Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt: VIII K 507/15

WYROK

Dnia 9 marca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Toruniu VIII Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący SSR Sławomir Więckowski

Protokolant stażysta Agnieszka Piczak

w obecności oskarżyciela - ---

po rozpoznaniu dniach 02 października 2015 roku, 20 listopada 2015 roku, 22 stycznia 2016 roku oraz 24 lutego 2016 roku

sprawy:

M. S. s. T. i E. z domu K. ur. (...) w B.

oskarżonego o to, że:

w okresie od 20 lipca 2012 do 25 lipca 2012 r. w B. przy ul. (...) w T. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą (...), działając z góry powziętym zamiarem, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, mimo ciążącego na nim obowiązku nie poinformował Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. o wpisaniu go w dniu 12 lipca 2012 r. do rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków unijnych i wyzyskał w ten sposób błąd pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T., co do uznania go za podmiot mogący uczestniczyć w projektach dofinansowanych ze środków unijnych, doprowadzając do zawarcia w dniu 25 lipca 2012 r w T. umowy (...)dofinansowującej projekt „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”, doprowadzając do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarb Państwa – Wojewódzki Urząd Pracy w T. poprzez wypłatę I transzy dofinansowania w kwocie 92.144,15 zł,

tj. o czyn z art. 297 § 2 kk i art. 286 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk

ORZEKA:

po zastosowaniu art. 4 §1 kk

I.  Oskarżonego M. S. uznaje za winnego tego, że w dniu 25 lipca 2012 r. w T. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wprowadził w błąd pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. w ten sposób, iż zataił informację o wpisaniu jego firmy w dniu 12 lipca 2012 r. do rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków unijnych, w następstwie czego doszło do podpisania w dniu 25 lipca 2012 r w T. umowy (...).01.01-04-040/12-00 dofinansowującej projekt „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”, doprowadzając do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarb Państwa – Wojewódzki Urząd Pracy w T. poprzez wypłatę I transzy dofinansowania w kwocie 92.144,15 zł to jest uznaje go za winnego popełnienia występku z art. 286 §1 kk i za to na podstawie art. 286 §1 kk wymierza karę 1 ( jednego ) roku pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 69 §1 i 2 kk , art. 70 §1 pkt 1 kk i art. 73 §1 kk

wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza na 3 (trzy) letni okres próby, oddając go w tym okresie pod dozór kuratora sądowego;

III.  na podstawie art. 33§1, 2 i 3 kk orzeka wobec oskarżonego grzywnę w wysokości 100 (stu) stawek dziennych po przyjęciu jednej stawki za równoważnej kwocie 50 (pięćdziesięciu) złotych;

IV.  Zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 480,00 zł (czterysta osiemdziesiąt złotych) tytułem opłat sądowych oraz kwotę 70 zł (siedemdziesiąt złotych) tytułem pozostałych wydatków poniesionych w sprawie.

Sygn. akt VIII K 507/15

UZASADNIENIE

M. S. począwszy od 2007 roku prowadzi działalność gospodarczą pod nazwą (...). W jego ramach zajmuje się doradztwem gospodarczym, ukierunkowanym na uzyskiwanie przez przedsiębiorców i jednostki samorządu terytorialnego funduszy ze środków Unii Europejskiej, na realizację określonych projektów. Poza tym, kilkukrotnie również jego własne przedsiębiorstwo pozyskiwało dofinansowanie z tego tytułu.

Dowód: -wyjaśnienia M. S. - k. 220v-221;

W związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, w dniu 12 kwietnia 2012 roku M. S. złożył w Wojewódzkim Urzędzie Pracy w T. wniosek o dofinansowanie w ramach funduszu „Program Operacyjny Kapitał Ludzki”. Dotyczył on projektu o nazwie „Pożądane kwalifikacje zawodowe dla mieszkańców regionu (...) – walka z bezrobociem po 50 r. ż.”. Jednym z załączników do tegoż wniosku było również oświadczenie – składane obligatoryjnie przy ubieganiu się o dofinansowanie ze środków Unii Europejskiej – wedle którego potencjalny beneficjent nie podlega wykluczeniu, o którym mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych. Wniosek ten został rozpatrzony pozytywnie, w związku z czym w dniu 17 kwietnia 2012 roku doszło do zawarcia umowy o jego dofinansowanie, pomiędzy Wojewódzkim Urzędem Pracy w T. a M. S..

Dowody: - zeznania S. F. – k.10-11, 267v-268v;

-wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami – 40-58;

-oświadczenie – k.46;

-umowa o dofinansowanie projektu – k.26-38

Wojewódzki Urząd Pracy w T. ogłosił konkurs na dofinansowanie projektu z funduszy „Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki” w ramach poddziałania o nazwie „Wsparcie osób pozostających bez zatrudnienia na regionalnym rynku pracy”. M. S. zgłosił się do tegoż konkursu, składając projekt o nazwie „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”. Również w tym wypadku, jednym z załączników do tegoż wniosku było oświadczenie, wedle którego potencjalny beneficjent nie podlega wykluczeniu, o którym mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych.

Dowody: wyjaśnienia M. S. - k. 220v-221.

-zeznania A. S.– k. 286-287

-zeznania M. W. – k.248-249, 258;

wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami – 66-85;

-oświadczenie – k.72v;

Powyższy wniosek uzyskał od członków Komisji Oceny Projektów Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. wystarczającą liczbę punktów, w wyniku czego został umieszczony na liście rankingowej, która następnie w dniu 10 maja 2012 roku została zaakceptowana przez Dyrektora tegoż (...). W związku z powyższym, pismem z dnia 14 maja 2012 roku, M. S. został poinformowany o przyjęciu jego wniosku do realizacji.

Dowód: -pismo z dnia 14 maja 2012 roku - dokumentacja (...) w T., załącznik numer 3.

Następnie, zgodnie z utrwaloną w tym zakresie praktyką, Wojewódzki Urząd Pracy w T., zwrócił się do Dyrektora Departamentu Instytucji Płatniczej Ministerstwa Finansów o udzielenie informacji, czy którykolwiek z podmiotów ubiegających się o dofinansowanie, wskazanych w załączniku do pisma – wśród których wymieniono również przedsiębiorstwo (...) M. S. - nie został wykluczony na podstawie art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych, z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z wykorzystaniem środków europejskich.

W odpowiedzi przesłanej następnego dnia, przedstawiciel Ministerstwa Finansów poinformował, iż żaden z podmiotów wskazanych we wniosku nie figuruje w Rejestrze podmiotów wykluczonych, o którym mowa w w/w przepisie

Dowód: -wniosek o udzielenie informacji wraz z odpowiedzią Ministerstwa Finansów - dokumentacja (...) w T., załącznik numer 4.

W związku z powyższym, przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. podjęli z M. S. dalsze negocjacje w zakresie ostatecznego kształtu projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”. Odnosiły się one zarówno do doprecyzowania kwestii merytorycznych, jak również wydatków, które zostały wskazane w stawkach zawyżonych w porównaniu z rynkowymi, a niektóre z nich uznano za zbędne dla realizacji projektu. Negocjacjami ze strony Wojewódzkiego Urzędu Pracy kierowała M. W., która została wyznaczona na opiekuna przedmiotowego projektu.

W rezultacie ustaleń poczynionych z przedstawicielami Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T., w dniu 25 czerwca 2012 roku M. S. złożył ostateczną wersję projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej.” Również wówczas, podpisał on jeden z załączników do wniosku o dofinansowanie, którym było oświadczenie, iż potencjalny beneficjent nie podlega wykluczeniu, o którym mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych.

Dowody: -wyjaśnienia M. S. - k. 220v-221.

- zeznania A. S. – 286-287;

-zeznania M. W. – k.248-249, 258;

wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami – 66-85;

-oświadczenie – k.72v;

-pismo z dnia 14 maja 2012 roku - dokumentacja (...) w T., załącznik numer 3

W dniu 12 lipca 2012 roku, na skutek zgłoszenia nadesłanego przez Urząd Marszałkowski Województwa (...) w związku z projektem realizowanym w ramach działania „Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki”, M. S. został wpisany do prowadzonego przez Ministra Finansów na podstawie art. 210 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych, Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków europejskich. Pismem z dnia 16 lipca 2012 roku, Dyrektor Departamentu Instytucji Płatniczej Ministerstwa Finansów poinformował M. S. o tym fakcie, wskazując równocześnie, iż okres w/w wykluczenia rozpoczął się w dniu 2 czerwca 2012 roku i zakończy się z upływem 3 lat od daty dokonania zwrotu środków. Pełnomocniczka M. S. odebrała powyższe pismo w dniu 20 lipca 2012 roku.

Dowody: -wyjaśnienia M. S. - k. 220v-221;

-pismo Urzędu Marszałkowskiego z dnia 24 sierpnia 2012 roku – k.155;

-pismo Ministerstwa Finansów z dnia 16 lipca 2012 roku – k.156;

-potwierdzenie odbioru – k.157;

-pismo Ministerstwa Finansów do M. S. -dokumentacja (...) w T., załącznik numer 11.

M. S. nie poinformował pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. o wpisaniu go do Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków europejskich.

Dowody: -zeznania A. S. k. 286-287;

-zeznania M. W. – k.248-249, 258;

-zeznania S. F. – k.10-11, 267v-268v;

-zeznania A. M. – k.16-17, 268v-269;

-zeznania A. J. 283-284;

-zeznania I. M. k.285

-pismo M. S. do (...) w T. – k.158;

-pismo (...) w T. z dnia 31 sierpnia 2012 roku - dokumentacja (...) w T., załącznik numer 6;

-wiadomość e-mail J. G. – dokumentacja (...) w T., załącznik numer 8.

M. S. wiedział, iż w obliczu w/w wpisu, nie jest uprawniony do uzyskania dofinansowania projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”. Powziął on jednak wątpliwości, czy mimo to nie zawrzeć umowy w tym przedmiocie. Jednakże po konsultacji ze swoimi współpracownikami, M. S. zdecydował się na podpisanie umowy o dofinansowanie z Wojewódzkim Urzędem Pracy w T..

Dowody:

-częściowo wyjaśnienia M. S. - k. 220v-221;

-częściowo zeznania J. G. – k. 269-269v;

pismo Ministerstwa Finansów do M. S. -dokumentacja (...) w T., załącznik numer 11.

-potwierdzenie odbioru – k.157;

W związku z powyższym, w dniu 25 lipca 2012 roku doszło do zawarcia umowy o dofinansowanie w/w projektu, w ramach „Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki”, pomiędzy Wojewódzkim Urzędem Pracy w T., a M. S.. Opiewała ona na łączną kwotę 387 067,88 złotych. Częścią umowy – jak ma to miejsce standardowo w wypadku umów dotyczących takowego dofinansowania – była również ostateczna wersja projektu wraz z załącznikami, obejmującymi oświadczenie, iż beneficjent nie podlega wykluczeniu, o którym mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych. Dlatego też, zgodnie z wymogami obowiązującymi przy zawarciu tego rodzaju umowy, M. S. w trakcie jej podpisywania, parafował również każdą ze stron w/w projektu i załączników.

Dowody: -zeznania A. J. k.283-285;

-umowa o dofinansowanie – k.59-65;

-uchwała Zarządu Województwa (...) – k.39;

-wniosek o dofinansowanie wraz z załącznikami – 66-85;

-oświadczenie – k.72v.

Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. A. J., reprezentujący w czasie podpisywania tejże umowy zarządzaną instytucję, w dniu 25 lipca 2012 roku nie dysponował informacją o wpisaniu M. S. do Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków europejskich. Takowej wiedzy nie posiadał wówczas również żaden z pracowników w/w (...). Gdyby A. J. dysponował informacją, iż M. S. wpisany jest do tegoż Rejestru, nie zawarłby z nim w dniu 25 lipca 2012 roku przedmiotowej umowy. M. S. miał z kolei świadomość powyższych faktów, dlatego też celowo zataił ową informację przed przedstawicielami Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T..

Wynikająca z w/w umowy, pierwsza transza dofinansowania w kwocie 92144,15 złotych, zgodnie z harmonogramem płatności została przelana na rachunek bankowy M. S., niezwłocznie po zawarciu przedmiotowej umowy

Dowody: wyjaśnienia M. S. - k. 220v-221;

-zeznania A. S. k. 286-287;

-zeznania M. W. – k.248-249, 258;

-zeznania S. F. – k.10-11, 267v-268v;

-zeznania A. M. – k.16-17, 268v-269;

-zeznania A. J. – k. 283-284;

-zeznania I. M. – k. 285;

-uchwała Zarządu Województwa (...) – k.39;

-harmonogram płatności – k.82.

Dopiero w dniu 28 sierpnia 2012 roku do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. wpłynęło pismo od Urzędu Marszałkowskiego Województwa (...), w treści którego wskazano, iż w dniu 12 lipca 2012 roku M. S. został wpisany do Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków europejskich.

Wobec powyższego, w dniu 31 sierpnia 2012 roku, przedstawiciel Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. przesłał do M. S. pismo, w którym wskazał, iż z uwagi na wpisanie do w/w Rejestru podmiotów wykluczonych, beneficjent zobowiązany jest do wstrzymania wszelkich działań związanych z realizacją przedmiotowego projektu.

Dowody: -zeznania A. J. – k. 283-284;

-pismo Urzędu Marszałkowskiego z dnia 24 sierpnia 2012 roku – k.155.

-pismo (...) w T. z dnia 31 sierpnia 2012 roku - dokumentacja (...) w T., załącznik numer 6.

Pismem, które M. S. odebrał w dniu 23 stycznia 2013 roku, wezwano go do zwrotu środków wypłaconych w wyniku realizacji z w/w umowy, w postaci pierwszej transzy dofinansowania w kwocie 92144,15 złotych wraz z odsetkami. Następnie, 13 lutego 2013 roku wydana została decyzja administracyjna zobowiązująca do zwrotu tejże kwoty. Z kolei po tym jak stała się ona ostateczna, w dniu 14 maja 2013 roku wystawiono w tym przedmiocie tytuł wykonawczy przeciwko M. S..

Dowody: -zeznania A. S. – 286-287

-ustalenie salda – k.266;

-rejestr kwot podlegających procedurze odzyskania – k.281.

M. S. ma 32 lata. Jest bezdzietnym kawalerem. Posiada wykształcenie wyższe, jego zawód wyuczony to lekarz. M. S. prowadzi działalność gospodarczą, a tytułu wykonywania której uzyskuje dochody w miesięcznej wysokości około 20 000 złotych. Nie był on dotychczas karany sądownie za przestępstwa.

Dowody: -wyjaśnienia M. S. – k. 220;

-karta karna – k. 167.

M. S. konsekwentnie nie przyznawał się do popełnienia zarzucanego mu czynu.

W toku postępowania przygotowawczego odmówił on składania wyjaśnień.

Natomiast w czasie przesłuchania przed Sądem oświadczył, że będzie odpowiadał jedynie na pytania swojego obrońcy. Wyjaśnił wówczas, że od 2007 roku prowadzi on jednoosobową działalność w ramach której zajmuje się doradztwem gospodarczym, ukierunkowanym na uzyskiwanie przez podmioty gospodarcze i jednostki samorządu terytorialnego funduszy unijnych na realizację określonych projektów. Oskarżony wskazał, iż kilkukrotnie również jego własne przedsiębiorstwo pozyskiwało dofinansowanie z takowych funduszy. M. S. zaznaczył, iż z założenia dofinansowanie ze środków funduszy (...) zakłada, że beneficjent nie uzyskuje dla siebie z tego tytułu żadnych korzyści majątkowych. Oskarżony opisał, iż w czerwcu 2012 roku przez jego firmę został złożony wniosek do projektu o nazwie „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”, który dotyczył aktywizacji zawodowej osób bezrobotnych z terenu powiatu (...). Wskazał, iż częścią tegoż wniosku jest oświadczenie, że beneficjent nie jest wykluczony z możliwości uzyskiwania dofinansowania z funduszy unijnych. M. S. stwierdził, iż w związku z tym takowe oświadczenie załączył też składając przedmiotowy wniosek. Oskarżony opisał, że po złożeniu wniosku Wojewódzki Urząd Pracy dokonuje jego analizy, zaś podpisanie finalnej umowy następuje dopiero w późniejszym czasie. Wskazał on, iż stosowna komisja tegoż (...) podjęła uchwałę, na mocy której przydzielono mu dofinansowanie w ramach przedmiotowego projektu. Oskarżony zaznaczył przy tym, iż informacja o wpisaniu go do rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków unijnych, została doręczona do jego firmy 20 lipca 2012 roku, zaś informacja o podjęciu w/w uchwały dotarła do niego wcześniej. M. S. opisał, że wraz ze współpracownikami – a zwłaszcza z menadżerem projektu J. G. - analizował zaistniał sytuację, wobec czego doszli do przekonania, iż skoro wpisanie do wspomnianego rejestru nastąpiło w czasie późniejszym, aniżeli podjęcie uchwały o dofinansowaniu, to brak jest przeszkód do podpisania umowy związanej z inwestycją „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”. Oskarżony opisał, iż wpis do przedmiotowego rejestru zinterpretował w ten sposób, że nie będą mogli jedynie zgłaszać kolejnych projektów przez okres wpisania do rejestru. M. S. wyjaśnił, iż przedmiotową kwestię poruszał również w czasie rozmowy z opiekunem projektu z ramienia Wojewódzkiego Urzędu Pracy. Stwierdził, iż z rozmowy tej wynikało, że nie ma przeszkód ku temu, by zawrzeć umowę, wobec czego wyznaczono mu termin jej podpisania. Oskarżony podał, iż opiekun projektu oznajmił mu też, że pracownicy w/w (...) mają świadomość wpisania jego firmy do rejestru podmiotów wykluczonych. M. S. podkreślił nadto, iż rejestr ten jest całkowicie jawny dla wszystkich podmiotów zainteresowanych. Oskarżony zaznaczył, że nie rozumie na jakiej podstawie postawiono mu zarzut wyłudzenia pieniędzy, skoro środki, które zostały mu wypłacone, przeznaczone zostały na realizację przedmiotowego projektu, co w założeniu oznacza, iż beneficjent nie uzyskuje z tego tytułu żadnych korzyści.

M. S. zaznaczył, iż w czasie przesłuchania w prokuraturze miał wątpliwości co do tego, czy jego postępowanie było prawidłowe i takowe posiada w dalszym ciągu, lecz mimo ta wydaje mu się, iż był uprawniony do podpisania przedmiotowej umowy.

Sąd uznał wyjaśnienia oskarżonego w zasadniczej mierze za niewiarygodne.

Na wiarę z pewnością zasługują twierdzenia M. S. w takiej części, w jakiej to opisał on okoliczności prowadzonej działalności gospodarczej, w tym zwłaszcza kwestie dotyczące złożenia do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. przedmiotowego wniosku o dofinansowanie. Jego wyjaśnienia w tym zakresie, pozostają bowiem zbieżne z zeznaniami M. W., S. F., A. S. oraz A. J., jak również znajdują umocowanie w szeregu dokumentach, związanych z ubieganiem się przezeń o środki z funduszy programu operacyjnego (...). Za wiarygodne uznać należy także wyjaśnienia oskarżonego, w których to podał on, iż po tym jak dowiedział się o wpisaniu go do wspomnianego Rejestru podmiotów wykluczonych, miał wątpliwości co do tego, czy powinien zawrzeć umowę na realizację projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”, wobec czego konsultował ze swoimi współpracownikami tę kwestię. Twierdzenia te pozostają zbieżne z zeznaniami J. G., a ponadto ich prawdziwość nie budziła również wątpliwości w świetle zasad doświadczenia życiowego i logicznego rozumowania, w związku z czym Sąd uczynił je częścią poczynionych w sprawie ustaleń faktycznych.

Natomiast za niewiarygodne uznać należy wyjaśnienia M. S., w których stwierdził, iż w jego ocenie był on uprawniony do zawarcia przedmiotowej umowy oraz, iż pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Pracy znali jego sytuację i mieli wiedze o wpisaniu jego firmy do rejestru podmiotów wykluczonych. Przedstawiona w niniejszej sprawie linia obrony oskarżonego sprowadzała się w istocie do stwierdzenia, iż nie wiedział on, że wpis do rejestru podmiotów wykluczonych stoi na przeszkodzie w zawarciu przedmiotowej umowy oraz w pobieraniu wynikających z niej środków finansowych. Na poparcie swej tezy M. S. stwierdził, iż myślał, że przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. mają świadomość w/w wpisu tym bardziej, iż przed zawarciem umowy konsultował tę kwestię z pracownikiem tejże instytucji, który utwierdził go w przeświadczeniu o prawidłowości podejmowanych decyzji. Przyczyną powzięcia przez Sąd oceny o niewiarygodności powyższych twierdzeń jest fakt, iż pozostają one w rażącej sprzeczności nie tylko z zasadami logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego, lecz również ze zgromadzonym materiałem dowodowym. Tym samym uznać należy, iż wyjaśnienia oskarżonego, w których zmierza on do uwolnienia się od odpowiedzialności karnej, nie mają bynajmniej na celu wyjawienia faktycznego przebiegu zdarzeń, a stanowią jedynie nieudolną próby obrony.

W szczególności nie można uznać, jakoby M. S. nie wiedział, iż wpis do Rejestru podmiotów wykluczonych stanowi przeszkodę w zawarciu przedmiotowej umowy o dofinansowanie, a następnie w uzyskaniu na jej podstawie dotacji. Podkreślić trzeba bowiem, iż oskarżony prowadził działalność gospodarczą skoncentrowaną na pozyskiwaniu środków z Unii Europejskiej od 2007 roku, a zatem w czasie popełnienia zarzucanego mu czynu, zawodowo zajmował się kwestiami z tego zakresu przez około 5 lat. Dlatego też nieracjonalne byłoby przyjęcie, iż pomimo wpisania go do Rejestru, prowadzonego przez Ministra Finansów na podstawie art. 210 ust. 1 ustawy o finansach publicznych, nie miał świadomości, jakie konsekwencje wiążą się z tym faktem, a w szczególności, jakoby sądził, iż w dalszym ciągu jest uprawniony do pobierania środków z tego tytułu, tylko dlatego, że wygrał konkurs na dofinansowanie przed dokonaniem tegoż wpisu. W świetle jednoznacznych w tym zakresie przepisów, wytłumaczenie oskarżonego jawi się wręcz jako absurdalne. Brzmienie art. 207 ust. 4 ustawy o finansach publicznych wskazuje bowiem bezsprzecznie na wykluczenie beneficjenta z możliwości otrzymania środków. Niezależnie od powyższego, już sama nazwa tegoż rejestru (podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich) świadczy w sposób oczywisty o tym, iż osoba, która widnieje na niej, nie może pobierać pieniędzy z wskazanych funduszy, zaś działanie przeciwne powoduje, iż świadczenia jej wypłacone, uznać trzeba za nienależne. Z kolei art. 207 ust. 8 pkt 1 ustawy o finansach publicznych wskazuje jednoznacznie, że jeśli środki przeznaczone na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich zostały pobrane nienależnie, wzywa się beneficjenta do ich zwrotu. W tym świetle nieracjonalne jest twierdzenie, iż osoba która zawodowo zajmuje się (często niezwykle zawiłymi) kwestiami związanymi z procedurą pozyskiwaniem środków z funduszy Unii Europejskiej, nie jest w stanie zrozumieć sensu przytoczonych przepisów. Konkluzja ta uzasadniona jest tym bardziej, iż przedstawiona przez oskarżonego w czasie rozprawy swoista „wykładnia” zaistniałej sytuacji, wedle której z racji samego tylko wygrania konkursu na dofinansowanie, może on – pomimo wykluczenia z możliwości otrzymania środków – podpisać umowę dotyczącą ich otrzymywania, a następnie pobierać je i wydatkować, nie znajduje żadnego oparcia w obowiązujących przepisach. Tym samym trudno stwierdzić, na podstawie jakich norm prawnych miałyby powstać rzekome wątpliwości co do tego, jakie działania winna podjąć osoba wytypowana na beneficjenta środków, która następnie znalazła się w takim położeniu, jak oskarżony. Nie można również przyjąć, iż M. S. dokonując interpretacji przepisów w kontekście tejże sytuacji, mógł uznać, iż wpis na podstawie art. 210 ust. 1 ustawy o finansach publicznych dotyczy jedynie nierozstrzygniętych jeszcze konkursów. Kwestia okresów wykluczenia z możliwości otrzymania dotacji przeznaczonych na realizację programów finansowanych z udziałem środków europejskich, która również została w sposób wyraźny uregulowana w art. 207 ust. 5 ustawy o finansach publicznych, nie daje jakichkolwiek podstaw do przyjęcia takowej konstatacji. Niezależnie od tego podkreślić trzeba, iż w piśmie przesłanym przez Ministerstwo Finansów do M. S., informującym go o wpisie do przedmiotowego Rejestru wskazano również, że okres wykluczenia o którym mowa, rozpoczął się już w dniu 2 czerwca 2012 roku i zakończy się z upływem 3 lat od dnia dokonania zwrotu środków (dokumentacja (...) w T. – załącznik 11).

W tym miejscu zaznaczyć trzeba, iż gdyby oskarżony w istocie miał wątpliwości co do tego, czy wedle obowiązujących przepisów może zawrzeć umowę na dofinansowanie projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”, z pewnością skonsultowałby się w tej kwestii z osobami najbardziej zainteresowanymi, za jakie uznać należy pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T.. Oskarżony nie dokonał jednakże jakichkolwiek działań w tym kierunku. Zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy w sposób jednoznaczny przeczy depozycjom M. S., który stwierdził, iż przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Pracy mieli świadomość jego wpisu do Rejestru podmiotów wykluczonych, zaś działający z ramienia tejże instytucji opiekun wdrażanego projektu zapewnił go, iż nie stoi to na przeszkodzie w podpisaniu umowy. W szczególności nie potwierdził ich bynajmniej żaden z przesłuchanych świadków, którzy uczestniczyli w zawieraniu oraz realizacji przedmiotowej umowy. Przede wszystkim M. W., będąca opiekunem zgłoszonego przez M. S. projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej” zeznała, iż informację o wpisaniu oskarżonego do Rejestru podmiotów wykluczonych otrzymała dopiero po podpisaniu umowy. Świadek ta w sposób jednoznaczny zaprzeczyła, aby kiedykolwiek rozmawiała z M. S. w tej kwestii, a tym bardziej, aby składała mu zapewnienia, iż przedmiotowy wpis do Rejestru nie stoi na przeszkodzie w zawarciu umowy i wydatkowaniu uzyskanego na jej podstawie dofinansowania. Relacji oskarżonego nie potwierdziła również bynajmniej S. F., pełniąca funkcję opiekuna wcześniejszego projektu, realizowanego przez oskarżonego na podstawie umowy z Wojewódzkim Urzędem Pracy w T.. Wskazała ona, iż nie ma jakiejkolwiek wiedzy co do tego, by M. S. rozmawiał z którymkolwiek z pracowników w/w (...) na temat kwestii jego wpisu do Rejestru podmiotów wykluczonych. Zaznaczyła również w sposób jednoznaczny, iż z osobą wpisaną do przedmiotowego Rejestru, w żadnym wypadku nie można zawrzeć umowy na dofinansowanie projektu ze środków unijnych. Tożsame twierdzenia zaprezentował w czasie przesłuchania również Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. A. J., jak również inni pracownicy zatrudnieni w tejże instytucji, tj. A. M., I. M. i A. S. (1). Niezależnie od powyższego, zaznaczyć trzeba, że także żaden z licznych, zgromadzonych w sprawie dokumentów dotyczących przedmiotowego projektu, nie daje jakichkolwiek podstaw do przypuszczenia, aby M. S. faktycznie informował w/w Urząd o wpisie do Rejestru podmiotów wykluczonych. Przeciwnie, w świetle treści korespondencji między Wojewódzkim Urzędem Pracy w T. a w/w beneficjentem, przyjęcie takowej konkluzji ocierałoby się o absurd. W szczególności należy zwrócić uwagę, iż zaledwie 3 dni po otrzymaniu z Urzędu Marszałkowskiego Województwa (...), pisma w treści którego wskazano, iż w dniu 12 lipca 2012 roku M. S. został wpisany do Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków europejskich, przedstawiciel Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. przesłał do oskarżonego zawiadomienie, iż uzyskał wiedzę o wpisaniu go do tegoż Rejestru, wobec czego beneficjent zobowiązany jest do wstrzymania wszelkich działań związanych z realizacją przedmiotowego projektu (dokumentacja (...) w T., załącznik numer 6).

W świetle wyjaśnień oskarżonego, całkowicie niezrozumiałe byłoby działanie przedstawicieli tejże instytucji, którzy to najpierw rzekomo zapewniają go, iż wpis do Rejestru podmiotów wykluczonych nie stoi na przeszkodzie w zawarciu i realizacji umowy, po czym stwierdzają, iż dopiero co dowiedzieli się o tym fakcie i wzywają do zaprzestania wdrażania i realizacji projektu. Co więcej, w toku dalszej korespondencji M. S. opisał Dyrektorowi Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T., kiedy powziął wiedzę o wpisaniu go do tegoż Rejestru, a nadto zaznaczył, że Urząd ten ma dostęp do danych w nim zawartych, wobec czego sądził, iż w chwili zawarcia umowy, jego przedstawiciele mieli świadomość tegoż wpisu (k.158). W treści tego pisma (jak również pozostałych) oskarżony bynajmniej nie podnosi kwestii rzekomych wcześniejszych konsultacji z przedstawicielami w/w instytucji, dotyczących możliwości zawarcia umowy na dofinansowanie ze środków unijnych. Gdyby M. S. faktycznie przeprowadził z którymkolwiek z pracowników tegoż (...) wskazaną rozmowę, trudno byłoby wytłumaczyć jego postawę, polegającą na zaniechaniu podnoszenia tej kwestii w tak newralgicznej dla niego sytuacji. Także J. G., zatrudniony przez oskarżonego w charakterze menadżera do spraw przedmiotowego projektu, w treści wiadomości e-mail przesłanej do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. zawierającej wyjaśnienie przyczyn decyzji o podpisaniu umowy pomimo wpisu do Rejestru podmiotów wykluczonych, nie powoływał się bynajmniej na rzekome wcześniejsze rozmowy, jakie to oskarżony miał przeprowadzać z pracownikami tegoż (...) (dokumenty (...) w T. – załącznik 8). Dlatego też depozycje M. S., przerzucające odpowiedzialność za przedmiotowe zdarzenie na pracowników instytucji dysponującej środkami unijnymi, potraktować należy wyłącznie w kategoriach linii obrony wykreowanej na etapie postępowania jurysdykcyjnego, która to nie znajduje żadnego odzwierciedlenia w rzeczywistości.

Za w pełni wiarygodne Sąd uznał zeznania dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. A. J. , jak również innych pracowników tejże instytucji, tj. I. M. , A. S. , M. W. , S. F. oraz A. M. . W zaprezentowanych depozycjach, w sposób spójny i logiczny opisali oni okoliczności dotyczące przeprowadzenia konkursów na dofinansowanie z funduszy „Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki” oraz zawarcia na ich podstawie umów z oskarżonym na realizację projektów, a także kwestii dotyczących ich realizacji, jak również działań podjętych celem odzyskania od tegoż beneficjenta, wypłaconych mu nienależnie środków. W szczególności świadkowie ci podali zgodnie, iż w czasie zawierania z M. S. umowy z dnia 25 lipca 2012 roku, nie posiadali jakiejkolwiek wiedzy odnośnie jego wpisu do Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków europejskich, zaś w sytuacji powzięcia takowej informacji przedmiotowa umowa w ogóle nie mogłaby być zawarta, jak również wynikające z niej dotacje nie powinny zostać wypłacone. Twierdzenia wskazanych świadków znajdują również w odpowiednim zakresie umocowanie w dokumentach opisanych powyżej przy okazji omawiania wyjaśnień oskarżonego, jak również tych, znajdujących się w załącznikach przekazanych przez Wojewódzki Urząd Pracy w T. do akt sprawy.

Zeznania J. G. Sąd uznał za wiarygodne w części.

Na wiarę zasługują z pewnością jego twierdzenia dotyczące dotychczasowego doświadczenia zawodowego, jak również odnoszące się do zatrudnienia go przez M. S. w charakterze menadżera do spraw projektów realizowanych w ramach programu operacyjnego (...). Nie były one bowiem kwestionowane przez żadną ze stron, jak również nie budziły wątpliwości Sądu co do swojej prawdziwości.

Na wiarę nie zasługują jednakże zeznania J. G. odnoszące się do tego, że po otrzymaniu informacji o dokonaniu przedmiotowego wpisu w „Rejestrze podmiotów wykluczonych”, uznał wraz ze swoim pracodawcą, iż nie stanowi to przeszkody w zawarciu umowy o dofinansowanie ze środków unijnych, skoro wygrali konkurs przed dokonaniem tegoż wpisu. Przyczyny powzięcia przez Sąd takowej oceny są przy tym analogiczne jak w wypadku wyjaśnień oskarżonego, dotyczących dokonanej przezeń interpretacji przepisów w kontekście zaistniałej sytuacji. Podkreślić trzeba bowiem, iż J. G. – jak sam podał w swoich zeznaniach – pracuje przy projektach realizowanych w ramach programu (...) począwszy od 2008 roku. Nieracjonalne byłoby zatem przyjęcie, iż będąc osobą zawodowo zajmującą się pozyskiwaniem środków unijnych nie znał przedmiotowych przepisów ustawy o finansach publicznych, bądź też uznał, iż nie stoją one na przeszkodzie podpisaniu umowy na realizację projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej” i pobieraniu na jego podstawie dofinansowania. Odwołać należy się w tym miejscu do rozważań poczynionych w tej kwestii przy dokonywaniu oceny wyjaśnień oskarżonego. Ponadto, za niewiarygodne uznać należy zeznania J. G., w których to podał on, iż M. S. przekazał mu, że, iż analizował tę kwestię z pracownikami Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T.. Przypomnieć trzeba bowiem, iż pracownicy tejże instytucji stanowczo zaprzeczyli, aby takowe zdarzenie miało miejsce, jak również tezie takiej przeczy treść korespondencji pomiędzy oskarżonym a przedstawicielami w/w (...). Ponadto – o czym także była już mowa - sam J. G. w treści wiadomości e-mail skierowanej do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. w odpowiedzi na pismo dotyczące powzięcia wiedzy o wpisaniu beneficjenta do Rejestru podmiotów wykluczonych, nie wspomniał bynajmniej o tym, aby jego pracodawca omawiał wcześniej to zagadnienie z pracownikami tegoż (...) i jakoby rzekomo nie widzieli oni wówczas problemu w zawarciu umowy i przekazaniu na jej podstawie dofinansowania (dokumenty (...) w T. – załącznik 8). W sytuacji, gdyby rzeczywiście oskarżony poinformował go o takowych konsultacjach, treść powyższej wiadomości e-mail uznać należałoby za absurdalną. Ponadto, w świetle zasad doświadczenia życiowego wysoce wątpliwe jest, aby M. S. przekazywał powyższe, nieprawdziwe informacje, swemu bliskiemu współpracownikowi.

Przy dokonywaniu ustaleń faktycznych, Sąd oparł się również na dowodach z dokumentów w postaci: informacji z Krajowego Rejestru Karnego, wniosków i umów na dofinansowanie projektów wraz z załącznikami, uchwały Zarządu Województwa (...) dotyczącej upoważnienia Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T., potwierdzenia odbioru, wiadomości e-mail J. G., ustalenia salda, rejestru kwot podlegających procedurze odzyskania, jak również pism M. S., Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T., Urzędu Marszałkowskiego, Ministerstwa Finansów oraz Ministerstwa Rozwoju Regionalnego. Zostały one bowiem pozyskane zgodnie z obowiązującą procedurą, a żadna ze stron nie kwestionowała ich autentyczności. Fakty z nich wynikające znajdują zaś w odpowiednim zakresie potwierdzenie w uznanych za wiarygodne dowodach o charakterze osobowym. Ponadto dokumenty urzędowe wymienione wśród powyższych zostały sporządzone przez uprawnione ku temu podmioty i w przewidzianej prawem formie. Wobec tego, Sąd nie znalazł podstaw ku temu, by odmówić im wiarygodności i mocy dowodowej.

Biorąc pod uwagę zgromadzony w niniejszej sprawie materiał dowodowy, Sąd uznał, iż M. S. dopuścił się czynu, polegającego na tym, że w dniu 25 lipca 2012 roku w T. prowadząc działalność gospodarczą pod nazwą (...), działając w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, wprowadził w błąd pracowników Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. w ten sposób, iż zataił informację o wpisaniu jego firmy w dniu 12 lipca 2012 roku do Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków unijnych, w następstwie czego doszło do podpisania w dniu 25 lipca 2012 r w T. umowy (...).01.01-04-040/12-00 dofinansowującej projekt „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej”, doprowadzając do niekorzystnego rozporządzenia mieniem Skarb Państwa – Wojewódzki Urząd Pracy w T., poprzez wypłatę I transzy dofinansowania w kwocie 92.144,15 złotych.

Czyn przypisany oskarżonemu w niniejszym wyroku, wypełnia znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. W myśl tegoż przepisu karze podlega ten, kto w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, doprowadza inną osobę do niekorzystnego rozporządzenia własnym lub cudzym mieniem za pomocą wprowadzenia jej w błąd albo wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania.

Istota tego przestępstwa polega na posłużeniu się fałszem jako czynnikiem sprawczym, który ma doprowadzić pokrzywdzonego do podjęcia niekorzystnej decyzji majątkowej. Wprowadzenie w błąd (zwane oszustwem "czynnym") polega na tym, iż sprawca własnymi podstępnymi zabiegami doprowadza pokrzywdzonego do mylnego wyobrażenia o określonym stanie rzeczy, natomiast "wyzyskanie błędu" - to celowe skorzystanie z mylnego wyobrażenia, w jakim znajduje się pokrzywdzony. Przedmiotem wykonawczym oszustwa jest mienie w znaczeniu szerokim, obejmującym zarówno uszczerbek majątkowy ( damnum emergens), jak i utracone korzyści ( lucrum cessans), jeżeli są następstwem niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego. Przestępstwo oszustwa ma charakter materialny, przy czym jego skutkiem jest niekorzystne rozporządzenie mieniem własnym lub cudzym przez osobę wprowadzoną w błąd lub, której błąd został przez sprawcę wyzyskany. Oszustwo jest przestępstwem kierunkowym, w którym celem działania sprawcy jest uzyskanie szeroko pojętej korzyści majątkowej, która może polegać zarówno na uzyskaniu zysku (zwiększeniu aktywów), jak i na zmniejszeniu pasywów. Dążenie sprawcy może obejmować zarówno korzyść dla siebie, jak i dla kogo innego.

Podstawowym kryterium rozgraniczenia oszustwa od niewywiązania się ze zobowiązania jest wykazanie, że w chwili zawierania umowy sprawca działał w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, to jest dążył do uzyskania świadczenia poprzez wprowadzenie w błąd lub wyzyskanie błędu co do okoliczności mających znaczenie dla zawarcia umowy, mając świadomość, że gdyby druga strona umowy znała rzeczywisty stan, nie zawarłaby umowy lub nie zawarłaby jej na tych warunkach, na jakich została zawarta (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 29 sierpnia 2013 roku, II AKa 122/13, L.). Podkreślić należy, że nawet powstanie szkody nie jest warunkiem koniecznym do przyjęcia, iż doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem (SN w wyroku z 30 sierpnia 2000 roku, V KKN 207/00, OSP 2001, nr 3). Sąd rozpoznający niniejszą sprawę stoi na stanowisku, iż znamię oszustwa stanowiącego skutek przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. wypełnione zostaje także i wtedy, gdy sprawca działając w sposób opisany w tym przepisie, doprowadza inną osobę do rozporządzenia mieniem w sposób niekorzystny z jej punktu widzenia, np. dlatego, że wskutek wprowadzenia w błąd dochodzi do udzielenia świadczenia o wyższym stopniu ryzyka niż ten, który istnieje w przekonaniu pokrzywdzonego. Konieczność domagania się zwrotu świadczenia nienależnego, a następnie jego windykacji, niewątpliwie samo w sobie powoduje powstanie wyższego stopnia ryzyka (por. wyrok SN z dnia 30 sierpnia 2000 r. V KKN 267/00 - OSNKW 2000, z. 9-10, poz. 85 oraz uzasadnienie postanowienia SN z dnia 25 lutego 2002 r. I KZP 1/2 - OSNKW z. 5-6, poz. 35). Tym samym, nawet fakt późniejszego zwrócenia kwoty świadczenia przez sprawcę nie wyklucza uznania, iż udzielenie go w określonych warunkach stanowiło niekorzystne rozporządzenie mieniem (wyrok SN z dnia 30 sierpnia 200 roku, V KKN 267/00, L.). Pochód przestępstwa oszustwa kończy się bowiem w chwili niekorzystnego rozporządzenia przez pokrzywdzonego mieniem, a zatem zdarzenia późniejsze mogą mieć znaczenie jedynie dla oceny zamiaru sprawcy, jednakże pozostają bez wpływu na kwestię ustalenia korzystności czy też niekorzystności określonej dyspozycji majątkowej.

Przekładając powyższe rozważania na realia niniejszej sprawy, nie ulega wątpliwości, iż M. S. wypełnił swoim zachowaniem znamiona przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. W chwili zawierania umowy na dofinansowanie projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej” wiedział on bowiem, iż został wpisany do prowadzonego przez Ministra Finansów na podstawie art. 210 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych, Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków europejskich. Tym samym zdawał sobie sprawę z tego, iż nie jest uprawniony do uzyskania dotacji na podstawie tejże umowy, wobec czego dążył do pobrania świadczenia nienależnego. Skarb Państwa – działając w przedmiotowej sytuacji za pośrednictwem Dyrektora Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T., poprzez zawarcie umowy z dnia 25 lipca 2012 roku, dotyczącej dofinansowania projektu złożonego przez oskarżonego, dokonał tym samym niekorzystnego dla siebie rozporządzenia mieniem. Gdyby bowiem dyrektor tegoż (...) miał świadomość wpisu M. S. do wskazanego Rejestru, to zgodnie z omówionymi wyżej uregulowaniami ustawy o finansach publicznych, z pewnością nie zawarłby z nim tejże umowy, zaś gdyby powziął tę informację w późniejszym czasie wstrzymałby wypłatę pierwszej transzy dofinansowania. Okoliczność tę w sposób jednoznaczny stwierdził w swoich zeznaniach sam A. J., jak również potwierdzili ją inni pracownicy Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T.. Z uwagi na zatajenie przez M. S. faktu wpisania go do Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania środków przeznaczonych na realizację programów finansowych z udziałem środków europejskich, doszło zaś do podpisania tejże umowy, a następnie wypłacania na jej podstawie I transzy dofinansowania w kwocie 92. 144,15 złotych. Świadczenie to było zaś nienależne, o czym przedstawiciele Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. powzięli wiedzę dopiero w późniejszym czasie, co skutkowało koniecznością podjęcia wobec podsądnego działań windykacyjnych, które to nota bene do dziś nie spowodowały zwrotu świadczenia. W tym kontekście fakt wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd i doprowadzenia go w ten sposób do niekorzystnego rozporządzenia mieniem nie budzi najmniejszych wątpliwości.

Podnoszona przez oskarżonego i jego obrońcę okoliczność, iż Wojewódzki Urząd Pracy mógł powziąć wiedzę odnośnie wpisania M. S. do rejestru podmiotów wykluczonych, nie ma żadnego znaczenia z puntu widzenia znamion przestępstwa oszustwa. Dla bytu czynu zabronionego z art. 286 § 1 k.k. obojętne jest bowiem, czy pokrzywdzony mógł sprawdzić prawdziwość twierdzeń sprawcy, czy mógł wykryć błąd przy dołożeniu znikomej nawet staranności. Nie idzie bowiem o sposób wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd, ale o jego pozostawanie w błędzie (wyrok Sądu Apelacyjnego w Rzeszowie z dnia 19 marca 2015 roku, II AKa 13/15). Niewątpliwie do zawarcia przedmiotowej umowy doszło nie tylko w wyniku wprowadzenia przez oskarżonego w błąd przedstawicieli Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T., lecz również na skutek zaniedbań ze strony tejże instytucji. Polegały one na zwracaniu się z zapytaniem o wpis do Rejestru podmiotów wykluczonych tuż po ustalenia listy kwalifikacyjnej w sytuacji , w której – z uwagi na konieczność dokonania zmian w projekcie i wdrożenia w tym celu negocjacji – nierzadko pomiędzy z konkursu na dofinansowanie ze środków unijnych a podpisaniem ostatecznej umowy, upływa wiele tygodni. Na kwestię tę zwrócił uwagę również przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju Regionalnego zalecając, by w celu zminimalizowania liczby takich przypadków, jak ten dotyczący M. S., zachować możliwie najkrótszy odstęp czasu pomiędzy dniem uzyskania z Ministerstwa Finansów informacji co do wpisu w w/w Rejestrze, a dniem podpisania z beneficjentem umowy na dofinansowanie (dokumentacja (...) w T. – załącznik 12).

Ponadto, wbrew tezie podnoszonej w toku postępowania przez oskarżonego i jego obrońcę, w realiach niniejszej sprawy niewątpliwie doszło do niekorzystnego rozporządzenia mieniem. Przypomnieć należy bowiem, iż zgodnie z brzmieniem art. 115 § 4 k.k., korzyścią majątkową lub osobistą jest korzyść zarówno dla siebie, jak i dla kogoś innego. Skoro zaś M. S., działając w ramach swego przedsiębiorstwa wnioskował o uzyskanie dofinansowania na realizację projektu, przewidującego m.in. wynagrodzenia dla trenera, doradcy zawodowego, asystenta koordynatora, czy też specjalisty ds. rozliczeniowo-sprawozdawczych, jak również stypendia stażowe (k.73v-74), to oczywistym jest, iż dążył on do osiągnięcia korzyści majątkowej chociażby dla tych osób. Ponadto, nie budzi wątpliwości, iż prowadzona przezeń działalność gospodarcza była ukierunkowana na pozyskiwanie środków unijnych, wobec czego nieracjonalne byłoby twierdzenie, iż zajmował się nią całkowicie nieodpłatnie, nie uzyskując z tego tytułu żadnego dochodu, czy też korzyści polegającej choćby na zaoszczędzeniu środków własnych, m.in. na wypłatę wynagrodzenia dla zatrudnianych pracowników. Ponadto, podkreślić należy , iż S. F. podała w swoich zeznaniach, iż w ramach projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej” M. S. pełnił funkcję koordynatora, z tytułu czego pobierał dochody. Nota bene budżet tego projektu przewidywał owo wynagrodzenie dla koordynatora (k.74). W świetle powyższych okoliczności oczywistym jest, iż oskarżony dopuścił się wprowadzenia w błąd celem uzyskania korzyści majątkowych, zarówno dla innych osób, jak również dla siebie samego, zaś zaprzeczanie przez obrońcę tejże okoliczności, stanowi w istocie konsekwencję niezrozumienia znaczenia znamion przestępstwa oszustwa.

W realiach niniejszej sprawy, brak było podstaw ku temu, by czyn przypisany M. S. zakwalifikować z art. 286 § 3 k.k., tj. jako wypadek mniejszej wagi. Przy ocenie, czy mamy do czynienia z typem uprzywilejowanym przestępstwa oszustwa, należy bowiem brać pod uwagę przedmiotowo-podmiotowe znamiona czynu, kładąc akcent na te elementy, które są charakterystyczne dla danego rodzaju przestępstw. Wypadek mniejszej wagi jest to bowiem uprzywilejowana postać czynu o znamionach przestępstwa typu podstawowego, charakteryzująca się przewagą łagodzących elementów przedmiotowo-podmiotowych (wyrok SN z 9.10.1996 r., V KKN 79/96, OSNKW 1997, Nr 3-4, poz. 27). Realizacja tych znamion następuje przy tym w takich okolicznościach, które wskazują, że czyn sprawcy nie jest na tyle niebezpieczny dla społeczeństwa i porządku prawnego, aby uzasadniało to stosowanie zwykłej, przewidzianej w zrealizowanym przez niego typie przestępnym sankcji karnej. Elementy przedmiotowe, które należy przy tym wziąć pod uwagę to przede wszystkim rodzaj dobra, w które godzi przestępstwo, charakter i rozmiar szkody wyrządzonej lub grożącej dobru chronionemu, a także sposób działania sprawcy, czas i miejsce popełnienia czynu. Elementy podmiotowe, to głównie umyślność i jej postaci, np. zamiar przemyślany ( dolus praemeditatus), zamiar nagły ( dolus repentinus) oraz nieumyślność i jej postaci, np. lekkomyślność czy niedbalstwo, pobudki, motywy i cele sprawcy (por. R.A. S., Okoliczności uzasadniające przyjęcie "wypadku mniejszej wagi", Prok. i Pr. 1996, Nr 12, s. 125). W realiach przedmiotowego postępowania, wielkość wyrządzonej przestępstwem szkody (wynosząca około 20 tysięcy złotych), jak również działanie M. S. w sposób przemyślany, poprzez wyzyskanie niewiedzy instytucji publicznej, działając przy tym w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, w sposób jednoznaczny przemawia przeciwko przyjęciu, jakoby zachowanie podsądnego można było zakwalifikować z art. 286 § 3 k.k.

Niezależnie od powyższego, wbrew kwalifikacji aktu oskarżenia, brak było również podstaw, do przyjęcia, iż przedmiotowy czyn wypełnia znamiona występku z art. 297 § 1 k.k. Koniecznym dla bytu tegoż przestępstwa jest bowiem to, by sprawca przedłożył podrobiony, przerobiony, poświadczający nieprawdę albo nierzetelny dokument albo nierzetelne, pisemne oświadczenie dotyczące okoliczności o istotnym znaczeniu dla uzyskania wymienionego wsparcia finansowego, instrumentu płatniczego lub zamówienia. W czasie składania ostatecznego wniosku o dofinansowanie projektu „Lokalny inkubator aktywizacji zawodowej” (tj. 25 czerwca 2012 roku) złożone przez M. S. oświadczenie, wedle którego jako potencjalny beneficjent nie podlega on wykluczeniu, o którym mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych, było bowiem zgodne z faktycznym stanem rzeczy, skoro to owo wykluczenie, poprzez wpis do Rejestru nastąpiło 12 lipca 2012 roku. Z samego faktu parafowania przez podsądnego poszczególnych stron projektu i jego załączników w czasie podpisywania umowy, próżno zaś wywodzić, iż wypełnił tym samym znamię w postaci „przedłożenia dokumentu. W szczególności bowiem – zgodnie zresztą z obowiązującą w tym zakresie procedurą – beneficjent w czasie podpisywania umowy nie składa żadnego oświadczenia, z którego wynikałoby, iż dane zawarte we wniosku o dofinansowanie są aktualne i zgodne z prawdą. Na okoliczność tę zwrócił zresztą uwagę również przedstawiciel Ministerstwa Rozwoju Regionalnego w piśmie do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w T. (dokumentacja (...) w T. - załącznik 12).

W myśl w myśl z art. 286 §1 k.k. wymierzono M. S. karę 1 roku pozbawienia wolności. Przy orzekaniu o karze Sąd wziął pod uprzednią niekaralność oskarżonego. Ponadto pewne znaczenie łagodzące odgrywał fakt, iż to, że doszło do zawarcia umowy stanowiło w pewnym stopniu także rezultat wadliwych procedur uzyskiwania informacji odnośnie podmiotów wpisanych do Rejestru podmiotów wykluczonych z możliwości otrzymania dofinansowania przeznaczonego na realizację programów finansowych z udziałem środków unijnych. Co więcej, zauważyć trzeba, iż oskarżony podjął swój przestępczy zamiar na skutek swego rodzaju zaskoczenia, bowiem wiedzę o wpisaniu go do tegoż Rejestru powziął zaledwie kilka dni przed zawarciem umowy. Z drugiej strony, Sąd przy rozstrzyganiu o karze miał na uwadze wysokość szkody wyrządzonej przestępstwem (która do tej pory została naprawiona jedynie w części), jak również to, że M. S. w jego rezultacie osiągnął korzyść majątkową, działając przy tym w ramach prowadzonego przedsiębiorstwa i naruszając w ten sposób również pewność obrotu gospodarczego.

Na podstawie art. 69 § 1 i 2 k.k., art. 70 § 1 pkt 1 k.k., Sąd warunkowo zawiesił wykonanie orzeczonej wobec oskarżonego kary pozbawienia wolności na okres 3 lat tytułem próby. W ocenie Sądu, zastosowanie w jego wypadku owej instytucji probacji jest wystarczające dla osiągnięcia celów kary, a w szczególności zapobieżenia powrotowi do przestępstwa. Należy bowiem zwrócić uwagę, że oskarżony nie był dotychczas karany sądownie, zaś okoliczności popełnienia przypisanego mu w niniejszym wyroku występku nie wskazują, aby koniecznym było wykonywanie najsurowszego rodzaju kary i izolowanie go w ten sposób od społeczeństwa. W ocenie Sądu, sam fakt skazania wraz z możliwością zarządzenia wykonania kary pozbawienia wolności oraz w powiązaniu z dozorem kuratora i karą grzywny, skłoni M. S. do przemyślenia swego postępowania oraz do powrotu na drogę poszanowania porządku prawnego, a tym samym spełni względem niego cele wychowawcze i poprawcze, jak również w zakresie zadośćuczynienia społecznemu poczuciu sprawiedliwości.

Na podstawie art. 73 § 1 k.k. Sąd oddał oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora sądowego. Środek ten odgrywa niewątpliwie istotne znaczenie w uświadomieniu podsądnemu naganności jego dotychczasowego postępowania, a ponadto ułatwi Sądowi zweryfikowanie, czy zasadna była ocena o pozytywnej prognozie kryminologicznej M. S., stanowiąca podstawę zastosowania wobec niego instytucji probacji.

Wobec faktu, iż oskarżony działał w celu uzyskania korzyści majątkowej - a nadto korzyść taką osiągnął - Sąd na podstawie art. 33 § 2 k.k. orzekł względem niego karę grzywny w wysokości 100 stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na 50 złotych. Kara grzywny ma w niniejszej sprawie na celu wymierzenie M. S. faktycznej dolegliwości i przez to uświadomienie mu, że popełnianie przestępstw nie jest procederem opłacalnym. Przy wymierzaniu ilości stawek dziennych, Sąd miał na względzie okoliczności wpływające na wymiar kary, o których to była już mowa. Z kolei przy ustalaniu wysokości tejże stawki, Sąd uwzględnił, iż co prawda M. S. uzyskuje wysokie dochody, lecz równocześnie okoliczności niniejszej sprawy wskazują, iż posiada on znaczące zadłużenie w związku z koniecznością zwrotu na rzecz instytucji publicznych uprzednio uzyskanego dofinansowania.

Wnioski pokrzywdzonego i prokuratora o zasądzenie obowiązku naprawienia szkody na podstawie art. 46 § 1 k.k. nie zasługiwały na uwzględnienie. Należy bowiem zwrócić uwagę, iż roszczenie o zwrot pierwszej transzy dofinansowania w kwocie 92 144,15 złotych wypłaconej nienależnie M. S. zostało stwierdzone decyzją administracyjną, która to jest już ostateczna. Na jej podstawie wydano zaś stosowny tytuł wykonawczy, na podstawie którego powadzone jest przeciwko podsądnemu postępowanie egzekucyjne. Z owych względów, wydanie rozstrzygnięcia na podstawie art. 46 § 1 k.k. powodowałoby, iż w obrocie prawnym funkcjonowałyby 2 różne tytuły egzekucyjne dotyczące tego samego roszczenia, na przeszkodzie ku czemu stoi również klauzula antykumulacyjna wyrażona w art. 415§1 zd. 2 k.p.k.

W tym miejscu trzeba podkreślić, iż przy wydawaniu orzeczenia o karze i pozostałych konsekwencjach prawnych czynu przypisanego w wyroku, Sąd zastosował przepisy kodeksu karnego w brzmieniu obowiązującym w czasie jego popełnienia, tj. przed 1 lipca 2015 roku, jako że ustawa ta jest względniejsza dla oskarżonego. Obecne brzmienie art. 72 § 1 k.k., w przypadku zaniechania wymierzenia środka karnego, nakłada na Sąd powinność zastosowania wobec oskarżonego, któremu warunkowo zawieszono karę pozbawienia wolności, jednego z wymienionych w owym przepisie obowiązków. W realiach niniejszej sprawy Sąd uznał zaś, iż orzeczenie względem M. S. jakichkolwiek środków karnych, bądź też obowiązków, nie byłoby relewantne w kontekście popełnionego przezeń czynu. Z tego też względu, w sentencji wyroku przywołany został art. 4 §1 k.k.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art.627 k.p.k. Biorąc pod uwagę sytuację rodzinną, majątkową oraz wysokość dochodów M. S., Sąd uznał, że poniesienie przezeń kosztów w łącznej wysokości 550 złotych, z pewnością nie może zostać uznane za nadmiernie uciążliwe. Na wydatki, którymi obciążono oskarżonego, składa się opłata za wydanie informacji z Krajowego Rejestru Karnego w kwocie 30 złotych oraz ryczałt za doręczenia w łącznej wysokości 40 złotych (po 20 złotych za postępowanie przygotowawcze i jurysdykcyjne przed Sądem I instancji). Wysokość opłaty, którą wymierzono M. S., ustalono zaś w oparciu o brzmienie art. 2 ust. 1 pkt 3 i art. 3 ust.1 in fine ustawy z 23 czerwca 1973 o opłatach w sprawach karnych (Dz. U. z 1983, nr 49, poz. 223 ze zm.).