelacji wnioskodawczyni B. K.

od wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 30 września 2014 r. sygn. akt IV U 21/14

I.  oddala apelację;

II.  wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy z 9 marca 2015 roku przekazuje do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.;

III.  przyznaje radcy prawnemu I. M. wynagrodzenie z tytułu nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym w kwocie 295,20 (dwieście dziewięćdziesiąt pięć 20/100) złotych, w tym należny podatek od towarów i usług ze Skarbu Państwa - Sąd Okręgowy w Olsztynie.

Sygn. akt III AUa 1763/14

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. decyzją z 18 grudnia 2013 r., wydaną w oparciu o przepisy ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 153, poz. 1227 ze zm.) odmówił B. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ komisja lekarska ZUS uznała, że nie jest ona niezdolna do pracy.

W odwołaniu od tej decyzji ubezpieczona podniosła, że choruje na nerki i związane z tym nadciśnienie tętnicze, komplikacje zdrowotne mają zły wpływ na jej psychikę, od lat nie pracuje, korzysta jedynie z pomocy społecznej. Mając to na uwadze wniosła o zmianę decyzji ZUS i przyznanie jej prawa do świadczenia rentowego.

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy podtrzymał argumentację wyrażoną w zaskarżonej decyzji i wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Olsztynie wyrokiem z 30 września 2014 r. odwołanie oddalił.

Sąd pierwszej instancji ustalił następujący stan faktyczny. B. K. urodziła się (...), z zawodu jest technikiem rolnikiem. Dnia 8 sierpnia 2012 r. złożyła wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Decyzją z 25 września 2012 r. ZUS odmówił jej prawa do tego świadczenia, zaś wyrokiem z 6 marca 2013 r. w sprawie o sygn. IV U (...)Sąd Okręgowy w Olsztynie zmienił decyzję ZUS i przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy do 19 grudnia 2013 r. Decyzją z 18 grudnia 2013 r. ZUS odmówił B. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na dalszy okres.

W okresie aktywności zawodowej (w latach 1976 - 2004) odwołująca wykonywała zatrudnienie na stanowisku samodzielnej księgowej, sprzątaczki, opiekunki nad chorym w domu, robotnika-gospodarczego i łącznie udowodniła 25 lat, 6 miesięcy i 27 dni okresów składkowych i nieskładkowych. Wnioskodawczyni korzystała z konsultacji lekarskiej lekarzy specjalistów z zakresu psychiatrii, medycyny rodzinnej, chorób wewnętrznych, ginekologii, ortopedii i reumatologii.

Sąd pierwszej instancji dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy i wskazał, że

w opinii z 23 marca 2014 r. biegli lekarze nefrolog, kardiolog i neurolog rozpoznali u ubezpieczonej nadciśnienie tętnicze, kamicę nerki prawej, stan po pyelolitotomii nerki prawej z powodu wodonercza na tle kamicy w 1991 r., podwójny (...) nerki lewej z podwójnym moczowodem, przewlekłe cewkowo - śródmiąższowe zapalenie nerek - bez upośledzenia funkcji wydalniczej nerek, kamicę pęcherzyka żółciowego oraz otyłość i uznali ją za zdolną do pracy. Biegły psychiatra, po rozpoznaniu osobowości chwiejnej emocjonalnie i łagodnych zaburzeń depresyjno lekowych, w opinii z 6 czerwca 2014 r. uznał, że odwołująca również z punktu widzenia psychiatrycznego nie jest niezdolna do pracy. Zdaniem biegłego, w czasie badania starała się ona przedstawić swój stan zdrowia w gorszym świetle, nieadekwatnym do stanu faktycznego. Wnioskodawczyni nie kwestionowała prawidłowości przeprowadzonych badań oraz dokumentacji medycznej, jedynie nie podzieliła wniosków opinii biegłych lekarzy i podniosła argumenty natury socjalnej wskazując, że nie może znaleźć pracy i niezbędne są jej środki utrzymania.

Oceniając stan faktyczny sprawy Sąd Okręgowy odwołał się do treści art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Sąd ten wskazał, iż decydujące znaczenie dla rozważenia zasadności złożonego odwołania miało ustalenie, czy ubezpieczona jest osobą niezdolną do pracy i w tym zakresie sąd uznał za wiarygodne opinie biegłych lekarzy sądowych z zakresu psychiatrii, nefrologii, kardiologii i neurologii. Sąd pierwszej instancji podzielił w całości wnioski wynikające z tych opinii, że rozpoznane u wnioskodawczyni schorzenia nie powodują ograniczenia sprawności jej organizmu w stopniu pozwalającym na uznanie jej za osobę niezdolną do pracy. Tym samym, w ocenie Sądu Okręgowego B. K. nie spełniła przesłanki koniecznej do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, określonej w art. 57 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z FUS.

Sąd pierwszej instancji nie znalazł również podstaw do uwzględnienia postulatu odwołującej w przedmiocie dopuszczenia dowodu z nowej opinii biegłych, nie odniosła się ona bowiem merytorycznie do przedstawionych opinii. Nie wskazała żadnych uchybień w rozumowaniu biegłych, nie podniosła, że biegli nie uwzględnili ważnych okoliczności istotnych dla sprawy, a powołała się jedynie na fakty dotyczące jej sytuacji osobistej i stanu majątkowego.

Apelację od powyższego wyroku złożyła B. K., wnosząc o jego zmianę i przyznanie jej prawa do renty. Apelująca zarzuciła, że lekarz, który wydał opinię 6 czerwca 2014 r. (biegły lekarz sądowy psychiatra) nie wziął pod uwagę zaświadczenia o jej stanie zdrowia, lecz posłużył się zaświadczeniem dotyczącym innej osoby, leczonej w B..

W piśmie procesowym z 9 marca 2015 r., uzupełniającym apelację, pełnomocnik wnioskodawczyni zarzucił:

1.  błędne ustalenia faktyczne, które miały wpływ na treść wyroku, prowadzące do ustalenia, że ubezpieczona jest zdolna do pracy, podczas gdy stan jej zdrowia uległ pogorszeniu, wyrazem czego jest orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydane przez Powiatowy Zespół ds. Orzekania o Niepełnosprawności w G.,

2.  naruszenie art. 233 § 1 k.p.c., poprzez uznanie za wiarygodne wniosków zawartych w opinii biegłych z 23 marca i 6 czerwca 2014 r. w sytuacji, gdy ubezpieczona podnosiła okoliczności powikłań narządowych związanych z chorobą nerek i nadciśnieniem tętniczym i tym samym błędnej oceny stanu zdrowia, jego pogorszenia związanego ze stwierdzoną obecnością złogu w miedniczce nerki prawej i koniecznością poddania się zabiegowi, w tym zdolności do wykonywania pracy zarobkowej,

3.  niewyjaśnienie wszystkich okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy co mogło mieć wpływ na wynik sprawy, tj. pominięcie wniosku dowodowego ubezpieczonej o dopuszczenie dowodu z opinii innych biegłych, celem wyjaśnienia spornych okoliczności dotyczący stanu jej zdrowia.

Mając na uwadze powyższe, apelujący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku, uwzględnienie odwołania i ustalenie całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonej i przyznanie jej renty, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu w Olsztynie do ponownego rozpatrzenia oraz orzeczenia o kosztach postępowania apelacyjnego, w tym przyznanie wynagrodzenia pełnomocnikowi ubezpieczonej ustanowionemu w ramach pomocy prawnej świadczonej z urzędu w wysokości sześciokrotnej stawki minimalnej, uzasadniając ten wniosek wysokimi kosztami poniesionymi przez pełnomocnika. Jednocześnie oświadczył, że wynagrodzenie pełnomocnika z urzędu nie zostało opłacone w całości ani w części przez stronę.

W uzasadnieniu apelacji pełnomocnik wnioskodawczyni wniósł również o przeprowadzenie kolejnego badania przez innego biegłego lekarza specjalistę z zakresu nefrologii.

W piśmie procesowym z 4 marca 2015 r. wnioskodawczyni podniosła, że nie może normalnie funkcjonować ze względu na ataki kamicy nerkowej. Do pisma załączyła skierowanie do szpitala z 25 lutego 2015 r. i recepty (k. 185-189).

W kolejnym piśmie procesowym z 9 marca 2015 r. wnioskodawczyni wskazywała na pogorszenie się stanu jej zdrowia z powodu choroby nerek. Do pisma dołączyła skierowanie do poradni urologicznej z 27 lutego 2015 r., kartę informacyjną z Oddziału Urologii Szpitala (...) w G., na którym przebywała w dniach 26-27 lutego 2015 r. oraz wyniki badań laboratoryjnych z 12 lutego 2015 r. (k.191 - 194).

Sąd Apelacyjny ustalił i zważył, co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że zgodnie z utrwalonym stanowiskiem orzeczniczym w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych przedmiot rozpoznania sprawy sądowej wyznacza decyzja organu rentowego, od której wniesiono odwołanie (art. 477 ⁹ i art. 477 ¹⁴ k.p.c.) i tylko w tym zakresie podlega ona kontroli sądu zarówno pod względem jej formalnej poprawności, jak i merytorycznej zasadności. Postępowanie sądowe zmierza do kontroli prawidłowości lub zasadności konkretnej, zaskarżonej decyzji, w związku z czym wykluczone jest rozstrzyganie przez sąd, niejako w zastępstwie organu rentowego, żądań zgłaszanych w toku postępowania odwoławczego, które nie były przedmiotem zaskarżonej decyzji (por. np. postanowienie Sądu Najwyższego z 22 lutego 2012 roku, II UK 275/11, Lex nr 1215286, wyrok Sądu Najwyższego z 9 września 2010 roku, II UK 84/10, lex nr 661518).

Postępowanie niniejsze toczy się na skutek odwołania B. K. od decyzji ZUS z 18 grudnia 2013 r. Zgodnie z powyższym, zarówno sąd pierwszej instancji, jak i Sąd Apelacyjny rozstrzygają zasadność odmowy przyznania wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy na 18 stycznia 2013 r. Biegli lekarze kardiolog, neurolog, nefrolog i psychiatra opiniujący w postępowaniu przed Sądem Okręgowym jednomyślnie uznali wnioskodawczynię za zdolną do pracy na datę wydania zaskarżonej decyzji. W ocenie Sądu Apelacyjnego nie są zasadne zarzuty dotyczące błędnych ustaleń faktycznych i naruszenia przez Sąd Okręgowy art. 233 § 1 k.p.c. poprzez uznanie za wiarygodne wniosków zawartych w opiniach biegłych z 23 marca i 6 czerwca 2014 r. Ocena niezdolności do pracy z medycznego punktu widzenia wymaga wiadomości specjalnych i Sąd nie może opierać ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu (wyrok Sądu Najwyższego z 24 lutego 2010 roku w sprawie sygn. akt II UK 191/09, lex numer 590238). Mając powyższe na względzie, Sąd Okręgowy prawidłowo dokonał ustalenia dotyczącego zdolności do pracy B. K., opierając się na wnioskach wynikających ze sporządzonych w sprawie opinii biegłych lekarzy sądowych, które były jednoznaczne i nie nasuwały wątpliwości sądu co do ich merytorycznej przydatności. Nadto, sąd nie miał obowiązku dopuszczać dowodu z kolejnej opinii biegłych, skoro uznał, że sporne okoliczności faktyczne zostały dostatecznie wyjaśnione. W sprawie niniejszej, oprócz opinii podstawowych wydanych przez biegłych lekarzy kardiologa, neurologa i nefrologa (k. 36-40) oraz biegłego lekarza psychiatrę (k. 85-87), wydana została również opinia uzupełniająca biegłych lekarzy nefrologa i kardiologa, którzy ustosunkowali się do zastrzeżeń i kolejnych dowodów zgłaszanych przez wnioskodawczynię w toku postępowania (k. 109). Biegli ponownie uznali, że schorzenia kardiologiczne (nadciśnienie tętnicze bez powikłań) oraz nefrologiczne nie powodują u wnioskodawczyni niezdolności do pracy. Ocena biegłych lekarzy sądowych zdaniem Sądu Apelacyjnego zasługuje na uwzględnienie. Odnośnie zarzutów zawartych w apelacji wnioskodawczyni, dotyczących opinii biegłego lekarza psychiatry, biegły rzeczywiście omyłkowo wskazał, że miejscem jej leczenia były B., jednak z całości tej opinii jednoznacznie wynika, że dotyczy ona B. K. i taki błąd pisarski nie może przesądzać o nieprzydatności opinii dla rozstrzygnięcia sprawy. Tym samym, zarzuty zawarte w apelacji są chybione.

Mając jednak na uwadze wnioski zawarte w apelacji oraz nowe dowody w postaci dokumentacji medycznej przedstawionej przez wnioskodawczynię w toku postępowania apelacyjnego (k. 185-194), Sąd Apelacyjny poszerzył postępowanie dowodowe i dopuścił dowód z kolejnej opinii uzupełniającej biegłych lekarzy nefrologa i kardiologa. Biegli zostali zobowiązani w szczególności do odniesienia się do orzeczenia o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności oraz nowej dokumentacji medycznej, a także do wskazania, na czym polegała poprawa stanu zdrowia wnioskodawczyni w stosunku do okresu wcześniejszego, w którym otrzymywała ona rentę z tytułu częściowej niezdolności do pracy. Biegła lekarz nefrolog w opinii uzupełniającej z 28 sierpnia 2015 r., po ponownym zapoznaniu się z dokumentacją medyczną wnioskodawczyni, w tym z nowymi dowodami (k. 185-194 oraz skierowanie do szpitala - k. 216 i wynik badania urografii – koperta k. 222), stwierdziła, że B. K. cierpi z powodu nawrotowej kamicy nerki prawej, wady rozwojowej nerki lewej oraz nadciśnienia tętniczego. Biegła zwróciła uwagę, że nowe wyniki badań wskazują na ponowne wodonercze prawostronne oraz zakażenie moczu i podkreśliła, że występujące schorzenia nerek mogą powodować silne dolegliwości bólowe, tak jak to podnosi wnioskodawczyni. Biegła zaznaczyła, że orzekając o zdolności do pracy w sierpniu 2014 r. miała na uwadze głównie wynik badania tomografii komputerowej. W ocenie biegłej od tego czasu stan zdrowia wnioskodawczyni uległ pogorszeniu i konieczne było powołanie biegłego lekarza urologa w celu ustalenia niezdolności do pracy (k. 229). Tożsame stanowisko zajął biegły lekarz kardiolog (k. 230). Wobec powyższego, Sąd Apelacyjny dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza urologa. Biegły lekarz specjalista z zakresu urologii w opinii z 25 listopada 2015 r. rozpoznał u wnioskodawczyni kamicę nerki prawej z wodonerczem prawostronnym, wymagającą pilnego leczenia operacyjnego i uznał ją za całkowicie niezdolną do pracy od 27 lutego 2015 r. do 2 listopada 2016 r. Za datę początkową niezdolności do pracy biegły przyjął dzień wykonania urografii (koperta, k. 222). Zdaniem biegłego, niezdolność do pracy jest okresowa i w ciągu 12 miesięcy wnioskodawczyni powinna zostać poddana leczeniu operacyjnemu i rehabilitacji, zaś po tym czasie ponownie będzie trzeba ocenić stan jej zdrowia (k. 268-269).

W ocenie Sądu Apelacyjnego, całokształt materiału dowodowego sprawy świadczy o tym, że na datę wydania zaskarżonej decyzji ZUS, tj. 18 grudnia 2013 r. wnioskodawczyni była zdolna do pracy. Przemawiają za tym jednomyślne opinie biegłych lekarzy specjalistów z zakresu kardiologii, neurologii, nefrologii i psychiatrii. Opinie te w sposób fachowy i spójny opisują schorzenia występujące u wnioskodawczyni oraz wyczerpująco wyjaśniają, z jakich względów uznają oni, że w dniu wydania zaskarżonej decyzji wnioskodawczyni nie była niezdolna do pracy. Opinie zostały sporządzone przez lekarzy specjalistów, posiadających gruntowną wiedzę z zakresu swoich specjalności oraz długoletnie doświadczenie zawodowe. Podstawą wydania opinii były dowody obiektywne, przedstawiona przez wnioskodawczynię dokumentacja lekarska oraz badanie podmiotowe i przedmiotowe.

Na powyższe stanowisko nie może mieć natomiast wpływu okoliczność, że niewątpliwie w okresie następującym po wydaniu decyzji przez ZUS (w lutym 2015 r.) stan zdrowia B. K. uległ znacznemu pogorszeniu w związku z zaostrzeniem się schorzeń nerek (nawracająca kamica nerki prawej z wodonerczem), na co wskazali biegli lekarze sądowi nefrolog, kardiolog i urolog w opiniach wydanych w postępowaniu apelacyjnym. Podkreślić jednak trzeba, że nowe okoliczności dotyczą okresu po wydaniu zaskarżonej decyzji z 18 grudnia 2013 r. i nie wpływają na jej prawidłowość. Zgodnie z opinią biegłego lekarza urologa, całkowita okresowa niezdolność do pracy istnieje u wnioskodawczyni od dnia wykonania urografii, tj. od 27 lutego 2015 r., czyli po upływie ponad roku od wydania zaskarżonej decyzji ZUS, brak jest natomiast podstaw, aby uznać aby B. K. była niezdolna do pracy w okresie wcześniejszym.

Sąd Najwyższy w wielu rozstrzygnięciach podkreślał, że powstanie niezdolności do pracy (albo zmiana stopnia tej niezdolności) po wydaniu decyzji przez organ rentowy nie może stanowić podstawy do zmiany decyzji przez sąd w przedmiocie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wyrok SN z 20.05.2004 r., II UK 395/03, OSNP Nr 3/2005, poz. 43, wyrok SN z 12.01.2005 r., I UK 93/04, OSNP Nr 16/2005, poz. 254, wyrok SN z 25.01.2005 r., I UK 152/04, OSNP Nr17/2005, poz. 273, wyrok SN z 13.09.2005 r., I UK 382/04, LEX Nr 276245, wyrok SN z 16.05.2008 r., I UK 385/07, OSNP Nr 17-18/ 2009, poz. 240). Sąd Najwyższy odwoływał się do istoty postępowania sądowego w sprawach z zakresu ubezpieczeń społecznych, wskazując na jego odwoławczy i kontrolny charakter. Podkreślał, że dzień wydania decyzji jest wyznacznikiem oceny niezdolności do pracy ubezpieczonego. Argumentował, że sąd może zmienić decyzję tylko wówczas, gdy jest wadliwa, nie może natomiast zastępować organu kompetentnego do jej wydania i we własnym zakresie ustalać prawa do świadczenia. Doszłoby w tym wypadku do zmiany charakteru postępowania rentowego z administracyjno – sądowego na wyłącznie sądowy.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego, w sprawie niniejszej nie ma zastosowania art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., zgodnie z którym w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jeżeli podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych lub orzeczenie komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji, a uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie. Sąd Apelacyjny podziela pogląd Sądu Najwyższego, wyrażony w wyroku z 12 stycznia 2012 r., sygn. II UK 79/11, zgodnie z którym art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. mowa jest wyłącznie o takich „nowych okolicznościach”, które istniały przed wydaniem zaskarżonej decyzji organu rentowego, lecz ujawnione zostały dopiero na etapie sądowego postępowania odwoławczego. Przeprowadzone dowody w postaci opinii biegłych lekarzy sądowych wskazują jednoznacznie na powstanie u wnioskodawczyni niezdolności do pracy dopiero po wniesieniu odwołania do sądu, co potwierdza, że zaskarżona decyzja nie była wadliwa.

Na marginesie należy dodać, iż okoliczności związane z orzeczeniem u B. K. niepełnosprawności w stopniu umiarkowanym nie miały decydującego wpływu na jej zdolność do pracy. Legitymowanie się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności samo w sobie nie przesądza o występowaniu niezdolności do pracy, bowiem pojęcia niezdolności do pracy i niepełnosprawności nie są tożsame. Niezdolność do pracy występuje w przepisach prawa ubezpieczeń społecznych, głównie w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, natomiast pojęcie niepełnosprawności znajduje swoje umiejscowienie w przepisach dotyczących innych świadczeń socjalnych, jak świadczenia pomocy społecznej, świadczenia z funduszu alimentacyjnego, zasiłki pielęgnacyjne i inne. Na gruncie obowiązującego prawa nie ma podstaw do utożsamiania wymienionych pojęć, względnie negowania występowania między nimi różnic. Różnice występują zarówno w płaszczyźnie definitywnej (pojęcia niezdolności do pracy, zawarte w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, jest inne niż pojęcie niepełnosprawności, zawarte w ustawie o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnieniu osób niepełnosprawnych), jak i w zakresie orzekania o każdym z tych stanów. Są one też przesłanką do przyznania innego rodzaju świadczeń (wyrok SN z 20 sierpnia 2003 r., II UK 386/2002). Przy orzekaniu o niezdolności do pracy nie można jednak całkowicie pomijać stopnia niepełnosprawności. Biegłym oceniającym stan zdrowia wnioskodawczyni w niniejszej sprawie znane było orzeczenie (...) ds. Orzekania o Niepełnosprawności w G. z 25 czerwca 2014 r., na podstawie którego wnioskodawczyni została zaliczona do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności do 30 czerwca 2016 r. (k. 98), nie wpłynęło to jednak na ustalenie, aby w dacie wydania zaskarżonej decyzji ZUS wnioskodawczyni była niezdolna do pracy.

Reasumując, w dniu wydania decyzji ZUS, tj. 18 grudnia 2013 r. B. K.nie była niezdolna do pracy czyli nie spełniała przesłanki z art. 57 ust. 1 pkt 1 w zw. z art. 12 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. Decyzja organu rentowego oraz wyrok sądu pierwszej instancji odpowiadają zatem prawu.

Mając to na uwadze Sąd Apelacyjny na mocy art. 385 k.p.c. oddalił apelację – pkt I sentencji wyroku.

Biorąc jednak pod uwagę, że w okresie późniejszym nastąpiło pogorszenie stanu zdrowia wnioskodawczyni, a dokumenty z tym związane zostały przedstawione przez nią razem z pismem z 9 marca 2015 r., Sąd Apelacyjny potraktował to pismo jako nowy wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy i na mocy art. 477 ¹⁰ § 2 k.p.c. przekazał go do rozpoznania organowi rentowemu – pkt II wyroku.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu w postępowaniu apelacyjnym sąd orzekł na podstawie § 12 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 11 ust. 2 pkt 1 i §2 ust. 3 oraz w zw. z § 15 w rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 490) , brzmieniu obowiązującym przed 1.08.2015 r.– pkt III wyroku. A.. I. M. złożyła wniosek o przyznanie kosztów zastępstwa w wysokości dwukrotnej stawki minimalnej powiększonej o stawkę VAT, jak również zwrotu kosztu opłacenia usługi pełnomocników substytucyjnych.

Zdaniem Sądu Apelacyjnego koszty zastępstwa substytucyjnego powinny być rozliczone w ramach jednolitej stawki opłaty za czynności radcy prawnego (lub adwokata), inaczej mówiąc w ramach wynagrodzenia radcy prawnego udzielającego substytucji. Sytuacja taka jak w niniejszej sprawie, kiedy istnieje potrzeba udzielenia pełnomocnictwa substytucyjnego, mogła zatem uzasadniać przyznanie wyższego wynagrodzenia, gdyby odpowiedni wniosek został zgłoszony. Koszty zastępstwa substytucyjnego nie mogą być natomiast zgłoszone jako wydatki. Z art. 98§3 k.p.c. wynika bowiem, że do niezbędnych kosztów procesu należą – co do zasady - wynagrodzenie i wydatki jednego pełnomocnika.