Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 stycznia 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu X Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Aleksandra Rutkowska

Protokolant: Dorota Wabnitz

po rozpoznaniu w dniu 19 stycznia 2016 r. we Wrocławiu sprawy

z powództwa D. M. (1)

przeciwko Skarbowi Państwa – Z. K. nr (...) we W.

o pomoc finansową na uzyskanie lokalu mieszkalnego (art.220 ustawy o służbie więziennej)

I.  zasądza od strony pozwanej Skarbu Państwa – Z. K. nr (...) we W. na rzecz powoda D. M. (1) kwotę 49.800 zł (czterdzieści dziewięć tysięcy osiemset złotych) tytułem pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego;

II.  orzeka, iż nieuiszczone koszty sądowe ponosi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

Powód, D. M. (1), w dniu 08 maja 2015 r. wniósł pozew przeciwko Dyrektorowi Z. K. nr (...) we W. o zasądzenie na jego rzecz od pozwanego kwoty 49 800 zł tytułem pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego.

W uzasadnieniu swojego stanowiska, powód podniósł, że jest funkcjonariuszem Służby Więziennej w stopniu kaprala i pełni funkcję strażnika działu ochrony w Z. K. nr (...) we W.. Powód wskazał, że w dniu 30 marca 2015 r. złożył wniosek pisemny o przyznanie mu pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego. Do wniosku załączył umowę przedwstępną sprzedaży zawartą w formie aktu notarialnego, rep. A nr 911/15 z dnia 27 marca 2015 r. Podniósł także, że zakupiony lokal spełnia kryterium położenia w pobliskiej miejscowości pełnienia służby w rozumieniu przepisu art. 170 ustawy o Służbie Więziennej. Powód zakupił lokal wraz ze swoją konkubiną J. L. (1), która jest również funkcjonariuszem Służby Więziennej. Zakupiony lokal stanowi współwłasność w częściach ułamkowych nabywców (po ½ dla każdego z nich).

Powód wskazał, że pozwany decyzją z dnia 17 kwietnia 2015 r., znak (...)Dyrektor Z. K. nr (...) odmówił przyznania a pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego, o którym stanowi przepis art. 17 1pkt 2 o służbie Więziennej, uzasadniając, że powód nie może uzyskać pomocy finansowej, o której stanowi przepis art. 184 ust. (...) ustawy o Służbie Więziennej, ponieważ nie jest on właścicielem lokalu stanowiącego odrębną własność, a jedynie jego współwłaścicielem w częściach ułamkowych. Strona powodowa nie zgodziła się ze wskazaną decyzją, bowiem zakupiony lokal stanowi odrębną nieruchomość, a fakt, że powód jest jego współwłaścicielem nie stanowi przeszkody do uzyskania pomocy na uzyskanie lokalu mieszkalnego, stosownie do przepisu art. 170 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej (vide: pismo procesowe k. 3-4).

W odpowiedzi na pozew z dnia 03 czerwca 2015 r., pozwany, wniósł o jego odrzucenie na podstawie przepisu art. 199 § 1 pkt 13- k.p.c., z powodu wniesienia pozwu przeciwko Dyrektorowi Z. K. nr (...), który w niniejszej sprawie nie posiada zdolności sądowej. Z ostrożności procesowej, w przypadku odmowy odrzucenia pozwu wniósł o: prawidłowe oznaczenie strony pozwanej jako Skarb Państwa- Z. K.nr (...) we W. reprezentowany przez Dyrektora Z. K. nr (...) we W. Pana A. S., oddalenie powództwa przeciwko Skarbowi Państwa Z. K. nr (...) we W. oraz zasadzenie od powoda na rzecz strony pozwanej kosztów postępowania procesowego postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swojego stanowiska pozwany podniósł, że funkcjonariusze Służby Więziennej i funkcjonariusze innych Służb Mundurowych nie pozostają w stosunkach pracy, ale w administracyjnoprawnym, który wiąże ich z państwem.

Pozwany podkreślił, że zasady przyzwania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej dla funkcjonariuszy określają przepisy ustawy z dnia 09 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz.U. z 2014, poz.1415) oraz Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby Więziennej (Dz. U. z 2010.147.986).

Pozwany podniósł, że w powołanych ustawie nie ma mowy o pomocy finansowej na uzyskanie udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego lub domu. Wobec braku linii orzeczniczej w kwestii przyznania funkcjonariuszowi Służby Więziennej pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego w przypadku nabywanie przedmiotowego lokalu nie na wyłączną własność lub współwłasność łączną z małżonkiem, a na współwłasność w częściach ułamkowych, z inną osobą, zdaniem pozwanej pomocniczo można odwołać się do orzecznictwa dotyczącego pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego przez policjantów ze wglądu na fakt, że zasady przyznawania przedmiotowej pomocy są skonstruowane podobnie do zasad przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego przez funkcjonariuszy Służby Więziennej. Pozwany odwołał się do orzecznictwa sądów administracyjnych odmawiających przyznanie pomocy finansowej funkcjonariuszowi policji, który nie jest właścicielem nabytego lokalu stanowiącego odrębną nieruchomość lub dom jednorodzinny, jedynie współwłaścicielem w częściach ułamkowych.

Ponadto pozwany podnosi, że za jego stanowiskiem przemawia fakt, iż w przydatku przyjęcia, że powodowi przysługuje pomoc finansowa. Powstanie wątpliwość, w jakiej wysokości mu ową pomoc przyznać, ponieważ przepisy ustawy o SW nie dają podstaw pomiarkowania wysokości pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego/domu. (k. 15-19).

Postanowieniem wydanym na rozprawie w dniu 12 sierpnia 2015 r., sąd postanowił prawidłowo oznaczyć stronę pozwana jako: Skarb Państwa - Z. K. nr (...) we W. i odmówić odrzucenia pozwu.

Postanowieniem z dnia 08 października 2015 r. Sąd Okręgowy we Wrocławiu VII Wydział Pracy na posiedzeniu niejawnym oddalił zażalenie pozwanego, uznając za właściwą argumentację sądu I instancji ( k. 52-52v.)

Ustalenia faktyczne

Powód, D. M. (2), od 01 lutego 2011r. pełnił służbę przygotowawczą jako funkcjonariusz służby więziennej na stanowisku strażnika działu ochrony w Z. K. Nr (...) we W., a od 02 lutego 2013 r. jako funkcjonariusz służby stałej.

W dniu 30 marca 2015 r. powód zwrócił się do Dyrektora Z. K. Nr (...) we W. z wnioskiem o przyznanie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego. Wraz z wymienionym wnioskiem złożył oświadczenie, że: nie posiadał on w miejscowości pełnienia służby ani w miejscowości pobliskiej lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo w domu jednorodzinnego lub domu mieszkalno –pensjonatowego albo lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębna nieruchomość, odpowiadającego co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej; nie zbył w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo w domu jednorodzinnego lub domu mieszkalno –pensjonatowego albo lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, odpowiadającego co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej; nie korzystał w przeszłości z pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego.

Do wniosku dołączył kserokopię umowy sprzedaży zawartej w formie aktu notarialnego, kserokopię aktu notarialnego dotyczącego lokalu, w którym zamieszkiwał w dacie złożenia wniosku, kserokopię aktu mianowania na stałe z dnia 23 stycznia 2013 r., kserokopię dowodu osobistego.

W dniu 27 marca 2015 r. powód i J. L. (2), jego partnerka (oboje pozostający w stanie wolnym) na podstawie umowy przedwstępnej sprzedaży nieruchomości sporządzonej w formie aktu notarialnego, Repertorium A nr (...) sporządzonego w dniu 27 marca 2015 r. zobowiązali się do zakupu po ½ części lokalu mieszkalnego nr (...) o powierzchni użytkowej 51,401 m ², położony w budynku nr (...) przy ul. (...) w O. wraz z prawem zwianym z jego własnością w udziałach wynoszących, dla którego Sąd Rejonowy w Oleśnicy prowadzi księgę wieczystą nr (...). Cena łączna sprzedaży wyniosła 235 000 zł, cena za każdy z nabywanych udziałów wynosi 117 500 zł.

Zakup przedmiotowej nieruchomości w przeważającej części, tj. w kwocie 211 000 zł finansowany został z zaciągniętego na ten cel kredytu.

Okoliczności bezsporne

Decyzją z dnia 17 kwietnia 2015 r. Dyrektor Z. K. Nr (...) we W. odmówił powodowi pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego, o którym mowa w art. 171 pkt 2. ustawy z dnia 09 kwietna 2010 r. o Służbie Więziennej. W uzasadnieniu przedmiotowej decyzji wskazano, że powód spełniał warunki ustawowe do przydzielenia lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji Dyrektora Z. K. nr (...) i lokalu takiego nie otrzymał (art. 184 Ustawy o Służbie Więziennej). Dalej w uzasadnieniu decyzji wskazano, że nie stanowi zastępczej formy realizacji prawa funkcjonariusza do lokalu mieszkalnego, nabycie lokalu mieszkalnego na zasadach współwłasności takiej sytuacji funkcjonariusz nabywa jedynie część tej nieruchomości i bez wyodrębnienia mieszkalnego w drodze zniesienia współwłasności nie można mówić, że uzyskane przez funkcjonariusza Służby Więziennej prawo jest formą realizacji prawa do lokalu mieszkalnego uzasadniającą przyznanie pomocy finansowej ze środków przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych funkcjonariusza, o których mowa w art. 184 o Służbie Więziennej. Funkcjonariusz Służby Więziennej nie może uzyskać pomocy finansowej. W niniejszej sytuacji nie jest możliwe wyodrębnienie własności bez zniesienia współwłasności, a w stanie współwłasności następowałaby finansowanie przez organy Służby Więziennej praw osób trzecich.

Dowód: Decyzja z dnia 17 kwietnia 2015 r., znak (...) (k.5- 5v,- bezsporne

W oparciu o powyższy w zdecydowanej większości niesporny stan faktyczny, Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie co do zasady oraz co do wysokości.

Bezsporną okolicznością było, że powód na podstawie aktu mianowania z dnia 23 stycznia 2013 r. od 01 lutego 2013 r. pełnił służbę jako funkcjonariusz stałej służby więziennej, obecnie w stopniu kaprala, sprawując funkcję strażnika działu ochrony w Z. K. nr (...) W.. Bezsporną okolicznością również jest że funkcjonariusz stałej służby więziennej na gruncie ustawy z dnia 09 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz.U. Nr 79, poz. 523 oraz Nr 182, poz. 1228) po spełnieniu warunków wskazanych w ustawie był uprawniony do pomocy finansowej na cele mieszkaniowe.

Spór sprowadzał się jedynie do analizy prawnej kwestii, czy funkcjonariuszowi służby stałej spełniającemu warunki wskazane w ustawie do przyznania pomocy finansowej ze środków przeznaczonych na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych funkcjonariusza, przysługuje wskazana pomoc, w sytuacji, gdy nabył ½ udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego.

Zgodnie z przepisem art. 170: funkcjonariuszowi w służbie stałej przysługuje prawo do lokalu mieszkalnego w miejscowości, w której stale pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej (ust. 1). Członkom rodziny funkcjonariusza wymienionym w art. 176 przysługuje prawo do zamieszkania w przydzielonym funkcjonariuszowi lokalu mieszkalnym (ust. 2). Przy ustalaniu powierzchni mieszkalnej przysługującej funkcjonariuszowi uwzględnia się jego stan rodzinny oraz stopień służbowy lub zajmowane stanowisko (ust 3). Za miejscowość pobliską uważa się miejscowość, do której czas dojazdu publicznymi środkami transportu przewidziany w rozkładzie jazdy, łącznie z przesiadkami, nie przekracza w obie strony dwóch godzin, licząc od stacji (przystanku) najbliższej miejsca pełnienia służby do stacji (przystanku) najbliższej miejsca zamieszkania. Do czasu tego nie wlicza się dojazdu do i od stacji (przystanku) w obrębie miejscowości, z której funkcjonariusz dojeżdża, oraz miejscowości, w której wykonuje obowiązki służbowe (ust. 4).

Stosownie do regulacji przepisu art. 171: prawo do lokalu mieszkalnego realizuje się przez: przydział lokalu albo przyznanie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego, zwanej dalej „pomocą finansową”.

Szczegółowe zasady przyznawania, wypłaty oraz zwrotu pomocy finansowej dla funkcjonariuszy Służby Więziennej określone są w przepisach art.: 184-186 Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz. U. Nr 79, poz. 523 ze zm.-dalej ustawa).

Zgodnie przepisem art. 184 § 1 ustawy: funkcjonariuszowi w służbie stałej, który spełnia warunki do przydziału lokalu mieszkalnego, a który lokalu tego nie otrzymał na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, położonych w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej.

W art. 185 ust. 1 ww. ustawy ustawodawca wskazał wysokość i dodatkowe kryteria przyznania funkcjonariuszowi Służby Więziennej pomocy na cele mieszkaniowe: pomoc finansową przyznaje się funkcjonariuszowi w wysokości 25% wartości lokalu mieszkalnego o powierzchni użytkowej 50 m ^{(( 2))}. Zaś zgodne z art. 185 ust.2.: wartość lokalu mieszkalnego, na podstawie której oblicza się wysokość pomocy finansowej, stanowi iloczyn 50 m2 powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego i ceny metra kwadratowego powierzchni użytkowej budynku mieszkalnego, publikowanej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego, służącej wyliczaniu premii gwarancyjnej od wkładów oszczędnościowych na budownictwo mieszkaniowe dla posiadaczy oszczędnościowych książeczek mieszkaniowych.

W art. 187 przedmiotowej ustawy zawarto katalog negatywnych przesłanek, których spełnienie powoduje nie przydzielenie funkcjonariuszowi lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej, i tak zgodnie z powołanym przepisem; lokalu mieszkalnego na podstawie decyzji administracyjnej nie przydziela się funkcjonariuszowi:

1) w razie otrzymania pomocy finansowej, o której mowa w art. 184 ust. 1 (pkt 1); posiadającemu w miejscowości, w której pełni służbę, lub w miejscowości pobliskiej lokal mieszkalny w spółdzielni mieszkaniowej albo dom jednorodzinny lub dom mieszkalno-pensjonatowy albo lokal mieszkalny stanowiący odrębną nieruchomość, odpowiadający co najmniej przysługującej mu powierzchni mieszkalnej (pkt 2); którego małżonek posiada lokal mieszkalny lub dom określony w pkt 2 (pkt 3); w razie zbycia przez niego lub jego małżonka lokalu mieszkalnego lub domu, o którym mowa w pkt 2 ( pkt 4).

Stosownie do ustalonego stanu faktycznego Sąd uznał roszenie powoda za uzasadnione, w świetle art. 170 ust. 1 w związku z art. 171, art. 173 i 174 oraz art. 184 ust. 1 ustawy z dnia 09 kwietnia 2010 r. o Służbie Więziennej (Dz.U. nr 79, poz. 523 ze zm.) zgodnie, z którym, funkcjonariuszowi w służbie stałej, który spełnia warunki do przydziału lokalu mieszkalnego, a który lokalu tego nie otrzymał na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, przysługuje pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego w spółdzielni mieszkaniowej albo domu jednorodzinnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, położonych w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej.

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2014 r., sygn. akt I PK 161/13: „Przepisy prawa materialnego nie limitują czasu przyznania pomocy, w związku z czym prawo funkcjonariusza, który nie ma zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych w miejscu pełnienia służby lub w miejscowości pobliskiej i nie otrzymał pomocy w formie przydziału lokalu staje się wymagalne najpóźniej w dacie nabycia lokalu. Nie ma znaczenia okoliczność, że wniosek o przyznanie prawa do pomocy finansowej złożony został przez skarżącego już po nabyciu prawa do lokalu. Istotne natomiast jest w świetle postanowień art. 85 ust. 1 ustawy, czy prawo to wobec skarżącego zostało już wcześniej zrealizowane". Na niedopuszczalność zawężającej interpretacji użytego przez ustawodawcę pojęcia "na uzyskanie lokalu" wskazywano między innymi również w wyrokach Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 19 września 2007 r., I OSK 874/06 (niepublikowany), z dnia 3 grudnia 2008 r., I OSK 1833/07 niepubl., czy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w W. z dnia 9 stycznia 2007 r., II SA/Wa 1405/06 (LEX nr 328665)” [ w: LEX 1667697].

W przypadku rozważenia zasadności wniosku funkcjonariusza o przyznanie pomocy finansowej na cele mieszkaniowe konieczne jest dokonanie wykładni art. 184 ust. 1 ustawy o Służbie Więziennej z uwzględnieniem celu analizowanej regulacji, którym jest umożliwienie zamieszkiwania funkcjonariusza w stałej Służbie Więziennej w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej dla zapewnienia prawidłowego pełnienia służby. W przypadku powoda w miejscowości pobliskiej, tj. w O..

Dla oceny, czy funkcjonariuszowi Służby Więziennej przysługuje uprawnienie do pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego, o jakiej mowa w art. 171 pkt 2 ustawy, istotne znaczenie ma w pierwszej kolejności, czy takie prawo przysługuje mu w dacie uzyskania statusu funkcjonariusza Służby Więziennej w służbie stałej, tj. czy w tej dacie ma on zaspokojone potrzeby mieszkaniowe w miejscu pełnienia służby. Posiadanie zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych w tej dacie skutkuje przyjęciem, że jego prawo do zamieszkiwania w miejscu pełnienia służby pozostaje zaspokojone, co prowadzi do konkluzji o braku uprawnień do żądania od pracodawcy realizacji prawa do lokalu, o jakim mowa w art. 171 ustawy, zarówno wobec treści art. 187 pkt 2 ustawy, jak i w przypadku późniejszego zbycia lokalu, wobec treści art. 187 pkt 4 ustawy. W sytuacji, gdy wstępując do służby stałej, funkcjonariusz nie posiada zaspokojonych potrzeb do lokalu mieszkalnego położonego w miejscowości pełnienia służby lub miejscowości pobliskiej, przysługuje mu prawo do lokalu mieszkalnego, które realizuje się w pierwszej kolejności przez przydział odpowiedniego lokalu (art. 171 pkt 1 ustawy) bądź, w razie nieprzyznania takiego lokalu w drodze decyzji administracyjnej, przez przyznanie pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego (art. 171 pkt 2 ustawy) ( porównaj też orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 11 lutego 2014 r., sygn. akt I PK 161/13 niepubl.):).

W realiach niniejszej sprawy, powód spełniał kryteria udzielenia pomocy finansowej na cele mieszkaniowe, bowiem w dacie składania wniosku o udzielenie przedmiotowej pomocy nie posiadał mieszkania ani domu.

Istotnym również jest, że pomoc finansowa jest świadczeniem, którego przyznanie następuje na wniosek funkcjonariusza, dopiero po złożeniu wniosku wraz z wymaganą dokumentacją szczegółowo określoną w § 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskane lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby Więziennej (Dz.U. 2010r, Nr 147, poz. 986) organ może prowadzić postępowanie w sprawie przyznania takiej pomocy, a przedmiotowy wniosek powód złożył w dniu 30 marca 2015 r. (k. 23-23v.) wraz z niezbędnymi załącznikami.

Należy również podkreślić, że w przeważającej części powód sfinansował ten cel zaciągniętym kredytem bankowym.

Celem unormowania wynikającego z art. 184 ust. 1 ustawy z 2010 r. o Służbie Więziennej jest pomoc funkcjonariuszowi w zaspokojeniu jego potrzeb mieszkaniowych. Wstępnym warunkiem osiągnięcia tego celu jest zaciągnięcie przez funkcjonariusza zobowiązania finansowego prowadzącego do nabycia prawa do lokalu ( por. orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 10 kwietnia 2014 r., sygn. akt II PK 178/13 niepubl.). Pomoc finansowa oznacza udział w kosztach wykonania tego zobowiązania. W związku z powyższym uprawnienie do pomocy finansowej w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych ocenia się na datę złożenia wniosku o tę pomoc, badając, czy funkcjonariusz przed tym dniem zaciągnął zobowiązanie "na uzyskanie lokalu mieszkalnego" w celu "zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych". Istotne jest więc, aby datę powstania stosunku zobowiązaniowego poprzedzał stan "niezaspokojenia potrzeb mieszkaniowych.

Podobne stanowisko wyraził Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia z dnia 11 lutego 2014 r. , sygn. akt I PK 161/13: „Gdyby bowiem funkcjonariusz w tym dniu wymaganych warunków nie spełniał, na przykład zbył lokal posiadany w dacie wstąpienia do służby stałej, posiadał wcześniej lokal w miejscowości pełnienia służby lub też nabył lokal w miejscowości innej niż pobliska, to w świetle omawianych przepisów nie nabyłby uprawnień do pomocy finansowej. Odmienna interpretacja ograniczałaby uprawnienia funkcjonariuszy do otrzymania pomocy tylko przed nabyciem lokalu, do czego, w ocenie Sądu Najwyższego, nie upoważnia użycie przez ustawodawcę określenia "pomoc finansowa na uzyskanie lokalu mieszkalnego", które jest pojęciem szerokim, odnoszącym się także do przypadków udzielania pomocy na spłatę zobowiązań finansowych, zaciągniętych w związku z nabyciem lokalu mieszkalnego lub domu przez funkcjonariusza. Podkreślić należy, że ani ustawa o Służbie Więziennej, ani wydane na jej podstawie rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 29 lipca 2010 r. w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby Więziennej nie określają terminu, w którym uprawniony funkcjonariusz może wystąpić z wnioskiem, ani też, że może to uczynić jedynie przed nabyciem lokalu mieszkalnego lub domu.”

Przechodząc do zasadniczej kwestii dotyczącej wykluczenia powoda z pomocy finansowej na zakup lokalu wskazać należy, że przepisy prawa materialnego jakie zostały w niniejszej sprawie zastosowane przez stronę pozwaną nie dają podstaw do twierdzenia, że pomoc finansowa nie może zostać przyznana na zakup mieszkania stanowiącego przedmiot współwłasności funkcjonariusza SW i innej osoby – w tym wypadku - konkubenta. Z treści przywołanych przepisów nie wynika bowiem aby funkcjonariusz SW dla realizacji przysługującego mu uprawnienia musiał wykazywać, że lokal mieszkalny, jaki zamierza uzyskać, nabywa na swą wyłączną własność lub w ramach wspólności majątkowej małżeńskiej. W przytoczonym przepisie nie można znaleźć nawet fragmentu, który jednoznacznie stwierdzałaby, że inna niż małżeńska współwłasność łączna lokalu (domu jednorodzinnego) wyklucza wnioskującego od pomocy finansowej.

Z wykładni językowej tej regulacji da się jedynie wywieść publiczne prawo podmiotowe funkcjonariusza polegające na możliwości skutecznego żądania udzielania mu pomocy pieniężnej dla uzyskania mieszkania, w sytuacji, gdy lokal nie został mu zapewniony w drodze decyzji o przydziale. Przytoczone przepisy nie uzależniały też nabycia roszczenia o pomoc pieniężną od zaistnienia innych warunków niż brak decyzji o przydziale lokalu, jak np. nabycie lokalu na wyłączną własność wnioskującego.

Należy też podkreślić, że prawa do lokalu, a tym samym prawa do pomocy pieniężnej nie wyklucza w analizowanej sytuacji faktycznej także art. 184 ust. 1 ustawy o SW. Niewątpliwie celem tego unormowania jest umożliwienie funkcjonariuszowi zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych poprzez przyznanie świadczenia pieniężnego pokrywającego w określonej części koszty zakupu np. lokalu mieszkalnego. Współwłasność w częściach ułamkowych nie jest pod tym względem prawem gorszym od własności, czyli takim, które nie pozwalałoby wnioskodawcy tych potrzeb realizować. Potwierdza to przepis art. 206 Kodeksu cywilnego, w myśl którego każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Dlatego uzyskaniem lokalu w znaczeniu art. 184 ust. 1 ustawy o SW, jest także nabycie przez funkcjonariusza, który nie otrzymał lokalu na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale, udziału we współwłasności lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość. Także i ta forma władania w wystarczający sposób zaspokaja potrzeby mieszkaniowe funkcjonariusza, czyli potrzeby, na które ukierunkowane są wszystkie przepisy ustawy o służbie więziennej dotyczące mieszkań dla funkcjonariuszy tej służby.

Próba wywodzenia odmowy udzielenia pomocy z przepisów wykonawczych do ustawy o SW, a dokładnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 lipca 2010 r. w sprawie przyznawania pomocy finansowej na uzyskanie lokalu mieszkalnego funkcjonariuszowi Służby Więziennej (Dz. U. z 2010 Nr 147 poz. 986 ze zm) , nie powinna prowadzić do odmiennej konkluzji niż wyżej przyjęta. Przede wszystkim, rozporządzenie jako takie ze względu na miejsce w hierarchii źródeł prawa nie może dokonać modyfikacji przepisu art. 184 ust. 1 ustawy o SW. Przepisy rozporządzenia zgodnie z delegacją ustawową ustalają jedynie kwestie proceduralne związane z wykazaniem ubiegania się przez funkcjonariusza o nabycie prawa do lokalu mieszkalnego. Powyższe, zdaniem Sądu, nie ogranicza jednak uprawnień funkcjonariusza ze względu na uzyskanie innego niż wspólność małżeńska prawa do lokalu. Dodać należy, że wykładnia w/w przepisów zastosowana przez organy wykluczałaby również możność ubiegania się o pomoc finansową w sytuacji gdyby małżonkowie przyjęli ustrój rozdzielności majątkowej także wtedy, gdyby prawo to nabywali na współwłasność ( por. wyroki: WSA w Krakowie z dnia 24 czerwca 2015 r. III SA/KR 226/15 niepubl.; NSA z dnia 29 listopada 2009 r., sygn. akt I OSK 188/09 niepubl.; NSA z 12 kwietnia 2013 r. sygn. akt I OSK 1267/12 oraz WSA w Kielcach z 15 marca 2012 r. sygn. akt II SA/Ke 98/12. )

W ocenie Sądu, strona pozwana wyprowadziła więc zbyt daleko idący i nie mający podstawy we wskazanych przepisach ustawowych wniosek, iż na pomoc finansową na zakup mieszkania na prawach współwłasności może liczyć tylko funkcjonariusz pozostający w związku małżeńskim (we wspólności majątkowej małżeńskiej), a praktycznie wykluczoną z kręgu osób byłaby osoba będąca współwłaścicielem w częściach ułamkowych. Taki wniosek prowadziłby do dyskryminacji osób będącymi właścicielami nieruchomości w częściach ułamkowych, a żaden obowiązujący przepis nie czyni lepszym właściciela nieruchomości od właściciela w częściach ułamkowych ( art. 32 Konstytucji RP Dz. U. z 1997 r. Nr 78 poz. 483 ze zm).

Odnosząc się zaś do zarzutu strony pozwanej, że z ustawy nie wynika, aby można było miarkować wysokość przyznanego świadczenia ( w tej sytuacji do 50 % świadczenia wynikającego z art. 184 ust 1 ustawy o SW), należy wskazać, że skoro przywołane przepisy nie pozwalają na miarkowanie pomocy, to w takiej sytuacji, wykładnia zarówno językowa, jak i celowościowa tego przypisu pozwala na przyjęcie, że funkcjonariuszowi przysługuje pełna kwota pomocy. Przyjęcie odmiennej oceny, prowadziłoby do niedopuszczalnej wykładni rozszerzającej wymienionego przepisu ustawy. Podkreślić należy również, że dokonując interpretacji tekstu prawnego trzeba kierować się znaczeniem słów danego języka etnicznego oraz tym, iż ustawodawca był racjonalny, gdy używał takich słów, i nie można a priori przyjmować, iżby określonych słów używano w tekście prawnym bez wyraźnej ku temu potrzeby. Konstrukcje prawne są tworzone za pomocą słów w ten sposób, iż stanowią określoną całość, nie można zatem ich interpretować nie mając na względzie całości, co uzasadniać może stosowanie wykładni systemowej, a wyjątkowo tylko celowościowej (uzasadnienie do uchwały 7 sędziów NSA z dnia 22 czerwca 1998 r. sygn. akt FPS 9/97, ONSA 1998/4/110).

Mając powyższe na uwadze, na podstawie zacytowanych przepisów, orzeczono jak w pkt I wyroku.

Orzeczenie o kosztach wydano w oparciu o art. 94 Ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych oraz Uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2008 r. II PZP 8/07 ( Monitor Prawa Pracy 3/2008).