Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 27 stycznia 2015 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

w składzie:

Przewodniczący: SSO Hanna Kulesza

Protokolant: sekretarz sądowa Irmina Bartochowska

po rozpoznaniu w dniu 13 stycznia 2015 r. w Warszawie na rozprawie

sprawy z odwołania Stacja Paliw (...) spółka jawna z siedzibą w D.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

o wymierzenie kary pieniężnej

na skutek odwołania Stacji Paliw (...) spółka jawna z siedzibą w D. od Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 27 listopada 2014 r. znak: (...)

1.  zmienia punkt 2 zaskarżonej decyzji przez obniżenie kary pieniężnej nałożonej na powoda - Stacja Paliw (...) spółka jawna z siedzibą w D. do kwoty 30 000 zł (słownie: trzydzieści tysięcy);

2.  oddala odwołanie w pozostałej części,

3.  zasądza od Stacji Paliw (...) spółka jawna z siedzibą w D. na rzecz Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki kwotę 360 (trzysta sześćdziesiąt) złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Hanna Kulesza

Sygn. XVII AmE 15/15

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (dalej pozwany) w dniu 27 listopada 2014 r. wydał decyzję w której :

- na podstawie art. 56 ust. 2 pkt 1 w związku art. 56 ust. 1 pkt 12 w związku z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 ze zm.) oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267 z późn.zm.) po przeprowadzeniu postępowania administracyjnego w sprawie wymierzenia kary pieniężnej orzekł, że:

1. przedsiębiorca – Stacja Paliw (...) spółka jawna z siedzibą w D. posiadająca numer identyfikacji podatkowej NIP: (...) naruszył warunek 2.2.3. koncesji na obrót paliwami ciekłymi, udzielonej decyzją Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki koncesji z 20 sierpnia 2004 r. nr (...)// (...) ( z późn. zm), w ten sposób, na stacji paliwa zlokalizowanej w miejscowości D. przy ul. (...), wprowadził do obrotu olej napędowy nie spełniający wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (LPG) (Dz.U. z 2013 r., poz. 1058 t.j),

2. za działanie opisane w punkcie 1 – wymierzył przedsiębiorcy – Stacja Paliw (...) spółka jawna z siedzibą w D., karę pieniężną w wysokości 91 200,00 zł (słownie: dziewięćdziesiąt jeden tysięcy dwieście złotych zero groszy) tj. (...) przychodu uzyskanego przez ww. Przedsiębiorcę z działalności objętej obowiązkiem posiadania koncesji osiągniętego w roku 2013 r.

( decyzja k. 3 -8 akt sądowych)

Odwołaniem złożonym w dniu 15 grudnia 2014 r. (data stempla pocztowego) powód – Stacja Paliw (...) spółka jawna z siedzibą w D. zaskarżył tę decyzję w całości.

Decyzji zarzucono:

sprzeczność istotnych ustaleń dokonanych przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z zebranym w sprawie materiałem dowodowym przez przyjęcie, że

- skarżąca wprowadziła do obrotu olej napędowy nie spełniający wymagań Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1058 tj.)

- skarżąca ponosi winę za dopuszczenie do obrotu oleju napędowego ewentualnie nie spełniającego norm w zakresie zawartości siarki

2. naruszenie przepisów prawa procesowego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy

- art. 7 i art. 77 § 1 kpa – przez niewyjaśnienie w sposób wyczerpujący istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych i błędne przyjęcie, jakoby skarżąca wprowadziła do obrotu olej napędowy nie spełniający wymagań Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1058 tj.),

- art. 80 kpa – przez błędną ocenę materiału dowodowego,

3. naruszenie przepisów prawa materialnego;

- art. 56 ust. 1 pkt 12 Prawa energetycznego poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie w następstwie przyjęcia, że powódka nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji oraz, że wina nie stanowi koniecznego warunku stwierdzenia naruszenia koncesji i wymierzenia kary podczas, gdy z treści art. 56 ust. 1 pkt 12 oraz ust. 6 ustawy Prawo energetyczne wynika, że wina jest konieczną przesłanką odpowiedzialności przedsiębiorcy na podstawie art. 56 Prawa energetycznego, a brak winy w naruszeniu przepisów nie stanowi przesłanki mającej wpływ jedynie na wysokość kary, lecz wyklucza taką odpowiedzialność w ogóle, a nadto przez bezpodstawne przyjęcie, iż przedsiębiorca nie dochował należytej staranności przy wykonywaniu działalności w takim zakresie, który uzasadnia wymierzenie kary pieniężnej,

- w przypadku przyjęcia, że skarżąca nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji ( co jest kwestionowane), z ostrożności procesowej nausznie art. 56 ust. 3 i ust. 6 Prawa energetycznego przez przyjęcie, że wymierzona kara pieniężna w wysokości 91.200,00 zł nie uwzględnia stopnia szkodliwości czynu, stopnia zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie powódki i jej możliwości finansowe co spowodowało nieprawidłowe miarkowanie kary pieniężnej w stosunku do możliwości powódki,

- także z ostrożności procesowej naruszenie przepisu art. 56 ust. 6 a Prawa energetycznego w zakresie przyjęcia, iż stopień szkodliwości czynu nie jest znikomy, a powódka nie zaprzestała ewentualnie zarzuconego jej naruszenia praw

W oparciu o powyżej sformułowane zarzuty powód wniósł o zmianę zaskarżonego rozstrzygnięcia przez stwierdzenie, że powód nie naruszył warunków wynikających z koncesji na obrót paliwami i uchylenie decyzji, ewentualnie o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania. W każdym z przypadków wniósł o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Powód wniósł ponadto o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu badania składu paliw płynnych na okoliczność ustalenia , ze kwestionowane paliwo nie zostało prawidłowo zabezpieczone do badania i spełnia wszystkie prawem przewidziane normy a samo badanie nie zostało prawidłowo i rzetelnie przeprowadzone .

Powód zaprzeczył , aby wprowadził do obrotu olej napędowy nie spełniający wymagań. Wątpliwości powoda budziły sposób i prawidłowość zabezpieczenia próbki do badania , przekazania jej do laboratorium a także same wyniki badania próbki podstawowej i kontrolnej , które wykazywały różną zawartość siarki – 42,0 mg/kg i 39,8 mg/kg .

Powód stwierdził , że nie ponosi winy za stwierdzone w decyzji naruszenie ponieważ w prowadzonej działalności dochował należytej staranności poprzez przestrzeganie obowiązujących na stacjach paliw przepisów dotyczących eksploatowanych urządzeń i instalacji, zlecał dostawę paliw profesjonalnemu podmiotowi oraz kupował paliwo od jednego , profesjonalnego dostawcy, od którego otrzymywał certyfikaty jakości paliwa.

(odwołanie wraz załącznikami k. 9-12)

Pozwany odpowiadając na odwołanie podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko w sprawie i wniósł o jego oddalenie w całości w tym o zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego

( odpowiedź na odwołanie k. 24-27 akt sądowych)

Sąd Okręgowy - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów ustalił następujący stan faktyczny:

Stacja Paliw (...) spółka jawna z siedzibą w D. prowadzi działalności gospodarczą w zakresie obrotu paliwami ciekłymi na podstawie koncesji udzielonej decyzją Prezesa Regulacji Energetyki z dnia 20 sierpnia 2004 r.

(dowód: koncesja przedsiębiorcy k.4-10, akt administracyjnych )

Warunek 2.2.3 koncesji zawiera postanowienie, że : „ Koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami określonymi obowiązującymi przepisami i wynikającymi z zawartych umów.”.

(dowód: koncesja przedsiębiorcy k. 9 akt administracyjnych)

Z akt sprawy postępowania administracyjnego wynika, że w trakcie kontroli przeprowadzonej w dniu 16 października 2013 r. na terenie stacji paliw w D. przy ul. (...), należącej do Stacji Paliw J. K. sp.j. z siedzibą w D., inspektorzy (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w K. pobrali do badań próbki paliwa ( olej napędowy) podstawową i kontrolną, każdą o pojemności 4 l + 0,8 l – z urządzenia służącego do dystrybucji paliwa. Czynność ta została utrwalona protokołem pobrania próbek paliwa oznaczonych kolejno numerem (...), oraz (...).

(dowód: protokół kontroli k. 10-23 akt administracyjnych)

Badania laboratoryjne przeprowadzone przez akredytowane laboratoria, których wyniki zostały udokumentowane, wykazały że olej napędowy nie spełnia wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz. U. Nr 221, poz.1441), z uwagi na przekroczenie całkowitej zawartości siarki. Stwierdzono zawartość siarki w wielkości 42 mg/kg (norma 10 mg/kg ) przy tolerancji + 1,3 mg/kg. Próbka kontrolna wykazała natomiast , że zawartość siarki wynosi – 39,8 mg/kg(norma 10mg/kg) przy tolerancji + 1,3 mg/kg.

Pozostałości po ww. pobranych próbkach zostały komisyjnie zniszczone przez akredytowane laboratoria.

(dowód: wynik badania z 21.10.2013r. próbki podstawowej przeprowadzonego przez Zakład (...) k. 24-26 akt administracyjnych, wynik badania z 12.11.2013 r. próbki kontrolnej przeprowadzonego przez (...) sp. z o.o. k. 30 akt administracyjnych, pismo procesowe Prezesa URE k. 41-80 akt sądowych ).

W dniu 28 października 2013 r. na terenie stacji paliw w D. przy ul. (...) inspektorzy (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w K. przekazali panu M. K. sprawozdanie z badan wraz z oceną wyników badań dla oleju napędowego pobranego w dniu 16.10.2013r. oraz dokonali zabezpieczenia partii oleju napędowego umieszczonego w zbiorniku podziemnym nr 1 o pojemności 50.000 litrów, zasilającego dystrybutor skąd była pobrana próbka paliw w dniu 16 października 2013 r.

Pan M. K. złożył wniosek o zbadanie próbki kontrolnej oleju napędowego pobranego do badań w dniu 16.10.2013r . Próbka ta w dniu 06.11.2013r. została przekazana do badania , w wyniku którego stwierdzono zawartość siarki w wielkości 39,8 mg/kg.

( dowód: protokół przekazania próbki, protokół przyjęcia próbki i protokół z badań próbki kontrolnej k.28-30: protokół kontroli nr akt : WN. (...).128.2013.P k. 31-35 akt administracyjnych)

W dniu 14.11.2013 r. inspektor (...) Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej przekazał wspólnikowi spółki Stacja Paliw J. K. decyzję o wycofaniu z obrotu 2376 litrów oleju napędowego.

(dowód: protokół kontroli nr akt : (...) k. 36-39 akt admin).

Powód - Stacja Paliw (...) spółka jawna posiada jedną stację paliw położoną przy ul. (...) w D.. Nie posiada własnej cysterny do transportu zakupionego paliwa. Paliwo przewożone jest cysterną dostawcy. Stacja była zaopatrywana w olej napędowy przez około 15 lat przez tego samego dostawcę , który przekazywał przy każdej dostawie orzeczenie laboratoryjne o prawidłowej jakości paliwa.

Od czasu kontroli z dnia 16.10.2013r., w wyniku której stwierdzono przekroczenie parametrów dopuszczalnej zawartości siarki, Stacja Paliw J. K. zaczęła własnym staraniem przekazywać okresowo próbki badań zakupionego paliwa do laboratorium.

(dowód: pismo przedsiębiorcy z 24 listopada 2013 r. k. 74 akt admin., orzeczenie laboratoryjne oleju napędowego z 25.09.2013 r. k. 79 akt admin, przesłuchanie J. K. k. 100 akt sądowych)

Przedsiębiorca Stacja Paliw J. K. w dniu 1.08.2014 r. poinformował Prezesa URE, że dokonał utylizacji oleju napędowego nie spełniającego norm jakościowych o objętości 2376 litrów. Nieprawomocną decyzją , od której powód złożył odwołanie , został zobowiązany do zwrotu naliczonej akcyzy za zutylizowane paliwo w kwocie około 40.000 tysięcy.

(dowód: pismo przedsiębiorcy wraz załącznikami k. 84-93 akt admin., przesłuchanie J. K. k. 101 akt sądowych )

Zawiadomieniem z 11 września 2014 r. Prezes URE w oparciu o art. 10 § 1 k.p.a powiadomił spółkę Stacja Paliw J. K. o zakończeniu postępowania dowodowego w sprawie i możliwości zapoznania się z zebranym materiałem dowodowym i prawie do złożenia dodatkowych uwag i wyjaśnień. - z prawa tego powód nie skorzystał.

(dowód zawiadomienie Prezesa URE k.107 akt administracyjnych,).

Bezsporne, jest że wspólnicy spółki Stacja Paliw (...) spółka jawna w roku 2013 osiągnęli przychód z działalności koncesjonowanej (...) w wysokości (...) zł, przychód ogółem z działalności gospodarczej w wysokości (...) zł., zysk z działalności koncesjonowanej w wysokości (...) zł, zysk ogółem z działalności gospodarczej w wysokości (...) zł.

Stacja Paliw (...) spółka jawna posiada kredyty obrotowe na rachunku bieżącym łącznie do kwoty około 1.500.000,00 zł. Współczynnik rentowności przedsiębiorstwa zmalał z 2,90 w roku 2013 r. do 1,4 w roku 2014.

(dowód: analiza rentowności k. 84 akt sądowych, umowy kredytowe k. 85-98).

Na rozprawie w dniu 13 stycznia 2016r. Sąd przesłuchał w charakterze strony J. K. na okoliczność sposobu prowadzenia działalności związanej z obrotem paliwem na stacji paliw w miejscowości D.. W trakcie składanych wyjaśnień J. K. zeznał , że z węża i pistoletu spuścił ok. 3 litry paliwa pochodzącego z zaplombowanego przez inspektorów zbiornika znajdującego się na jego stacji i we własnym zakresie oddał do badania w Laboratorium (...) w woli R. , którego wynik wykazał , że próbka spełniała wymagania w zakresie zawartości siarki.

(dowód : sprawozdanie z badań nr (...) z dnia 27.11.2013r.)

Sąd oddalił wniosek o przesłuchanie w charakterze strony drugiego wspólnika oraz świadków M. N., P. P. ,S. G., P. S. , B. S. i G. S. na okoliczność dochowania należytej staranności przy wykonywaniu działalności koncesjonowanej oraz braku winy po stronie powodowej spółki w naruszeniu przepisów co do jakości paliwa.

Z powodu braku próbek oleju napędowego wniosek dowodowy o ponowną ich analizę przez biegłego w zakresie zachowania jakości paliwa okazał się niemożliwy do przeprowadzenia . Sąd ustalił powyższy stan faktyczny na podstawie dokumentacji znajdującej się w aktach sprawy oraz w aktach przesłanych przez organ regulacyjny.

Sąd Okręgowy w Warszawie- Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów zważył, co następuje:

Odwołanie jest zasadne jedynie częściowo tj. w zakresie wysokości nałożonej kary pieniężnej, natomiast Sąd nie znalazł podstaw ani do odstąpienia od jej wymierzenia ani tym bardziej do uchylenia decyzji w całości.

Zgodnie z treścią załącznika nr 2. do rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych, maksymalna zawartość siarki w oleju napędowym wynosi 10,0 mg/kg. Zatem zawartość siarki na poziomie 42,0 mg/kg i 39,8 mg/kg stwierdzona w paliwie dystrybuowanym przez powoda zdecydowanie przekraczała dopuszczalne normy.

Tym samym powód niewątpliwie naruszył warunek 2.2.3. udzielonej mu koncesji na obrót paliwami ciekłymi, który stanowił, że koncesjonariuszowi nie wolno czynić przedmiotem obrotu paliw ciekłych, których parametry jakościowe są niezgodne z parametrami wynikającymi z zawartych umów i z norm określonych prawem.

Koncesjonariusz, który nie przestrzega obowiązków wynikających z koncesji, podlega karze pieniężnej na podstawie treści art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy Prawo energetyczne.

Odpowiedzialność, o której mowa w powyższym przepisie, ma charakter obiektywny, co oznacza, że jest niezależna od subiektywnego elementu jakim jest wina przedsiebiorcy. Dla możliwości zastosowania sankcji pieniężnej o której mowa w przepisie istotne jest zatem jedynie istnienie obowiązku prawnego zabezpieczonego sankcją pieniężną oraz stwierdzenie samego faktu jego naruszenia przez podmiot zobowiązany. Samo naruszenie normy sankcjonowanej uzasadnia natomiast postawienie zarzutu niezachowania należytej ostrożności wymaganej w stosunkach danego rodzaju (por. wyrok SN z 1 czerwca 2010 r., III SK 5/10; wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 24 stycznia 2006 r., sygn. akt SK 52/04; Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego-A nr 2006/1/6).

W sprawie niniejszej w kwestii jakości sprzedawanego paliwa powód poprzestawał na uzyskiwaniu od dostawcy paliwa certyfikatów jego jakości. Powód nie podjął żadnych czynności sprawdzających jakość paliwa przed wprowadzeniem paliwa do zbiornika , z którego było ono sprzedawane. Należy jednak podkreślić, że jako koncesjonariusz i profesjonalny uczestnik obrotu gospodarczego musiał znać warunki koncesji i związane z ich naruszeniem konsekwencje, z których jasno wynika, że nie wolno mu było sprzedawać paliwa różniącego się parametrami od przewidzianych prawem. Z tego punktu widzenia, uzasadniony jest wniosek, że powód nie dochował należytej staranności w prowadzonej przez siebie działalności, w szczególności nie spowodował aby sprzedawane przez niego paliwo było odpowiedniej jakości. Sąd dostrzega jednocześnie, że właściciel stacji benzynowej, w szczególności niewielkiej, nie ma możliwości zbadania jakości każdej partii dostarczanego mu paliwa przed jego wprowadzeniem do obrotu bez wstrzymywania procesu dystrybucji oraz toku własnej działalności gospodarczej. Powód mógł jednak przykładowo zabezpieczyć właściwe próbki paliwa, co pozwoliłoby później ewentualnie dowieść, że do zanieczyszczenia doszło na wcześniejszych etapach dystrybucji paliwa, a w razie powzięcia uzasadnionych wątpliwości lub też w celu li tylko sprawdzania rzetelności dostawcy mógł je wyrywkowo nawet sam kierować do analizy laboratoryjnej. Takie działania powód zaczął podejmować ale dopiero po kontroli przeprowadzonej na jego stacji w dniu 16.10.2013r. w wyniku której stwierdzono naruszenie warunku 2.2.3. koncesji.

Należy zauważyć , że przedstawione przez dostawcę certyfikaty jakości paliwa, na których opierał się powód , nie mogły być jednoznacznym dowodem wyłączającym odpowiedzialność powoda, skoro certyfikatu nie można było w sposób jednoznaczny powiązać z paliwem objętym fakturą sprzedaży powodowi, a ponadto badanie na którym opierał się certyfikat było dokonane kilka dni przed sprzedażą paliwa powodowi, a wreszcie do zanieczyszczenia paliwa mogło dojść po jego badaniu na dalszym etapie obrotu czy też w transporcie do powoda. Tym samym przedstawione przez powoda certyfikaty zgodnej z normami jakości paliwa nie mogły zgodnie z zasadami logiki jednoznacznie stanowić, że powód nie może ponosić odpowiedzialności za wprowadzenie do obrotu paliwa o jakości nieopowiadającej parametrom wynikającym z norm prawnych.

Z powyższych względów, należało stwierdzić naruszenie przez powoda obowiązków wynikających z udzielonej mu koncesji na obrót paliwami ciekłymi i uznać jego odpowiedzialność w tym zakresie. Celem wskazanych wyżej norm jest bowiem ochrona interesu publicznego polegającego na zapewnieniu, aby przedmiotem obrotu były tylko paliwa należytej jakości. Przedsiębiorcy zajmujący się obrotem paliwami są do tego zobligowani w całej swojej działalności. Dlatego winni dokładać należytej staranności, jaka oczekiwana jest od profesjonalistów, aby sprostać tym wymaganiom.

Przechodząc do oceny podniesionych w odwołaniu zarzutów, należy stwierdzić, że powód zmierzał do wzruszenia podstawy ustaleń faktycznych, w oparciu o które pozwany wydał zaskarżoną decyzję. Podejmowana przez powoda inicjatywa dowodowa w zakresie wykazania, prawdziwości twierdzenia co do prawidłowej jakości paliwa wprowadzonego do obrotu w dniu 16.10.2013 r. nie znalazła potwierdzenia w materiale dowodowym. Przywołane przez stronę powodową sprawozdania z badań laboratoryjnych przekazanych w dniu 7.11. 2013 r. i 19 .11.2013 r. i 26.11.2013 r. do laboratorium w W. próbek oleju napędowego pochodzącego z tej samej partii paliwa co pobrana przez inspektorów w dniu 16.10.2013 r. , które nie wykazały przekroczenia parametru zawartości oleju napędowego (k. 75-77 akt admin), zdaniem sądu nie podważają wyników badań zawartych w dokumentach urzędowych sporządzonych przez akredytowane laboratoria ,które wykazało przekroczenia zawartości siarki pobranych próbek. Okoliczności pobrania przez powoda próbki oraz sposób jej pobrania nie został bowiem udokumentowany żadnym urzędowym dowodem na te okoliczności. Sposób pobrania musi być zgodny z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 1.09.2009 r. w sprawie sposobu pobierania próbek paliw ciekłych i biopaliw ciekłych (Dz.U. Nr 147, poz. 1189 ze zm). Należy mieć na uwadze, że System Monitorowania i Kontrolowania Jakości Paliwa (art. 22 ust. 1 ustawy o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw Dz. U. z 2006r Nr 169, poz. 1200 ze zm.) służy przeciwdziałaniu transportowania, magazynowania, wprowadzania do obrotu paliw, a także gromadzeniu paliw w stacjach zakładowych, niespełniających wymagań jakościowych określonych w przepisach wydanych odpowiednio na podstawie art. 3 ust. 2 albo art. 4 ust. 2 albo art. 5 ust. 2 albo art. 6 ust. 3 z zastrzeżeniem ust. 3.

Z art. 12 ustawy o monitorowaniu i kontrolowaniu jakości paliw wynika, że systemem zarządza Prezes UOKiK, a czyni to przy pomocy Inspekcji Handlowej. W toku kontroli inspektorzy Inspekcji Handlowej pobierają dwie próbki paliwa, podstawową i kontrolną, czynność tę utrwala się w formie protokołu (art. 20 ust.1 ustawy o monitorowaniu i kontrolowaniu jakości paliw).

Protokół jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 244 § 1 k.p.c. i korzysta z waloru prawdziwości tego co zostało w nim stwierdzone. Pobrane do analizy w dniu 16.10.2013 r. na stacji paliw powoda próbki oleju napędowego zostały przebadane przez akredytowane laboratoria posiadające ważne certyfikaty akredytacji. Sąd uznał za bezpodstawny i sprzeczny ze zgromadzonym materiałem dowodowym zarzut powoda , iż oferowany przez niego do sprzedaży na stacji paliw w dniu 16.10.2013r. olej napędowy spełniał obowiązujące normy .Zgłaszane przez powoda wątpliwości co do sposobu i prawidłowości zabezpieczenia próbki do badania , przekazania jej do laboratorium a także co do samych wyników badań nie mają podstaw. Okoliczności pobrania próbek zostały potwierdzone protokołem pobrania próbek podpisanym przez wspólnika powodowej spółki bez uwag. Ponadto powód mimo pouczenia zawartego w treści protokołu kontroli z dnia 16.10.2013r. o możliwości zgłoszenia uwag na piśmie do Wojewódzkiego Inspektora Inspekcji Handlowej w ciągu 7 dni od dnia przedstawienia protokołu do podpisu, uwag takich nie zgłaszał.

Odnośnie różnicy w wynikach badań na zawartość siarki próbki podstawowej i kontrolnej przeprowadzonych przez różne akredytowane laboratoria, Sąd zauważa , iż mogą one wynikać z przyjętej metody badawczej , niemniej oba wyniki wskazują na naruszenie norm jakościowych badanego paliwa w zakresie zawartości siarki.

W ocenie Sądu ,w świetle zebranych w niniejszej sprawie dowodów, Prezes URE prawidłowo wykazał, że powód jako koncesjonowany przedsiębiorca w dniu 16 października 2013 r. na terenie stacji paliw w D. czynił przedmiotem obrotu olej napędowy niespełniający wymagań jakościowych określonych w rozporządzeniu Ministra Gospodarki z 9 grudnia 2008 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz.U. z 2013 r. poz. 1058 ze zm.) przez przekroczenie zawartości siarki (w próbce podstawowej i w próbce kontrolnej o prawie 200%).

Tym samym uprawnione jest w świetle zgromadzonego materiału w sprawie twierdzenie, że powód naruszył warunek 2.2.3 przyznanej koncesji a w konsekwencji doszło do wypełnienia hipotezy normy sankcjonowanej z art. 56 ust. 1 pkt 12 Prawa energetycznego.

Mając zatem powyższe na uwadze uznać należało, że działanie powoda
bezsprzecznie stanowiło naruszenie warunków udzielonej koncesji na obrót paliwami ciekłymi, co w pełni uzasadniało nałożenie na niego kary pieniężnej na podstawie art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy - Prawo energetyczne.

. Na podstawie art. 56 ust 6a Prezes Urzędu może odstąpić od wymiaru kary, wtedy gdy stopień szkodliwości czynu jest znikomy a podmiot zaprzestał naruszenia prawa lub zrealizował obowiązek. Sąd w niniejszym postępowaniu kierując się zasadą podwyższonej ochrony sądowej karanego przedsiębiorcy, rozważył również możliwość zastosowania art. 56 ust. 6a ustawy Prawo energetyczne uprawniającego pozwanego do odstąpienia od wymierzenia kary, o ile wystąpią przesłanki w tym przepisie określone . Sąd uznaje za trafną ocenę Prezesa o znacznej szkodliwości dokonanego przez powoda naruszenia z uwagi na negatywny wpływ zawyżonej zawartości siarki w paliwie na środowisko naturalne i stan pojazdów a także z uwagi na wielkość wykazanego przekroczenia.

Powód nie wykazał również, że wystąpiły obiektywne okoliczności z uwagi na podjęte przez niego działania o charakterze prewencyjno – ostrożnościowym, które uniemożliwiłyby przypisanie odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy Pe. Posiadanie świadectwa jakości zakupionego paliwa, nie wyłącza a limine odpowiedzialności zobowiązanego z koncesji. Także podnoszona przez J. K. w trakcie przesłuchania w charakterze strony , staranność w wykonywanej przez spółkę działalności przy zakupie , dostawie i wprowadzaniu do obrotu paliwa nie uchroniła powoda od wprowadzenia do obrotu oleju napędowego ze znacznie przekroczoną zawartością siarki. Zeznanie strony jak również wnioskowany dowód z przesłuchania 6 świadków na okoliczność staranności w działaniu powoda nie mogą podważyć wyników badań , na których została oparta zaskarżona decyzja, mogą mieć natomiast wpływ na miarkowanie kary. Sąd nie dopuścił, jako spóźnionych , powołanych przez pełnomocnika powoda na rozprawie w dniu 3 grudnia 2015r. dowodów z przesłuchania 6 świadków, wobec nieuprawdopodobnienia , że wnioski te nie zostały zgłoszone już w odwołaniu bez winy powoda ( art. 207 § 6 kpc) .

W tym stanie rzeczy Sąd uznał, że powód ponosi obiektywną odpowiedzialność za naruszenie warunku koncesji a zatem istnieją podstawy do zastosowania wobec niego stosownie do treści przepisu art. 56 ust. 1 pkt 12 ustawy Prawo energetyczne kary pieniężnej. Wysokość kary pieniężnej nie może przekroczyć (...) przychodu ukaranego przedsiębiorcy, wynikającego z działalności koncesjonowanej, osiągniętego w poprzednim roku podatkowym a przy jej ustalaniu należy uwzględnić stopień szkodliwości czynu, stopień zawinienia oraz dotychczasowe zachowanie podmiotu i jego możliwości finansowe (art. 56 ust 6 pe).

Analizując naruszenie przez powoda warunku koncesji Sąd doszedł do przekonania, że powód dopuścił się czynu o bardzo dużej społecznej szkodliwości. Przekroczenie normy zawartości siarki w oleju napędowym aż o prawie 200 % stwarza oczywiste zagrożenie dla środowiska, a także może przyczyniać się do przyspieszonej korozji elementów silnika.

Jednocześnie na taką ocenę zachowania powoda wpływa fakt, że nabywcy paliwa od powoda, zarówno inni przedsiębiorcy jak i konsumenci nie mają z oczywistych względów faktycznych możliwości zweryfikowania jakości sprzedawanego im paliwa. Jednakże okolicznością łagodząca w tym aspekcie było to, że działalność powoda jest ograniczona terytorialnie oraz rozmiarem przedsiębiorstwa, które prowadzi.

Oceniając natomiast stopień zawinienia powoda Sąd wziął pod uwagę brak dowodów jego celowej ingerencji w parametry oleju napędowego. Podkreślenia jednak wymaga, iż poza wymaganiem od dostawcy paliwa certyfikatów jego jakości, powód nie podjął żadnych działań mających na celu zapewnienie, że paliwo to jest jakości wymaganej przepisami. Zatem w braku zamiaru naruszenia obowiązków wynikających z koncesji, Sąd uznał stopień zawinienia powoda jako stosunkowo nieduży.

Na obniżenia nałożonej kary miało wpływ to, że powód nie był dotychczas karany za nieprzestrzeganie warunków koncesji, w szczególności, że podczas wcześniejszych kontroli jakości paliwa sprzedawanego na stacji powoda nie stwierdzono odchyleń jakości od norm. W ocenie Sądu kara w wysokości wymierzonej przez Prezesa URE nie uwzględniała we właściwym zakresie możliwości finansowych przedsiębiorcy, gdyż wprawdzie przychody powoda były znaczne ((...)zł), to jednak dochód uzyskany z działalności stanowił jedynie niewielką jego część ((...) zł). Taka kwota dochodu wskazuje, że kara 91 tys zł nałożona na powoda w decyzji wprawdzie mieści się w kwocie uzyskanego przychodu, niemniej jednak należy uznać ja za przekraczającą możliwości finansowe powoda. Sama okoliczność wykazanego zysku w sprawozdaniu finansowym za 2013 r., nie przesądza o możliwościach finansowych uiszczenia kary w dacie prawomocnego orzeczenia. Sąd wziął pod uwagę, wykazany duży spadek rentowności przedsiębiorstwa ze wskaźnika 2,9 w roku 2013 r. do 1, 31 w roku 2014r., w związku z tym należy stwierdzić , że kara orzeczona w decyzji wyraźnie pogorszyłaby, sytuację finansową powoda a także mogłaby spowodować zagrożenie utraty płynności finansowej w prowadzonej przez powoda działalności.

Należy zdaniem Sądu uznać, uwzględniając w pierwszej kolejności funkcję represyjną jaką ma spełniać kara, że kara w kwocie 30 tys będąca reakcją na stwierdzone naruszenie, jest adekwatną do okoliczności sankcją i stanowi wystarczającą dolegliwość dla przedsiębiorcy. Natomiast kwota ta jest także wystarczająco wysoka aby spełnić funkcję prewencyjną kar i aby przedsiębiorca trwale zmienił swoje postępowanie. Biorąc to pod uwagę, Sąd ocenił, że kara w wysokości 30.000 zł jest proporcjonalna do stopnia szkodliwości czynu, stopnia zawinienia oraz dotychczasowego zachowania podmiotu i jego możliwości finansowych, ale równocześnie zapewnia, że powód w przyszłości będzie podejmować dostępne jemu działania w celu zagwarantowania przepisowej jakości paliw.

W konsekwencji, Sąd Okręgowy na podstawie art. 479 ⁵³ § 2 k.p.c. orzekł o zmianie decyzji w części poprzez obniżenie wymiaru kary do wysokości 30.000 zł.

W pozostałym zakresie odwołanie jako niezasadne zostało oddalone.

O kosztach postępowania orzeczono w oparciu o art. 100 k.p.c. z uwagi na fakt, iż pozwany uległ swojemu żądaniu tylko w niewielkim zakresie, zaś żądanie powoda nie zyskało aprobaty w całości. Dlatego Sąd uznał, że pozwanemu należy się zwrot kosztów postępowania, jakimi były koszty zastępstwa procesowego, w całości

SSO Hanna Kulesza