Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 marca 2014 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie - Sąd Ochrony Konkurencji i Konsumentów

W następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Witold Rękosiewicz

Protokolant: protokolant sądowy - stażysta Piotr Hołyś

po rozpoznaniu w dniu 18 marca 2014 r. w Warszawie

na rozprawie

sprawy z odwołania (...) S.A. z/s w L.

przeciwko Prezesowi Urzędu Regulacji Energetyki

zainteresowany (...) sp. z o.o.

z/s w W.

o zawarcie umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej

na skutek odwołania powoda od decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki z dnia 6 lutego 2012 r. nr (...)

I. uchyla zaskarżoną decyzję,

II. zasądza na rzecz (...) S.A. z/s w L. od:

1. Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki,

2. (...) sp. z o.o. z/s w W. kwoty po

410 zł. (czterysta dziesięć ) tytułem kosztów postępowania.

. SSO Witold Rękosiewicz.

Sygn. akt XVII AmE 81/12

UZASADNIENIE

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE, pozwany) na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 10.04.1997r. Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006r. nr 89, poz. 625 z późn. zm.) – dalej PE, po rozpatrzeniu wniosku (...) sp. z o.o. z/s w W. ((...), zainteresowany) w sprawie odmowy zawarcia przez (...) S.A. Oddział (...) w L. umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej Farmy Wiatrowej (...) o mocy przyłączeniowej 50 MW, decyzją z dnia 6.02.2012r. nr (...) orzekł zawarcie pomiędzy (...) S.A. Oddział (...) w L. a (...) sp. z o.o. z/s w W. umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej (...) S.A. Oddział w L. Farmy Wiatrowej (...) położonej w W., o treści stanowiącej załącznik do wydanej decyzji.

(...) S.A. w L. ( (...), powód) w złożonym odwołaniu zaskarżyła decyzję Prezesa URE w całości.

Zaskarżonej decyzji powód zarzucił naruszenie przepisów prawa materialnego tj:

1. art. 7 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 3 Prawa energetycznego, poprzez:

- przyjecie, że po stronie (...) istnieje publicznoprawny obowiązek przyłączenia zainteresowanej spółki do sieci bez dokonania ustaleń w tej mierze, także wbrew dyspozycji art. 7 ust. 3 PE, związane z przyjęciem posiadania przez (...) tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości, do których ma być dostarczana energia,

- nieznajdujące poparcia w zebranym materiale dowodowym ustalenie, że zainteresowany spełnia warunki przyłączenia do sieci, w tym posiada tytuł prawny do dysponowania przyłączaną nieruchomością – także wbrew dyspozycji art. 7 ust. 3 PE,

- naruszenie zasady równoprawnego traktowania poprzez ukształtowanie umowy o przyłączenie ze szkodą dla interesu ekonomicznego powoda, innych odbiorców, a wyłącznie w interesie zainteresowanego,

- naruszenie prawa wspólnotowego poprzez dokonanie wykładni przepisów krajowego porządku prawnego w oparciu o art. 15 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/72/WE z dn. 13 lipca 2009 r. dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego energii elektrycznej i uchylającą dyrektywę 2003/54/WE i art. 16 Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dn.23 kwietnia 2009 r. w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych zmieniającej i w następstwie uchylającej dyrektywy 2001/77/WE oraz 2003/30/WE, w sytuacji, gdy nie wynika to wprost z zasad prawidłowej wykładni, a nadto nie zostało podniesione przez zainteresowanego, przez co także pozwany za podstawę rozstrzygnięcia nieuprawnienie przyjął powoływane regulacje prawa wspólnotowego w sytuacji, gdy uprawnionym byłoby to wyłączenie w sytuacji, gdyby kształtował sytuację prawną powoda w sposób korzystniejszy niż wynikająca z zastosowania wyłącznie przepisów krajowego stanowionego porządku prawnego i na jego wniosek,

- błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że wydanie warunków przyłączenia oraz przesłanie (...) projektu umowy o przyłączenie w każdym przypadku oznacza, iż spełnione są warunki techniczne i ekonomiczne przyłączenia podmiotu ubiegającego się o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej przedsiębiorstwa elektroenergetycznego, podczas gdy spełnienie się powyższych warunków Prezes URE powinien ustalić w oparciu o całokształt stanu faktycznego sprawy oraz przy uwzględnieniu odrębności wynikających z hipotezy art. 7 ust. 9 PE, w tym przy uwzględnieniu okoliczności w postaci braku przedłożenia informacji o szacunkowej wielkości opłaty przyłączeniowej przy czynności wydawania warunków przyłączenia,

2. art.7 ust. 9 PE poprzez jego niezastosowanie w sytuacji nieistnienia obowiązku przyłączenia oraz braku ekonomicznych warunków przyłączenia do sieci,

3. art.7 ust.8 pkt 3 PE poprzez jego zastosowanie w sytuacji, gdy punktu poprzedniego wynika fakt wyłączenia stosowania tegoż przepisu,

4. art.7 ust.8i PE poprzez niewłaściwą interpretację polegająca na przyjęciu, że wydane warunki przyłączenia stanowią – wbrew literalnej treści – bezwarunkowe zobowiązanie do zawarcia umowy o przyłączenie oraz poprzez pominięcie treści regulacji przepisu §8 (w szczególności ust.6) rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4.05.2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. z 2007 r., nr 93, poz. 623- dalej Rozporządzenie systemowe), także poprzez przyjęcie, iż wydane warunki przyłączenia wyłączają konieczność dokonania analizy z uwzględnieniem art.7 ust. 1 PE i z pominięciem art.7 ust. 9 PE,

5. art.11d ust. 3 PE w zw. z art. 9c ust. 3 PE poprzez ukształtowanie treści umowy (§ 3 ust. 2 i 3 umowy) z pominięciem treści obowiązków tkwiących po stronie (...) jako operatora systemu dystrybucyjnego (OSD) oraz obowiązków zapewnienia należytej pracy sieci, w tym także w sytuacji zagrożenia, w efekcie dochodziłoby do ograniczenia swobody OSD w realizowaniu przypisanych obowiązków,

6. art.1 ust.2 PE poprzez brak równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii, w sytuacji gdy skrajnie odmienne od propozycji powoda ukształtowanie wielkości opłaty za przyłączenie odbija się negatywnie dla odbiorców w taryfie na kolejne lata- poprzez zatwierdzenie wyższych stawek i opłat (wobec następczego ujęcia we wniosku taryfowym), zaś podmioty- wytwórcy, w tym zainteresowany, nie ponosi żadnych kosztów związanych z wprowadzeniem wyprodukowanej energii do systemu dystrybucyjnego, dla którego funkcję operatora pełni (...),

7. art.4f ust.1PE, w zw. z art.46 PE poprzez pominięcie okoliczności, że świadczenie usługi dystrybucji energii elektrycznej, nie może powodować niekorzystnej zmiany cen lub stawek opłat za dostarczaną energię i zakresu jej dostarczania odbiorcom przyłączonym do sieci, a także uniemożliwiać wywiązywanie się przez przedsiębiorstwo energetyczne z obowiązków w zakresie ochrony interesów odbiorców i ochrony środowiska,

oraz prawa procesowego:

8. art.7i 77 kpa poprzez brak pełnego wyjaśnienia stanu faktycznego, okoliczności mających stanowić przedmiot rozstrzygnięcia, co wiąże się z brakiem rozważenia istnienia obowiązku przyłączenia i brakiem weryfikacji ekonomicznych i technicznych warunków przyłączenia,

9. art.6 kpa poprzez narzucenie brzmienia umowy, które powodują naruszenie dyspozycji art. 46 PE oraz rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 18.08.2011 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną(Rozporządzenie taryfowe),

10. art. 107 ust.1 i 3kpa poprzez brak uzasadnienia rozstrzygnięcia faktycznego i prawnego, szczególnie w zakresie podstaw ustalenia opłaty za przyłączenie, przez co zaskarżona decyzja jest niejednoznaczna i wywołuje trudności interpretacyjne,

11. art.8 PE w zw. z art.7 PE poprzez wykroczenie przez Prezesa URE poza kompetencje ustawowe w zakresie orzekania, w sytuacji kompetencja pozwanego oparta na art.8 PE dotyczy rozstrzygania sporów powstałych na tle zawierania i wykonywania umów w przypadku, gdy obowiązek ich zawarcia wynika z ustawy lub decyzji administracyjnej, co oznacza, że Prezes URE jest władny rozstrzygać w drodze konstytutywnych decyzji administracyjnych wyłącznie w sprawach spornych, w których konkretnemu żądaniu wnioskodawcy odpowiada publicznoprawny obowiązek przedsiębiorstwa energetycznego, wynikający z ustawowej normy o charakterze ius cogens, a tym samym kompetencja ta nie obejmuje umów nie objętych obowiązkiem publicznoprawnym przedsiębiorstwa energetycznego, zawieranych w sytuacji gdy brak warunków ekonomicznych ich zawarcia lub wnioskodawca nie dysponuje tytułem prawnym do nieruchomości.

Powód zarzucił również zaskarżonej decyzji naruszenie:

12. art.7 ust.2 PE poprzez brak ukształtowania zapisów umowy w kwestiach zawartych w powołanym przepisie, w zakresie braku ustalenia opłaty za przyłączenie- poprzez ustalenie jedynie jednego składnika tej opłaty, podczas gdy drugi składnik tej opłaty stanowiący iloczyn opisany jest jedynie w postaci mnożnej oraz w zakresie warunków udostępnienia nieruchomości w celu rozbudowy sieci,

13. art.7 ust.8 pkt 3 PE poprzez mylną wykładnię polegającą na przyjęciu, że „przyłączenie” należy sprowadzić do terminu „przyłącza” zgodnie z definicją rozporządzenia systemowego oraz poprzez ustalenie treści §4 stanowiącego o ustaleniu opłaty za przyłączenie, z uwzględnieniem zarzutu powyżej,

14. art.7 ust.8 pkt 3 w zw. z art.23 PE oraz §14 ust. 5-7 Rozporządzenia systemowego poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że ustalenie wysokości opłaty za przyłączenie na podstawie rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia oznacza, iż zainteresowany powinien ponieść jedynie część kosztów inwestycji związanych z wybudowaniem przyłącza, a nie obejmuje kosztów inwestycji związanych z przebudową (dla potrzeb niniejszego odwołania utożsamia się z pojęciami modernizacji i rozbudowy) sieci elektroenergetycznej powoda niezbędnych do przyłączenia w sytuacji, gdy:

- ustawodawca nie utożsamia pojęć „przyłącze” i „przyłączenie”, w zw. z czym wniosek, iż koszty „przyłączenia” zainteresowanego do sieci odpowiadają kosztom budowy „przyłącza” jest błędny, tym samym zwrot „rzeczywiste nakłady poniesione na realizację przyłączenia” należy interpretować zgodnie z jego literalna treścią, ze względu na priorytet wykładni językowej, w zgodzie z semantyką języka polskiego i rozumieć jako upoważnienie przedsiębiorstwa energetycznego- powoda- do ustalenia opłaty przyłączeniowej w wysokości kosztów wszystkich inwestycji niezbędnych dla przyłączenia zainteresowanego do sieci,

- rozszerzenie pojęcia „przyłącze” – w kontekście nieprawidłowego antycypowania stanu sieci, jakby już została przebudowana oraz w kontekście sformułowań używanych przez ustawodawcę: „przyłączenie” - imiesłów czynny ze źródłosłowiem w postaci „przyłączyć” ,

- powód nie został zobligowany do wykonania jakichkolwiek zamierzeń inwestycyjnych umożliwiających przyłączenie instalacji zainteresowanego, ujętych w założeniach do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwo gazowe, o których mowa w art.19 PE oraz nie przewidziało ich w planie rozwoju,

- uzasadniając zapisy umowy w części dotyczącej opłaty za przyłączenie pozwany nie wskazał uzasadnienia dla „szczątkowego” ujęcia w kalkulacji opłaty za przyłączenie w postaci jedynie jednego elementu infrastruktury, skoro jest to element infrastruktury umożliwiający przyłączenie rozumiane jako zespół czynności funkcjonalnie związanych z budową przyłącza, sumarycznie ujętych w wydanych warunkach przyłączenia, a bez których przyłączenie zainteresowanego do sieci na założonych dla przyłączanych urządzeń parametrach (w tym wytwarzanej mocy) oraz współpraca z tą siecią nie byłyby możliwe,

15. art.23ust. 2 pkt 12 i 20 lit. c) PE , art.7 ust.8 pkt3 PE oraz §8 ust.3, §15 oraz załącznika nr 1 Rozporządzenia systemowego oraz art.353 ¹ kodeksu cywilnego poprzez ustalenie treści umowy w zakresie wykraczającym poza zakres kompetencji Prezesa URE, w szczególności w zakresie wprowadzenia zmian w wydanych warunkach przyłączenia bez dokonania konsultacji z operatorem przesyłowym, uchybienia ukształtowanemu zapisowi co do miejsca przyłączenia, rozgraniczenia, dostarczania i odbioru oraz poprzez uwzględnienie w opłacie jedynie części skalkulowanych nakładów na przyłączenie, które winny zostać nią objęte stosownie do postanowień załącznika nr 1 do Rozporządzenia systemowego dotyczącego wymagań technicznych dla urządzeń, instalacji i sieci wytwórców energii elektrycznej, a jednocześnie naruszenie zasady swobody kontraktu w sposób sprzeczny z wolą stron, których interesów umowa dotyczy, przy braku okoliczności, które mogłyby być poczytane za niezgodne z przepisami bezwzględnie obowiązującymi, w efekcie czego nastąpiło przesunięcie obowiązku realizacji linii 110 kV do rozdzielni wysokiego napięcia (WN) W. oraz bramki pomiarowej przy (...) W. z zainteresowanego na (...),

16. art.4 ust.1, art.7 ust.5 i 6 oraz aet.9c ust.3 pkt3,4 i 5 w zw. zart.16 ust.1 i ust.4, art.19 ust.1 i 3 PE poprzez ich błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że wyłącznie na przedsiębiorstwie energetycznym (powodzie) ciąży obowiązek sfinansowania modernizacji i rozbudowy sieci elektroenergetycznej niezbędnej do dokonania przyłączenia zainteresowanego, gdy:

- z brzmienia tych regulacji nie wynika wniosek wyprowadzony przez Prezesa URE ,

- zainteresowany nie kwestionował, że (...) nie zostało zobligowane do wykonania inwestycji objętych wydanymi warunkami przyłączenia, niezbędnych do przyłączenia podmiotu ubiegającego się o przyłączenie w założeniach do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwo gazowe, o których mowa w art.19 PE,

- powód podtrzymuje, że w niniejszej sprawie (...) ustaliła konieczność poniesienia nakładów na przyłączenie, których treścią nie jest modernizacja i rozbudowa a przebudowa w ujęciu ujęciu tez formułowanych w trakcie postępowania prowadzonego przed Prezesem URE.

Na podstawie przedstawionych zarzutów powód wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji,

ewentualnie jej zmianę poprzez ustalenie treści umowy przyłączeniowej w brzmieniu wskazanym przez (...), w szczególności poprzez ustalenie szacunkowej opłaty za przyłączenie w wysokości 153 507 756 zł netto.

Powód wniósł również o zasądzenie kosztów postępowania odwoławczego wraz z kosztami zastępstwa procesowego.

W uzasadnieniu odwołania powód wskazał, że przyłączenie farmy wiatrowej zainteresowanego jest dla niego nieopłacalne, ponieważ mimo poniesieniu kosztów realizacji umowy nie uzyska przychodów z tytułu dokonania przyłączenia. Zdaniem powoda Prezes URE w oparciu o ustalenie, że (...) wydała zainteresowanemu warunki przyłączenia, w wyniku błędnej wykładni art.7 ust.1PE uznał, że istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia i na (...) ciąży obowiązek zawarcia umowy przyłączeniowej pomimo braku ekonomicznych warunków przyłączenia, bez możliwości uwzględnienia w opłacie przyłączeniowej kosztów rozbudowy i modernizacji sieci. Nie godząc się z tym stanowiskiem powód stwierdził, iż w sytuacji gdy nie istnieją ekonomiczne warunki przyłączenia na przedsiębiorstwie energetycznym nie ciąży obowiązek zawarcia umowy przyłączeniowej nawet, jeżeli wnioskującemu o przyłączenie przedsiębiorcy zostały wydane warunki przyłączenia. Zarzucił, że Prezes URE nie zbadał, czy (...) ma obowiązek realizacji przyłączenia i nie ustalił, czy istnieją ekonomiczne i techniczne warunki przyłączenia mimo, że analiza istnienia tych warunków przy zastosowaniu Stanowiska Prezesa URE (...) z dnia 29 czerwca 2010 r. wskazuje, iż w tym przypadku przyłączenie jest dla powoda nieopłacalne. W ocenie (...), aby zawarcie umowy było opłacalne, opłata przyłączeniowa powinna wynosić 153 507 765 zł. W przypadku odnawialnego źródła energii, kwota tej opłaty, zmniejszona zgodnie z art.7 ust.8 pkt 3 PE o połowę , powinna wynosić 76 753 882,50 zł. Ponadto powód wskazał, że Prezes URE nie zweryfikował przesłanki posiadania przez (...) tytułu prawnego do nieruchomości, na której ma być zlokalizowana planowana farma wiatrowa. Przedstawione przez zainteresowanego, jako tytuł prawny do nieruchomości umowy, powód ocenił jako zobowiązanie warunkowe. Z tego względu brak zdaniem powoda podstaw do uznania, że zainteresowany spełnił wymóg posiadania tytułu prawnego do nieruchomości. Ta obiektywna okoliczność również wyłącza publicznoprawny obowiązek zawarcia przez (...) umowy przyłączeniowej. Według powoda z uwagi na jego pierwotny charakter, stwierdzenie braku tytułu prawnego do nieruchomości po wydaniu warunków przyłączenia skutkuje obiektywną wadliwością całego dotychczasowego postępowania ze skutkiem ex tunc. Na tej podstawie powód wskazał, iż wydanie warunków przyłączenia nie może sanować braków i uchybień dotyczących wymogów warunkujących nałożenie na (...) publicznoprawnego obowiązku dokonania przyłączenia. Powołując się na treść przedstawionej przez (...) do celów przyłączenia umowy dzierżawy powód stwierdził, że nie określono w niej precyzyjne działek, które mają być oddane w użytkowanie. Zgodnie z treścią umowy ilość, powierzchnia i dokładna lokalizacja działek dla każdej siłowni zostanie ustalona w przyszłości. Powód zauważył, iż zainteresowany nie włada faktycznie żadnym gruntem na budowę siłowni a objęcie przez niego działek nastąpi dopiero po ich wydzieleniu, co ma złożony warunkowy charakter prawny. Dodał, że tytuł prawny powinien gwarantować określoną trwałość inwestycji, dla której realizowane ma być przyłączenie. W ocenie powoda w sytuacji gdy zainteresowany posiada jedynie ekspektatywę do niedookreślonego gruntu, warunek ten nie jest spełniony. Niezasadne byłoby przerzucenie na Operatora Systemu Dystrybucyjnego ryzyka poniesienia przeważających kosztów inwestycyjnych, niezbędnych dla realizacji projektu zainteresowanego szczególnie, że rozpoczęcie i utrzymanie projektu zależy wyłącznie od jego woli. Prezes URE powinien więc zweryfikować przesłanki istnienia publicznoprawnego obowiązku przyłączenia do sieci w zakresie technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia, oraz posiadania przez (...) tytułu prawnego do korzystania z nieruchomości i w przypadku stwierdzenia braku tych przesłanek potwierdzić zasadność odmowy zawarcia umowy przyłączeniowej przez (...). Przed wydaniem zaskarżonej decyzji pozwany nie przeprowadził działań w celu wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy. Powinien przeanalizować zasadność odmowy zawarcia umowy przez powoda, co sprowadzało się do ustalenia istnienia przesłanek określonych w art.7 ust. 1 i 3 PE. Pozwany ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że powód wydał zainteresowanemu warunki przyłączenia. Zdaniem powoda dla Prezesa URE ten fakt był tożsamy z potwierdzeniem, iż nie zachodzą przedmiotowe przesłanki negatywne wyłączające powstanie obowiązku zawarcia umowy przyłączeniowej. Przyjęcie przez pozwanego domniemania, że wydanie warunków przyłączenia w odpowiedzi na wniosek zainteresowanego stanowi jednoznaczne potwierdzenie istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia do sieci było zdaniem powoda nieuzasadnione. Powód zauważył, iż warunki przyłączenia wydawane są również w sytuacji, gdy brak warunków ekonomicznych dla zawarcia umowy przyłączeniowej a strony zawierają umowę na warunkach przewidzianych w art.7 ust.9 PE. Konieczne jest uwzględnienie postanowień dotyczących wysokości opłaty za przyłączenie, zawartych w projekcie umowy przyłączeniowej. Dopiero łączne wystąpienie obu tych elementów może być oceniane jako stanowisko przedsiębiorstwa energetycznego. Powód zarzucił decyzji, że treść ukształtowanej w niej umowy nie uwzględnia zasady równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców. Wskazał, że w związku z faktem zawarcia umowy dystrybucyjnej nie ponosi żadnych kosztów realizacji umowy przez powoda. Nałożenie na (...) zasadniczej części ciężaru ekonomicznego na powoda doprowadzi do wzrostu cen i stawek zawartych w taryfie. Powód wskazał na nieuwzględnienie przez pozwanego przy wydawaniu zaskarżonej decyzji spoczywających na (...) obowiązków wynikających z funkcji operatora systemu dystrybucyjnego. Stwierdził, że ukształtowanie treści umowy skutkuje wyłącznie uprzywilejowaniem zainteresowanego, którego interes ekonomiczny przeważa nad interesem odbiorców końcowych. Zarzucił, że ponoszenie przez podmioty ubiegające o przyłączenie jedynie części kosztów przyłącza i przerzucenie na pozostałych odbiorców pozostałych kosztów byłoby sprzeczne z zakazem subsydiowania skrośnego, określoną w art.4 ust.1 PE. Przedstawił także uzasadnienie pozostałych zarzutów odwołania i stwierdził, że z treści wydanej decyzji kształtującej obowiązki stron wynikają niejasności, które nie zostały wyjaśnione w uzasadnieniu decyzji.

Pozwany Prezes URE wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Zarzuty odwołania uznał za niezasługujące na uwzględnienie. Wskazał na fakt, że po dokonaniu oceny wniosku o przyłączenie powód określił warunki przyłączenia do sieci farmy wiatrowej powoda. Podkreślił wynikające z tego skutki. Powołał się na wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 kwietnia 2011 r. sygn. akt III SK 42/10. Stwierdził, że powoływanie się przez przedsiębiorstwo energetyczne na etapie odwołania od decyzji dotyczącej sporu w sprawie odmowy zawarcia umowy na brak ekonomicznych warunków przyłączenia jest nieuzasadnione. Powód , przedstawiając zainteresowanemu umowę o przyłączenie, nie działał na podstawie art.7 ust.9 PE. Stwierdził, że zgodnie z stanowiskiem Sądu Apelacyjnego w Warszawie wydanie warunków przyłączenia, z którym związany jest obowiązek przekazania projektu umowy przyłączeniowej, zawierającego elementy wymienione w art.7 ust.2 PE, jest zobowiązaniem do zawarcia takiej umowy z uwzględnieniem określonych warunków przyłączenia (wyrok SA z dn. 4. 02. 2011 r. sygn. akt VI ACa 1030/10). Zaznaczył, iż zgodnie z art.7 ust.8i PE w okresie ważności warunki przyłączenia są warunkowym zobowiązaniem przedsiębiorstwa energetycznego do zawarcia umowy o przyłączeniu do sieci elektroenergetycznej. Zdaniem pozwanego wydanie przez przedsiębiorstwo energetyczne warunków przyłączenia skutkuje powstaniem zobowiązania zawarcia umowy przyłączeniowej w kształcie określonym w wydanych warunkach i związanym z nimi projekcie umowy. Pozwany podkreślił, że powód nie zastosował określonej w art.7 ust.9 PE procedury zgłaszania zastrzeżeń, co oznacza, iż wbrew twierdzeniom odwołania i dowodom zebranym w postępowaniu administracyjnym uznawał, że w sprawie istnieją ekonomiczne warunki przyłączenia. Wobec powyższego na (...) ciąży publicznoprawny obowiązek przyłączenia farmy wiatrowej zainteresowanego do sieci, a opłata za przyłączenie powinna być ustalona zgodnie z art.7 ust.8 pkt 3 PE. Praktykę obciążania podmiotów przyłączanych obowiązkiem budowy odcinków sieci służących do przyłączenia i utrzymywania tych odcinków w przyszłości pozwany uznał za niewłaściwą. Ponownie wskazał, jakie skutki wynikały z wydania przez powoda warunków przyłączenia i projektu umowy przyłączeniowej, oraz nie złożenia oświadczenia o odmowie przyłączenia. Nie zgodził się z zarzutami naruszenia art.11d ust.3 w zw. z art.9c ust.3 PE. Ponadto stwierdził, iż subiektywne przekonanie powoda o niesprawiedliwym wspieraniu wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych w zakresie niemożności pobierania opłat przez (...) za wyprowadzenie wyprodukowanej w nich energii nie może świadczyć o słuszności koncepcji pozwanego dotyczącej ustalania opłaty za przyłączenie. Podkreślił, że to na powodzie spoczywa obowiązek wcześniejszej oceny, czy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia. Pozwany nie zgodził się również z pozostałymi zarzutami odwołania.

Zainteresowany (...) w piśmie procesowym z dnia 3 marca 2014 r. wniósł o oddalenie odwołania i zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego. Poparł stanowisko wyrażone przez Prezesa URE w odpowiedzi na odwołanie.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny: Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

(...) sp. z o.o. z/s w W. wystąpiła w dniu 27 marca 2009 r. do (...) S.A. o określenie warunków przyłączenia farmy wiatrowej W. o mocy 50 MW. (...) wydało (...) warunki przyłączenia farmy wiatrowej z dnia 9 marca 2010 r. oraz projekt umowy o przyłączenie, w którym nie podano wysokości opłaty za przyłączenie. Pismem z dnia 19 listopada 2010 r. (...) przesłała (...) uaktualniony projekt umowy przyłączeniowej oraz kalkulację opłaty za przyłączenie obejmującą budowę i przebudowę wszystkich urządzeń (...) ujętych w warunkach przyłączenia. Oszacowaną wstępnie opłatę przyłączeniową (...) określiła w kwocie 76 753 882,50 zł. netto. W opisie kalkulacji opłaty za przyłączenie prognozowane nakłady (...) na przyłączenie farmy wiatrowej zainteresowanego określono w wysokości 153 507 765 zł. W piśmie z dnia 13 grudnia 2010 r. (...) stwierdził, że przyjęcie do kalkulacji opłaty przyłączeniowej nakładów na rozbudowę i modernizację sieci elektroenergetycznej narusza przepisy Prawa energetycznego, ponieważ przy kalkulacji tej opłaty operator systemu elektroenergetycznego może uwzględnić jedynie rzeczywiste i niezbędne nakłady dla zrealizowania konkretnego przyłączenia do sieci. Zainteresowany wezwał (...) do ustalenia opłaty za przyłączenie farmy wiatrowej zgodnie z art.7 ust. 8 PE na podstawie rzeczywistych nakładów na realizację przyłączenia. Wobec braku porozumienia, (...) pismem z dnia 5 stycznia 2011 r. wystąpił do Prezesa URE o orzeczenie decyzją zawarcia umowy i określenie treści umowy w szczególności w zakresie wysokości opłaty przyłączeniowej. Prezes URE wezwał (...) do przedstawienia informacji dotyczących realizacji przyłączenia farmy wiatrowej do sieci w tym przedstawienia prawnej i faktycznej podstawy kalkulowania opłaty za przyłączenie oraz określenia rzeczywistych nakładów związanych z realizacją tego przyłączenia. (...) złożyła wykaz prac związanych z przebudową i dostosowaniem urządzeń oraz sieci stanowiących podstawę kalkulacji opłaty za przyłączenie w wysokości 153 507 765 zł. podanej uprzednio zainteresowanemu (...). W toku wszczętego przez Prezesa URE postępowania administracyjnego w sprawie rozstrzygnięcia w trybie art.8 ust.1 PE sporu dotyczącego odmowy zawarcia przez (...) umowy o przyłączenie do sieci elektroenergetycznej planowanej przez (...) farmy wiatrowej strony przedstawiły swoje stanowiska. Podstawą do wydania zaskarżonej decyzji było stwierdzenie, że wydanie przez (...) warunków przyłączenia stanowi potwierdzenie istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia i wobec tego na powodzie ciąży publicznoprawny obowiązek zawarcia z zainteresowanym umowy o przyłączenie do sieci planowanej farmy wiatrowej. Z akt postępowania administracyjnego wynika, że przed wydaniem zaskarżonej decyzji Prezes URE nie przeprowadził analizy efektywności ekonomicznej planowanej inwestycji.

Na podstawie ustaleń faktycznych Sąd Okręgowy zważył, co następuje: Zgodnie z art.7 ust.3a PE podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci występuje do przedsiębiorstwa energetycznego o wydanie warunków przyłączenia. Po otrzymaniu wniosku z wymaganymi dokumentami przedsiębiorstwo energetyczne dokonuje oceny, czy istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci. Stosownie do okoliczności występujących w konkretnym przypadku warunki te określają techniczne aspekty przyłączenia. Jeżeli istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci i odbioru, a żądający zawarcia umowy spełnia warunki przyłączenia do sieci i odbioru, to stosownie do art.7 ust.1 PE przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii obowiązane jest do zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z podmiotami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, na zasadzie równoprawnego traktowania. O odmowie zawarcia umowy o przyłączenie przedsiębiorstwo energetyczne obowiązane jest niezwłocznie powiadomić pisemnie Prezesa URE wraz z podaniem przyczyn tej odmowy. W rozpoznawanej sprawie zainteresowany podmiot po złożeniu wniosku o przyłączenie farmy wiatrowej do sieci otrzymał od przedsiębiorstwa energetycznego warunki przyłączenia. Strony nie porozumiały się jednak co do ostatecznego brzmienia wszystkich postanowień umowy i nie zawarły umowy. W wyroku z dnia 11 kwietnia 2012 r. sygn. akt III SK 33/11 Sąd Najwyższy uznał, że wydanie przez przedsiębiorstwo energetyczne warunków przyłączenia do sieci i przedłożenie projektu umowy o przyłączenie do sieci nie oznacza, że istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia do sieci w rozumieniu art.7 ust.1 PE. Sąd Najwyższy stwierdził, że warunki przyłączenia określają tylko kwestie techniczne, co wynika wprost z §8 ust.1 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 4 maja 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego (Dz. U. nr 93, poz. 623). Warunki przyłączenia nie odnoszą się w ogóle do przesłanki technicznej możliwości przyłączenia źródła energii oraz ekonomicznej zasadności koniecznych do tego inwestycji. Sąd Najwyższy dodał, że gdy podmiot zainteresowany przyłączeniem do sieci kwestionuje warunki umowy o przyłączenie do sieci i występuje do Prezesa URE z wnioskiem o rozstrzygnięcie sporu i wydanie decyzji z art. 8 ust.1 PE, Prezes URE zobowiązany jest najpierw ustalić, czy na przedsiębiorstwie energetycznym spoczywał obowiązek zawarcia umowy z art.7 ust.1 PE, a następnie dopiero do oceny, które z postanowień projektu umowy wymagają zmiany. Na podstawie przedstawionego stanowiska Sądu Najwyższego należy stwierdzić, że wydanie warunków technicznych przyłączenia potwierdza jedynie, że występuje techniczną możliwość dokonania przyłączenia. Jednak z faktu wydania warunków technicznych przyłączenia nie wynika, że istnieją technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia, o których mowa w art.7 ust.1PE i których istnienie oznacza, iż na przedsiębiorstwie energetycznym ciąży publicznoprawny obowiązek zawarcia umowy o przyłączenie do sieci z ubiegającym się o to podmiotem. Wydanie zaskarżonej decyzji powinno być poprzedzone badaniem dotyczącym sposobu finansowania i rozbudowy sieci powoda na potrzeby przyłączenia farmy wiatrowej zainteresowanego. Opłata za przyłączenie, o której mowa w art.7 ust.8 pkt 3PE , pobierana jest za zespolenie instalacji i urządzeń nowego wytwórcy energii elektrycznej z siecią przedsiębiorcy energetycznego. Oznacza to, że opłata za połączenie obejmuje nakłady za wykonanie zespolenia nowej instalacji z siecią operatora sieci dystrybucyjnej, a nie rozbudowę sieci przedsiębiorstwa energetycznego na potrzeby przyłączenia (por. ww. wyrok SN z dnia 11 kwietnia 2012 r.). Obowiązek rozbudowy sieci przez powoda aktualizuje się w określonych warunkach, o których mowa w art.7 ust.5 PE, w zakresie wynikającym z przepisów wykonawczych oraz w zakresie wynikającym z założeń lub planów, o których mowa w art.19 i 20 PE (por. wyrok SN z dnia 11 kwietnia 2012 r. , wyroki SA w Warszawie: sygn. akt VI ACa 1508/11 i VI ACa 278/13). W przedmiotowej sprawie Prezes URE nie przedstawił planów lub założeń do planów, o których mowa w art.19 i 20 PE, z których wynikałby obowiązek finansowania i rozbudowy sieci (...) na użytek przyłączenia farmy wiatrowej zainteresowanego. Zdaniem Sądu tylko w przypadku istnienia planów, o których mowa w art.19 i 20 PE uprawnione byłoby a priori twierdzenie, że istnieją ekonomiczne warunki przyłączenia farmy wiatrowej zainteresowanego do sieci powoda. Za taki plan nie mógł być uznany plan rozwoju sieci elektroenergetycznej powoda na lata 2014-2019 , zatwierdzony przez Prezesa URE w styczniu 2014 roku, o którego dopuszczenie jako dowodu w sprawie wnosił zainteresowany w piśmie procesowym z dnia 3marca 2014 r. W dacie wydania zaskarżonej decyzji plan ten jeszcze nie istniał a na pewno nie obowiązywał. Nie mógł więc być uwzględniony przez Prezesa URE przy wydawaniu zaskarżonej decyzji do analizy istnienia technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia do sieci farmy wiatrowej zainteresowanego i nie może mieć wpływu na ocenę tej decyzji w postępowaniu odwoławczym. Ponadto należy zauważyć, że w dacie wydania zaskarżonej decyzji, inwestycja zainteresowanego oraz dotyczące jej inwestycje modernizacyjne sieci powoda nie były ujęte w obowiązującym wówczas planie rozwoju przedsiębiorstwa energetycznego. Z zebranego w sprawie materiału dowodowego nie wynika, aby obowiązujący wówczas plan uwzględniał te inwestycje. Również pozwany i zainteresowany nie twierdzili, że było inaczej. Z tych względów Sąd oddalił wniosek zainteresowanego o przeprowadzenie dowodu z tego dokumentu. Z okoliczności sprawy nie wynika, że przed wydaniem zaskarżonej decyzji Prezes URE dokonał jakichkolwiek ustaleń dotyczących istnienia ekonomicznych warunków przyłączenia. W szczególności pozwany nie przeprowadził analizy ekonomicznej planowanej inwestycji w celu stwierdzenia, czy realizacja przyłączenia będzie dla (...) opłacalna ekonomicznie. Prezes URE ograniczył się do stwierdzenia, że powód wydał zainteresowanemu warunki przyłączenia oraz przedstawił projekt umowy o przyłączenie do sieci i na podstawie tego faktu automatycznie przyjął, że tym samym przedsiębiorstwo energetyczne potwierdziło istnienie technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia inwestycji zainteresowanego do sieci. Podkreślić trzeba, iż prowadzone z odwołania od decyzji Prezesa URE postępowanie sądowe ma charakter pierwszo instancyjnego postępowania rozpoznawczego, toczącego się na zasadach kontradyktoryjnych (por. wyrok SN z dnia 20 września 2005 r. III SZP 2/05 wraz z uzasadnieniem). Zgodnie z obowiązującą w polskim procesie cywilnym zasadą kontradyktoryjności, obowiązek dowodzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne, ciąży na stronach procesu. Wynika z tego, że to strony są w pełni odpowiedzialne za wynik procesu. Z tego względu, zgodnie z przepisem art. 232 kpc strony są zobowiązane do wskazywania dowodów dla stwierdzenia faktów, z których chcą wywodzić skutki prawne. Oznacza to, iż gromadzenie materiału dowodowego należy do stron procesu, a związany z tym ciężar procesowy, realizowany jest przez strony w ich własnym interesie. Jeżeli w prowadzonym postępowaniu strona jest bierna, to musi się liczyć z ujemnymi dla niej konsekwencjami w postaci np. oddalenia powództwa. (por. H. Dolecki, „Komentarz do kodeksu postępowania cywilnego”, Lex 2011). W ocenie Sądu w przeprowadzonym postępowaniu administracyjnym Prezes URE nie zgromadził informacji, stanowiących podstawę do przyjęcia, iż zainteresowany rzeczywiście spełnia wydane przez (...) warunki przyłączenia do sieci, oraz dowodów, pozwalających na uznanie, że istnieją techniczne i ekonomiczne warunki przyłączenia zainteresowanego do sieci, o których mowa w art. 7 ust.1PE. Zawarty w odwołaniu zarzut, iż zainteresowany nie wykazał tytułu prawnego do nieruchomości, na których miała być zlokalizowana farma wiatrowa, nie zasługiwał zdaniem Sądu na uwzględnienie. Sformułowane w art.7 ust.3 pojęcie tytułu prawnego powinno być interpretowane szeroko jako własność lub współwłasność, ograniczone prawo rzeczowe, a także jako prawo wynikające ze stosunków zobowiązaniowych tj. umów cywilnoprawnych, takich jak umowa dzierżawy, najmu, podnajmu czy użyczenia. Z przedstawionych przez pozwanego przy odpowiedzi na odwołanie dowodów wynika, że zainteresowany był stroną umów dzierżawy zawartych w sierpniu 2008 r. i czerwcu 2011r. co jest wystarczającym dowodem do uznania, iż posiadał tytuł prawny, o którym mowa w powołanym przepisie. Do zawarcia umowy o przyłączenie nie jest też zgodnie z przyjętym w orzecznictwie stanowiskiem, wymagane fizyczne istnienie przyłączanego obiektu (por wyrok SA w Warszawie z dnia 31 stycznia 2013 r., VI ACa 1066/12). W ocenie Sądu należało stwierdzić, iż zaskarżona decyzja została wydana przez Prezesa URE bez podstawy prawnej, ponieważ zawarta w niej subsumcja oparta była na błędnym wnioskowaniu o faktach, bez przeprowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego. Polegała bowiem na założeniu, że wydanie przez powoda warunków przyłączenia do sieci oznacza oraz jest dowodem istnienia warunków technicznych i ekonomicznych, o których mowa w art.7 ust.1 PE, a na (...) ciąży publicznoprawny obowiązek zawarcia z zainteresowanym umowy o przyłączenie do sieci. Wobec ustalenia, iż w toku postępowania administracyjnego Prezes URE nie wyjaśnił , czy kluczowa dla istnienia publicznoprawnego obowiązku zawarcia przez powoda umowy o przyłączenie okoliczność została spełniona uznać należało, że zaskarżona decyzja jest przedwczesna i z uwagi na brak podstaw prawnych do jej wydania oraz brak informacji niezbędnych do jej weryfikacji w postępowaniu odwoławczym, zasługuje na wyeliminowanie z obrotu. Ze względu na stwierdzenie istotnego naruszenie przez Prezesa URE przy wydawaniu zaskarżonej decyzji przepisów prawa materialnego, rozważanie pozostałych zarzutów odwołania nie było w ocenie Sądu konieczne. Sąd oddalił wnioski powoda i zainteresowanego o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego uznając, że w świetle dokonanych ustaleń okoliczności, których wykazaniu wnioski te dotyczyły pozostawały bez wpływu na treść wyroku w sprawie. Z uwagi na treść przytaczanych w uzasadnieniu wyroków Sądu Najwyższego nie było też konieczności do wystąpienia z pytaniem prawnym do tego sądu, o co wnosił powód w odwołaniu. Mając na uwadze przedstawione okoliczności Sąd, na podstawie art. 479 ⁵³ §2 kpc orzekł jak w sentencji. O kosztach postępowania orzeczono na zasadzie art. 98 kpc stosownie do wyniku sporu.

SSO Witold Rękosiewicz.

.