Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 stycznia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Marek Zwiernik

Protokolant st. sekr. sądowy Aneta Symeryak

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 11 stycznia 2016 roku

sprawy z odwołania B. A.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G.

z dnia 04 września 2015 roku znak (...)

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o przyznanie świadczenia przedemerytalnego

I.  Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 4 września 2015 roku znak (...) w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej B. A. prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 07 sierpnia 2015 roku.

II.  Zasądza od pozwanego na rzecz ubezpieczonej kwotę 180 złotych tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

SSO Marek Zwiernik

Sygnatura akt VI U 708/15

UZASADNIENIE

Ubezpieczona B. A. odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 4 września 2015 roku odmawiającej jej prawa do świadczenia przedemerytalnego twierdząc, że jest ona krzywdząca. Wniosła o zmianę decyzji wskazując, że 31 maja 2015 roku została zwolniona z pracy z przyczyn niezależnych od niej i nie jest winną, że świadectwo pracy jakie otrzymała budzi wątpliwości organu rentowego.

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. wniósł o jego oddalenie. Wskazał, że w przedmiotowej sprawie nie mamy do czynienia z rozwiązaniem umowy o pracę z ubezpieczoną w wyniku likwidacji stanowiska pracy albowiem przez likwidację stanowiska pracy należy rozumieć likwidację w aspekcie stanowiska wyposażonego w określone kompetencje i obowiązki służbowe. Jeśli zaś dochodzi do likwidacji jednego z takich stanowisk (w dniu zwolnienia wnioskodawczyni w sklepie nadal zatrudnione były dwie osoby) to nie można dokonywać stwierdzenia o rozwiązaniu stosunku pracy wobec likwidacji stanowiska pracy a tym samym z przyczyny dotyczącej zakładu pracy.

W piśmie z dnia 9 listopada 2015 roku ubezpieczona podniosła, że pozwany odmawiając jej prawa do świadczenia przedemerytalnego poprzestał na rozważeniu czy faktycznie doszło do likwidacji jej stanowiska pracy. Nie rozważył natomiast innych przypadków, które w ramach definicji legalnej „przyczyn dotyczących zakładu pracy” wymienia ustawa z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych. Z okoliczności sprawy wynika bowiem jasno, że stosunek pracy z odwołującą rozwiązany został z przyczyn dotyczących pracodawcy i to niezależnie od ustalenia, czy faktycznie stanowisko pracy ubezpieczonej zostało zlikwidowane czy też nie.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

Ubezpieczona B. A. urodziła się (...).

Posiada łączny staż ubezpieczeniowy wynoszący 31 lat, 10 miesięcy i 26 dni.

/ bezsporne /

W okresie od 1 października 2006 roku do 31 stycznia 2015 roku ubezpieczona była zatrudniona na pełen etat w Sklepie (...) na stanowisku sprzedawcy. Stosunek pracy ustał w wyniku rozwiązania umowy o pracę za wypowiedzeniem na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy, z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy. Z powodu spadku obrotów w sklepie pracodawca zmuszony był zwolnić jedną z trzech pracownic sklepu. Ubezpieczona miała najkrótszy staż pracy spośród zatrudnionych pracownic.

W dniu 2 lutego 2015 roku B. A. zarejestrowała się w Powiatowym Urzędzie Pracy w G. gdzie nabyła prawo do zasiłku dla bezrobotnych na okres 6 miesięcy. W okresie pobierania zasiłku nie odmówił bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych.

W dniu 6 sierpnia 2015 roku ubezpieczona wystąpiła z wnioskiem o przyznanie świadczenia przedemerytalnego.

Decyzją z dnia 4 września 2015 roku organ rentowy odmówił B. A. prawa do świadczenia przedemerytalnego podnosząc, że umowa o pracę z odwołującą nie została rozwiązana w wyniku likwidacji stanowiska pracy.

Ubezpieczona odwołała się od tej decyzji.

/ dowód : dokumenty w aktach organu rentowego tom III: świadectwo pracy k. 11, zaświadczenie k. 12, pismo z dnia 19.08.2015 r. k. 31, decyzja z dnia 04.09.2015 r. k. 34;

rozwiązanie umowy o pracę k. 13, umowa o pracę k. 14, zeznania świadka E. K. k. 41, zeznania świadka J. K. (1) k. 41v, zeznania ubezpieczonej B. A. k. 41v /

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie B. A. zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o świadczeniach przedemerytalnych (tekst jednolity Dz.U.2013.170; zwana dalej ustawą) prawo do świadczenia przedemerytalnego przysługuje osobie, która:

1)do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta oraz 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

2)do dnia rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2008 r. Nr 69, poz. 415, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o promocji zatrudnienia”, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna oraz posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 30 lat dla kobiet i 35 lat dla mężczyzn, lub

3)do dnia ogłoszenia upadłości prowadziła nieprzerwanie i przez okres nie krótszy niż 24 miesiące pozarolniczą działalność, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą o systemie ubezpieczeń społecznych” i za ten okres opłaciła składki na ubezpieczenia społeczne oraz do dnia ogłoszenia upadłości ukończyła co najmniej 56 lat - kobieta i 61 lat - mężczyzna i posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

4)zarejestrowała się we właściwym powiatowym urzędzie pracy w ciągu 30 dni od dnia ustania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, pobieranej nieprzerwanie przez okres co najmniej 5 lat, i do dnia, w którym ustało prawo do renty, ukończyła co najmniej 55 lat - kobieta oraz 60 lat - mężczyzna i osiągnęła okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn, lub

5) do dnia rozwiązania stosunku pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy, w rozumieniu przepisów ustawy o promocji zatrudnienia, w którym była zatrudniona przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiada okres uprawniający do emerytury, wynoszący co najmniej 35 lat dla kobiet i 40 lat dla mężczyzn, lub

6)do dnia 31 grudnia roku poprzedzającego rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego, z powodu likwidacji pracodawcy lub niewypłacalności pracodawcy, w rozumieniu przepisów o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy, u którego była zatrudniona lub pozostawała w stosunku służbowym przez okres nie krótszy niż 6 miesięcy, posiadała okres uprawniający do emerytury wynoszący co najmniej 34 lata dla kobiet i 39 lat dla mężczyzn.

Ustęp zaś 3 ustawy stanowi, iż świadczenie przedemerytalne przysługuje osobie określonej w ust. 1 po upływie co najmniej 6 miesięcy pobierania zasiłku dla bezrobotnych, o którym mowa w ustawie o promocji zatrudnienia, jeżeli osoba ta spełnia łącznie następujące warunki:

1)nadal jest zarejestrowana jako bezrobotna;

2)w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych nie odmówiła bez uzasadnionej przyczyny przyjęcia propozycji odpowiedniego zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, w rozumieniu ustawy o promocji zatrudnienia, albo zatrudnienia w ramach prac interwencyjnych lub robót publicznych;

3)złoży wniosek o przyznanie świadczenia przedemerytalnego w terminie nieprzekraczającym 30 dni od dnia wydania przez powiatowy urząd pracy dokumentu poświadczającego 6 - miesięczny okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 23 maja 2012 r. w sprawie I UK 437/11 orzekł, że celem świadczenia przedemerytalnego, jako jednego ze środków zapobiegania bezrobociu, jest pomoc osobom, które w określonych okolicznościach utraciły zatrudnienie lub inne źródło utrzymania i - ze względu na wiek oraz odpowiednio długi staż ubezpieczeniowy - z jednej strony nie mają szans na kontynuowanie aktywności zawodowej na rynku pracy, a z drugiej strony w niedługim czasie będą mogły ubiegać się o emeryturę.

W sprawie zadanie Sądu sprowadzało się do ustalenia, czy ubezpieczona spełnia przesłanki do przyznania jej świadczenia przedemerytalnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 roku o świadczeniach przedemerytalnych. Organ rentowy odmówił jej tego świadczenia podnosząc, że nie doszło do likwidacji stanowiska pracy ubezpieczonej.

Zgromadzony w sprawie materiał dowodowy dał Sądowi podstawy do uznania, że ubezpieczona spełniła warunki wymagane do uzyskania świadczenia przedemerytalnego. Wprawdzie nie doszło w przypadku odwołującej do likwidacji jej stanowiska pracy, lecz wystarczającą przesłanką do przyznania prawa do świadczenia przedemerytalnego skarżącej było ustalenie bezsporne, że stosunek pracy B. A. uległ rozwiązaniu z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy, czyli z przyczyn niedotyczących ubezpieczonej. Okoliczność tą potwierdzili zeznający w sprawie świadkowie: J. K. (1) i E. K., które zgodnie zeznały, że wyłącznym powodem rozwiązania z odwołującą umowy o pracę był spadek obrotów w sklepie, który skłonił pracodawcę do poszukiwania oszczędności i konieczności dokonania redukcji pracowników. Świadkowie ci zeznali również, że B. A. była dobrym, cenionym pracownikiem. Jej przełożona – J. K. (2) nie miała zastrzeżeń do pracy skarżącej. Spadek obrotów w sklepie zmusił ją jednak do podjęcia decyzji o zwolnieniu ubezpieczonej. Sąd dał wiarę tym zeznaniom albowiem były one spójne, logiczne i wzajemnie się pokrywały.

Organ rentowy odmawiając ubezpieczonej prawa do świadczenia przedemerytalnego poprzestał de facto na rozważeniu, czy faktycznie doszło do likwidacji jej stanowiska pracy. Nie rozważył natomiast innych przypadków, które w ramach definicji legalnej „przyczyn dotyczących zakładu pracy” wymienia art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy. W odpowiedzi na odwołanie pozwany podniósł jedynie, że wobec tego, iż dotychczasowy pracodawca ubezpieczonej zatrudniał mniej niż 20 pracowników, nie mają w sprawie zastosowania przepisy ustawy z dnia 13 marca 2003 roku o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2015 roku, poz. 192, ze zm.), czym nawiązał do przesłanki z art. 2 ust. 1 pkt 29 tej ustawy. Tymczasem ustawa w art. 2 ust. 1 pkt 29 a) definiuje „przyczyny dotyczące zakładu pracy” jako „rozwiązanie stosunku pracy lub stosunku służbowego z przyczyn niedotyczących pracowników, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 czerwca 1974 roku – Kodeksu pracy, w przypadku rozwiązania stosunku pracy lub stosunku służbowego z tych przyczyn u pracodawcy zatrudniającego mniej niż 20 pracowników.” Przepis ten określa zatem inną przesłankę przyczyn rozwiązania stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, niż ten sam przepis ale w lit. b), na którą konsekwentnie powoływał się w sprawie organ rentowy. Kodeks pracy nie definiuje wprawdzie pojęcia „przyczyn niedotyczących pracownika”, jednak wskazuje, że przyczyna faktyczna leżąca u podstaw zwolnienia nie może leżeć po stronie pracownika, tak jak miało to miejsce w przedmiotowej sprawie. Mimo, że pracodawca odwołującej zatrudniał mniej niż 20 pracowników to z uwagi na treść art. 2 ust. 1 pkt 29 ustawy, w przedmiotowej sprawie można było badać czy nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy z przyczyn niedotyczących pracownika, zgodnie z przepisami o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy, z przyczyn niedotyczących pracowników lub zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Okoliczności zwolnienia ubezpieczonej nie budzą wątpliwości sądu a zgromadzony w sprawie materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że odwołująca w żadnym zakresie nie przyczyniła się do decyzji pracodawcy. Wyłączną przyczyną rozwiązania umowy o pracę z B. A. była potrzeba zmniejszenia zatrudnienia w związku z poważnymi problemami finansowymi pracodawcy.

Reasumując, w ocenie Sądu B. A. spełniła wszystkie wymagane przepisami prawa warunki konieczne do przyznania jej świadczenia przedemerytalnego. Dlatego też na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 K.p.c. Sąd zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do świadczenia przedemerytalnego od dnia 7 sierpnia 2015 roku tj. od dnia następnego po dniu złożenia przez nią wniosku.

Zgodnie z art. 98 K.p.c. strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Przepis ten statuuje, w zakresie kosztów procesu zasadę odpowiedzialności za jego wynik. W niniejszej sprawie organ rentowy jest stroną przegrywającą proces, a zatem winien on zwrócić ubezpieczonej koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony, na które składają się koszty zastępstwa procesowego w wysokości 180 zł, której wysokość ustalono w oparciu o § 11 ust. 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu. Mając to na względzie orzeczono jak w punkcie II wyroku.

SSO Marek Zwiernik