Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Powód Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. wystąpił przeciwko R. L. z pozwem o zapłatę kwoty 3.074,92 zł wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty. Jednocześnie powód domagał się zasądzenia na swoją rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych. Uzasadniając swe żądanie wskazał, iż R. L. oraz Bank (...) S.A. zawarli w dniu 27 listopada 2008 r. umowę bankową o numerze (...). Pozwana nie wywiązała się z umowy, w związku z czym kwota należności głównej wraz odsetkami z tytułu opóźnienia stała się wymagalna. Na podstawie umowy cesji wierzytelności z dnia 26 listopada 2014 r. Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. nabył od Bank (...) S.A. wierzytelność w stosunku do R. L. z tytułu umowy bankowej z dnia 27 listopada 208 r.

Pozwana R. L. nie stawiła się na rozprawę w dniu 28 kwietnia 2016 roku i nie zajęła merytorycznego stanowiska w sprawie

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 26 listopada 2014 r. Bank (...) S.A. i Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą we W. zawarli umowę, mocą której pierwszy z w/w podmiotów zbył na rzecz drugiego wierzytelności, które szczegółowo wskazane miały zostać w załączniku nr 1 do umowy, stanowiącym jej integralną część (dowód: umowa k. 8-12).

Pismem z dnia 22 grudnia 2015 roku Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W., reprezentowany przez (...) S.A., wezwał R. L. do zapłaty kwoty 3.803,50 zł do dnia 30 grudnia 2015 roku, pod rygorem wyegzekwowania długu z wykorzystaniem przymusu państwowego, powołując się przy tym na istnienie zobowiązania w/w z tytułu umowy bankowej zawartej z Bankiem (...) S.A. w dniu 27 listopada 2008 r. o numerze (...). (dowód: wezwanie do zapłaty k. 14 -15).

Dnia 19 lutego 2016 roku Prokura Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty we W. sporządził z ksiąg rachunkowych wyciąg nr S/46/32/P., w którym stwierdził istnienie po stronie R. L. zobowiązania pieniężnego w łącznej kwocie 3.074,92 zł – na dzień wystawienia wyciągu (dowód: wyciąg z ksiąg rachunkowych k. 7).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z treścią art. 339 § 1 kpc jeżeli pozwany nie stawił się na posiedzenie wyznaczone na rozprawę albo mimo stawienia się nie bierze udziału w rozprawie, sąd wyda wyrok zaoczny. W tym drugim wypadku przyjmuje się za prawdziwe twierdzenia powoda o okolicznościach faktycznych przytoczonych w pozwie lub w pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed rozprawę, chyba że budzą one uzasadnione wątpliwości albo zostały przytoczone w celu obejścia prawa.

W przekonaniu Sądu, w okolicznościach sprawy niniejszej, twierdzenia powoda, z których wywodził on swe roszczenia ocenić należało jako budzące uzasadnione wątpliwości. Stąd też nie zachodziły podstawy do wydania wyroku zaocznego uwzględniającego powództwo.

Zgodnie z ogólną regułą rozkładu ciężaru dowodowego, jaka sformułowana została w art. 6 kc, ciężar dowodu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne. Dopełnieniem procesowym tejże reguły jest treść art. 232 kpc, w myśl którego strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne (…). Przenosząc treść obu wskazanych przepisów na realia niniejszej sprawy stwierdzić trzeba, że w niniejszym postępowaniu to na powodzie spoczywał obowiązek wykazania faktów, które w jego przekonaniu uzasadniały dochodzone roszczenie. Przy roszczeniu pieniężnym, a z takim żądaniem wystąpił powód, wykazanie roszczenia musi nadto obejmować udowodnienie zarówno samej jego podstawy, jak i wysokości.

Jednocześnie na względzie należy mieć treść art. 227 kpc, który stanowi, iż przedmiotem dowodu są fakty mające dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie. Znaczenie dowodów z punktu widzenia ich istotności dla rozstrzygnięcia sprawy ocenia w toku postępowania Sąd, przy czym uznać należy, że „istotność” konkretnych dowodów wynika z przedmiotu postępowania i wiąże się z twierdzeniami faktycznymi stron. Selekcji faktów Sąd dokonuje z kolei uwzględniając zasadę prawdy materialnej i zasadę kontradyktoryjności, w ostatecznym zaś wyniku „istotność” faktu jest oceniana przez Sąd z punktu widzenia prawa materialnego. Innymi słowy, o tym jakie okoliczności – jako istotne – wymagają wyjaśnienia, decydują przepisy materialne, które powinny być zastosowane w rozpoznawanej sprawie (por. wyrok SN z dnia 30 sierpnia 1990 r., sygn. IV CR 236/90, OSNCP 1991, nr 10-12, poz. 125).

Nie ulega wątpliwości, iż podstawą materialną dochodzonego przez powoda roszczenia była umowa przelewu wierzytelności. W konsekwencji dla stwierdzenia czy powód sprostał ciężarowi wykazania faktów, z których wywodzi skutki prawne, a jednocześnie faktów, które dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy miały istotne znaczenie, niezbędne jest odwołanie się do treści zawartej pomiędzy stronami umowy.

Zgodnie z treścią art. 509§1 kc wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby to się ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. O ważnej i skutecznej umowie cesji wierzytelności można zatem mówić (co do zasady) wówczas gdy dotyczy ona wierzytelności już istniejącej (pod pewnymi warunkami również wierzytelności przyszłej) i gdy powyższa czynność prawna nie sprzeciwia się obowiązującym przepisom, umowie łączącej dłużnika i zbywcę wierzytelności lub właściwości zobowiązania, z którego wierzytelność będąca przedmiotem przelewu wynika. Uwzględnienie żądania powoda uzależnione zatem było od ustalenia, iż umowa przelewu wierzytelności zawarta pomiędzy nim a Bankiem (...) S.A. była zarówno ważna jak i skuteczna.

Ważność umowy cesji wierzytelności przywoływanej przez powoda w uzasadnieniu pozwu wątpliwości Sądu nie wzbudzała. Umowa została zawarta w przepisanej prawem formie. Zauważyć jednak należy, iż umowa ta ma bardzo ramowy charakter. Precyzuje w zasadzie wyłącznie prawa i obowiązki cedenta i cesjonariusza, nie wskazuje konkretnych wierzytelności i dłużników, w tym wierzytelności dochodzonej w niniejszym postępowaniu. Te dane – jak sugeruje to treść umowy sprzedaży wierzytelności – sprecyzowane zostały dopiero w załączniku nr 1 do tejże umowy. Załącznika tego powód do pozwu jednak już nie załączył. Za dokument taki nie może bowiem, zdaniem Sądu, zostać potraktowany wydruk komputerowy opatrzony tytułem „Wyciąg z elektronicznego załącznika do umowy cesji” (k. 13). Nie wiadomo bowiem, na jakiej podstawie, w jakiej dacie i przez kogo wydruk ten został sporządzony. Wydruk ten nie został też w ogóle uwierzytelniony. Znajduje się bowiem pod nim tylko pieczęć i podpis radcy prawnego reprezentującego powoda, bez potwierdzenia za zgodność z oryginałem, ani adnotacji o jego sporządzeniu przez tego radcę prawnego. Wydruk ten nie ma zatem żadnej mocy dowodowej, nawet właściwej dokumentowi prywatnemu w rozumieniu przepisów kpc.

O skuteczności cesji wierzytelności przywoływanej przez powoda w uzasadnieniu żądania nie świadczy też załączony do pozwu wyciąg z ksiąg rachunkowych nr S/46/32/P.. Trzeba bowiem pamiętać, że wyrokiem z dnia 11 lipca 2011 roku w sprawie P 1/2010 Trybunał Konstytucyjny orzekł, iż art. 194 ustawy z dnia 27 maja 2004 roku o funduszach inwestycyjnych (Dz.U. Nr 146 poz. 1546 ze zm.) w części, w jakiej nadaje moc prawną dokumentu urzędowego księgom rachunkowym i wyciągom z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego w postępowaniu cywilnym prowadzonym wobec konsumenta, jest niezgodny z art. 2, art. 32 ust. 1 zdanie pierwsze i art. 76 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej (Dz.U. z 2011r. nr 152 poz. 900). Z powyższym wnioskiem koresponduje treść powołanego art. 194 ust. 2 ustawy o funduszach inwestycyjnych w brzmieniu obowiązującym od dnia 19 kwietnia 2013r. („Moc prawna dokumentów urzędowych, o której mowa w ust. 1, nie obowiązuje w odniesieniu do dokumentów wymienionych w tym przepisie w postępowaniu cywilnym”). Wyjaśnienia dalej wymaga, że omawiany tu dowód oczywiście może stanowić podstawę ustaleń faktycznych i wyrokowania w sprawie, ale jego materialna moc zależy od jego treści merytorycznej, a o tym rozstrzyga sąd według ogólnych zasad oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 września 2011 r., II CSK 712/10, Lex 1129100). Dopiero wynikiem tej oceny jest przyznanie lub odmówienie dowodowi z dokumentu waloru wiarygodności, ze stosownymi konsekwencjami w zakresie jego znaczenia dla ustalenia podstawy faktycznej orzeczenia. Przyjąć zatem należy, że dane ujmowane w księgach rachunkowych funduszu i w wyciągu z tych ksiąg mogą stanowić dowód jedynie tego, że określonej kwoty wierzytelność jest wpisana w księgach rachunkowych względem określonego dłużnika na podstawie opisanego w tych księgach zdarzenia, na przykład właśnie cesji wierzytelności. Dokumenty te potwierdzają więc sam fakt zdarzenia w postaci cesji wierzytelności, ale nie stanowią one dowodu na skuteczność dokonanej cesji wierzytelności, a tym bardziej istnienia i wysokości nabytej wierzytelności. (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13 czerwca 2013 r., V CSK 329/12, Lex 1375500).

W dalszej kolejności należy wskazać, iż powód celem wykazania istnienia wierzytelności oraz jej wysokości nie złożył umowy bankowej na którą się powoływał. Owszem w toku postępowania powód złożył kopię umowy o kartę kredytową (...) Bank z dnia 28 listopada 2008r., tym niemniej zważyć należy, iż kopia ta nie została potwierdzona za zgodność z oryginałem. Dowód ten, w ocenie Sądu, nie stanowi potwierdzenia, iż cedentowi przysługiwała wierzytelność względem pozwanej. Niepoświadczona bowiem kserokopia nie jest dokumentem (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 lipca 2009 r. w sprawie II CSK 71/09 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr (...), wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 19 marca 2010 r. w sprawie I ACa 2/10 opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr (...), wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 kwietnia 2009 r. opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr (...), wyrok Sądu Apelacyjnego z dnia 10 stycznia 2008 r. w sprawie V ACa 816/07, opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr (...), wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 lutego 1997 r. w sprawie III CKU 7/97, opubl. w zbiorze orzecznictwa LEX za nr (...)). Oznacza to, że złożona przez powoda kopia nie ma żadnego waloru dowodowego, choćby właściwego dokumentom prywatnym w rozumieniu art. 245 kpc (por. T. Ereciński (red.) Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego. Część pierwsza. Postępowanie rozpoznawcze., Warszawa 2002 r. s. 515 i 518). Kopia ta nie mogła zatem doprowadzić Sądu do wniosku, że cedentowi przysługiwała zbywana wierzytelność. To zaś czyniło żądanie pozwu wątpliwym i nieudowodnionym.

Dodatkowo z przedłożonych dokumentów nie sposób ustalić w jaki sposób obliczono należność pozwem dochodzoną, tj. w jaki sposób obliczono kwotę główną, odsetki i inne koszty. Nie pozwala to na weryfikację twierdzeń powoda w zakresie dochodzonej pozwem należności. W uzasadnieniu pozwu powód określił jedynie, iż na wysokość dochodzonej należności składa się niespłacona należność główna oraz odsetki. Na poparcie tych twierdzeń zakresie nie przedłożył jednak dokumentu z którego by wynikało, iż faktycznie takie zadłużenie istniało wobec kredytobiorcy i kiedy ono powstało. W szczególności zaś dowodu tego, z przyczyn o których mowa była powyżej, nie stanowi kopia umowy o przyznanie limitu kredytowego.

Reasumując, w ocenie Sądu, w sprawie niniejszej powód nie zdołał wykazać, aby skutecznie nabył od Banku (...) S.A. wierzytelność przysługującą temu bankowi od pozwanej na mocy umowy bankowej z dnia 27 listopada 2008 roku, chociaż to jego obciążał ciężar dowodu w tym zakresie (art. 6 kc). Zgodnie bowiem z treścią tego przepisu ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne, powód tego nie uczynił.

Uwzględniając wszystko powyższe orzeczono jak w sentencji wyroku.

SSR Małgorzata Malinowska

ZARZĄDZENIE

Odpis wyroku wraz z uzasadnieniem doręczyć pełnomocnikowi powoda bez pouczenia.

SSR Małgorzata Malinowska

24 maja 2016r.