Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU

RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10.04.2013 r.

Sąd Okręgowy / Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Świdnicy

Wydział VII Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący-Sędzia : SSO Joanna Sawicz

Protokolant :st. sekretarz sądowy Gabriela Zaborowska

przy udziale - - -

po rozpoznaniu w dniu 10.04.2013 r. w Świdnicy

sprawy (...) Sp. z o.o.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

o wysokość składki na ubezpieczenie wypadkowe

na skutek odwołania (...) Sp. z o.o.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.

z dnia 08.11.2012 r. Nr (...)

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. z dnia 8.11.2012 r. znak: (...) w ten sposób, że ustala brak podstaw do podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującej płatnika składek (...)

Sp. z o.o. w W. w roku składkowym obejmującym okres od 1 kwietnia 2012

roku do 31 marca 2013 roku.

Sygn. akt VII U 44/13

Strona powodowa (...) Sp. z o.o. odwołała się od decyzji strony pozwanej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. z dnia 8.11.2012r. znak: (...), którą organ rentowy działając z urzędu podwyższył stronie powodowej stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składowym w okresie od 1.04.2012r. do 31.03.2013r. o 50,00% oraz określił, że składka na ubezpieczenie wypadkowe we wskazanym okresie wynosi 2,89 %. Strona powodowa w złożonym odwołaniu wniosła o zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że strona powodowa nie jest zobowiązana do opłacenia stopy procesowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w roku składkowym obejmującym okres od 1.04.2012r. do 31.03.2013r. o 50%.

Strona powoda zarzuciła naruszenie przez organ rentowy przepisów kodeksu postępowania administracyjnego, przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, złożenie wyjaśnień przez osobę nieuprawnioną przez spółkę oraz niewyjaśnienie stanu faktycznego sprawy. Jednocześnie wskazała, że nie kwestionuje, tego, iż w powyższym okresie zastosowała stopę procentową w wysokości 1,20 % zamiast prawidłowej 1,67 %, jednak pozwany nie przeprowadził postępowania mającego na celu wyjaśnianie stanu faktycznego sprawy, a tym samym ustalenia przyczyn błędnego ustalenia stopu procentowej. Nadto strona powodowa podniosła, że nie dała podstawy do zastosowania wobec niej przepisu art.34 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, bowiem jej działania nie miały charakteru umyślnego.

W odpowiedzi na odwołanie strona pozwana Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. wniosła o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od strony powodowej na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 120 zł. Na podstawie okresowej kontroli, która odbywała się w dniach 11.09.2012r. do 19.09.2012r. obejmująca okres od 03/2008 do 12/2011- wykazała, że w roku 2011 średnia liczba ubezpieczonych u płatnika składek dla celów ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe na okres składkowy od 1.04.2012r. do 31.03.2013r. wynosiła nie więcej niż 9 ubezpieczonych. Płatnik w dokumentach rozliczeniowych wykazał, zaś stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,20% zamiast wynoszącej 1,93 %. Skoro zatem płatnik opłacił składkę w wysokości 1,20 % swoim działaniem naruszył obowiązujące przepisy w tym zakresie. Z tych też względów w ocenie organu rentowego zaistniały podstawy do zastosowania przepisów art. 34 ustawy wypadkowej. W następstwie powyższego organ rentowy ustalił w drodze decyzji stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 50% stopy procentowej na podstawie prawidłowych danych. W ocenie organu rentowego zebrany w sprawie materiał dowody jest wystarczający i nie wymaga dodatkowych wyjaśnień. Wskazywanie natomiast na osoby zatrudnione w poszczególnych okresach nie ma wpływu na zaistniałe okoliczności. Płatnik ponosi bowiem odpowiedzialność za działania i zaniechania osób, którym wykonanie zobowiązania powierza.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniach od 11.09.2012r. do 19.09.2012r. w Spółce z o.o. (...) w W. organ rentowy przeprowadził kontrolę, której przedmiotem było:

- prawidłowe i rzetelne obliczanie składek na ubezpieczenie społeczne oraz innych składek, do których zobowiązany był zakład oraz zgłaszanie do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego,

- ustalenie uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń oraz dokonywania rozliczeń z tego tytułu,

- prawidłowość i terminowość opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i rentowe,

- wystawianie zaświadczeń lub zgłaszanie danych dla celów ubezpieczeń społecznych

Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli z dnia 22.06.2012r. organ rentowy doręczył stronie powodowej w dniu 3.09.2012r. Podstawą do przeprowadzenia kontroli było upoważnienie nr (...) z dnia 20.06.2012r. które zostało doręczone płatnikowi składek w dniu 11.09.2012r. Zgodnie z protokołem kontroli z dnia 19.09.2012r. kontrola objęła okres od marca 2008r. do grudnia 2011r. Wykazała, ona, że w roku 2011 średnia liczba ubezpieczonych u płatnika składek dla celów ustalenia składki na ubezpieczenie wypadkowe na okres składkowy od 1.04.2012r. do 31.03.2013r. wynosiła nie więcej niż 9 ubezpieczonych. Płatnik składek składając dokumenty rozliczeniowe zgłosił wszystkie osoby podlegające ubezpieczeniu społecznemu i zdrowotnemu. Jedna z pracownic płatnika składek przebywała na urlopie wychowawczym w okresie od 5.03.2008r. do 4.03.2011r.

Płatnik składek prawidłowo podał tę liczbę ubezpieczonych w dokumentach przekazywanych do strony pozwanej, a jedynie omyłkowo wykazał stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe w wysokości 1,20% zamiast wynosząca 1,67% a następnie 1,93 %. Prawidłowo również określił grupę działalności.

Na drukach ZUS (...) przekazywanych za pośrednictwem Internetu od kwietnia 2010 roku podawana była liczba ubezpieczonych poniżej 10( 9 i mniej) osób z jednoczesną nieprawidłowa składką na ubezpieczenie wypadkowe – 1,20%.

W dniu 3.10.2012r. płatnik składek wniósł zastrzeżenia do protokołu. Pismem z dnia 9.10.2012r. organ rentowy nie uwzględnił w całości zastrzeżeń płatnika.

Strona powodowa w dniu 16.11.2012r. dokonała korekty deklaracji za okres od dnia 1.04.2010r. do dnia 31.03.2012r. przyjmując prawidłową stopę procentową we właściwej wysokości tj. 1,67% i dokonała wpłaty zaległych części składek wraz z odsetkami za zwłokę. W dniu 13.09.2012r. strona powodowa dokonała korekty deklaracji za okres od dnia 1.04.2012r. do dnia 31.08.2012r. przyjmując prawidłową stopę procentową we właściwej wysokości tj. 1,93% i dokonała wpłaty zaległych części składek wraz z odsetkami za zwłokę w dniu 18.09.2012r.

Decyzją z dnia 8.11.2012r. nr (...) organ rentowy stwierdził, że stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek w roku składkowym obejmującym okres od dnia 1.04.2010r. do 31.03.2011r. podwyższa o 50,00 %, tj. z 1.67% do 2,51%

Decyzją z dnia 8.11.2012r. nr (...) organ rentowy stwierdził, że stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek w roku składkowym obejmującym okres od dnia 1.04.2011r. do 31.03.2012r. podwyższa o 50,00 %, tj. z 1.67% do 2,51%

Zaskarżoną decyzją z dnia 8.11.2012r. nr (...) organ rentowy stwierdził, że stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe obowiązującą płatnika składek w roku składkowym obejmującym okres od 1.04.2012r. do 31.03.2013r. podwyższa o 50,00 %, tj. z 1,93% do 2,89%

Od wszystkich decyzji strona powodowa złożyła odwołania.

Wyrokiem z dnia 19.02.2013r. wydanym w sprawie sygn. akt VIIU 45/13 w obecności pełnomocnika strony pozwanej , Sąd Okręgowy w Świdnicy zmienił decyzją z dnia 8.11.2012r. nr (...) w ten sposób , że ustalił brak podstaw do podwyższenia składki na ubezpieczenie wypadkowe za okres 1.04.2010r. do 31.03.2011r.

(dowód: akta ZUS, zeznania powoda, akta tut. sądu sygn. akt VIIU 45/13, i VIIU 43/13)

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie strony powodowej zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z przepisem art. 28 ust. 1 Ustawy z dnia 30 października 2002 r., o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych ( tekst jedn. Dz.U. z 2009 roku, nr 167, poz.1322 ) stopa procentowa składki na ubezpieczenie wypadkowe dla płatnika składek zgłaszającego do ubezpieczenia wypadkowego nie więcej niż 9 ubezpieczonych wynosi 50 % najwyższej stopy procentowej zgodnie z zasadami określonymi w art. 30.

Przy ustalaniu obowiązującej dla płatnika, w danym roku składkowym, wysokości składki na ubezpieczenie wypadkowe istotna jest liczba ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu. Liczbę ubezpieczonych ustala się jako iloraz sumy ubezpieczonych podlegających ubezpieczeniu wypadkowemu w ciągu poszczególnych miesięcy poprzedniego roku kalendarzowego i liczby miesięcy, przez które płatnik był w poprzednim roku zgłoszony w ZUS co najmniej 1 dzień był płatnikiem na ubezpieczenie wypadkowe w rozumieniu przepisów ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych tj. w których co najmniej 1 ubezpieczony podlegał ubezpieczeniu wypadkowemu. Na mocy przepisu art.2 pkt.8 cytowanej ustawy rok składkowy to okres obowiązywania stopy procentowej składek na ubezpieczenie wypadkowe należnych za okres od dnia 1 kwietnia danego roku do dnia 31 marca następnego roku.

Na podstawie art. 34 ust.1 cyt. ustawy, jeżeli płatnik składek nie przekaże danych lub przekaże nieprawidłowe dane, o których mowa w art.31, co spowoduje zaniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe, Zakład ustala, w drodze decyzji, stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150 % stopy procentowej ustalonej na podstawie prawidłowych danych. Przepis ust.1 stosuje się odpowiednio do płatników składek , o których mowa w art.28 ust.1, którzy nieprawidłowo ustalili liczbę ubezpieczonych lub grupę działalności, przy czym, jeżeli płatnik składek stwierdzi nieprawidłowość, obowiązany jest on ponownie ustalić stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe we własnym zakresie ( ust. 3 ).

Kwestią sporną zatem w niniejszym postępowaniu jest to, czy strona pozwana zasadnie podwyższyła wnioskodawcy na podstawie art.34 ust.1 ustawy wypadkowej w roku składkowym od dnia 1.04.2012r. do dnia 31.03.2013r., stopę procentową składki na ubezpieczenie wypadkowe o 50 % tj. i czy płatnik podał nieprawdziwe dane , które mogłyby skutkować wymierzeniem takiej dopłaty. Przy czym wskazać należy, że z przepisu art. 34 ust.3 ustawy wypadkowej jednoznacznie wynika, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych ustala , w drodze decyzji stopę procentową składki na cały rok składkowy w wysokości 150 % stopy procentowej jedynie w przypadku jeżeli zniżenie stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe przez płatnika składek , o którym mowa w art.28 ust.1 ustawy wypadkowej nastąpiło wskutek nieprawidłowego ustalenia liczby ubezpieczonych lub grupy działalności.

W niniejszej sprawie bezsporne jest, że grupa działalności została podana prawidłowo.

W bogatym orzecznictwie sądów powszechnych ugruntował się pogląd, iż rygorystyczna sankcja zawarta w art. 34 ust. 1 ustawy z 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych nie może być stosowana w sytuacjach, gdy płatnikowi składek nie można zarzucić nierzetelności, a przyczyna opłacenia składki w zaniżonej wysokości jest spowodowana nieświadomym działaniem, np. błędem rachunkowym czy pisarskim, bądź błędnym zinterpretowaniem przepisu czy niewłaściwym dokonaniem i tak skomplikowanych danych. Bowiem zakresowo czym innym są dane nieprawidłowe, a czym innym dane nieprawdziwe. Artykuł 34 ust. 1 tzw. ustawy wypadkowej pozwala na zastosowanie sankcji w nim przewidzianej tylko w przypadku podania danych nieprawdziwych ( por. wyrok SA w Poznaniu z dnia 30.10.2012r., IIAUa 242/12, wyrok SN z dnia 6.09.2012r., IIUK 39/12)

Dokonując oceny ustalonego w sprawie stanu faktycznego, należy stwierdzić brak podstaw do zastosowania wobec strony powodowej sankcji wynikającej z przepisu art. 34 ust.1 ustawy wypadkowej, albowiem zaniżenie przez stronę powodową stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe w spornym okresie nie nastąpiło wskutek nieprawidłowego ustalenia liczby ubezpieczonych lub grupy działalności. Wnioskodawca prawidłowo bowiem ustalił liczbę osób podlegających ubezpieczeniu a także grupę działalności; przekazywał te dane do strony pozwanej, co pozwoliło właśnie na ujawnienie błędu, skorygowanie tej omyłki i zapłatę wraz z odsetkami różnicy składki przez płatnika składek. Zaniżenie stopy procentowej spowodowane zostało tym, że wnioskodawca rozliczając składki na ubezpieczenie wypadkowe w przedmiotowym okresie omyłkowo przyjął stopę procentową składek na ubezpieczenie społeczne obowiązującą w roku składkowym poprzednim. Mając na uwadze powyższe w sprawie niniejszej nie ma zatem przesłanek uzasadniających zastosowanie sanacji wynikającej z przepisu art. 34 w/w ustawy. Trudno bowiem zarzucić stronie powodowej przekazanie nieprawdziwych danych w zakresie liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego i celowe, umyślne wprowadzenie w błąd organu rentowego w celu zaniżenia przedmiotowej składki.

Zgodnie również z postanowieniem Sądu Najwyższego z dnia 4.02.2011 r., w sprawie sygn. akt. II UZP 1/11 „ przekazywanie przez płatnika do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki w wysokości niższej od wymaganej, jeśli wynika ono z innych powodów niż nieprawidłowe ustalenie liczby osób zgłoszonych do ubezpieczenia społecznego nie wyczerpuje hipotezy normy art. 34 ust. 3 w związku z ust. 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych z 2002 r. i nie implikuje skutku objętego jej dyspozycją ”.

W niniejszej sprawie nie można również pominąć faktu wydania prawomocnego wyroku z dnia 19.02.2013r. w sprawie sygn. akt VIIU 45/13 zawisłej między tymi samymi stronami, dotyczącej tego samego stanu prawnego i faktycznego, a jedynie innego okresu . Sąd Okręgowy w Świdnicy w wyroku tym zmienił decyzję z dnia 8.11.2012r. nr (...) w ten sposób , że ustalił brak podstaw do podwyższenia składki na ubezpieczenie wypadkowe za okres 1.04.2010r. do 31.03.2011r. A zatem powyższe rozstrzygnięcie musiało implikować ustalenia w niniejszej sprawie, co wynika z regulacji art. 365 §1 k.p.c. W myśl bowiem tego przepisu orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy oraz inne organy państwowe i organy administracji publicznej, a w wypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby. Związanie treścią prawomocnego orzeczenia oznacza przesądzenie określonej spornej kwestii , która wynika z wiążącego orzeczenia. Moc wiążąca orzeczenia merytorycznego, określona w art. 365 § 1 k.p.c., brana pod uwagę w kolejnym postępowaniu, w którym pojawia się dana kwestia, nie podlega już ponownemu badaniu. Związanie orzeczeniem oznacza niedopuszczalność nie tylko dokonywania ustaleń sprzecznych z nim, ale nawet przeprowadzania postępowania dowodowego w tym zakresie – por. wyrok SN z dnia 28.03.2006r., UK 231/05. Będzie miała ona miejsce wówczas, gdy w postępowaniu zakończonym tym orzeczeniem ( wyrokiem) i w następnym , wystąpi tożsamość stron oraz tożsamości podstawy faktycznej i prawnej rozstrzygnięcia.

W tym miejscu należy podnieść, że celem wprowadzenia zasady związania prawomocnym rozstrzygnięciem, o którym mowa w art. 365§1 k.p.c. było przede wszystkim zapewnienie jednolitości orzecznictwa odnośnie rozstrzygnięć dotyczących tych samych stron i podstaw faktycznych oraz prawnych, co z kolei jest jednym z elementów stabilności prawa i zaufania obywateli do prawa oraz organów powołanych do jego stosowania.

Prawomocnym wyrokiem z dnia 19.02.2013r. Sąd Okręgowy w Świdnicy wydanym między tymi samymi stronami i przy takim samym stanie prawnym oraz faktycznym, co w niniejszej sprawie rozstrzygnął kwestię zasadności podwyższenia składki na ubezpieczenie społeczne. A zatem w/w wyrok z dnia 19.02.2013r. miał prejudycjalny charakter dla oceny zasadności odwołania także w obecnym postępowaniu.

Mając powyższe na uwadze Sąd na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że ustalił, iż brak jest podstaw do podwyższenia stopy procentowej składki na ubezpieczenie wypadkowe o 50 % obowiązującej stronę powodową obejmującym okres od 1.04.2012r. do 31.03.2013r.