Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie VII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący: SSO Agnieszka Gałkowska – spr.

Sędziowie: SSO Bogusław Zając

SSO Sławomir Brzózka

Protokolant: st. sekr. sądowy Romualda Jędrzejczyk

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Bożeny Odulińskiej

po rozpoznaniu w dniu 7 czerwca 2016 roku

sprawy Z. K. s. I. i A., ur. (...) w B.

oskarżonego o przestępstwo z art. 79 ust. 4 ustawy z dnia 29.09.1994r. o rachunkowości

na skutek apelacji wniesionej przez oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Myszkowie

z dnia 9 grudnia 2015 roku, sygn. akt IIK 492/15

orzeka:

1.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

2.  zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. W. K. – Kancelaria Adwokacka w M., kwotę 516,60 zł (pięćset szesnaście złotych sześćdziesiąt groszy) tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego Z. K. w postępowaniu odwoławczym, przy czym kwota ta obejmuje również należny podatek VAT;

3.  zwalnia oskarżonego Z. K. od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

Sygn. akt VII Ka 360/16

UZASADNIENIE

Z. K. został oskarżony o to, że w terminie do 15 lipca 2013 r. w G. wbrew obowiązkowi wyrażonemu w art.69 ust .l ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości będąc zobowiązany z racji pełnionej funkcji członka zarządu (...) Sp. z o.o. nie złożył w rejestrze sądowym – VIII Wydziale Gospodarczym KRS Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku sprawozdania finansowego za 2012 r. z działalności podmiotu (...) sp. z o.o. z siedzibą w C..

tj. o czyn z art. 79 ust.4 Ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości.

Wyrokiem z dnia 9 grudnia 2015r. Sąd Rejonowy w Myszkowie w sprawie IIK 492/15:

1. uznał oskarżonego Z. K. za winnego popełnienia zarzucanego mu przestępstwa i na podstawie art. 79 ust.4 ustawy z dnia 29 kwietnia 1994 roku o rachunkowości oraz art.33§l i 3 kk skazał go na karę grzywny w liczbie 100 /sto/ stawek dziennych ustalając wysokość jednej stawki dziennej na kwotę 10 /dziesięciu/ złotych;

2. zasądził od Skarbu Państwa na rzecz Kancelarii Adwokackiej adw. W. K., Kancelaria Adwokacka w M.— kwotę 619,92 zł /sześćset dziewiętnaście złotych i 92/100) w tym podatek VAT, tytułem kosztów obrony z urzędu oskarżonego Z. K.;

3. na podstawie art. 626§lkpk , art. 627kpk i art. 3 ust.l ustawy o opłatach w sprawach karnych zasądził od oskarżonego Z. K. na rzecz Skarbu Państwa 100,00 /sto/ złotych opłaty oraz wydatki poniesione w sprawie w kwocie 689,92 zł, zaś na podstawie art. 624§1 kpk pozostałymi wydatkami poniesionymi w sprawie obciążył Skarb Państwa.

Powyższy wyrok został zaskarżony w drodze apelacji wywiedzione przez oskarżonego, który podniósł, iż z chwilą podjęcia działalności gospodarczej na zasadzie spółki z o.o. została podpisana z biurem doradztwa (...) umowa na obsługę firmy w zakresie księgowości. Podał, iż firma ta posiadała niezbędne licencje, co gwarantowało właściwy zakres obsługi. Wskazał, iż w ramach umowy firma ta była zobowiązana do składania niezbędnych deklaracji do US, ZUS-u i innych podmiotów i z tych obowiązków wywiązywała się właściwie. Oskarżony nie spotkał się z jakimikolwiek sygnałami świadczącymi o nieprawidłowości w obsłudze księgowej firmy. Podniósł nadto, iż dopiero w październiku 2015r. dowiedział się, że obligatoryjnym terminem składania sprawozdań do KRS-u był dzień 15 lipca, wcześniej nigdy nie dociekał tego. Wskazał, iż jego rola jako prezesa sprowadza się w istocie tylko do sprawozdania pod względem merytorycznym przygotowanych druków, deklaracji, podpisanie ich. Taka sama procedura obowiązuje w przypadku sprawozdania do KRS-u. Dodał, iż skoro dokumenty nie są przygotowane, to on nie może podnosić odpowiedzialności na nonszalancję biura.

Sąd Okręgowy, zważył co następuje:

Apelacja oskarżonego jest w sposób oczywisty bezpodstawna.

Wskazać należy, iż oskarżony nie kwestionuje dokonanych w sprawie ustaleń faktycznych, przyznając, iż nie złożył w terminie , tj. do dnia 15 lipca 2013r. w rejestrze sądowym - VIII Wydziale Gospodarczym KRS Sądu Rejonowego Gdańsk – Północ w Gdańsku sprawozdania finansowego za 2012r. z działalności podmiotu (...) sp. z o.o. w C.. Skarżący nie kwestionuje również faktu pełnienia funkcji prezesa w tym podmiocie gospodarczym. Stwierdzić też trzeba kategorycznie, iż dokonane przez Sąd Pierwszej Instancji ustalenia faktyczne znajdują pełne poparcie w zgromadzonych dowodach, w szczególności dokumentach z KRS-u odnoszących się do firmy (...) Sp. z o.o. ale i w samych wyjaśnieniach oskarżonego, który w toku postępowania sądowego przyznał się do zarzucanego mu czynu, wyjaśniając, iż przyczyną niezłożenia sprawozdania w terminie były problemy finansowe firmy. Podniósł bowiem, iż związane były z koniecznością uiszczenia opłaty w wysokości 1000 zł za publikację sprawozdania w Monitorze Polskim. Zauważyć należy, iż dopiero w złożonej apelacji skarżący odnosi się do tego, iż nie wiedział o terminie w którym miał obowiązek złożyć takie sprawozdanie finansowe, a nadto stara się przerzucić odpowiedzialność za zaniedbania jakie w tym względzie wystąpiły na firmę doradztwa (...), z którą miał mieć podpisaną umowę na obsługę firmy w zakresie księgowości. Tymczasem odnosząc się do pierwszego zarzutów nie sposób jest uznać, by istotnie oskarżony nie posiadał wiedzy o obciążającym go z mocy art. 69 ust. 1 ustawy z dnia 29.09.1994r. o rachunkowości obowiązku złożenia we właściwym rejestrze sądowym sprawozdania finansowego za działalność firmy (...) za 2012. Przeczy tym twierdzeniom oskarżonego chociażby fakt uprzednich jego skazań na występek z art. 79 pkt. 4 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości. Z karty karalności oskarżonego wynika bowiem, iż w dniu 23.10.2008r. został skazany za tego rodzaju czyn prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego Bydgoszczy w sprawie XVIK 311/08 (k-24 akt). W późniejszym okresie czasu również prowadzone było przeciwko oskarżonemu postepowanie karne o czyn z art. 79 pkt. 4 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości, które także zakończyło się wyrokiem skazującym Sądu Rejonowego Gdańsk-Północ w Gdańsku w sprawie XIK 632/13 (k44). Twierdzenia oskarżonego jakoby dopiero w październiku 2015r. dowiedział się o terminie w którym sprawozdanie musiało być złożone jest całkowicie chybione, skoro wiedzę o powyższym terminie musiał uzyskać najpóźniej już w toku prowadzonych przeciwko niemu we wcześniejszym okresie czasu postępowań karnych.

Chybiony jest również argument skarżącego, jakoby nie ponosił on winy za niezłożenie w terminie sprawozdania finansowego, skoro zawarł przed rozpoczęciem działalności gospodarczej umowę na obsługę księgową firmy z biurem doradztwa podatkowego. W pierwszej kolejności odnosząc się do tegoż zarzutu, wskazać należy, iż oskarżony nie wykazał, by istotnie taka umowa została przez firmę (...) Sp. z o.o. zawarta z jakimkolwiek biurem doradztwa podatkowego. Skarżący takowej umowy bowiem nie przedłożły, ani w toku postępowania karnego, ani też już po wniesieniu apelacji w sprawie. Choć oskarżony w dniu 1 czerwca 2016r. złożył pismo procesowe w którym wskazuje na złożenie umowy na świadczenie usług obsługi księgowej przez Doradztwo (...) 9k-233 akt) to do tegoż pisma takowej umowy nie załączył, a jedynie odpis wyroku Sądu Rejonowego w Gdańsku z dnia 9.08.2013r. w sprawie XIK 632/13, skazujący go za czyn z art. 79pkt.4 ustawy o rachunkowości w zakresie niezłożenia sprawozdań finansowych z działalności podmiotu (...) sp. z o.o. w C. za rok 2009, 2010,. 2011 (k-234-235) oraz rachunek zysków i strat za okres od 1.01.2010r. do 21.12.2010r. spółki (...) (k-236-238).

Najistotniejszym jest, a co wymaga szczególnego podkreślenia, iż nawet zawarcie umowy z jakąkolwiek firmą doradztwa podatkowego za obsługę księgową podmiotu gospodarczego, którego oskarżony był prezesem nie mogłoby uwolnić oskarżonego od odpowiedzialności karnej za niezłożenie w terminie sprawozdania finansowego w odpowiednim rejestrze sądowym. Przepisy ustawy rachunkowości nakładają bowiem obowiązek złożenia takiego sprawozdania wyłącznie na osobę kierownika jednostki i obowiązku tego nie mogą scedować na żadną inną osobę. Oskarżony- jako prezes spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest uznany w świetle przepisów ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości za kierownika jednostki. Przepis art. 3 pkt 6 ustawy o rachunkowości określa, iż przez kierownika jednostki - rozumie się przez to m.in. członka zarządu lub innego organu zarządzającego, a jeżeli organ jest wieloosobowy - członków tego organu, z wyłączeniem pełnomocników ustanowionych przez jednostkę. Natomiast obowiązek przygotowania oraz złożenia sprawozdania finansowego oraz terminy na wykonanie tych działań określają art. 52, art. 53 oraz art. 69 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości. Zgodnie z art. 52 w/w ustawy kierownik jednostki zapewnia sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia bilansowego i przedstawia je właściwym organom, zgodnie z obowiązującymi jednostkę przepisami prawa, postanowieniami statutu lub umowy. Zaś artykuł 53 ustawy o rachunkowości stanowi, że roczne sprawozdanie finansowe jednostki podlega zatwierdzeniu przez organ zatwierdzający, nie później niż 6 miesięcy od dnia bilansowego. Obowiązek złożenia rocznego sprawozdania finansowego we właściwym rejestrze statuuje art. 69, który wskazuje, że kierownik jednostki składa we właściwym rejestrze sądowym roczne sprawozdanie finansowe w ciągu 15 dni od dnia zatwierdzenia rocznego sprawozdania finansowego.

Przy wykonaniu tego obowiązku kierownik jednostki choć może się posłużyć osobami trzecimi, to jednak nie może go na nie scedować. Nie zasługuje więc na uwzględnienie argumentacja oskarżonego, jakoby działając w zaufaniu do biura rachunkowego, prowadzącego obsługę spółki był przekonany, że to biura miały obowiązek złożenia takich dokumentów do sądu rejestrowego. Sąd Okręgowy podziela bowiem w pełni stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w wyroku z dnia 16 października 2014r., sygn. akt II KK 279/14. LEX nr 1541051, iż podmiot prowadzący usługowo księgi rachunkowe spółki nie jest zobowiązany lub nawet uprawniony do składania sprawozdań finansowych do właściwego rejestru sądowego. Z treści art. 52 ust. 2 ustawy z 1994r. o rachunkowości wynika jedynie obowiązek podpisania sprawozdania finansowego przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych obok kierownika jednostki, który takie sprawozdanie jest zobowiązany dodatkowo złożyć we właściwym sądzie. Z powyższego jednoznacznie wynika, iż to na oskarżonym jako kierowniku jednostki ciążył obowiązek złożenia sprawozdań finansowych. Oskarżony nie może zasłaniać się nieznajomości prawa w zakresie reprezentacji spółki i obowiązków ciążących na nim – jako na prezesie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Od przedsiębiorcy - profesjonalisty działającego w obrocie gospodarczym wymaga się bowiem szczególnej staranności w prowadzonej przez siebie działalności jak również znajomości przepisów prawa. Należyta staranność uzasadnia zwiększone oczekiwania co do umiejętności, wiedzy, skrupulatności, rzetelności, zapobiegliwości i zdolności przewidywania. Obejmuje także znajomość obowiązującego prawa oraz następstw z niego wynikających w zakresie prowadzonej działalności gospodarczej ( vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z 8 marca 2006r., sygn. akt I ACa 1018/05, LEX nr 186161).

Z tego też względu apelacją oskarżonego nie mogła zostać uwzględniona, w związku z czym Sąd Okręgowy zaskarżony wyrok utrzymał w mocy.

Podstawą prawną orzeczenia Sądu Okręgowego stanowi art. 437 §1 k.p.k.

Na podstawie art. 29 ust.1 ustawy z dnia 26 maja 1982 r. prawo o adwokaturze oraz i § 4 ust. 1 i 3 w zw.§ 17 ust 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu zasadzono na rzecz adw. W. K.– Kancelaria Adwokacka w M. kwotę 516,60 zł tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego przyjmując, że kwota ta obejmuje też należny podatek VAT. Z uwagi na trudną sytuację majątkową Sąd Okręgowy zwolnił skazanego z obowiązku ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, którymi z mocy art. 634k.p.k. w zw. z art. 624§1k.p.k. obciążył Skarb Państwa.