Wyrok

IV P 51/16

Powołane przepisy:

  1. Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483 - art. 2; art. 32) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  2. Ustawa z dnia 17 listopada 1964 r. - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. z 1964 r. Nr 43, poz. 296 - art. 98) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  3. Ustawa z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz. U. z 2003 r. Nr 90, poz. 844 - ) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  4. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 - art. 60; art. 65; art. 65 § 1) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
  5. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1974 r. Nr 24, poz. 141 - art. 29; art. 29 § 3; art. 29 § 3 pkt. 4; art. 3(1); art. 30; art. 30 § 1; art. 30 § 1 ust. 2; art. 30 § 4; art. 32; art. 33; art. 36(1); art. 45; art. 50; art. 50 § 3; art. 56; art. 58; art. 59; art. 59 § 1; § 1; § 1 ust. 1) Przejdź do ustawy w dzienniku ustaw
Zmiana rodzaju orzeczenia z "Wyrok, Uzasadnienie" na "Wyrok".
Zmiana nazwy sędziego z "Sędzia Sądu Rejonowego Marek Osowicki" na "Marek Osowicki".
Automatyczne korekty wprowadzone przez system SAOS w czasie importu orzeczenia z zewnętrznego systemu

Dodatkowe informacje:

Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IV P 51/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 18 sierpnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Człuchowie IV Wydział Pracy

w składzie następującym:

Przewodniczący:

Sędzia Sądu Rejonowego Marek Osowicki

Ławnicy:

Sonia Klonowska , Marek Adamski

Protokolant:

sekretarz sądowy Anna Górska

po rozpoznaniu w dniu 18 sierpnia 2016 r. w Człuchowie

sprawy z powództwa A. Z.

przeciwko Zespołowi Szkół w K.

o odszkodowanie

1.  Zasądza od pozwanego Zespołu Szkół w K. na rzecz powódki A. Z. kwotę 6 381,18 zł (sześć tysięcy trzysta osiemdziesiąt jeden złotych 18/100) wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 18 marca 2016 r. do dnia zaplaty kwotę tytułem odszkodowania

2.  Zasądza od pozwanego Zespołu Szkół w K. na rzecz powódki A. Z. kwotę 360 zł tytułem kosztów procesu.

Sygn. akt IV P 51/16

UZASADNIENIE

Powódka A. Z. wniosła przeciwko pozwanemu Zespołowi Szkół w K. o odszkodowanie w wysokości 6.381,18 zł za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o prace zawartej na czas określony oraz o zasądzenie na rzecz powódki kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu pozwu wskazała, że zawarła z pozwanym umowę o pracę na czas określony od 15.10.2015 r. do 31.12.2015 r. na stanowisku intendenta w pełnym wymiarze czasu pracy. Umowa n ie przewidywała klauzuli przewidującej możliwość jej wcześniejszego rozwiązania i wypowiedzenie zostało dokonane niezgodnie z przepisami prawa, nie nastąpiła faktyczna likwidacja jej stanowiska a przyczyną wypowiedzenia była niechęć władz gminy.

Pozwany zespół szkół w sprzeciwie od nakazu zapłaty wniósł o oddalenie powództwa i zasądzenie na rzecz kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu odpowiedzi na pozew wskazał, iż w roku szkolnym 2015/2016 nie było przewidziane zatrudnienie intendenta. Oświadczenie woli o wypowiedzeniu powódce umowy o pracę zawierało wszystkie obligatoryjne elementy wskazane w kodeksie pracy. Pracodawca poinformował powódkę w trybie art. 29 § 3 pkt 4 k.p. o obowiązującej pracownika długości okresu wypowiedzenia. Faktyczną przyczyną wypowiedzenia powódce umowy o pracę zawartej na czas określony była likwidacja stanowiska intendenta.

Sąd ustalił co następuje:

Powódka zawarła z pozwanym Zespołem Szkół w K. umowę o pracę na czas określony od 15.10.2015 r. do 31.12.2015 r. na stanowisku intendenta, w pełnym wymiarze czasu pracy. Strony stosunku pracy w umowie o pracę z 15.10.2015 r. nie przewidziały możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę.

(dowód: akta osobowe powódki cz. B , umowa o pracę na czas określony k.7).

Pracodawca w pisemnej informacji z 15.10.2015 r. o odesłaniu do przepisów poinformował powódkę, że długość okresu wypowiedzenia wynika odpowiednio z art. 33 k.p., 33 1 k.p., 36 k.p.

(dowód: akta osobowe powódki cz. B , informacja k.4).

Dyrektor pozwanego Zespołu Szkół w K. przedłożył organowi prowadzącemu tj. wójtowi gminy arkusz organizacyjny pozwanego zespołu szkół z 19.05.2015 r. na rok szkolny 2015/2016 r. który przewidywał stanowisko intendenta w pełnym wymiarze czasu pracy.

(dowód: arkusz organizacyjny z 19.05.2015 r. k. 46-47).

Wójt Gminy K. pismem z 29.05.2015 r. poinformował dyrektora Zespołu szkół w K., że arkusz organizacyjny na rok szkolny 2015/2016 został zatwierdzony negatywnie. W uzasadnieniu powyższej informacji wójt wskazał, że nie wyraża zgody na utworzenie stanowiska intendenta i kucharki, z uwagi na brak informacji na temat realizacji zadania związanego z remontem kuchni i zaplecza.

(dowód: informacja wójta k.54-56 zeznania świadków k.99-101 P. Z. od 01:17:23 do 01:46:01, W. K. do 00:55:34 do 01:17:13 i K. K. od 00:30:21 do 00:54:37).

Wójt Gminy K. nie zatwierdził kolejnych aneksów do arkusza organizacyjnego pozwanego zespołu szkół na rok szkolny 2015/2016.

(dowód: k. 50-53, 57-70, zeznania świadków k.99-101 P. Z. od 01:17:23 do 01:46:01, W. K. do 00:55:34 do 01:17:13 i K. K. od 00:30:21 do 00:54:37).

Pozwany Zespół szkół w (...).03.2016 r. wypowiedział powódce umowę o pracę zawartą w dniu 15.10.2016r. na czas określony do dnia 31.12.2016r., z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia, który upłynie z dniem 26.03.2016r. Jako przyczynę wypowiedzenia pracodawca wskazał, likwidację stanowiska pracy intendenta, albowiem brak jest zgody Organu Prowadzącego – Gminy K., na utworzenie i utrzymanie takiego stanowiska, tj. z przyczyn niedotyczących pracownika. Rozwiązanie umowy następuje na podstawie art. 30 § 1 ust. 2 kp, art. 32 kp w zw. 36 § 1 ust. 1 kp, art. 36 1 kp, ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U.nr 90, poz. 844 ze zm.) i wiąże się z uzyskaniem prawa do l-miesięcznego wynagrodzenia tytułem odprawy.

(dowód: akta osobowe powódki cz. B , wypowiedzenie umowy na czas określony k.16).

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do przepisu art. 13 ustawy o zmianie ustawy - Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw z 25 czerwca 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1220), do umów o pracę na czas wykonania określonej pracy, trwających w dniu wejścia w życie niniejszej ustawy, stosuje się przepisy dotychczasowe.

W niniejszej sprawie w momencie wejścia w życie powyższej ustawy trwała umowa o pracę na czas określony wiążąca strony.

Zgodnie z art. 33 k.p. obowiązującym do 22.02.2016 r. przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Pracodawca nie ma obowiązku wskazywania przyczyny rozwiązywania umowy o pracę zawartej na czas określony, gdyż taki obowiązek zgodnie z art. 30 § 4 k.p. został przewidziany jedynie co do rozwiązania za wypowiedzeniem umowy zawartej na czas nieokreślony lub co do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 2.12.2008 r. (sygn. akt P 48/07, OTK-A 2008/10/173) uznał, iż art. 30 § 4 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, ze zm.) w zakresie, w jakim pomija obowiązek wskazania przyczyny uzasadniającej wypowiedzenie w oświadczeniu pracodawcy o wypowiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony, nie jest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej a art. 50 § 3 ustawy powołanej w punkcie 1 w zakresie, w jakim pomija prawo pracownika do odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony, nie jest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 Konstytucji.

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony nie musi być uzasadnione, a więc może nastąpić z jakiejkolwiek przyczyny. W konsekwencji pracownik zwolniony za wypowiedzeniem nie może domagać się przywrócenia do pracy lub odszkodowania z powodu niedostatecznego uzasadnienia wypowiedzenia. Wynika to z wykładni a contrario art. 45 k.p. Przepis ten bowiem, rozróżniając wypowiedzenie nieuzasadnione i niezgodne z prawem, mówi tylko o zasadności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony. Wniosek ten potwierdza również art. 50 § 3 k.p., który przewiduje prawo do odszkodowania wyłącznie za naruszenie przepisów o wypowiedzeniu umowy zawartej na czas określony, nie ustanawiając żadnych sankcji za brak uzasadnienia tego wypowiedzenia (vide: Prof. Ludwik Florek Komentarz do art.33 Kodeksu pracy 2011.05.16).

Zauważyć także należy, iż zasadność wypowiedzenia wymagana jest jedynie w razie wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony a przepisy Kodeksu pracy nie ustanawiają takiej ochrony w przypadku umów terminowych.

Zatem w sprawie nie jest istotne jakie były powody wypowiedzenia a to czy strony przewidziały możliwość wcześniejszego wypowiedzenia zawartej umowy na czas określony.

Pracodawcą dla powódki jest pozwany Zespół Szkół w K., w imieniu którego czynności podejmuje organ zarządzający (art. 3 1 k.p.) jakim jest dyrektor szkoły a nie wójt. Brak zatwierdzenia przez wójta arkusza organizacyjnego na rok szkolny 2015 /2016 w zakresie stanowiska intendentki nie wpływa na ważność umowy o pracę powódki zawartą ze szkołą reprezentowaną przez dyrektora.

Umowa o pracę zawarta na czas określony zakłada istnienie więzi prawnej między stronami tylko przez ściśle oznaczony okres, który wyznaczony jest wolą samych stron. Gwarantuje to obu stronom stabilizację stosunku pracy i co do zasady umowa rozwiązuje się z momentem nadejścia terminu, do którego miała trwać. Zasadniczo nie może być ona wypowiedziana ani przez pracodawcę, ani przez pracownika, a art. 33 KP wprowadza wyjątek od wspomnianej reguły. Wyjątków nie można interpretować rozszerzająco (exeptiones non sunt extendendae).

Orzecznictwo Sądu Najwyższego przyjmuje, że porozumienie dopuszczające wypowiedzenie może być zawarte także w trakcie obowiązywania umowy (uchwała Sądu Najwyższego z 14 czerwca 1994 r., I PZP 26/94, OSNAPiUS 1994 nr 8, poz. 126, z glosą A.Tomanka, OSP 1995 nr 9, poz. 184).

Możliwość wcześniejszego wypowiedzenia takiej umowy powinna być wyraźnie uzgodniona przez strony. Strony mogą przewidzieć w umowie, że jej wypowiedzenie będzie możliwe w każdym czasie albo że będzie dopuszczalne dopiero po upływie pewnego okresu jej trwania (na przykład po upływie sześciu miesięcy).

Sąd podziela pogląd Sądu Najwyższego, że porozumienie w przedmiocie rozwiązania stosunku pracy może być dokonane przez każde zachowanie się stron, które ujawnia ich wolę w sposób dostateczny, co oznacza, że oświadczenia stron stosunku pracy w przedmiocie dopuszczalności wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas określony mogą być złożone w sposób dorozumiany. Dotyczy to w równym stopniu samej dopuszczalności wypowiedzenia jak i czasu, w jakim może ono nastąpić. Strony mogą zastrzec w umowie dłuższy niż dwutygodniowy okres wypowiedzenia, ponieważ jest to na ogół korzystniejsze dla pracownika, powodując większą stabilizację stosunku pracy, a ta stabilizacja należy do istoty umowy zawartej na czas określony (zob: II PK 88/09 - wyrok SN - Izba Pracy z 30-09-2009).
Istotne jest zatem w rozpoznawanej sprawie ustalenie, jaki był zgodny zamiar stron i cel w sytuacji braku w zawartej przez nie umowie o pracę na czas określony postanowienia o możliwości jej wcześniejszego wypowiedzenia.

Przepis artykułu 60 k.c. formułuje ustawową definicję oświadczenia woli, w myśl której jest nim zachowanie się osoby dokonującej czynności prawnej, ujawniające jej wolę w sposób dostateczny. Definicja ta nie jest pełna, jeżeli nie odwołamy się do pojęcia czynności prawnej. Oświadczeniem woli jest bowiem wyłącznie zachowanie zmierzające do wywołania skutku w postaci powstania, zmiany lub ustania stosunku prawnego, czyli zachowanie mające wpływać na istnienie i treść uprawnień i obowiązków cywilnoprawnych. Oświadczeniami woli w rozumieniu powyższego przepisu nie są między innymi zachowania niesłużące regulowaniu skutków prawnych w zakresie prawa cywilnego, zachowania, których treść odnosi się do uprawnień i obowiązków cywilnoprawnych, a które jednak nie zawierają stanowczej decyzji wywołania skutków prawnych jak i wypowiedzi sprawozdawcze informujące o faktach – zawiadomienia, potwierdzenia, poświadczenia, pokwitowania itp. (tak: Kodeks cywilny. Komentarz red. prof. dr hab. E. G., prof. dr hab. P. M., 2016, wyd. 7 do art. 60 k.c., L.).

Z oświadczeniem woli mamy do czynienia wówczas, gdy wewnętrzna wola podmiotu prawa cywilnego zostanie przez niego wyrażona, czyli uzewnętrzniona. Oświadczenie woli należy pojmować jako zewnętrzny przejaw wewnętrznej decyzji, rozumianej jako powzięcie woli wywołania określonych skutków prawnych. Podmiot składający oświadczenie woli musi zatem przejawiać chęć wywołania tym oświadczeniem określonych skutków prawnych. Skutek oświadczenia woli stanowi jego treść. Podmiot składający oświadczenie woli musi zatem obejmować swoją wolą określoną treść stosunku prawnego, który tym oświadczeniem zostaje wykreowany (por.: I ACa 287/13 - wyrok SA Szczecin z dnia 24-07-2013).

W rozpoznawanej sprawie na pozwanym zespole szkół spoczywał obowiązek wykazania, że strony stosunku pracy w ogóle złożyły oświadczenie woli o możliwości wcześniejszego wypowiedzenia zawartej umowy terminowej, chociażby w sposób dorozumiany (per facta concludentia), dostatecznie uzewnętrzniony i że istniały okoliczności pozwalające ustalić jego znaczenie- treść.

Zdaniem sądu z samej informacji udzielonej powódce w trybie art. 29 § 3 k.p., będącej wykonaniem obowiązku informacyjnego, o długości okresu wypowiedzenia odsyłającej do przepisów art. 33 k.p., 33 1 k.p., 36 k.p. , nie wynika by strony stosunku pracy złożyły zgodne oświadczenia woli stron co do samej możliwości wcześniejszego wypowiedzenia zawartej terminowej umowy nawet w sposób dorozumiany.

Wprowadzenie obowiązku przekazania takich informacji służy wdrożeniu dyrektywy Rady 91/533/EWG z 14.10.1991 r. w sprawie obowiązku pracodawcy dotyczącego informowania pracowników o warunkach stosowanych do umowy lub stosunku pracy. Celem tej dyrektywy jest natomiast zapewnienie pracownikom lepszej ochrony przed możliwymi naruszeniami ich praw i stworzenia większej przejrzystości na rynku pracy.

Odwołanie powódki do sądu pracy i poniesienie zarzutu, iż łącząca strony umowa nie przewidywała możliwości wcześniejszego jej rozwiązania świadczy o tym, że nie akceptowała ona prawnej możliwość (dopuszczalności) takiego wypowiedzenia. Zatem powódka podpisując informację udzieloną jej w trybie art. 29 § 3 k.p. swoją wolą nie obejmowała wyrażenia zgody na możliwość wcześniejszego wypowiedzenia umowy.

Zgodnie z art. 65 § 1 k.c., oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.

Strona pozwana nie wykazała, by istniały okoliczności pozwalające ustalić, iż zgodną wolą stron było zastrzeżenie możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy zawartej na czas określony.

Dodatkowo oświadczenie o możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy w imieniu pracodawcy winna złożyć osoba umocowana do działania w imieniu pracodawcy w sprawach dotyczących stosunków pracy, zaś informacja nie jest podpisana przez pracodawcę lub osobę upoważnioną.

Z wiarygodnych zeznań zeznających w sprawie świadków P. Z., W. K., K. K. i Z. B. nie wynikają okoliczności pozwalające poczynić ustalenia, co do zawarcia przez strony stosunku pracy klauzuli o możliwości wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony.

Sąd podziela stanowisko Sądu Najwyższego, iż wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas określony, w której nie przewidziano możliwości jej wypowiedzenia, dokonane z naruszeniem art. 33 KP, powoduje rozwiązanie umowy w terminie wskazanym przez pracodawcę (vide: uchwała SN - Izba Pracy z dnia 14-02-2012 II PZP 5/11).

Sąd zgadza się z uchwałą Sądu Najwyższego z 17.11.2011 r. (III PZP 6/11), że pracownikowi, któremu pracodawca wypowiedział umowę o pracę zawartą na czas określony, w przypadku gdy strony nie przewidziały możliwości jej wcześniejszego rozwiązania za wypowiedzeniem (art. 33 k.p.), przysługują roszczenia określone w art. 59 w związku z art. 56 k.p."

Mając na uwadze powyższe rozważania sąd na podstawie art. 59 § 1 k.p. w zw. z art. 58 k.p. zasądził od pozwanego na rzecz powódki odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia powódki.

O kosztach procesu sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. i § 9 ust. 1 pkt. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości w sprawie opłat za czynności adwokackie z 22 października 2015 r. (Dz.U. z 2015 r. poz. 1800).

Kontakt: saos_malpka_saos_kropka_org_kropka_pl | Wersja SAOS: 0.9.13