Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 lutego 2016 roku

Sąd Rejonowy w Elblągu V Wydział Gospodarczy w składzie następującym:

Przewodniczący- SSR Marlena Brzozowska

Protokolant- stażysta J. T.

po rozpoznaniu w dniu 22 lutego 2016 roku w Elblągu

na rozprawie

sprawy z powództwa B. I. s.r.l. w M. (P.- W.)

przeciwko A. T.

o zapłatę

I.  oddala powództwo,

II.  zasądza od powoda A. T. na rzecz pozwanego B. I. s.r.l. w M. (P.- W.) kwotę 3 617,00zł (trzy tysiące sześćset siedemnaście) tytułem kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powód B. I. s.r.l. w M. we W. dnia 30 grudnia 2014 r. wystąpił z pozwem przeciwko pozwanemu A. T., domagając się o zasądzenie kwoty 12.179,00 euro z ustawowymi odsetkami od dnia 27 listopada 2014 r. do dnia zapłaty oraz zwrotu kosztów procesu. Jako podstawę prawną roszczenia powód wskazał przepis art. 361 § 2 k.c. oraz art. 746 § 1 k.p.c. i łączył żądanie z obowiązkiem kompensacji przez pozwanego szkody powoda wynikającej z wykonania postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia roszczenia, a stanowiącej koszty postępowania zasądzone od powoda na rzecz pozwanego przez sądy w P. i A. we W. łącznie w wysokości dochodzonej pozwem. Wyjaśnił, że pozwany zainicjował przed Sądem Okręgowym w Olsztynie proces o zapłatę 238.000,00 zł, sygn. akt V GC 8/12, w trakcie którego na podstawie błędnej prywatnej opinii wykonanej na zlecenie pozwanego zostało wydane z naruszeniem przepisów art. 730 ¹ k.p.c. postanowienie w przedmiocie zabezpieczenia powództwa poprzez zajęcie wierzytelności na rachunku bankowym powoda prowadzonym na terenie W.. Wykonalność tego postanowienia została stwierdzona przez sąd włoski w myśl art. 38 in. rozporządzenia WE nr 44/2001 i zabezpieczenie to zostało wykonane. Powód złożył środek zaskarżenia na postanowienie w przedmiocie stwierdzenia wykonalności zabezpieczenia przewidziane w art. 43 ww. rozporządzenia przed sądami włoskimi kwestionując słuszność zabezpieczenia, zarówno w senacie formalnym, jak i merytorycznym, a w toku procesu wielokrotnie zwracała uwagę, że zajęcie jej rachunku bankowego jest dla niej środkiem wysoce dolegliwym, spowodowało obniżenie jej zdolności kredytowej, a możliwości kredytowania realizowanych przez nią inwestycji o znacznej wartości stanowią istotę jej działalności. Ostatecznie twierdzenia powoda okazały się słuszne, gdyż Sąd Apelacyjny w Białymstoku postanowieniem z dnia 2 października 2013r. uchylił zabezpieczenie udzielone przez Sąd Okręgowy w Olsztynie, a Sąd Okręgowy w Olsztynie następnie oddalił powództwo o zapłatę i zasądził na rzecz B. I. s.r.l. w M. od A. T. koszty procesu w kwocie 15.174,28 zł. Powód wezwał pozwanego do zapłaty tej kwoty, który w odpowiedzi złożył oświadczenie o wzajemnym potrąceniu wierzytelności przekraczającej ww. kwotę tj. kwotę 12.179,00 euro zasądzoną na jego rzecz od powoda tytułem kosztów postępowania przed sądami włoskimi, przed którymi powód przegrał postępowania związane z kwestionowaniem postanowienia o stwierdzeniu wykonalności zabezpieczenia. W ocenie powoda jego roszczenie spełnia przesłanki art. 746 § 1 k.p.c. , gdyż pozwany podejmując kroki prawne w celu wykonania zabezpieczenia roszczenia winien liczyć się z możliwością wyrządzenia szkody w przypadku, gdyby jego roszczenie było bezzasadne, co ostatecznie stwierdził Sąd Okręgowy w Olsztynie. Wobec powyższego pozwany winien zwrócić koszty postępowania zasądzone przed sądami włoskimi, zdaniem pozwanego pojęcie strat jako szkody w rozumieniu art. 361 § 2 k.p.c. obejmuje również niezaspokojone wymagalne zobowiązanie na rzecz osoby trzeciej.

Pozwany w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa oraz zasądzanie na jego rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwany wskazał, że przesłanką roszczenia odszkodowawczego, o którym mowa w przepisie art. 746 § 1 k.p.c. jest wykonanie zabezpieczenia, co nie miało miejsca w przedmiotowej sprawie. Wyjaśnił, że po skierowaniu wniosku o zajęcia rachunku bankowego powoda wskazanego w treści postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia bank wskazał, że na rachunku tym nie ma żadnych środków. Taka sytuacja zgodnie z włoskimi przepisami postępowania cywilnego powoduje, że dokonane czynności są bezskuteczne, rachunek jest wolny od obciążeń, a obowiązany może z niego nadal swobodnie korzystać. Aby ponownie dokonać zajęcia rachunku bankowego pozwany winien ponownie złożyć stosowany wniosek, czego po 21 września 2012 r. nie uczynił. Pozwany przyznał, że powód wszczął dwa postępowania przez sądami włoskimi w celu pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności, zmuszając pozwanego do przystąpienia do nich i poniesienia wysokich kosztów obrony, ale powód obie sprawy przegrał, a w treści jednego z orzeczeń sąd włoski potwierdził, że czynności powzięte w postępowaniu egzekucyjnym nie pozwoliły na dokonanie zajęcia rachunku bankowego powoda z uwagi na brak środków, stąd nieprawdziwe jest twierdzenie o stałym zajęciu rachunku, co miało uniemożliwiać prowadzenie działalności gospodarczej. Zdaniem pozwanego, rzekoma szkoda powoda polegająca na obowiązku zwrócenia pozwanemu kosztów postępowania zasądzonych przez sądy włoskie w związku z przegraniem spraw związanych z próbą pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności nie pozostaje w związku przyczynowym z wykonaniem zabezpieczenia, gdyż nie doszło do jego wykonania. Pozwany dodał, że nieprawdziwe są też twierdzenia o obniżenie ratingu kredytowego powoda w związku z próbą zajęcia rachunku bankowego, gdyż powód od dłuższego czasu miał duże miała problemy finansowe, przy skali których bezskuteczna próba zajęcia rachunku bankowego pozostawała bez znaczenia. Niezależnie od powyższego pozwany wskazał, że oświadczenie o potrąceniu wzajemnych wierzytelności stron obejmuje swoim przedmiotem kwotę 3.674,87 euro z zasądzonych od powódki kosztów postępowania przed sądami włoskimi, stąd powód nie poniósł szkody w tym zakresie, nie uregulował też pozostałej kwoty z wierzytelności pozwanego z tego tytułu. Nadto pozwany poinformował, że wobec powoda toczy się postępowanie upadłościowe we W., wszczęte wnioskiem z dnia 28 października 2013 r.

W toku postępowania powód wyjaśniła, że we W. prowadzone jest wobec niego postępowanie naprawcze, a nie postępowanie upadłościowe, powód zawarł układ z wierzycielami, a zakończenie postępowanie zostało wyznaczone na wrzesień 2015 r. Przyczyną złożenia wniosku o wszczęcie postępowania była utrata zdolności kredytowej wywołana przesłaniem przez pozwanego informacji do banku o roszczeniach przekraczających milion złotych.

Pozwana podniosła zarzuty przedawnienia roszczenia powoda, które nie było dochodzone w ciągu roku od jego powstania, uzasadniając że pozwolenie likwidatora i komisarza na wystąpienie z niniejszym powództwem zostało udzielone dopiero 21 maja 2015 r. i 16 czerwca 2015 r., a więc po upływie rocznego terminu na dochodzenia roszczeń z art. 746 § 1 k.p.c . Pozew został wniesiony w dniu 30 grudnia 2014r. bez wymaganego włoskim prawem upadłościowym pozwolenia stosowanych organów, a czynność ta nie była konwalidowana. Pozwany wniósł o ograniczenie rozpoznania sprawy do zarzutu wygaśnięcia roszczenia.

W odpowiedzi powód wskazał, że zarzut braku konwalidacji dotychczasowych czynności prawnych jest sprzeczny z treścią pełnomocnictwa oraz zatwierdzającego go dokumentu.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Pozwany A. T. prowadzących działalności gospodarczą pod firmą Fabryka (...) w M. w dniu 22 marca 2012r. wniósł pozew do Sądu Okręgowego w Olsztynie domagając się zasądzenia od pozwanego B. I. s.r.l. w M. we W. kwoty 238.000,00 zł euro oraz 5.524,00 zł z odsetkami ustawowymi i kosztami procesu. Podstawą żądania było odstąpienie od umowy stron, dotyczącej sprzedaży pozwanemu przez powoda automatycznej kotłowni na odpady drzewne z powodu awarii kotła i braku usunięcia wad tego kotła przez sprzedawcę. Do pozwu pozwany dołączył szereg dokumentów na okoliczność wad zakupionego kotła, m.in. zgłoszenia reklamacyjne: wezwania do usunięcia wad kotła, wykonaną na zlecenie pozwanego ekspertyzę rzeczoznawcy dotyczącą przyczyn uszkodzenia kotła, z której m.in. wynikało, że elementy kotłownia została wykonana przez powódkę z niewłaściwych materiałów. Na kwoty dochodzoną składała się cena, jaką pozwany zapłacił powódce w związku z zakupem kotłowni 238.000,00 euro oraz skapitalizowane odsetki ustawowe za okres od zapłaty ceny do dnia 25 marca 2009r. 5.524,00 zł. Sprawę prowadzona była pod sygn. akt V GC 8/12. B. I. s.r.l. w M. domagał się oddalenie powództwa w całości kwestionując, że sprzedana pozwanemu maszyna była niezgody z umową i posiadała ukryte wady, argumentując że uszkodzenia kotła są konsekwencją niewłaściwej eksploatacji maszyny przez pozwanego i nie istnieją podstawy do odstąpienia przez pozwanego od umowy sprzedaży.

/niesporne, nadto dowód: pozew wraz z załączeniami k. 2-255 - akta Sądu Okręgowego w Olsztynie V GC 8/12), odpowiedź na pozew k. 332-338 - akta Sądu Okręgowego w Olsztynie V GC 8/12/

W toku tego procesu w dniu 26 czerwca 2012r. A. T. założył wniosek o zabezpieczenie poprzez zajęcie wierzytelności na rachunku bankowym powoda prowadzonym przez bank z siedzibą we W.. Sąd Okręgowy w Olsztynie postanowienie z dnia 6 lipca 2012 r. uwzględnił wniosek pozwanego i zabezpieczył powództwo o zapłatę kwot 238.000,00 euro oraz 5.524,00 zł poprzez zajecie wierzytelności z rachunku bankowego powoda w B. dell’A. s.p.a.. Ww. postanowieniu nadano klauzulę wykonalności z urzędu oraz w dniu 8 sierpnia 2012 r. na wniosek pozwanego Sąd Okręgowy w Olsztynie wystawił i doręczył mu zaświadczenia wydane zgodnie z art. 54 i 58 rozporządzenia 44/2001 z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych.

/niesporne, nadto dowód: wniosek o udzielenie zabezpieczenia k. 427-429, postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 6 lipca 2012 r. k. 450-450v, kopia tytułu zabezpieczającego k. 452 - akta Sądu Okręgowego w Olsztynie V GC 8/12, zaświadczenie k. 463 - akta Sądu Okręgowego w Olsztynie V GC 8/12/

W dniu 12 września 2012r. Sąd Apelacyjny w Ancona stwierdził wykonalność postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 6 lipca 2012r. w myśl art. 38 i następne rozporządzenia WE nr 44/2001 r. z dnia 22 grudnia 2000 r. w sprawie jurysdykcji i uznawania orzeczeń sądowych oraz ich wykonywania w sprawach cywilnych i handlowych. W dniu 21 września 2012r. zostały doręczone powodowi orzeczenie o zajęciu rachunku bankowego oraz zarządzenia exequatur Sądu Apelacyjnego w Anconie. A. T. podjął działania w celu wykonania zabezpieczenia, do skutecznego zajęcia rachunku bankowego powoda wskazanego w treści postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia nie doszło z uwagi na brak środków pieniężnych zdeponowanych na koncie (saldo ujemne).

/dowód: orzeczenie Sądu w P. z dnia 14 lutego 2013 r. k. 44-50 wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem k. 51-562, orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Ancona z dnia 5 marca 2013 r. k. 63-70 wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem k.71-83, pismo banku (...) dell’A. z dnia 28 września 2012 r. k. 120 wraz z jego uwierzytelnionym tłumaczeniem k. 121/

W dniu 28 września 2012r. powód wniósł zażalenie na postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie w przedmiocie udzielenia zabezpieczenia, wnosząc o jego uchylenie i zarzucając naruszenie art. 730 ¹ § 1 i 2 k.p.c. poprzez błędną wykładnię i uznanie, że pozwany uprawdopodobnił interes prawny w udzielenie zabezpieczenia. Nadto wskazywał, że w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zajmuje się dystrybucją towarów o znacznej wartości, w celu dokonywania inwestycji i utrzymania płynności finansowej potrzebne są środki pieniężne zdeponowane na rachunku bankowym, zastosowany przez Sąd I instancji środek zabezpieczający jest zbyt drastyczny, gdyż zablokował wszystkie dostępne środki finansowe, uniemożliwił prowadzanie działalności, spowodował całkowitą niewypłacalności, a tym samym wystąpienie podstaw do ogłoszenia jej upadłości. Sąd Apelacyjny w Białymstoku postanowieniem z dnia 21 listopada 2012r. oddalić zażalenie.

/dowód: zażalenie k. 509-514 - akta Sądu Okręgowego w Olsztynie V GC 8/12, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 21 listopada 2012 r. k. 591-592v - akta Sądu Okręgowego w Olsztynie V GC 8/12/

Powód zainicjował dwa postępowania przez sądami włoskimi. Jednym środkiem było zażalenie złożone do Sądu Apelacyjnego w Ancona na postanowienie z dnia 12 września 2012r. w przedmiocie stwierdzenia wykonalności postanowienia z dnia 6 lipca 2012r. z jednoczesnym wnioskiem o zawieszenia zarządzenia exequatur w myśl art. 46 rozporządzenia. Sąd Apelacyjny w Ancona dnia 22 stycznia 2013r. (sygn. R.G.A. (...)) odrzucił wniosek o zawieszenie postępowania oraz wyznaczył posiedzenie w sprawie, a w dniu 5 marca 2013r. odrzucił zażalenie powoda oraz zasadził od powoda jako przegrywającego sprawę na rzecz pozwanego koszty postępowania w wysokości 11.000,00 euro powiększone o podatek VAT i (...). Oceniając zarzuty powoda Sąd m.in. podniósł, że zgodnie z art. 34 rozporządzenia WE nr 44/2001 orzeczenie zagraniczne nie może być przedmiotem ponownego rozpatrzenia merytorycznego w sądzie włoskim, próba zajęcia rachunku bankowego była nieskuteczna z uwagi na brak środków na rachunku, co nie powoduje jednak zmniejszenia skuteczności tytułu zabezpieczającego i nie wyklucza, że w przyszłości jego wykonanie możne na nowo być podjęte z wynikiem pozytywnym. Zaznaczył, że zające rachunku bankowego nie przeszkadza powodowi w dalszym prowadzenie działalności gospodarczej, a na rachunku bankowym nie była zdeponowana żadna kwota.

Powód również złożył do Sądu w P. „sprzeciw wobec akt wykonawczych” i wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego na podstawie przepisów włoskiego postępowania cywilnego, po którego rozpoznaniu Sąd w Pesaro orzeczeniem z dnia 14 lutego 2013r. (sygn. 722/2012 R.E.) stwierdził, że środek zaskarżenia powoda jest niedopuszczalny, gdyż Sąd w P. jako sąd wykonawczy nie jest właściwy do rozpoznania merytorycznych zarzutowi powoda co do decydowania o prawidłowości i ważności zabezpieczenia w postaci zajęcia rachunku bankowego, może to zrobić jedynie Sąd, który wydał postanowienie tj. sąd polski, do niego powód winien się zwrócić o zmianę postanowienia, Sąd ten jest bowiem właściwy do wydania decyzji w każdej kwestii dotyczącej wykonania środka zabezpieczającego, a nie Sąd wykonawczy. Sąd w Pesaro nadto zasadził od powoda jako przegrywającego sprawę na rzecz pozwanego koszty postępowania w wysokości 1.179,00 zł. W orzeczeniu tym Sąd wskazał m.in., że z oświadczeń banku wynika, że na rachunku bankowym powoda nie było zdeponowanych środków pieniężnych.

/dowód: orzeczenia Sądu w P. z dnia 14 lutego 2013 r. k. 44-50 wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem k. 51-562, orzeczenie Sądu Apelacyjnego w Ancona z dnia 5 marca 2013 r. k. 63-70 wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem k.71-83/

B. I. s.r.l. w M. dnia 21 marca 2013r. w sprawie V GC 8/12 wniósł o uchylenia postanowienia w przedmiocie udzielnia zabezpieczenia wskazując, że wnioski zawarte w opinii biegłego z dnia 4 marca 2013r. sporządzonej na okoliczność m.in. zakresu i przyczyn uszkodzenia kotła potwierdzają stanowisko, że do uszkodzeń kotła doszło w związku niewłaściwą eksploatacją maszyny tj. stosowaniem zbyt twardej wody w obiegu oraz że elementy kotłowni zostały wyprodukowane w właściwych materiałów. Sąd Okręgowy w Olsztynie postanowieniem z dnia 7 sierpnia 2013r. oddalił wniosek o uchylenie zabezpieczenia. Postanowienie to, na skutek zażalenia powoda Sąd Apelacyjny w Białymstoku postanowieniem z dnia 2 październik 2013r. zmienił i uchylił zabezpieczenie udzielone postanowieniem Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 6 lipca 2012r.

/dowód: wniosek o uchylenie zabezpieczenia k. 752-760, postanowienie Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 7 sierpnia 2013 r. wraz z uzasadnieniem k. 939-940 - akta Sądu Okręgowego w Olsztynie V GC 8/12, zażalenie powódki k. 950-955, postanowienie Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z dnia 2 października 2013 r. wraz z uzasadnieniem k. 986-989 - akta Sądu Okręgowego w Olsztynie V GC 8/12/

Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie sygn. V GC 8/12 wyrokiem z dnia 30 grudnia 2013r. oddalił powództwo i zasądził od A. T. na rzecz B. I. s.r.l. w M. kwotę 15.174,28 zł tytułem zwrotu kosztów procesu. Wyrok jest prawomocny.

/dowód: wyroku Sądu Okręgowego w Olsztynie z dnia 30 grudnia 2013 r. wraz z uzasadnieniem k. 1007, 1015- 1020v/

Powód pismem z dnia 22 kwietnia 2014r. wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 15.174,29 zł tytułem zwrotu kosztów procesu zasądzonych ww. wyrokiem Sądu okręgowego w Olsztynie. W odpowiedzi z dnia 25 kwietnia 2014r. pozwany złożył oświadczenie o potrąceniu wierzytelność powoda z własną wierzytelnością w łącznej wysokości 12.179,00 euro tytułem kosztów postępowania zasądzonych przez Sąd Apelacyjny w Anconie w sprawie sygn. R.G.A. (...) i przez Sąd w Pesaro w sprawie sygn. 722/2012 R.E. Wskazał, że w związku ww. potrąceniem wierzytelność powoda uległa umorzenia w całości, a wierzytelności pozwanego uległa umorzeniu do kwoty 35.384,40zł (w przeliczeniu na złotówki według średniego kursu z dnia 30 grudnia 2013 r. tj. dnia wydania wyroku przez Sąd Okręgowy w Olsztynie w sprawie V GC 8/12). Jednoczenie pozwany wezwał do zapłaty ww. kwoty w terminie 7 dni.

Pismem z dnia 17 listopada 2014r. powód powołując się na treści przepisu art. 746 § 1 k.p.c. wezwał pozwanego do zapłaty do dnia 26 listopada 2014r. kwoty 12.179,00 euro tytułem naprawnienia szkody wyrządzanej wykonaniem zabezpieczenia udzielnego przez Sąd Okręgowy w Gdańsku postanowieniem z dnia 6 lipca 2012r. a stanowiącej zasądzone koszty postępowania przez Sądy włoskie, tj. Sąd Apelacyjny w Anconie w sprawie sygn. R.G.A. (...) i Sądu w Pesaro w sprawie sygn. 722/2012 R.E. Powyższe wezwanie pozwany odebrał 24 listopada 2014r., w odpowiedzi odmówił zapłaty.

/dowód: wezwanie do zapłaty z dnia 22.04.2014 r. k. 84, pismo pozwanego z dnia 25 kwietnia 2014 . z oświadczenie o potraceniu k. 85-87, wezwanie do zapłaty z dnia 17.11.2014 r. wraz z potwierdzenie odbioru k. 88-89, pismo pozwanego z dnia 4 grudnia 2014 r. k. 123-124/

Powód wnioskiem z dnia 23 października 2013r. wystąpił do Sądu w P. o wszczęcie postępowania układowego z uwagi na trudną sytuację na rynku i w swoim przedsiębiorstwie, zaproponowała zawarcie ugody z wierzycielami przewidzianej włoskim prawem upadłościowym (art. 160), zakładającą likwidację majątku, kontynuowanie działalności gospodarczej, spłatę wierzycieli uprzywilejowanych oraz procentową spłatę wierzycieli nieuprzywilejowanych. Wskazał, że zła kondycja finansowa spółki zależy od wielu czynników , kryzysu światowego i krajowego, ograniczenia inwestycji, a nadto stałych kosztów przedsiębiorstwa, braku odpowiedniej sieci handlowej, trudności ze spłatą kredytów. Zaznaczył, że kłopoty spółki zaostrzyły się w związku z wydaniem postanowienia o udzielenie zabezpieczenia przez Sąd Okręgowy w Olsztynie z dnia 6 lipca 2012r. w związku z wykonaniem którego zarządzono zajęcie jej rachunku bankowego. Sąd w P. w dniu 6 marca 2014r. wszczął postępowanie układowe wobec powoda, a w dniu 16 września 2014r. wobec braku sprzeciwu większości wierzycieli objętych planem spłaty zatwierdził postępowanie układowe, wyznaczył likwidatora, którego zadaniem była staranna likwidacja majątku przedsiębiorstwa oraz spłata wierzytelności w terminie i sposobie opisanym we wniosku.

/dowód: wniosek powódki o wszczęcie postępowania układowego k. 176-197 wraz z jego uwierzytelnionym tłumaczeniem k. 189-200, orzeczenie Sądu w P. z dnia 29 października 2013 r. k. 202-204 wraz jego uwierzytelnionym tłumaczeniem k. 205-209, orzeczenie Sądu w P. z dnia 16 września 2014 r. k. 146-149 wraz z jego uwierzytelnionym tłumaczeniem k. 150-155/

Pełnomocnik powoda reprezentujący go w postępowaniu układowym we W. pismem z dnia 14 maja 2015r. zwrócił się o wyrażenie zgody na wystąpienie z powództwem do sądu polskiego o zapłatę przez pozwanego odszkodowania obejmującego koszt postępowania przed sądami włoskimi w związku z wykonaniem zabezpieczenia. Likwidator i komisarz udzielili takiej zgody w dniu 21 maja 2015r. i 16 czerwca 2015 r.

/dowód: wniosek powódki z dnia 14.15.2015 r. wraz z zgodą sędziego komisarza wyrażoną dnia 16.06.2015 r. k. 156-158 wraz z uwierzytelnionym tłumaczeniem k. 162/

Sąd zważył, co następuje

Roszczenie powódki zostało skonstruowane o okoliczności faktyczne, które - w ocenie powoda – znajdowały uzasadnienie w normie art. 746 § 1 k.p.c. Na tej kanwie badał sprawę Sąd. Wybierając podstawę prawną, powódka zakreśliła nie tylko granice okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, ale nadto zakreśliła granice obrony pozwanego oraz zakres rozpoznania sprawy przez sąd.

Zgodnie z treścią art. 746 § 1 k.p.c. jeżeli uprawniony nie wniósł pisma wszczynającego postępowanie w wyznaczonym terminie albo cofnął pozew lub wniosek, jak również gdy pozew lub wniosek zwrócono albo odrzucono albo powództwo bądź wniosek oddalono lub postępowanie umorzono, a także w przypadkach wskazanych w art. 744 § 2, obowiązanemu przysługuje przeciwko uprawnionemu roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej wykonaniem zabezpieczenia. Roszczenie wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od dnia jego powstania. Artykuł 746 k.p.c. jest podstawą prawną odpowiedzialności uprawnionego za szkodę wyrządzoną obowiązanemu przez wykonanie zabezpieczenia. Przepis ten ma materialnoprawny charakter.

Wobec podniesionego przez pozwanego w toku postępowania zarzutu przedawnienia roszczenia w pierwszej kolejności odnieść należy się do kwestii legitymacji procesowej powódki do tego zarzutu i. Powódka będąca w upadłości, wobec której wszczęte zostało postępowanie układowe oraz zawarty został układ i zatwierdzone zostało przez sąd postępowanie układowe oraz wyznaczony likwidator wystąpił w dniu 30 grudnia 2014r. z niniejszym powództwem bez wymaganego włoskim prawem upadłościowym pozwolenia stosowanych organów. Przed wszczęciem procesu powód nie uzyskał zgody, ale zgoda taka udzielona została przez komisarzy i likwidatora w toku postępowania tj. w maju i czerwcu 2015 r., stąd podjęte przez nią czynności zostały potwierdzone.

Z art. 746 § 1 zdanie ostatnie wynika, że roszczenie o naprawienie szkody wygasa, jeżeli nie będzie dochodzone w ciągu roku od jego powstania. Obecne brzmienie tego przepisu zostało nadane nowelą z dnia 16 września 2011r, która usunęła istniejącą wcześniej wadliwość polegającą na powiązaniu wygaśnięcia roszczenia z upływem roku od "powstania szkody (zob. też wyrok SN z dnia 19 lipca 2012 r., II CSK 715/11, LEX nr 1341666, w którym stwierdzono, że wykładnia art. 746 w brzmieniu nadanym mu nowelizacją z 2004 r. uzasadniała twierdzenie, iż bieg rocznego terminu prekluzyjnego wskazanego w art. 746 k.p.c. nie rozpoczynał się wcześniej niż w dniu powstania roszczenia). Roszczenie o naprawienie szkody wygasa po upływie roku od powstania roszczenia. Datę powstania roszczenia o naprawienie szkody należy łączyć z wydaniem dnia 30 grudnia 2013r. przez Sąd Okręgowego w Olsztynie wyroku oddalającego powództwo, którym to wyrokiem sąd przesądził o bezzasadności żądania A. T.. Wyrok uprawomocnił się z dniem 10 marca 2014r., tj. z upływem 14 dni od dnia odebrania przez pełnomocnika stron odpisu ww. wyroku wraz z uzasadnieniem i wobec braku zaskarżenia wyroku. Powódka złożyła natomiast pozew w niniejszej sprawie dnia 30 grudnia 2014 r., a więc z zachowaniem rocznego terminu o którym mowa w art 746 § 1 zdanie ostatnie k.p.c.

Z treści art. 746 § 1 k.p.c. wynika, że do przesłanek odpowiedzialności opartej na tym przepisie należy szkoda, jej związek z wykonaniem zabezpieczenia, a także istnienie którejkolwiek z wymienionych w nim okoliczności rodzących odpowiedzialność uprawnionego. Ustalenia zaistnienia przesłanek odpowiedzialności odszkodowawczej wymaga określenie relacji między zdarzeniem a szkodą określanej mianem związku przyczynowego. Dla określenia relacji kauzalnej podstawowe znaczenie ma przepis art. 361 § 1 k.c. W judykaturze i doktrynie powszechnie przyjmuje się, że przepis art. 361 k.c. należy uznać za odwołanie się do teorii adekwatnego związku przyczynowego, która odpowiedzialnością podmiotu obejmuje jedynie zwykłe (regularne) następstwa danej przyczyny (por. szerzej A. K., Związek przyczynowy (...) s. 94 i n.; M. K., Szkoda na mieniu(...) s. 386 i n.). W art. 361 § 1 k.c. ustawodawca realizuje tę koncepcję, stanowiąc, że zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Odpowiedzialność dłużnika dotyczy tylko skutków typowych, a nie wszelkich skutków, które w ciągu zdarzeń, jakie nastąpiły, dają się z punktu widzenia kauzalności połączyć w jeden łańcuch. Typowym jest skutek jaki daje się przewidzieć w zwykłym porządku rzeczy, taki, o którym na postawie zasad doświadczenia życiowego, wiadomo, że jest charakterystyczny dla danej przyczyny jako normalny rezultat określonego zjawiska. Nie mieści się w płaszczyźnie adekwatnego związku przyczynowego skutek, który wprawdzie daje się łączyć z określonym zdarzeniem początkowym w sensie oddziaływania sprawczego, ale jest następstwem nietypowym, tj. nie występującym w kolejności zdarzeń. Adekwatne są "normalne" następstwa działania i zaniechania, z którego szkoda wynikła. Odpowiedzialność za szkodę nie może więc obejmować wszelkich następstw, które pozostają w ogólnym związku przyczynowym z danym zdarzeniem - często mogą to być następstwa odległe w czasie i przestrzeni.

Normalny związek przyczynowy - w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. - między określonym zdarzeniem a szkodą zachodzi wówczas, gdy w danym układzie stosunków i warunków oraz w zwyczajnym biegu rzeczy, bez zaistnienia szczególnych okoliczności, szkoda jest normalnym następstwem tego rodzaju zdarzeń. W doktrynie i orzecznictwie znajduje aprobatę stanowisko, że dla stwierdzenia w określonym stanie faktycznym adekwatnego związku przyczynowego należy:

1) ustalić, czy zdarzenie stanowi warunek konieczny wystąpienia szkody (test conditio sine qua non);

2) ustalić, czy szkoda jest normalnym następstwem tego zdarzenia (selekcja następstw);

(por. Z. B. (w:) K. P., Komentarz, t. I, 2011, art. 361, nb 7–8; M. K., Szkoda na mieniu(...) s. 386 i n.; A. K., Związek przyczynowy (...) s. 68 i n.

W odniesieniu do szkody odwołać się należy do ogólnych zasad obowiązujących przy rozpatrywaniu roszczeń o naprawienie szkody, a w szczególności do art. 361-363 k.c. Zobowiązany do odszkodowania ponosi zatem odpowiedzialność tylko za normalne następstwa wykonania zabezpieczenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie, z dnia 10 grudnia 2013 r. LEX nr 1444941).

Przepis art. 361 § 2 k.c. jest wyrazem przyjętej w prawie polskim zasady pełnego odszkodowania, tj. obejmującego tzw. stratę rzeczywistą i utracone korzyści. Szkoda jest uszczerbkiem w prawnie chronionych dobrach wyrażającym się w różnicy między stanem dóbr jaki istniał i jaki mógłby następnie wytworzyć się w normalnej kolei rzeczy, a stanem, jaki powstał na skutek zdarzenia wywołującego zmianę w dotychczasowym stanie rzeczy, z którym to zdarzeniem ustawodawca wiąże powstanie odpowiedzialności odszkodowawczej (po raz pierwszy Sąd Najwyższy zaakceptował tzw. teorię różnicy w orzeczeniu z dnia 11 lipca 1957 r., 2 Cr 304/57, OSN 1958, poz. 56). Szkoda ma charakter dynamiczny, może podlegać zmianom. Niejednokrotnie ujemne konsekwencje zdarzenia wywołującego szkodę przejawiają się nie tylko w dobrach, które zostały bezpośrednio naruszone, ale też w pozostałych dobrach przynależnych do danego podmiotu, ujemnie wpływając na całą sferę jego interesów.

Ze względu na charakter postępowania zabezpieczającego, sposób wyrządzenia szkody wywołany jego wykonaniem, sama postać szkody, jak i sposób jej naprawienia mogą cechować pewne różnice w porównaniu z ogólnymi regułami odpowiedzialności odszkodowawczej (patrz: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 stycznia 2008 r., IV CSK 339/07, LEX nr 492178). W tym wypadku częściej szkoda przybiera postać utraconych korzyści.

W piśmiennictwie dominuje pogląd, że dla określenia normalnych następstw działania lub zaniechania podmiotu nie należy odwoływać się do przewidywalności (kryterium podmiotowego, właściwego dla ustalania winy), lecz w sposób obiektywny ustalić, czy prawdopodobieństwo skutku zwiększa się każdorazowo wraz z wystąpieniem przyczyny danego rodzaju (por. Z. Banaszczyk (w:) K. Pietrzykowski, Komentarz, t. I, 2011, art. 361, nb 8–9; M. Kaliński, Szkoda na mieniu..., s. 396 i n.; A. Koch, Związek przyczynowy..., s. 128 i n. oraz tegoż, Glosa do wyroku SN z dnia 27 listopada 2002 r., I CKN 1215/00, OSP 2004, z. 11, poz. 139). Chodzi o ustalenie, że dane zdarzenie należy do okoliczności ogólnie sprzyjających powstaniu badanego skutku. Przy dokonywaniu oceny normalności nie jest konieczne ustalenie, że każdorazowemu zaistnieniu danej przyczyny towarzyszy badany skutek (por. wyrok SN z dnia 28 lutego 2006 r., III CSK 135/05, LEX nr 201033). Nie jest też konieczne stwierdzenie, że jest to skutek typowy, zazwyczaj występujący. Wystarczy stwierdzenie, że zwiększa się prawdopodobieństwo jego wystąpienia. W konkretnych okolicznościach nawet wysoce prawdopodobny skutek nie musi wystąpić, będzie jednak normalnym następstwem, jeżeli zaistnieje. Także stosunkowo rzadko występujące następstwo może zostać uznane za normalne (np. śmierć lub poważne uszkodzenie ciała jako skutek określonego zabiegu medycznego); por. wyrok SN z dnia 20 października 2011 r., III CSK 351/10, LEX nr 1103011, a także wyrok SN z dnia 7 marca 2013 r. (II CSK 364/12, LEX nr 1303229), w którym stwierdzono, że normalność następstw nie jest pochodną ich typowości, lecz raczej kwestią zdatności przyczyny do wywołania określonego rodzaju skutków. Ciężar dowodu relacji kauzalnych spoczywa na poszkodowanym (art. 6 k.c.)

W przedmiotowej sprawie za błędne należy uznać stanowisko powoda, że koszty postępowań prowadzonych na skutek zainicjowanych przez pełnomocnika powoda nieskutecznych działań przed sądami włoskimi można uznać za szkodę oraz że miedzy poniesieniem tych kosztów a działaniami pozwanego w celu wykonania zabezpieczenia pozostawało w normalnym związku przyczynowym. Nie można identyfikować kosztów, których obowiązkiem zapłaty na rzecz pozwanego obciążonym został powoda, które wywołane zostały działaniem powoda i podejmowanymi przez niego czynnościami procesowymi ze szkodą w rozumieniu art. 746 k.p.c. i 361 k.c. Powód zainicjował postępowanie przed sądami włoskimi, które okazało się całkowicie bezskuteczne i chybione. Taka ocena czynności związanych z zainicjowaniem postępowań sądowych i ich kontunuowaniem wynika z treści obu orzeczeń sądów włoskich. Pomimo że ich podjęcie pozostawało w związku z postępowaniem o zapłatę w sprawie toczącej się przed polskim sądem, to nie można abstrahować od tego że czynności podjęte przez pełnomocnika powoda całkowicie bezskutecznie i niecelowe. Na pytanie, czy koszty zbędnie zainicjowanego postępowania sądowego, które nie przyniosło zamierzonego efektu mogą być uznane za szkodę w rozumieniu art. 746 k.p.c., w sytuacji gdy okazały się one nieskuteczne z przyczyn leżących po stronie powoda który wybrał niewłaściwą drogę dla wzruszenia, czy zmiany orzeczenia wydanego w przedmiocie zabezpieczenia roszczenia. Na takie pytanie należy udzielić negatywnej odpowiedzi. Powód podjął nieskuteczne czynności sądowe, okazało się, że były one oczywiście bezzasadne, na co zwrócił uwagę Sąd w Pesaro w orzeczeniu z dnia 14.02.2013r. Sąd ten nie uwzględnił wniosku powoda o zawieszenie wykonania orzeczenia sądu polskiego, wskazując, że nie zachodzą przesłanki prawne do zawieszenia, a zgłoszony sprzeciw przez B. I. jest niedopuszczalny. Podobnie ocenił czynności podjęte przez B. I. Sąd w Anconie, który rozpoznawał zażalenie na postanowienie SA w Anconie z dnia 12.09.2012r. którym została nadana wykonalność orzeczeniu sądu polskiego (o zajęciu zabezpieczającym i zarządzeniu exequatur). Skarżąca spółka wniosła o zawieszenie exequatur na podst. art. 46 rozp. WE nr (...), powołując się że nieskuteczność zajęcia rachunku. Sąd ten wskazał, że zgodnie z art.34 ww. rozporządzenia WE orzeczenie zagraniczne nie może być przedmiotem ponownego rozpatrzenia merytorycznego, uznał że orzeczenie o zajęciu nie przeszkadza spółce kontynowaniu działalności, tym bardziej że na tym rachunku nie była zdeponowana żadna kwota, zwrócił też uwagę, że w przypadku ewentualnego skutecznego zajęcia zatrzymane środki są deponowane, a nie przezywane wierzycielowi, zatem nie zachodzą skutki nieodwracalne.

Nie mogą być uznane za szkodę powstałą w wyniku działania powoda, o którym mowa w art. 746 k.p.c. koszty, którymi obciążony został powoda na skutek zainicjowanych przez siebie postępowania, które było niecelowe, bezskuteczne. Nie może również uznać, że pomiędzy zdarzeniem polegającym na wystąpieniu przez pozwanego na drogę postępowania sądowego o zapłatę, w ramach którego pozwany uznał zabezpieczenie roszczenia oraz wystąpił do komornika o wykonanie zabezpieczenia a kosztem którym powód został obciążony zaistniał związek przyczynowo-skutkowy w rozumieniu art. 361 k.c. uzasadniający odpowiedzialność odszkodowawczą pozwanego na podstawie art.746 k.p.c.. Zobowiązany do odszkodowania ponosi bowiem odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Kryterium adekwatności, odwołuje się więc do "normalnych" następstw działania i zaniechania wywołującego szkodę. Takim normalnym następstwem nie jest podjęcie przez przeciwnika procesowego nieskutecznych i niecelowych czynności procesowych, które okazały się całkowicie zbędnych. Przepis art.746 k.c. przewiduje możliwość żądania naprawienia szkody w przypadku prawomocnego oddalenia powództwa (art.744§1 k.p.c.) ale jedynie w sytuacji, gdy szkoda została wyrządzona wykonaniem zabezpieczenia, a taka sytuacja w niniejszym przypadku nie zachodzi. Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwa, jak w pkt I wyroku.

Sąd oddalił wniosek pozwanego o przeprowadzanie dowodu z wyciągu z włoskiego kodeksu postępowania cywilnego na okoliczność przepisów mających zastosowanie w zakresie przebiegu włoskiego postępowania zabezpieczającego, skutków nieskutecznego zajęcia rachunku bankowego obowiązanego, bezskuteczności zabezpieczenia w przypadku braku środków na rachunku bankowych (k. 114) oraz o zobowiązanie powódki do wskazania czy wierzytelności pozwanego w kwocie 12.179,00 euro została uwzględniona w planie podziału należności w toku postępowania upadłościowego powoda, wskazanie czy powód poinformował pozwanego zgodnie z treści zarządzenia Sądu w Pesaro z dnia 16 kwietnia 2014 r. jako swojego wierzyciela o zasadach zgłaszania wierzytelności (k. 168), gdyż nie były to okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy.

O kosztach orzeczono na mocy art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 99 k.p.c., art. 108 § 1 oraz na podstawie § 6 pkt 6 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. z 2013 r., poz. 461 - t.j.). Powódka bowiem przegrała sprawę w całości, jest zatem zobowiązana zwrócić pozwanej koszty, które poniosła w celu obrony swoich praw, tj. koszty zastępstwa procesowego w kwocie 3.600,00 zł oraz opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokość 17 zł.