Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

S., dnia 16 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie XI Wydział Gospodarczy w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Jakub Idziorek

Protokolant:Sylwia Warszyńska-Kufel

po rozpoznaniu w dniu 16 czerwca 2016 r. w Szczecinie

sprawy z powództwa (...) Windykacja spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w P.

przeciwko J. C. (1)

- o zapłatę

I.  zasądza od pozwanego J. C. (1) na rzecz powoda (...) Windykacja spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w P. kwotę 6334,56 zł (sześć tysięcy trzysta trzydzieści cztery zł pięćdziesiąt sześć gr) wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie, a od dnia 1 stycznia 2016 roku za opóźnienie w transakcjach handlowych liczonymi:

a.  od kwoty 201,88 zł od dnia 13 listopada 2013 r. do dnia zapłaty,

b.  od kwoty 379,28 zł od dnia 14 grudnia 2013 r. do dnia zapłaty,

c.  od kwoty 5753,40 zł od dnia 18 lutego 2014 r. do dnia zapłaty,

II.  zasądza od pozwanego J. C. (1) na rzecz powoda (...) Windykacja spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółki komandytowo-akcyjnej z siedzibą w P. kwotę 1297 zł (jeden tysiąc dwieście dziewięćdziesiąt siedem zł) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt XI GC 1493/15

Sprawa rozpoznana w postępowaniu uproszczonym

UZASADNIENIE

Pozwem złożonym pierwotnie w Elektronicznym Postępowaniu Upominawczym w dniu 24 lutego 2015 roku powódka (...) Windykacja spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna w P. wniosła o zasądzenie od pozwanego J. C. (1) kwoty 6.334,56 zł wraz z ustawowymi odsetkami od kwot cząstkowych oraz o zasądzenie kosztów procesu. W uzasadnieniu wskazała, że pozwany zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Wskazała, że pozwany nie wywiązał się z przyjętych zobowiązań, w związku z czym wierzyciel pierwotny wystawił notę obciążeniową obejmującą wszystkie pozostałe do zwrotu ulgi. Dodała, że następca prawny wierzyciela zawarł z powódką umowę cesji wierzytelności, w tym wierzytelności w stosunku do pozwanego.

W sprawie wydany został nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym.

Pozwany złożył skutecznie sprzeciw, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania. W uzasadnieniu wskazał, że złożył oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem groźby. Wyjaśnił, że zawarł umowę z wierzycielem pierwotnym pod wpływem groźby ze strony M. M. (1). Dodał, że trwa postępowanie przygotowawcze prokuratury przeciwko M. M. (1).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

J. C. (1) był w lipcu 2013 r. winien J. N. kwotę 13.000 zł z tytułu kosztów materiału i robocizny.

J. C. (2) spotkał się w dniu 26 października 2013 r. z mężczyzną podającym się za M. M. (1) przed sklepem (...) na M..

Dowód:

- protokół, k. 6-8 w aktach sprawy I Ds. 94/14.

J. C. (1) jako przedsiębiorca w dniu 26 października 2013 r. roku zawarł z (...) spółką z ograniczoną odpowiedzialnością w W. umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych nr (...). W ramach umowy ustalono, że przysługuje abonentowi ulga w wysokości 6.291,83 zł.

W umowie wskazano, że w przypadku wypowiedzenia umowy w całości lub w części dotyczącej poszczególnych numerów abonenckich przez abonenta przed upływem okresu promocyjnego lub niedotrzymania przez abonenta któregokolwiek z zobowiązań przewidzianych w umowie dla okresu promocyjnego, co będzie traktowane jako wypowiedzenie umowy przez abonenta z przyczyn leżących po jego stronie lub w razie rozwiązania umowy w całości lub w części dotyczącej poszczególnych numerów abonenckich przez operatora z przyczyn leżących po stronie abonenta określonych w regulaminie lub w szczególnych warunkach promocji obowiązującej abonenta, operatorowi przysługuje względem abonenta roszczenie o zwrot przyznanej ulgi, pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania w przypadku, gdy rozwiązanie nastąpiła w czasie obowiązywania okresu promocyjnego.

Wysokość roszczenia jest równa jest iloczynowi równowartości przyznanej ulgi i liczbie dni pozostałych do końca okresu promocyjnego podzielonemu przez liczbę dni okresu promocyjnego (ust. 7 pkt 1 i 2 umowy).

W dniu zawarcia umowy J. C. (1) odebrał aparat telefoniczny S. (...) SP.

Dowód:

- umowa, k. 89 – 98,

- potwierdzenie, k. 99,

- oświadczenie, k. 100,

- wydruk z (...), k. 102.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wystawiła na rzecz J. C. (1) następujące faktury VAT:

- nr (...) z dnia 29 października 2013 r. z terminem płatności do dnia 12 listopada 2013 r. na kwotę 206,27 zł brutto,

- nr (...) z dnia 29 listopada 2013 r. z terminem płatności do dnia 13 grudnia 2013 r. na kwotę 964,83 zł brutto,

Dowód:

- faktury VAT, k. 104 – 105.

W dniu 6 listopada 2013 r. J. C. (1) zgłosił się do KP S. Nad O. i zawiadomił o groźbach karalnych kierowanych od adresem jego rodziny w okresie od 26 do 30 października 2013 r. w S. na terenie parkingu przed sklepem (...) na M., przez mężczyznę o nazwisku M..

Postępowanie w sprawie zmuszenia do złożenia oświadczenia woli pod wpływem groźby bezprawnej przez M. M. (3) prowadzone było przez Prokuraturę S. – Zachód w S. pod sygn. akt. I Ds. 94/14.

J. C. (1) został pouczony o tym, że powinien zablokować telefony, na które wbrew własnej woli podpisał umowy oraz poinformować Urząd Miasta w S., wydział komunikacji o zawartej wbrew jego woli umowie kupna sprzedaży jego samochodu.

Dowód:

- dokumenty w aktach sprawy I Ds. 94/14,

- notatki, k. 1-2 w aktach sprawy I Ds. 94/14.

(...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w W. wystawiła także wobec J. C. (1) notę obciążeniową z dnia 1 lutego 2014 r. na kwotę 5.753,40 zł, płatną do dnia 17 lutego 2014 r.

Dowód:

- nota, k. 106.

Z dniem 31 grudnia 2013 r. (...) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością połączyła się z (...) spółką akcyjną, jednocześnie zmieniając nazwę na (...) spółka akcyjna.

Niesporne.

W dniu 23 marca 2014 r. J. C. (1) skierował do (...) spółki akcyjnej pismo zatytułowane „oświadczenie o uchyleniu się od skutków prawnych oświadczenia woli”, w którym wskazał, że umowa zawarta z O. Polska jest nieważna. Podał, że przedmiotową umowę zawierał pod wpływem przymusu – groźby bezprawnej ze strony M. M. (1), celem pozyskania dla niego telefonu komórkowego od operatora.

Dowód:

- oświadczenie, k. 51.

- potwierdzenie nadania, k. 52 – 53.

Dnia 22 lipca 2014 r. (...) spółka akcyjna w W. zawarła z (...) Windykacja spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowo-akcyjna w P. umowę sprzedaży wierzytelności, określonych w załączniku do umowy przelewu wierzytelności.

W załączniku wskazano, że przelew obejmuje również wierzytelności wobec J. C. (1) w kwotach 206,27 zł (termin płatności 12.11.2013 r.), 379,28 zł (termin płatności 13.12.2013 r.), 5.753,40 zł (termin płatności 17.02.2014 r.).

Dowód:

- umowa z załącznikiem k. 107-115.

Pismem z dnia 22 lipca 2014 r. (...) spółka akcyjna w W. zawiadomiła J. C. (1) o cesji wierzytelności w wysokości 6.334,56 zł na którą składają się kwoty tytułem faktur VAT nr (...) oraz noty obciążeniowej nr (...).

Dowód:

- zawiadomienie, k. 116.

M. M. (1) od 1980 przebywał w Zakładzie Karnym 13 razy. Od 1986 r. Przebywał pod 9 adresami. Od 1993 r. był 13 razy poszukiwany przez Sąd, Prokuratury oraz komorników. Ma jedną otwartą rejestracją procesową w K. G. Wydział dw. z Przestępczością Gospodarczą i Korupcją z 2009 r.

Dowód:

- notatka, k. 44, w aktach sprawy I Ds. 91/14

Dochodzenie w sprawie o sygn. akt I Ds. 91/14 zostało umorzone postanowieniem z dnia 30 kwietnia 2014 r. wobec stwierdzenia braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu.

Dowód:

- postanowienie, k. 112, w aktach sprawy I Ds. 94/14.

Postanowieniem z 24 czerwca 2014 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej Szczecin – Zachód w S. postanowił odmówić wszczęcia dochodzenia w sprawie gróźb karalnych kierowanych wobec I. P. w 2013 r.

Dowód:

- postanowienie, w aktach sprawy I Ds. 999/14.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo jest uzasadnione.

Podstawą powództwa jest umowa o świadczenie usług telekomunikacyjnych. Umowa ta uregulowana jest w ustawie z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz.U. 171 poz. 1800 z późn. zm.). Zgodnie z art. 2 pkt. 41 przywołanej ustawy świadczenie usług telekomunikacyjnych to wykonywanie usług za pomocą własnej sieci , z wykorzystaniem sieci innego operatora lub sprzedaż we własnym imieniu i na własny rachunek usługi telekomunikacyjnej wykonywanej przez innego dostawcę usług.

W rozpoznawanej sprawie poza sporem pozostawała okoliczność zawarcia umowy cesji pomiędzy wierzycielem pierwotnym a powódką i jej ważność.

Legitymację do dochodzenia roszczeń przez powoda wynika z art. 509 i 510 k.c., zgodnie z którymi, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania; wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Pozwany nie kwestionował skuteczności i ważności samej umowy cesji wierzytelności.

Powódka domaga się zapłaty dwóch faktur VAT oraz sumę podlegających zwrotowi ulg przyznanych przy zawarciu umowy.

Pozwany kwestionował ważność przedmiotowej umowy, powołując się na skutki z art. 87 k.c., zgodnie z którym Kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe.

Sąd dokonał ustaleń na podstawie częściowo niespornych twierdzeń stron i dowodów z dokumentów prywatnych przedłożonych przez powódkę. Zeznaniom, J. C. (1) Sąd dał wiarę w całości, jednakże opinia pozwanego, że doszło zawarcia przez niego umowy pod wpływem groźby karalnej nie znajduje potwierdzenia w pozostałej części materiału dowodowego. W szczególności chodzi tu o informacje z akt Prokuratury Rejonowej S. – Zachód w S. w sprawie 1 Ds. 91/14.

J. C. (1) wyjaśniał, iż zawarł umowy z wierzycielem pierwotnym pod wpływem groźby ze strony M. M. (1). Sytuacja ta była związana z okolicznością, iż pozwany miał zalegać z płatnościami wobec kontrahenta J. N.. Z zeznań J. C. (1) złożonych na komisariacie policji wynika, iż pod wpływem groźby zawarł on również umowę sprzedaży swojego samochodu oraz nabył kolejne telefony komórkowe na swoją firmę, a także wręczył M. M. (1) kwotę 2.400 zł. Jakkolwiek scenariusz taki nie jest nieprawdopodobny, to stanowisku pozwanego przeczą pozostałe okoliczności sprawy.

Z zeznań J. C. (1) wynika bowiem, że podczas jednego ze spotkań powiedział M. M. (1), że nie ma paliwa, na co M. M. (1) odparł, że da pozwanemu na paliwo i że pozwany ma go gdzieś zawieźć. Trudno dać wiarę temu, że osoba wysłana w celu zastraszenia kontrahenta daje czy, chociażby, pożycza osobie zastraszanej pieniądze na paliwo, a następnie chce by dokądś ją odwieziono. Tym bardziej, że według pozwanego, M. M. (1) dysponował własnym środkiem transportu (samochodem z niemieckimi tablicami rejestracyjnymi).

Co więcej, J. C. (1) podnosił, że nie był informowany o konieczności zablokowania telefonów, na które podpisał umowy. Twierdzeniom tym przeczy jednak treść notatki służbowej funkcjonariusza policji z dnia 6 listopada 2013 r., w której wskazano, że o takiej właśnie powinności został pouczony. Za skrajnie nielogiczne należy uznać postępowanie osoby, która po zgłoszeniu zawiadomienia o skierowanej wobec niego groźbie karalnej, nie decyduje się na rozwiązanie umowy podpisanej pod wpływem groźby, czy chciażby poinformowanie o tym operatora.

Ostatecznie o bezzasadności zarzutów pozwanego przesądza fakt, iż dochodzenie w przedmiocie zmuszania groźbą uszkodzenia ciała J. C. (1) w celu wymuszenia zwrotu wierzytelności zostało umorzone wobec stwierdzenia braku danych dostatecznie uzasadniających podejrzenie popełnienia czynu. Jednocześnie pozwany nie wniósł wobec powyższego postanowienia zażalenia, co w szeregu czynności dokonanych przez pozwanego jest kolejnym nielogicznym zachowaniem.

Na podstawie takiego materiału Sąd uznał, że nie zachodziły przesłanki opisane w art. 87 k.c. i pozwany nie mógł zatem uchylić się od skutków prawnych swojego oświadczenia woli. Sąd dostrzega informacje znajdujące się w aktach i postępowania karnego i w pełni też Sąd daje wiarę zeznaniom pozwanego, że dokumentacja związana z zawartą umowa oraz sam telefon znajdują się w dyspozycji M. M. (1). Osoba ta też przyznała, że jej zamiarem było zawarcie umowy cesji z pozwanym, wskazuje to jednak na istnienie roszczenia pozwanego w stosunku do M. M. (1). Skoro wydał on telefon tej osobie i jeżeli poniósł w związku z wykonywaniem rozmów szkodę, ma on roszczenie odszkodowawcze do M. M. (1). Nie przekreśla to jednak jego odpowiedzialności wobec operatora telefonii komórkowej (i jego następcy prawnego), jako że zestaw niekonsekwentnych i nielogicznych działań pozwanego nie dał wystarczających podstaw do uznania, że miało miejsce zawarcie umowy pod wpływem groźby, a co za tym idzie pozwany ponosi odpowiedzialność za zobowiązania z zwartej z nim umowy. Podkreślić po raz kolejny należy, że sprawą zajmowały się organy ścigania, uznały one brak istnienia znamion czynu zabronionego i postępowanie karne zostało umorzone, a pozwany w ogóle nie sprzeciwił się takiemu rozstrzygnięciu i żadnego środka odwoławczego od takiej decyzji procesowej nie złożył.

W zakresie samej merytorycznej oceny zasadności powództwa, należy wskazać, że na dowód istniejącego zobowiązania powódka przedłożyła faktury VAT, na kwoty wynikające z warunków umowy z dnia 26 października 2013 r. Wyjaśnienia w tym miejscu wymaga, iż faktura VAT ma co do zasady jedynie walor dokumentu prywatnego (art. 245 k.p.c.) i może jedynie dowodzić, iż osoba, która ją podpisała, złożyła oświadczenie w niej zawarte. W orzecznictwie Sądu Najwyższego przyjęto, że faktura stanowi powszechnie przyjęty dokument rozliczeniowy. Jej doręczenie umożliwia dłużnikowi podjęcie czynności mających na celu sprawdzenie, czy świadczenie jest zasadne tak co do zasady, jak i co do wysokości. Umożliwia też podjęcie czynności finansowych zmierzających do spełnienia świadczenia (por. niepublikowany wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 stycznia 1987 roku IV CR 461/86, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 1992 roku, III CZP 56/92, OSNCP 1992, nr 12, poz. 219, wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2001 roku, I CKN 323/99, OSNC 2002, z. 7-8, poz. 94). Sama natomiast faktura nie kreuje zobowiązania. Niemniej jednak, mając na uwadze pozostałe ustalone w sprawie okoliczności, Sąd uznał przedłożone faktury VAT jako dowód wysokości roszczenia powódki, który nie został przez twierdzenia przeciwne zanegowany. Zgodnie bowiem z treścią art. 231 k.p.c. sąd może bowiem uznać za ustalone fakty mające istotne znaczenie dla rozstrzygnięcie sprawy, jeżeli wniosek taki można wyprowadzić z innych ustalonych faktów. Przy domniemaniach faktycznych w istocie chodzi o pośredni dowód logiczny określonych faktów. Faktury VAT nie były zaś kwestionowane przez pozwanego.

Co się zaś tyczy obowiązku zwrotu ulgi w kwocie 5.753,40zł za niedotrzymanie warunków umowy, to w tym zakresie powódka odwołała się do art. 57 ust 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. - Prawo Telekomunikacyjne.

Zgodnie z art. 57 ust 6 ustawy z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo Telekomunikacyjne w brzmieniu wówczas obowiązującym w przypadku zawarcia umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, w tym o zapewnienie przyłączenia do publicznej sieci telekomunikacyjnej, związanego z ulgą przyznaną abonentowi, wysokość roszczenia z tytułu jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług z winy abonenta przed upływem terminu, na jaki umowa została zawarta nie może przekroczyć wartości ulgi przyznanej abonentowi pomniejszonej o proporcjonalną jej wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania. Obecna wersja ustawy nie zawiera istotnych z punktu widzenia niniejszej sprawy różnic. Zawarcie zapisu przewidującego taką sankcję finansową jest, co do zasady dopuszczalne zgodnie z zasadą swobodnego kształtowania stosunku prawnego (art. 385 ¹k.c.). Uściślenia przy tym wymaga, że zastrzeżenie umowne przewidujące obowiązek zapłaty określonej kwoty w związku z rozwiązaniem umowy na czas oznaczony nie jest karą umowną w rozumieniu art. 483 § 1 k.c., gdyż nie jest związane z nienależytym wykonaniem zobowiązania, ale z wykonaniem uprawnienia prawokształtujacego. Przyjmuje się, że ulga może dotyczyć opłat za usługę telekomunikacyjną lub opłat za instalację zakończenia sieci, a także warunków sprzedaży urządzenia końcowego. Konieczne jest jednak wyraźne określenie wartości ulgi przyznanej abonentowi w umowie, najlepiej poprzez jej kwotowe wskazanie. W przypadku, gdy ulga jest przyznawana z różnych tytułów, np. zmniejszenie opłaty aktywacyjnej oraz zmniejszenie ceny aparatu telefonicznego, możliwe jest określenie kwot składających się na łączną wysokość ulgi. Na kalkulację wysokości ulgi wpływają: wysokość benefitu promocyjnego; upust na opłacie aktywacyjnej; wysokość subsydiowania promocyjnych telefonów; koszt obsługi procesu sprzedaży, prowizja od sprzedaży itp. Ulga ta pomniejszana jest o jej proporcjonalną wartość za okres od dnia zawarcia umowy do dnia jej rozwiązania (por. Maciej Rogalski Komentarz do art.57 ustawy - Prawo telekomunikacyjne teza 23 opubl. Lex Omega). W postanowieniu z dnia 9 września 2011r (sygn. akt III SK 20/11 opubl. Lex nr 1232614) Sąd Najwyższy jednoznacznie wskazał, że przepis art. 57 ust. 6 p.t. określa granice roszczenia dostawcy usług telekomunikacyjnych w przypadku jednostronnego rozwiązania umowy przez abonenta lub przez dostawcę usług telekomunikacyjnych z winy abonenta tak, że "nie może przekroczyć określonej w umowie równowartości ulgi przyznanej abonentowi".

Zgodnie z warunkami umowy wysokość ulgi wynosiła 6.291,83 zł, a zwrotowi podlegała kwota ulgi proporcjonalnie pomniejszona w stosunku do czasu trwania umowy. Umowę rozwiązano w dniu 1 lutego 2014 r. Tym samym do zwrotu była kwota 5753,40 zł.

Mając na uwadze powyższego, powództwo podlegało uwzględnieniu w całości.

Orzeczenie o odsetkach oparte zostało o przepis art. 481 k.c. stanowiącego, że jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia. O ile strony nie ustaliły inaczej wierzycielowi należą się odsetki ustawowe. Na gruncie niniejszej sprawy odsetki należały się powódce co do zasady za okres następujący po dniu wskazanym w treści faktur VAT i noty obciążeniowej jako termin płatności należności.

Rozstrzygnięcie o kosztach procesu znajduje podstawę prawną w art. 108 § 1 zdanie pierwsze k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 k.p.c., który stanowi, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na poniesione przez powódkę koszty złożyły się: opłata od pozwu w kwocie 80 zł, opłata skarbowa od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł oraz wynagrodzenie pełnomocnika – 1.200 zł, zgodnie z § 6 pkt 4 w zw. z § 2 ust. 1 i 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U. 2002 nr 163 poz. 1349 z późn. zm.).

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)