Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SSO Krystyna Wiśniewska-Drobny

Sędzia SO Andrzej Dyrda (spr.)

SR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska

Protokolant Agnieszka Wołoch

po rozpoznaniu w dniu 23 marca 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa P. Ł.

przeciwko R. Ł. (Ł.)

o podwyższenie alimentów

na skutek apelacji pozwanego

od wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach

z dnia 10 września 2015 r., sygn. akt III RC 280/14

1.  zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 3 o tyle, że w miejsce ustalonych kosztów sądowych w wysokości 450 złotych, nakazuje pobrać kwotę 210 (dwieście dziesięć) złotych;

2.  oddala apelację co do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 1 i w pozostałym zakresie co do rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3;

3.  odrzuca apelację na rozstrzygnięcia zawarte w punktach 4 i 5 zaskarżonego wyroku;

4.  zasądza od pozwanego na rzecz powódki kwotę 300 (trzysta) złotych tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Maryla Majewska –Lewandowska SSO Krystyna Wiśniewska –Drobny SSO Andrzej Dyrda

Sygn. akt III Ca 2078/15

UZASADNIENIE

Małoletnia powódka P. Ł. domagała się od pozwanego R. Ł. podwyższenia alimentów do kwoty 900 zł miesięcznie w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie, sygn. akt I 1 RC 337/10, płatnych do 10-go każdego miesiąca, do rąk przedstawicielki ustawowej, wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podnosząc, że od czasu ustalenia poprzedniego wymiaru obowiązku alimentacyjnego usprawiedliwione potrzeby powódki znacznie wzrosły, a sytuacja materialna pozwanego uległa poprawie.

Pozwany, w odpowiedzi na pozew, wniósł o oddalenie powództwa ponad kwotę alimentów 600 zł miesięcznie oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przewidzianych, podnosząc, że alimenty dochodzone przez powódkę ponad kwotę 600 zł miesięcznie są bezzasadne, a potrzeby małoletniej powódki nie wzrosły na tyle, że uzasadniają podniesienie alimentów do kwoty 900 zł miesięcznie.

Na rozprawie w dniu 17 marca 2015r. powódka wniosła o podwyższenie alimentów od daty złożenia pozwu tj. od dnia 12 czerwca 2014 roku, a pozwany uznał powództwo do kwoty 600 zł miesięcznie.

Sąd Rejonowy w Tarnowskich Górach wyrokiem z dnia 10 września 2015r. zasądził od pozwanego R. Ł. tytułem alimentów na rzecz małoletniej powódki P. Ł. 750 złotych miesięcznie, płatne z góry do 10-go dnia każdego miesiąca, z odsetkami ustawowymi w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od 12 czerwca 2014 roku, płatne do rąk przedstawicielki ustawowej E. Ł., w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie w sprawie o sygn. akt I 1 RC 337/10, a w pozostałej części powództwo oddalił. Nadto nakazał pobrać od pozwanego R. Ł. na rzecz Skarbu Państwa 450 złotych tytułem kosztów sądowych, odstępując od obciążania strony powodowej kosztami od oddalonego powództwa ora zasądził od pozwanego R. Ł. na rzecz małoletniej powódki P. Ł. zastępowanej przez przedstawicielkę ustawową E. Ł. 1200 złotych, tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego i odstąpił od obciążania strony powodowej kosztami zastępstwa procesowego od oddalonego powództwa, a wyrokowi w punkcie 1 nadał rygor natychmiastowej wykonalności.

Orzeczenie to poprzedził ustaleniem, że wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie z dnia 20 lipca 2010r. w sprawie sygn. akt I 1 RC 337/10 nałożono na oboje rodziców małoletniej obowiązek wychowania i ponoszenia kosztów utrzymania dziecka i z tego tytułu zasądzono od pozwanego na rzecz małoletniej powódki alimenty w kwocie po 400 zł miesięcznie, płatne z góry, z ustawowymi odsetkami od dnia zwłoki w płatności każdej raty do rąk przedstawicielki ustawowej, płatne do 15-go każdego miesiąca.

Przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki w dacie poprzedniego wyroku ustalającego wysokość alimentów miała 27 lat, wykształcenie licencjackie, nie pracowała, była zarejestrowana w Urzędzie Pracy jako osoba bezrobotna, poszukiwała pracy, nie posiadała żadnego majątku, mieszkała wraz z małoletnią w mieszkaniu rodziców.

Małoletnia powódka w dacie poprzedniego wyroku miała 4 lata, uczęszczała do przedszkola, chorowała dwa razy w miesiącu, była alergikiem, jeździła na prywatne wizyty do alergologa, koszt jednej wizyty wynosił 80-100 zł, brała krople Zyrtec na alergię, których koszt wynosił 30 zł, nie uczęszczała na zajęcia dodatkowe.

Pozwany w dacie wydania poprzedniego wyroku zasądzającego alimenty miał 34 lata, zawód ślusarz, pracował, zarabiał 909 zł netto miesięcznie, mieszkał wraz z babcią i wujkiem w domu babci, ponosił następujące koszty utrzymania: prąd – 60 zł miesięcznie, opał na zimę 1.330 zł rocznie, dojazd do pracy – 200 zł miesięcznie.

W dacie zamknięcia rozprawy w niniejszej sprawie przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki ma 32 lata, zawód pedagog-logopeda, nadal wraz z małoletnią mieszka u rodziców, pracuje jako logopeda w ramach własnej działalności gospodarczej, zarabia 1.800-2.000 zł netto miesięcznie, dokłada się rodzicom do kosztów utrzymania mieszkania w kwocie 400-500 zł miesięcznie, ponosi koszty dojazdów do pracy w wysokości 300 zł miesięcznie, tegoroczne wakacje spędziła wraz z córką w Turcji ich koszt wyniósł 4.000 zł.

Małoletnia powódka ma obecnie 9 lat, uczęszcza do III klasy szkoły podstawowej, jest alergikiem, jest pod opieką pediatry, stomatologa i okulisty, nosi okulary, koszt wizyty u okulisty 40-50 zł rocznie, uczęszcza na dodatkowe zajęcia z tańca, których koszt wynosi – 60 zł miesięcznie oraz na zajęcia z języka angielskiego – koszt 100 zł miesięcznie, lekarz ortopeda zdiagnozował u małoletniej przerost lewego kolana co wiąże się z koniecznością rehabilitacji małoletniej, koszt wyprawki szkolnej wyniósł 550 zł.

W dacie zamknięcia przedmiotowej sprawy pozwany ma 39 lat, zawód technik mechanik, od 2013r. mieszka w Wielkiej Brytanii, pracuje w firmie produkującej meble jako operator maszyny, zarabia 1.150 funtów netto miesięcznie (ok. 6.624 zł netto miesięcznie). Pozwany ponosi następujące koszty utrzymania: wynajem mieszkania: 525 funtów miesięcznie, woda – 30 funtów miesięcznie, gaz – 40 funtów miesięcznie, podatek - 125 funtów miesięcznie, internet i telefon – 20 funtów, ubezpieczenie samochodu – 84 funty miesięcznie. Pozwany mieszka wraz z partnerką i dwójką jej dzieci, partnerka pozwanego pracuje dorywczo, dokłada się do kosztów utrzymania mieszkania w kwotach 100-150 funtów miesięcznie, razem ponoszą koszty utrzymania dzieci partnerki, oprócz tego partnerka pozwanego otrzymuje alimenty na dzieci w wysokości 180 funtów miesięcznie oraz 20 funtów zasiłku na dzieci. Pozwany dojeżdża do pracy samochodem koszt – 40-50 funtów miesięcznie. Pozwany ponosi również koszty utrzymania domu babci w Polsce w wysokości ok. 200 zł miesięcznie. Tegoroczne wakacje spędził z córką i partnerką, których koszt wyniósł 2.500-3.000 zł. Pozwany przekazuje małoletniej córce prezenty.

W tak ustalonym stanie faktycznym, Sąd Rejonowy wskazał, że zgodnie z art. 138 k.r.o. w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego. Sąd zwrócił uwagę, że przez zmianę stosunków rozumieć należy wszelkie zmiany w statusie ekonomicznym stron powodujące zmianę zakresu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego lub też zmianę zakresu możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego. Analiza roszczenia, w oparciu o art. 138 k.r.o., polega na porównaniu potrzeb uprawnionego oraz zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego według stanu z daty orzekania alimentów ze stanem istniejącym w dacie orzekania o podwyższeniu.

W oparciu o przeprowadzone postępowanie dowodowe Sąd ustalił, że sytuacja materialno – bytowa przedstawicielki ustawowej powódki jak również pozwanego uległa poprawie. Sąd przywołując szczegółowe dane dotyczące ich sytuacji majątkowej i zarobkowej stwierdził, że pozwany znajduje się obecnie w dużo lepszej sytuacji majątkowej. Sąd zwrócił przy tym uwagę, że pozwany, osiągając wysokie dochody ponosi także wysokie koszty utrzymania, jednakże koszty utrzymania, na które powołuje się pozwany obciążają nie tylko jego, ale również jego partnerkę i jej dzieci, a zatem pozwany ponosi tylko ¼ wskazanych kosztów. Sąd uznał, że ¾ tych kosztów przypada i winno być pokrywane przez partnerkę pozwanego i jej dzieci, które posiadają środki z alimentów i zasiłku. Z tych względów Sąd uznał, że z uwagi na dobrą sytuację finansową podwyższenie alimentów nie wpłynie drastycznie na dotychczasowe warunki życia pozwanego, podkreślając przy tym zasadę równej stopy życiowej dzieci i rodziców.

Podsumowując, Sąd uznał, że sytuacja materialna pozwanego pozwala ma zaspokojenie usprawiedliwionych potrzeb małoletniej, których zakres uległ zmianie od lipca 2010r. Sąd przyjął, że koszty utrzymania małoletniej powódki wynoszą 1.500 zł miesięczne, dlatego pozwany winien pokryć połowę tej sumy.

Sąd oceniając wiek małoletniej, stopnień jej rozwoju intelektualnego i stan zdrowia, przy uwzględnieniu możliwości majątkowych i zarobkowych pozwanego, zasądził od pozwanego R. Ł. tytułem alimentów na rzecz małoletniej powódki P. Ł. 750 zł miesięcznie, płatne z góry do 10-go dnia każdego miesiąca, z odsetkami ustawowymi w razie zwłoki w płatności którejkolwiek z rat, począwszy od 12 czerwca 2014 roku, płatne do rąk przedstawicielki ustawowej E. Ł., w miejsce alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Częstochowie w sprawie o sygn. akt I 1 RC 337/10. W pozostałym zakresie Sąd oddalił powództwo, gdyż przedstawicielka ustawowa małoletniej nie wykazała istotnej zmiany stosunków będących podstawą podwyższenia alimentów aż do kwoty 900 zł miesięcznie, uznając, że kwota ta okazała się zbyt wygórowana.

Na podstawie art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c. sąd nadał wyrokowi w pkt 1 rygor natychmiastowej wykonalności, a o kosztach procesu orzekł na podstawie art. 98 k.p.c., stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu.

Apelację od tego orzeczenia wniósł pozwany.

Zarzucił naruszenie przepisu prawa materialnego, a to art. 135 § 1 k.r.o., poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że kwota 1500 zł miesięcznie stanowi usprawiedliwione koszty miesięcznego utrzymania małoletniej powódki, kiedy to w rzeczywistości kwota ta nie przekracza 1.200 zł; art. 481 § 1 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie polegające na ustaleniu terminu naliczania odsetek od dnia 12 czerwca 2014 roku, a nie jak powinno to nastąpić od dnia 18 marca 2015 roku;

Nadto zarzucił naruszenie przepisów postępowania, a to art. 233 § 1 k.p.c. poprzez dokonanie dowolnej a nie swobodnej oceny zebranego w sprawie materiału dowodowego, w oderwaniu od doświadczenia życiowego; art. 98 § 1 w zw. z art. 101 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w sytuacji kiedy pozwany nic ciał podstaw do wytoczenia powództwa do kwoty 600 zł i uznał tę kwotę przy pierwszej czynności, a został obciążony kosztami postępowania w całości; art. 102 k.p.c. poprzez jego zastosowanie i błędną wykładnie, w sytuacji kiedy w sprawie nie mamy do czynienia z przypadkiem szczególnie uzasadniającym nie obciążaniem powódki kosztami procesu, a ponadto zastosowanie tego przepisu nie może skutkować zasądzeniem' na rzecz powódki kosztów należnych pozwanemu oraz art. 100 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji kiedy powództwo zostało uwzględnione w połowie, a koszty postępowania stron nie zostały wzajemnie zniesione.

Na tych podstawach wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku Sądu Rejonowego w Tarnowskich Górach przez Sąd Okręgowy w Częstochowie poprzez: w miejsce orzeczonych w pkt 1 wyroku alimentów w kwocie 750 zł miesięcznie zasądzenie alimentów w kwocie 600 zł miesięcznie, płatne z góry do 10-go dnia każdego miesiąca, począwszy od dnia 18 marca 2015 roku z odsetkami ustawowymi w razie zwłoki w płatności którejkolwiek , płatne do rąk przedstawicielki ustawowej E. Ł., uchylenie pkt III, IV, V, wyroku i orzeczenie , ze koszty się wzajemnie znoszą oraz rozstrzygnięcie o kosztach postępowania za obie instancję, w tym kosztach zastępstwa radcowskiego na rzecz pozwanego za II instancję.

W odpowiedzi na apelację powódka wniosła o jej oddalenie oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powódki kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Sąd pierwszej instancji prawidłowo zakwalifikował roszczenie małoletniej powódki przyjmując podstawę prawną swego rozstrzygnięcia przywołane przepisy prawne, a następnie ustalił wszystkie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy. Poczynione ustalenia dotyczące okoliczności faktycznych mają podstawę w zgromadzonym w sprawie materialne dowodowym, który w zakresie dokonanych ustaleń jest logiczny i wzajemnie spójny, natomiast informacje zawarte w poszczególnych źródłach dowodowych nawzajem się uzupełniają i potwierdzają, przez co są w pełni wiarygodne.

Ustalenia te Sąd Okręgowy przyjmuje za własne.

W pierwszej kolejności należy jednak poczynić uwagę, że w postępowaniu cywilnym, obowiązuje zasada zgodnie z którą środki odwoławcze można wnieść jedynie od orzeczeń istniejących. Wydane przez Sąd orzeczenie istnieje tylko przy dochowaniu jego cech zewnętrznych pozwalających na stwierdzenie jego autentyczności jako aktu wydanego przez Sąd, który zgodnie z przepisami konstytucji, jest jedynym organem sprawującym wymiar sprawiedliwości, a stosownie do regulacji prawnej z art. 324 § 3 k.p.c. sentencja postanowienia powinna być podpisana przez skład sądzący.

W niniejszej sprawie zaskarżony wyrok został podpisany przez sędziego wyłącznie pod rozstrzygnięciem zawartym w punkcie 1 - 3 sentencji wyroku. Przenosi się to na konieczność uznania, że orzeczenie to, w zakresie rozstrzygnięć zawartych w punkcie 4 - 6, obarczone jest brakiem formalnym powodującym, w świetle art. 324 § 3 k.p.c., prawno-procesowe nieistnienie rozstrzygnięcia w nim zawartego (porównaj postanowienie Sądu Najwyższego z 21 stycznia 2003 r., III CZP 84/02, jak również orzeczenia tego Sądu wydane w sprawach: III CZP 94/02, III CZP 12/02, III CKN 1382/00).

Wobec powyższego, apelację od orzeczenia zawartego w zakresie punktu 4 - 5 należało odrzucić jako niedopuszczalną.

Odnosząc się do natomiast zarzutów podniesionych w apelacji, należy wskazać, że przepis art. 233 k.p.c. odnosi się wprost do oceny dowodów wskazując, według jakich kryteriów winna być ona przeprowadzona. Wyraża zasadę swobodnej oceny dowodów stanowiąc w § 1, że Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego materiału.

Stawiając zarzut naruszenia art. 233 § 1 k.p.c. należy wykazać, że Sąd uchybił zasadom logicznego rozumowania lub doświadczenia życiowego, które jedynie mogą zostać przeciwstawione uprawnieniu Sądu do dokonywania swobodnej oceny dowodów. Jeżeli z określonego materiału dowodowego sąd wyprowadza wnioski logicznie poprawne i zgodne z doświadczeniem życiowym, to ocena sądu nie narusza reguł swobodnej oceny dowodów i musi się ostać, choćby w równym stopniu, na podstawie tego materiału dowodowego, dawały się wysnuć wnioski odmienne. Tylko w przypadku, gdy brak jest logiki w wiązaniu wniosków z zebranymi dowodami lub gdy wnioskowanie sądu wykracza poza schematy logiki formalnej albo, wbrew zasadom doświadczenia życiowego, nie uwzględnia jednoznacznych praktycznych związków przyczynowo-skutkowych, to przeprowadzona przez sąd ocena dowodów może być skutecznie podważona (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 września 2002r., II CKN 817/00). Z tego też wynika, że do skutecznego postawienia zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c. nie jest wystarczające przekonanie strony o ich odmiennej ocenie niż ocena Sądu (Sąd Apelacyjny we Wrocławiu w wyrokach: z dnia 1 marca 2012r. I ACa 111/12; z dnia 3 lutego 2012r., I ACa 1407/11). Również same, nawet poważne wątpliwości co do trafności oceny dokonanej przez sąd pierwszej instancji, jeżeli tylko nie wykroczyła ona poza granice zakreślone w art. 233 § 1 k.p.c., nie powinny stwarzać podstawy do zajęcia przez sąd drugiej instancji odmiennego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2012r., I UK 347/11).

Pozwany stawiając zarzut naruszenia powyższego przepisu przez Sąd I instancji zakwestionował ocenę materiału dowodowego, które doprowadziło do częściowego uwzględnienia powództwa wskazując przy tym na przekroczenie zasad doświadczenia życiowego polegające na uznaniu, że koszty utrzymania małoletniej powódki wynoszą około 1.500 zł. Niemniej jednak, w poczynionych przez Sąd I instancji ustaleniach, nie sposób doszukać się naruszenia wskazanych powyżej zasad. Wskazać bowiem należy, że koszty utrzymania małoletniej, uwzględniają również koszty leczenia (około 120 zł miesięcznie), koszty wydatkowania dodatkowych zajęć pozaszkolnych (około 192 zł miesięcznie), jak również dodatkowe, a adekwatne do tego wieku, wydatki na różne formy rozrywki (około 100 zł miesięcznie). Uznać więc należało, że nawet jeżeli wydatki na podręczniki i pomoce szkolne (około 1560 zł rocznie) są zawyżone, to jednak obniżenie tych kosztów nie daje podstaw do uznania, że koszty utrzymania małoletniej powódki, przy uwzględnieniu również dobrowolnych wpłat na konto oszczędnościowe, oscyluje w granicach 1.400 zł miesięcznie. Nie ulega zatem wątpliwości i nie jest to sprzeczne z poczynionymi ustaleniami, że od czasu ustalenia poprzedniego obowiązku alimentacyjnego, koszty utrzymania małoletniej znacznie wzrosły i powiązane jest ściśle z związane z edukacją małoletniej. Oznacza to zatem, że nastąpiła zmiana okoliczności, która w okolicznościach niniejszej sprawy, uzasadniało zmianę zakresu obowiązku alimentacyjnego.

Zgodnie z art. 135 § 1 k.r.o., zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Jak wskazał Sąd Najwyższy w punkcie 4 uchwały z dnia 16 grudnia 1987 r. (III CZP 91/86) przez usprawiedliwione potrzeby uprawnionego rozumieć należy potrzeby, których zaspokojenie zapewni mu - odpowiedni do jego wieku i uzdolnień - prawidłowy rozwój fizyczny i duchowy. Dzieci mają prawo do równej z rodzicami stopy życiowej niezależnie od tego, czy żyją z nimi wspólnie, czy też oddzielnie.

Obowiązek alimentacyjny, musi uwzględniać wynikający z art. 96 § 1 k.r.o. obowiązek rodziców troszczenia się o fizyczny i duchowy rozwój dziecka i przygotowywać je należycie do pracy dla dobra społeczeństwa odpowiednio do jego uzdolnień. Usprawiedliwione potrzeby dziecka winny być oceniane nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca pobytu dziecka, jego środowiska, możliwości zarobkowych zobowiązanych do jego utrzymania i całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku (porównaj: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 1969r., III CRN 350/69; uchwała Pełnego Składu Izby Cywilnej i Administracyjnej Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987 r., III CZP 91/87), przy czym obowiązek dostarczania, w ramach obowiązku alimentacyjnego, środków utrzymania i wychowania przez rodziców na rzecz dziecka nie obejmuje świadczeń zwyczajowo przyjętych i życiowo celowych, ale niesłużących zaspokajaniu bieżących usprawiedliwionych potrzeb usprawnionego (porównaj: wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 maja 2008r., I OSK 1195/07).

Niemniej jednak, ustalenie wzrostu usprawiedliwionych potrzeb uprawnionych, musi uwzględniać również zmianę możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego, które wyznaczają górny pułap świadczeń alimentacyjnych, nawet gdyby nie zaspokajały one w pełni usprawiedliwionych potrzeb (porównaj: orzeczenie Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 1972 r., III CRN 470/71; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 1972 r., III CRN 470/71). Zgodnie z uchwałą Pełnego Składu Sądu Najwyższego z dnia 16 grudnia 1987r. (III CZP 91/86) przez ustawowe określenie „możliwości zarobkowe i majątkowe rozumieć należy nie tylko zarobki i dochody rzeczywiście uzyskiwane ze swojego majątku, lecz te zarobki i te dochody, które osoba zobowiązana może i powinna uzyskiwać przy dołożeniu należytej staranności i przestrzeganiu zasad prawidłowej gospodarki oraz stosownie do swoich sił umysłowych i fizycznych. Możliwości zarobkowe zobowiązanego nie mogą być zawsze utożsamiane z faktycznie osiąganymi zarobkami. W uzasadnionych przypadkach obejmują one także wysokość zarobków, które zobowiązany jest w stanie uzyskać, lecz nie osiąga ich z przyczyn nie zasługujących na usprawiedliwienie, np.: niewykonywanie przez obowiązanego wyuczonego i dobrze wynagradzanego zawodu, podjęcie zatrudnienia w niepełnym wymiarze godzin, bądź też praca dorywcza.

Nie można również pominąć, iż stosownie do art. 135 § 2 k.r.o. wykonanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Mając na względzie powyższe, Sąd Rejonowy prawidłowo ustalił, iż zostały dopełnione przesłanki podwyższenia wysokości obowiązku alimentacyjnego. Sąd ten prawidłowo stwierdził, że po stronie małoletniej powódki nastąpił wzrost kosztów utrzymania, spowodowany ogólnymi kosztami wzrostu utrzymania, szczególnie wzrastającymi po okresie ustalenia poprzedniego obowiązku alimentacyjnego, jak również z uwzględnieniem procesów inflacyjnych, które przez okres niemal pięciu lat, spowodowały, że ustalony poprzednio obowiązek alimentacyjny jest nieadekwatny do aktualnych potrzeb małoletniej powódki.

Również ustalenia co do możliwości zarobkowych i majątkowych pozwanego nie były wadliwe. Dochód pozwanego w analogicznym okresie wzrósł siedmiokrotnie, choć, jak słusznie wskazał Sąd Rejonowego, po jego stronie występują również zdecydowanie wyższe koszty utrzymania. Podzielić również należy ocenę Sądu Rejonowego, że podnoszone przez niego koszty utrzymania mieszkania winny być jednak uwzględnione do wysokości ¼. Uwzględniając przy tym, że pozwany nie sprawuje pieczy nad małoletnią powódką, ze względu na stały pobyt w Wielkiej Brytanii, obciążenie go obowiązkiem alimentacyjnym w kwocie 750 zł, które nieznacznie może przekraczać połowę usprawiedliwionych kosztów utrzymania i stanowi zaledwie 11,5 % jego miesięcznych dochodów. Tym samym podwyższenie obowiązku alimentacyjnego było uzasadnione zaistnieniem przesłanek z art. 138 k.r.o.

Za niezasadny należało uznać także zarzut naruszenia art. 481 § 1 KC. Wskazana w tym zarzucie data 12 czerwca 2014r. odnosi się wyłącznie do daty ustalenia obowiązku alimentacyjnego. Wyłącznie nieprecyzyjny, nielogiczny szyk tego rozstrzygnięcia, doprowadził do błędnego stwierdzenia przez pozwanego, że od daty ustalenia obowiązku alimentacyjnego, jest on obowiązany również do spełnienia świadczenia odsetkowego. Stwierdzić zatem należało, że wymagalność roszczenia odsetkowego zależna jest od uchybienia w płatności którejkolwiek z rat świadczenia alimentacyjnego.

Sąd Okręgowy stwierdził jednakże wadliwość rozstrzygnięcia zawartego w punkcie 3 wyroku.

Wskazać należy, że obowiązek wynikający z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 z późniejszymi zmianami, dalej KswscU) nie może być uwzględniany bez całościowej interpretacji art. 113 KswscU. Zgodnie bowiem z art. 113 ust. 1 KswscU kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu, przy czym, co wynika, z art. art. 113 ust. 2 pkt 1 KswscU, koszty nieobciążające przeciwnika sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji nakazuje ściągnąć z roszczenia zasądzonego na rzecz: strony, której czynność spowodowała ich powstanie. Prawidłowe zastosowanie tej normy sprowadza się zatem na konieczność obciążenia strony przeciwnej kosztami postępowania tylko w zakresie uwzględnionego roszczenia, natomiast w zakresie oddalającym powództwo, obowiązek ich uiszczenia ciąży na stronie powodowej.

Uwzględniając powyższe należało stwierdzić, że roszczenie małoletniej powódki zostało uwzględnione do kwoty 750 zł. Poprzedni obowiązek alimentacyjny ustalony został na kwotę 400 zł. Wartość przedmiotu sporu, uwzględniając zakres zasądzonego roszczenia, wynosiła 4.200 zł, a więc w tym zakresie, opłatę od pozwu należało ustalić na kwotę 210 zł i zgodnie z art. 100 ust. 1 w związku z art. 96 ust. 1 pkt 2 i art. 113 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach w sprawach cywilnych (Dz. U. Nr 167, poz. 1398 ze zm.) taką kwotę należało nakazać pobrać od pozwanego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 210 zł.

Z powołanych powyżej względów, Sąd Okręgowy orzekł jak w sentencji, zmieniając zaskarżone orzeczenie na podstawie art. 386 § 1 k.p.c., a w pozostałym zakresie oddalając apelację na podstawie art. 385 k.p.c. Sąd Okręgowy odrzucił nadto apelację na rozstrzygniecie zawarte w punkcie 4 -5 na podstawie art. 373 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 391 § 2 k.p.c. stosując zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, a to wobec oddalenia apelacji pozwanego w przeważającej części i nie znajdują podstaw do zastosowania art. 102 k.p.c. Koszty te ustalono przy uwzględnieniu § 4 ust. 1, § 6 pkt 3 w związku z § 13 ust. 2 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity: Dz.U. z 2013r. poz. 461 z późniejszymi zmianami) .

SSR (del.) Maryla Majewska – Lewandowska SSO Krystyna Wiśniewska - Drobny SSO Andrzej Dyrda