Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 13 kwietnia 2016r.

Sąd Rejonowy w Słupsku I Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący: SSR Barbara Nowicka

Protokolant: st. sekr. sąd. E. B.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 30 marca 2016r. w S. sprawy

z powództwa Powiatu S.

przeciwko O. A. (1) i Skarbowi Państwa – Wojewódzkiemu Inspektorowi (...) w G.

o zapłatę kwoty 1.643,01 zł wraz z ustawowymi odsetkami

I.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Inspektora (...) w G. na rzecz powoda Powiatu S. kwotę 1.643,01 zł (słownie: jeden tysiąc sześćset czterdzieści trzy złote 01/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 09.10.2014r. do dnia zapłaty;

II.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

III.  zasądza od pozwanego Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Inspektora (...) w G. na rzecz powoda Powiatu S. kwotę 683,- zł (sześćset osiemdziesiąt trzy złote 00/100) tytułem zwrotu kosztów procesu.

  Sygn. akt I C 3181/13

Powód Powiat S. , pozwem wniesionym w dniu 03.12.2013 r. przeciwko O. A. (1) domagał się zasądzenia kwoty 1.643,01 zł wraz z odsetkami ustawowymi od dnia 22.10.2013 r. do dnia zapłaty. Powód wniósł także o zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód wskazał, iż pozwany w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej, jednakże wykraczając poza obszar swojego działania w zakresie prowadzenia parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych z drogi w trybie art. 130a ust 1 i 2 ustawy z dnia 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym, a tym samym nie działając na zlecenie powoda, bezpodstawnie przyjął w dniu 24.07.2013 r. na prowadzony przez siebie parking strzeżony usunięty z terenu powiatu (...) z miejscowości R. na skutek dyspozycji Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. zespół pojazdów R./C., a następnie 30.07.2013 r. wydał usunięty zespół pojazdów, po uprzednim pobraniu od jego użytkownika opłaty w kwocie 1.643,01 zł, stanowiącej – w myśl art. 130a ust. 6e ustawy Prawo o ruchu drogowym) dochód własny powiatu i której przekazania powodowi odmawia. Powód argumentował, iż pozwany jest przedsiębiorcą, który takie same obowiązki realizuje na mocy umowy zawartej z Miastem S., w odniesieniu do pojazdów usuwanych z dróg zlokalizowanych na terenie miasta S., a zatem nie był uprawniony do przyjęcia na prowadzony przez siebie parking strzeżony pojazdu usuwanego z terenu powiatu, o czym jako profesjonalista winien poinformować wystawiającego dyspozycję inspektora. Pozwany ponadto nie był uprawniony do pobrania opłaty za usunięcie i parkowanie pojazdu zatrzymanego na terenie powiatu (...), wszak pozwanego z powodem nie łączył żaden stosunek prawny uprawniający do działania w jego imieniu, bądź na jego rachunek, w tym do pobierania przysługujących powodowi dochodów. Zatem w ocenie strony powodowej uznać należy, że pozwany uzyskał bez podstawy prawnej korzyść majątkową w postaci opłaty stanowiącej ustawowy dochód powoda, tym samym zobowiązany jest do wydania tej korzyści w naturze, a gdyby to było nie możliwe do zwrotu jej wartości.

Pozwany O. A. (1) w odpowiedzi na pozew wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania.

W uzasadnieniu wskazał, iż zarzut działania przez niego bez podstawy prawnej jest bezzasadny, albowiem usunięcie pojazdu marki R./C. nr rej, (...)/ (...) dokonane zostało w oparciu o dyspozycję uprawnionego funkcjonariusza publicznego Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G., umocowanego na podstawie art. 95 ustawy o transporcie drogowym do usuwania pojazdów na parkingi strzeżone. Pracownik prowadzącego działalność gospodarczą pozwanego, realizujący dyspozycję, nie dysponował ani wiedzą, ani kompetencjami do jej kwestionowania. Argumentował, iż umowę na usuwanie pojazdów z drogi i ich przechowywanie zawarł z Miastem S. i nie był świadomy błędu popełnionego przez funkcjonariusza Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G.. W związku z tym, że z Powiatem S. nie łączy go jakakolwiek umowa, brak jest podstaw do zwrotu uiszczonej kwoty, którą otrzymał od właściciela pojazdu za wykonaną usługę. Nadto wskazał, iż przedmiotową usługę wykonał z wykorzystaniem własnego taboru samochodowego oraz swoich pracowników, a zatem poniósł jej koszty, co czyni żądanie powiatu sprzecznym z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, wszak jak wynika z jej treści, działalność gospodarcza ma charakter zarobkowy.

Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z dnia 18.02.2014 r. wniósł o zawiadomienie Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. o toczącym się sporze oraz o wezwanie go do udziału w sprawie.

W uzasadnieniu wskazał, iż pomimo przekazanej przez powoda informacji, iż na terenie powiatu (...) do świadczenia usług usuwania pojazdów z drogi oraz prowadzenia parkingu strzeżonego Starosta S. wyznaczono przedsiębiorstwo (...) L. S., Wojewódzki Inspektorat (...) w G. wezwał do dokonania tych czynności O. A. (1). Pełnomocnik powoda wskazał nadto, iż w przypadku oddalenia powództwa, powód wystąpi z roszczeniem odszkodowawczym wobec Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G..

W zakreślonym przez Sąd terminie w piśmie procesowym nadanym w dniu 17.03.2014 r. Skarb Państwa - Wojewódzki Inspektor (...) w G. interwencję uboczną po stronie powoda i jednocześnie wniósł o zasądzenie od pozwanego na rzecz interwenienta ubocznego kosztów procesu według norm przepisanych, w tym kosztów zastępstwa procesowego oraz opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

W uzasadnieniu wskazał, iż zarówno podczas rozmowy telefonicznej, jak po przybyciu na miejsce pracownicy pozwanego nie wnieśli zastrzeżeń co do właściwości działania przedsiębiorstwa (...) na terenie Powiatu S..

Na rozprawie w dniu 25.08.2014 r. pełnomocnik powoda wniósł o wezwanie do udziału w sprawie w trybie art. 194 § 3 kpc w charakterze pozwanego Skarb Państwa - Wojewódzki Inspektorat (...) w G..

Sąd Rejonowy w Słupsku postanowieniem wydanym na rozprawie dnia 25.08.2014 r., wezwał do udziału w sprawie w charakterze pozwanego Skarb Państwa - Wojewódzki Inspektorat (...) w G..

Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z dnia 09.09.2014 r. wskazał, iż dyspozycja funkcjonariusza Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. wydana została niezgodnie z przepisami ustawy 20.06.1997 r. Prawo o ruchu drogowym, co było w części konsekwencją sporządzenia przez dopozwanego wykazu parkingów wyznaczonych bez powiązania ich z jednostkami samorządu terytorialnego, dla obszarów których zostały wyznaczone (Miasto S. i Powiat S.), zaś w części konsekwencją braku weryfikacji właściwego parkingu przez funkcjonariusza. Pełnomocnik dopozwanego wskazał, iż zgodnie z treścią art. 417 § 1 kc za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Strona powodowa argumentowała, iż szkodę w niniejszej sprawie stanowi nieodprowadzona do budżetu Powiatu S. kwota w wysokości 1.643,01 zł, pobrana przez przedsiębiorstwo prowadzone przez O. A. (1)., która stosownie do treści art. 130a ust 6e ustawy Prawo o ruchu drogowym stanowi dochód powiatu. Nadto powód wskazał, iż przedsiębiorstwo świadczące usługę usuwania i przechowywania usuniętych pojazdów na rzecz Powiatu S. otrzymało za lipiec 2013 r. ryczałtowe wynagrodzenie miesięczne w wysokości określonej w umowie, w związku z czym pobrana opłata w całości zasiliłaby budżet Powiatu S..

Skarb Państwa - Wojewódzki Inspektor (...) w G. w piśmie procesowym z dnia 03.09.2014 r. wniósł o oddalenie powództwa oraz o zasądzenie od powoda kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W piśmie procesowym z dnia 22.10.2014 r. dopozwany zarzucił, iż powództwo nie ma oparcia, ani w przepisach prawa, ani w stanie faktycznym sprawy.

W uzasadnieniu wskazał, iż funkcjonariusz Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G., dokonujący kontroli zespołu pojazdów marki R./C., zweryfikował podmiot właściwy do dokonania usunięcia pojazdu przed wydaniem dyspozycji poprzez wykonanie telefonu do przedsiębiorstwa prowadzonego przez O. A. (1). W jego ocenie sprzeczne z doświadczeniem życiowym jest uznanie, iż pracownik O. A. (1) sugerował niewłaściwość przedsiębiorstwa, albowiem funkcjonariusz Inspekcji Drogowej nie miał żadnego interesu, aby pojazd kierować na konkretny parking, zaś w jego interesie było ustalenie podmiotu właściwego do realizacji przedmiotowych zadań. Zatem to pracownicy zatrudnieni u O. A. (1), informując o swojej właściwości do usunięcia pojazdu z miejscowości R., wprowadzili funkcjonariusza w błąd. Podkreślił, iż to O. A. (1) jako przedsiębiorca i profesjonalista w zakresie wykonywanej przez siebie działalności gospodarczej winien dochować należytej staranności. Nadto wskazał, iż powód nie wykazał przesłanek odpowiedzialności określonych w art. 417 kc oraz wartości szkody, Podkreślił także, iż głównym celem powiatu winno być zapobieżenie niebezpieczeństwu na drodze, nie zaś uzyskanie dochodu, a ewentualnego zwrotu należności z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia winien dokonać podmiot faktycznie wzbogacony, tj. O. A. (1).

Pełnomocnik powoda w piśmie procesowym z dnia 17.12.2014 r. rozszerzył podstawę prawną odpowiedzialności pozwanego O. A. (1) o przepis art. 415 kc, wskazując, iż znamiona winy nosi nieuprawnione usunięcie i przyjęcie na parking pojazdu usuwanego z terenu Powiatu S. oraz wydanie tego pojazdu niezgodnie z przepisami art. 130a ust. 7 ustawy Prawo o ruchu drogowym.

Pełnomocnik Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. w piśmie procesowym z dnia 15.04.2015 r. wskazał, iż nie jest prawdą, aby pozwany Wojewódzki Inspektorat przyznał się do wadliwego sporządzenia wykazu parkingów, albowiem wobec częstych zmian podmiotów prowadzących parkingi, jedynie kontakt z podmiotem świadczącym tego rodzaju usługi i uzyskanie od niego potwierdzenia właściwości może dać funkcjonariuszowi pewność, co do właściwości podmiotu. Z kolei ewentualne rozszerzenie podstawy odpowiedzialności jest wskazaniem nowych twierdzeń, wobec czego należy uznać je za spóźnione. Nadto obowiązujące w Powiecie S. stawki za usunięcie i przechowywanie pojazdów są znacząco wygórowane (przekraczają poniesione koszty) i z związku z tym domaganie się uiszczenia wszystkich opłat, nawet w przypadku niewykonania czynności przez powoda, ani przez podmiot, któremu powód zlecił te czynności uznać należy za nadużycie prawa podmiotowego w rozumieniu art. 5 kc. W ocenie pełnomocnika pozwanego Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. jedynym podmiotem jakiemu można przypisać winę za ewentualną szkodę i w związku z tym, jedynym podmiotem, który mógłby z tego tytułu ponosić odpowiedzialność jest pozwany O. A. (1).

Na rozprawie w dniu 08.01.2016 r. pełnomocnik powoda wniósł o zasądzenie solidarnie od pozwanych O. A. (1) i Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. dochodzonej kwoty, przy czym od pozwanego O. A. (1) - na podstawie art. 415 kc lub alternatywnie – na podstawie art. 405 kc, zaś od pozwanego Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. - na podstawie art. 441 § 1 kc.

W piśmie procesowym z dnia 12 stycznia 2016r. powód doprecyzował żądanie w ten sposób, że powołując się na treść art. 441 § 1 kc i wskazując na solidarną odpowiedzialność pozwanych, wniósł o solidarne zasądzenie od obu pozwanych dochodzonej pozwem należności. Argumentował, iż zarówno art. 415 kc wskazany jako podstawa odpowiedzialności pozwanego O. A. (1), jak i art. 417 § 1 kc stanowiący podstawę odpowiedzialności dopozwanego Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G., dotyczą odpowiedzialności za szkody wyrządzone czynem niedozwolonym, zaś w przypadku ustalenia przez Sąd, że odpowiedzialność pozwanego O. A. (1) wynika z art. 405 kc, wnosi o przyjęcie, że w sprawie zachodzi odpowiedzialność in solidum.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

O. A. (1) od dnia 27.04.2005 r. prowadzi działalność gospodarczą pod oznaczeniem: FIRMA (...) z siedzibą w S., której przedmiotem jest m. in. usuwanie pojazdów, których stan zagraża bezpieczeństwu lub porządkowi ruchu drogowego z drogi oraz prowadzenie parkingu strzeżonego w celu przechowywania tych pojazdów. ( bezsporne), nadto:

dowód: wydruk z (...) /k. 6 akt/, wykaz niezbędnego do wykonywania zamówienie sprzętu /k. 78/. oświadczenie o dysponowaniu osobami zdolnymi do wykonywania zamówienia /k. 79/, opis wyposażenia parkingu /k. 80/.

W dniu 17.08.2012 r., na skutek przeprowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, pomiędzy Miastem S. a O. A. (1), prowadzącym działalność gospodarczą pod oznaczeniem: FIRMA (...) z siedzibą w S. doszło do zawarcia umowy nr A. (...). (...). Na mocy postanowień tejże umowy O. A. (2) zobowiązał się wykonywać usługę polegającą na usuwaniu pojazdów z dróg, stref zamieszkania, stref ruchu na terenie miasta S. oraz na przechowywaniu tych pojazdów (§ 1 umowy). Na mocy § 2 ust. 1 i 2 usuwanie pojazdów z terenu Miasta S. następować miało na podstawie dyspozycji wydanej przez uprawniony do tego podmiot, z którym O. A. (1) zobowiązać się współdziałać. Nadto na mocy postanowień umowy O. A. (1) zobowiązał się wydać przechowywane pojazdy w przypadku ich usunięcia w trybie art. 130a ust ustawy Prawo o ruchu drogowym ich właścicielom na podstawie dowodu uiszczenia opłaty za usunięcie i przechowywanie pojazdu na rzecz Miasta S. (§ ust. 2 pkt 5b umowy) oraz do dostarczenia do (...) w S., codziennie do godz. 9:00, aktualnych danych właścicieli drogą elektroniczną, w celu wystawienia decyzji (§ 2 ust. 6 pkt 1 umowy). W umowie wskazano także opłaty za poszczególne rodzaje usuniętych pojazdów oraz stawki ich przechowywania (§ 4 ust 1 i 2 umowy). Za wykonaną usługi (...) zobowiązał się wystawiać faktury VAT (§ 6 ust. 1 umowy), zaś Miasto S. zobowiązało się je płacić przelewem na rachunek bankowy w terminie 30 dni od dnia doręczenia (§ 4 ust. 4 umowy). Umowa zawarta została na okres 12 miesięcy od dnia podpisania umowy (§ 9 ust. 1 umowy). ( bezsporne), nadto:

dowód: umowa nr A. (...). (...) /k. 204 - 209 v. akt/.

W dniu 21.12.2012 r. pomiędzy Powiatem S. a L. S., prowadzącym działalność gospodarczą pod oznaczeniem: (...) z siedzibą w K., w ramach postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, doszło do zawarcia umowy nr KM 3/2012. Na mocy postanowień tejże umowy L. S. zobowiązał się do usuwania pojazdów z terenu Powiatu S. na podstawie dyspozycji usunięcia pojazdu wydanej przez uprawniony podmiot zgodnie z art. 130a ust. 1 i 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym w okresie od dnia 01.01.2013 r. do dnia 31.12.2013 r. oraz do prowadzenia parkingu strzeżonego na potrzeby przechowywania tych pojazdów (§ 1 ust. 1 umowy). L. S. zobowiązał się świadczyć te usługi całodobowo na zasadach opłatności w formie miesięcznego ryczałtu w wysokości 4.305,- zł brutto (§ 4 ust 1 umowy), zaś rozliczenia z tytułu świadczonych usług następować miało na podstawie faktur wystawionych przez L. S. w terminie 30 dni od daty doręczenia faktury (§ 4 ust. 3 umowy). Nadto w zakres usług świadczonych na rzecz Powiatu S. przez L. S. należeć miało także naliczanie z zastosowaniem stawek określonych w uchwale Rady Powiatu S. z dnia 25.09.2012 r. nr XIX/191/2012i pobieranie ich od użytkowników usuniętych pojazdów w zamian za usunięcie pojazdów oraz ich przechowywanie (§ 2 ust. 2 pkt 3 i 4 umowy). Zgodnie z § 6 ust. 4 umowy w przypadku braku możliwości wykonania usługi przez wykonawcę, zamawiający zleca ją innemu podmiotowi, a różnica kosztów obciąża wykonawcę nie zależnie od naliczenia kary, o której mowa w § 6 pkt 1. ( bezsporne), nadto:

dowód: umowa nr KM 3/2012 /k. 150 - 152 akt/, uchwała Rady Powiatu S. z dnia 25.09.2012 r. nr (...) w sprawie obowiązujących w 2013 r. wysokości opłat za usunięcie i przechowywanie pojazdu usuniętego z drogi oraz wysokości kosztów powstałych w razie odstąpienia od usunięcia pojazdu /k. 14 – 15/.

Pismem z dnia 21.12.2012 r. Starostwo Powiatowe w S. poinformowało m.in. Wojewódzki Inspektorat (...) w G. o zawartej w dniu 21.12.2012 r. z L. S. umowie.

dowód : pismo Starostwa Powiatowego w S. z dnia 21.12.2012 r. /k. 41 akt/.

W dniu 24.07.2013 r. w miejscowości R. funkcjonariusz Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. zatrzymał zespół pojazdów marki R./C. nr rej, (...)/ (...), należący do Z. G., prowadzącego działalność gospodarczą pod oznaczeniem: (...) z siedzibą w Kosowie L., którego przedmiotem działalności było m.in. świadczenie usług transportowych. Zespół pojazdów prowadzony był przez pracownika Z. P. O.. Wobec stwierdzenia, że stan techniczny zatrzymanego zespołu pojazdów zagraża bezpieczeństwu w ruchu drogowym, funkcjonariusz M. K. wystawił dyspozycję usunięcia przedmiotowego zespołu pojazdów. Usunięcia pojazdu marki R./C. nr rej, (...)/ (...) z drogi dokonało przedsiębiorstwo (...) na prowadzony przez siebie parking strzeżony. ( bezsporne), nadto:

dowód : dyspozycja usunięcia pojazdu nr (...)/2013 /k. 7 akt/, zeznania świadka M. K. złożone na rozprawie w dniu 04.06.2014 r. /k. 68 - 71/, protokół kontroli /k. 124 i 125/, licencja na wykonywanie krajowego transportu rzeczy /k. 126 v., dowód osobisty i prawa jazdy P. O. k. 126 v. i 127, dowód rejestracyjny zespołu pojazdów R./C. /k. 127 i 127 v./, zaświadczenie /k. 128/, zeznania świadka A. S. złożone na rozprawie w dniu 30.03.2016 r. /k. 229 – 230/.

W momencie zatrzymania zespołu pojazdów marki R./C. nr rej, (...)/ (...) funkcjonariusz Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. dysponował wykazem podmiotów świadczących usługi usuwania pojazdów i przechowywania ich na parkingu strzeżonym dla Województwa (...). Na liście tej znajdowały się dwa podmioty z miasta S., w tym na pierwszej pozycji przedsiębiorstwo prowadzone przez O. A. (1), przy czym nie zostało wyszczególnione, który z tych podmiotów wykonuje czynności na rzecz Miasta S., a który na rzecz Powiatu S.. Przedmiotowy wykaz został sporządzony przez pracownika Wydziału Budżetowo-Administracyjnego. Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G.. Przed wydaniem dyspozycji usunięcia pojazdu funkcjonariusz Wojewódzkiego Inspektoratu (...) wykonał telefon do przedsiębiorstwa prowadzonego przez O. A. (1).

dowód : zeznania świadka M. K. złożone na rozprawie w dniu 04.06.2014 r. /k. 68 - 71/, zeznania świadka A. S. złożone na rozprawie w dniu 30.03.2016 r. /k. 229 – 230/, zeznania przesłuchanej za stronę dopozwaną J. W. złożone na rozprawie w dniu 30.03.2016 r. /k. 230 - 231/.

W dniu 25.07.2013 r. przedsiębiorstwo prowadzone przez O. A. (1) poinformowało drogą elektroniczną Miasto S. o usunięciu z drogi zespołu pojazdów marki R./C. nr rej, (...)/ (...). W załączeniu wiadomości dołączona scan dyspozycji usunięcia pojazdu. Właściciel pojazdu zwrócił się do Urzędu Miejskiego o wydanie pojazdu i został skierowany do Starostwa Powiatowego wobec ustalenia, że O. A. (1) wykonuje usługi na rzecz Miasta S. ale tylko w przypadku pojazdów zatrzymanych na terenie miasta.

dowód: zeznania świadka L. D. złożone na rozprawie w dniu 04.06.2014 r. /k. 68/,

W dniu 26.07.2013 r. Z. G. udał się do Starostwa Powiatowego w S.. Pracownik Starostwa Powiatowego w S. odmówił przyjęcia wpłaty od Z. G., albowiem Z. G. nie dysponował dokumentem, na podstawie którego zatrzymano pojazd, oraz zezwoleniem na odbiór. Dokumenty dotyczące zatrzymania pojazdu dotarły do Starostwa Powiatowego w S. dnia 30.07.2013r. drogą mailową. Z. G. nie powrócił już do Starostwa Powiatowego w S..

dowód: zeznania świadka B. J. złożone na rozprawie w dniu 25.08.2014 r. /k. 110 - 111/.

W dniu 30.07.2013 r. inspektor Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. wydał P. O. zezwolenie na odbiór zespołu pojazdów marki R./C. nr rej, (...)/ (...) z parkingu strzeżonego prowadzonego przez przedsiębiorstwo działające pod oznaczenie: FIRMA (...) w S..

dowód : zezwolenie na odbiór pojazdu nr (...) /k. 8 akt/.

Zespół pojazdów marki R./C. nr rej, (...)/ (...) był przechowywany na parkingu strzeżonym prowadzonym przez O. A. (1) od dnia 24.07.2013 r. do dnia 30.07.2013 r.

dowód : dyspozycja usunięcia pojazdu nr (...)/2013 /k. 7 akt/.

W dniu 30.07.2013 r. FIRMA (...) w S. wystawiła dla Z. G. fakturę VAT nr (...) opiewającą na kwotę 1.643,01 zł brutto. Na kwotę tę składały się: kwota w wysokości 1.247 zł brutto jako koszt usunięcia zespołu pojazdów marki R./C. nr rej, (...)/ (...) oraz kwota 396,01 zł brutto przechowywanie tego zespołu pojazdów za okres od dnia 27.07.2013 r. do dnia 30.07.2013 r. (bezsporne), nadto:

dowód: faktura VAT nr (...) z dnia 30.07.2013 r. /k. 9 akt/.

Z. G. w dniu 30.07.2013 r. odebrał zespół pojazdów marki R./C. nr rej, (...)/ (...), jednocześnie dokonując zapłaty na rzecz FIRMA (...) w S. kwotę w wysokości 1.643,01 zł. ( bezsporne), nadto:

dowód : pismo Z. G. z dnia 23.09.2013 r. /k. 10/, pismo Starostwa Powiatowego w S. z dnia 11.10.2013 r. /k. 18 akt/.

Starostwo Powiatowe w S. pismem z dnia 11.10.2013 r. zwróciło się do O. A. (1) przekazanie kwoty wynikającej z faktury VAT nr (...), otrzymanej od Z. G..

dowód : pismo Starostwa Powiatowego w S. z dnia 11.10.2013 r. /k. 18 akt/, potwierdzenie nadania /k. 19/.

O. A. (1) nie dokonał zwrotu żądanej kwoty na rzecz Starostwa Powiatowego w S.. (bezsporne), a nadto:

dowód : pismo O. A. (1) z dnia 23.10.2013 r. /k. 20/.

Z tytułu usługi usuwania pojazdów oraz prowadzenia parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych na podstawie dyspozycji usunięcia pojazdu przez uprawniony podmiot zgodnie z art. 130a ust. 1, ust. 2 ustawy Prawo o ruchu drogowym Powiat S. wypłacił L. S. za okres od dnia 01.07.2013 r. do dnia 31.07.2013 r. kwotę w wysokości 4.305,00 zł.

dowód : faktura VAT nr (...) z dnia 01.08.2013 r. /k. 222-223/.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z treścią z art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz.U.2013.1446) w brzmieniu obowiązującym na dzień wydawania dyspozycji o usunięciu pojazdu w przedmiotowym postępowaniu, pojazd może być usunięty z drogi na koszt właściciela, jeżeli nie ma możliwości zabezpieczenia go w inny sposób, w przypadku gdy kierowała nim osoba znajdująca się w stanie nietrzeźwości lub w stanie po użyciu alkoholu albo środka działającego podobnie do alkoholu, nieposiadająca przy sobie dokumentów uprawniających do kierowania lub używania pojazdu albo jego stan techniczny zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, powoduje uszkodzenie drogi albo narusza wymagania ochrony środowiska (ust. 2). Dyspozycję przemieszczenia lub usunięcia pojazdu z drogi wydaje policjant - w sytuacjach, o których mowa w ust. 1-3, strażnik gminny (miejski) - w sytuacjach, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 4 i 5 lub osoba dowodząca akcją ratowniczą - w sytuacji, o której mowa w ust. 3 (ust. 4). Pojazd usunięty z drogi, w przypadkach określonych w ust. 1-2, umieszcza się na wyznaczonym przez starostę parkingu strzeżonym do czasu uiszczenia opłaty za jego usunięcie i parkowanie (ust. 5c). Usuwanie pojazdów oraz prowadzenie parkingu strzeżonego dla pojazdów usuniętych w przypadkach, o których mowa w ust. 1-2, należy do zadań własnych powiatu. Starosta realizuje te zadania przy pomocy powiatowych jednostek organizacyjnych lub powierza ich wykonywanie zgodnie z przepisami o zamówieniach publicznych (ust. 5f). Opłaty, o których mowa w ust. 6, stanowią dochód własny powiatu (ust. 6e).

Z kolei zgodnie z art. 95 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym (Dz.U.2011.244.1454) w brzmieniu obowiązującym na dzień wydania dyspozycji o usunięciu pojazdu, w przypadku stwierdzenia naruszenia obowiązków lub warunków przewozu drogowego przez podmiot wykonujący przewóz drogowy lub inne czynności związane z tym przewozem osoba przeprowadzająca kontrolę na drodze zatrzymuje, za pokwitowaniem, dokumenty podlegające kontroli i kieruje lub usuwa pojazd, na koszt podmiotu wykonującego przewóz drogowy, na najbliższy parking strzeżony, jeżeli nie pobrano kaucji - w przypadku podmiotu, o którym mowa w art. 94 ust. 3, nie usunięto stwierdzonych nieprawidłowości lub zakaz lub ograniczenie ruchu uniemożliwia dalszą jazdę (ust. 1). W zakresie postępowania w związku z usuwaniem pojazdu stosuje się odpowiednio przepisy art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (ust. 2). Zwrot pojazdu z parkingu następuje, odpowiednio po przekazaniu kaucji przez podmiot wykonujący przewóz drogowy, na zasadach, o których mowa w art. 94 ust. 4 i 5 lub usunięciu przyczyny umieszczenia pojazdu na parkingu (ust. 3).

W sprawie niniejszej poza sporem pozostawał fakt zatrzymania przez dopozwanego Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. na terenie Powiatu S. pojazdu należącego do Z. G. z powodu stanu technicznego zagrażającego bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Poza sporem było również, iż decyzja wydana przez funkcjonariusza Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. zawierała wskazanie usunięcia pojazdu na parking strzeżony prowadzony przez pozwanego O. A. (1) w celu przechowywania pojazdów usuniętych na terenie Miasta S.. Bezspornym było, iż przedsiębiorstwo (...) odholowało pojazd i przechowywało go przez okres od dnia 24.07.2013 r. do dnia 30.07.2013 r. Wreszcie bezspornym było, iż wobec nieprzyjęcia opłaty przez Urząd Miejski w S. i Starostwo Powiatowe w S., Z. G. uiścił wynagrodzenie za świadczone usługi (...), w kwocie 1.643,01 zł.

Oceniając podstawę prawną dochodzonego roszczenia Sąd zważył, iż usunięcie pojazdów z drogi na parking prowadzony przez pozwanego było wynikiem władczego działania państwa w trybie przepisów art. 130a ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Istota regulacji dotyczącej usuwania pojazdów z drogi i dalszego postępowania z tymi pojazdami polega na wykonywaniu zadania publicznego o charakterze administracyjnoprawnym, które wykonywane jest przez organy administracji publicznej, ale w części także przy pomocy podmiotów spoza tej administracji, którymi są jednostki wyznaczone do usunięcia pojazdów lub prowadzenia parkingów dla takich pojazdów, przy czym stosunek prawny, którego przedmiotem jest usunięcie i przechowanie rzeczy łączący gminę lub starostwo z osobami prowadzącymi parking, na którym umieszcza się pojazdy usunięte w trybie administracyjnym nie ma charakteru cywilnoprawnego.

Następnie Sąd zważył, że w niniejszej sprawie poza sporem pozostawała okoliczność, że opłata uiszczona przez właściciela usuniętych pojazdów na drodze w miejscowości R. miała stanowić w myśl powołanych wyżej przepisów dochód własny powiatu, jednakże zadania publiczne w omawianym zakresie powodowy Powiat realizował we współdziałaniu z innym aniżeli pozwany O. A. (1) podmiotem. Do realizacji zadań Starosta wyznaczył parking prowadzony przez L. S.. Zadania w zakresie usuwania pojazdów z terenu Miasta S. realizowane są przez Miasto S., które wyznaczyło parking strzeżony prowadzony przez pozwanego.

Zgodnie z prezentowanym w orzecznictwie stanowiskiem (por. wyrokj Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w G. z dnia 19.02.2014 r., sygn. akt. I SA/Gd 1756/13, LEX nr 1469667), sama dyspozycja usunięcia pojazdu, wydawana przez Policję, nie może być źródłem powstania szczególnego stosunku administracyjnoprawnego, dokumentując jedynie fakt i okoliczności usunięcia pojazdu z drogi, w tym podmiot, który dokonał usunięcia oraz miejsce, gdzie odholowany został pojazd. Podmiot niewyznaczony przez starostę do przyjmowania pojazdów czyni to nie w ramach wykonywania obowiązków wynikających z obowiązujących przepisów prawa administracyjnego, ale na zasadzie prowadzenia "zwykłego" parkingu. Podmiot taki nie może mieć podstaw prawnych do zakładania, że zostanie uznany za podmiot, o którym mowa w art. 130a ust. 5c p.r.d., nie wiąże go bowiem z organem administracji publicznej stosunek administracyjny związany z wykonywaniem dozoru.

Podzielając przytoczone stanowisko trzeba było zatem dojść do wniosku, iż wobec braku wyznaczenia pozwanego oraz umowy O. A. (1) z Powiatem S. – organem administracji publicznej, wykonującym zadanie publiczne, nie doszło do powstania stosunku administracyjnoprawnego.

W tej sytuacji należało przystąpić do oceny trafności zarzutów pozwanego O. A. (1), wskazujących na brak bezpodstawnego wzbogacenia.

W myśl art. 405 kc kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Bezpodstawne wzbogacenie jest szczególnym zdarzeniem prawnym, w wyniku którego bez podstawy prawnej powstaje nowa sytuacja, polegająca na wzroście wartości majątku po stronie podmiotu wzbogaconego, kosztem jednoczesnego pogorszenia sytuacji majątkowej lub osobistej osoby zubożonej.

Skoro na skutek usunięcia pojazdu na parking pozwanego nie doszło do powstania stosunku administracyjnego, a jednocześnie bezspornym było w sprawie, że pozwany jest przedsiębiorcą prowadzącym usługi holowania i przechowywania pojazdów, należało przyjąć, że wykonana usługa spełniona została w ramach stosunku cywilnoprawnego. Usługę tę wykonano i pobrano wynagrodzenie. W tej sytuacji – zdaniem Sądu – nie doszło do wzbogacenia się pozwanego kosztem powodowego Powiatu. Pobranie wynagrodzenia poprzedzało świadczenie usług przez pozwanego, z którymi to usługami związane były koszty. Sytuacja powyższa nie doprowadziła także do zubożenia powodowego Powiatu, rozumianego jako pogorszenie sytuacji majątkowej powoda.

Analizując w dalszej kolejności kolejną podstawę odpowiedzialności wywiedzioną z reżimu przepisów o deliktach, Sąd zważył, że jako podstawę prawną odpowiedzialności dopozwanego Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. strona powodowa wskazała przepis art. 417 § 1 kc, zgodnie z którym za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. W odpowiedzi strona dopozwana zarzucała, że roszczenie dochodzone pozwem nie ma charakteru roszczenia cywilnoprawnego, funkcjonariusz dopozwanego nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałą pomyłkę, zaś jedynym podmiotem odpowiedzialnym jest pozwany O. A. (1), albowiem jego pracownik błędnie wskazał na właściwość pozwanego w zakresie usuwania pojazdów zatrzymanych na terenie Powiatu S.. Nadto strona dopozwana zarzucała, iż Powiat S. nie wykazał poniesionej szkody.

W ocenie Sądu argumentacja strony pełnomocnika dopozwanego Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. nie zasługiwała na uwzględnienie. Jak wynika z poglądów doktryny, postawą prawną roszczeń odszkodowawczych jednostki samorządu terytorialnego wobec państwa są przepis art. 77 Konstytucji, przyznający każdemu prawa do wynagrodzenia szkody, która została mu wyrządzona przez niezgodne z prawem działanie organu władzy publicznej oraz cytowany wyżej przepis art. 417 kc, przewidujący odpowiedzialność Skarbu Państwa za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie. Przyjmuje się, że przepis art. 417 § 1kc nie zawiera żadnych ograniczeń podmiotowych i z żądaniem naprawienia szkody może wystąpić każdy podmiot stosunków cywilnoprawnych, jeżeli doznał szkody przez wykonujących władze publiczną. Roszczenia odszkodowawcze przysługuje zatem także jednostkom samorządu terytorialnego, które mogą jako podmioty prawa cywilnego zostać poszkodowane bezprawnym działanie władzy publicznej (ustawodawczej, sądowniczej, wykonawczej). Przyjmuje się że do powstania odpowiedzialności Skarbu Państwa wobec jednostek samorządu terytorialnego nie jest istotne formalne usytuowanie w strukturze organów administracji publicznej bezpośredniego sprawcy szkody, przy czym regulacja art. 417 § 1 kc nie pozostawia wątpliwości, że odpowiedzialność musi się wiązać wyłącznie z działalnością Skarbu Państwa o charakterze władczym (tak: Sądowa ochrona samodzielności jednostek samorządu terytorialnego, J. J., (...) Prawnej LEX, stan prawny: 12.04.2016 r.).

Sąd zważył, że działanie funkcjonariusza dopozwanego miało charakter działania władczego, wszak doszło do zatrzymania pojazdu, a następnie do skierowania go, bez zgody właściciela pojazdu, na parking strzeżony prowadzony przez O. A. (1). Zagrażający bezpieczeństwu w ruchu drogowym pojazd umieszczony był na parkingu w oparciu o władcze działanie organu administracyjnego, który działał wprost na podstawie konkretnego przepisu prawa administracyjnego.

Niewątpliwym przy tym było, że gdyby czynności funkcjonariusza dopozwanego wykonane zostały prawidłowo, nie doszłoby do skierowania pojazdu na parking strzeżony, prowadzony w celu przechowywania pojazdów zatrzymanych na terenie Miasta S..

Na podstawie ocenionych jako w pełni wiarygodne zeznań J. W. złożonych za stronę dopozwaną na rozprawie w dniu 30.03.2016 r., jak również zeznań świadka M. K., Sąd ustalił, że prowadzony i aktualizowany przez stronę dopozwaną wykaz podmiotów świadczących usługi usuwania pojazdów i przechowywania ich na parkingu strzeżonym dla Województwa (...), którym dysponował funkcjonariusz sporządzający dyspozycję usunięcia pojazdu, nie był sporządzony prawidłowo Na liście tej znajdowały się dwa podmioty, w tym na pierwszej pozycji przedsiębiorstwo prowadzone przez O. A. (1), przy czym nie zostało wyszczególnione, który z tych podmiotów wykonuje czynności na rzecz Miasta S., a który na rzecz Powiatu S.. Nie ulega wątpliwości fakt, że gdyby lista sporządzona była w sposób właściwy, funkcjonariusz Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. skierowałby zatrzymany pojazd na parking strzeżony L. S.. W ocenie Sądu zatem doszło spełnienia wszystkich przesłanek odpowiedzialności dopozwanego Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G.: bezprawność, zawinienie oraz związek przyczynowy ze szkodą. Należy podkreślić, że gdyby funkcjonariusz dopozwanego nie skierował pojazdu na niewłaściwy parking, Powiat S. uzyskałby dochód własny w postaci opłaty za usunięcie i przechowywanie pojazdu Z. G..

Jak wynika z przedłożonej umowy (...).12.2012 r. Powiat S. wypłacał L. S. wynagrodzenie ryczałtowe, a to oznacza, że L. S. otrzymywał miesięczną kwotę w stałej miesięcznej wysokości, bez względu na liczbę usuniętych i przechowywanych samochodów. Powiat S. domagał się zwrotu utraconych korzyści, argumentując, że gdyby pojazd usunięty i przechowywany został przez L. S., Powiat uzyskałby dochód w wysokości uiszczonej przez Z. G. opłaty. Szkoda Powiatu S. polegała zatem na utracie dochodu własnego. W ocenie Sądu roszczenie takie ma charakter cywilnoprawny, zaś szkoda polega na utracie należnych dochodów w budżecie Powiatu.

W ocenie Sądu, Powiat S. udowodnił również szkodę co do wysokości. Z przedłożonych dokumentów, w tym w szczególności Uchwały Rady Powiatu, umowy zawartej z L. S. oraz faktury dokumentującej poniesienie wydatków na zryczałtowane wynagrodzenie za miesiąc lipiec 2013r. jednoznacznie wynikało, iż powodowy Powiat utracił dochód własny w kwocie dochodzonej pozwem.

Oceniając zarzut dopozwanego nadużycia prawa przez powoda o jakim mowa w art. 5 kc Sąd zważył, że przez odwoływanie się, zwłaszcza ogólne, do klauzul generalnych przewidzianych w art. 5, nie można podważać pośrednio mocy obowiązującej przepisów prawa. Zdaniem Sądu dopozwany nie sprecyzował jaka z przyjętych w społeczeństwie zasad współżycia społecznego została naruszona, ani nie wykazał okoliczności uzasadniających przyjęcie, iż działanie Powiatu w trybie art. 130 a ustawy o ruchu drogowym narusza zasady współżycia społecznego lub godzi w społeczno-gospodarcze przeznaczenie tego prawa.

Analizując odpowiedzialność pozwanego O. A. (1) na wskazanej przez powoda podstawie art. 415 kc, Sąd zważył, że zgodnie z tym przepisem kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.

Czyn sprawcy pociągający za sobą odpowiedzialność cywilną musi wykazywać pewne cechy (znamiona) odnoszące się do strony przedmiotowej i podmiotowej. Chodzi o znamiona niewłaściwości postępowania od strony przedmiotowej, co określa się mianem bezprawności czynu, i od strony podmiotowej, co określa się jako winę w znaczeniu subiektywnym.

Oczywistym jest przy tym, że dopiero czyn bezprawny może być oceniany w kategoriach czynu zawinionego w rozumieniu art. 415 kc. Bezprawność - jako przedmiotowa cecha czynu sprawcy - tradycyjnie ujmowana jest jako sprzeczność z obowiązującym porządkiem prawnym. Pojęcie „porządek prawny" obejmuje nakazy i zakazy wynikające z normy prawnej, lecz także nakazy i zakazy wynikające z norm moralnych i obyczajowych, określanych jako „zasady współżycia społecznego" lub „dobre obyczaje" (np. wyrok SN z 10 lutego 2010 r., V CSK 287/2009, LexisNexis nr 3027445, OSP 2012, nr 10, poz. 95 z glosą F. Śmigielskiego).

W ocenie Sądu trafnym był zarzut pozwanego O. A. (1) wskazującego na brak bezprawności działania pozwanego. Sąd zważył przy tym, że zeznania świadka A. S. – pracownika pozwanego /k.230 akt/ potwierdziły twierdzenie pozwanego działania na polecenie wykonującego zadania publiczne funkcjonariusza. Zważyć nadto należało, iż pozwany prowadził działalność polegającą m.in. na holowaniu i przechowywaniu aut na swoim parkingu. Wykonanie tej usługi mieściło się zatem w prowadzonej przez pozwanego działalności. Wydanie pojazdu właścicielowi nastąpiło na podstawie zezwolenia funkcjonariusza dopozwanego oraz na żądanie właściciela pojazdu. W tej sytuacji nie wykazano sprzeczności działania pozwanego z porządkiem prawnym. Warto przy tym zauważyć, że możliwość zlecenia przez stronę powodową wykonania usługi przez inny aniżeli L. S. podmiot, przewidywała także umowa z 21.12.2012r. /k.12 akt/ w § 6 ust. 4 umowy.

Wzgląd na wszystkie te argumenty doprowadził Sąd do powzięcia przeświadczenia o braku bezprawności po stronie pozwanego O. A. (1).

Uznając zatem, że dopozwany Skarb Państwa – Wojewódzki Inspektor (...) w G. ponosi odpowiedzialność za szkodę Powiatu S. w postaci utraconych korzyści, Sąd zasądził od pozwanego Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. na rzecz powoda Powiatu S. kwotę w wysokości 1.643,01 zł, zaś w stosunku co do pozwanego O. A. (1) powództwo oddalił, o czym orzekł w pkt I i II wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 kc, zasądzając je od dnia 09.10.2014 r., czyli od dnia następnego po dniu doręczenia dopozwanemu pisma, w którym powód zgłosił swoje roszczenie względem dopozwanego /zpo k. 134/, zaś za okres od dnia 22.10.2013 r. do dnia 08.10.2014 r. roszczenie odsetkowe podlegało oddaleniu. Sąd uznał przy tym, że termin spełnienia świadczenia nie był oznaczony ani nie wynikał z właściwości zobowiązania, które należało ocenić jako bezterminowe i w którym obowiązek świadczenia zaktualizował się po wezwaniu do zapłaty, o jakim mowa w art. 455 kc.

O kosztach procesu Sąd orzekł w pkt III wyroku na podstawie art. 98 oraz 99 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc, zasądzając od pozwanego Skarbu Państwa – Wojewódzkiego Inspektoratu (...) w G. na rzecz powoda Powiatu S. ich zwrot. Powód poniósł koszty procesu, na które złożyły się: opłata sądowa od pozwu – 83,00 zł oraz koszty zastępstwa procesowego – 600,00 zł (§ 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu /Dz.U. z 2002 r. nr 163 poz. 1349/, łącznie 683,00 zł.