Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 marca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Danuta Pacześniowska

Sędzia SO Lucyna Morys – Magiera (spr.)

Sędzia SR (del.) Roman Troll

Protokolant Beata Michalak

po rozpoznaniu w dniu 17 marca 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa P. G. (G.)

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w S.

o zapłatę

na skutek apelacji obu stron

od wyroku Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej

z dnia 13 sierpnia 2015 r., sygn. akt I C 770/11

1.  z apelacji powoda zmienia zaskarżony wyrok w punkcie 1 o tyle, że zasądza odsetki ustawowe od dnia 21 kwietnia 2010 r. do 31 grudnia 2015 r., a od 1 stycznia 2016 r. dalsze odsetki za opóźnienie;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 517 zł (pięćset siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego;

3.  oddala apelację pozwanej;

4.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Roman Troll SSO Danuta Pacześniowska SSO Morys – Magiera

Sygn. akt III Ca 14/16, III Ca 15/16

UZASADNIENIE

Powód P. G. domagał się zasądzenia od pozwanego (...) Towarzystwa (...) w S. kwoty 20.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od 24 stycznia 2009 roku tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, ustalenia odpowiedzialności pozwanej za skutki wypadku z 2 sierpnia 2008 roku na przyszłość oraz o zasądzenia kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu wskazał, że w wyniku zdarzenia drogowego z 2 sierpnia 2008 roku na drodze (...) (gmina W.), w którym powód uczestniczył jako pasażer samochodu, który zjechał z drogi i uderzył w osłonę przy autostradzie, doznał on obrażeń ciała w postaci: wieloodłamowego złamania żuchwy, złamania na pograniczu kości łonowej i kulszowej po stronie prawej oraz obrzęku mózgu. Podlegał hospitalizacji i przeprowadzono u niego operacyjne zespolenie odłamów kości żuchwy płytką. Pojazd w którym jechał powód w dniu zdarzenia, ubezpieczony był w zakresie polisy OC u pozwanego, który na wniosek powoda przyznał mu w postępowaniu likwidacyjnym kwotę 20000zł. Zdaniem powoda powyższa kwota nie jest adekwatna do uszczerbku na zdrowiu, jakiemu uległ w dniu zdarzenia oraz stopnia doznanej przez niego krzywdy. Żądanie odsetek powód oparł na przepisie art. 381 k.c. w zw. z art. 14 ust. 2 ustawy z 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, wskazując że pozwany najpóźniej w dniu wydania decyzji tj. 23 stycznia 2009r., zajmując merytoryczne stanowisko w sprawie mógł określić wielkość krzywdy i odpowiednią kwotę roszczenia. Stąd odsetki są należne od dnia następnego po dniu wydania decyzji przez pozwanego.

Pozwana (...) Spółka Akcyjna w S. (wcześniej (...) Spółka Akcyjna w S.) wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów postępowania zgodnie z obowiązującymi przepisami.

W uzasadnieniu uznała swoją odpowiedzialność za szkodę spowodowaną zdarzeniem komunikacyjnym, które miało miejsce 2 sierpnia 2008r. Wskazała jednak, że wypłacona powodowi suma 20000zł zaspokoiła powoda jako odpowiednia kwota tytułem zadośćuczynienia w rozumieniu art. 445 §1 k.c. Podnosiła, że rozmiar uszczerbku na zdrowiu powoda ustalony została przez lekarza orzecznika pozwanej na poziomie ok. 17 - 22% z pozytywnymi rokowaniami na przyszłość. Pozwana podniosła, że powód nie wykazał interesu prawnego w ustaleniu odpowiedzialności pozwanej za skutki wypadku w przyszłości. Uznała, że zadośćuczynienie za krzywdę jest świadczeniem fakultatywnym, a jego wysokość jest uznaniowa, więc termin wymagalności odsetek przypada na dzień wyrokowania.

Pozwana zakwestionowała również żądanie o zasądzenie kosztów zastępstwa prawnego w podwójnej minimalnej wysokości jako nieuzasadnione trudnością sprawy ani nakładem pracy w tak typowej sprawie.

Wyrokiem z 13 sierpnia 2015r. Sąd Rejonowy w Rudzie Śląskiej w pkt 1 zasądził od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w S. na rzecz powoda P. G. kwotę 20000 zł (dwadzieścia tysięcy złotych) z ustawowymi odsetkami od 20 grudnia 2011r.; w pkt 2 oddalił powództwo w pozostałym zakresie; w pkt 3 zasądził od pozwanej na rzecz powoda kwotę 5196zł (pięć tysięcy sto dziewięćdziesiąt sześć złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu; w pkt 5 nakazał pobrać od pozwanej na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego w Rudzie Śląskiej kwotę 38,37zł (trzydzieści osiem złotych trzydzieści siedem groszy) tytułem nieuiszczonych wydatków tymczasowo poniesionych przez Skarb Państwa.

Sąd pierwszej instancji ustalił, iż 2 sierpnia 2008r. na autostradzie A 4 w okolicach Gm. (...) doszło do wypadku drogowego, w którym uczestniczył pojazd marki R. (...) o nr rej. (...), kierowany przez M. A.. Powód będący pasażerem samochodu doznał obrażeń ciała w postaci: wieloodłamowego złamania żuchwy (złamania kąta żuchwy po stronie prawej, złamania okolicy przedtrzonowej trzonu żuchwy po stronie lewej, złamania kości klinowej), złamania na pograniczu kości łonowej i kulszowej po stronie prawej oraz obrzęku mózgu. Po wypadku został przetransportowany do 4 (...) Szpitala (...) we W., gdzie stwierdzono złamanie na pograniczu kości łonowej i kulszowej po stronie prawej, cechy obrzęku mózgu z zatarciem zarysów zakrętów, dość wąski układ komorowy, płyn w zakresie zatoki szczękowej prawej, złamanie kości klinowej. Powód miał objawy padaczkowe, doszło do przegryzienia języka. Powód odzyskał przytomność w dniu 3 sierpnia 2008r. Przebywał w szpitalu do 14 sierpnia 2008r. początkowo w Oddziale Anestezjologii i Intensywnej Terapii, następnie w Oddziale (...) Szczękowo- Twarzowej, gdzie 12 sierpnia 2008r. przeprowadzono operacyjne zespolenie odłamów kości żuchwy płytką. Jak stwierdzono, powód po wyjściu ze szpitala pozostawał pod kontrolą ortopedy i neurologa. Pół roku później powodowi usunięto elementy zespalające podwójne złamanie żuchwy. Po wyjściu ze szpitala powodem zajmowali się głównie rodzice, powód musiał leżeć. W trakcie kilku miesięcy stracił ok. 20 kg masy ciała, był na specjalnej diecie.

Sąd Rejonowy ustalił, że obecnie powód skarży się na bóle karku, szyi, ma problemy z pamięcią i koncentracją oraz wzrokiem. Zażywa środki przeciwbólowe. Powód przed wypadkiem grał w piłkę nożną, chodził na siłownię, jeździł na rowerze, chodził po górach. Obecnie tylko jeździ na rowerze.

W związku z wypadkiem usunięto powodowi część zębów, powód ma zmiany w zgryzie oraz blizny po instalowanych płytkach, odczuwa brak zębów w trakcie jedzenia. Po wypadku przez około rok powód odczuwał lęk i niepokój podczas jazdy samochodem. Po zakończeniu okresu zwolnienia lekarskiego powód za porozumieniem stron zakończył dotychczasowe zatrudnienie. Obecnie prowadzi własna firmę, jego dochody w zależności od zleceń wynoszą 1200zł -1500zł.

W oparciu o dowód z opinii biegłych z zakresu ortopedii i traumatologii oraz neurologii ustalono u powoda 5 % i 3% trwałego uszczerbku na zdrowiu, zaś rokowania na przyszłość pozytywne. W oparciu o dowód z opinii biegłych z zakresu psychologii i psychiatrii ustalono stopień trwałego uszczerbku wywołanego poprzez traumę jaką był wypadek na 5 %. Sąd pierwszej instancji przyjął łączny uszczerbek na zdrowiu powoda wywołany zdarzeniem na 13%.

Jak ustalono, powód wezwał pozwaną pismami z 8 września 2008r. oraz z 13 stycznia 2009r. do zapłaty 35000zł tytułem zadośćuczynienia. Po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego pozwana przyznała powodowi początkowo kwotę 10000zł, a następnie po kolejnych wezwaniach do zapłaty łącznie 40000zł zadośćuczynienia, przyznano powodowi dalsze 10000zł tytułem zadośćuczynienia oraz kwotę 3212,45zł tytułem odszkodowania .

Powyższy stan faktyczny Sąd Rejonowy ustalił na podstawie powołanych szczegółowo w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku dowodów z dokumentów złożonych do akt sprawy, przesłuchania powoda, zeznań świadków oraz dowodu z opinii biegłych.

W tym stanie rzeczy uznał Sąd pierwszej instancji, iż żądanie pozwu było uzasadnione w znacznej części, kierując się normami art. 415 kc w zw. z art. 805 kc w zw. z art. 445 § 1 kc. Jeżeli chodzi o odpowiednią sumę pieniężną stanowiącą zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę uznał, że rozważyć należało tu rozmiar poniesionego uszczerbku na zdrowiu – czas trwania cierpień nie tylko fizycznych, ale i psychicznych, trwałość skutków czynu niedozwolonego, prognozy na przyszłość, utratę lub ograniczenie możności dokonywania określonych czynności życia codziennego, a ustalona wysokość uszczerbku na zdrowiu może mieć jedynie znaczenie pomocnicze. Podkreślał, że zdrowie ludzkie jest dobrem o szczególnie wysokiej wartości i w razie jego naruszenia zadośćuczynienie pieniężne powinno być odpowiednio wysokie.

Sąd Rejonowy uznał, że powód w związku z wypadkiem jakiemu uległ 2 sierpnia 2009r. doznał poważnych obrażeń ciała, które skutkowały koniecznością dwukrotnej hospitalizacji i kilkumiesięcznej rekonwalescencji przy odczuwaniu bólu o znacznym natężeniu. Konsekwencją doznanych urazów był również fakt, że powodowi usunięto kilka zębów, nie mógł spożywać zwykłych posiłków, wystąpiły u niego reaktywne zaburzenia o charakterze lękowo – depresyjnym. Zważył Sąd, że zdarzenie z 2 sierpnia 2008r. było traumatycznym przeżyciem dla powoda, odbijającym się negatywnie na jego życiu osobistym i społecznym, zwłaszcza, że powód w dniu wypadku miał 21 lat, był osobą aktywną fizycznie i zawodowo. Po wypadku został unieruchomiony, uzależniony od opieki osób trzecich, stracił pracę. Stwierdzono u niego 13 % uszczerbek na zdrowiu powoda, kłopoty z pamięcią i koncentracją. Powyższe okoliczności zdaniem Sądu Rejonowego winny skutkować złagodzi powodowi odczucia po długotrwałym leczeniu, rehabilitacji, bólu i niedogodności związane z wypadkiem.

Sąd oddalił powództwo odnośnie do żądania ustalenia odpowiedzialności na przyszłość na zasadzie art. 189 kpc.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 kc, uznając że należne są one od dnia następnego po doręczeniu pozwanej odpisu pozwu.

O kosztach procesu orzeczono z powołaniem na normę art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 99 kpc, przyjmując nadto, że sprawa nie wymagała przeprowadzenia skomplikowanego postępowania dowodowego, ani nakładu pracy pełnomocnika powoda, który uzasadniałby przyznanie mu większego niż minimalne wynagrodzenia.

O kosztach sadowych Sąd orzekł na podstawie art. 113 ustawy z 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.

Apelacje od tego wyroku wniosły obie strony.

Powód w swoim środku zaskarżenia kwestionował zawarte w punkcie 1 wyroku rozstrzygnięcie o odsetkach ustawowych od zasądzonej kwoty 20000zł za okres od 21 kwietnia 2010r. do 19 grudnia 2011r.

Zarzucał naruszenie przepisu prawa materialnego w zakresie art. 481 § 1 kc w zw. z art. 14 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych poprzez błędną wykładnię skutkującą zasądzeniem odsetek od zadośćuczynienia od dnia następującego po doręczeniu odpisu pozwu, podczas gdy pozwana pozostawała w opóźnieniu co najmniej od dnia następującego po wydaniu decyzji przyznającej zadośćuczynienie z 20 kwietnia 2010r.

Wnosił zatem o zmianę orzeczenia poprzez zasądzenie odsetek ustawowych od przyznanego świadczenia od tego dnia i zwrot kosztów postępowania odwoławczego.

Motywował, iż wyrok zasądzający zadośćuczynienie nie ma charakteru konstytutywnego, a skoro zadośćuczynienie zależy od uznania ubezpieczyciela, winien on samodzielnie ustalić okoliczności i je ocenić, stwierdzając rozmiar szkody. Podkreślał, że pozwana nie wykazała, iżby jej opóźnienie w wypłaceniu mu świadczenia w należytej wysokości powstało mimo zachowania z jej strony należytej staranności, zaś okoliczności i skutki wypadku były jej znane.

Pozwana wniosła o oddalenie apelacji powoda i zwrot kosztów postępowania odwoławczego na jej rzecz.

Pozwana w swojej apelacji także kwestionowała wyrzeczenie Sądu pierwszej instancji o roszczeniu ubocznym zawarte w punkcie 1 wyroku, w odniesieniu do czasokresu od 20 grudnia 2011r. do 12 sierpnia 2015r.

Zarzucała, iż zadośćuczynienie za doznaną krzywdę jest wymagalne dopiero od dnia wyrokowania, stąd roszczenie uboczne można naliczać dopiero od dnia kolejnego. Podkreślała, że wysokość szkody niemajątkowej może zmieniać się w czasie, co ma znaczenie dla daty ustalenia terminu biegu odsetek od przyznanego świadczenia. Jej zdaniem określenie wysokości zadośćuczynienia według stanu rzeczy istniejącego w dacie wyrokowania uzasadnia przyznanie odsetek dopiero od tej daty; powoływała się przy tym na ustalenia Sądu pierwszej instancji co do stanu zdrowia powoda oparte o opinie pochodzące z tego właśnie okresu zamknięcia rozprawy, nie dotyczące zaś czasokresu poprzedzającego tę datę, w szczególności datę doręczenia pozwanej odpisu pozwu.

Wnosiła zatem o jego zmianę w tej części i zasądzenie odsetek ustawowych od dnia wyrokowania i zwrot kosztów postępowania za obie instancje, względnie jego uchylenie w tej części i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji z przyznaniem mu rozstrzygnięcia o kosztach postępowania odwoławczego.

Powód wniósł o oddalenie apelacji pozwanej i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

W pierwszej kolejności wskazać wypada, iż ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie zostały dokonane przez Sąd pierwszej instancji prawidłowo, nie były zresztą kwestionowane przez strony postępowania i stąd Sąd Odwoławczy przyjął je za własne, bez konieczności ponownego przytaczania.

W ustalonym stanie faktycznym nie sposób było jednak zaakceptować rozstrzygnięcia podjętego przez Sąd Rejonowy w zakresie kwestionowanym przez obie strony procesu, a dotyczącego roszczenia ubocznego. Zasadnie powód zarzucał tu naruszenie przepisów prawa materialnego w postaci art. 481 § 1 kc w zw. z art. 14 ustawy z 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych.

Uwzględnione przez Sąd pierwszej instancji roszczenie główne, co do którego wyrok uprawomocnił się, dotyczyło zadośćuczynienia za krzywdę, ból i cierpienie doznane przez powoda w wyniku zdarzenia z 2 sierpnia 2009r., znajdującego podstawę prawną w art. 822 kc w związku z art. 445 § 1 kc w związku z art. 444 § 1 kc. W istocie zależy ono od oceny i uznania Sądu, jednak mimo pewnej swobody przy orzekaniu o zadośćuczynieniu, wyrok je zasądzający nie ma charakteru konstytutywnego, lecz deklaratywny (tak: wyroki Sądu Najwyższego: z 18 lutego 2011 r. I CSK 243/10 LEX nr 848109, z 18 lutego 2010 r. II CSK 434/09 LEX nr 602683, z 11 lutego 2010 r. I CSK 262/06 LEX nr 738077). Tę koncepcję Sąd Okręgowy w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę w pełni podziela; tym samym nie sposób zaaprobować poglądu skarżącej pozwanej, iż odsetki od takiego zasądzonego wyrokiem świadczenia należą się od daty wyrokowania.

W ocenie Sądu Odwoławczego wymagalność tego roszczenia skierowanego do ubezpieczyciela należy oceniać na podstawie art. 455 kc w zw. z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.) (zob. : wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 lipca 2015 r., VI ACa 1105/14, LEX nr 1950229). W ustalonych okolicznościach sprawy wypadało przyjąć, iż zadośćuczynienie w zasądzonej wysokości było powodowi należne już w dacie wydania przez pozwaną decyzji w tej kwestii.

W toku postępowania likwidacyjnego powód zgłosił pozwanej żądanie przyznania zadośćuczynienia w kwocie ostatecznie oznaczonej na 40000zł w okresie poprzedzającym wydanie decyzji z 20 kwietnia 2010r. (pismo z 25 listopada 2009r.). Skoro pozwana jako ubezpieczyciel obowiązana była spełnić świadczenie w tej kwocie w terminie 30 dni od daty otrzymania pisma, zaś w toku postępowania likwidacyjnego powód otrzymał jedynie kwotę 20000zł, odsetki ustawowe z art. 481 § 1 kc od pozostałej kwoty należą się powodowi od daty wcześniejszej niż żądana w pozwie i wskazana w wyroku Sądu pierwszej instancji. Powód jednakże domagał się naliczenia odsetek od dnia 21 kwietnia 2010r., co limitowało treść rozstrzygnięcia Sądu drugiej instancji.

Odnosząc się z kolei do argumentacji podnoszonej w apelacji pozwanej, wypadało stwierdzić, iż nie była ona słuszna. Jak już wyżej wskazano, zdaniem Sądu Okręgowego w składzie rozpoznającym niniejszą sprawę, zadośćuczynienie nie jest wymagalne dopiero z datą wydania wyroku przez Sąd, lecz po upływie 30 dni od daty zgłoszenia roszczenia ubezpieczycielowi. Zważyć wypada, iż pozwana dysponowała po wezwaniach do zapłaty zadośćuczynienia ze strony powoda wszelkimi danymi dotyczącymi jego stanu zdrowia, przebiegu leczenia, całokształtu jego sytuacji życiowej oraz informacjami odnoszącymi się do kryteriów ustalania zasadności i wysokości zadośćuczynienia za ból i cierpienie. Gdyby więc wówczas należycie je oceniła, to przyznałaby powodowi łączne świadczenie w wysokości żądanej sumy 40000zł, a nie jedynie częściowej w kwocie 20000zł.

Sąd drugiej instancji zważył ponadto, iż wbrew twierdzeniom skarżącej ustalenia okoliczności dotyczące stanu zdrowia powoda po wypadku, przebiegu jego leczenia oraz rozmiaru bólu i cierpienia, odnosiły się nie tylko do okresu wyrokowania, czy też wydawania opinii przez biegłych. Pozostawały one aktualne także w czasie poprzedzającym wydanie decyzji w przedmiocie przyznania powodowi zadośćuczynienia przez pozwaną w wyniku jego wezwań do zapłaty, o czym świadczy stwierdzony i przedstawiony wyżej przebieg leczenia oraz rekonwalescencji powoda. W międzyczasie bowiem nie zaszły inne okoliczności, które pozwoliłyby na odmienną niż uczynił to Sąd pierwszej instancji – i winien był dokonać ubezpieczyciel, ocenę przeżyć powoda związanych ze zdarzeniem z 2 sierpnia 2008r. przez pryzmat należnego mu zadośćuczynienia. Świadczenie w zasądzonym rozmiarze było zatem, jak już wyżej wskazano, należne powodowi już w dacie wydania przez pozwaną decyzji w tym zakresie.

Odsetki ustawowe należały się zatem powodowi od zasądzonego roszczenia począwszy od 21 kwietnia 2010r. do 31 grudnia 2015r., a od 1 stycznia 2016r., w związku ze zmianą stanu prawnego, odsetki za opóźnienie, na zasadzie art. 481 § 1 kc w zw. z art. 455 kc w zw. z art. 14 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, jak słusznie powód wskazywał w apelacji.

O tyle też zaskarżony wyrok zmieniono w punkcie 1 na zasadzie art. 386 § 1 kpc, uwzględniając apelację powoda w całości.

Apelację pozwanej natomiast jako bezzasadną, oddalono w oparciu o przepis art. 385 kpc.

Konsekwencją powyższych rozstrzygnięć było wyrzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego na zasadzie odpowiedzialności za wynik sporu z mocy art. 98 § 1 i 3 kpc w zw. z art. 108 § 1 kpc.

Pozwaną jako stronę przegrywającą w drugiej instancji obciążono obowiązkiem zwrotu całości kosztów postępowania apelacyjnego w wysokości 517zł na rzecz wygrywającej powódki, której apelację uwzględniono. Na koszty te składa się opłata od apelacji w kwocie 217zł i wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego adwokatem w wysokości 300zł, obliczone stosownie do § 6 pkt 3 w zw. z § 13 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

Na przegrywającą pozwaną nałożono także obowiązek zwrotu kosztów postępowania wywołanego jej oddaloną apelacją na rzecz wygrywającego powoda. Na koszty te składa się wynagrodzenie pełnomocnika powoda będącego adwokatem, obliczone stosownie do § 6 pkt 4 w zw. z § 13 ust. 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu.

SSR (del.) Roman Troll SSO Danuta Pacześniowska SSO Lucyna Morys – Magiera