Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie następującym:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 4 lutego 2016 r. w S.

sprawy W. K. (1)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S.

o prawo do świadczenia przedemerytalnego

na skutek skargi W. K. (1)

o wznowienie postępowania toczącego się przed Sądem Okręgowym w Szczecinie pod sygnaturą akt VI U 1175/13, zakończonego prawomocnym wyrokiem z dnia 18 marca 2014 roku

uwzględnia skargę o wznowienie postępowania i zmienia zaskarżony wyrok w ten sposób, że zmienia zaskarżoną w sprawie o sygnaturze akt VI U 1175/13 decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. z dnia 28 maja 2013 roku, znak: SP2- (...) i przyznaje W. K. (1), poczynając od 29 marca 2013 roku, prawo do świadczenia przedemerytalnego, stwierdzając jednocześnie brak odpowiedzialności organu rentowego za niewyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania prawidłowej decyzji.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 28 maja 2013 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił W. K. (1) prawa do świadczenia przedemerytalnego. W uzasadnieniu decyzji wskazał, że ubezpieczony nie spełnia warunków do przyznania prawa do tego świadczenia z uwagi na fakt, że na dzień rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia zamiast wymaganych 35 lat okresów uprawniających do emerytury udokumentował wyłącznie 34 lata, 1 miesiąc i 3 dni.

W. K. (1) odwołał się od tej decyzji do sądu. Postępowanie w tej sprawie toczyło się przed Sądem Okręgowym w Szczecinie pod sygnaturą akt VI U 1175/13 i zakończyło wydaniem w dniu 18 marca 2014 roku wyroku oddalającego odwołanie. Wyrok ten uprawomocnił się wobec niezłożenia przez żadną ze stron apelacji.

W dniu 10 grudnia 2015 roku W. K. (1) złożył w tutejszym sądzie skargę o wznowienie postępowania w sprawie o sygnaturze akt VI U 1175/13. Uzasadnił ją tym, że dopiero w toku toczącego się postępowania w sprawie o przyznanie prawa do emerytury pomostowej (sygn. akt VI U 481/15), na rozprawie w dniu 10 grudnia 2015 roku dowiedział się, że w archiwalnych aktach osobowych z jednego z zakładów pracy, w których pracował znajduje się świadectwo pracy z (...), gdzie pracował na początku lat siedemdziesiątych, co do którego powiedziano mu wcześniej, że dokumentacja zaginęła oraz, że w innych aktach osobowych są dokumenty dotyczące korzystania przez niego w latach 1984-1985 z urlopu wychowawczego. Wniósł w związku z powyższym o zmianę zaskarżonego w poprzedniej sprawie wyroku poprzez zmianę zaskarżonej wówczas decyzji ZUS i przyznanie mu prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Pełnomocnik organu rentowego wniosła o odrzucenie, ewentualnie oddalenie skargi. Zarzuciła, że powołane przez ubezpieczonego nowe dowody nie stanowią środków dowodowych, z których nie mógł skorzystać w poprzednim postępowaniu, bowiem przy dołożeniu należytej staranności, a nie pozostawiając inicjatywy dowodowej w rękach sądu, mógł do nich już wcześniej dotrzeć i z nich skorzystać jeszcze w toku poprzedniego postępowania.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W. K. (1) urodził się (...). Ma wykształcenie podstawowe.

Niesporne.

Ostatnim jego pracodawcą – w okresie od 26 czerwca 1995 roku do 31 sierpnia 2011 roku – była spółka (...) w S.. Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy za wypowiedzeniem przez pracodawcę na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 k.p. z uwagi na likwidację stanowiska pracy.

Niesporne, a nadto dowód: wypowiedzenie umowy o pracę – k. 5, plik I akt ZUS O/S..

W. K. (1) był zarejestrowany od dnia 14 września 2011 r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Ś. jako osoba bezrobotna, z prawem do zasiłku w okresie od 22 września 2011 roku do 21 września 2012 roku. W okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji pracy.

Powiatowy Urząd Pracy w S. wydał mu w dniu 12 lipca 2012 roku dokument poświadczający fakt pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz braku odmowy przyjęcia propozycji pracy.

Niesporne, a nadto dowód: zaświadczenie z 12.07.2012 r. - k. 8, pl. I akt ZUS O/S..

Wniosek o świadczenie przedemerytalne ubezpieczony złożył w organie rentowym w dniu 2 lipca 2012 roku.

Niesporne, a nadto dowód: wniosek o świadczenie przedemerytalne - k. 1-2 pl. I akt ZUS O/S..

W dniu 3 sierpnia 2012 roku organ rentowy wydał decyzję, którą odmówił W. K. prawa do świadczenia przedemerytalnego, przyjmując że udowodniony staż ubezpieczeniowy wynosi 33 lata i 5 dni. Ubezpieczony nie odwołał się od tej decyzji.

Niesporne, a nadto dowód: decyzja z 3.08.2012r. – k. 10, pl. I akt ZUS O/S..

W dniu 28 marca 2013r. W. K. złożył w organie rentowym kolejny wniosek o świadczenie przedemerytalne. Dołączył do niego kolejne zaświadczenie PUP w Ś., wystawione w dniu 21 marca 2013r. i potwierdzające fakt pobierania zasiłku dla bezrobotnych oraz braku odmowy przyjęcia propozycji pracy. Ponadto złożył zaświadczenie o wykonywaniu pracy w okresie od 15 września 1969r. do 12 października 1970r., w czasie odbywania kary pozbawienia wolności.

Niesporne, a nadto dowody – dokumenty w aktach ZUS O/S. plik III: wniosek o świadczenie przedemerytalne - k. 1-2 pl. I akt ZUS O/S., zaświadczenie PUP Ś. – k. 6, zaświadczenie ZK we W. – k. 11.

Decyzją z dnia 28 maja 2013 roku organ rentowy odmówił W. K. prawa do świadczenia przedemerytalnego, uznając że udowodnił 34 lata, 1 miesiąc i 3 dni stażu pracy zamiast wymaganych 35 lat. Do stażu pracy organ rentowy zaliczył ubezpieczonemu następujące okresy jako składkowe: od 15 września 1969 roku do 12 października 1970 roku, od 11 października 1971 roku do 27 czerwca 1972 roku, od 17 listopada 1972 roku do 20 stycznia 1973 roku, od 16 lutego 1973 roku do 16 lipca 1974 roku, od 11 września 1974 roku do 26 maja 1976 roku, od 3 grudnia 1976 roku do 9 marca 1977 roku, od 17 stycznia 1978 roku do 30 czerwca 1978 roku, od 1 sierpnia 1980 roku do 30 września 1984 roku, od 1 czerwca 1985 roku do 31 sierpnia 1990 roku, od 2 października 1990 roku do 31 maja 1993 roku, od 26 czerwca 1995 roku do 31 marca 2007 roku oraz od 1 kwietnia 2007 roku do 31 sierpnia 2011 roku. Ponadto, jako okresy nieskładkowe, zaliczono okresy: od 22 do 25 kwietnia 1992 roku, od 11 do 13 czerwca 1992 roku, od 19 do 27 grudnia 2002 roku oraz od 20 lutego do 5 marca 2003 roku.

Niesporne, a nadto dowód: raport ustalenia uprawnień do świadczenia – k. 12 pl. I akt ZUS O/S..

Poza wyżej wymienionymi okresami W. K. podlegał ubezpieczeniom społecznym w okresach:

- od 4 lutego 1971 roku do 20 lipca 1971 roku, kiedy to był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w Ś. na stanowisku robotnika obsługi statków;

- od 1 października 1984 roku do 31 maja 1985 roku, kiedy to – będąc zatrudniony w P.P. Żegluga na O. – Oddziale w S. jako robotnik b.o.l. – korzystał z urlopu wychowawczego na syna, urodzonego w dniu (...) z uwagi na fakt, iż matka dziecka od 7 września 1984 roku przebywała w areszcie.

Dowody:

- oryginał świadectwa pracy z 30.09.1971r. – k. 25 w aktach osobowych W. K. z okresu zatrudnienia w W. Zakładach (...) w Ś. – k. 31 akt sprawy;

- dokumentacja w aktach osobowych W. K. z okresu zatrudnienia w P.P. Żegludze na O. – k. 40 akt sprawy, w tym w szczególności: świadectwo pracy, podanie o udzielenie urlopu wychowawczego, pisma pracodawcy w sprawie udzielenia zgody, informacja Prokuratury Rejonowej w Świnoujściu.

Ubiegając się o świadczenie przedemerytalne W. K. nie dysponował świadectwem pracy z pierwszego zatrudnienia w (...) w Ś. w roku 1971. W czasie składania przez niego wniosku w ZUS przedsiębiorstwo to było już zlikwidowane, a osoby, u których dowiadywał się o miejsce przechowywania dokumentacji udzieliły mu informacji, że zaginęła.

Dowód: zeznania W. K. złożone na rozprawie w dniu 10 grudnia 2015r. w sprawie toczącej się przed Sądem Okręgowym w Szczecinie pod sygn. akt VI U 481/15 oraz złożone w niniejszej sprawie – k. 12v akt.

W roku 2013 W. K. (1) odwołał się do sądu od decyzji ZUS O/S. z 28 maja 2013r. odmawiającej mu przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego. Postępowanie w tej sprawie toczyło się przed Sądem Okręgowym w Szczecinie pod sygnaturą akt VI U 1175/13 i zakończyło się wydaniem w dniu 18 marca 2014 roku wyroku oddalającego odwołanie. Wyrok ten uprawomocnił się wobec niezłożenia przez żadną ze stron apelacji.

W toku postępowania W. K. domagał się m.in. zaliczenia do stażu jego pracy okresu zatrudnienia w spółce (...) w Ś. na podstawie umowy zlecenia od 7 kwietnia 1992 roku do 25 czerwca 1995 roku. Podnosił też w latach siedemdziesiątych lub osiemdziesiątych pracował w Cechu (...) u zrzeszonego tam rzemieślnika.

Dowody: dokumentacja w aktach Sądu Okręgowego w Szczecinie sygn. akt VI U 1175/13.

W roku 2015 przed Sądem Okręgowym w Szczecinie zawisł kolejny proces z odwołania W. K. (1) przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w S., dotyczący tym razem prawa do emerytury pomostowej. W czasie jego trwania ubezpieczony podniósł m.in. zarzuty dotyczące stażu swojej pracy. W związku z powyższym do akt sprawy dołączono m.in. oryginały akt osobowych W. K. (1) z okresu zatrudnienia w W. Zakładach (...) w Ś. w roku 1972. W aktach tych znajdował się oryginał świadectwa pracy W. K. z okresu zatrudnienia w (...) w Ś. w roku 1971.

O powyższym fakcie ubezpieczony został poinformowany przez przewodniczącą na rozprawie w dniu 10 grudnia 2015 roku. Jeszcze tego samego dnia złożył skargę o wznowienie postępowania w sprawie VI U 1175/13.

Dowód: dokumentacja w aktach sprawy Sądu Okręgowego w Szczecinie sygn. akt VI U 481/15.

Sąd zważył, co następuje:

Skarga o wznowienie postępowania podlegała merytorycznemu rozpoznaniu i okazała się uzasadniona.

Zgodnie z treścią przepisu art. 403 § 2 k.p.c. można żądać wznowienia postępowania w razie późniejszego wykrycia prawomocnego wyroku, dotyczącego tego samego stosunku prawnego, albo wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu. W takiej sytuacji skargę o wznowienie wnosi się w terminie trzymiesięcznym; termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia (art. 407 § 1 k.p.c). Sąd w pierwszej kolejności bada formalną dopuszczalność wniesienia skargi, a następnie – jeśli uzna, że istniały podstawy do jej złożenia i strona dochowała wymogów formalnych – rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd stosownie do okoliczności bądź oddala skargę o wznowienie, bądź uwzględniając ją zmienia zaskarżone orzeczenie albo je uchyla i w razie potrzeby pozew odrzuca lub postępowanie umarza (art. 412 § 1 i 2 k.p.c.).

W ocenie sądu, a wbrew zarzutom organu rentowego, w sprawie zaistniała przesłanka wznowienia postępowania wskazana w przepisie art. 403 § 2 k.p.c.

Pełnomocnik organu rentowego zarzuciła, iż brak było przeszkód, by ubezpieczony dotarł do dokumentów na jakie powołuje się obecnie już w toku poprzedniego procesu sądowego. W jej ocenie, gdyby W. K. dołożył należytej staranności a nie pozostawił inicjatywy dowodowej w rękach sądu, mógł do nich dotrzeć już wcześniej. Sąd nie uznał tego twierdzenia za trafne, gdyż nie bierze ono pod uwagę konkretnych okoliczności tej konkretnej sprawy.

Nie można było bowiem tracić z pola widzenia faktu, że W. K. jest osobą mającą wykształcenie wyłącznie podstawowe, urodzoną w roku 1950 i działającą tak w toku postępowania administracyjnego przed ZUS, jak i przed sądem, samodzielnie, bez pomocy profesjonalnego pełnomocnika. Oznacza to, że miara staranności w prowadzeniu swoich spraw jaką należy do niego stosować jest diametralnie inna niż miara, którą należałoby przyjąć w sytuacji, gdyby chodziło o osobę wykształconą i obeznaną w prawie i procedurach sądowych. Ubezpieczony w toku poprzedniego procesu sądowego dołączył do akt wszystkie posiadane przez siebie świadectwa pracy; domagał się ponadto doliczenia do swojego stażu ubezpieczeniowego okresu zatrudnienia w spółce (...) w oparciu o umowę zlecenia, składając do akt oryginał zaświadczenia odnoszącego się do pracy w tej spółce. Postępowanie takie można uznać za logiczne i racjonalne w sytuacji, w której ubezpieczonemu do przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego brakowało ledwie niecałego roku, a okres pracy w spółce (...) miał być dłuższy niż trzy lata. W ocenie sądu nie można przy tym czynić obecnie W. K. zarzutu z tego, że nie powoływał się już wówczas także na fakt zatrudnienia w (...) w Ś. w roku 1971, skoro nie był w posiadaniu świadectwa pracy z tego czasu. Jak przy tym wynika z zeznań W. K., próbował odnaleźć potrzebną dokumentację, jednak uzyskał informację, że zaginęła. Zdaniem sądu nie sposób oceniać takiego zachowania ubezpieczonego jako stanowiącego przejaw niedochowania należytej staranności. Ubezpieczony urodził się bowiem w roku 1950, ma wyłącznie wykształcenie podstawowe i całe życie wykonywał tylko proste prace fizyczne. Jak wynika chociażby z analizy pism składanych przez niego w szeregu kolejnych spraw sądowych (poza skargą o wznowienie postępowania, która została przyjęta przez sąd do protokołu i przez sąd zredagowana), nie posługuje się komputerem (wszystkie jego pisma były sporządzane odręcznie). Nie sposób oczekiwać więc od takiej osoby, że wykaże się swego rodzaju sprytem i dokona po pierwsze przeszukania zasobów internetowych, szukając tam pomocy w swojej sytuacji, zaś po drugie, wpadnie na pomysł, że świadectwo pracy dotyczące zatrudnienia w jednym zakładzie pracy może znajdować się w aktach osobowych z okresu zatrudnienia w innym zakładzie pracy. W tym miejscu trzeba bowiem przypomnieć, iż oryginał świadectwa pracy W. K. z okresu zatrudnienia w (...) w Ś. od 4 lutego 1971 roku do 20 lipca 1971 roku odnalazł się w aktach osobowych z okresu zatrudnienia w całkiem innym zakładzie pracy, tj. w okresie, który był niesporny (ZUS dokonał zaliczenia tego okresu do stażu ubezpieczeniowego W. K.). Zdaniem sądu nie można było oczekiwać w takiej sytuacji od W. K., aby domagał się w toku poprzedniego procesu dołączenia do akt sprawy tych właśnie akt osobowych. Brak było bowiem ku temu jakichkolwiek podstaw, skoro ten okres zatrudnienia nie budził niczyich wątpliwości. Dołączenie tych akt do akt sprawy VI U 481/15, a co za tym idzie, ujawnienie faktu, że znajduje się tam oryginał świadectwa pracy z innego okresu zatrudnienia, było wyłącznie wynikiem działania sądu prowadzącego kolejną sprawę ubezpieczonego. Sąd – jako podmiot profesjonalny i mający w odróżnieniu od W. K. doświadczenie w tego rodzaju sytuacjach – miał bowiem wiedzę o tym, że zdarzają się sytuacje, w których pracodawcy nie zwracają (wbrew ciążącemu na nich obowiązkowi) pracownikom oryginałów świadectw pracy z poprzednich miejsc pracy, stąd też – skoro w innym procesie ubezpieczony domagał się przyznania prawa do emerytury pomostowej twierdząc m.in., że jego staż pracy jest inny niż przyjęty przez ZUS - uznał za celowe skorzystanie z przysługującego mu prawa do przeprowadzenia dowodów z urzędu; jak się okazało, słusznie. Skoro więc ubezpieczony niezwłocznie po dowiedzeniu się o tym, że odnalazło się istotne w sprawie świadectwo pracy, złożył skargę o wznowienie postępowania, należało uznać po pierwsze, że skarga ta była dopuszczalna (zaistniała ustawowa przesłanka do jej wniesienia), po drugie zaś, że została złożona w przewidzianym przepisami terminie.

Teoretycznie można by natomiast podzielić słuszność zarzutów pełnomocnika ubezpieczonego odnośnie do drugiego z mającego znaczenie w sprawie okresu, tj. okresu korzystania przez W. K. z urlopu wychowawczego w czasie od 1 października 1984 roku do 31 maja 1985r., tj. przez osiem miesięcy. Istotnie bowiem w tym zakresie W. K. mógł także w toku poprzedniego procesu bez przeszkód wykazywać, że w tym czasie korzystał z urlopu wychowawczego na syna, zwłaszcza że jedyną przyczyną niezaliczenia przez organ rentowy tego okresu do stażu pracy było niezłożenie aktu urodzenia syna. Faktycznie jednak nie można było stracić z pola widzenia faktu, że okres ten sam w sobie był – nawet po jego zaliczeniu do stażu ubezpieczeniowego – zbyt krótki, by przyznać W. K. prawo do świadczenia przedemerytalnego. Ubezpieczony musiał wykazać się bowiem przebyciem 35 lat okresów ubezpieczenia – w sytuacji więc w której ZUS uznał za udowodnione tylko 34 lata, 1 miesiąc i 3 dni takich okresów, dodatkowe doliczenie 8 miesięcy w żaden sposób nie zmieniało sytuacji prawnej W. K.. Podkreślenia wymaga zarazem, że w toku poprzedniego procesu o przyznanie prawa do świadczenia przedemerytalnego (sygn. akt VI U 1175/13) żadna ze stron nie wystąpiła o sporządzenie pisemnego uzasadnienia wyroku, dlatego też nie wiadomo jakie dokładnie ustalenia faktyczne poczynił sąd poprzednio wyrokujący w sprawie. Tymczasem, w ocenie sądu obecnie badającego sprawę, także i poprzednio – wyłącznie na podstawie materiału dowodowego jakim dysponował sąd w sprawie VI U 1175/13 , bez przeprowadzania dowodów z akt osobowych W. K. z okresu zatrudnienia w P.P. Żegluga na O. – możliwym było zaliczenie okresu owych ośmiu miesięcy do jego stażu ubezpieczeniowego. Nie można bowiem nie zauważyć, że już wcześniej ubezpieczony złożył do akt ZUS dowód świadczący o tym, że w spornym czasie korzystał z urlopu wychowawczego. Dowodem tym był oryginał świadectwa pracy, w którym jednoznacznie na powyższe wskazano. Postępowanie organu rentowego, który w takiej sytuacji uznał zapisy w świadectwie pracy za niewiążące, należało ocenić negatywnie. Nie zmienia to jednak tego, że nawet przy zaliczeniu tego okresu do stażu ubezpieczeniowego W. K. (co w ocenie sądu z całą pewnością miało miejsce w toku poprzedniego procesu, w trakcie którego sąd niewątpliwie dogłębnie zbadał sprawę) i tak jedynym możliwym do wydania wyrokiem był wyrok oddalający odwołanie. Dopiero odnalezienie opisywanego wyżej świadectwa pracy z (...) w Ś. z roku 1971 stworzyło bowiem możliwość przyjęcia, że ubezpieczony spełnił wszystkie warunki wymagane do przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego. Co za tym idzie, jak już wcześniej wyjaśniono, koniecznym było uznanie, że zostały spełnione przesłanki do wznowienia postępowania.

W powyższej sytuacji sąd orzekający w niniejszej sprawie przystąpił do ponownego merytorycznego rozpoznania sprawy.

Zgodnie z przepisem art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jednolity Dz. U. z 2013r., poz. 170 z późn. zm.), prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

1) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

2) do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. Nr 99, poz. 1001), zwanej dalej "ustawą o promocji zatrudnienia", w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub

3) do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Dz.U. Nr 137, poz. 887, z późn. zm.)[1], zwanej dalej "ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych", i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

4) zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

5) do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub

6) do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Z kolei przepis art. 2 ust. 3 powoływanej ustawy stanowi, iż świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1) nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2) w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3) złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

W niniejszej sprawie poza sporem pozostawał fakt, że przed zwolnieniem z pracy ubezpieczony pracował u ostatniego pracodawcy przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy oraz że ten stosunek pracy został rozwiązany z przyczyn dotyczących zakładu pracy w rozumieniu ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (w tym przypadku – z powodu likwidacji stanowiska pracy). Niesporne były również okoliczności pobierania przez W. K. przez wymagany okres 6 miesięcy zasiłku dla bezrobotnych, zarejestrowania się przez niego w charakterze bezrobotnego, nieodmawiania propozycjom zatrudnienia w okresie zasiłkowym oraz złożenia wniosku o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez Powiatowy Urząd Pracy dokumentu poświadczającego 6-miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych. Okoliczności te znajdowały również pokrycie w zgromadzonym w niniejszym postępowaniu materiale dowodowym, w szczególności w dokumentach złożonych przez ubezpieczoną do akt rentowych, uznanych przez sąd za wiarygodne.

Organ rentowy wydając zaskarżoną decyzję uznał jednak – co już wcześniej wyjaśniano - że W. K. na dzień rozwiązania stosunku pracy nie udowodnił wymaganego 35-letniego okresu ubezpieczenia. Dokonanie przez organ rentowy takiego ustalenia należało w okolicznościach niniejszej sprawy, przy uwzględnieniu nowo przedstawionych dowodów, uznać za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią przepisu art. 2 ust. 2 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, za okres uprawniający do emerytury, o którym mowa w ust. 1, uważa się okres ustalony zgodnie z przepisami art. 5-9, art. 10 ust. 1 oraz art. 11 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 153, poz. 1227, z poźn. zm.), zwanej dalej "ustawą o emeryturach i rentach z FUS".

Przepisy art. 5 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS stanowią zaś, że przy ustalaniu prawa do emerytury i renty i obliczaniu ich wysokości uwzględnia się, z zastrzeżeniem ust. 2-5, następujące okresy: 1) składkowe, o których mowa w art. 6; 2) nieskładkowe, o których mowa w art. 7, a także iż przy ustalaniu prawa do emerytury i renty oraz obliczaniu ich wysokości okresy nieskładkowe uwzględnia się w wymiarze nieprzekraczającym jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Odnosząc to do realiów niniejszej sprawy, trzeba wyraźnie podkreślić, iż po doliczeniu do niespornego okresu 34 lat, 1 miesiąca i 3 dni okresów ubezpieczenia okresu zatrudnienia w (...) w Ś. od 4 lutego 1971 roku do 20 lipca 1971 roku, tj. okresu 5 miesięcy i 17 dni okresów składkowych oraz okresu korzystania z urlopu wychowawczego od 1 października 1984 roku do 31 maja 1985 roku, tj. okresu ośmiu miesięcy, W. K. legitymuje się stażem ubezpieczeniowym przekraczającym minimalny wymagany prawem okres 35 lat. Co za tym idzie, koniecznym było uznanie, że ubezpieczony spełnił wszystkie przesłanki wymagane do przyznania mu prawa do świadczenia przedemerytalnego.

Mając powyższe na względzie, sąd - na mocy przepisu art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. w zw. z art. 412 § 2 k.p.c. - zmienił zaskarżoną decyzje i przyznał W. K. (1) prawo do świadczenia przedemerytalnego od 29 marca 2013 roku, tj. od dnia następnego po dniu złożenia w tej sprawie przez niego wniosku w ZUS. Stosownie bowiem do treści przepisu art. 7 ust. 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, prawo do świadczenia przedemerytalnego ustala się na wniosek osoby zainteresowanej, od następnego dnia po dniu złożenia wniosku wraz z dokumentami, o których mowa w ust. 3. Ubezpieczony wniosek o prawo do świadczenia przedemerytalnego złożył w ZUS w dniu 28 marca 2013 r. i w tej dacie spełniał wszelkie przesłanki konieczne do jego przyznania.

Mając wszystkie powyższe rozważania na uwadze, należało więc już tylko ocenić, czy w niniejszej sprawie, w której ubezpieczony domagał się od organu rentowego przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego, a organ rentowy twierdził, że brak jest podstaw do jego przyznania, gdyż nie legitymuje się on wymaganym stażem ubezpieczeniowym, możliwe było przyjęcie przez sąd, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za „niewyjaśnienie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji”. Zastosowanie omawianego przepisu było przy tym w niniejszej sprawie możliwe z uwagi na odesłanie do jego odpowiedniego stosowania, zamieszczone w art. 11 pkt 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych.

Jak wynika z przedstawionych powyżej wyników postępowania dowodowego, dokonana przez organ rentowy ocena prawna niniejszego stanu faktycznego i prawnego okazała się wprawdzie błędna, jednak nie sposób uznać, aby organ mógł w oparciu o ten materiał dowodowy, którym dysponował, wydać decyzję prawidłową. Doliczenie kluczowego okresu zatrudnienia do stażu ubezpieczeniowego W. K. okazało się bowiem możliwe dopiero po odnalezieniu świadectwa pracy z (...) z roku 1971. Dokumentem tym nie dysponował zaś ani organ rentowy, ani sąd poprzednio badający sprawę. Tym samym koniecznym stało się stwierdzenie, że organ rentowy nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałą sytuację, o czym także, z uwagi na treść przepisu art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej w zw. z art. 11 pkt 1 ustawy o świadczeniach przedemerytalnych, orzeczono w sentencji wyroku.