Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 21 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kielcach - Wydział II Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodniczący: SSO Rafał Adamczyk

po rozpoznaniu w dniu 21 czerwca 2016 r. w Kielcach

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa C. I. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko M. O.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego od wyroku Sądu Rejonowego w Jędrzejowie z dnia 28 stycznia 2016 r., sygn. akt I C 223/15

oddala apelację i zasądza od M. O. na rzecz C. I. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 600 (sześćset) złotych tytułem kosztów postępowania apelacyjnego.

ZARZĄDZENIE

doręczyć odpis wyroku:

- pełnomocnikowi strony powodowej – adw. W. P.,

- pełnomocnikowi pozwanego – adw. A. P..

II Ca 461/16

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 28 stycznia 2016 r., wydanym w sprawie I C 223/15, Sąd Rejonowy w Jędrzejowie utrzymał w mocy w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 24 marca 2010 r. wydany przez Sąd Rejonowy dla (...) w sprawie II Nc 9358/10 (punkt I) oraz przyznał z sum Skarbu Państwa (Sądu Rejonowego w Jędrzejowie) adwokatowi A. P. kwotę 738 zł tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanemu z urzędu (punkt II).

Sąd Rejonowy ustalił, że M. O. zawarł z (...) Bankiem SA w G. umowę o kredyt odnawialny przy wykorzystaniu karty (...) o numerze (...) w dniu 17 lipca 2006 r. na kwotę 3200 zł. Wobec niespłacania kredytu przez pozwanego i powstania zadłużenia na kwotę 2025,82 zł bank w dniu 14 grudnia 2007 r. wystąpił z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu nr (...) z dnia 1 grudnia 2007 r. Postanowieniem z dnia 20 grudnia 2007 r. Sąd Rejonowy w Sosnowcu nadał klauzulę wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu zgodnie z żądaniem (...) Bank SA w G.. Na podstawie tego tytułu wykonawczego (...) Bank SA w G. w dniu 6 lutego 2008 r. złożył wniosek egzekucyjny do komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sosnowcu T. B.. Postępowanie egzekucyjne zostało umorzone postanowieniem z dnia 30 czerwca 2008 r. na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c., wobec bezskuteczności egzekucji. Umową sprzedaży wierzytelności z dnia 23 września 2009 r. (...) Bank SA w G. przeniósł na C. I. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wierzytelność w stosunku do pozwanego M. O. o wartości długu całkowitego na kwotę 2832,83 zł. C. I. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. w dniu 8 marca 2010 r. wystąpił z pozwem w niniejszej sprawie przeciwko M. O. i w dniu 24 marca 2010 r. Sąd Rejonowy dla (...)orzekł zgodnie z żądaniem pozwu, a po uprawomocnieniu się nakazu zapłaty i po wydaniu tytułu wykonawczego powód w dniu 10 stycznia 2014 r. złożył do komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym dla (...) J. B. wniosek o wszczęcie postępowania egzekucyjnego, zarejestrowany pod sygn. akt Km 50925/14. Postanowieniem z dnia 18 czerwca 2014 r. postępowanie egzekucyjne zostało umorzone na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji. Pozwany M. O. nie spłacił dochodzonego przez powoda zadłużenia i nie zostało ono wyegzekwowane od pozwanego w drodze prowadzonych egzekucji.

W tak ustalonym stanie faktycznym Sąd pierwszej instancji podniósł, że niesporne w sprawie było zawarcie pomiędzy pozwanym M. O. i (...)umowy kredytowej oraz dokonanie cesji wierzytelności na rzecz powoda, nie były kwestionowane dokumenty umowy z dnia 17 lipca 2006 r., umowy sprzedaży wierzytelności ani dokumenty ze spraw prowadzonych w związku z dochodzeniem zapłaty niespłaconego kredytu i nie budziły one wątpliwości Sądu co do ich treści. Pierwotny wierzyciel na okoliczność istnienia zadłużenia wystawił bankowy tytuł egzekucyjny i po wydaniu postanowienia w przedmiocie nadania klauzuli wykonalności prowadził na podstawie takiego tytułu wykonawczego egzekucję przeciwko pozwanemu. W trakcie postępowania egzekucyjnego pozwany nie kwestionował istnienia zobowiązania wobec banku, w szczególności nie złożył zażalenia na postanowienie o nadaniu klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu. W ocenie Sądu Rejonowego, pozwany nie wykazał, aby spłacił kredyt, niewiarygodne są twierdzenia M. O., by dowody wpłat poszczególnych rat kredytu do banku zostały skradzione z domu pozwanego. Sąd pierwszej instancji uznał za niezasadny zarzut przedawnienia roszczenia zgłoszony przez M. O.. Umowa kredytu została zawarta w dniu 17 lipca 2006 r. Pierwotny wierzyciel w dniu 14 grudnia 2007 r. wystąpił z wnioskiem o nadanie klauzuli wykonalności bankowemu tytułowi egzekucyjnemu, co na podstawie art. 123 § 1 pkt 1 k.c. przerwało bieg przedawnienia. Postępowanie egzekucyjne z wniosku pierwotnego wierzyciela zostało umorzone w dniu 30 czerwca 2008 r., a z kolei następca prawny banku z pozwem w niniejszej sprawie wystąpił w dniu 8 marca 2010 r. W czasie trwania postępowania egzekucyjnego termin przedawnienia nie biegł; ponowny jego bieg należy liczyć od daty zakończenia postępowania egzekucyjnego, czyli od daty uprawomocnienia się postanowienia o umorzeniu postępowania wydanego w dniu 30 czerwca 2008 r. w sprawie Km 255/08, bowiem powód po zakupie wierzytelności nie mógł prowadzić egzekucji na postawie tego samego tytułu wykonawczego. C. I. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wystąpił z pozwem w niniejszej sprawie po około półtora roku od daty umorzenia postępowania, czym przerwał bieg przedawnienia. Sąd pierwszej instancji podkreślił, iż dochodzone roszczenie nie uległo przedawnieniu, nawet przy przyjęciu, że wynika ono z umowy o kartę kredytową, gdzie termin przedawnienia wynosi dwa lata - zgodnie z art. 6 ustawy o elektronicznych środkach płatniczych. Z tych przyczyn Sąd Rejonowy na podstawie art. 496 k.p.c. utrzymał w mocy w całości nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 24 marca 2010 r. wydany przez Sąd Rejonowy dla (...)w sprawie II Nc 9358/10 oraz przyznał adw. A. P. koszty nieopłaconej przez pozwanego pomocy prawnej, udzielonej M. O. z urzędu w kwocie wynikającej z § 6 pkt 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r., poz. 461, ze zmianami), powiększonej o stawkę podatku VAT w wysokości 23 % (k. 147, 153 – 155).

Pozwany wniósł apelację od powyższego wyroku. Zaskarżył orzeczenie Sądu Rejonowego co do rozstrzygnięcia z punktu I. Zarzucił, że Sąd nie dążył do uzyskania od powoda wpłat dokonanych przez M. O., co z pewnością wyjaśniłoby, iż pozwany nie jest dłużnikiem powoda. W ocenie skarżącego, powód powinien złożyć razem z pozwem wszystkie dokumenty konieczne do wykazania roszczenia, a Sąd pierwszej instancji naruszył wszelkie reguły postępowania, dopuszczając kolejne dokumenty, a nawet żądając ich od powoda lub komornika. Pozwany stwierdził, iż z żadnych dokumentów nie wynika, aby strona powodowa mogła dochodzić od M. O. rat kredytowych, gdyż wydruk z imieniem i nazwiskiem pozwanego o niczym nie świadczy.

Wskazując na powyższe, pozwany domagał się zmiany wyroku w zaskarżonej części i oddalenia powództwa w całości jako nieudowodnionego (k. 158, 164, 165).

Strona powodowa w odpowiedzi na apelację wniosła o oddalenie apelacji i zasądzenie od M. O. na rzecz C. I. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kosztów postępowania apelacyjnego (k. 188 – 193).

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy przyjmuje za własne poczynione przez Sąd pierwszej instancji ustalenia stanu faktycznego, podzielając przeprowadzoną ocenę wiarygodności i mocy dowodów, jako dokonaną na podstawie wszechstronnego rozważenia zebranego w sprawie materiału, stosownie do dyspozycji art. 233 § 1 k.p.c. W świetle tych ustaleń, Sąd Rejonowy trafnie uznał, iż strona powodowa wykazała zasadność i wysokość żądania pozwu, w szczególności przedstawiła dokumenty wystarczające do udowodnienia, że na pozwanym M. O. ciążył obowiązek zapłaty na rzecz C. I. Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwoty dochodzonej pozwem.

Strona powodowa dołączyła do pozwu wyciąg z ksiąg rachunkowych funduszu sekurytyzacyjnego (k. 6), na podstawie którego domagała się wydania nakazu zapłaty w postępowaniu nakazowym. Po otrzymaniu zarzutów pozwanego od nakazu zapłaty, powód miał prawo odnieść się do nich i zgłosić dodatkowe wnioski dowodowe (por. uchwała Sądu Najwyższego z 7 października 2009 r., III CZP 65/09, OSNC 2010/4/51). Sam pozwany w piśmie z dnia 22 kwietnia 2015 r. domagał się przedłożenia przez powoda dokumentów, zwłaszcza umowy cesji i dokumentów potwierdzających stan zadłużenia pozwanego (k. 62). W odpowiedzi na zarzuty C. I. Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. złożył umowę o kredyt odnawialny z dnia 17 lipca 2006 r. (k. 71 - 72) i umowę sprzedaży wierzytelności z dnia 23 września 2009 r. (k. 73 – 85), a także powołał się na dokumenty z akt sprawy prowadzonej przez komornika sądowego przy Sądzie Rejonowym w Sosnowcu T. B., sygn. akt Km 255/08 – w celu odparcia zgłoszonego przez pozwanego zarzutu przedawnienia. Trzeba przy tym podkreślić, że stosownie do art. 493 § 1 k.p.c., w piśmie zawierającym zarzuty pozwany powinien przedstawić zarzuty, które pod rygorem ich utraty należy zgłosić przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy oraz okoliczności faktyczne i dowody. M. O. w piśmie zawierającym zarzuty zgłosił jedynie zarzut, iż spełnił świadczenie wynikające z umowy kredytowej oraz podniósł zarzut przedawnienia roszczenia (k. 19 – 20), a dopiero później zgłosił dodatkowe wnioski dowodowe (k. 62). Sąd Rejonowy nie naruszył równowagi stron w procesie ani ich praw do obrony prezentowanych w sporze stanowisk, bowiem przeprowadzał w toku postępowania dowody zgłaszane przez obie strony postępowania. Zasada wynikająca z art. 207 § 6 k.p.c. nie ma przy tym charakteru absolutnego, a o zaistnieniu potrzeby późniejszego zgłoszenia określonych twierdzeń i dowodów decydują okoliczności konkretnej sprawy. Przepis ten nie może być stosowany w sposób formalistyczny, kosztem możliwości merytorycznego rozpoznania sprawy. Adresatem norm o prekluzji dowodowej - poza stronami sporu - jest także sąd rozpoznający sprawę, ale tylko w zakresie, w jakim ograniczenia w zgłaszaniu dowodów przez strony nie uniemożliwiają sądowi rozpoznania sprawy. Te ograniczenia mają na celu zrealizowanie zasady koncentracji dowodów w procesie i jego nieprzedłużanie, a nie pozbawienie sądu możliwości prawidłowego ustalenia stanu faktycznego (por. uzasadnienie wyroku Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 21 kwietnia 2015 r., I ACa 1129/14, LEX nr 1733702; uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 listopada 2009 r., I CSK 158/09, OSNC 2010/4/63). Istotne jest jednak również to, że pozwany nie zgłosił w tym kontekście zastrzeżenia do protokołu rozprawy w trybie art. 162 k.p.c., który przewiduje prekluzję zarzutów dotyczących naruszeń prawa procesowego, w tym rozstrzygnięć dowodowych negatywnych (oddalających wnioski dowodowe), jak też pozytywnych (dopuszczających konkretne dowody). Z treści wymienionego przepisu wynika, iż skutkiem niepodniesienia przez stronę zarzutu naruszenia przepisów postępowania w sposób tam określony jest bezpowrotna utrata tego zarzutu w dalszym toku postępowania, w tym - w środkach zaskarżenia i w postępowaniu wywołanym wniesieniem zażalenia oraz w postępowaniu apelacyjnym i kasacyjnym, chyba że chodzi o przepisy prawa procesowego, których naruszenie sąd powinien wziąć pod uwagę z urzędu, albo że strona nie zgłosiła zastrzeżeń bez swojej winy. Brak winy musi być jednak uprawdopodobniony (por. uchwałę Sądu Najwyższego z dnia 27 października 2005 r., III CZP 55/05, OSNC 2006/9/144). Skoro zatem pozwany – reprezentowany przez fachowego pełnomocnika – nie zasygnalizował w odpowiednich momentach postępowania, z powołaniem się na dyspozycję art. 162 k.p.c., nieprawidłowego (jego zdaniem) dopuszczenia przez Sąd pierwszej instancji dowodów zgłoszonych przez przeciwnika procesowego, to utracił możliwość formułowania zarzutów apelacyjnych w tym zakresie.

Pozwany nie kwestionował, że otrzymał od poprzednika prawnego strony powodowej kwotę objętą umową kredytową, zatem ciężar wykazania, iż zobowiązanie wobec powoda zostało wykonane spoczywał - zgodnie z regułami dowodowymi określonymi w art. 6 k.c. - na M. O., a nie na stronie powodowej, która nie miała obowiązku przedstawiania dokumentów na okoliczność, jaka kwota kredytu została spłacona (por. uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1999 r., II CKN 390/98, OSNC 1999/12/217). Pozwany ograniczył się w apelacji do gołosłownej próby negowania ustalenia przez Sąd pierwszej instancji istnienia po stronie M. O. spornego zadłużenia, co wobec treści dokumentów przedstawionych przez stronę powodową nie mogło odnieść zamierzonego skutku.

Biorąc powyższe pod uwagę, Sąd Okręgowy na podstawie art. 385 k.p.c. oddalił apelację jako bezzasadną.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w związku z art. 391 § 1 k.p.c., zasądzając z tego tytułu od pozwanego na rzecz strony powodowej kwotę 600 zł, obejmującą wynagrodzenie pełnomocnika powoda - w wysokości przewidzianej w § 2 pkt 3 w związku z § 10 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1800).